
66+ Coefarij gj C_
P S P UBn... J B B L ________ bitanr,& in vlteriprë Germania ,&!in Sarmatià fupèriore,]
patrii L«aurem&Ba|lcia.useàfiilcPr*g|T.aniS,dmaio- diffitælunt>.n»enuinonpoflitnurnalatiM,aupfiâ.or,auc
ribus a c c e p t a I B C T R quidmaaent,neque inaffim* j archjteau.s.npn cantot.nonaaof.poematiim,
Kafteat,nePviaülïmplicUet ,aut . . * . vtan'tu rP e - 'vcapu4n0SS(^ateMecciirms&VenuSldnOnco,ntL,leiuvmeüteuetentes^
cetviciaiintipfiUndi.cçdibuspbl- jruntctiamâpqAipfOS.wo^eaflequarut e a ftu *o rurn&
lüti & vino âediti,qufporeoi'umlÿluklhium sut fuum in- : motamexercina qu* apud eos "ou.font! Med! data ope-
ftatcmninfaniafoeoeiirasdepcricefqlem.&affeaibusin- , raoÂneslidhucIpmntenegcotos canibusefcaincsttaco-
1 i. .. .* K I„ J_; LaUi_ . •Mi'faeMpiAnAiTi nkiiriiirir ArnilP niMptli mtfcrationem obijciunt. Atque hiMedi aAnnnnCecCuUmlT lLLulinnia
Martem (vt vosloquifolërisj indiurria natiüitatë in Can-
cro fortiti funt ? Indi cadauera mortaorum igni-in cineres
redigunt,& cum pis quorüdam vxores eombiirunr. Atqui
nequaquam omnes igni abfumpts vxores Indqrum, aut
adhuc viuentcs,fortits funt tempore noëtuthi parentum
fuorum coitus,cum Marte Solem, in partibus Marris no-
€tii n o nlucentem. G crm an o tu ni complures ftrangulatio-
neie yitafpoliant^hon ramen omtïino maiörpars Germa-
norum Lunam,& horam interceptam àSaturno & Marte
habent.Verum in onini gétefi interdiu homines nati fue-
rint,non mçliores peiorefve erunt,fecundû aftrorum-con-
iun&ionenv,vti vos dicitis j fed in vnaqnaqj regione lpges
quædam & patris confuetudines prenaient,ex quib.pro-
priumius,& quid nobis omnibus faciendum fit omnes di-
fcimus.Non enim pote il de veftra fententia, genefis cogéré
Seres vt interfiçiant,aut Brachjrianes ad vOrândum carnes,
ficeramyepotandum,autPer&s ne cum matribusma-
trimonia iungant &fororeSviolent:aut Indos ne igni mot
tuos tardant: aut Médos,ne canibus obijciant môrituros:
aut Parthos, ne multa coriiugia contrahant, aut Mefopo-
tamios vtiïnt valde temperantes:aut Græcos ne corpprib.
exercendis occupât! fmt:. autbarbaras gerttes, vc cum iilis
qua:à Grscis prsdicanrar,conunerciühabere vçlint. Ve-
rum vt dixi iam ance, quiuis hominum fus legis libertate j
vtitur,& quaèex aftris fecundü Grscos fabuloië fiëta funt,.,
propterlegum metum omittit, -aut propter eonfuetudi- j
nem patriamgentis à vit ijs abftinct. Nam virtutum alis .
funt êx libers-voluntatis eleëtiorie, aliæveroexcircum- [
ftaritijs eius, qui neceüfitate coaëtus accedit admeliùs,vt-
potelegjbusitapofcentibus.
A. Acquiquum fintfeptem vuiufcuiufque noftrum nati-
uitati deputatæ ftells-in fèptem plapas terram diui-
fam efïè d ic imu sa tqu e quamlibet plagam gubernari ab
vnaftellarumillàtum &iecundum illarum conjunëfcioné
duei 8c perfici fubie&os, quam efficacitatem ftëlls.aliqui
legem vocant.
B. Si in feptëm plagas diuiditur orbis, quomodo in vna
' parte multas arque diuerfas leges inuenimus ? ,Neque feptem
modo,focundum riumerum fteiiarum, neque duo-
v decim, fecundum Zodiacifigna, nfequeitem trigiptalex
fecundum decanos: fed innumeræ cominemorâtur leges,
quæ olim mùtatae finit,& nunc vigent. Quomodoyero in.
eadem feétiôhe ànthropopbagp^lndos, ficabanimatiso-
m nique maëtatione abftinentesBrachmanesJhàbitarecer-
niimus? Quomodo Babylonij miftipollutisnuptijs cbrifâ- i
guineprum délirant î Aut qtiomodo infeélione aliaeiul- |
demtraâus Sclaueni & Phifônitæ,qui&Danubianiap-a
pellantur , alij quidem vberamulierùm libenter corne- j
dulgere,IriHefperijs autèmregionibus vitra lndos}hàbi-
tant quidam qui hofpites deuorant,& aduenasinterficien
tescomedunt. Hèque vlla ftellarùm beneficarumacædc
ipfos auertçre potiiit,vfque in hodiernü diem. Alia Cbal-
d iis & Babylonis çonfuetudo eft, vt matres in vxores du-
cant,forores yiolent,erga fup5.1iberos inlàniant,eofq»pol-
luant.Et fi proctti à patria fint,fuis vtuntiir legibus,ap_erte,
& priuanm admoniti.Ex quibqs aliqui etiamnum degunc
inter Medos & Parthos, & Elamitas, & Ægyptios, inter
Phryges&Galatas,in quibufdani pagisimpiè viuentes,etiamfi
nunquam Venus cum Luna in hnibus,& pjanfipni--j
bus Sâtümi,adiuuanteMarce,m.oinniurp ipforum natipi-
tatibus inueniri queat. Aliaitem apud Gelas lex,vt mulie-
res àgrosquiBem colant & aedificent, & opera viriliafaci-
antilçd cönfuetudinem habeant cum quibufcunqy velint
perëgiinis,nullaincrcpatiooe yirorum, qui ipfis præfunt,
neque æmulatione impeditæ. Non vnguntur antem odo-.
ramentis,neq; fuco in facie inficiuntur vyt genas pingant;
quemadmodum apud nos vxores alienæ quæ Faciei médicamenta
quædam adhibent. Vid vcr;d induuntur ad pedes
demilîà vëfte molli,& vindto amidtu. Sünt autç inter iplâs
etiam bëllicofiflimæ,&venâtur fêtas, qiiibus vue aliae funt H
fortiore§.,Qupmodo igitur non omnesGelamm muliercs
fortitæ funtCapricotnum aut Aquariu,infaufto loco gpu-
ta Venere? Aut vice verfa,cur non iplorum viri fortitîlunt
in Arie te cum Marte Vcnerem, ybi viriles & molle^ aiunt
elle,qui cam Chaldæis lentiunt ? Babylonicis autem Sufis
mulieres pmnis generisvnguento pre*pofo,& ornatu vtü-
tur, miriiftris inltrudtæ hilariter in publicum procédant,
cum immodeftia vultus &hilaritatemagna.Cum omnib.
eædem aduenis abfque timoré & pudore concumbunt.
Neque.tameninomni natiuiiatcSufidum mulierum medium
cbeli eu loue & Mart-e in finibus louis Venus tenet.
In orientali autem plagapaedicones funt, qui apudChri-
ftianos,fi deprehendantur ab ipfis conlanguineis, nullo
parccnte, fupplicio afficiuntur.In Britannia plurimi viri cü
vnic^ concumbunt muliete. Similiter & multæ mulieres
vniiungunturviro.Vtüntur denique patrijs moribusgen-
1tesiveluti lege,citra morfifm ani mi & moleftiam. Amazones
he viros quidem habent, fëd animâiium brutoruritu
femel in anno circa verrium Æquinoétium fuis fimbus e-
! greffe,& cùm yiris qui fimtin vicinia coëuntes,qüafi cou-
iuentumaliquem publieô &feftumtempus coitus ducunt.
Ex.quibus poftquamprægnates fadtae funt, domum firnul
omnes temëant.Tempote veto partuum edédorum, pro-
lem quidem mafculaminterimunt.femellam vero çôfer-
!uant>& ladlant accurate. Abfurdùm autem eftcrederè, in
conceptione quidem mafculinifërhinisMartem cum Sa-
tutnoea horaæqûaliterfôrtiri, in foemininiautçnunqua.
Qnpcæceroquip^adlpin eodem nodtis dieivemoméaco | dune, quodplènàladfefuerint, infvarrhuriuminfantes
feminibusin aluos excipientës i6tis,rurfiifqucfimulquafi faxis allidentes : alij veto etiam à legitimo 8c irrepre-
exeodem vtero prp,gredientibus,alij quidemfcetus inter-T henfibili carnium efu abftinent ? Qui eorum alij praefradti
inauntur, fimidatqueyitâdeguftarunt,abhomieidisma- funt,fuoiureviuéntësabfquecuiufquamimpetio,acnon
tribus létho dati, àntequâlaç craxerint,aiit vo.cem edide- f riunquam comèdentem fecum,veliter façientem princi-
rint:alijVerôin vicâmanent,& malalegib* præfcri praam- pem fuum incerfiëientes, vulpes & filûefirés feles porcofi-
pledlüturj Aùtqüomodoeodemtemporemiulicresapud que comedentes, &luppruni vlulatu fe prouocantestalij
nos ôcconcipiunrj& pariunc plurimæ ,gemelloqae pâriu verg.&àvoracitate abllirfënt, & cüiüisprincipife fubijçi-
cdito,ambos infantçs procdlcant , nulloaftro cogentc vt entes obediunt? Multaxerecornrhemoranturde Lohgo-
incerimant,aut fplôâ’Ilidant,yteos è vitatollant,yeliit A- bardis,&N6riSj&Gàllisoccidentalibus,tanquau) ignaris
! mazones milëlbs fee t^s fuosn e can t : fed fuarn po ri us cer- Mercürialis.&Saturninæ deAftri^fbienciae. Quocteges &
uicem proillornm cædeobijciatitjlaâentiurhq;infantum principes fuftulerunbmäTelatas leges ,ipfi fuaplaeirafàm
vitam magisquartofeiplasamène ? QuôdiiMercnrius,vc cientes?autc diuerfo, melibresrepudiarunrab his diuërfi,
, dicitis, cum V encre m fuis manfi'onibusexiftensefficitfi- .. à nullo aftroindecrecis fibiplacitis impcditi/V nùraautem
j <âores,pidtoresmiimulario|àn manfionibûsautem Vene~.r; proferam, quod incredulorum omngim 6ra quafîalapa
j ris,vnguentaribs,cantores,mimos,pbè'tas : qüîfit,vt apud caedet. Itrdæi pmnés lege quam Moy fes tulirfecepta, bm-
i Helios&Saracerios,&apudepsqtfifuntinLybiafuperio* nemfoetummarémpaitiçipëm rationis ipfisnatum,o61:a-
I re,ap ud M auros ire m, quiiuxtshtorà & ripasOcèaniha- nodie circumëidëntëâ,fah^!ine perfiindnnt.A fæculoâtolÿalachi
gens fc
■per in p
çip« fi
fida
tenv
biàlogü* I I .
fed exnecefficatibus natiuitatis •. fuperflui funt legumlato-
rës qui fcdlandafugtendaq-, nobis definiunt, fuperflui iu-
dices^quivirtutemquidem honoratjimprobitatëm verb
puniunt. Neq-,enim furis,aut homicida:eainiuriacft>qui
ne quidem, fi velint,manum cohibete ppfïunt,pröpter vr-
gétem ipfos ad ea faëta aftrorum legepi, & propter impo-
fitum fibi ex fato neceflitatem. Retutabo autem ipfps etiam
tem nullüs Gr^cörum auc Chriftiänbrum circünCifiönem |
reeepit, licet plutimi lüdaei;-& Graeci, & Chriftianfijfdcito
mefifibus, & hebdomädibus, & diebus, & horiSpati fint.
Nihil ergo Mars facit aüt Mercurius,aut Ven9,autreliqua
Grscorum fabula,vno circulp compledtente/qmniä: riul-
lufq; ab affcris vi cogitur. An non enim Gr$ci,aiit Ina^i.aut
Chriftiani eadem dieVel horaj in maternum ia£tffiint v-
terum,&fimulinlucemediti? Qupmodo igiturplurimis
ipforüm Chriitöadiundis, pätrio abnegato errore no pP-
tuit ei terrenje parti dominans ftella ipfos arcere ab vera
in Deumpietarei
A. At nobis dum de aftris löqüimur,no eft fermo de nde:
fed de moribuSj& ratione Viuendi, & inde pendete aftio-
nc.Praeterea decoriftitutione corporis. Nam quorum fub]
Ariete natiuitas eft,crifpis funt criöibus,gratiofi &magna-
nimi,quia principis offacitxfungitur Ariesj etiäliber® vö-
luhtatis eleblibne habent, fiqüide & Ariesdepofitö abfqi
dolore Vellere , rutfius a natura veftitür. Subiedüs autem
Taürojirumnöfus eft, & feruilis. Taurus enim fub
iiigo eft. Qüi verb eft fub Scorpionc, pfercufTot e ft ; pro-
J)ter eam qu*ab illis beftijs fiumitur,fimilitudinemi Narrt
& librse fubic6tus,eft iuftuis: proptet noftrarpmlibrarum
«quälitatem.
Ö. O gehtilitiam demitiaml Quid ‘enim iftis fuerit rhagis
ridiculum ? Nam Ariesjvndedeliri natiuitate hominis re-i
petunt, cceli duodecimä pars eft, in quo Sol meansjverna;
figna ingreditur.Sed & Libra,& Taurus,& Scorpius,&fi-
militer hbrütrt quoduis duodecimä portio eft,& pars cteli
in Zodiaco (quam vbcänt^circulo. Quomodo igitur inde
ex vniüerfalium rerum mutatione. Nam quum ante
aducturrt diuini illius nominis omnes genres Cultui aftrorum
deditx eflent, 8c in omni inccderent impietatc,poft
acceflum diuini hominis,per euagelicamprjedicationcm,
ad pietatem faëtatmnfiriö eft,amoIito quidem errore,vir-
tute autem iii tiretib habita, codem aftrorum manente cü-
afpëëtu tum cohftitutiPne:exGra?cis,&Iudaris, & Genti
bus quamplurimis cönuerfiSj&Ghrifto adiunëtis. Vbi igitur
priores ftell^,qu£e cogeba;nt ante idöla fuppliéiter pró-
cumbere? Vbilatitare videbantur, qua: nunc ad pietatem
ipfos pertrahunt? Si verb neque ademptio, neque additie
regioniaftrorum contigit,yel inuiti fatëbuntüryrton ex a-
„liquofato velneceffitate,virtutëm improbitatemvë viué-
tibus infèri,aut decerni:fèdéx vniufcuiufq; libera potefta-
tis eleótione vnumquemque fe ad ea quxëlëgit Cohférre.
ld qubd manifeftè eximius oftehdertS Efaias,luculéter cla-
mat in perforia Dei i Sivolueritis & aufcultaueritis mibi,bona
terr&comdetisiStverbnólueritü,nefcaufcultaumtismihi,gladm
vós deuorabit. Ham os Hotaibi loqüutunt éjl ifta. Ipfe verb in Ëu-
arigelio condonans Dominusinquit:Hierofblyma,Hieró-
folyma, qüi occidisvates, & lapidus éösqui ad tè rhijftjitnt, quoties
volui vofigregare vosfubaids mea( , quemadmodumgallinacongrehiortalibus
præcëdehtèscàüfasëxifterediçunt;dumei ijs I gatpuüosfiios,&noluiJlùî Advoluntatem vniufcüiùfque re-:
qu^apüd hosbatàhr,mores ipfis defignanturï Animale- \ fêrcnsTéiquénd^à&tVitâitoÙi'nonàdneceffitatem fiti
nimàdimparticdum facile;Ariescft.Non qubdAriëtisfo-1 aut legis àfttorUmiNonenim peccatores nosefTeducereti
nû edàt ea pars cçli,fed quod ouïs à creacdre taletrt natdrav fi illorum infidijs eflèmùs eXpofiti;
accepit. Atcjue ex iftis quidettifatagis pftenderfegënefim *>*-O i^ f in i îl^ ^ ie iie f iè io .V e ]
noftram,id verb per balatus perfiiadere conaris.Siquidem
àtaiibusanimàlibus ctëlurrtgfeftatum caleshabet morüm
caufâs:oirthinoipfium fubieëtü eft alienis pôteftacibüs,
himirum poteftatibus afttonim,aftra vèio anihialiümpé-
dentes àb ipfis caufas habéntia. Si vërb ridièülum Hoc eft,
magis ridiculümillud erit,ex ijs quà: nihil inter fe cômunfe
habfent,inducerè vell'e probabilitatem cqrum,qqi de iii-
tiuitate dicuntur.Quomodo enim quotidie innilmerabi-
liter mutâtur ftellarüafpeëtus? Nam planetæ,vt funt fèm-
perlùobiles appellantur. Atq; alij quidé cititis alîèqüun-
tüffëiriuicem, alij vërbperiodos eadem hora faciunttar-
diôres.Àliquoties etiam fe inuicem afpiciéces,rnoxoccul-
tantur.Qübd fi ex naturà ipfisbonum & malum adeft, o-
mnino àdopiifîcëm càlifàmâliànobis rëfettur. Quod fi li-
berç voluntatis eleâiione mouentur,primü quidem erunt
animalia prædita libéra voluntate i fqlutii & libéra: pote-
ftatis m'ôtibus vtenria:idqüddéiî:remçinTania:atqüë dementis
fueritjôc cum blafpHëmia çonipniftu dpificis,&cu
mendacio deirtanimatis. Q^omddd autemjqüiad-Aricte
fuam natiuitatem référant, çrifpi fié gratiqfi, 8c libers, vô-
lùütatisj&diùites fiuntîVidemus mülros quidem crinibus
crifpis,qui tamen csçi fürit 8c itoinimé diuiresjnequfelibe-
raprsditi voluncatisèleëtiorie ; fed improbij îd quæftüm
Faciundum inepti,& fbrdidi,Ô£ pannofi,&circumfotaneij
qüiianüa ciiito iànùa mutant qüôtidiani vi^ùs âdipïfcçn^
di gratia. Quomodo âutëm qui talui funt, vel etiam ëririe
fimpliçi,àut hebetë vifii, diuerfiim habent ; diuitias nimi-
tiim 8c abundantiàmjàcqî quiëtëm,;rarb cUm^tiiicis coft^
fanguineis côgrcdieqtes? Qgçtië^autem .jlieyël node rfe-
giarum natiuitatumpei;ficiùntur figiiratiortcs j quareilpn
qualibet vice reges hafeurttur? Aut quornodo patri&jpfis
iriterceduntregrti fiiccèiïioriës î hïmiiriim non quiuis rex
regiam aftrdrum figurfrigneito per coiciim curb conforte
rori filid applicâdam oMirtiare pbtuiti -^eqtie ertim quif-
quam cam rem habet iii potertaté fiua. ; Quomodo igitiir
Ôziâs rëx genilit Idathamumrege,Ioatlianiiis ycro Acha-
zurqsAchazns autem Ezechiam5HicyëTbMànafîèm,Ô£«
Ampiunl,ille Verb Iofiam,hic âutc Idaehazüm,vhufquif-
que rex tegëm ? 8c quidemnüllus eorüni iü feruilem nàti-
•uitatis horam inOidit.D.einde fi & vitidfàtu& virtuti cdn-
fen taneariim aëtio nura non ex iiobis principià pendent,
~ Wiiotb.Vét.?atr.fo}>h^ .
t e
Matth.zj.
■A. Qubd fi nulio vel beneficio Velihiuriaex aftrisafficiu-
tur homines,quornodoEuangelium Lunaticos vocatepi-
lépricoSjfplimanteS & fefe l ace tantes?
ß. Lunaticds.vocatfecundumyulgarèm multdruirt fêm
tentiä,qui id quod altius ëft audire ndn pofïunr.Qüahdö-
quidemenimLuns&Sdli 8c aftris veherationis cultum
exhib ebah t homines vaili,volehs ipfos a fua ranquam per-
riiciöfaopinionereüocare,etiam dxmoniacorum cäüfatri
oftehdit Luiiam,vt illi fttpplicantes languidiores faëti, ab
eius veneratione refilirenc: Non enim in perniciem mor-
talidrh Luminariä vniüërfitatis, archicedius ëXtruXit Chrh
ftUs.fedimmundus fpirituscobferuans in ipfis talém fpecié.
ad feducertdtim aliquos fubduxit;vt ineóftantes 8c pitruin
friigi mortales ad prsftigiatóres & ad eos abeaht fpÖte,qui
aloue nüfcriti videnfciirjnimirum per itlfcantariönum ofcea-
fionemj&fpemleuadi malum. Sspenutneroatttem vide-
müs & cariès latenter hi tios irraete;neque tarnen diciiritis
Lufiä caufamefTemorfusiautmotuianimalis.Ètferui f^pe-
nuitoero quum toto Lunaluinirte fplender,ad capiend urn
fugam furgixnti& eius auxilio ad celèritatem vtutiïr.Nurii
igitiir caulam temeritätisfugitiuidicemüsLühäm?Sspe-
numeto item 8c effeeminajius horrid.. noët.urrias tfnebräi
yerifcusdomi ddriiiire co^itür? Luna verb per noi^errilu-
téntfe, citius adproftibulum inftarëqui lafcijièprofiliéris,
hihniehs,&turrenSjadfeortüistus venit. Num igitiii: iti-
neris feeierati cäuf a eftLuriai quaëdiiiiho prscepto tferräs
ctelo fiibiedasilluftrat? Göhibe qiisfo temetipfiim alu-
natica deme.ntia;dsmonës enim ijs^qui iaciles cäptu funtj
tacit è in änirrips iriférere corifueuetuntjVtriS fplpm Iumi- ■
riariamalorum caufasefleafTerantife^ipfum etiarii opificc
yfelüt ïrialorüm & fcxitiöfqrühi faëtorem calumnicntur.
Q|ii verb fidemillisadliibent, non Deum fed cinerem ad-
5 prantinitoiiriiito par!cidaito,qui liberdratto fridtum nuptias
violault,& quidem iii fepulchio . l*i. ; . . . . Viola^
Uit: id qiiod Dei'nequiteflè: Nee hpc cöhtëntii etiatii ex
Ulo natosliberös inter Dëos rétiilenint impij ScyanhHer-
mtippli quidem Mercuriurit, cuius expöni arätiofie faci-
■t hora nequeünt,in puiuerem nünc reda<ftum:in Cyproye-
:i;b Veperem «5c ftercore velutifèpülchrojitam; iftThracia
Martern jab exeCratiöhecdgnominatö,exqua nobi>,yelut. ]ixfecratïö'\
ex imitoorigerp E{auO,Diortyfius Areopagitaottusëft,È5i- »t
üorum Apoftdloruriidifcipultis. Apüd Caucafios autem. j j
K k k