A 1 Marcus,fcribit Origcnes,duas prophetias dinerlis temp*
ribas, & i diuerfis editas.in-vnutn conÜins,ait:Su«tfiriptu
Emends-1 eamI^ jarropi,tU:^g0mm, Angilummium&c. Et vt qom-
dicraenc*' pendij gratia,duas prophetiasconflauitinvnam.itavtei-
ei,al«ct .dem Origeni placet, loco illi Malachite, Ecatgt mim Avgl-
[ocü hone lummeumanttfaciemtUAm &c. illudactcfe, vel .a/tfe faciem
leguntba- adtecit: Siquidemin ProphetscontexmUthqcnon
bet cnim: . *
Sicut ftri- leguntur. . l. S . .
ptum eft Vox clam antis in deferto, &c. Hxclöannis Baptiltx tint oinProphc
ratio ad illos.qui a Pontificibus , populique Dodoribus
' ad eum milli fuerant.Cum enim illi pcrcundarentur, an-
xicque: Quis estu, vtrefponfum demushis,quimiferuntnos'i&c.
ab mb exquirerent,iple yicillim intulit: Ego voxclamantis in
deferto &c.
g Pradicans bdptifmumpcenitentu. Et Hxc quoque appendix
ibidem lubiungitur: Nam, cur baptizaret, interrogatus,
........... ftatim fubiecit: Ego baptizo in aqua, &c. Difcis hin c ame m
Quo len- Ioannem prxeurforis tantum perfonam fultinuiU'e, hoc
fa Ioannas cftjVjama£l co:lefte illud donum,quod eft peccatorum re-
ns^pcrfonl miffio,d*cendo &prxdicando ita muniuifle, vt tarnen il-
faftinuc- ludnonimpartiret. NcCmirum:Siquidemmunusillius
■ H i non erat expiare,aut fandificare,fed eorum animas,qui v-
I niuerforum Deum fufeepturi erant, adeiufmodi mundi-
Baptifma tjem difponerej&pr^parare.Pcenitentfeitaque Baptifma,
peccataCqi quodprxdicabai Ioannes, adfandi/atem.intcrnamque
expiabaf, animi mundiriem dilponebat, at perfedam verb (imitate,
neque gra vtBaptilma Chrifti, nequaquam prjeftabat. Hxc enim la-
tiam pr*- nitäs conringitpergratiam , qua Ioannis Baptifma defti-
Ituebatur:
Et eratIoannes veßitus pilis Cameli &c. Clariushxc Mat-
! th*us}äitenim: ipfe autem loanneshabebatveftimentum de pilis
loan, we- Gtmdi.Hic autem habitus,& pcenitentix,& Indus, & re -
nitennam gix quoque poteftatis,vt nonnullis placet,lymbolura prx
& ludmn fefetebzt.Et Zona pellicea circa lumboseius,Zona.hqcpcUicca,
defignar j clim internum animimcerorem, turn carnis quoqj hiorri-
bat’ • ficationcm adumbrabat.Atque hue Ipedat illud Seruatori
siCantauimus vobistibiu,&non faltaftisdamentauimus ,&non
ploraftis.EtLocuftas,&melfylueftreedebat. EfcaIoannis,(piri-
talis,ni fallor,populi Iudaici efexfignum erat: Nec enim
vllis ille omnino mundis cocli volucribus vefcebatur.
Quid elca, Quarauis enim fublimi quadam cceleftiq; dodrina pafei
ioan.1 yi5‘ejjatUr,atfamenmyfticis alis non fubuehebatur,neque
e terra aflurgebat,aut vocem tollere poterat.Sed & melle
quoqueTylueftre vtebatur: nam licet illud ab intelligenti-
bus apibus, hoc eft* a Prophetis congeftum, confedumq;
elfetmihilominus , quod per diligentem inquifitionem,
germanamque explanationem non excoleretur, neque e-
dulcaretur,v fque agrefte & infipidnm manebat.
qua loan,
vtebatur,
inlimiabat
Cuiufmo
di fpiriralis
Iudçorum
«Ica.
EipradicabatdicensiVenitfbrtiorme, cuius
tumbemfoluerecorrigiam Calceamentorumeius. Aliud eft Cal-
ceamenta portare, quod dicit Matthjeusj aliud procum-
bere,& Calceamentorum corrigiam foluere, quod habet
Marcus: At neuter interim Euangelifta, aut a veritadsi fco-
po aberrat,aut cü älterp pugnat:Verifimile fit enim (quod
alia &alia difterendioccafio rercqfferrct)Baptiftam diuer-
| fis temporibus vtrumque dixifle. Quin eandem quoque
Euangeli- rcm^diuerfisläepe verbiSj diuerfoquemodocommerao-
ft* maio- ranrJqUjppe qUi maiorem rerum, quam.verborum curam
Chriftum veroSpuitu lantto bapnzaturum praedicit.'C^- I h j
tcrum diuinohuiusfpiritusdonoprimiomnium,poftDc-‘
mini ad ctfelos aIcenfum,potiti funt dilcipuli: idque Chri- ^Apoffjffl
ftiScruatoris Iponfioni conlentaneejaiebatenim: Ioannes 'Spitirus ^
baptizAtuit in aqua , vosaut baptiz,abimini Spiritu fanfto non pojl prmidisl
mult os bos dies. / - ■ - : v I
CutjinquiSjIaannesanticipationequadamvIuSjdice- ‘ x*
bat -.Venitfortior mepofi ine. Rurfum.-I/Ze baptizabit Spiritu fan- Mat. i.
fto ? Nc Chriftum inter exteros Dei leruos ad Ioannis Ba- ,£»«.
ptifma accede mem cernens,turbareris,(èdillius celhrüdi-
ncm & maieftatem hinc potius admirareris. Siquident
h*c in rebus illis abiedds & .humilibus relucet vcl ma-
Ioan.Baptifma
medium
F
quodam-
;modo ob*
tinebatin-
ter noftrö
Stludaicu.
Chtiftut
Dominus
baptizatus
in pccca-
totum re*
miffionc.
l.Ptt.t.
Ioannis
Baptifma
Por,roautemad Baptifmi Ioannis vim rationemqudd
attinet',obdnebatillud medium quodammodo inter no-
ftrum & Iudxorum: Erat namque Iudaico perfedlius,no-
ftro vero mulds partibus imperfedtius. Quare ex ip la Baptifmi
natura, quo Dominus vfus eft, in peccatorum ex-
piationemabliitum non eile manifeftum eft: Iple enim v-
nusille erat, & eft, quitollebat & tollitpeccatamundi :
Quiquepeccatum non fecit, nec inuehtm efi dolus in ore eius. Sed
neque ob id quoque Ioannis Bapdfmo initiatus eft, quod
Spiritus fandfci gratia,aut aliquo eiufdemfpiritus dono in-
digeret-.Siquidcm Bap tilma illud vtriulque vacuum, neutrum
per fe praeftare poterar. At multo vero minus in poe-
nitentiaefymbolum ( quo lenlucsteri ad Ioannis Baptif-
mumaccedebant)in Iordanisflumineluftratus eft:Quan-
doquidem erat is Ioanne multis raodis maior,infinitiIque
partibus illo fan dtior & purior.
Et ciir ergo baptizatur?Quo multitudini patefiat, e a q j, n0n
rationefidem ab illaimpètret. Eaetiamde caulaSpiritus jftabatgra-
lanctus afpedtabili forma in ilium deIcendit:Neque enim dam.
defeenfus hic ob id contigit, quod tunc primum diuini _ (Domimis
Spiritusillapfupotitusellet fnunquam enim ille donihu-, Pluri^ ^
insexors fuerat) led quo orbiillum commonftraret ^ vnir
uerfeque creaturae quail digito oftenderet, quern Ioannes
prxdicabat.
Baptizari adhxcyolutt, quo omnem iuftitix partem in
leimplerer. Haeporroiuftitiazexpletio yna prxeeptorum
obferuacioneprxcipue conftat.Intercsteraautem prarce-
pcaPropheta; Ioannis Baptifma extabat quoque : Nam
qupdD.eusIudaeos Ioannis praecurforis Baptilmo initiari
voluerit,id ex illo Ioannis diice: Qui, inquit,mißt me bapti-
zare in aqua,Me mibi dixit,&c. Ecexillorurfum Chri fti: P«-
bltcani & meretrices iuftificauerunt Deum , baptizati Baptifmo
ioannis, Pharifai & Legijperiticonfilium Dei jpreuerunt non bapti-
zariabeo. Si ergo iuftitiae ratio exigit , Deo oblequamur i
ifque.Ioapnem,quo populum baptiza^et, milerat, confe-
quens fit,Chriftum Dominum•, qui cum alijs vniuerfisle?
galibus, hanc etiam cseremoniam obieruauit, omnem iu-
ftitiae partem expleuifiè.
I Dentque fi ob id quoque ä Ioanne baptizari voluifle
dixeris,quo aquas nobis faridHficarer,neuriquam a verita-
1 tisfeopoaberraueris. ArgumentoficSpiritusfandtus, qui
infpeciecqlumbxdefcendit, nam vbircconciliatiocum
Deo intcrcedit,iBicolumba praefto efle confueuit. X^uare
vtin Area Noe columba non defuit, ita nuncquoqueSpi-
ritus fandtus in columbx fpecie, non in aflumpto corpore
aduenic,fuoque aduentu Dei mifericordiam Orbi anriu n-
ciauit: fimuleriam hominem Ipiritalfimmanfuetum, &
dc cauGs
loan. Ba.
ptifma fa*
icepit.
G
Iuftiria di-
uinorum
Im». I.
Lue. 1 •
Iuftitia
ehriftus
iuoBaptif-
mo aquas
■pandinca-
_ habere* raagifqaeidoperatn darefoleant, vc tes fumma-1 i fim ljcäm ommfque neqUitia. & doli expertem effe M
'quam yer- tim perftringanr, qaam vt lingula, qüÄVcrdicla, v e l& â * bcrcr>indicâait. Aliaitaqae Chriftoextititcaufa, cor ad
boruin ta - fuerant, accurate ad mertionam reuocent^ > • * -
tionem ha1
Quid fit
calccamc-
tum cui-
piamlol-
uere.
Efai. +0.
Efai. 6+.
Honfutttdignusprocumbentfoluere corrigiam calceamentoruni j
G snif. 8.
Cur Spiritus
ia
H
Ipccie c
lumbç ap-
pâment-
Ioannis baptifma iacc€deret,alid exteris mortalibus.
Viditc«losapertos&c.C0ili^^otTaiidiMhd\intiixvthti-
ein$.Quxdicit,huctendunt:CumddfummamillamChri- bet Marcus: vc aucem MatthxUs legit, «»«/j?► r^aperiun-
ftiRedemptorisdignitatem, fummamq;diuinxeiufdem cur. Denotat hoc autem ^ fantftimoniam hominibus e
natutxprxftantiam mentis oculdsconijcioiindignutil me ccelo obuenire j cceleftiaque rebus terrenis lefe coafo-- fiarDo-
plinelentioiquivelinfimiminiftrilocumapudillumob-i , ciare.- ' . 1 J . j minus
tincam(hocenimcalceamentarixcofrigix, velligulx fo-' j Etioxfattaefidecotlo. VoxhxccmlituSdelata* hofi Pa-
lutione denotatur.) Siquidem vniuerfa mortalium natu- , tris ptopria extitit, led in Patris perfona t Angelorum
ra,cum Peimaieftate icodiparata} qudfiftiUaJitUld, & quaji biftdrip^flbrmatafuit. - ; % defertu
momentumfiatera reputatuf i totaque eiufdem iuftitia inftar.
panni menßraata habetur. - ^ (
itftatim fpiritus expulitilluM in deferto &c. ■ Quand oqu id c a bduflu*
quxeunque Dominus laciebar, aut tolerabac,. ad noftram *Dx' _ . •*- • ■ ' ' * v tj ' ,?;^*|2j|jnä0netea'
uicnm Egobaptizautvosaqua y érCé In aqüafc baptizareafterit: do&rinam& inftrutftionemfaciebat &tolerabat,propter-
wercSrfl qùndoqaidem. needam datus erat Spiritus (aniftus : At ca feleindefertum abduci,Diaboliquetentamétis exponj1/
I If ' ' ' • 1 pad- '
tacus.
Malta: gr
patitur,neryideiicet Baptifmo expiatijanimo ftatimconci-
danr,(i poft lufccptumSacramcntum,graui nonnunquam
inexpe^rataque tentationepulfari fe lentiartt , yerUmin-
Fratfto femper iipperterritoque animo confiftant, cuntfta-
que,quxcunque tandem euenerintjviriiiter perferant.
I Et cur , inquis, Deus Baptifmi Sacramento iniriatos, a
nes caul«»! Diaböli vexationibus, moleftilque eiufdem tentamentis
|urDoini^nonpr0rfusabIbluic;■?. Nimirum yt hinedileas, multo te
^ ^ ^ .^ u q cm a io r iro b o r e poliere, quam dudum ante. Deinde
tos ab o- |v.®rp.» .quo carnis & Dxmonis ten tadonibus edamnum
mni fta- [ obnoxium te intelligens , intra mcdiocritatis limites te
lim tenta- .^Qpitineäs, neque propter donorunxmagnitudinem | ni-
^ionc non teextollas. Hinc vtmalignus Spiritus per tentatio-
’ numexperimentaedodlus , perfe6tete ilium deleruifle,
1 plenequeab eo4®m receffille cognolcat. Mox vthaccon-
Ifli&atione, veluti ferrum induratus.^fortiorfubinde eua-
' das.Poftremo vt quanti thefauri.opes tibiconcredit^fintj
' euidenter ex hac re perfpicias: Neque enim Diabolusad-
eo iufeftus cflet,nifi in maiori honore & loco te nunc,qua
antea conftitutum, animaduerteret.
honcisV it ftatim Spiritus expulit eum in defertu.Cuv Filium,in deferkentatio
tum noplimpliciterprofedum , verum fecundum aeeo- j
B
cum ijs,qux pàuloanteexpofita funtïSiquidQn poeniten-- t
tia,quam prxdicabat Ioannes, non erat eiufdem rationis j>-oenitj | J
eum ea quam exigebat Chriftus : Ioannes enim püeniten-quä Iöm.
damprxdicando,ad vitxemendationem, hoceft, ad peö- &Chriftu«
catotum,qux in vita defignarantj deteftationem, fcelerûf Przdicä'
que patratorum. expiadoném auditors proüoeabat j
Chriftus autem per verba ilia : Poeniten.tiam agite, iudxos à em d°
legaliliteraj ad legalem Spiritum, qui in Euangeliisreue*
latur,transferre làtagebat. Quod autem hic germanus loa
ci huius Iitlènfus,id ex eo patet,quod hoc cft,refipilcitCivel
conucr tite vos^Iatim adiungit: Et crédité Euatir
gelio.
At quorfum, dixerit hicquifpiam poâ captiim îoanril
Dominus lecedit in Galilxarn?.Quo p^ruerfis quibuldam,
quivim illi parabant,det locum,lelèque dotftrinx & cura-
donibus,qüas ante crucem &rçprtem explere,certum de-
libëratumque habebat,integrum aflèruet. Poft has autem
expletas, vitro le h umiliauit, faclus obediensvfque ad mortem,
mortem autem crucis.Vofc loannem itaque traditum feceffit, 'iDominus
neque perfecutionis procellam expedtauit3 verum in aliud ;Perrccü-
tempus eamreieçit.
.......... y - • . . . . . . P U , . Et.pr*terimsfecus. mare. His plane lîqiilia exponit- Mat-
Libas ob- Hoiilix rationem per Spiritum eo abduâû dicit? Infînuare thxusivnü hoc lolum inter hune & ilium interceditj quod
[icctclç per.hxc voluir,neminçm vltroneis tentationibus fe obie-i Marcus Matthæo narrat contradius. ^
S i r i - a n i m o f e eifdem | EtingrediunturCapbarnaum. PoftApoftoloseleâosfta-
ûs ebri- refiftere debere. Expulit autem Spirifus Chriftumio de-, timCabiangir,:EtingrediunturCapbarnaum. Quibuscogna-
jum Do- fertum, quia.Diabqlum ad pugnam prouocare, .comme- ta.refertetiam Lucas. At vnde,inquis,profedTvenere Ca-
| ^ p da.mque eideminuad^ndiqccafionem, non modoperin- pharnaum? Ex Nazareth,vtapud eundem Lucam videre
ediam,verum per lpci quoqueIplicudinem offerre,voluit, licet.:
fni.dabfo cll.rutü^ * Nam tunedemum Diabolus ihioomini.prxcipueinfidiari,&
uo aai* infultare cönfueuit, quando illum(plitarium, & qualï fe-
^nretjfo- orlim abaiijs politü cérnit. Hineqtianidelèrtum, in quod
iitudinert» Dominusconceflit,inuium,fcrifque beftijsrefertum,fcri-
pblciuat, bitur.
j Et Angel) miniftrabant illi. Angeli poft debellatam tenta-
; tionem , obtentamque aduerfus Diabolum vidoriam,
Heh u , Chrifto adminiftrant. Adminiculanturhi enimhumanx
I falutiiuxta illud Apoftoli:No«»e omnesadminiftratorii Spiri-
G : tus funt in minifterium mißipropter eos,qui hareditatem capiuntfa-
^ngdi hu Ititisl Aduerte hicaut.em, accurateque oblèrua, omni tan-
pauafa-_ ftem tentadone perfeda, Angelos acceflilïè, debitumque
Irornouéc cu^tum ^ minifterium Chrifto Vidori detuiiflè.
O m ‘iofteaquamtradïtuseft loannes, venit lefus in GaliUam&c.
Hxc Euangelifta Marcus fatis conlèn tanee ad ea, qux ex-
ponit Matthxus.Iile enim pofteaquam dixërat: Et ecce Angeli
acceff er unt,& miniftrabant ei, ftatitü fubiungit: Cumaudi-
uiffèilefusiquod Ioannes traditus ejfet,ftcèftitin Galtlaam, & pau-
cis intetie&is:Exindecceptt lefus pradicare & dicere-.Poenitentiam
ag)te,appropïnquauit enim regnmnccelor urn.
ImpletuméSltempM, & appropinquauitregnum Dei. Obfer-
uatidum efthbclo*co,Ioannemquidem, dumprxdicandi
m
Et ingreffus in Synagogam, dScebat eos Sabbatis. Sabbads e-
nim,vel folum,vel potiffimum inter fe coibant Iudxi.idqi
non tam virturis,hoceft,Iandimonix & pbedientixamo-
re,quam legalis pcenx formidinc. Nam vt per Sabbata có-
uenirent,lege cautum extabac. Docebat ergo Sabbatis in
Iudxonim Synagogis,auditqrumanimos aucupari, & ad
pietatem allicere.contendehs.
- Etftupebantfuperdoctrinaeius.Cnt ftupebantïquia non lo-
quebatur ad gratiam, neque vlliprorfus adulabatur, nec
auditorülaudes captabat/edaratlèrmo eius inpoteftate.
Hortäbatur enim nonad quxuis promifcue,Ied ad ccc-
leftia,&anim? falutaria,perfidifque & pbftinatispeccato-
ribus imperterrite fupplicia comminäbatur.
Eter at in Spagoga eorum homo in Spiritu immundo. Per hóe,
quod Spiritum hunc immundum appellat, lecernit illum
a cxtëris omnibus reb us , qux Spiritus nomine defignan-
tur. Nam & aer*& anima, & fpiritus adminiftratorij,hoc
eft, Angeli, &ipfe etiam Spiritus fandus, Spiritus vocan-
tur. Ne ergo ob eommunem iilam nptionera,inaliquem
hxfitationem incideremus , Dxmonium hoe Spiritum
immundum nominat. Dicitur autem bic Ipiritus im-
mundus, cumpropterobftinataminimpietatementem
initium in deferto, Iudxxfacitjcoelefti regno poenitentiam | fcedamqueàDeodefeiàionem, tum maxime, qubd ob-;
nprrfxlpmimititrerprere:a;aitireenniimrnj: PPoirenniitteennttiiaammaairgtittpe ,appropinquauitenim _
regnumicKlorumjZbxihavsx vero Seruatorem noftrum.poft-
eaquain ciuitate Nazareth, vt Matthxus exponit, relida
fecelïilfetin Galilxam,Capharnaumque, qux ciuitas ma-
f ritimaeft,habitatumvenilfet,nonquidemftadm:Px«irt»- I chri-' l tiam a^ te* Præc^*carc & dicere cccpillc ; Vérum impletum efi
B f j) tempus, appropinquauitregnum Dei, dec ratio ne fane hxc or**
hsnoa diendi dilîimilitudo caret: Nac cum Ioannes ad hoc mif-
we prot-! (us èflètjVt viàm Dbmini prxpararet , par erat, vti poenite-
modo..tiam ante ccelefte regnum pixdicaret.
Secundum Marcum igiturDotninus nofteritaorluselb
Impletum eft tempus & appropinquauitregnum Dei. Porto autem
quod Chriftus Dominus hocjoco tempus impletum vo-
catjhoc Apoftolus ad Galatas feribens, temporis plenitu-
dinem ap pci 1 at, ait enim : Vbi venit temporisplenitudo,mißt
Deusfilium fuum, &c. Iam enim, qux de ChrifttaduentU,
eiufdemque ceconomia per Prophetas prxdida fuerant,
ad fiuem deuencrant.
Poemtemïnï, & crédité Euangelio. Poft omnem tetationem
abfolutam, Angelorumquc minifteduiU cxplecum »loan-*
nem carceri mancipatum elfe , ad Dominumperfertur.
Stwim igitut à patria digreftus inter caetera coepic dicere*
Pcenitemini s&cVediteEuangelió. Non pugnant hxc autem.
fcoenis flagitiofilq; operibus mirifice obledietur.
cioni ce-
dit,&qua-
rc iftud.
Philip. ».
Iud*i
Sabbatis
ad Syna-
gogascê-
ueniebat.
Chrifti o-
ratio lu*
dæos in
G
ftuporem
ipiebat/
: quarc.
Vatius v4
fus nomi-
nis huius
Spiritus. '
Cur D*i
raon irri-
mundus
fpiritus ■
appdlcti
j -1 P iBHW B g gBH V :D*raodcs renei I e tandem,clamatnequamSpinrus,prxfentem con-, chriftum
ijciorte tandem aduenilfe fu/picor. Nam etliboc abfolute 'perfc<fte
fe feire fimulet,perindeq) aefi certo feiat,verba fundat,at-
,tarnen necdum certam & firmam fatis de illiusprxfenda
notitiam bauferat.
Veniftiantetempus perdere nos. Quorfum hxc pertinent?
hu.c vdque. nullum nobis amplius locum reliquum fäcis:
nam&impietatem,^ medio tollis,: & ertoremproferibis,
&Deinpdtiammortalium pedotibusinferis.
Scioquodfisfanäus Dei. Sanduserat PropKetafum vnuf-
quilibet: verum non loquitur hic de vulgari quopiam ya*»
tc,autpromifcuxfortishomine,fed vnumilium,qui ex v-
noprocedit,prXfto elfe annunciat : Siquidem per articu-*
lum adiedum, vnum quempiarn prx exteris eximium de-
lignat, me tuque perculfus,omnium Dominum leie agno-
feere neutiquam dilllm ulat. i
EtcomminatuscSteHefus. Increpat ilium I e s v s , q j a i ä '^ ^ 1*.“
veritati , vtpermalignosDxmonesftacueretur, aut pet ^ d'icg1-
aduerlarioruin teftimonia cohoneftaretur, opus non erat. tibus, non
vnde Euangelifta '.Etcomminatuseft ei, dicens: Obmutefce, & eftfides
ext ab fapfflwg.QrrmialuEareqiioqsdoeumentuperhocnobis
)gnofcc-;
banc.
H
'