248 Didymi Alexandrini,
A
Pfal. 145-
<ƒ«/. nj..
Signum*
Domini.
B
I. Cor. i,
Iuftitiælabpies.
Dauiddixerat; Dominas erttgit elifos, Dominas foluit compedi-
tos, Dominus illuminât escos. Etitemm: DifrUpifiivinculamea, I
tibi ifacrificabo hoJliamlkudisSo\mi itaque de vinculis,vbiper
baprifmi facratnentum ad figntim Domini coiiuenimus,
I diabolo 8c omnibus angeliseius renunciamus, quibus antè
feruiuimusjneiailiis viterius feruiâmus,fànguine Ghrifti &
nomine liberatiïQuod fi quis pofthâc obhtusfui & redem-
ptionis ignàrus, rurfùs ad Ahgelomm féminités & infirma
illa & egdna Mundi elemehtatranfieriti antiqüisilliscom-
pêdibus &cateni$, id eft peccati yinculis alligabitur, &
fient nomfur.il eins détériora, prioribus* qiiia & diabolus eüfti
quâfîperfiigam viftutn vehementiiis illigibic, & ChrlftüS
pro éo iam paci non poKtiuquta qui nfurrexit à mortuis, 'tam
nonmorieturamplih. Igifür, dileâiflîmi, femel abluimuf,
femel kberamur, femel in regnuro immorrale mfêipimur :
fetnel fcelicesfunt, quorum remjffafuntfacir.ora, & quorum tetta
funtpeccata. Teneté Fortiter quod accepiftis, fèruate Fceli-
citer,ampliiis peccarenölitè. J*uros vos* ex eb, & imihacu-
1 a tos in diem Domini referuare. Grandiâ & infinitafunt
premia fîdelibus præftituta,</#<e nee oculus vidit, inquit, nee
aitrisauditât ,necfuper cor bominis ingrcffafiipt. Hæc vti aeci-
perepofitis.iuftitiæ laboribus & votis fpintualibus obri-
netej Amehi
Finis opufeulorum S.Partant Barchinontbfis Epifcopi.
DIDYMI ALE»-
XANDR.INI,QV1 PRÄ-
C E P T O R D I V Ï H I E R O N Y M I F Y I T ;
Opufculaq uæ e x tan t,rtimirom de Spir itu fah&Oj
lib ri i. D . H ie rö h ym o in te rp re teje x tan t in te r
' eiufdem S» H ié fo ftÿm i o pera. Id e o h ic
illó s pm ifim u s;
Enarratio breuis in Epfiolas Canonic as,
Çontra Manic h ao s liber. !
Hiefpnymus in Catalogö Scriptor. Ècclefiaflicof.
idymus Alex andrinus captas a parua ata-
te oculis, & obidelementorum quo% ignàrus,
tantum miraculum fui omnibus pra-
________buit,vt Dialefticam quofa ér Geometna,
qua vel maxime vifs indiget, vfy^aAperfettum didi-
cerit. isplurà opera ér nétbtlia confiripfit : Commenta-
riosin Pfalmos omnes : Commentaries in Euangelium
Matthäi &loànnis Wffjk dogmat ibùs : ér Contra Ar-
ridnoslibros d u o s :& de Spiritufahfto librum Vnum,
quem ego in Latinum verti \ in Efaiam tombs iS. in
Ofiaadme feribens commentariorum libros tres ': ér,
in Zach ar iam meo rogatu libros j . ér infinita alia qua
digerere proprtj induis eft. Viuit vfque hodie, & otto-
gefimum tertium oetatisexcefit annum.
Equidem et f i Lidymùs fanttitaiis é r Aottrinæ no-
minêinedtm S.Hieronymi variis tn locis: f i d etiam
aliorum P at rurn plurima tulerit elogia : conftàt nihiU
ommin ilium pofimodum in error es Origenisprolapsüy
infignem Origen f i am extitijfe,ficefc tanquam hareti-
cum vnet cUm Origçne é r Euagrio POntico condamna-
'tum ab Eccleßa fui/je in quinta Sfnodogeneralist te-
ßantur S.Thataßus EpiftopUs Conft antinopolitanits in
I confeßione fidei, qua habetur infecundo Concilio Nica-
m,aBion,i.é r Niceph.lib. 17. hifi. Eccl.c^p. Cedrenus
incompendio Annalium. Eundempidymumßmiliier
cum Origene é r Etsàgrio damnauit V» Martinus P apa
é r Martyr in Concilio Lateranenßfecretario juanone
18.71it hinc iam quoin pret io Didymi f i r ipt a fint haben-
da, facile lettor intelligas:£)uamquam hoc de Spiritu
fantt'o opus egregie a S.Huronymo laudatur f ide tom.
jf. Annal EccleflBaronÿ. - _ . - - .
Ex Beüarmtuo de Ücriptoribus Ecclefiafitcù.
Didyrrtus Alexandrinus coccus à prima scraië di&auic opéra pluri-^
ma,& nobililfima,telle S. Hicron.in lib.de Script EccleH Nunc folum
extit liber de Spiritu fàntloiînter opera S.Hierbny mi, çjuoniam èumii-1
brum idem S. Hicrouymus latinicate donauit : & expofitio in Epiflohu
Canoniesu in Biblioth. Pair, ex tac etiam Ub. contra Alatiicheos, quem
edidic Heur.Cany f toro.5.anriqdet1it>n:Giaruit fub Valentiniabo & Va- <
lente principibus. In co repichenditur ab ipfb etiam S. H.eronymo,eid$
alioqut admiratóre, quôd Ôrîgeuis errorcs fccutus fit. Vide Apologiam
aduerfiis Ruffioum.
D ID Y M I À L E X A N D R I N I , I N E P I -
fto lam B . Ia cob i Ap o fto li,brcuiS
enarratio.
C A P. I.
Acobus Del &Domm nofirilefu CbriJliferuus,duo-
decim tribufois quafunt in dijperfionefaluteni.Sicuti
mortalcm gloriam Homines appetences,in fuis
confcriptïonibus dignitates.quas putantur ha-
-------- *®bere prieponlint : ita finôfci viri in epiftolis
quas Fcribunr ad Ecclefias j principaliter profetünF feruos
Fc eflè Domini noftrileFu Chrifti,æftimances hanc appellation
em fùprarégnarotius mundi confiftere. Iure namquè
jacobus circumcifioni^.Apoftolus his,quiex circumcifione
funt,Fcribit : fîcuè&Petrus cùm dorumdem probetur ApO-
ftolus Iudæus Fcribit in difperfione côfticutis. Pofïunt enim
hæc quæ ijs'fcribunturjaptari etlâ illis qui occulte fpirituali-
ter Funt Iudæi; Nam & loannes vnà cum Iacobo & fimili-
bus eorumdé exiftens Apoftolus, de Ifraelitis fpiritualibuSj
& cribubds eorum habuit fermonem cônremplationis in
Apocalypfi. Omne gaudiumexifiimatefratres mit, cum inmta-
tiones varias inctderitisftentes qubdprobatiofidei veflra patientia
operatur ; patientia autem opus perfetium h abet, vtfitis perfeiïi,&
integrijnuuUo déficientes. Àd perfèétionem virilem & patien-
tiamfîiiîul inüiranscohfêqùèntcsFràttesïuos appellat,&
non filios quibus fcribit.Qüdmodo enim pcrFe&i non fint,
qui non Iblùm fine triftitià, fed étiahi cum gaudio propter
Çhriftümtentationes; Ferre nofcuntür? Nam quicumq; varias
tentâciones cum deleâatione fuftinetj eum probatifïï-
mutïi opus fequiturja quo etiam patientia corrigitur perfe-
&a & Fortitudo praecipua^Hæc itaq> patientia benè certanti
opus nofeitùt ëffe perfèïl%cjuodppus nuhc£iienit, quando
ndn prbptet aliud/ed afùina chàritatÊperficitur.Quod
enini toaius ftudiueft,qüavt aliquis pèrfeâusfit, & omnes
virtutëS habeat? confequenter quibus agitur vt poffidefiti-
bus eas indi'gëntia nulla proueniatîllis itaqî fimiie eft illüd:
Tribulatïo patient iam operatur, patientia autem pr obationem,pro-
batlo (bem, fpes verb non confundtt. Verborum enim differentia
nonfenfuumin his fermonibus eflè probatur ApoftolotÛi
Beàtus vir qui fiiffert tentatiônem,quoniam cum probat usfuerit^t-
cipiet corenam vtta,quam teprômUit Deusdiligentibusfe.t>üfa fiifificienterinuitafletjCüm
gaudio fuftinedas eflè téntationes,
Vt opusporcabilej 8c perfe6la patientia tçnèahtiir, quæ per-
ficiuntur propter fe,non propter qilicquam aliud gefta,peç
alteram monitionem fuadere coritendit proiniflîonibus,vt
præfendacôrrigantur, beatumeffedicens quiteiltacionem
fufferc. Fiel,inquic,quitquis fortiter certahieb exceperit,vir
perfeiftus,& in cun<5tis exercitatus: qui verô talis apparuerit
pbft criftitiam,nierebitur adpræmium vitæ coronam à Deo
eum diligëntibus præparatain.Ex quibüsàgnofcimUs,quo-
n iam fëcund um vniufcüiufqjvirtutes pottiit d Dep corona
præbeti,alij quidemiufUtiæ,alij iminarcercibilis &reâ:æfi-
dei. Par eft autem præter iftas coronas etiam alia corona,
fperantibus & futura fuftinehtibus conferenda,cuius ma*
téries Dominus eft ipfei Super has autem repofita eft 8c àl-»
Itéra fruentibus Dominum-& experimentum habentibtiÿ
Paradifi delitiariifhj 8c potatis de torrente delitiarum Dei.-
Exempli verô prædiiftafum coronarum funt hæc: Repofita,
inquitjWn&i tttcoronaiujht’n. Et iterum : Portabitis imrnatcefci-
bilemgloŸU coronam. Item que: Frît in ilia die Dominas Sabaoth
coronaJpei. Icerumque: Corona delitiarum ptotegat te. Qu® .
Corona çoufîderahdurn eft, ne fortè ipfà fit de qua didtum
ëft, corona gratiarum,an altéra, Sicut enim qui fruiturco-
rouadelicîarum, 6c qui habet gratiam Dei cooperantem,
coronam gratiarum percipit î iic& qui îüftitiam operatur,
& redtô Feôlatur dé his quæ fàpienda funt, aut'qui appétit
Titn. -■
II. Pet. 5.
Prou. 4-,
in Epfi~ lac obi Apoftoli enarratio.
C A P . I V .
Baruch. 2.
Matth. 1.
Fotfan locus
depra-
uatus ab h<j
icticis: equi
dem corpus
eft.neq; n
de eilentia
fidei eft VN
tatvc eft d
incrinieca
.ratione ho-
jminis viuc-
naute
dc intrinie-
lea ratione
corporis eft
»vnde
excmplum
Didyi
[enumeftab
I inftituto.
D
___________________ _ . _ ^ ^ ..... I __________ ______________
perfeftam glöÖam',€Öronam iuftiriae & giori® prortteremr, quando irreprehenfibilem eum, èe fine vitio proferc: licet
ita & q u i fuftinere tentationem non defpicit,infiftensec- aliquidvanumautrifibile,autiniutiofumdicerevideatur,
iam ipfi morti jcoronam aetern« vitae percipiet, pro qua eóquod Fecundumartisregulamfit loquutus.Qijödvei ó
temporalia bona contempfic. Quaerendum eft fi materia non fine cpnfideratione dicimus, totum corpus fu flè
corona vit^quahiprxp^arauit Deus diligentibusfe,eafunt; fumptum pro paflionibus& operationibus eius iaduertc
qu® fcilicec propter magnicudinem maieftatis afpeiftui 8c j quod feriptum eft: Lingua enim'cum fit modicum membrum,
auditui neqüeuht Fubdi, nee a‘d purum intclleétum Komi-1 & magna exultat. Accuia^s fermonem proea linguamaccu-
hiscuiuslibetadmitri. Omne datum optimum, & omne donum ; raredignofcitur,tanquamponentem,&aliavanaloquen-
perfeftum defur film defeendenseft a patre luminum. Patrem lu- j terp. Cüm verohacin ifto corporeita finc,conFequenter
minum intelligibilium, hoc eft ,ïlluminatprum. rationa- j & de omni corpore talia oportet incelligi.
lium Deun dicit,a quo taiiquami datore rerum venire ad
homines, inquif, diuina dona, qua: eè quód proii nt-opti-
ma dicit data,eó quód plena & fi ne defe&u Funtidona perfèdlaindubitantetappellat.
EtquomOdoaliquiddicunt,
quantum ad iftam vocem,fola quaemeliora fint.i Deoelie,
rion etiam qua; molefta iudicantur Sc triffia, ponendum
eftillud vbiaic
Defunderunt multi Domino fuper pormjeruftlem, & his iimi-
lia. E je quibus"& ali js huiuimodr exemplis agnotcicurTen.
tenria &iudicioDei,fuauiaarque criltia bominibus pro-
uenire. Cum cigocunciaDd pr-ouidentiadeferantur,at-
ramen cónfeqüens erat.vt qui inuirabat ad patientiam per-
fe&ionemque virtutis, non malorum illadonem, led mê-
moriam deberet habere meliorem,dum omnisqui ftuaet
(ccundum virtutem viuere, non ttiftia, fed-optima datapo-
tiusdr donaperfedta meretur. Alter verbquidam feriptu-
rasiubtiliüs animaduertens,&:eaqua: piède prouidentia
font exponens dieit.meliorem miniftrationem fieri praice.
dehtevoluntateDei,aduerfaveröproprer quandamv-tibcatem
per accidentiam defonari.
C A P . I I .
S~ Uut enim corput fine Spiritu mtrrtuum ell,fit & fidei fine ope-
ribmmortuaeU. Quoniam Geut fpiritus cohaerens cor-
pori vificat eum, & opera fidei coaptata, viuam earn efle
procuranc, cogitandum eft vt fides habeatur cum operb
bus virtute dignis, vt non mortua fed viua confiftat. Nam
& qui habet corpus animale non mortuum, fed viuumdl;
lud per focietatei* fpiritus vult habere. Notandum feilieet
quia cum fides'mortua fit prïter opera, iam Deque fides eft.
Namneque ho'momortubs ,homo-eft. Quomodovero
iliqui cuufam efle fpiritum dicentrs, quo corpus viuat, ho-
norabiliorem efle corpore dicunt,&ideo confequenter &
opera honorabiliora magis quam fidem aflèuerant viurfi-
cfntia earn, perfeöiüs ftudui.vt quod mihi videtnr expo-
nerë. Nón enim ficutindubitanter fpiritum corpore meliorem,
itafinereluaatione opera fidei pr*ponenda font,
quando gratia faluatur homononexoperibus,fedexfide:
nifi forte Sc hoc in quiftiotiie (it, quod faiuchfides qua: cum
operibusproprijs viuit,tanquam aliud geflus opejUmfit,
prater quae falus ex fide proueniaf: nec autem iunr opera
quafobvmbralegisobferuau^ur;
C A P . I M -
Slauiivetbe ntn ofindit, hicperfeHmell pip,poten etitm from
lircttntdutere totum corpus ftium. . Quöniam verbum duplex
eft, aliud quod ad fenfom, aliud ad tffeaiuamprola-
NOn habetis propter quod non poftutatis. Pet it is & non accipi-
tionis pértinet rationem, Tecundum mentis fermohem
pratfcntiaftnt famenda. Quifquis enito non pffondiun
fenfo rerqm fapieiiriamm & agendarum .perfoftas Vireft
fubditum feciens totum corpus véluf equqm, & quo Vult
ëducenseum comprimit & ad feruitiü red git, 6c proprias
mortificat paflionts. Quia verb de fermone anima fcn;
bit ha c , palabi eft aduertenti textum congrueftter apta-
tum, cuius initium e ft: Nohte plutes nmsifirifieri, fittrei
mti EtpauVöpdft: Inmultüenimoffendmutomnes'.t.tiuon
intulir ft quh in die verb non offmdit, hdc bft, docendo.
Quando tnim de his qua agenda font & fapienda al.quis
dotet‘ fi hibnerit veritatem, fonfus de buiufmodi rebus,
tunc inoff -nfibile'baiier verbum. Nod enim putandurti
eft depeccato proratiuifermonis.qu* foltbciforos &bar-
barifmos quidam vocant, hac foifle difta: Nifl fo.rt|quts
dicat inoffenflbilfem habere quemqUe voce fermonem,
tit, eb quod male pet atis, vt in concupifcentiis vejlrisinfiima-
mini. Giuft vera fit expofitio Saluatoris dicentis : Petite& Maith. 7.
dabitur vobis: quameciam fàcitefTc credibilem cum dicit:
Omnisquipetit,accipit: quærere libetquomodoaliqnioran-
tes nohaudianfùrj vt accipiant quæ habere poftulauerunt
per fuam petitioncm : Ad hæc dicendum eft,quoniam qui
viacongtuaad poftulandurp :venit: nihil relinquens Co-
rum quæ pertinent ad impetranda quæ cupitomnia, percipit
quoafibidatirogaiiit. Si quis autem extraintentio-
^iem traditæ petition is pofeete videatur, ifte neque petere
modo debiro creditur, & ideô non percipit quôd petit.
Nonne falfùm quod cli&um eft : omnis qui petitacc fit.Nam
cùm doctor dicat,omnis qui acceditad me caufà dodrina-
rum, habebit dlfciplinasearum, accedere ad dôëtorem de
rebus ipfis accipiendum eft, hoc,eft, vt etiamdefidcrium
habeat doârinarum, vt exerceat& mediteturcas, & fum-
ma intentionc refpiciat ea quæ à magiftro dicuUtur &na-
turam habeat bonam. Indubitanterenimhuiufmodi homo
percipiet difciplinam, quam magiftêr dare prom'fit.
S iquisalius accefl. ntaddoâorem,non Faciens quæpræ-
diifta funr, fed tantummodo vt videatur ab eo, & videat
eum,volens falfanj facere promiflionem doôtoris, dicen—
dumeftei,nonaccèflifti ad eum ficut inuitauir, fed aliter,
& tantum modo ad videndum eum. Apertîorcmenimfa-
ciensfcriptorepiftolam,&qui petere videantur nec acci-
piant indubitantet male petentes illos dicit, qui van is cu-
piditatibus inhæferünt.Quia verôinftantaliqui dicentes:
Quare illi, qui pro feientia & perceptibne virtutis petunt &
non accipiuntî dicendum eft illis. Quomodo & ipfi non
propter ipfa bona percipienda petun t,fêd vt per ea lauden-
tur. Eft enim amor concupifcentiæ velle laudés acquirëre:
- vnde etiam his non datur, quoniam ad concupifcentias
infumendas volunt poffidere, quæ pofeunt. Nefeitis quia
amicitia mundi imm ica e(l Dei ? Qmcumque ergo voluerit amicus
elfe mundi, inimicus eût Dei. Quoniam nequitia prouidet
amicitias mundi, virtüs autem açquirit charitatem Deiv
cùm vir tus & nequn a , non poffint vnà fubfiftere. Qui
peccando amat mundom, inimicus Dei efle monflraturj
ficut è diuerfb qui non peccando amicitias apüd Deum
pietate confirmât,continué mundi aduerfarius inuenitur.
Vndeficutiimpbflibile eft feruite Deo &mammonæ,ita
amicum Dei eflè fimul & mundi.Denique veniens Iefùs vt
Dei amiibs Faceret obedientes fibi, gladîum 8c diuifionem
mifitin tetram. Sérmo namque & doârina illius diuidit
& abiungit à terrenis arque màterialibus tebus, per hæc
præparans vtinimicitiæfint apud mundum & vnitas apud
Deum : Hæcfuntamicidæapudillum. Quapropter&pa-
cem dat, non ficut mundus amanti. Ille namque per pa-
cem qtlamdat ad cotporeos aéfcus inuitat,amatores con-
cupifcentiæ & paflibileseos fecit : Iefiis aütem pacem præ-
bcnsamicos Dei canftituit, ex toto,corde eum diligentes.
Mundum verô intelligeredebemusj
defideria corporalia 8c conuerfàtio-
nem huius mundi.
DIDYMI