4 lS
A
Chriftus
Moyfi ap* I
S,P.N. Gyritti Hierofolymitäm jdrchiefifcopi
Hic Dominus apparuit quoqueMoyfi ,icavt.potuitvide-
ri. Benignus enim Dominus eft, & comparions infirmita-
tibus noltris. Etv&fcias, hunceundem efle,qui Moyfiap-
paiUit : accipe tellimonium Pauli dicentis : Bibebant autem
dejpiritali confequente eospetra?petra autem erat Chriftus. £ t rur-
ius :EideMojfeslreliquit Aegj/ptum.
Et poftpaueä dicit : Motor es diumasoftimansthefauro Aegy-
pttorum,mproperium Chrifti. Hie Moyfesdicitadillum ; 0 -
ftendemihiteipfum.cognofcensvidebote. Cetnis qubd & Pro-
propheca Moyfes duobusviris omnium excellèntiffimis
duas haseé contulit appellaciones. Alterum quidem lui
ptincipatus fucceflorem Naue,Iefum nominauitjalcerum
verôfratrem faum Aaron, Chriftum appellauit, vtperdu-
os homines excellentes, &c fummifacerdotij fimul & regia
dignicasfutu ri vnius Iefu Chrifti componeretur.Sum-
mus enim pontifex eft Chriftus,fecundum Aaron, non
illc feipfum èenfuit fieri fummuni facerdote m * fed qui 1 o-
cutuseftad ilium : Tu esfacerdos in oternum,fecundum ordïnem
Matth, i7*'
Exod j4-
Moyfos
quomodo
üeum vii.
phetac tuncvidebant Chriftum,led itavtcaperepocerant? ! Melcbifedech. Typumveroilliusgeffit Iefus Naue,inmu
Qftcndemihi teq>fum,cagnofçehsyidebote. Qupd verb diciv.Ne- tis: In chiens enim præefle pbpulb,dIordanecoepit,vhde
movidebttfaciemmeam,&uiuet. Propterea fane,qubd deita- & Chriftus baptizatus ccepic euangelizarc. Duodecim
tisperlonam nemoviuuspotuitvidere, humanitatis per- i diuiloreshxrcdicatum,filiusNaueconftituit, duodecim
fbnamrecepit,vtvidentesviuamus. Er cum voluic banc qiioque Apoftolbs præcones veritatis in omnemterram
perfonam cüm exigua dignitateoftendere,quand ojàriw il- mifit Iefus. Credentem Raab meretricem illc typus fal-
Imrejplendmtvtfol , Dilcipulicaduntpræcimore. Siergo ! uauit: hie autem verus Iefus dicit: Eue public tint &mcretn-
faciei corporis Iplendor, non tantum, quantumille qui id [ c.es precedent vos inregnum Dei. SonitufoloTypicus illepro-
qperabatur,potuitjfedquantum capicbant difeipuli, ita j ftrauit muros Hiericho : & propter ditfhim Iefu :Nonrelin-
percerrefeciteos,vrferre iion potuerint, quomodo in dei- J quetur hie lapisjuper lapident -, cecidit hoc coram nobis Iudæ-
tads dignitatem bculoSaliqbispotent intendere ? Ma- , orum templum : Non quodillius di£tum cadendi fuerit
gnumquiddam, dicit Dominus.delideras, b Moyfes, re- caufe, fed quia pecçatainiquorüm, illius cafus caufamef-
cipio tameniniatiabile fuum dcfiderium,&hocverbum fevidebat. Vnus eftDominusIefus, cuius nomenadmi-
tibifaciara,feditavttucaperepotesjecceponamteinfo- rabile,£i prophetis oblique praenunciatum r dicitenimE-
rammepétræ,cùhïénimexiguusfis,inpàruocircumfcri- faias: EcceSaluatorttbiaderit, babens tnercedemfuam : Salua-
ptusèris. Cæterum hic deincepsconfirmamihi propter torvero apud Iudæos Iefus dicitur,pr,opheticaenim gra-
ludæos^quod dibtum eft i Hoc enim erât nobis propofi- ! tia Dofninicidas Iudæos praeuidens, occultauit appella-
tuin demonftrarejquod erat apud Deum pàtrem,Domin9 ; tionem, ne fi aperce praerciiiiftent, promptiujs illi inftdia-
Iefus. Dicit igitur primùmMoÿfî : Egoprateribopriorteglo- rentur. Iefusautem vocatuseft non ab hominibus,icd ab
rjdmeat&vocdborinnominenominicorate.Dotainusipfcexi- angelomanifeftè,nonfuaauthoritateveniente,(edmiflo
ftens,quern aliû vocat Dominüi Cernis qudm occulte do- à Deo, qui dixit ad lofeph: Netimeas accipere Mariam coniu-
cuit * piaiti hanè de pâtre & filio dobtrinam î Et rurfus in' j gem tuam.quod enim in ilia natum eft, de Sptritu fancto eft :pariet
his quäe.fequuntür,his verbis feriptum e ft: Etdefcendit Do
minus in mbe>&yocabatin nomine Domini, &prateriit Dominus
antefacie\pfius,& inuocauit; dominatorDomineDe^mifencors &
clemens,pattens & multamiferationisacverax,quicufiodismife-
ncordtam in milha,quiaufersiniquitatem &feeler a atque peccata.
Tumdeinde procumbens Moyies &adorans coram Deo
vocante Pattern, elicit: grädläris äutenA nobiscuihi Ha-
bes primam hanc demonftrationem, fed recipe aliatn ma-
nifeftiorem: Dixit Dominus Domino meo, fede a dextris meis.
Dominus Domino hxc dicit*rlon feruo , (edDomino o-
mnium.Filipquefuo.cui omniafubieciti Cum autem di- :
cat, OmniafubiecU[tint ei, (ine dubio prxtereum, qui fub-
iecit omnia ei,vf lit Deusomnia in omnibus i Dorninus eft o-
mnium,vnigenicusFilius, filius verb patrisfidelis, non ra-
piens libi dominium, fed a fpontaneo volcnteque accipi-
ens. Neque filius rapuit, neque pater craditionem do.mi-
nii illi inuidic. Ip fe eft qui dicit: Omnia mib't traditafunt, 8c
(ctUo.beni&nondefraudo patremdantem . Dominus i-
gicureft Filius Dei, Dominus qui natus eft in Bethlehem
Iudae, ficur angeliis dixit päftötibus: Euangelizo vobis gau-
dium magnum,quia natus eft vobis bodte Chrißus Dominusin ciui-
täte Dauid- De quo alibi dicit quidam ex Apoftolis ; Ser-
monem mißt euangelizansper lefum Chrißüm,hiceft omnium no->
minus: Quando autem dicit^ omnium, nuilam dominij
pattern excipit; fiiie enim An ge li, fiue Archangel!, fiue
pnneipatus, hue quidpiam eiusmodi rebus creätis ab A-
poftolis nominatum,omnia funt dominioFilij fubiedla,
Angelprum eft Dominus, ficut habes in Euangeliis: Tunc
reeeßit ab illo diabolus, & Angeliacceßetunt, & minißrabant ipfii
quod eft officium (eruitutis. Gum ex virginenafei debe-
bat,miniftrabat tunc Gabriel, propriam dignitatem efle
reputans ipfi miniftrare< Cuni in ^Egyptum ire debe-
bac , vc manurabka diftolueret, rurlus angelus in fi>*
mnisappatuitIolcph. Crucifixo illo Screfurgente,Angelus
Cor. ij.
Filius Dei
omnium I
Dominus.
Luc. 2.
Aä.io.
Matth, 4.
Chriftus ,
ihgelórS'
Dominus.
annunciat,& dicit mulieribus, (quam bonus minifter) j
l(e, i n quir, & dicite difapulis cuts, quod furrexit nominus, & pra-
cedet vosinGalilaam,eccepradixivobis: quafi diceretmon lum
tiansgrclhis illius mandatum,teftot ilium dixifte vobis, vt
fincglexeritis , non contra me fiat indignatio, fedaduer-
ius negligences. s ,.
Hicigttureft vnus Dominus Iefus Chriftus, pet quern
omnia, ÖCnpsperip(um. Iefus Chriftusvocatutduplici
nomine: Ielus,propter faluationera: Chriftus,propcer Ca-
cerdotium , quofungitur. Quod ooghofcens diuinui
autemfilmm,&vocabisnomenehislefutn. Guius nominiscau-
1'arri liar im red dit : lpfeenmfaluutnfdcietpopulumfuumapec-
catiseorum. Qui nondum genitus eft, qaomodo^popu-
fum habere intelligetu^nifiantequâmnarcereturjfuiflêt?
Et hoc eft,quod ex eius perlona dicitur, de ventre matnsmea
vocauitnomen-, quiaprædixerat Angelus,, qubd Iefus voca-
bituri Et rurfus propter Herodis infidias, Et fub pmettione,
in quit, manuumfitarum occultauit me.
Iefus itaque apud Hebræôs fignificat Saluatorem, in
lingua verb Graeca mcdicum fonat, quandoquidem &
corpotum medicus eft, &animarum curator, caecorum
feniilium fanator , &menrium illuminator , claudorum
curator, & peccaforum dux ad poenitentiam. Quidixe-
ratparalydco , Non pecces amplius, & tollens grabatumtuum
ambula. Cum enim propter animi morbum langueret
corpus1, priiisanimam curauit, vt corporisetiaminduerct
fanitatem. Cuius itaque anima peccatis aff ebla eft, habet
medicum. Et fi quis eft hic modicæ fidei, dicat ad ilium
Adiuua iucredulitatem meant. Si quis etiam corporeis obno-
xiuseftaffeblionibus,non difHdat, fed accedat : curabitil-
leetiamhacc,&cognofces, quialefuseft Chriftus. ludaei
quidem concedunt ilium eflelefum, Chriftum verbefle
neganr. Abfit hoc l Ideodicit Apoftolus: Quis eftmendax
nijiquinegat, quod Iefus Jit Chriftus ? Chriftus eft fummus
facerdos, immutabile habens lacerdotium, quod neque à
tempore ccepic, neque fucceflorem alium habebit facerdotij,
Quemadmodumdiédominicoaudifti, nobis in
Synaxi difl'erentibus deco quod dicitur -, fecundum ord'mem
Melcbifedecb, non ex corporea fueçeflïone âccipiens facer-
dotiumj neque fablitio oleo vnbtus, fed ante ieCula à pâtre,
idque tan to excellentius alijs, quoniam hiccumiure-
iurando fablus eft facerdos. Alij enim fine iureiurando
funt facerd occs.al ij aute cum iureiurado. Prop te tea quod
dicit: lurauitDominas, & nonpoenitebiteum. Sufficienserat
ad fecuritatem,cahtummodb voluifle patrem. duplicatio
autem fecuritatis eft hie modus,cbm voiuntati iusiurandu
accedic, vt prop tfir res duas incommutabiles , inquibus
Deumimpoflibileeftménfiti, fortiorem habcamus fidei
cdnfolatiPnem , qui Chriftum Iefum filium Dei recepi-
mus. Hunc Chriftum negabant Iudæi cognati} daïmo-
nes autem confitebanttir,. lèd non ignorabat ilium Patri-
atcha Dauid,dicens ; Paraui lucernam Cbrijld meo. Ac alij
quidem, lucernam, prophetiæ claricatem interpréta« fun t;
alij veto, lucernam capiebant pro incairnacibne ex Virgi-
E
pluiftus
?.0Ptet (j
«tdotiQ
tólus. '
P?!® in
^fuNau
Marc. jf.
F
Efa. 4f,,
îc(us,giÇ
Iih ratdicû
fonat.
..I eh»M>.
Ichrifti*
ternutnfi
cerdotiu.
' H ,
Synaxii'i
Pftlmoi;
Cluift«®
nouera»1'
propt»1
P f
2)è fideïn Chriftum,Catechßfis vndecima.
^ fecundü illud, quod eft apud Apoftolum,H<tt«w«f the-,
fdurum bu'ncin Vafts jitttlibus.IN on ignorabat Chriftum Pro-
phetadicens; EtannunciambommbusChriftum eius. Noue-
ratillum& Moyfes, noueratElaias,noueratHieremias,
nemo ex prophetis ilium ignorabat. Agnoueranc etiam
ilium demones: Pracepitenim ipfts,inqaic,quiafciebdntipfum
^Cftfi/ÏKWjprincipesautemfacérdpcumignorabant. Et
nm\icxSoma.ïïtsinzptxdiciinizdiccs:Venite,videtehomtiK,qui
itxit.mihi omnia,qua feci, ne forte hiciftChriftus? Hie Iefus
Chriftus eft, afliftenspontifex futurorum bonorum , qui
propter abundantiam Deitatif omnibus nobis tradiait
fuam appellationem. Regcs quidem inter homines,non
commune cumaliis hominibus regium nomen habent:
Iefus autem Chriftus Dei filius Chriftianos nos vocari di-
gnatus eft. Sed dieet aliquis, nouum eft nomen Chriftia-
norum, 8c antea non erat in vlu: qu£ autem nuper fa61a
lunt.fepe his propter nouitatem contradicitur. Pr*niu-
nicrathoc prophetadicens : Seruiehttbus mihi vocabiturnomen
nouum, qtiodbenedneturfupzrtenant.*QuaeramusexIu-
d*is:Seruitis Domino,annon ? Oftenditcigiturnomen
dicentcs: Quid nobis & tibi lefts i feimus enim te ejfcjtiium net :
ceftanturvend,quieti& tranquilli efferfti. Quinqiucpanes
teftantur,in quihque millia multlplicati. Lignum^ru-
cisteftatur,adhodieroumdiem apud nos apparens, & a-
pudeos, qui fecundum fidem ex illo capientes hinc vni-
uerfum orbern feH iam replerunt. Palma,qua? eft in Plia-
rynge, teftatur, ramps exhibens his,qui tunc benedice-
banc. Gethfemani teftatur, modbnon monftrans Iudam
adhucconfiderantibus. Golgothahic monsfantftus &
cpnfpicuus eminenter,teftaturfepulchrum fan&itaris,teftatur
&lapisad hodiernum diem vfquepofitus.Sol nutt'c
lucens teftatur, quituncfalutaris illius paflioriis tempore
defecerat. T enebrx ceftantur,qua: fa<5be fn cran t a fexta
hora vfque ad nonam: Lumen teftatur, qaod a nona hoira
vfque ad vefperas luccbari Motis oliuarum hie fariölus teftatur,
ex quo afeendit ad patrem.&imbrigena: nubes te-
ftantur, qu* Dominum fufeeperuht. Et cceleftt-s portae
teftancur.de quibus dixerat Pfklmiis Tollitepottos,princi-
pes,veftras,8cc.&introibit rex gloria. Qui hoftes aliqiiando ew
rant,teftantur,equibu$beatusPaulusvnuseÄ,admodiveftrumnouumîludæienim
&lfraelitæ , aMoyfè&aliis j cum quidem gerens inimicitiasj lpngoautem tempore
Prophetis vpcatieftis, & poft redit uexBabylone,& hue- f illi fèruiens. Apoftoli duodecim teftancur, non verbis ta-
vfqi-Vbi ergo eft nomen nouum i Nos verb pofteaquam ' tùm,verumetiam tormcntis & propria morte prædicantes
feruimus Chrifto, habemus nomen nouum ,*quod bene- j veritatém. Vmbra,Petri teftatur,fanans in nomine Chrifti
dicetur fuper terram. Comprehenditvniuerlamterram çgrocos : fudaria & femicindlia Pauli teftantur ,fimiliter &
hocnomen : Iudæi enim in vnaquadam funt regione, j Chrifti virtute per Paulum fahantia. Perfæ& Gothi,&o-
Chriftiani verb vfque ad fines terræ,vbi çtiamvhigeniti fi- mnes genees teftantur,morientes pro illo,quern corporeis
lij Dei annünciatur nomen. I oculis non viderunt. Qui per fideles vfque ad hodiernum
Vis nofle, quod nomen Chrifti gaudebant prædicare i diem expelluntur dæmones, teftancur. Tot & tain exccl-
Apoftóli îimèpotiùs Chriftum in feipfishabebant. Pau- j lentes plurimique funt teftes,nunquidnon creditis?Chri-
lusdicit ad auditçres Iudaeos : anexperimentum quæritis ftusipfèteftatuseft.Siquisigitureft,quiprjùsnoncrede-
eius,qui in me loquitur,Chrifti ? Paulus annunciat Chri- bat,credat nunc : fi verb fuit fidelis, maius fidei adminicu-
ftum j quis autem eftifte Mlle qui antea perlequebatur, i- lum accipiat. Credensin Dominum noftrum Iefum Chri-
pfe nunc Chriftum annunciat. Quam obrem ? nun quid ftum,agnofcat cuius habet appellationem -, Chriftianus
pecuniiscorruptus? anquiavidit prsefentem 8c reueritus vocatuses, parce huic nomini,neproptcrteblafpheme-
eftjCÙrh raptus erat in coelum î Exiuit vt perfequeretür,& j tur Dominus noftér Iefus Chriftus filius D e i, fed luceant
poft triduum Damafd perfècutor,fit illius præco : qua vir- bona opera tua potius coram hominibus, vtvidentes ho-
tute? Alij quidem dqmefticos de rebus domefticis citant mines glorificenc in Chrifto Iefu Domino noftrppatremj
teftes>eg°èver° eum,qui antea fuerat hoftis,teftem ftatuo, qui eft in ccelis : Çui gloria nunc,& temper,& in teculatei
uli cur
jtEpi-
Jdiz.
jeftes ,■
hrifti.
, ■ nnapro-
,'etiflà.v
-tinetis,
Jigiofif-
wa &mo
n.Iis.
,’hidfljt
jiiiît-
& adhuc dubitas ? Magna quidem Petri 8c Ioannis tefti-
monia,fed fufpiciofus aliquis dixerit,quèd erânt domefti
ci t de illius aucem, quihoftis antea fuit, deinceps verb pro
illomoricur, quisdubitetamplius illius efle verum tefti-
monium ? Miratus fum cercèfanâi Spiritus difpenfàtio-;
nein, qubd aliorum quidem epiftolas paruo numero cir-
cumfcnpfit, Pauli autem(ancea fuiperfecüroris) quaeuor-
decimefle conceffit. Non enim eb, qubd mihbreftet Petrus
aut Ioannes,præcidit gratiam,abfic ! fed qubd dubia
non eflêt doiftrina illius,qui antea eflet inimicus & perte-,
cutor,plura conceffit ilium teribere,vt omnes fic nobis far
ciliùsperfuadeamus. Stupebanc enim omnes de Paulo
dicentes : nonne eft hic,qui priùs pertequebatUr ? Nonne
hic venir,vt nos ligatos ducatH ièiofoly mas ? Noii mite-
mini,inquit Paulus : Ego fcio, quod durum eft mihi aduet-
fusftimulum calcitrare. Scio, quod non,fum digrius vocari
apoftolus , quiapertequebarEcclefiamDei, led ignorons.
Exiftimabam enim efle folutionem legis,Chrifti prædica-
tionemj nefeiui autem quod ipfe venu adtmplere legem, &
nonfoluere j fuperabundauit autem gratiacDei jn me. Mul-
taiunt vér'a, dileôfci, de Chrifto teftimoniaf teftatur Patèr
de coelo de Filio, teftatur Spiritus fand us defeendens cor-
poraliter in fpecie columbæ, teftatur Gabriel Archange-
lus, Mariaeeuangelizans,teftattir Virgo deipara, teftatur
beatuspraetepnlocuSjÆgyptus teftatur, quae (pueril m adhuc
) Dominum receperatin corpore^teftacur Simeon re-
cipiens ipfum in vlnas,& dicens: Nunedimitteferuum tuum
Domine , fecundum verbum tuuminpacc, quid viderunt oculi mei
falutaretuum, quodparajliante factem omnium populörum. Et
Annapróp hetillaconrinens,religiofilfima 8c monialis teftatur
de ipfo, teftatur &.Ioannes Baptifta, maximusqui-
derainterprpphetas,archiduX autem nouiiTeftamenti,&
quodammodo conglutinans in teiplo ambo Teftamcrita,
& nouum & vetusi Teftatur Iordafli^ inter flüminai teftatur
inter maria,Mare Tyberiadis, teftantur cicci,teftantur
claudi, teftantur mortui excitati j d^monei teftantur
culorum, Amelia
-Crains If-
gnum fe-
cunefum
âdefi) ca-
ptum, ‘ói~
berii re'-
pfcuir.
Cethfomâ
ni. adhué
mbnitrat
lüdâm.
CATÈCÜESTS FNDEC-IM.A ILLVMINATORVM
Hierofolymis,extemporanea,de his rebus, infilmm Dei vuige
nitu m,ex patre genicum, Deum verum ante omnia te
cula s per quern omniafaóta funt. Etleftio ex Epiftola ad
Hebroos: Mulrifanc multisque modis olim Deus lo.-
quens patnbus in prophetis., nouiffime autem iocutus
eft nobis in filio, öc c.
Q Vod in Iefum Chriftum fperamus, fatisiamquantum’potuimus,
in hisquceanobisheritradita lunc,
dixnnus: non vulgariterautemin Chriftum crederiddm,
'neque cariquam in aliquém ex his, quiabufiue Chrifti vo-
cati fuhr,illi enim erahc typiei Chrifti; hie au tern Chriftus
vcriis non ex hominibus promptione aliqua in facerdotiu
afeendit,fed temper facerdotij habuit dignitatem. EtideO
prsemunieiis fides, ne vulgarès Chriftos fufpicaremur .* V-
nmn, appotiit confelfioni fidèi , quodcrediriiiis invnuin
Dominum nofttum Iefum Chriftumfilium Dei vnigètiiium. Fi-
liumporrb cum äudis, non exiftimes efle adopriutim, ted
naturalem filium , vnigehitum filium, quifratremaJiuiti
habet nullum. Propterea enim vocatur vnigenitus, qubd
indignitateDeitatis & èxpatregenératione ftatremnoh
habet. Filium autem Dei vocanius ipfiim non ex i^obis i-
pfis, fed quottiam pateripfius filium euiri vOCauit. Vera
autem éft appéllatioVquica patribus filiis datur. Incarria-
tus efttünc Dominus ri offer Iefus Chriftus, fed a mult is i-
gtiorabatur: quod cbm doceré vellet, cOngrégatis quarre-
batëx iliis : Quern dicuntejfefilium homihis i non iiiänis glo-
rix ftudib,ted v t veritatein illos doceret, haéc qiuefiit; vt
qui cum Vnigenito DeihabicaTent.tanqtiam fimplicema-
iiquém hominem ilium non contèmherèht. Dtcéritibus
autem illis;<iaódalt/qüidém Helium, alii veto Hierémiam-,dicit
ad illoS : Illi quidem nelciences , excufabiles: Vos aiié
Tfalrfi. 23.
F
< 4
:Non vbl*
'garitèr cire
dcfldüeft
in Chri-
flum.
'Chriftus
ab xcerno
(acerdos.
H
Matth.id .