J g j j S principe dsemonia eijcere. Quaroobrem curb* mulroin
b* &Pha- Chriftum tequiores, multoque in ilium benigniores qrat,
rif*i. j quam Iudaeorum proceres.Horum enim mentis iudicium
Tacilius impediebat ambirio, vanieque glorias cupido; illprum ve-
i * co quxdam tantum animi hebetudo , mentifque caligo.
quamtn- Hacautem femel difcufla,qui ante caecuticbat.facili nego-
quam:
uidia aut
malitia.
tio ad veritatis lueem, veramque Dei cognitiohem addu-
citur.Porro Lcgifdoftores non ex infcitia,fed de induftria
calumniabantur, remque adiuinis legibus alieniflimam,
Chriftotribuere non verebantur; Putadaemonum opera
dxmones ab hominum corporibus profligare. Qupmodo
poteßSatbanas Satbanam eijcere? Dominus ab ipfa rerum na-
I tura,quod illi dicebant,fieri non polTe,validiflime probat:
Siquidem omne omnino regnum, inteftinis tumultibus
I Sc feditionibus inter fe diffeftum, non poteft paulatimnó
infirmarfpenitufque tandem dilabi. Hociplumetjamm
familijs,8c ciuitatibus,&quibulcunquealijscbmmunita-
i tibus contingerevidemus. Eapropterfi Sathanae regnum
inter fc diuifum eft,vt reuera diuifum eft,fi SathanasSatha-
namex hominepellit; intcritui vicinumfitneceflumeft.
Quandoquidem imperium, quod daemones obtinent, in
homines potiflimumpbrinent. Si hocautem fibimutuo
Quafi nullus prorfiis eiufmodi blafphemis hominibus ç „
( dummodoad fanam mentem redire in animum indu-» noocft
xerint) poenitentiæ locus relidus fit,verum comparatione abfolute
quadaminterhanc 8c illara contumeliam f a d a , indicaQrrcmifli-
èatp, quæ cadi tin Filium,tan quam quæinhominempro-
ximeferri videatur,multo minorem cenferi illa,quç terne-
ratio nefarioqueaufuefFunditur in Spiritutn fandü. Qtu
eft matermea,&fratresmeii &c. Infinuathoc loco, omm- Maiorisa
buscognatis,fideidomefticosfèanteferre. Atifthæcinte- P^Dcmj
rim non depromit, quod matrem vlla prorfus ratione af- “ j sPir'tus
pernetur, aut firatres contemnat.-’abfithoc, verurà quo ni^cû/”
planumfaciat.familiaremanimæ cum Deo coniundio-tio. °
nem, quauis carnis cognatione potiorem le ducere. Pro-
pter hancenim gcnerc quoq; propinquos amabat, & hue
illos adducere contendebat.Cum is ergo,qui diflèrentèm
interpellabat, familiarium præfentiam, caufam idoneam *
apprimequeefficacem, curmox illis qui eura conuentum
cupieban t,fefe fifterct,exiftimaret,ad illorü, qui concioni
præfto aderant,inftrudionem,opus videbatur, vt eiufmodi
quippiam refponderet.Sed & alia quoque data; refpon-
fionis ratio reddipotefte NamvrexIoannedifcimus,fra- Ioa»
très il lius needum in ilium credebant. Quare etiam, vt
pauloante ex Marco audiuimus,conati funt ilium aliquâadimunt,
nihil aliud dicipoteft, quam regnum illorum docomprehendere,vinculiüque,tanquammêtecaptumv
diflolutum iam elle. Quod fi vero diaboli regnum adhuc j 8c furiolum, conftringere. Quia ergo nonnulli fâlccm ex
'' I .. — illis, eiusmentis, eiuiqueanimicrant,mirumvidennon
debet,fi Dominus nori magnam aliquâ illorum, tanquam
cognatorum rationem habendam putarec. Colligimus
hinc quoque,nos Chrifto fe eu ndumSpiritum cognatione
i undos elïè.
Curpec-
catum in
Spiritual
fan&um
i fubfiftitjifque rerum humanarumetiamnum potitur,ma-
uifeftum fit,regnum ilHus needum è medio fublatumef-
fc:atque ideoSathanam diabolum non expellere. Nemo
' poteflvafa fonts,&c. Quandoquidem homines propterpec-
cata,dæmonum valàeuaferant,inque poteftatem illorum
deuener^nt, fieri non potuit,vt dæmpnes fuo illo peculio
prius orbarentur, quam bello fufi, in vincula peterentur,
he amplius videlicet fèfè erigere , nouaque in pofterum
bella\ne adépta ûbi polTeflxone ciere poflent. Hæc autem
dæmonum fufio,& in vinculapetitio,à dæmonibus nun-
quameftfada.-Sednequefieri quoq-, potuitvtipfieapo-
teftate.quam in homines eXercebant,fe mutuo quandoq;
Ipoliare n z,Qui blajphemauerttm Spirttum fanftum, non habebtt
remißtonem. blafphemiamin Deum ( quem Spiritus fandi
nominedefignat: fiquidem vt Spiritus fandi vir tus eft regnum
Dei,ita conuitium inS piritum fandura,eftblafphe-
miain Deum)veniaindignampronunciat. Cætcrum ob
id peccatüm hoc' venia indignum perhibetur , quia ex fc
venia; caufam non adfert.-At vero blalphemiaminFilium,
cum altera ilia collatahj,venia dignam affirmât. Nam etfi
Waiffi- • hic rciplâ Deus effet, vulgo tarnen tenuis (orris, obfeuriq;
'^ r'ln F i generis homo habebatur. Atgtauius eenfetur peccatum,
num'auté qnodcommittiturinDeum, quamquodin hominem.
non item. Honbabebit remtfiwnemtn tternum, Apud Matthaeum legi-
\ ' I tur : Qui dixerit verbum in Spirttum fanftum non rmttmur « ,
S R & ' l neque in hocftculo,neque infuturo, hoc eft, neque fupplicium
Imiaindcü in hoc fæculo in blalphemos conftitutum euadet, neque
in neutre j illud etiam,quodinhituro. Quandoquidem lex morte-
fecnlo c6- eummuldariiubebat,quiin Deumblaiphemusextiterat.
donctur. ÇuilégisdecretoDommusfelècôformans,eiufinodipec-
catum neu trobique remiffum iri comminatur.
Reticetur hie autem eacondonatio, quae fit per Baptif-
mum:fiquidem perid tempus, necdum opportunum eraty
ea de re apudludasos verbafacere. Nam ablolutioifthaec
medium quodammodo obtinet,inter iudicium,quod ex-
erceturin hoc fieculo,& condemnationem,quç in futuro:
Quandoquidem omnis omnino baptizatus, huic fæculo
certa quadam ratione moritur, adeoque a legis onere, &
condemnatiorieabibluitur ; notum eft enim illud Pauli :
Deus efi,qui iufiificat,quiieft qui condemnet i Interim examen,
quod inter hanc & illam vitamintercede, baptizatus non
euadit.
Itaque miracula,dæmonum que cxpulfionem, quæ fo-
lius Spiritus fandfi opera lunt,Sathanæattribuere,nefariû,
citra vllam controuerliam , manifeftumque blafphemiæ
crimen eft: Sc illud quidem eiufmodi, vt nullum ex iève-
niælocum reliquum faciat. Hæc autem cum de blaiphe-
miæ peccato Seruator nofter diflerit, neoue conuitium ih
Filium abfolute remiftibile, neque blalphemiam rurfus in
~ Spirituih fanftum fimplicitcrirremiffibilem definire vult:
C A P V T IV ,
ET herum coepitdocere ad maret &c. Sedet iuxta mare, me-
diaque ih turbaconftitutus,fcholam aperit. Et neque
hac adhuc ratione ob mulcitudinis frequentiam, fpatium
laris capax inuenir.Quare confilium ex prçlêntinecelfi täte
capiens,nauim confcendit,eofquc, qui in littore confi-
ftebaht, è n aui erudit. Docet autem more fuo ex naui,&
nonproximeexmari, cumidalioquipotuillet, ne obrer
ftuporem & infol en tiam, auditorum attentionem impe-
diat, magilque admirabilium operum effeftorem, quam
doftoremfeprobçt.Quandoquidem lignum citra ne cef- i . ____
fitatem.peculiaremque hominum vtilitatem editü, baud 'oftetatio-
aliudfere, quam fuperuacaneam inutilemque often tatio- nis» f®*
nem habet. Quiaergo multo iam ante ligna ftcerat,làlut'a-l^>1,l' ] T*
riarurlum doftririæfemina profeminat : fedenlque in na- Unftedi
ui,eos perverbi rete pifcatur,qui interra aflSftebant.Ef om- debent.
nit turba circa marefuper terram er at. Haud temere Euange-
liftahocpofuit : Indieat enim ita appofite, accurateque
theatrum inftituilïè, vt nulli omnino dorfum obuerteret,
verum om nes ex aduerlo pofitos haberet. Sedensprmnde
ibi per parabolas loquebatur. Caeterum parabol*, quas
ordine hic iam fubiungit, aliud ferme nihil eile vide n tur,
quam quædam earum rerum adum brad ones, & quafi dc-
lineationes, quas circa verb* minifterium euenturas, iam
tumpræuidebat. Ordimr autem à prædicationis fruftu
&>ncremento,illorumque,qui fide deftituti^liorum mo.
re, aures coelefti doftrinæ non accommodant, peruerfi- H
täte, ixqtfeminansadfeminandum. Quo auditorematten-'PluKscan
tiorem reddat,prçfentem hanc parabolam inftarprooemij f*>curD°‘
in acie collocat. D ocet autem per ænigmata, Sc parabolas: m,D J so)pSs
primo quidem propter Scribas Sc Phari&os, qui mulriru- «fimili* i
diniadmixtierant.Mox vero,quo fermonemilluftriorem, tadincs
apertioremquercddat:poftremo autem, quo res per para- no*161,
bolas Sc fimilitudines fenfibus quodammodo lubijeiens,
cognitu obferuatuque neceflaria, auditorum memoriæ al-1
dus imprimât. HancconfnetudinemiplosquoquePro-
phetas obferuaffe comperimus:Igitur os fuum,iuxta Pfal- ^ 77‘
miffævoccm,inparabolis aperiens, itaexorditur: Exijtfe-
minansyadfeminandum. Vftde exiuir, qui vbique præfto eft? 1
quilateimplet omnia? Exiuit non loco, fed certa quadam |
habitudine,8c modo quoadnos: Nobis enim per,&pro^
pter afTumptam carnem vicinior faftus eft. Quia enim
' ; peccatis. '
A 1
I carne aa
i nos veninj
I quia noS
I ad i Hum /
I venire ne-,
1 bus. j
m i
peccatis viam obftruentibus , adituinque intercludenti- nant,ncdum fi quändöcum grauioribus tentationlbus lubus,
ad ilium venire non poreramus,iplè ad nos vênit.Exi-
uitergoadleminandam pietatisdoftriham i per fernen
namque doftrinam > per terram autem vel agrum, hominum
mentes hocJoco defignat. Et aliud efeidit iuxta viam.
Non dieit,quilèmentem faciebat lemen iuxta viam fparftehturi
Spiriisdemum, qui horhth omnium ignâuiâm»
peruerfi tatem > & ingtatitüdittetti proftil A tèrrâ ïelin-
quanti
Poftrêmoàuïemlodo, rte animum pehltus^elpondcäs |
mus , verum in certam poenitentiæ fpem nosferigàmu^
I !Ex toto .
i jdiuiniver-
l'bi lèminé
i qu.irta \
I tantû pars
I feruatur /;
E nec ilia
I adhuc ex
[ zquo ftu-
[ dificat.
B
I. Chriftus'1
i promilcue
i omnibus
[ coeleftis
I verbi pa-
I bulum of-
I ferebat. I
lilTe,lèd lemen ipfum iuxta viam cecidifle. Aliud vero ce- triplici fterili folo fubiüngittettam bortâm j Sc fruftuo-
cidit füperpetrofani.-aliud autem inter fpinas, aliud tandé fam. Perpende hic autem * cum vhüs fit colonus j eâ*
interrâbonamiAtqueitaextotofeminc,quartaduntaxat demque feminà j quanta j praèter hatùràm * ièminantit
parsletuatur» >Sed neqhehoc quoque fruftumex æquo ‘ K ' - i * - - •
ifunditjlèd magno cüm diferimine.
Hæc ea autem de-caulkproponuntur, vt hincintelliga-
rt>us,Chriftum Dominum copiofe,& candide,citra vllam
prorfiis perfonarùm acCeptiohem , diuinurti illud verbi
lèmen fpatgere, omnibufqué propçnere : Vt enim illi,
qui agrum leminantj inter hanc Sc illam agri partem non
lècernunt,lèdfimpliciterSc indiferiminatim lernen deij-
ciunt, itaSernatorn6fter,quodfuarumcratpartium ,o -
mnibus promilcue coeleftis verbi pabulum ofterebat.-efto,
quod de mulcis futurum erat,non ignoràret. Dcnique ita
hic lègeffit, vt merit© dicere potueri t: Quid debùi facere
Sc nonfeci? Cæterum Prophetæ de Iudaici populi ccetu,
perinde quondam verba faciébant, arque de quadam vi-
; nea : Chrilfus vero Ecclefiæ corpus fementi comparât.
Indieat per hoc autem , obedientiam nunc multo ex-
Ipedifiorem, multoquefaciliorem omnibus prqpofitam,
quam olim : rurfum fruftum hune multo vberjôrem,
I multoque tempeltiuiorcm prouenire , quam prifeælegis
têmpbre. Cum autem audis hic : e xijt, quileminat
|ad feminandum, nc«»'^'>><«*>-ineprainveeiufdemrepe-
1 titionem corn mitri exiftimes : Siquidem lator non lèmper
| ad feminandum egreditur.ledinterdumquoque propter
! alia quædam négocia , puta , vc vel rus innouet, aut
! malignasherbasextirpet, aut aliud quippiam iftiufmodi
faciat:hoc autem loco lèminator ad leiendum egrellus di-
Icitur.
At vnde prouenit,inquis,vtmaior lêminum pars inter-
I ierit? Interims huiüs canla non extititpenes feminantem,
fed penes terram, quæ lèmen exceperat, hoc e ft, penes1
audieftiium animas : tametfi Dominus, ne auditores ve-
hementius perftri ngat, aut ne quem forfan in delpetatio-
nem conijciat,diferte id non allèrat,verum vniufcuiulque
audienris confcien tiæ dijudicàndum relinquac.
Pér hanc tandem Parabolam, Chriftus Dominusdifci-
pülospræmunit,inyfticequeiniungit,8cinftruic,neanimo
confternantur,fi plures interdum ex ijs,qui Euangelij do-
, ftrinam exceperant,perire,quamadlâlmis portum appell
e s incelligant. Nam hæc lèmentis fterilitaS ipfi quoque
Domino vfilvenerat. Etquamuisiseam ferai nis iaftura
futuram,eXploratenofièt, (prout nihil non ille comper-
tum habet J adhuc tarnen lèrere non dubitabat.
Êt quidam Agricolaiureinculàretut, fi temCre vbiuis
lèmen difpergere t: at D oft or vero, fi hoc fecerit, laudem
promeretur. Agiicola, inqu am,non iniuria reprehendereque
lèntentiam * in fruftu Sctéria êontmgat differentia»
Perpende æque,quanta agricôl* hiliüs fit cleittehtia,quâi
ta benignitas, quàhtà liberàlitas. Nam & primi ordinis
hominesadmittit>&leCuhdinonrepellit,&poftremis loa
cum conêediti
Etdicèbai illis in doftrina fua. Per hæcÊuangeîifta indicat j
Chriftum Saluatorem fuam,non alienam doftrinam pro-
poluilïè. Vobis datum efi noffe myflef iutn regni Dei. Qtiædi-
cit hue rendunt : Quandoquidem vos idonei èftis, qui èa
omnia difeatis, quæ ad prædicatibnis raunus conferunr,
difeetis ilia etiam , quæ ad harumiimiiitudinumlènfum
&inrelleftumfaciunt. Apud hos autem obfcure,&peræ-
nigmata diffèro, & doceo : fiquidempropter innatam im*
probitatem,qui plane &aperteinftituantur, indignilunt.
Cum enim legi, quam acceperunt, auditum non accommodent,
neque iuflîsillius obtempèrent, æquius ceni’eo,
vtriufque legis lucem illis adimere, quam nouæ legis doftrinameifdem
impartis. In noua enim lege vptusjnclu-
la tenetur.Quare vbi noua non eft, ibi vêtus quoq; lociith
habere nonpoteft.
Obfequentium itaque difcipuloriim exemple,cæterôs*
propter obftinatum repugnandi ftudium, indignos often-
dit,quibusEuangelica doftrina diluçidetradatur. Cæte-
rum quod Dominus vniuerlè non taceat, n.eque tarnen
perfpicue quoque doceat, fed tantum perparabolas ,hoc
inter cætera indicat,qui ad bonum palam propofitum -, tametfi
illud per lè aliquod fui iudicium fa c e s löleat j pro-
Lcr nóüS
veterem
includiti
pinquenonaceedunt, eoslènfumillius d a s non perd-
pere:lèd tantum oblcure & imperfefte. Quémàdmodum
etiam corpora & corporata omnia , quæ de lönginqiiö
Ipeftantur, plene non comprehenduntun Vt videhtes vi-
deant,&nonvideant. Iudæorummalitiammultoantepræ-
diftara,præuifamque voce prophetica démonftrat. Vtvi-
dentes non videant,&c.Viàtnà\ facultas aderat illis,ex illiUs,
& per illius gratiam,quam coram cerhèbànt.Quodàütéth
nihil videbant, hocinde oriebatur, quod oculos fiibs a d 1
obieftam lucem, ftudioclauferant, fefeque nihil videre
maligne confingerent.Sic quoque quod non auditent, ex
eo proueniebat, quod ilia,quæ dicebantur,intelligeréhô
vellent,lèd publice conteinptui ducerent. Atque ita cori-
tinget illis,vt nunqüàm à peccatis abfoluantur, Verum lâ-
luti fuæde induftria femperaduerlèntun
Nunquidveniilucefrtà,vtfub modiopondtür ? Qui id* quod
de lucernahicdicitur, abfolutiflimislefu Chrifti difeipu-
lis tribuerevellet, ispereahaud difficulté!-idperluadere
poffer, quæde Ioanne prodira exrant ; irai enim tüe luter ri a
Èfa.6.
G
Videndî
facultas
eft àDeoi
tur, fi citra vllum foil deleftum » fernen deijcést : quia is rardehs &luUli5i fi „gUlos quoque homines fenreüpetrolam,
vtneqüeptotntam^neque fpinolain qüoque, . tiâhæctransferri-queat^Scriptumeft namquf.lucernacor-
non ignorât» neque, vt Velit,fterilem & infruftüolaitt ter- | porûtuieftocülustuus. Ètàlio rurfum loco ; Sinfiumbiveßri
> ram,in pinguem Sc vbetem mutare Valet. Vetum iri fpiri- ; pr£Cinttt, & lucerne ardentes in martibus veßris. Ad
tali Sc myfticalèmentereslonge aliter habet: poteft enim 1
tellus iaxea,itlpinguemglebain tranfmutari: Sic rurlum
I anima, qitæantéinftarviæpublicæ,ab omnis generis vi-
ti)s Sc flagitijs calcabatur, Sc protérebatur, ab Co quorum-
libet tranfeuntium conculcatione liberari poteft, libetata-
que in fruftuoliim folum vettû Sic tandem myfticas fpinas
lomnesita- ,
nonnunquam abfumi, penitufque aboleri coiitihgit,
itavtlcminaintraillas iafta , abomnioppreflionevindi-
ca£a,magna fruatitur pace.Denique fl id , quod iriödo di-
ftum eft,fas non foret, Dominus Vtique ad eum itiodüm
fernen non iparfirteu
T u autem ex his omnibus Colligé ,nori vriam, aiit firri -
plicem pcrdiyonis viam elfe, fed inultiplicem; Viæ inter
cætetOs,aflimulantiir igtiaUi, SC negligtnteSi Pctræ,hômi*
nes vfqueadeofuplni, vt doftrinam excepcam , eriamfi
fiemoprorfuStèntet, aüc infultet , omnino marccflèrefi-
Biblioth. Vet.Patr. Tom.q.
que Ghrifti difcipulos lucernæ fymbolum baud incommode
accommodari Valet;
IndecurSntiSproindevitæ illiusliadio(adhancenim,
quod de lychno hicdocetur , ^ræcipûe fpeftat ) rationis
lucem in ahimaaccenfàm, nemo abdàt, verum, vt omnibus
luceat, fuper candelabrum illam efFerat. In cùius rei
argumentum Moylès in tabernaculo teftimonij lucèrnam
perperuo ardere voluin Nemo, inquam, myftiCâm hanc
lucèrnam,hoc eft, coeleftem doftrinam fub Uiodiôpbnar,
Veriim Vt om nes, qui in domo Ecclefiæ funt j radios illius
tatiqüâtri fuper candelâbruril iam elatæ, videre queanr, in
àpettum proférât» ^ l-
Sed neque fub lëftd qüoque, vbi qüieSôdolécapitür,
Viri prudentes, ftequfc fub àlio quocunqüe vafe lucèrnam
poneré folici fünt.Nam qui illud facercnt, ij illorum Corn-
modo,qui ill domum ingrediuncur,non facis confulerenr .
C c i SiquiÊxè.
ïfi