PfaLlÓI.
B
Rcfijrre-
ctio Chrifti
hoftcs
cius cxtin-
xir.
PfaU?.
Pjal.no. y
Lue.t.
Matth.j.
Luc.).
Pfal.ut.
Pfal 113.
Pfal.i)t. c
Rom.io.
Pafcha
vcrum.
iom.x.
loon 6.
I .Cara.
Exod.12.
D
Figura eft
iiaûatio
• yericatis;
Idê agdus
per (îneu-
^ias Ecclc-
S.Gaudcntif BrixienßEpifiopi,äd Tfeophytos,
tebo antefaciem Domini. Nünc ihm vidimus perJpeculum in an'r
gmatejax. fan&us Apoftolusj f«w aut?facie ad factem. Ecmo-
db quidcm.ad comparationem ludæorum atqüe Genti-
Hum qui in profunda noóte iricredulitatis dcmerfi nofeu-
tUc,&ad eoi ünVeomparationetn qui in haerefeon caliginè
acno&e luxuriæ demorantur, nos videmurefle& plane
fumüs in luce.Tedipfi dies noftri quibufdarri nebulis præ-
texuntur,& non habëntfcreniucis laeticiam,dicent.e Pro-
pheta; Dies meificut vmbra declinatieruntilbi veto crit nobis i-
pfe Dominus lumen æçernum jyt iam non tantùm in vn?*
bràeins faluemur,fed viuamus femperin fplendore clari-
tafis eiu$:cui omnÈ honor, virtus & gloria, cum Patre &
Spiritu Tanffto,artte omnia,&nunc,& Temper,&irt cun&a
fiecula larculorum, Amen.
S E C V N D V S - T R A C T A T V S * A R E G R Ë S -
s IS E FONTE N Ep P HYTIS, DE RAT IO N E
Sacramentorum quaCatechumenosaudire non con-
gmit 5 licet eademferifta in EuangeUjs,patere
omnibus videantur.
RÈfurg'erire Chrifto à mörtuis, vîtio ui Ægyptîos per
fecramentumBaptifmi fa&aeft : pauefeentibus ln-
feriSjipfo adfufeitationemfui corporis reuertente *ininai-
ci Dei ; hoftes quippe pöpuli eius, excincSti hint. Clamat
enim Tpiritus Prophetalis; Exurgat Deus & dißipentur mimici
eiusi&fugiant qui oderunt eum,afacie eins | ficut defiettfumus.
n ireßeie imm.ölatus, viuificat credicus ,eonfeciantes fan-
éUficatcbnfccratus. HæcÂgnicarojhicfànguiSeft. Panis
enim qui de Goelodefcendir, ait: Panii quem ego dabo,Caro
meaeft profsculivita. Re&ceriam vini fpecietum fanguise-
ius,exprimitur,quiacumipfeinEuangelio dicit5 Egofum
vitisvera-, Tacis déclarât fanguinem Tuum efle orane vinum
quod in figura Paflionis eius offerrur : vndé beatifllmüs
Patriarcha lacobde Chrifto propherauerat dicens;l4«4&if
in vinoftolam fiiafn,& in [anguine vua amiäum fuum. Stolam
quippe,noftri corporis indum.étu m, ftio proprio erat fan-
guine äbluturus.Ipieigiturnaturarum-creator & Dominus
qui producit de terra parjemj de pane rurfiis (quia
&poteft;& promifitj efticit proprium corpus : Et qui
de aqua vinum fecit,& de vino fanguinem fuurri. Quali-
1 rer itaque manducari debeat Agnus ifte, ex ipfa leétione
debemus adiiertere.Nö« edetis quid ab eo crudum,neque cottum
in aqua , fed ajfatum tgni, -Caput cum pedibus & interaneis.
Duæfuntfpiritualesintelligentiæin hi#Hi<fti$ -, quarum fi
vnam fcquaris,ambas noueris. Om ne Corpus diuinaeferi-
pturae,tam vetefis quam noui Teftaménti,Filium Dei cö-
tinet j Vel venturum pronuttensin hor:iinem,veliam ve^
niffe declarans. Vnde Beatus Philippus inuentus à Chrifto
•, inuenit Nathanael,öc dicit ei: Quem ftripfit Mojjes in leJ
ge & Prophetis, inuenimus Iefimifihim lofeph a Nazareth. Et
quidplura; Chariißmi^ in ipTocontineturomnis L e x&
vécus & noua : & v t fic dixerim^pfe eft anima Legis, lpjfè
enim per Moyftn loquutus cft,cum dixit illi : Egoaperiam
,as«o«®
jCht'ftiJ
'pccitf
c*prioij
iut&o
tor. ■;
s ,„ ;j
Cliti8t|
dcpaii^
ncitprol
ptiomr*
PUSjCjlil
pottfttf
Chtiftcfs
défichant-,fient liquefeit cera afasie ignis,ficpereantpeccatores afa- ! os tuum, & injpirabo qua debeas loqui. Ipfe & per Prophetas,
tie Dei,& iufiiepulentur.Redemptionem mifit pi us Pater populo , cum dieit‘.Quiloquebarin?ropbetis,ecceadfum.l^feetiAmipec
fuo, memoTteftamentifanttifui quoddifpofuitPatribusno- i Apoftolos, cum dicitPaulusApoftolus s Anexperimentum
ftris Abraha &fcminieminfacula. Potens enim Deus TuTci- j quaritis em,qui in me loquitur Chrijlus ? Has igitur immaeula-
tauic de lapidibus ^».quondam dutiilimis (Gentibus)jWiw ti Agiii carnes,id eft,doâ:rinæ eius vifeera, neque cru da fi-
Abraba* Nutte dicant omnes quiredimuntur à Domino,' neinterpretationefumioportet, neque cotfta in aqua,id
quos redemit de manu inimicorum& de regionibus con- { eft5eorum diflèrtione difloluta atque'de.cofta , quivclut
gregauiteosdSolisortu&coccafu, ab aquilone&Mari j j aquadeorfumfiuunc.nihilfup»ernum(enrienreSjfedafla-
quoniambonus, qUtmianiinfiesulum mifericordiaeius. Namin ta,inquit,igr>i, ideft, Tpiritudiuïnofolidataatquetoftar
cxituiÎHusIftaelde Ægypto,domus Iacob de populo Bar- Ignisenim Turfumuerlum tendit. V nde dicebatDominus
baro,I«d<*4 tantum/*#«* efi fanttificatio eius ; mine autem bea- Iudseis : Vos de inferioribus efiis,ego de fupemis fum. Ergo quö-
ti omnes qui timent Domirtum , qui ambulant in vijs eius -, Beati niam membra Agni Dei (cripturas eius diximus,videamus
quorum remiffafunt iniquitates & quorum te£ta funtpeccata. N o quid eft caput çum pedibus &inceraneis,videlicet ^vc in ea-
enim eft diftintftio îudæi & Graïci y idem namque Domi- pita diuinitacem accipias, in quatuor Euangeliftàrum tenus
diues in omnes quïinuocant ilium , quia ficut feri- j ftimónio j pedes ad incorporationen^unimus,eirca fi-
ptumeft : OmnisquicunquetnuocatnomenDominifaluuserit. j nem fæculi celebratam. Pedesenim exfferfe partes funt
Quotquot igitut inuoeantes Dominum (alutem recipi-.; ccnporis s in interaneis autem percipias occulta myfteria.
rcmsextindkis Ægyptisydircamus manducare Pafcl>a,non Et nonrelinquetis,\nc\\x\t,ex eo vfque in mane, & os non confimge-
ficutinfipientes Iudæi qui poft aduenrum veritatis adhuc tis ex eo: Qjja dutem fuperfuerunt ex eovfqueinmane, igne cre-
vmbtamicquuntur/ quem quifque per vnarnquamque mabitts à, hoc eft,fi qua myfteriorum iuperauerint, in ma-
domum , quartadecimadie menfis ptimi oCcidebant & neîîliusfuturæRefuErecftionis manifeftauda : quae cape-
comedebant. Ex quo enim-venir,cuius vmbra fuerat ifta re mbdo non poflumus.Modà enim feioexparte,mqim Apo-
Ouis(verusille Agnus Dei DominUsIeTus qui tollkpec-. ftolus : tunc autem cognofcam, fient&cognitusfum. Hæcigni
caca mundi & dixie j nifi manducaueritiscarnem meant &bibe~ cremanda font: id cft,diuino tradeuda Tpitit u : v c ea cp.10-
ritismeum fanguinem,nonbabebitirvitam invobis ipfis) firuftrd
iam Iudæi cärnaliter exercent, quod nifi nobifeurnfpiri-
tualiterfecerint,habere in le vitam non poterunt.Iex ewjw
JptritualiieftjViait Apoftolus-, & rafchamftrumimmolatusefi
Chrijlus. Quæ vero vïrtutës praefiguratæ Tunt Ipiritales in i-
pla hiftoria Exodi vbi celebratio PaTchæ narratni' » qui fit;
rum rationem modo non eapimus , ardentis fider Ïpïritu
con lu tnancur. Quod autem dixir, Os non conteretis ex eo :
hoc præeipit/vt omne quod eft in Scriptutis robuftius at-
que validius,noncommirtuatur, neque quafteeur,Ted fo-
iidum manear,quod præccptum non euftodientes, mert-
td V £ excipiunt ab eo,cuius ofia com minuunt. Vavobis, indecimusdies,
quiquartusdecimtts,quaeimmolatiqperfe- . quit,S c r iba&Ph arifti,h ypo crita,quid e cimatis mentam & ane-
<fti,maTculi,anniculi agni,ad veiperam j qui Tanguis linic-! j tm & cyminumdrre liquifiis q u a fortio ra fu n t legis, indicium &
dus in poftibus,quae conuocatio vicinorum , quae calcea-} mifericordiam & fid em .H x c fiint ofia Agni.Et alibiad ipTos.-
menta,qui baculi,quodfermentum,quae az-ymae *, nepefl'e irritum facitis, inqulr, verbum Dei, vt craditiones yeftras
eft vt adiuuante Domino, adic craftina incipiamus expo- j ftatuatis. Adijcit verb Deusin ExodoTuperioubiis didtis,
nere. Modb autem ea folum de ip^i lediorte carpenda l haecr Sir autem comedetts ilium (agnum videlicet) lum b iv e jb i
fiint, quae praefentibus Catechumenis explanari non pal- j prac in c ti,& c a lc iam en ta vefira inpedibui veftris, & baculi in m a -
fimt} & necefiatiotamenfuntaperiendaNeophytis. In nibusveftris, & \d e tis illudfeJUnanter: PafchaenimeSl Domini.
vmbra illius legalis PaTchænon vnus agnus occidebatur,
De calciamentis;& baculis longa ratio eft quae al'io tempore
Tedplures« Siugulienimoc.cidebanuirperdomosi nam
Tufhcere ynus nbnpôterat vniuerusj quoniam figura erat
non proprietas pominicæ paflioiiis : Figura eteriim,non
difleretuf. De praecimftione jlumborum , quodfre-
quentträ me latius ditftum e ft, breuiter nun«dicetur.
S cT ib \m t iaH ie r em i^ E tU ip r a c in g e lum b o s tm s ,& iic e s a d p o -
eft veritasTcd|mitatiaveritatisj nam & homo ad imagi- j pulum,8cc. Etadlantftum lob tPraeinge tanquanfvir limbos
nem Dei faiftiis eftj'nec tarneh idcirco Deus eft : Tametfi
ea ratione qua imago Dei aïcuntjdicatur &Deusjquomö-
db natura vnus DeUS eftipofitione plures. Ergo in t^ac ve-
ricate qua fumas,vnus pto omnibus mortaus eft j&'idem
per lingulas Ecdefiarum domos in myfteriopanisac vituos:
interrogaboautem te,tu verb rejpondcas mihi : Vbierascum
egofundarem te rram ? & rc liqua. Apoftoli quoqUe audiunt:
fmtlumbi veflripracinóti. Sc cut iftud cantopere iubearur,
in IoanneBaptifta cognoTcitut, qui zona pellicea præ-
cindkus erat cirça lumbos fiios. Lumborum ratio quæ
'■ 'd.'i*': - ~ I fit,
toan.f. i
ë
Ritus «Ij
mcAionii
Agnimyj
fticé erp1
cantur. j
Exod.m
Matth
H
tiief ilib.
lSi \
I De Pàfihx obferuatione Traftatuf It.
I fitjfignificat Apoftolus ad Hebræos : Adhuc,inquit,inlufn-
! bis Patris erat Leut: id eft,lacerdotaii généré, qtiando occur*'
j rit ille MelchiTedechV' illi : Çui ? $anâ:o vtique Abrahæ.
| p Zona ergo pelliceacirca lumbos,mortificationem fignifi-
JTr. 'Catvitibrum. Pellisenim quæaptäturitt7vfiun,a quæapratur n'on nifi
^ationé v morcui an iman tis eft. Oportetergo nos ex præceptoDei
mortificarepriuscpneupiTcentiascarnisÿ‘& fiçaccipere
corpus Chrifti, qui pro nobis Tciuientibus in Ægypto eft
iim\\olsLtas.Propterqiiodprobeifehomo,yiait:Ap6fco\xi$,&Jic
deifiopanemanducet, & de calice bibat. Quod autem dicit,'
cumTeftinarione illud manducandum : præcipit, ne lento
corde, & ore languido Sacralnentuiii Doroinici corporis
fiimam us5, & fanguinis: lcd cum omni auiditate^nirini,
quafiverèeTurientesAcfitientesiuftitiarn. BAtt^énim (dicit
Dominus Iefiis) qM.ifmUm'&fitiuntiuftUhmJqma'^fA-
turabuntur. Concludens autem propofiralebrio præelara,
quae dixerat,fine digniftimo : Pafcha efi enim Domini. Oalti-
tudo diuitianm,&fapientia &fdent'u Dei. Pafcha eft,inquit,
Domini: hoc eft, tranfitus Domini, né tercenum pûtes,
quodccelefteefFeétum eft vpereum quitranfit in illud, &
fecit illud fiium corpus & fanguinem. Nam quod TupràJ
generaliterexpoTuimus edendade carne Agni,fpecialiccr
in dcguftandis Téruandum eft ijTdem myfterijs. Domini-
expafiionis : vt neque crudam carnem , crudumque fanguinem,
ficut Iudæus,eflè pu tes,&refpuasdicens, Omo/mo- I
do potefi ifte dare carnem fuam manducare ? neque in plia cordis
carneijhumoribus per naturaih fcimperbbnoxijdpfum
decoquas Tacramentum commune illudacterrenum elle
exiftimans., fcd vt per ignem diuini Spiritus id eftctftumfl
quod annunciatum eft, ere das : quia qiibq accipis, corpus
Chrifti
dato populo ttaderet celebrandam, fine vftSone, fine fan-;
guine,finebrodio,id eft,iure carniutn,& quæ omnibus ad
offerendumprompta eflet,acfacilis. Deindc quotiiodo
panem de mulcis rriticigranisin pollinem redatftis pera-
quam confici, & per ignem necefte eft confummari: ratio-
nabiliterin eo figura accipitur corporis Chrifti, qui nbui-
musexmultirudine tociushumanigenèrisvnum efle pot-
pùs effetftum , per ignem fimtfti Spiritus confummatum.
Natus eft enim de Spiritii fantfto, qui ftupereum in figura
columbæ dèfcenderat,inde ab Iordarte regi*editur,teftàn-
teEuangelifta: lefusautempletiusSpiritufancto, & quöniam
fîceùm dicebatimplcfeomnemiuftitiam , aquas Bapti-
Tmi, vt confccraret ingreditur, & e*iude plenüsSpiritu
fanüto regreftiis eft ab Iordane. Similiter Sc fànguinis eius
vinum expluribus.acinis, id eft, vuis vineæabipfo planta--
ræ colleâ:üm,in torculari Crucis exprimitur, & per capa-
cia vaTa fideli corde fumentium propria virtute feruelcit.
HocTacrificium PafchæSaluatoris , omnes de poteftate
Ægypti& Pharao nis Diabqli exeuntes,totanobifcumre-
ligiofi cordisauiditatepercipice,vtab iploDominonoflroî
leur Chrifto,quém TacramentisTuisinefiè credimus.vifcc*
rum noftrorum fànârificentur interna: cuius vifrus inæfti-
mabilis permanet iri omnia fæcula.
D E E A D p M L E C T I O N E
" ’ . IR A CT AT V S TERTlVSi
Prima Dominica Pàfcba. .
» Eus loquitur per Prophetam .* Eccéego facto coetimno-
uum,& terram nouam, & Luna lucebit ficut Sol, & Sol fe-
1 I
is Chrifti j
uplcx ti* '
Watth-ieft
illius panis coeleftis,&fânguis eft ifiius fàcrç vitis.Nam \ ptiestantum, G^amuis elementorum fiituramrenoùatio
/cum panem confccratum & vinum difcipulis Tuis porri- I nem prædicet pofthuius fæculi finem 5 ipfavtiquecreatura
‘i.U.
*ehatï-r
^eftsa-
.ficium
itutum
luifto.
fcipuli
rifti.pii
Mjfiiné
| |W
geret,fic ait :Hoceficorpiumeum, hïceüfanguis mens. Creda-
musquæfo, cui credidimus. Nefcitmendacium Veritas.'
Ideo cum de corpore fuo manducando , & fànguine Tuo
bibendo turbis loqueretur ftupentibus ac muffitantibus:
DurusetthicfermOi&quis eumpotest audtre ? vtabftergcretper
ignem cceleftemeascogicariones, quas vitandas efle præ-
dixi,fie adiecit : Spiritus eft,qui viuificat,nam caro nihilprodejl.
Verba, qua ego locutusfumv.obis, Spiritus & vita funt. vEtidcir-
co caput Diuinitatis eius, cumpedibus incorpotatibriis,
&interioribus fîmul iubemur manducare myftenjs : vt
pariter vniuerTaquemadmodum traditafimt, credâmus,
non infringentes os ipfîus illud Tôlidiflimum, Hoc efi corpus
meum,htceftfanguis meus. Si quid autem fiipérfuëritetiam
nuncinvniufcuiuTquefenfu , quod ëxpofitione ifta non
cepcrit,ardorefideiconcrcmetur: quoniam Deusnbftër
ignis confiimens eft , purgans, erudiens , & illumiftans
corda noftra ad in telligentiam diuinorum : vt & ipfîus à
Chrifto inftiruti fàcrihcij coeleftis caufàm rationemque
nofcamus inenarrabili donoeius, fine fine gracias relatu-
ri. Namvere-iftudefthæreditarium munusteftamentre-
ius noui,quod nobis ea noble qua tradebatur crucifigen-
duSjtanquam pignus fuæpræfcntiæ dereliquit. Hoc iliud
eft viaticum noftri itineris, quoin hac via vitæàlimurac
nu tri mur, donee adipfumpergamus de hoc fæculo rece-
dentes, vndedicebatidem Dominus -.Nifimanducaueritis
mearn carnem,&hiberitù meum fanguinem, nonhabebitis vitam
in vobisipfis. Voluit enim bénéficia fùa permanère apud
noSjVoluitanimaspcetiofb fànguine fuo Temper fartâtifi-
cari per imaginem propriæ Paflionis, &ideo difcipulisfi-
delibus mandat, quos priroos & Ecclefiæ fuæconftituit
Sacerdo ces, v ci n défi nen ter iftavi tæ æter n æ myfteriaexer-
cerent,quæ neccfiè eft à cumftis facerdotibus per fingulas
cotius orbis Ecclefias celebcari, viquequq iterum Chri-
ftus de coelis aduëniat, quo & ipfi Sacerdoces j & omnes
pariter fidelium populi exemplar paflionis Chrifti ante o-
culos habentes quoridie &geren tes in mànibus,ore etiam
fiimentes ac pectore i rëdempcionis noftræ indelçbili mé-
moria tencamus,& contravenenaDiabolidùlcemmedi-
cinam fcmpiterni tuTaminis confcquamur. Sicut Spiritus
TandtuS hàttàtan GuJlate&videte quoniam fuauis Dominus.
Qubd aucemfacranienta corporis Tui & fanguinis inTpe-
cie panis & vini offerenda cbnftituic,duplëx;ratio eft. Pri-
mùm,vt immaculatus Del agnus hoftiam tnundam mun-
F
Chriflus
ideft fuis
facraaien-
Ejkt. 66.
(vtait^ Apoftolus)//6er abituràferuitute corruptiohis,iri libert a-
temgloriafiliorum Dei. Nequ.c enim Ghariflîmi, velële-
mentafic deficiunt vt nonfint j velRos fie moriemur , vt
non mélioraci fiirgamus, : tarnen & hoc die protniffionem
Dominicërnitnus eflecoinpletam ,j renouatasad inftar
eoeli & terræ Neophytorum animas intuentes, & corpora
. Lunam quoque,id eftjEeclefiam quæ in paëë crefcit ,in
perfccutionc minuitur (Minuitur aticem globo plënitu-
dinis,non lumine claritatis) nunceam ficut Solem cerni-
mus per totum fplenderc Orbetn. Cæterùm qüod Soliu-
ftitiæ Chriftus fcptiés tantum cèrris hodie luceat quàrn lu-
cebat j radij eius telles Tunr, qui illuminant omriem hominem
vententem inhuncMundum. Nunc enim corufcat exipToi-
gneus ipfc Spiritus fcpcifçrmis, qui velutignitfeditfuper A-
poftblos,& ardet hodie in vnoquoque credentium.Nam
priuTquam pateretur ac refiirgeret Chriftus, nom erat
tuminludaaDeus: nunc in omnesGentes fulgor claritatis
Dorhinicæ pertrànfît. A fummo enimcoelt egrefiio eius, &oc-
curfus eius vfque adfummum eius, neceft quifkabfondât à calore
eius. Ergo quoniam reparacus eft hodië Mundus,' agamus
exultantes nacalein reformationis.Mundi. Hic eft dies quem
fait Dominus, exultmu$ & Utemur ineo. Mundi veronata-
leni cùm dico -, noftrum dico qui renaci Turnus in Chrifto,
qui eramus ante viuentes quidem pcccato, mortui autem
iuflitiæ, &nunc iniquitatibus criminum mortüipfiftino-
rum viuère E)eo iam coepimus,conformes effeâi primùm
mprris, deinde refiurreblionisChrifti. Confcpultienim.
fumus cum ipfo per baptifinumin mortem j vcquemadt-
modumChriftus refiirrëxic à mortuis,ira & nos in nouita-
te vitæ ambulemus, diem fëftum célébrantes & glorian-
tes irt CruceDomin.i noftri Iefii Chrifti qui acceptus dech
madie . menfisprimi, quartadecima die advèfpefum
Mundi à Iudæis immoiatus eft. Sed quid fignificet file de-
cimus dies,quid quartusdecimus-,vt promilfioni hefter-
næ fatisfaciam, profit Dominus largiri dignabitur,expia-
nabo. Ait Deus fan(ftoMoyfi :, Loqueread omnemjyaagp-
gam filiorum ljrael,dicens:decimà Menfis huius fumât vnujquifque
ouem per do mosfa miharium,ouemper fingulas domos-, quodfipau-
ci erunt in domo ita vt non fufficiqntad ouem, ad fu m et fecum vicir
numproximum fuum,fecundu»t numerum anmarum : vhufqutf-
quequodfuffictatftb'tcomptitabitinagno y agnus autemperfeäus,
mafculus,auniculus erit vobis ; ab agnis & badisfumetis, & eritvor
bis feruattu vfque in quartanl décimant menfis hum, & occident
Chriftus :
plus hodie
lucec quâ
ancea«':
hum.
A d a .
Pjalm.ti. I
Pfitlnt.l».