Pfalm. 40.
C&fitrij V.C
catis. Inquit enim,S*w#iefiote,quöniamègofanüusfum. Et A- pertranfiit, afcehdic lolus igneumcurrum, & inde per aéra
vadens, tünicam ad difcipulu m abiecit, abiitque yiuus
yviquein Hodiernum diem. Confideja iteminTeftamën-
tó riouo mundt dominos & principes, quo'rnodo Petrus
quiçlem éxnubibusdeijcitSjmnnem; Paulusautem tertio
coelo calcato^.indeparadifodujliçar angel.osjquide-
ifecerunt. Et vt omnia lu rnmatim dicam > qui imagine m
malis abtionibushon macularunt, nequeimperio excide-
frant,omnibus imperant & dominanfiur coeleftibus.
A. Bènè nobis expofîtis ijs, qu*dicénda deimagine
fun t,rogàmus, vt adijcias etiam id , quod eft fecundum fî-
militudihem. QuarequùmdixiftètDeus,Faciamushomi-
mm fecundum imaginem &fimilitudinem nofiram, id quidem,
qbod iecundum imaginem eft,repetiit, id autem quod iecundum
fimilitudinem eft tacuit ? InqjiitenimScriptura*
Et fecit Deus hominem,fecundum imaginem Dei fecit ipfiim, warm
&fceminam fecit cos,8c non eft additum,quod iècundum
fimilitudinem.
B. Qiua noluit Deus nos défi des & fbcordesvitatn a-
gere, inftar fiium aüt porcorum filueftrium aut ouiura &
cæterorum rationecarentiumanimalium >neq', item nullam
mercedem meritos indigne honorare : in noftrapote-
ftate reliquit, vt adfimilemuripfi.perimitationem erga ilium,
8c per virtutum correétionem 8c demonftratipnem,
vt ergaproximumfedulitate adfimilemuripfi, quantum
abfiumananaturacontendenteadDeum prarftari.poteft.
Nam efio pupillis vt pater,&ipforum matripro viró, inquit rerum
diuinarum peritus illeSçlpmon. Ipfe au tem in Euangelio
Dominus inquit : Beati mifericordes,quontamipfimifericordiam
confequentur. Etiterum : Beatipacifici,quoniamipfifilqDeivo-
cabuntttr. Item ; Difcite a me,qubd mitisfum & humilis corde,&
inuenietifrequiemanimabus vejlris. Simus ergo benelici 8c
mifericordes , ipfi miièncordi* indigi mifereamür e -
ms, quibencficioafficirogat. Hoe enim beneficio Deus
rogantesafticic, fifecerimus, quod nobis fieri volumus,
Facit enim nobis D eu sq u o d cu n q u e nos aliisfeeeri-
mus.
A. A tq u in p adixit D eus, Faciatnus bominemnobis
per virtutem afiimilandum,fed ftatim perfectum & abio
* imiràert Non vidcrar autem milii Iccundïï dp-|
min'iü, fiquidem Jc Angeli prindpatus Sqiotelhcesdtcu-
tutiSc Söl & Luna dominari diei& nöPti, neq; tarnen id-
epiècundum imagine Déifoöa dicuntur. Rurfus inquit
Apoftolus, Vifeiifecündiirhfmâginem Dei, millier autem gloria;
vin eil : quodeiusdem honoris cum viro feemipa merit, a-,
miferit autem horiorem poft transgrefiionem;fignincans^
Secundum fimilitujdiné autem fqrtè pro eodemdicitur,vt
hoe : Dormiui,&fopitusfum. Vt & illud, : Beatus qui intelle-
äum habet fuperpauperem &egenum.
A. Quare veroprimùm pifeibus dominari praecepturo
eft, & vplucribus,acdeincepsiumentis,béftijs& reptilibuBs?.
Primùm ininfirmioradefld it ma udàciamM ,.vMt lie d1 ei•neepsconfidentior
faPlus etiam fortioribus beftijs domi-
naretur. Aut quod primum ex aquis natatile volanleque
genùs prodijt ; deincèps ex terra produit* iunt b e lli*, 8c
pimenta & reptilia. Primüigitur natameritoquoqj pn-
mùm funt liominum {èruituti fubieéta. '
A. f'Et quomodofumus_Domini,quumexiumentisoc
beftijSv&rcpnbbus quando'que le©,vrfus, lupus, ferpeqs,
fçorpius., pmnia denique aduerfus nos infurgunt, partim
quide m difeerperè, paçtim veràpercutere, ac veneno nos
necarevolentia? .
B. : In luperioribus alicubi,quantum me* racultatis elt,
id declaraui,*fuperuaçaneumque mihi videtur iisdem ira-
plican , quum tempus non fuppetat.
A, - In'fuperloribusdixiftij quôdomnesbeftiæ& repti-
lia ante peccatum le nobis fiibmilerint,&nosre.uerita lint:
poft transgrcilipnc autem,poftquam nos;ex dominâdippteftateexçidmiusjomniaadüerjusnosinfurgantjfiçqirem
habere deihóftrafti. Nuncautemaudire qu*nmus,curnó
& coelo,& terr*,& mari, &fluminibus, Soli & Lun*, &
nubibus dorninemur, filecundum imaginemDei fumus.
Déus enim omnibus imperat.
B. Quoddiitumdebeftijseft,etiaiftis conuenit. Nam
qüiinoxdeprauarurit imaginem-per fubieitipnem dete- 4 ,, . .
noris,nifi iifiperip ëxcidilîent, etiam iftorum domini tuil- lutum dixit le iplum tacere. Num igitqraliter quidem di-
fient * ■ . , .i; j xit,aliter autem fecit,? ^
À. Num igiturfi coelo pr*cepiflèt,vt plueret, autterr* ; B- Nihil horum arguit injDeo mutationem fententi*.
vtaliquiàprtKluceret, obëdiuiflènt ? Aut Soli» Vtexorire- fedinnobisicintillamarooris*rgafereIiquit,ytperimita-
tur,num exortus fuilïct ? aut mari,vt ficcaretur,aut fiuuio, tipnern adillius facem contendamus. Alius enim npn-
vtintertumperetur,& non fluelet, num.obedillent 1 ' h 1 dum erat,quiabeo, qufprpducebatur, moxefle.tobleilâ-
B. f f ih o c cape euidentes demonftrationes:Mofiesdi- | dus. Futurû autem meritoillis, quiex illo progrefluri erat,
uinusjlle legislator pereuflione virg* rubro inter-rupto j tribuit. Confideremus auteetiam alio modo, nihil eorum
inarii& per lïiedium leôkis aqu* partibus inftar m u ro rùm qu * de imagine & fimilitudine diéfa fuht,deprauâtes,fed
firmatis/excenta milliavirorumin abylfi ficeofundoiic- . exabundanti demôftrationeè quasdâpetentes. Inquit .n.
cispedibustraduxit. Ethauditadiu poft exercitu, aquam | DcustFaciamus hominem fecundum imaginem &finülitudinem
quærente in folitudine aquarum experte,baculopercuflâ , noframjmmû velut iam præfens feiebat, 8c antëquam fa-
iupe ÿ yeftigio fluuium efFuditinündantemdefiertum. Si- ! ceret omnia,præcognofcenç vniuscuiusque exitüm-Qvi^
militerïëfusNaue filius,illius füccelfor.celebrfiamne I011- admodum de.Efauo 8c Iaçobo, antëquam eonciperentur
danisdiuifo,eundemtraijcit populum,duo.decimlapides in vtero materno, aut antëquam excernerentur èlumbo
ex ripafluminispopulo præcipié'hs,vt tolleret,quos c an n j paternq,dicens per Malachiam : lacobum dilexi, Efauum verb
mus in hodjernum yi'q; diem, eo locorum proteâi.Idem | odto habui. Sieut & de Hieremia dicit, Antëquam teformarem
quum prsecepifl’et Soli coelum percurrenti, defixitipfiim mvtm,noui te, & antëquam è matrice egredereris,fanâificaui te.
in epioco vfique ad fiequentem diem, & eapdemhoram,1 Sicut 8c de Iuda pr*monftrans ipfiusproditioné, quum
quum tantummodô dixiflèt : |ConftftatSoliuxtaGabaonem, I adhue ne quidem parentesipfiusefient, inquit perDaui-
&LunaiuxtayalUm 'Etonem::isi&qu*d«iwfignifipans,yfique. I dem ilium diuinü vatem : Qui mecum edit panes, magnum indam
hoftës fternereRt,& viiâpriætrophàEÜerigferent.Cô- j fiituitaduerfus me dolum. Sicut & de principe Apoftolorum
fidera vero 8c Heîiaifi illü diùinüj fiolo verboex coelisâgné, Petro per eundem diuinü vatem Dauidê aiitiQttt melauda-
âedüeentem fuper mifl'um ad fe à rege quinquageriariû, | bant,iurabat aduerfus we.Simulq; prædicit omniii fugS^imici
! cuiinquic : Si ego fim homo Dei, defeendut ignisex codo, & dbfit- nm &proxi;m met aduerfusme apprppinquauerunt,&jleterunt,et
1 j|§ |té,&quinqùagintamilitestuos. 'Moxautem.;&|veûigio | proktmimeifieterigteminus 2 quinondu èlumbofueraht eie-
1‘uperuéniens flainma , earn cohortem nvilkUm in eineresJ fitf,neque in carnecdag.ulati, immp nondum patentés aut
redegit.Rurfius idem zeio Dei c’orreptus, caftigate volens prqauos habebant. Sed & falutàrc fiuam Çrucé vélutiam
déaftror-um cultuideditum populumf tres 8c dirnidiü an-*
num imbriféris nubibus verbo firmatisjpctlèueràuit morr'
te puniréDeo repugnantempopulum,pluuijsinterceptis.
! Inquit eimii-'Viuit Dominus ,Jieiitpluuiafuperterram, nifiper
; osmeum l'quafidi.càtj'quahdo mihi vifiimfueriK . Quum.
autem in coelum equitatur,usJ&: ignèis quâdrigis.allumcn-
! diw e^ét^quüm âdlôrdàttem peçuehiflèt j quû iplj^in p^li
I lio.percûïïiifiet, flumen diuiYit, ficcppede vna çum Elifyo j
ere«£lam, &fiupeream clauisaffixü longe ante demoftrahs,
inquit|Ter/o^r««r manusmeas & pedes meos,enumerauerunto-
mnia ojfa mea, vbi ciauos in me transfigant. Et vt, fiimma-
tim,pinniadicam, multisinlocisdiuin*Scriptur*audi-
muslpqui.Deü de futuris velut iam.pr*lèntibus, autpijcr
teFiri^peradis.quæfecundumprædeftinationécertôer
uenturaiiint,qüçmadmodum inquit eximiusilleApofto-
lus : Qgoniamquospr&fciuerat,eos:cùm&prafintult,conformesi-
^ jnaynis
ffaits“
pfalniï
Pjtilw- :
tit ccrt^;lbitetpi un of um parefitum' nollrorurfi fiedu-
•11 ónem l a p fi u in iii inöbedientiam | & quodin poftre-
mô' feculPrnnuempore vni^efiitus Dèifiliüs hdrtionafci-
turus clié 11 pf op tér h öm inei ob fuam feparâtidnein péiriclitantes^
id\ iîo d pr*finiuKidedatari mihi Vitléturpérid,
1 1m j „qu i t : Facuimw hominem fecundum imagirietn noflram
H licet fèrô,ta itïién prppter ipsü
nuicàr ltcfindum ipfùm,de experte nuptialis confuetudi-
s 8C ficmp”èr yirgine absque le mine eorp ùs adlumen s, iiv
Filijverô,quiittCarrtatus eft, Spiritds fanfili autem,qiiico-
operatüscftfuijle diciqiiëat;Nbn pÉiopférineÉBcacitatèm
vniris ad perficiendum id;ppüs, led propteÉ integrum conr
fehfiimSc vriitatem , &idërititatem vniusconfilij j & aur
(Sloritatis, & regniin Tfinirate, folec Scriptura tripartite
möltadiuimëoperatiönisdiùidere j Veteris quidem Tc-
ftamenti operaadPatrefn réferens -, Noui verààd Dei Fi-
lium Chriftùm,& qu* nuncinpræfenti diuinitùs fiunt,ad
Spirîtum fanèlunl. ' ,
À. Ât pon dixit Deüs, faciamus hominemfecundü imaginent
’prælepi rationis ëxpertiüm animàlium reponendus,ab- èx- j &• fimilitudinem,\d quà aliquandofu tutus film, fed iam côf.
perte rationisconditionfeiplitmreuocans. Opdrtefénim ftant/fiï 8C perfe&am indicat,dicens : Et fecit veut bominem,
me fieri quod eft$& iplum facëre qfiod fum,inhabitare te- • fecundum imagthem Deifecit ipfum : qu* quidem Molïs verba
nebrofum,&lucecàrcnsantrutnhuius vit*;ytiprecoelum i fu n i , , ,,,
inhàbitet : falcijsligari, vt illé fdlüàturâ viheülis mortis i % Nifi datàoperà contendere volentes pérturbâreri-j
crefeere corpore.vtcrelcat diuinitate 2 me baipnzâri ppor- tarin ijs , qu* di6la fiunt, non absre viderentur mihi ea,
téè,Ô£ abluete fqualcftibüs oblktifè : t'entasi,dCvincere ad- j qüæhanc imaginem concernunt,âptè relponderead làn-
uerVàriuW,& fubijeere luperaco. Efiuiam pro eo^qUi male 6tam apparitioncm SermOîiis àpudnosfadam , teftimo-
comcdit,eg6namen'syniuerlâ.Sitiamprocondemnato, niumperhibentémihimultisinlocisanrémultorumtem-
quiplüuiahipribco,&:incarnéinambuloabyfluffl.' Vo- ! porum annos prbjjhêtîcbcoetu j qfiipbftfemtùram Ser-
lensvinculisconftringar, &folüam propteraniiuivolun- j monis iri carnévitam velutidmpr^lentepr*dicat. Efaias
tarera ligartifri. llludar,& coriuicijs exp‘anar,vt ab oppro- quidem vatum êxcelléhtilfimus difertè clamai, Puernatus
btioVirbrüniliheretiiir,1 qüitransgreflüseft fexus'mulie- ! t8rtobis;&datusèiï,&vocabiiurnomene'mDeusfortis. Nequc
bris.- Creator ipleconl^uar in catnis faeiem,vt creati ab- : item eam^qtisfètundam larném eft, matrem éiiis& lem*
ftergantfaciem: Colaphiscædàr àféruoego airgelorum I per virgiiiem tacet,quaéipoftmôdùm eratnafëitiirà. Alius'
DominuSjVtinlibertàtemaftètàm lubferuitutempeccati 1 etiamquingeiitos &liusannps ante vniti cùm Deo
rèdàétüm. Nam colapho manumittunt feruos domini, hominis & Sermonis exalcàtionenp, velut qui iàmcruci-
fimül atqué perciiifierint à féruitute exirnéntes: Spinis éo- I fixuseflet,& è monumentorefurrexifler, adftatitém rogà-
r6tfabor,quiparadil'um.plantauiiVteÉadicenttirmottaliü j bat: Quidnam iüavulnera per médias manus tuas ? CuiDéùs
loin*. Fellç cibabor i&acetorigabbi,ratiône carnisâd- nondumincarnatusivatem nihilominus coiifirmahs , ve-
lumpt*,omnem abftergens Kùmanç natut*amaritudinç. ! lutiftàiam fadaelfient,inquit: Hacfuntvulnerd,quibitsaffe-
Qüi llraëli manna pt*t>ui, aràfn &LCrucem confcendam, finsfum in domodiletti mei. Dauidcs autem carminuitij ille
-pore tvafisfigar incbrpoiéüs, ac propter homines éo diuinorum audor ante mille iam annos veluti præfentem
mdàtus.ldem façiamàlüdæîs cbmprehenfus incom- aut pr*teritam ipfius in corpore àd ccelos àfçenfionem ce-
, X0d, if;
vt cm
ckeumdàtus.-------- *
prçlïciîiilisjïdeni monuus immünalis,mom mors idcir-
eodépeïiar propret eos , tjuiih oréofnnt.idcircoydurili-
iiim aliqiiod pcrciniam illius portas ,cduCcns vindtos in
fdrtimdinejqu-cmadmddumihquiiDauidesfertiusmeüs.
Idcirco cdbloàaïdendamjnoSiadigèns afccnfionétànquâ
imptens vniuerlaj IdcircO àdaurisfedebo nUlla forma
cïprcffi partis, & i jiffe ad iliiiiS liidilitudihenj fittlla forma
éxpreflus.Hoe lecandum irtiaginëili & fîmiliiiidiftem e fj,
quiàffié fàatiseft,- polttêmis tcmpOribus fieri placet, qui
tonltuiu mihiipli,quodin opifieio fiitùrum (Bti Qüodfi
iibi videtur cerra hæc de imagine & bmilitùdine oratio,
delme deincepsamplius de ea perclmdtari. , _
A. Quid iguur ; Num îrinitas incarnàta & Homo fadta
eft i Non enliri dixit Deus, Fadamiis hominem iecundum
imaginem : fed , fruiamut bommimfeiP.iidum mdginem
tmlitudinem,noti meam ,fed nojlran.
B. Si in ijSjqUife ordine in èb iennone fequuntür,ibgrea
divoiuerimusi fcmedpfumplanc dmmùsiefmodcclara-
:bit,dicébsïEi/«it,rion Ücémnt, Dm, non dij, homimm ft-
tunduniimaginemDei,nondeorum; Petidigitüriquodinquit,
F«ùmi«itresindicantùrperfohædimnitàtis. Pend
autenijqüod inquit,Fetii,vnitaS natüræ de coniilij, 6ç bpe-
f i s , quemadmodum Scexnoftracreationetognoaiinus.
Nam quod inquit i Èf/etir»«lii(iopiin<»>,vriitatemhàturie
omnium hominum demonilial. MÜf,ulum
,titm,perfanasindicat. Etalibiinquit : DMohmitutii de
ténu,memfeci. Àtquiplurimic myriàdês hominum erabt,
qui cemporîb. Noedilduib mCrivfiiuc,ftcetfinguIare vér-
buibiie. Alibi iteih totiusPhiuiabnici cxercitus iubriiçrûoa
inc in canciïs làerum illud Mariæ çafinên i CahtemuDomi-
no,tacvm,gMisèemmglonfiumeSt. Htjuum & dfethfofim de-
itatMmare, Muhitudmemequitatusiingularitér.iiidèm'-
què excrcnus fimilhU decantins,omnibus in rubrd mari
iubinerlis vft4wctfm infcliei rege iiioi Àd Mofetn autem
iiii}uit(%» Dette'Ahrabdmi,& DaUl[aaà,&Dent tdcM.Ver ib
iua quidèlii jEgo.vnicatem & uienmacem iitairi figiïificàfls
facta rrinitasipei id verdiqiiodlér,neaiidixiritrçs fuashjtpoftâles
Si perlbnas demduittànà , leniel quidern>tg»,ter
É H D H i W * e » qiioeomnibüseft- inCftabilis
Se abicdjiditi ex Maria lemper vïiginc vilui cdm Dctfhbé
i minis ili carnefanilaappaiino,PaildSqliidetnqili v,o;Fuit;
m s-
Zach» fi. i
WMmmlmM Patr. Tom.q.
cinit, Afcendit oeus iniubilo,Dominus in voce tuba.
A. At quomodo in fuperioribus reiecifti cos, qui membra
Deo adfcribunt,&humahäforma pr*ditum dicunt,
& rurfus idem afteris ipfiim eflè ficutj nos i
Bi Non effèjfed nafCi dixi,vnitufii & anima & corpore
nöftris. Siquidem ipfe/andlüs Sermp noftti fiiiiilis fallus
étl,& viäm iriter rios agèns,quiim èflet quod erat ^ & cèr-
néretur quod non erat;i inquit ad lacrum Apoftblorum
ccetutn panem diftribüens •• Accipite,comeditedehoc omnes,boc
eit corpus meum, nondurh iraraolatus carne. Et { Accipite,M-
bite,bic eilfanguis mens, noiidum vülneratüs iri ciruce per
lanteam in latere. Et videmus fandum illütri panem ho-
dle in ara iricrueritatempore diüini & myftici pfficij j in
impöliuta prb|)pfitüm menfa, riöri tarnen fimilcm lmägi-
ni falütifëri corporis Dpi & Sermóhis. Nequèitem iriimi-
fto ipfius fänguinijVnacum pane propofitum poéulum vi-
ni. Non membrPrum articular* diftinéHoni, non carnäli
8c fangüine* qualitati, hon iriuifibili 8c abfcöndit* vriit*
tiifti ipfoformjèexpertidiuinicati; Illudenimlanguinem
continet, animätüm,rubrum,Srarticulätum eft, 8c varij^
arterijs atqueVenisdiftinbium., quibus &ppifexilleSer--
mb varitgatus erat vfque ad pilos & vngues; ? Cornahïé-
him Dei voéo Chrifti comam,firoiliter & pèdesf&vngiiéSj
8c languinem &aqüam; Propter me enim meis vnituSeft
Sermo. Eftque hocquidentartubuscompofitum, ihee-
dendi viiri Habens 8c ageridi: illud aucem rotuhdum, non
articülatum,inanimacum jfiariguinecarens,imriiobile, &
neiitrö fimile: non ei qui cernitur, 8c inuifibfiis eft diuini-
cate. Credimus nihilominus Iècundum lermpnèm diui-
num j etiamfinoh fitfirhilè yel*qüale, proprie tamefi &
conüenitntcr id eile corpus diuinuth j quod in diüina ml-
fafonétè confeeratur 3 8c .vniuerfo Ccetuiiäcro absqué fe-
(ftiórié diuidicur,& absqüedefediu patticipatur. Nequc
enimfipl definit indignis lucetti pr*bere, nequemareptt
iälem participatum j vfque ad fundüm*exhäuritur4 neque
ignis infiüiiras iucéendens faces länguei^f autminuicurj
hon defieientè eo quod fiibëft, &fiammam èxcicar. Neq;
iteftiaer ömnium ahimätbrum tpipirationé imriiinuitur.
Rurfus äit i Qui noricreditin me, idm cortdemnatuseii: quum
non iudieafleE quenquam^ Qfiiperb credit in mé, habetvitam
aternam, ea’nondumre,cepraabiis,quicredunt,doriec hac
• Mmm z effe-
Pfal. 46.
Matth 26,
Hoc eft
çorpus
iheuin: &
Hic eft
fanguis
ineus.
lohan.\.