A
m
B
Ttth.l.
4r
' C
p/f.v Voluntas,& UHfNgMtIO damonis.
fjabn. 6jc
A P V T L X X V .
Sîcutacv ifte nobis circunfufos, flante Aquilone propt«
naturam eius tenuem »& fcrcnantem,purus pcrmancti
cqntra verb,flante Auftro, torus veluti denfatur à naturavé
t i huius nebulofa, qui ex fuis regiontbus»ac locis tatione cu-
iufdam cognatioms nubes pertotum orbetn inducit. Sic
anima, cum aftUtu ven&famfti Spiritus fiè tu r to ia extra
nebulas dæmoois pofitacftctuifus veto, cutnab fpiricucr-
roris vehementer inflatuqtotanubibus peccati obtegitur.
Oportet igitur ^vttotis viribus propofitum noftrum ad vi*
uiheam & purgantem Spiritus làmfti autam femper cohuèt-
tamus : id eft, ad Ipidtum, quem propheta Ezechiel venié-
tem ab Aquilone in lumine cognitionis vidit. V t ea potifli-
mum anima: noftne pars, qua in contemplatione ver(atur:
in (èfenitate perièuetetcvt diuina fine ertore cötcmplemur.
cernentes èa.quse funt luminis in acre ven lumihis, hoe c-
nim eft Jnmcn vers cognitionis*
Quomodo anttbapt'tfmumJpiritus vtritatis optretur in anima : &
quomodoßnritus errorè.qaomodo item ißi duo Jptrit us operentur
poft haptifmum.
N;
C a I v T L XX V I 1I.
SVtnusad imaginem Dei, (ccundum notionem anima:
ad mensem pcttincntcnv^otpuscnini.tanqu.im domi-
cilium animx eft, igit.ur quiapcc'.ato Ada» non ibhiivi lines
formxanima’ ibrdidatxiuntjftdcorpus quoqüc noftrum
(iibintcritum cecidit,idcirco fan£Uim Dei.verbum carncni
aflumpfit,donauitquc nobis* vtpote Deus, aquam (nlutaiê
perbaptifinum fiium ad rcgenerationem: per aquam enim
öperatiovic viuiflciipiricus regenètamur, quoconfeftim a-
nima & corpore mundamur, fi modo toto animo efteëtf,
adDVumacccdimus, (piritu quidem (anéto in nobis habi-1
tante,peCcato vero ab co expullb, non enimfieripoteft, cü
fitvnaöe fimplcx^nimxforma, vt diueibi perfbn* adfint J
vt quorumdam opinio (uit, gratia nanque, Dei per baptil-
mum 'mfinito quodam mnore ad lineas rot ma», qu® qd i-l
maginemDeih<ftaeft,aptatain pignus (imilitud;nis,, vbi
potefteffè locus dxmoniï cuni nulla Ciüucicum tenebris commutes
? Quiigitunn fäcro certaminc,cuilbres fumus,crc-
dimusmulttfbrmem tlluralèrpentemperlauacrumincortuptibilecxpenetralibus
mentis cijci, neq-, vero miraride-
bemuSjCur poft baptifinum turpia cü honeftis cogitamus :
famftus enim baptifimismacularo quidem peccati cx qobis
Onnuïli exiftimarunc, gratiatn patitet & pcccatum, delet, illamvero volumatem noftramduphceronoiimü-
Baptifmu
■ F.!
K
I id eft,(piritum veritatis,& (pirirum etroris in mente
ius, qui baprizatus eft, occultari. V nde alter,inquiunt, mé-
tem ad virtuces,hortatur,& proubcat, alter ad concraria.E-
go verotum exdiuinisicriptaris: tum exipfbfcrifiimentis
comprehcnfum habed,antc baptifmum quidem hottanex
trinfccusgratiauaadmeliora:acfitanamin imo cotdis de-
liteicere dan tem opetam,vt omnesvias mctis.qux ad dex-
teram tendunt, obftruar, exipia vero hora, quaregenera-
mur,d«emon quidem foris eft,gratia vero intus. Vndê com-
perimus, ficut olim etrot dommatos eft in animara, fic in j
cam poft bapcifmüm dominari veritatem. Exercctquidem
poftea la tan as vim liiam in anima , ficut antea, & faepenu-
mero peius, non tarnen ranqüam adfit vna cüm diaritate,
abfit I(èd,quod dulcedinem voluptatutn, qux a rati one a-
lienxfuntjtanquam fumum quendainmentem pfcrliquo-
rem corporis infundat, hoe autem pérmiflu Déieffickur,Vt
homo pertempeftatem, & ignero probatiönis traie«ftus,fic
ad Êtiendum fi velit,(ummo bond peruen iantra njiuimus, in-
quit ,pn ignmi&Aqu<m& tduxijti aos inreprigerium.
Quomoda & quandoincip'uttgratia, petdedarare bonitatem fuam [
anima: & quare tunepermittat Deus,vt plus moleftii exbibiat.
ei damones: & quam magna indevt ditos exïflar.
> C a p :y T L X X V l ï .
S Ratia,vt dixï,ex ipibpunöo temporis, qUobaptiza-
mur.in ipia ima (ede mentis occulitur,prxfeq,tiam fua
tatJiunc: nequëdæmones,nenos impugnent, prohibée, aut
ne vetbis vtantut ad dccipiendum;fcilicet, vt quodin illo
naturali ftatu pofiti non cuftodiuimus,acceptis armis.iufti-
tiæ, virtute Dci euftodiamus.
jQuomodo in profundo cordis, id eftjn mente ipfa habitetgratta Dei:
& quomodo ibt\nihilpofit damonoperari:etqUomodo:et per quas
partes tptrantur damones inanima .et quomodo mensnojlra con-
■ deleft et ur legijpiritus,et degaudio fpirituali, vnde et quando ex-
ifiat.
iènfiii celans: poftqnam vero toto quisanimo Deurn amarc
ccrperitjtunc inexplicabili quadam rationè perfenfiira metis
partem bonorum fuorum com anima comtnunicat.Vn-
dëqui prorfusvult tifte hoc,quod inüeilit,tenere| facile ca-
piturdefideiiorclinquédilibentiftime omnium bonortim |
vitxhuius po&ifionemjVtagmiünimküm coinparèt, in
quotbe&umm virxaBditumreperit. Corn enim cuniftas
quis vit£huiiis opes.dimi(erit,tiinc !octtna,in qüogratiaDeij
reconditaeft,adipifcituÉ- Sécundum enim proporciónem|
progrcfioS animx donum Dei bonkatem/uam menti pare-
,facit:tamêtfi permitrat peus darmonibus1, vt plus tune cur-
baram aniniz f&iant;(cilicet,vt congrüentex eato docéat;,
redlumaprauodifcernere, efficiatque quando purgatur |
magis fiunmiflatn, proptêr multam verëcundiam turpitu-
dims ex cogkationibus,appulfu dxmonum excitatis. •
Ç a p v t L X X IX .
SAtanas,vt dixi ab anima per fènâum baptifinum cxclu-
ditur:permittitur tamen ei ob ças,quas dixi caufis ope-
rarrin ea per corpus:gtatiaënim peiin profundù animæ, id
ëft, in ip(a mente habitat.Owflû nanqueglorjafilia regis intus,
vt ait Propheta,dæmonibus inalpebtabihs.'quocirca defidc-
riumDei ex ip(b,quafi.profundo cordis veiuti fcaturirelen-
timuSjCjuandoDei ferùentettecordamur:mali vero lpiritus
in fenfus corporis deinéepsinfiliüt,ibique deljtefcunc,in ijs
opérantes cum eft cacnis oppoitunitàs, qui funt adhuc anima
puerili. Ad hune igitutmddttm mens noftra (ecundum
Apoftolum femperlegi lpiritus condeleétatur:ipfivero (èn-
fiis corporisblanditijSj&iHccebris voluptatun) capivolun t,
Vndé gratia quidem in ijs , qui proctfips in cognitione fa-
ciunr,pcr (ènfiim mentis dele^tionem gignitjita vt mira-
bili éos gaudio exultare faciat.Dæmones veto cum nqs rur-
(us viderint curium pietatis hegligenter çurrentes,animam
përfenfuscorporiscaptiuamduCunt, violenter illam quidem
interfe&ores illi ad ea, quæ renuit,ptouocantes. '
Ouomodoin cordtbusfidelium nopoftntftmui injidere fpiritus gra •
tïa,et fpiritus peccatt,vt quidam opinatifUnt,male interpretan-
tesilludloanntsEuangettftay ôctcnebtæ eum non compre- i
h ende run t : et quomodo hoc Paulus interpret at us Jit in Epifi. ad
Finie.j. -
C a Î v i LXX X .
'pfila-H
If
Rom-]-
Vi aiunt duas perfonaS,föiritöm fcilicetgràtioe, & (pi-
V ^ ti tu tri peccati in Cordib.fidehû fi'mtil inlidere *èx eo,q>
Euangelifta d ixic lumen in tenebfis lue et i et tenebr a eum npu
tomprebender untyopmionem fuam pfobaie volunt,dicfcntes
nô ïnqiiinaridiuiniim ipicndorem lpiritus mall congreftu^
quomom
quomodociinq; diuinum in anima lumen ad tenebra» Ax
monis prdpiù^ acccdat.Ipfis tamctvEuangelij Verbis | fitn*
<ftis feripturis diflètitire probànrur,quia enim verbuin Dci
voluît*vt verum lumén’fuum per earn cm fuam homintbos
appareret, inccnfo in nobisobnimiameiüs bencuolen-
tiam luminc cognitionis, prudétiaverb mundiconfilium
Dei fton comprchendic?. fiqiiidem pfti den tia ca/n is i ni mica
D e ft ft. ObhÜccaufâmvlijseftloanncshuiufmodiver-
bo,àtqiii nauçis inteiicëlisifubiungit EuaiVgçlift|} Er ai lux
vcŸa, qua illuminât omttem hominem penientm in hunemundum,
id cft,cftdux viæ oftendciulæ.ac vitam præftat, in mundo e-
rat, & mundus per ipfumfaftus eft, &nmnduscüm non cognouitjn
propria venit^&fui eutnnon rcceperunt\qü'otquotautenïfcceperunt
euntiâedtt eispoteftatèm filios “Deifieri,ijs qui credunt in nçmine eius.
Ait aurcm Apoftolus Paulus interpretans i\\\ià,noneompre-
benderunt<,non quàdaccepentHiam,aut idm perfettusfim,perfequor‘
auteM^t comprehendam,in quo & comprehefus fum à Chrifio Jefu.
I&que non dich Euangelifta » non comprehendifle (ata-
nam Verutn lumen; àb initioenim alienUs eft ab eo,'fi qui-
dem non lacet in ipfo,(èd potiù&hominës ipfos> qui audi-
ebantquideUi potentias & mirabiliafilij Dei, (êd propter
erroristenebtascûrdioftufiis | ad lumen cognitionis eius
accedcre nolebant,merico verbo illo vituperatv
De duplicigenere malorumjpintuum, partim cum anima, partim
vacant tm,\à eft, repent corinfiügÏÏcrum, iiïncdcctpitfeptem *
aliosjpiritufy&ingreditur in w»;,latetqucintus eftidens nouïf-
fimabominù 'tdïuspeioŸàprionbtu. Vncfcaducrtcdum eft,quâ- t Pt(
diiiinnobiscftSpjritusfantftus,nonpoftc('»!rànamingrefi *
fum in profundo animas refidcrc, immà 8>c Paulusapcttè
docctnos'hiihistonfemplatjon/sintcll/gc'niam^contcm-
platns enjm huius quæftionh genus, cX (cicn'a quidem ccr-
tand» huncfcrmoncra profère, Condelectorj n q nit,legi Dei, Rom f
(ecundum bom 'tndm interiorctu météo autem altam legem in corpore °m'
meo repugnantem legi mentis mea, & cap'tiuantim mem legepecca-
tiqùaefi in membris meiïcxpcxfeéttoncverô ilium, nthil mtur
damnations in Chrifio \efs(: lexentm fpïritut vita hberauit me a legé
pèccatt,&mortis.Dicit prxtèrea inalio îocô| vtrurfiis docc-
at hos;cx corpore oppirgnaridfaranaânimamSpititiisfan-
«fti partielpcm, fiate igitur fuccihiti lumbos veftros 'm Veritate, & !
hiduti loricatfi iuftuif,calciati pedesinpraparatmtm Euàngelijpb fyhàs.
cis,in omnibus fumentes ftütu fidei, in quopofittis omnia tela nequtfA
fimiîgneaext'wguere: &galeam faisais ajfumite : &gladium jptri-1
tus,quo défi Ver bum Dfi.Aliud cft,èaptiuam'duci>aliud lu (ft a-1 „
ri : i 11 ud (ignifi car,per Vi m abduci ; hoc xq uis viribas terra- v
r'e:VndeApoftolusdiabolum ait animas Chrift'iminfiip-j
fis fcrenteSjCÙm ^ « ^ telis inüad'crc:vt enim qai nôn poteftj
eum,cumquocertat, prehënderc,iaçulis omnino vtitur
aduerfus eum, vt poffit pugnâcem eminus pennis tclorum
venari;fic fa tan as, quia nô po reft propter prxientiam chacum
corpore luftantium,&quomodo tentent, cùm anima eft ex-1 ritacis occu I tari, ficut pri ùs * in mente lutftântium, volitat
tragratiatîtDeiï&quôWodo, cum non eft, & quomodo vtrifqué\ deinceps fuper humorem, aclatitâtin corpore ,vtfacilira-
refiftendum,&de tentàtione, quando tentât danion fuggerehdo, j te eius animam la(fter,ôtpelHëeat, qu o circa oportetmovt
naturam humanamcotitemnamus,quia fit mortals ; & quomodofit
dératé eum exrenuare, ne mens perhumorcmeius adillc-
tune occurrendum.
cebrasvoluptatum labatur. Credendum.n.cft Apoftolo* Canisl
C a ï> -V t L X X X I .
ïn mente quidem eorum, quiincertamine(unr, dimnam:lpiritus
a Vo lumen opetarfiex quo fiat,vclegi Dei (c-ruiat.eaq; dcleiftc-f>,,gna- r v o , . euevciuuecncramaiorunripimuum-,efle veiuti ° genera . . malorum r (l piritüum-,docetn'os
aocctno5;r ftir.. Caroefltm p * prau- *■is a- ppil audir, (uaq'• u■e fca ci-l\i- tatie adsimmt
(pintu• al-ifs. c. oogrm tio. .A.. liiJ enim lunt-:, tanq1u amlubn; - \! rip .i n.t.u. .s.:q. næ, caurla ealt , vt ad ramulandu^m nequitiæeorum
libres,àliicraüiores.lubtilioresigituraniman’ioppugnat,i A . ' i . ï ^ % ■ rr
crau-i o’ res> veroI quibi ui/d j amlro rdfid ?is coniolia tionib\ us c®a rne> ‘aliq* uandôtranra\t u• r,ae, xaq• uomaximeapparet,noneflemc- , ■ - r /r, , , • tcmcommuneUei,&diablo liid oj m fc-i J!ur iT):a[i-ioquiquem- ducerecaptiuàni(oiinlunt.yôuamobremdæmones, qui , , _ ... , i w r - ?
. »■ , ^ cüm anima l..u ar:arn't ur■, oj t qaudi cmuomd cuomrpîloirued,lai ibcuet pctii, mluenntt eaqdu-t devm, le.r uioleo. iDet,carneve " * ■ ru -
- rji-m .m arnrnn. o ri nimno- ro lev*s *pe cc. ati, mil m_ ens .me.a c.um om.m Iibertatempru cons
uerfiîriitametfi barvtrifqueftudium acpro.pofitumno-, “ * , n l ■ ■ - r - . \ * i r * . , j.I contra dæmonesftaret b onitatisratiæ (eruiens; corpus vecetid.
cendi hominibus. Cùm ergo non habitat gratia in h
hotpmibus. Cùm ergo hon habinuguria .h homl- g odoremÄ S S rarioneadhorremiuad-
ne tunc.nprofundoc0rd.smftarqu.demfeipent.sdeh-, mitterc ufavtdffi (inr ntutiB. li&fâll3ces[!æmoncs.h
tefcunt.no CnenteSomn.no an.mam ad cup.ditarembon.,. 0 reeorfi.qmcertanr,abfcond,tieire.5ré„ e » *,i „ q u it ,!
afrpi cer-e . , Cum ve,r opèr atiain. mre nt. e!. .e lt ab d ita , tune tan- auody n o. n- ,h abitat ttt .m.. e,t.dj east ,•in>c-a rne m- ea. bso n.uHmtw, »m:9 i.i. s >(c i.l7.q ai .
qUamnübêsquaedam càliginolæxleihceps pet partes co r -;’ .. ' ' . . . .
dis in pafliories peccati dilcurrunt induti in varias
quam nubes quædam calig.noCe deinceps pet pattes cor- ■ 'lledj- q Uodam céttamine pecCUto reCftût, non énim-hoc
a -. - peccati dtfeutrunt m varias formas i Apoftolus dfe (ê dicit.cùm mente quidem pugnamdæmod.
fttaânonum.y^memor.amnaent.sd.fttahentes, > lam „^ „„ .„« „„.„„em v e tà .v tad ille e eb ta sv o lu p ta tum
tpfam meutern abvfu &m.l.at.ta.egtat.æd.ueliant. ; b|andiscattfo)atiDnibüs<:moli,anlaedllroluant jC1; fdcro
Quàndq igituradçmombus,qui antmç (ontmfefti ad pa£- j n^rj permîctuntütcnimiuftomdidô.verîâriniprofun-
uonësàniinxinfiàmmamur ,acpotiltimum quidem ad e -f -, ^ __ _5...„ __ ____________________________ ___ j : 1
latibneni,quieft omnium malorum parens , fiinteritum
do corporis etiam in ijs,quirobuftèâduerfuspeccatum di-
“ j micannquiafit femperëxperienda, &pcriclitànda liber- J
corporis çbgitàmuSjiuflaCoseffè.&'glqriçcupidos magno-r s k u|n^na^ ojud(ans;A'td js - ueat‘adilUcv jUCÖSmo '
pere nos pudet, idem autem racereopórtet, cumdxmo-1 . __ ,_L__
nes,qüibus eum corpôrt luëtatio eft, eo nos præparant, vt
cornoftrumintürpiadefideria efferuefeat y-hæcefiimre-
cordatiô mortis poteft omnes varietates malorum (piri-
tuurn permèmoriâDei fruftrari,quod fi dæmonesifti (ub-
tilio1:es,quianirnàsimpugnant, nobis de hac cogitacione
mortis * vtnaturam humanam infinitodefpe<ftuihabca-
mus,fuadeânt, quafi ptoptet cârneûi intereuntem nullius
ptecij,aut honoris fit:hocenim facei t (qlent,cùm qu is eos
huiufmodi cogitatione mortalitatis torquère vult ; rèftat,
vt cceleftis regni decus &gloriam cogitemus, acerbitatem
& tenebrâs iudicij interim non négligentes*: vcaltero leui-
tatem cordis noftri premamus , altero trifticiam noftram
confolemun k . *
Quomodo,quandiueftaîiquisingratiaDei, nonpotefidiabolusejfe
in cordeeius:& quomodo, & vbi hocdoctat Paulus; & quomodo
pugnet diabolus cutn ijs,qui funt in gratia Dei: & quomodo cum
ijs,qui furit extragratiam : & quomodo,quiperfeftèpugnet cum i
diabolo , non potefi diabolus carnem eiusadvoluptatistllécebras I
pellicere^vt Paulitm éffihüles.
C a p v t 1 X X X I Î .
OcuitnosDeusin Euangelio^quemadmodum cùm
reuerfus fatanas rcperitdomumfuamfcopismundatam, &
I ri,perlabores totus deinceps domusSpiritusSah(ftifit;hic
enim priufqnam mdriarur,lurrexit,qifelisPaulos, &qui-
cunque perfeifte cum peccato cercarunc, & certanc.
Ottomodo, & vndecor malas eogitaiioties gtgnat,& quart cogitatio-
nesetiam ddiabolo nobisfttggeJU, ex cordeex,rtduantur;nE
uangelio.
C a p v t L X X X I I I .
Ct)gitationes quidem turn bonas, rum non bonasgi-
gnit ex le conn oh quidem, quod malas cogirationes
nacuraliterferat,(ed quod propter primam ilfamialfaciara
tan quam habitu m quendam mem orix eius, quod non eft
bonum,(emel ctieperit,plurimas verb, eaftieroq; malas co-
gitationes ex amarulcnriadxmonum concipit.- vniderfiu
vero ex cordijbus noftris proficifci(entimus.ex quo (actum
eft,vt nonnulli exiftimaret,peccatum efte in animat
cum gratia: atq; idcirco Dominum dixille, quarexT
eunt,ex corde exire,&illahominem inquinarc. Er
nim,inc\xsii,exeunt cogitationes mala, (ed ignorant ifti,quem-
admodummens noftra,qux (enlu quodam (ubdliffimo v-
titur,illaru cogitation um operatiouem, quas mail lpiritus
ei (uggerut,quafi per camera fibi vendicat,corpoiisfacili-
rate'magis ad hoc,nefcio quomodo, aniniapcrconc
liibliotb.Vet.Patr.Tom.4. S lf -v