' Diofne-j
I dcs'Vcnér
: rem cedic.
: Mars exul.
I Sarpedön. !
■ Nejptuoüs
B ; I
• Apollo, i
! SpC'^'-l
, Caftan 1
' Vulcanas j
- praecïps.
; Veonsad-
« ulcerav j
Saturnus»
Iuppitér
■dormit.
If c :
5 Förte, exr
. hibeaat il-
; HS.'
Religio-
nes.tkea-
tricz. *
Defèrapi-
I de.
■ Qthef.éf,.
/ Genef. 3 J,
3
vßettefii.
jlo le p h v t
dedidtuS*
■pttapis.
Iulij Firmici Maiernt,
,co.nciliat!o*r^n«àà vi'ôletjî'r. Srljuis ad iniuriam pronus
qvueric efle Orditiem Icelërum de Taritalicalibus difçat.
Q facrnbrofa? "cupidi cari s tr i fte fol à ti u m .O hominunidc-
ftenda pe^fuidip. Oinfelicis imitationis crupnta medita'
tio.Scenatp d c « < » fê te^ fe '^ «w ^ a * iiîn .o& 'p e ? J j | j j j
ptapræcfpiciacriideli eâlamjtateduxiftis ycuriïh|pniini-‘
b us pçncare çupienti Imàfaci noru m Via deDeora m mon-
îftratui exemplis"; Sédintfta cri^inuraiege.in iftàçonfef-
fioneie'èlfelupa grapaS,ag4m^is illis, qui eriâ exitia eÇ rapr-^
tes;Deqcu!tu iftortimnob}$ nefoiëdribu&ptodiderunt : vt
tblcérënjüs o ni nia pet toc obftâfttes; Fuit enim &,apüd
vetercs ,}licet nondürn terràra illuminalïet Domicii no-
ftri Iefu Ghrifti veneranda dignatio ,in fpernepdis foperftitibnibas
religiola cônftànda,Diomedespudicusac fo-
brius Venèreroyulnerac,Matçemyincit& jüercutit. Oti
& Ephialtæ edi<ftb MarsEelbpotçnsceràporaliexÜiqda-.
mnatüs,ferrea aBenârurn vincul^ fuftinnit. Sarpedopeni
filîuai raortuurn in Troia Iuppiter plang^ii^ Et mefcedprii
fabricatorufn mùrq|um Neptunus a liaperbo rege non
re Çepif. A i t èri us régis Apollo gregçs pafeit. Etfoliqmniâ
vident j ahus>occil&u‘m boum'hunciatmort«. . Çaftb-
res.fepelit Sparta,ardet apud Qçtam Hercules,& Æfcula-
ptesalibifulnîinatW.Vujçanùsà patrepræcipitatûspede
frarigitf.Lyeurgum fugiensEib'èrmontur. Venus in âdul-
terio deprehejnlà detegiEur, & pbftDei nuptias Anëhilæ
bominis eubilç fe&aturç Saturnusr^nd'rirnerisdeuorat.
fiiios.Hièex Ctetaftigiens'in Iralia àSpananisabfeondi-
.tdr.Ob am brem ea^amiti lutta Iper nirur,& a dEndiim rimera
Euna/defeend$,&c©riMrivolu^^
___ .tm<liftar.onuro (pirints colliguntur. Nihilcnimo- i;“
perànmrapinM. &aiio>6xaffidaapecndniHcædc pto-
SifBs.nHîvt dsmonutft fublUntia,i)ui'diàboli procreatio
AegenerantücJ ex iltp-langui ne ndtriantür. blani içacflè Gante i J
PoiphyriusdefclûcStoicoLL^hofljsDej&vcriratisin inul gé,tiam
tis fcèîeratâcuni impieta'cum icqpcisjibanifeiiis nôbïs pro^bniciu
bationibusprodidic. Inlibi-jschiiji quqs a p p eU a t^ ? ,
efuspraidiraqsjdeinfirmitai
ce conFedus eib ‘Inpi'imis ênisn librocam paicibusfidcft corpar^o:
in ipfisaqfpiciis pqBiuS)doer: SmfifVoUtKj^mnafinjm'.^^fxmi-
faminhallwMHftâUrcJppnfa. * Du.nu nü.ic i-nln peidni l_!!
hümmes.quis pocioc eft,qui vocar& impecac deinClndit, ■!__. S
anauivocatu^pateçïÉtcurayenecicdnflxfcipientishç--
roinis cqrjjqre'potéftatédnbentisincfuÿtùidgtarias agirons
Pprphyri, quod libiis tuis Deorum titoium nobis
fnbftàntiainjprqdiïiifti.l^diaro.nspértejqiiatenlisdijcpb
bqnàiqiBbsyiuencibüsiècuianc. :Ser^pis«iilsaBbq^n.ê
^qeatur^Yenic, iicimi veneiit itanir, uillbeiiulnJirur,
.&lo"quendiaeiiiriftsndlépttiorH,tanjinpetatnï..Sieipnd
nos.Deqs vettrqsjçùra iioroinibus nqcere coepçtinc, <
te&iofirerroonisffigellïtalbgant.Siemèqrporehôîiii;
jmm coàilitnti dij vteftrtïpihn D'èffpiiiiià|)inro flaminarumigtiè'roiqiftntac,&
quiapnd ^qsiquaiidij colantur,
bumano
ïubiaçentÿîrôpïrio,^tôiroèdlarépagnantes.fûftin^ncJ'
deyidtipirnis iltricftiusiùbiugadnit. . ; • :
,C A | V T- X V . ' \ -
PÉrtï.nateseiiamquibnt,e>:plkaie-^bcebdam:pe'^uîdâ
Troianisâuximtm lërens deceptus luppitçr dormir. G
flagitiplacmifedlo-j bmiferabües, deffervdique caltris4b
.duræfêi^iiÊiBSimi^a^da'-i^nditiô.'- Ad iûoiutnciilrum
deoiuin (an clos h drames-,&Deum deuocamente colen- | ^ _ q u o 1 idiî> vus epulis comparan tu r , hoc nomme pro
tes'laciilcgum ryianooram craxitimperium,&vcnuicla- j ;K,ri).liUm ccmfêcranres.Quiâper epuias coipdris
in eiicp rit^uiÛnnt^Muhrl®Hd pû;â t'ê flcv^a in.;
è iâ vq&^ndiKpocandi hcçnaam ;t o s fibçQeqs eïiçsipy.
r a n a tq u
ihuuiii.
iP o r p h y r i
àiâurn de
Seià'pîde.
fMoiicà
in.hominii
dSroori-
büs «ni ci
rajibus,
tlaiumi:.
dnoci aliudfàdnùs adderetur ^ mors eft décréta nolenti- fici trie in%mitàs.»r‘‘jdimftri^ foljj iri .efl^D eum ^inxerimt a
bus. _ Adtbcatnroi pqîius templatransFecre.TCmfeenis „..i^y.^jp.imióticniiviuilatèro.CuijienifnDüroinus
religionum iftamm iecreta tradantur , &-vt nihil prxter-
noftetlefus CKriffu^drin diabolo ^pro ialri|e fplicitus
mittat improbitas, hiilribnes fadte lacerdotest- A^terdii .
gnlor locosrel igronib.us iftis^inueniri non^oterir,iHic S*
mores Deprum vilis turba decanter, illic cafus mpttefq('
fakatores * i.^ ^iUk deorumin templisabimpiis&:
facinorolis magiftris melius mens perdtta & mri.Uebris
dpcetur facinusv •' ^ ? -
. . - g A P ;V T X lV S ‘ j j i
T T X I (cite etiam-, facrofandi Imperatorcs,VeneLand'iim,
jL J _ Alexandria numen vnde iuraplerit exotdipm,ac a
communi noftra ftagilirate deteda, ad veritati^exordifi
mortalitatis noftrte iermo reuocetur. Cum ingrueret a-
refeentibusfrugibus malitiofe fairies;, laebbi religioli Pa-
‘ triarchasiemine proerearu^iuuenis iqfephjinrerprecatu^
quetomniu regis,toto, quicquid i n n ue bat,pftedir:Ip{eph
fgftlacobi filiusfqui ob pudicitiam in caecere miflTuSiere-
ptus'poftinterpretationem'fomniji.'fuitpaFticepsregni.
Nam ieptemannorum colled is, & leruatis/rugibus’al^
cerius leptennij egeftatem diuifiae minus proutderitia miL
tigamt.Huicppft-moLtefn'/Egyprij^atrfogenrisiuaeinfti-
tucotem pltufecer u n r: Sc'^c iultam di {penfacidnisgrariam
pofte'riras dneeret,quo modio eiurientibas&ementibus
ftameritadmiferatc^piiiisTuperpdfirus'eft.Nofnecriarnj,
vtfaridius cdieretriisex primp autpte generis adeepit. Na
GuiaSarasprPneposfaerarjexqua nonagetiaria Abraham
indulgeritia Deii'uiceperatEliun^Seripis dt^ius eft>Grae*£
\ Co ferm one,hopeft, s«!e?s. Sed liocinuito ioieph aedr?
di^itrio mortup.Neq&eenimad hoc facinus religiofus^-
riimu4&Deofuirimo:dieatusadduciporaider,vterrons^
illecebras ex nomine lap iuperftitious hominibus ipfe
preeberet,prjEfeirim cumIcirethjcceflein.Deifacrofan-
etislegibus; y nequi^homiririm/alealiquidaut venera-
rerur autcoleret. Hie in -iEgypc® coliwr4 hicadpratur,
huius'lImulachtum NePcoEorumr turba cuftodit , fk ad
mem ordnx-Veruft^tis errahspripulus otdinemfacrorum
in hpaPrem intcgerriiriiy. aeprudenriffimi hocriinis con1-'
Aituffin j concfenripfahodifeanimofirare cuftodit. Sed
&-inipFo fi m ulach tPilicutin ca; tcris, e x a di d uis i^crifi ciis
j diu fna mateftatis luiircplludtatiorie,cettare tj& vt de
Eiu'cibus eiuSjquem
nus di^DNQiiitifaneUritim viuirfotid,fedmdmi vetfo.net:
Nelciefttes itaque fub(lhntidrii gerie«shumani , quotfc
dianasepuiashPcnpminereonfectarflht.NamPmtte W
vefeunturhomines periusvocatur,hi.nc& cellapenaria. pcnu
shincrSt: pirpenares v ab abie'dis'Sc pfoftratis hominibus
nijlera lunt co^itatiorie cpibpolita. . Vefta autem quid fit,
roreiDuentum. Ignis eAdom'eAicus,qui infocis quptifera^
virgirieslaeerdotes^i4vi# ^ o ^ ? ffined ^ i g nj * 'P ^ ^
fatiillas,aut groftituto corp'ore peccare coguricrir, aut in
miriiS'di^iratern... ' ' ^ v' ' .‘\ * i r‘ ^
C A P V-T
PAl&dij ;etiam -quid^Mriuhien^^aridite.' ^imulhcbtum .Cefella-
$ .e x olBbus P g lop is fa^m ;|d p c a^rusScyrafeci^ W .
'feperhibdtur>,iamquale.fit^QnfiaerateiqupdScytabat- Abaris.
barusconiecrariit. H.ftri€ ^liquidapudiSc Scydtshamana
raiionp-(mn^ofitum^^illaefferagens(hprpirium/)&cru“
-deli deque inhumariaiempes atrocitategraflata jirfcPri-i^
ftjtnendisrebgionibusrcdumabquid;pptuitinuenire?Si-
mulachrurn^bo cTrpianus^auarus yendid|t,ftultis hpnai- -Afearis.
nibus variapromitteps, *vVenrdebatur Deus, vtprodeflet. J ‘
emptpris& cmptpr ruppUcit.c^adorabat,quicquidpaul6 ‘
ante viderat rubhaftatumb.- .Subftantia aute.m fimulachri i
ipfiusex ofiibusPel opis eft. iSi humana vis*mileros hp-
mines o(laveneritri,puriorisfeltem &caftioris hominis te^phiinuni
fiduiascollige.Acccdat idoloqnod:facis,ex hprainis yir- i
tutibiis merirum. Pelops^n deji^iis amatoris fuit,& diit J
proftituri-pudorts damnafuftipHitySed nec adulto ci rces M®ritun1
lus defuit.* Iseni.m cuius filiam petc4iac-,euin_fraudepro-
ditoris occidir.Pioditorcm etiam ipfum penuriiSaggief- •*
■ fits. :
Ppgafti j
çPojCfera- j
ùctut» *• j
pÜteViAo- :
mincDco-i
iumPcna-
ciurn., I
Gil
Waith: 4
Lhc.+. I
A
PelopiSoP
fa..
Troia. V
Palladium
a liq u a n d o
c o n f la g r a -
tum. —'
Maine. 4.
B
fuseftj&neptomiflàredderctpræmiâjhunçeundem per
abrupta prçcipitia iadatiit. En cuius e lë â a funt o(Ta,vt
Derisfierèt, qui vrbes & régna feruaret. Sed nec feruâuit
aliquando,nec profuit, & quid fe maneat,ex vrbium,in
quibus fa it , cafibris vidit.| IncenfaeftTroiaà Græcis, à
Gallis Roma,& ex vtroque incendio Palladium relerua-
tum eft. Sed referuatum non propriisvirtutibus, fedhu-
mano præfidio;ab vtroque enim loco homines libérant,
& translatrim eft, ne humano flagrarerincendio.' Tanto
numini humana fuerutpræfidia necelfaria, & ne arderer,
humanum quæfiüitauxilium. Dilatum eftPalladium ab
incendio, nonliberatum. Statfententia,manet poena,
ignis imminet,ignis vrget,quern vitare riôpoterit.Iam par
turitflammacoelëftis, iamdiatnæanimaduerfionismon-
ftraturadûèntuSjiam ftituræ cladis nunciaturexitium,in
hoc incendio Palladium latebras inuenire non porerit,
ignis ifte fcrutaturabdita, quæritabfconfa ; &qiiicquid
errantes [homines vanis perfuafionibus perdidit, rapida
flammàfum populationecôpleâitür: Venit enim(inc\uk)
dies Domini vt ardent clibamis. Audifti quid veniàt.Nihil eft,
quod exte collebtrim in apothecisDominicisreponi pot-
fit,ardebis vt ftipula * cuius inanis vilitas in ciperes fauil-
lafque feruatur,qriam rapax ignis violentia congeniti fpi-
ritus pafcitur.Hic eft exitus finifque vefter: hæc eft poena,
quam pro deceptis hominibus Deus ftatuit, ytperpetuis JB H H ,.,I
ardeat flatnmis, qui contra voluntatem Deimilerum ho- j duodeçim horarum Ipacia curiiis fulordinem dirigitjolc
minem aut decepit aut perdidit. Volo fine diligenter in- j volue.runtjnon quia folus eft,vt quidam volüc, quiaquirerejCuirisMineruæhQcvolunteflè
De pluri-
bus Miner
wis* •
Minerua
Aegyptia.
c
Minerua
quæ & Pal
las.
Pallas à , '
quoPàlla-
diam pa-
tricida.
D I
Damna to.
nun poenç
ante extre
muraiudiciuin
« ;
l?e error e profanarttm reltg. 1 i j
derenediutiusinterradomineturfNoluntqnidam &re-
pugnapt,&exitiurn fuum prona cùpiditate defide^ar.-fed
fubuenite miferis, liberate pereuntcs,ad hoc vobisDeus
fiimmus eômifit imperium, vt per vos vulnerisiltiuspia-
ga cutetur:Facinpris eonun periculum feim us,crroris no-
tæ funt poenæ, fed melius eft, vt liberetis inukos,quam vt
vplentibusconcedatis exitium.Ægrotantes contraria de
leftant,&cum corpus hominis aduerlavaletudo poftede-
rit,contra falurem liiam à laborantibus peruerfapolcun-
tur.Gapra mens languoris vitio , morborum Temper augmenta
defiderat,& medelasartificum alpernat ac contenir,
rèfpuitremedium medicinæ, & inexitium fuilm prona
atiimofitate feftinar.Tunc ftmalum morbi fortius cre-
uerir,maiora remedia quætuntur, & pro falute hominis
follicitafortius lemedicinaopponit. Afpericibi, amari
porus nolenribus ingeruntur:&fi conualuerit mai u m, &
ignis adhibetur:&ferrum. Sic homoreceptafanitate&
falute fibi reddita, quicqmd ægrotantis corporis vitio in-
uituspaftuSeft , hoctbtumprovtilitatefuafaftun?elle,
ftantis aniwiiudicio confitetur.
C A P V T x y i i i .
A Ccipiteetiam,(acr61dn^iPrincipes,nominaeorum
quæ funt ratione compofita, lumen hoc, quod ho-
minibusiulTuDei.fugatis tenebris diem reddit,quod p<
lignum. Plurese- ibi&coelumeft&luna, &'aliaplufima fideraquævidc-
nim Mineruasfuifleconftat, necaliquisin iftapartedil- J mUs,exquibusquçdam vnaferie,&cohærentiaperpétua
lentit. Singrilarum itaque genus, inftitutum, a item pro- fimuique copulata lucent,alia tota fparfacoelo vagos cur-
ppfitumque dicamus , vt ex his omnibus inueniri poffir,, ftjs fuis metiunturerroribus.Sed ideoSolappellatur,quia
Palladium cuius Minerua? fit nomine conlecracum. cum ortus fuerit,obfcuratis cçceris lyderibus luceat lolus.
Luna etiam hæceadem Lucinaà noiftufno lumine nomé
accepit.Hancetiam quidam dici voluerüt Dianam,qUod
per noctem lucens,hominibus alterum penè diem facial
a VinqueMineruasfuiflèlegentibus nobis trâditan- ^ natandpNeptunum dici voluerüt,ex hoc quod liben-
tiquitas. Vnaeft Vulcanifilia,quæ Athenas condi- terfaciebahtfubftantiam nominis.figurantes. Terrenam
dit, quamexagreftibus locisad vrbanæ conuerfationis yim omnematque naturam,, Ditempatrem dicunt,quia
ordincm ruftica turba çomitata eft. Fuit alia in Ægypto, hæceftnaturaterræ,vtrecidantin earn omnia,&rur(us ex
Niliregis filia,texttinæartis magiftra. Tèrtia veto pâtre eaorca procédant, quæ resopülentiam terræ diuitiafque
Saturno genitaeft.Sedhancviraginemfuiflècommeroo- monftraiiit.Frugurnlubftantiam vbluntProlèrpinam di-
ranr.namnunquâm ièintrafoemineilèxüs verecundiam Cere,quiafrugeshominibus, cumfericoeperint,profunt.
tenuit,fedarmaièmperftrepitumquepugnarum,&crue- Xcrram ipfa'mCererenrnominani,nomenhocàlerendis
ta fequuta eft ftudia bellorum. Qjiarta louis Cretici regis fmôtibxis mutüatü. Ex bellorum eafibus Mauors nomen
fuitfilia.quæpccilumpatri detulit Liberum.QuintaPal- ^ecepic^quaft magna vertat. Minerua fimiliterbellicum
làntepâtre,&Tritonidematreortaeft,quæpatrisappel- nomen eft,quafi aut-minuataut minetur. Venuftasho-
lata nomine,Palla^ eft ab hominibus nuncupata. Hæc minum Venus dida eft.Apollinis nomen ex humanisfin-
patriddialisamentiafùroris& velanæ temeritatis inftm- xerunc eafibus,lèrmone Græco,quafi omnia commilïa fi-
<5fcu,patrem Pallantem crudeli morteiugulauit. Ncctim- bi,autamittatautperdat. Solem etiam quidam Apolline
plicipâtris morte contenta, ytdiutius inalisfuislruere- . fticuntfqaiaquotidieinoccafu conftitutus fplendorem
tu r , & vtdemortepatriscrudeliustriumpharetjCxuuiis • inniifiisperdat. P e rd c r e a u t em G ræ c id ic u n t . Vi-
corporiseiusornataeft,vtparricidijfacinuscx crudeli,o- j etjç veftros ementitos &c fiâitios Decs turbulenrus
ftentatione publicaret. Huius eft Palladium, pro nefas, erropèxcogitaucrir.vtfuperfticionibus anilibus & forai
■ ___/ D-î 11 o (. /-t m rrilirnr n v rp lr I I - ». r n * ! /» 11 __ _____ : J
Inuîti li-
beranai.
XVII.
Medicoru
cxemplum
De ali -
cione co-
poli çis
Deorum
notnini-
bus,& eo-
rum inter
ptetaiione
Lunxqua;
& Lucina,
ScDiana.
Nept un us
Prolèrpinî
Ceres.
G.
Venus.
Apollo.
nomine conlecratum. H *c eft Pallas qua; cblitur,ha;c eft
quiE pontifical! lege feruatur , & cuius facinus feuerius
damnari debuerat,eiusimagbfupplicitcradoracur. Ap-
ponite ignem.augete flammas , vt quotidianislacrificiis
veftriS dicatur ardere. Quid enim meretur aliud parrici-
da,nifi vt perpetua mutatione flamynarutn ante feritentia
Dei quotidie flammis vltricibus concremetur-buftafunt.
vobis traditæ funt & nomina. Scd-hæc omnia veritas de-
texit,&ratiolanæmentisinuenit,ytinueftigatisomnibus
atque detebfci$,quæ lacrilegus error ablconderat,veritatis
le mi ta luceret.Hæcenim omnia cum eftent male compofita
terçbri primum fuêre mortalibus ; dehinc confumpta
nouitate, quafi ex longa ægtitudine conualelcentibus
hominibus, natus eft quidâ ex admirationecontemptus.
Idolola-
riæ occa*
(iis, vnde
lactatilfimi Imperatorès, appellanda non templa. Rogi 51^ paulatim, quod Àupebatanimus,aufus eft diligenter
funt potius dicendi-milerorum . Nam in honorem jnquirere,^ftatim in arcana fyftarum ac vanarum lupernum
perditoruiri ædes pro fepulchrismiferanda hominft
feruitus facit.Hiç crematoruim corporum fauillæftruan-
tur.hic cineres mortuorumirreligiofa lege conduntür,yt
acerbarum mbrtium calus quotidiano vióHmarum lan-
guinerccrudefcat, vttriftis lamentationis exitus renoua-
tusannuis ludibus renafcatur, vt fppitosfletusrecentior
vlulatus exagitet, vt pafricidia, vel iheefta vel mortes ex
facrorum ritu mifera merië honainum & colère difcat öc
facerè. Amputatidafunt hæc,facratillimi Imperacores,pe
nitusatq-, delenda, & feuerilfimis ediftorüveftrorülegi-
bus corrigenda,nediutiusRomanüorbçm prælumptio-
nis iftius error funeftus cómaculè^nè peftiferæf ófuepdi
nis Cöu^elcatimprobiras. Qujcqd honjinéDei cbpatur
Bibîioth.Vet.Patr. Tom.4 .
ftitionumfagaxmifitingenium. Tuncexalfidriis tradia-
tibuslatentiüratibne colledbaperuenitad ca(ufas,vt jpfa-
narum religionum milèranda cómenta humanum genus
primum dilceret & deinde contemnerec, tertio recularet.
* C A P V T X IX .
Llbet nunc explanare quibus fe fignis vel quibus fym-
bolis in ipfis fuperftitionibus milèranda hominü turba
cognofcat., Habent enim propria figna»propria re*
fponlâ,quæ ilKs iri iftis facrilegorum ccetibus diaboli tra-
didit difciplina.ln quodam templo,vt in interiores partes
homo morituruspoffit admitti,xlicif r detytnpano man-
K 3 . . ducaui,
Dcfecretis
Græcbrü ;
quibuldä
myltcriis.
iviy.ft'eïid
rempli cc
uCclam.