S.Gaudenty brix.EptJc. |f| Neophytos,
Lue ft
B
Matth. io.
e
AS.12.
Afec.vt.
gcliscius.Habemus&lQHnhémBaptiftam quidixeritde
Saluatorehumanig-eperis Domino Iefo ; Cuius ego ttonjum
dignus, inquit yCorrigtdm cAciamhtßiumfoltiere. Sèd alia in
Ghrifto ratio eft i ille ponpropter Ie caiciarus eft, fed propter
n o s, quoniam terra fuftinere non poterat maieftatis
eius nuda v«ftigia.CalciaOTeftc%<5tm.4.vjt | greflus often-
die fandàruniScripturaium,qwbusgraditor &cirCuit no-
titia in omnes qui habitant foper terram. Et ideo Ioaniiés,
Baptiftain Huangelio negar vel idoncura fe eflèveldi-
gpam quifoluatcorrigiam caleiamentorum eiüs ; id eft*
Térmonçm eius; fiue,vc ;edifleiat vnurn dè' mandacis eius ;
fiuevtnudare v.aleat & euidenter qftendere, calciati ad-
huciiiifto fiéculo VcibiDei veneranda veftigia. Modoe-
nimperßeculum videmus in anigmate, inquit, tun cveroafacté
adfaciem ; vbhionerit dliquid occultum quid non feuelqbitur, nee
abfcondittitnquod non feiern : quàndo ad ilium futurum diem
feftumD Q m i nus Ie fus non ficur fob incrédulis, quia
in oceulto afoendit ; (êd,ficur feriptum eft: Deuspalhnve-
niet,&DeMnoßef,&honfilebit. Propterea&ApoftoliinËu-
angelijs alikiprohibentur pof tare, calciàmenta in yiayj
dumdicitur eis in Euangelio Matchæi » à Domino.: Höhte
poßideredurum,neque argentum,nequepecuniam in Zotiie vefiris,
non per am in via, neque duds tunicas neque calci amenta neque vir-
gam,dignusenitneftoperariusmercedefua. Alibi.autem iuben-
curhaberej:';yt Maccqs Euangelifoi deferibjef Etcircuibat
('inquit) caßella lefus,docens-,&conuocatis Ulis duodecim,mifiteos\
binos,dansiUkpoießatempgareßmtusimmundos-, & ptactpiensl
Ulis ne quid fieum tollerem in vianißvirgam tantum, nonperam,\
non panem,neque numtnos i n Zonisfied c aidâtes caligulisi & ne in-
S E X T V S T R A C T A T V S ;
DE EXODO.
HVantumDeus Patef* per virtutem foafo &fpiritum
fuum » Pfg éaptu virium noftiarum rêuelare digna-
tus efoquantum Pattis & Filij & Spiritus (àndi çoæqualis
omnipotentia tribuit; quantumfempiternaaç fînepiin-
cipio Trinicas ihfpirauitV'aperuimus dilediôni’Veft'ræ à
primis vigilijs Pafcbæ vfquein han c diem, quæ éflèfjrâcio
nominislibii Exodi, qùæ virtus Pafchæ, & quæobjêrua-
tioibi primum euftodiendadecernitur 5 &quamobrem
mehfisiftèin quo Deus hoc ooleruandum præcipit» primus
dicatur in menfibüsàhni ; quæ eflet Ægyprijs , .quid
fignificaretilledecimusvel quartus decimus di®s,quis effet
agn usi min plationis,& cur àffomendùs eflet ab ouibus
&abhædis,quævefpertinadiei,quod illudlimen,quidil-
lipoftes.quisillefanguiSj&quamobcaufamhequeerudas
câi nes,neque in aqua codas > fedaflatasigni, & caput
cum pedibus & interaneis feftinanter comèdereiab.ean-
tiir ; quôd ex eo o's non conmngendum,quæf eliqttiarum
cremario,& quid myfterijfiguratutn fit velincalciamèn-
tis pedum & ba eu lis: ihan uu m , vel in præcin ôtu lumbo-
r ü in. R e fta t v t difler amu spe r c u flî o n e m primitiuorumÆ-
gypri,& azy ma çum àmaritudine, & lèptem dies azymo-
rum;‘. Tranfibo j nquit,iw terra AEgyptihdc nofte, &percutiam
omneprimogemïum in tend AEgypti ab hominevfque adpecui,&
in omnibus dijs AEgjptiorumfaciatn vindiclam,ego Dpminus,&.e-
ritfanguis vcbù in figno in domibus, quibus vos eritis ibi, & videbo
duerent,ait,dtiÀÇtimicàs. Pi pprer incrédules .& patuæ ffdi i [ fanguinem&protegam vos 5 & non eritin vobisplaga contritions
homines,iubentur in via praedicaÉionis, calciamenta ha-, J cumpercütio AEgjptum,&erit hiçdiesvobis in memoria. VetcuL*
bere Apoftoli; vt verbum Dei calciatum & Conteólum in I fitquidêm Deus in ilia nodle tunc temporis , primogeni-
\fa.n.6i
myfterio,propter fpinas & tribulos blaiphcmantiiim præ-
diceru. Ad eosautem quifideli mente audiuftt, quaïiiam
in fonâa terra,perfedliquippe cordis in fide , vbi nuda de
Deo feeuri poilèntproferre teftimoniafoibenrur non por-
tare calciaraenta,yidelicet vt apertafiganfillipveftigiaDi,-
uinitatis eius ; &iacóbéatus Petrus calciauit le in carcère*
calciamentis fuis} & fic exijt icerum ad hoftes Iudæos &
aduerfarias poteftates, y t cal ciatus pedes in præparatione
Euangelij calcarçt fopér Serpepres>& Scorpidnes,ôéfoper
omnemvirtutem inimici. Et Mpyièsdicit in benedidtio^
nibuSjVeladvnuraquemque Fidelem , velad perfonam
potius Chrifti -, Eerrtim (ipquit)&as calciamentum tuumyvti-
que vt cdnfringat capitadraconum fuper aquas, id eft, vt
conterat principatus Dsmopum, draconum qui funrffo
per aquas Gentilium populorum.Aquf verdiquód pppu-1
liscomparentur in Geiïtibus, in Apdcalypfi reuelatur lo-
anni : Aqua, inquit, quas vidiJU-,fuper quas fedet meretrïx Babylon,
Mutth.ioi
’ Lut 10.
popult &gentesfunt. %
Opus minicft&baeuloPafchaadhuc in Ægypto cele-
I branti : vtfi imitatoriurnS.Moyfi -, Hebraeum meum (id
efointelleâtum Ifraelitèm, qui Deum videre promeruit)
ab interituliberem j perculTo Ægyptio. Hocpropterfei-
pfomquifque,quamdiu foriiit legi.Si qüis verb eft A pdfto-
licus &per lefum proftrato Ægyptio,magnus fàâus ac po
tens I non iam propter fe baculum portât, fod pjropter eps;
qùibus di ei nccefle eft -,qutd vultis,in virgaveniamadvos,an in
cbaritate&Jpiritu manfuetudinisiP octet öc propter eos qui vé-
niuntad nos in veftimentis ouium,ab int its autem funt lupi rapaces.
Qubd fi lupus definat eftè lupus & cum agno pafcatur, vt
ait Proph eta:&,fi leo definenseflè leo,cum bdue mandu-
Cefpaleas ; baculo opus non eft.Si enim feralium morum
nequitiain tantam vcrtaturmanfuëtudinem, vt cum ouir
ouiis innocentibus aemundis Chrifti pperarîjiSjviræ pabulummites
quacrant & captant ; & tales vtique font quiin
Chacitate & fpiritu man foe cud in is ad perfedtum debeant
erudirijdicitnra Chrifto, A poftolicis qu i b u fque facerdo-
tibuç»y t nequebaculoscorruptionum portent in via,qua-
do in difeipulis pbedientibus ac mpdeftis terram Sâdtam
poftîderé iam cceperj nt.Qupd annuat de vpbis,pufillani-
mitati me$,Saluatprliumani generis, Deus Dominus Ie-
fos^CuivriaDeitaseademquepmnipotentia, cum Parre
8c Spiritufandlojante omnia & nunç ôc femper & in cun-
dtateculài Amen* ' .
A Egyp:
myflice
|iu ifia ti
taomniaÆgyptiorum,ficutperMpyfen comminatusfue-
rat Pharaoni cum ndluitdimittere populûm lftael;quem
populum idem Dominus primitiuum nuncupare filium
dignabatur,quandp percuifi ràntorum repentefunerum
ftrage Ægyptij-, Ifiaelitas quos tanquatn captiiios dudum
relaxarenoluerant, uodlismedio expulerunt : fed quo-1
niam mûltb maiora fecit idem Deus pro npftro populo
contra yeros Ægyptios_, & in nobis compléta font quæ
tunctemporis vmbràliter contingebaht; rederoptionis
noftræ memores, non debemus dona pietatiseitts ingrate
occultarc filentio.. Die qua immolatuS eft agnûs Dei
Dominuslefos ;-ad velperum (imminentibus quippeiam
tenebris, quae ftatim_ ctucifixo eo cooperuerant omnem
terram) in illiüs diei nadle percuffit primitiua Ægyptib-
rum Daemonurn : id eft, fimulàchra hominurU' mortuo^-
rum,quæ ip fi prima in hoc Mundo, creauerant, v t per ea
colerentur.Sed cqm ibi adijeitur-,in omnibus dijs Aegyptiorum
faiia vinßäam:¥orta(Tedicas-,qui fontiftiÆgyptiorum dij?,
Audi ergo,non folu Dæfoones Ægyptioseflè?fod etiä cul-
tores eorû,quicunq;pçrtinaciter in incredulitate verlan-
turjfilijcenebrarû cumfint,Ægyptij fonttquoniam filijÆ-
gyptioi ö font,filij font Dçmonum.Vnde dicitur vniuëifîs
inctcäulisiVosdeDiabolopatreeßis.Sictiienimrfuötquotßiiri-
tu Del ducuntur,hi filij Dei fünt : iecundum dodlrinâ Pauli A-
poftoli : itaquoque quptquotipiritu Diaboli abduçütur,
fili jvdçmonïbrü font.ldeo autçScriptura dtuinadiabolum
8c exercitum eius Ægyptios nuncupaqquia à Deo,qui lux
eft,alieni fadti font,contra Creatore proprium rebellâdo.
Nam fandtus Apoftolus dicit.-.Quid mirumjf Sqtanas tranf-
figurat fe in Angelum lucis | Probans vtique eurh eflèAnge-
lum cencbramm,qui fequafi Angelum luws oftentare | | |
nèturytfallat. Similiratione, & omnes increduliaduer-
fantés Deo 8c4 luce diuinitatiseius exrorres, Ægyptij ap-
pellancur 5 quos tarnen hortaturjpfe Dominus ad
falutem , dicens : Dum habetis lucem , crédité in lucemvt
filijlucisfitis. Itaque fi voluntàtis fides poreft ebs filios
luçis effiçere ; hoc qùôd tenebrarum filij func, vitium
vol u n taris eft,npn na turae. Nodte ergo qua corpus exani-
mè relin quèns in criice De i fxlius, tranfij ç eu m anima ad r ..
Ægyptum inferiorem vt animas m Inferno pofitas vifi- chri(li
tarer; tunc fecit vmdidèam in omnes immundos foiri- infcl0i
tusÆgypciorum DeoS , inccrficiensin primogcnirisvi-
res pnngipatus eorum . N^m paflîoni proxifous
- ____________ ■ ■_________ dicic I
gnu».'
•nicis.
%
Mi
«mon
'ximè--
<ndi- )
r,cam
îjngai'’
il W.ij.p.
cl ne
m.10,
D
de manducdtioneAgni TafchalU^SermoV III.
‘t t iD o m m u s l e l u s , n u n i iU d i cium e filw u sM u n d i,n u n ç bu
r i* —. . i*‘ n rrn I'll W fi /il t fit fJX fllPYfi _ fitfl dicic Dominas in u s , »»»' mmamm a |
" f *
„uMhamailmiipßm. Kedocimr^^iAque .omnein crcacu-7
raro fuato ad feDominasItlus,<luiifi(ibViniqmffimi
liirpatorcs diuiuiiatis,rcbci.i l'puuu nianciparac, v; i(.ims
diciotii fubïeâa'eifcnc oen-nia, per quciq tacla tùpE.vnH
uecfa, 8c qui prQtexic ac prbtêgcc cccdcntcs m le , a plaga
caiitciiioms,per lignum ccùCisfuæ.cüm dictCUt.iEfcl'iC Pebit
fanw m k n° >“ imibm ' *“« ’'* * ^M & ’* icbo
mü's ad cæcetaquæièquuntur,quQmodo dicat', frotegam
vos quaft ab alio exteminatorù : \&. Herum Moyfes, Xranfibit DolB
i3 ip^ - * m lSI!!ifi 5 1**1 f1*.Q11"u"id' ergo cltî
Dominuscràniijtpercu.ccreÆgyptios,ùnma:nucjiceii»rnatoris?
Abfit f Nam poft puüllqm dlclt i Et non imnt-
Septem diebus, inquit,axyma edetis, à primo autem die extermi-, £xgd a
"habités fermentum dedomtbusveßris : Omhis qui manducàuerit
fémentum a primo dïevfqùe ih[eptimum diem , diß>eriet anima
tlliusexlfrad. Hæredcorum yetèi-um quidam ex quibus
font irifanus Marcion & exeçrabilis Manichçus,quoniam inûnos
fpiritu-erroris induefi, Scripturas bmnes veteris Tefta- Marciôri^
mentirefpuendaseflè cbntendunt: pèrmultaScriptura- f1.” “ “ ’
rum capitula,Deum Legisantiquæ, malum conantür aa-
vfofecè,quafi aut aliusfit Deus nöui Teftamenti quamqui ■
èx Lçgè vtique prænunciatus aduenit, autin compara-,
tione bonifatis Dei, aliquis legitime bonus eflè porffit.
cum vél Angeli vel homines hihc habere iudicentur ali-
quod participium bonitatis, fi bónumDeum fciant, ad-
orent, véneceritur ac diligant, pèrhibente Domino lefo, |
quôd homo de bom thefauro cordisfui proférât bond. Sed id i cas • Mutt.12.
Dei fiiiusperfemm bpnitatem cum Pane & Spiritu Czti - .
bto poflfidens , & ynam feiens efl'e bonitatemTrinitatis, l. F
fient ynam diuinitatem ,x'indigne tulit bonum fe iuxta. Vnät.Tn-
ebnditibhem creabilium bohordmnuncupari , & ait,
quidme dicis bonum} Hoceft: Nolo dicas bonum , quern
ttt txttrmtùtorm inture in imnot veßw, Si ipfe percutit
quomodo dicicuc,non dimitrecintrateextécminatoremt
Höcitaqueiccexcuipbu5;^(älönis rplbe'tu^lcâoc'eDn.-
fidera,quodvbi dicit,percutiam Aegyptios, non dicit,ab ex^-
cetirimacore'i't’bi autem :dtcic « e ljf so s plocegcndos,
non dicic ab eius pläga pi'ocegendps qui pcrcuflic Ægjrr
ptios. fedab Excenninacôcis. lËKteriiiinstqe autern pou
neccucic Ægyptios quorum amicus & princeps e ft. quo'
niam .ficucaitDomiciusin.EuangelioMarcibcatiflimi,1
a Sauruimmmxtt xdutrjm feifjum. iiuifm eft;. höc inqujt, I
1 iccre non pdfeft.attciiuciuhabet. Sed vciquc'chamilniJpercUcere
vulcExtccmiuacorHeb'ræos, Deo petcu-
■ ienteAÈgyptiôsi’ Nam ictributipnemniobtur I M
m ■ facellites fobs ab eo percuflbs indignans. quoniam
Jiabolus turn maxime accenditut cum cxtmguicur.
runéenimlæun in Deitamùlos, quaudô primaVittus e-
iusin primbgenitïs ôcciditut, dumvelldololatnam. yel
rupetttitionem V vel cæterbs principales etrotesDaimo-
num, Deus difperdeç ex hobls. Qicit cmmille nequilli-
mus murmurans contra Deum : ,T,u propter Hebræosl
tuos percutis meos sÇgyptios, & ego propter Ægyptios,
perfequar Si intétficiam Hcbræos tuos. Nam dmi■ Mg
mim, perftmmcôm[nbendamparmplu, rtplebo animai»
meam^ntirficixmgUdioyfim, âminxbMrmxm mea: led
fcuftràtur eius minàcitas .,fi ptæcepto Domini quo nos
cutos effe'pbflèpræmonut, granitée pareamus.'Athjcicur
inim,&euftoitiesfebmonemhuiuiegifmm ni»
vfqueindternum: feiUçet vt ftriSperiollicmlimusPafcba
Domini w B B m m edebtarc, & vigilante! facere ea
quïnobis prïceptafunt, rie pet confemptum uoftrum
aut neeligeritiâpi nolitam.Extermioaroeaditum gtaüânditepeiiat,
Deiptbceaotistuitioneceftatite.Sieergo,>ynufquifquc
nofttuA in parte Domini qui petcufiit .Ægyptios,
fit Uraebca. Deum fempetmentealpiciens.vtptoteeatutà
plaga Extèrminatocis, Habeat, quimmo fia-
b c am u s I vtrifque poftibus fcilicetiu cotde & m ore fa-
lutatem Domini paflîonem . Quomodb i fiçut docet
Apoftolus : Cordecreditur ad iufiitusm,ore autem ionfeßto fit
in falutem. Habeamus in limine fcoucis fignum languims
auni,vt non linat exterminatorèrn Deus mcroire ad nos ;
neque enimiblummodè tuneiftudfaftumeft,yel
ftona Lceis vel in tempore crucis Domini Iem . ica ôc
nunc femper Deus vltor populi foi percutit Ægyptios,
iêmper exterminator Diabblus intrare mdomos llraeli-
taruin hititur cupiensuos occidpre : iemperDeiFilms
lecur fobs, & prbtegit eos vbi fignum foæ pamoms co-
nouerit:ipfigloria cum Pâtre & cum Spirltulanâoyper
müia fæcula, Amen.
quiumt un» m,m,m • a-«w*w ---------- ^----- di'uioicisc
nefeis, feito foirn prius nriii« quifoiTt mirfiun., & cùm Deum verum cbgno-coeno- ^»tktt.a-.„
® |
ueris,ample«ftor vt dicas bohum, quia nemo bonus nifi vnus Vnica
Deus. Ille enimïudæuSj Filio Dei (Deo&hominijvelut Dcitasin
homini tantum Cuidam (fanè, bonó DöéforiJ» dixerat, Tiiniutc
Magifier bone,quidfaciam,fyt vttam aternampoßideam î 8c id-
circoDominuszdilium,quidmedicv(ak)bonumi nemo bonus
S E P T IM V S
o e
T R . A C T A T V S
E X OOO.
D",lfculTis validiocibus roandatotum Pafchalram
mcmbiïs.frès^dbuefupetfuiffedeptopqhtaleaioic
Exodi fpecies,dieheftbtrio prædiximu.si quatumpnnàm,
de f f i p S ptimitibotum Aegypn * ltacim,.
Août potuimus,interptctaH fumfiS;,dua's nunc tehcluas
ieprohibitioriefermenti, Sc de fepcetri .fiiebos a^ytuo-
_ f 1 . ___» M l i s IÜ nr^Wrini'mus exDlanandas V
nifi vnus Deus: Vnus eft eöim Défis , vbrdeitatis nulla
diuilio eft. Per omnes libros fontftarum Scripturarum ,8c
Patre m DeUm j & Filium Deum, & Spiritual fondum
Deum legimfis, non DeOs, quia Deosnon finit dici Viii-
tas maièftatis : eft enim fola in Trinitate Petfonatum di- Non alia
ftindio,non Naturæ diuetficas. C^uod fi Marcion 8c Ma- eft quàm^
nichàeus meruiflènt aduertere, nunquamprofe&ô dixif-
fénc vnUm quidem Deum noÙiTcftaméti bonum,àliurri
verô malum,quiper Legem veterem fitloeutus.Aufi font ßf0>
8cinfiipra didalegeAzymorum afcribereeifæuitiam,di^ j Q
centes hominis ànimani difoerdiprpptçrfefmentum pa- Afatcionis
nis,quo riihil poflit eflècrudelius. Vecordcs cnim non in- & Maai.
tellexerunt,yel quanta eflet in mandat© vtiritas,velquôd ■ leGsdeA
Deus maiorem caufom tuncvlcifcéfiihabeat.fi inexiguis , Zya|-9ra(p
rebus(vbi nulla diffiçultatiseft obferuandi)peruicaci tari- prohibi -
tùm fpiritu contemnatur ; fociliùs neceffi cati ignofcac tionc. :
Deus,quafo præfomptioni. Denique fando Dauid non.
impUtaturadpeccàtum,quôdin neceflitatefamis confti- \ j ” ^yena*
tutus manducaueritfandos panesquos non licebat man- t
ducare nififoïis facerdotibus. Hic verb videamus quid
potuit neceflîtatis incurobere. Iuflic Deus Ifiaelitas, v t fe -1 Lxod. 12.
ptem diebus Pafchæ fermentatum fibi pànem non face-
rent. Si fermentatum fieri iufliflèt,diligentia illic neçeflà-
ria fuerat jne deeflèt: quod iuiïk, defidiæ eft, non laböris;
Negligentiam iubet,vc obediéntiam probet , & non vis,
vt damnet illam animam quæ diligentiam commbdaue-
fitvtcontemnat. Sed iara videamus, quæ fuerat in ipfo
præceptione vrilitatisratio,vel Iudæis hiftqrialiter vfque
ad Chrifti præfentiam, vel nobis liodié, quæ ædificatio
iuxca intelligentiam fpiritualem Filij Iftael cùm preme-
renturinAegyptb gi;aùibuscapciuitatisini.urijs,gementcs
prodamauerunt ad Dominum DeUm ,vcéoseripere di-
gnaretur.Elegitex ipfis,continuô DeusMoyfen &Àaron,
per quos conueniret Pharaonem regem 4 egypt i> 'vc di-'
mitteret üfifc Cû non dimitteret, multiplidbus plagis cü
foo populo verberatus, hancexcep'it poenæ vltiràam plà-
gâ,vt omnium Primogenlti Aegyptiorum ilia node per-
eufli diuinicus interirent,qua ludæosnçceflTéfuitex man-
dacoDei Pafchæ facrificium celèbrare. Media igacdr node
clamor,fadusèft,^ vlulatusin toca Aegypto, nullaenim
domus erat,in quanqneratmortuus.Tunc Aegypti rex
tnetuensnc & iple& omnispçpulùs ëius ûmiliier difpé-
riret,compulit Moyfen 8c Aaronem,vt ilia horanodis e-
duccrentpmnemplébem de Aegypto:Quicumperurge-
tchtfir exire,quid îèccrint aduertainüs.- Etfuinpfit, inquit,;
populus conjperfdm fanndm pmfqudmfertnentaretur mafia tllo-
rum,& Ugauerunt in veßimentisfuis,& tmpojiteruntfuper bume-
rosfuos: Egrefii autem,cùmvenifient in Sochot, rox«r«»r (inquit^
rJth,rfum auod exiulerant de Aemto , fubaneritia axyma.