Mar.iy.2B
Matt.zj.
P fa .io î.z i
Lue. 23.42
Latroillu
minatus à
Deo.B
Rom. 5. to.
Matth. 20.
c
Pfaiut.
Cant,5.i. '
Htb-ç. il.
frici funt, di&um eft, c« m reputatus eft. Acdao quidem
Velum te*
pli eut Icif*
fora.
D
Lue 2J.3S.
Matt Aj. 4
antea erant iniqui: vrius autem non vfijueadfincm
miquuspermanfit, Alter autem adfifteminiquus,& obfti-
natuvad lalutem, manibusquidemaffixuserat, lèdlingua
blafphema verberabat-Sicuc Sc Iudæi acccdentes, mouebant
capita fua iUudtntes C ruçi fixü m, i mpien tes q iod feriptum e-
tàt,videbant me & mouchant capitafua. Ec alter quo que La-
çco, cumiliis eum infaroac, alter autem reprehendit infa-
maneem: eratque ipfi finis vitæ, principium rc<5le Ia6ti, tra-
dino anima?, Sc acceptio lâlutis. Et poil hanc illius repte-
henûonem, diçit, Memento met Domine: ad te enim mihi lèr-
mo èfhrelinque hune, obcæcati enim fiint mentis illius o-
ciili: mei autem memineris. Non dico, vtoperum meorum
nemiueris.hçc enim metno:omnisenim homoafficiturad
< omirem fuum, fimul tecum eo ad mortem,memirieris co-
mitis tui : lèd noi» dico aiitervtmei memineris,quam aim
veneris in regnum tuum. Quæ virtu.S te illuminauit, o La-
troî'Quiste docuitadorareconteroptura, & fimul cruciaf*
fixum?0 lumen perpetuum illuminans obfcuratoslldeo &
iuftè audit,cowjMsmon quod opera tua digna fint confidcn-
cia, lèd quia Rex adeft,qui gratiam eonfert. Longa erat pe-
titio, lèdcelerrima gratia» Attien dico tibi , hodie efts mecum in
Paradifii cum enim hodie vocem meam audifti, non obtu*\
rafti cor tuum. Célérité* contra Adam tuli fententiam, ce-
ler i ter tibigratificor. Ilïi qtlidem diélum eft: quacunqj die
comederith, morte moriemini:tu verà hodie obedifn fidei»
hodie quoquet bi falus. Ille pi opter lignum excidic,& tu
de ligno introduceris in paradifiim. Ne timeas Serpentera,
ceciditenimdecoelo,noneiicierte.Etnoo dico tibûftodie
recedes: lèd hodie mecumtris, non reiieieris: Confide,neque
timeas fl un m eum Gladmm, reueretuüenim Dominum.O
ingentem & incnariabilem gratiam* Nondüm Abraham
fidelis ingrelfiis eft, & latro ingrediturrnondum Moylès &
Propheta;, &iam Latro iniquus ingreditur» Admiratus eft
te etiam Pau lus, dicens, Vbi abundauttpeccatum,fuperabunda-
uitgratta. Qui tuleruot ællum,nondum ingrelfî iùnt,&qui
vndecima bora venit ingrçlïùs eft» Nemomurmuret cotttra
Patr:mfam lias,cum illedicat, Amtce, non facto ttbi inturiam,
non ie pqteftarem habeoinmeisfjcctevtvolo? Velletiu-
ftèagere Latro, lèd venir mors» Noti tantum opus rüoror
led fidem rccipio. Venit qui palcitinter lilia. Venirpafeere
in horrOjOüem inuenir perditam, earn in vlnas fuas accepit.
Credtenim, cum ipfe dicat,etrautficut cnit quaperqt.Memen-
to met Domine quando veneris in regnum tuum: Præcàritauit in
CanticisdehochorcoadiûamSpOnlâm,hæc dicens ad il*
lam, ïngteffusfum in hortum meut« foror mea ftonfa : Ërat autem
vbi cructftxus eft, harm .E t quid accipis iliic î mejfui myrrh am
meam,vin 11 m myrrh itum bibens&acetum,quo gufiato dixit,
confummatumeft: impletum enim eft myftericim,impletç
Et vis nolfequod non violenter poliiit animam, neque in-
uitus tradidit Ipiritumî alloquebacur patrem, dicens, Pater,
inmanttstuxscommendojpiritummeum:commendo, vt rurfus
accipiam.Erhoc dicens emifit lpiritum,lèd non in longum
tempus, celerirer enim rurfus refurrexir. :
, Defecit Sol propter iuftitiæ SolemtPetræ leilïæ fimt,propret
Ipiritalem petram:Sepu!chraapercalunc,&mortuifui-
rexerunc propter eum qui eft inter mortuos liber ; emifit i-
plos vintftos de lacu non habente aquam.Non igitur pude-
ae te crucifixi, lèd confidenrer die, tk ipfe peccata noftra tu-
lic, & liuoreeius lanati lumus. Neingrati fi mus erga Bene-
faâorem. Ec rurfus,^ mquùpopulimei duüusf m in mortem:
E r , dabo malos pro fepultura ipfeiis.Proptereà manifeftè dicic
Paulus,quod Chrifttts mortints eft pto peccatis noftris, lècUn-
dum Scripturas, & quod lèpultus, & terria die refiirrexit.
Vo lumus autem apertè fcire,vbi lèpul tus eft.Nunquid ma-
nufadbus eft locus?nunquid ficut regum lèpulchra,eleuatus
eftfuperterram? Ex lapidibus fadta eft lèébio compofira. Et
huic quid luperponitut? dicire nobis, o pfophctæ, & lèpüi-
chri certitudinem,vbi ponetur, & vbi iplum quæramus. llli
aut é dicunt: Rejptcite in filidam petram quant excidiftis, refticite
&fentietis: Habes autem & in Euangeliis, Inmonumento ex-
cijby quod erat excifum expetra. Ec quid fit ? quod eftoftium
m onu me n ti: Rurfiis pr op he ta alius dicit: Mortifiearunt in lacu
vit am meam y & impofuerunt lapidem fuper me. Lapis angularis
, eledtus & gloriofiis, in interiori lapide pofitus eft ad
modicum^empus, Lapv offendiculi Iudaris, & lapis laluta-
ris ci edentibus.Infi turn ighur eft lignum vitæ in terra,vt ma
lediifta terra deinceps frui pofiet|beneduftione,& vt hberc-
tur viuificenturque mortui. Non pudeatigiturnos crucifi-
xum con fiten, led in fronte confidenter fignaculum Crucis
digitis imprimatur, & in ah js omnibus crux fiat : In pani-
bus comedendis & in poculis bibendis, in egreflu & ’ingref
lu, ante fomnum, recumbendo & furgendo, eundo & qui-
elcendo. Magna hæc eft cuftodia, quae propter pauperes
gratis datur, fine labore, propter in fiimos, cum à Deo fir
hæc gratia, lignum Fidelium & timor dæmonum : Triu m-
phauit enim de illis in hoc figno, often tat illud audaiber.
Quando enim viderint cruccm , recordantur Crucifixi»
Metuunt eum qui contriuit capita draconis» Neque p.ro-
pterea quod eft gratuitum, contemnas hoc fignaculum,
led ideo magis venerare Bençfiéborem. Et fi in inquilîtio-
nemforte incideris, &lèrmonesdemonlbrationisribide-
fuerinr, firmaapudee remanear fides. Quod fi eruditus
fueris, obftrue os Iudæis, ex Prophetis, & Græcis ex ipfo-
rum fabulis, qui & fulmina adorant: fulmen autem decoe-
lo veniensnon temerc venit. Siilli,eaquæDeus odit, ad-
orare nori verentur, tu Deo diledbum filium Dei,pro te cru-
cifixum, adorare vereberis? Pudet me dicere de his quos il-
Prop heiiJJ
ide tepul- I
chroChri, 1
toi.
lÉÉl
tc,&ino-
'ïnniaflio
|nè confi-
détetira.
primeniiu. [
Signum’
ccucisnii' j
gn a eft en I
,'flodia.
;ëeJium,&[
ItimorD» 1
monunii J
ÜFulmu i
[non ieitte> il
|rè venirde '
coelo- j
enim finit Sçripturæ,d: llbluta peccata:C&ri/b# enim aftfiens li deos appellant, & prætermitto ifta propter exeunrem ho-
facerdosfuturorum bonorum,per amplïus & perftâius tabernacu- ram: qui aurem fciunt^dicanr. Obftruatür veto os hærcticis
lum non mwufaftum fed per proprium fangutnem imroiwt femel in I omnibus .Si quis dicat quod crux fit tantum phantalma, afanfta.
fi enim fanguis taurorum & hircorum, & ctnis vitula after-
ftUyinquinatosfanftificat ad emundat'mem carnis^quato magis fan-
guts Chrifttt Et rurfiis: renouauit nobis viam recentem & viuentem
|p^Vr/Mm,hoceft,percarnem ipfius:&pofteaquam caroipli-
' usjvelamentum ignominia fuit affedum . proprerea velum
’ templi/cijfumeft in duos partes ,4 fummo vfadeorfum. Neqvenim
modicum illiusrelifbum eft,cum Dominus dixeric, eccere-
linquetur domus veftra deferta , & domus hæc plané dif-
rupta eft. Suftinuit autem hæc,Saluatorpacificansper lan-
guinem crucis & quae in coelis & quae in terris,inimici enim
eramus propter peccatum, & decreuit Deus, vt qui peccat
morererUr.Quid igitnr ex his duobusfieri oporteb at ? vtru m
( vt veraxelïèc Deus) omnes tollere,aut vt eftet benignus,
dilToluere decretum î Sed vide Dei lummam lapientiam.
Culbodiuitenim dc decreti verirate,& benignuatis viitucc.
Afiumpfit Chriftuspeccata, in corpore, in lignum, vt per
mortem ipfiusnos peccatis mortui, & iuftitiæ viueremus.
Non paruus erat, qui mortuus eft pro nobis, non erat Ouis
lènfilis,noneratfimplex homo.non erat angélus tantum,
lèd Deus incarnatus. Non tantum erat peccantium peccatum,
quanca proillis morientis iuftitiamon tantum nospec-
uimus, quâcum illeiuftèegicquianimampro nobispoluir;
qui pofuic quando voluit, & rurfus accepit quando voluic.
ueriare,& oderis diccntes quod per phantafiam tantum
crucifixusfir, de cruce enim (ulus. Si phantafia^ crux,phan-
tafia crit & alcenfio,phantafia & lecundus aduentus, & nihil
eritcerti.
Accipe prirnum immobile fimdamentum * crucem, &
in eo,rcliqua fidei, aedifica.Nun negesCrucifixum:fienim
negaueris, habebis multos qui te redarguant. Iudas te primus
proditor redarguet .* Ipfe enim qui prodiderat, Icit
quod é principibus iacerdotum, & Senioribus damnatus
eflèt ad mortem* Teftanturtriginta argentei,teftatui Get-
lèmane, vbi fa^baeft proditio»Nondum dico möntem O-
liuarum, in quo prtelcntes, nodbu orabant. TeftaturLuna
in nodbe,teftatut dies&Sol defi ciens,non enim ferre potuit
imptoborumillorumnequitiam. Arguet te ignis, cui alC-
ftens, calefaciebat lè Petrus.Si negaueris crucem, manet te
ignis aeternus. Dura hsec dico vt non haec dura difeas expe-
rientia.Recordaregladiorum qui in Getlèmane promeba-
tur contra ilium, vt gladium non experiaris aeternum. Ar-
guit te domus Caipn«,per cam qua; nunc eft interpre;tatio-
nem, dehionftrans illius tunc iudicis poteftatem. Oonfi-
ftet aduerfus te in die iudicii & iplè Caiphas:confiftet& mi-
riifterquialapasdabatlelu.qni ligabanr.qui adducebant.
Refiftec tibi Sc Herodes & Pilatus, modo non dicences,
- ________— ____________ _______ ditid
Telles ,
päiliöriis J
Oriftia
■nr San.
ihomas
fluent
hriftum
4ux,8c
o rb o s&
^mones
incjnta-
'nested
Élit i
! C '
ifiuett,
„t.i 8.9
piftitiä?
jtoditoru;
8 aUflirn
Jlfionis
quid negas eum,qui noftro temporeà Iudæis eftcalumnia-
tuS,quem feiebamusnos nihil peccafte ,ego enim Pilatus
Iaui tûhcmanus. Aduerlabufitur cibi&folfi teftés, & milites
qui tunc purpurea ilium vefte induerunr,& inGolgot ha j
crucifigentés,&devefte fortem mittentes. Arguet te-Si-’
mon Cyreneus, crucem polb lefiim fèrens , arguet te ex a-
ftriSjSol deficien s , ex rebus terrenis, vinum myrrhatum,
ex fruticibus, ar undo, ex herbis, Hyllbpus, ex Marinis,Ipó-
gia, ex arboribus, lignum crucis. Milites, vt ante dixi, vin-
cientes, Sc fortem mittentes de veftibns : Miles qui lancea
latus aperuit, Mulieresquæ tunc adcrant, Velum templi
feiflum, Pilati praetorium, quod virtute Crucifixinunc de-
Iblatumeft.Golgothashiclànrftusqui fie elatus eft, Sc ad
hodiernam diem apparetj& haótenus monftrat vbi propter
Chriftum petraefcimefunttSepulchrum hoc proximum v-
bi pofitus erati & lapis oftio monumenti fiiperpofitus, qui
adhodiernum vfque diem ante monumentum fitus eft.
Angeli tunc præfentes, Mulieres quæ adorauerunt ilium
pôftrefurreâionem, Petrus Sc ïoanneis qui ad monumentum
cucurrerunt, Thomas qui in latus eius manum im mi-
fit 8c digitos in locum clauorum, propter nos enim ille ac-
curatèrangebat : & propter tequi cum non adfiieris Sc cf-
fesquxfiturus,hocilletuncpræfcns quælîuic per diuinam
dilpofitionem.
Habes duodccim Apoftolos crucis telles, & otbem ter-
r£, Sc Mundum yniueifiim eorum qui in crucifixum cre-
dunt hominum. Hoc iplum quod tu nunc hie ades:perfua-
deat Crucifixi virtutem:quisenim te nunccongregauit?qui
milites? quibus vinculis coaâus? quæ condemnano te hue
impulit? Trophçum Iefù lalutare.crux ômnes congrégauit.
Hoc,Perlas fèruire fecit,hoc, Schy tas cicurauic, hoc, Ægy-
pticsà Cattis Sc canibus&varijs errorib.ad Dei cognitioné
adduxit,hoc,ad Ifodiernum vlq; diem curât morbos, dæ-
monesfugat, Sc veneficiorum incantationumque auertit
impofturas:hoc cum Ieluapparebit in coelo,præcedet enim
Regis Trophçum, vt Videntes quem pupugerunt, Sc à cruce
agnofcant quem contempler un t. Qui nonegeruntpoe-
nitentiam Iud*i,flebunt tum,& flebit Tribus luper T ribu:
tune enim poenitentiam agent, quando non eric ipfis falu-
tis tempus. Nos auté glorian tes gloriemur in Cruce, milsu
Dominum & pro nobis cruçifixum adorantes, & eum qui
mifït,patremDeum:cui gloria in lèctfla lèculorum Amen.
C A T E C H E S I S Q^V A R T A ET DE-
etwa illuminâtorurn Hierojolymisy extemporanea: De Refur-
gent e amor tuis tenia die,& afcendenlein ccelos,& fedente
tn dexter a Patris: Etleftioex prima ad Corinthios: nocum
autem vobis facio,Fratres,Euangeljum quod prædi-
caui vobis, & caterat quod refurrexittertia die iècun-
dum Scripturas,&c.
SÆtare Hierulàlem, & celebrate feftum omnes qui dili-
gitis Iellim;relùrrexit enim. Gaudete omnes, qui antea
lugebatis, Iudæorum temeritates Sc iniqüitates, audienres:
qui enim contumeliaabillisfucrataife(5tus,hicnunc rurfus
excitatus eft. Et ficut $ de cruce aulcultatio,criftis non-
nullis erat.fic Sc Euangelium (hoc eft,annunciatio bona) de
refurretftione lætificct prælèntes. Cöuertacur linftus in gau*?
dium,& dolor in Iasritiam,&impleaturgaudio i& exulta-
tione os veflrum, propter eum qui poft relurredtionem di-
xir,gaudete: f vidi enim amatorum Chrifti, diebus præteri-
tis dolorem, cum dicendo in mortem defineremus, refiir-
retflionemautem non cuangelizaremus, fulpenlusenim e-
ratanimus ad audiendum id quod defiderabatur.Refiirre-
xit igitur ille mortuus qui eft inter mortuos liber,& mortu-
orum liberatorrqui per ignominiatû, propter patienciam
corona Ipineainngnituserat, hicrefurgens, diadema deui-
âæ mortis induit. Sed quemadmodum teftimonia de cruce
attulimus,fic, age,nunc quoq; de refurredlione demon-
; ftrationibusjin fide confitmabiulur cum Apoftolus dicat,
fepultus edy&refurrexit tenia die fecundum Scripturas. Apofto-
lo igitur, ad Scripturarum teftimonia nos rémittente, pul-
chtuni eft vt agnolcamus fpem nolira: lâlutis. Ac primum
quidem dfleendum eft,li diuinæ feripturç in dicant tempus
telurreóèionis ipfius,vtrum in æftate velautüno fiet ,an poll
hyemem, Sc quibus ex locis Valuator refii rgec & qiïód ririrj,' '■
men refurredionisab admirandis dicitur prophetis. Etfi j
mulieres qua:(ierunteum,Septimo non inuenienres gaude
banr:vt cum Euangèlia leguqtur,nonfobulae ncq. coQimftaeflèputentur,
làh^orüm Enangeliqrum ënarrâtibnçÿ. Ér
.quod quidem lèpultus fit Saluator,aperce àudiftis in fuperi- ^
oriferraöhe,Efaiadicente,erifw^<i«y«pö/f«Mri«Sjpacrficans , f
enim coelum & cetram^peccatores adducit Deo. Et qiiodvt •
facie iniquitatis auferetur luftus:Etydabo malos pro ftpulfùraipfius:
Sc propheria Iaeob dicenrisin fctiptmisyrequiefcenswcitbuifti !..
vtLeo&vt ledna,quisfufcitabiteumi Et proximum huic in nil- .j
meiis,ae<ubamdormmtvtleOy&quafi{e£na:EtPfdmoCxpèdi-yl'21'-lâ
cente, inpuluerem mortis deduxiftime: Ecloairnannotauimus
in hoc di6to,reYpicite in Petrâ quàm exlculpfiftis:Deinceps
veto dehacillius refurre<ftione (èquantur teftimonia'.
. • Phlmo,Propter mtferi- iRëlinrèam
inopum&gimitum pauper urn nunc exfurgam y dtett Dominus.
5ed manet adhuedubiumapud quoldam , fiepè enim & in '(hmoôllf
iram exurgit,a4 Vindiélam de ini micis fii men dam. Veni ergo
Sc in quindecimum plalnuim apertè dicentem 1 confertia
me Domine, quia intefteraui: Et poft hæc, non congregabo con-
uenticula eorum de fanguinibus , nec mtmor ero nominum eorum
per labia meat quia me reiecerunt regem , & optarunt libi
ÿCælàrem. Et deinde, pïauidebam DominUm in confteftumeo
femper ,quiaa iextris eftmün ne commouear: Et poft pauca, lh-
fuper & ad nofttm increpuerunt me renes mei: Et poftea manifè-
ftiffimèdjcit,^«M non derelinques animam meam m Inferno j
nequedabis Sanftum tutim videre corruptionem. Non dixit,non
dabis iSandum videte mortem , alioquin non effet mortuus:
fed, corruptionem,inquit, non videbo, in morteque
non permanebo.Nof<w mihifeciftivias vita: vide quod apertè
poll mortem vitaprasdicatur. Veni&in vigefimum nonum
pfalmum: Exaltabo te Domine quoniam fufeepifti me,nec deleftafti pfar z$‘
inimicos meos fuper me, quod faélura e ft, cum ab inimicis
liberatus ts , aut cum cum ellès verberandus dilèélfilli :
iplè dicitapertiffimè, Domine eduxifti ex inferno animam meai
Iliic dicit, non derelinques animam meant, prophctico Ipiritu: G
Hie autem dicit id quod futurum erat, tanquam fadlum
iamfuilïèt, quod eduxifti, faluaftime a defeendentibus in lacum. ,
Quo tempore id elïè debet? ad vefterùm demoràbiturftetusÿ éf
ad matutinumexultatw.vcfpcKenimeratDifdpulôrumlu-
6lus, Sc manè,in die relùrreiftionis,lætitia;Vis & de h oc locum
feripturæ nolfc? Diçit iri Ganticis, in hortum meum de-
feendi. Hoftus enim erat vbi crucifixus eft: qaarauis cnim j^ g 31'^ 5
nuncregalibus donis ornacus fit hic locus , hortus tariieri j^°nlj G^"
antea fuir, & huius fymbola manenc Sc reliquiæ; Hortus con^Lüi,u^ "
cUiftUyjbnsfignatus à iudæis dicenribus , recordati furnm ^KO^rcBrlfti Jjo
feduftor ille dixit cum adhuc viueret, quod póft tres dies refurgamt .eus cum
'tube igitureuftodiri fepülihrum, ac deinde obfignanies lapident,
euftodiara adhibucrunr. Ad quos intenderis, dixit âli- > ^ 4 .^
quïsy&inrequieiudicabisipjos, "Quis verb eft fons lignatus; ^«^27.63
aut quisinterpretaturputeUsaquarum yiueritiüm ? Iplè eft
Valuator, de quo Icriptum eft, quia apud tefons vita.Sed quid
dicit dilciphlus Söphonias, ex perfona Chrifti ? pr¶ tg,
manefurgèyCorrumpeturemmomnegernim ipforun:^ Iudæorurii
videlicet,apud quos non rëlinquetür racemulüs lâlutis,“
lèd neque botrunculus j conciderur ènim vinca iplbrum;
Vide quomododieatadDilcipüloSypraparate, tndnèfurge
mane èxpe^la relurreflionem. Et deinde lècundum ëari-
dem lcripturælèriem, dicit,proptereà expeftà me,dicit Domi-
nusi in diem refurreftionis meaftn Martyrion,Vidés quod Sc locu
rcfurreâionispræuidit Propheta, Martyrion vocandilm?
Quaratione enim, non lècundum reliquas Ecclefias Gol?-
gothæ, etibm hic re(ùrreâidnis locus,EccJefia vocatürlèd
& Martyrion ? Verum id forte propter Prophetam dicentem,
i» dte refurreftionis mea, tn Martyrion.Ec quis eft ergo Hic,
aut quodfignum relùrgèntis? Apertè in lèquentibus, eiùf-
dem contextus propheræ inquit, quia tunc conuertain fuper
populos lïnguam , cum poft Relurrcéfcionem milfo Spjritu
lànôlo, data eft grària iinguarùm vt fèruiant Domino lob
iugo vno: Et quod aliud Symbolum in eodem propheta
âddi tur, lcruiendi Dorhinb fub iugo vno. Et ex fintbus fhmo-
rtim AEthiopia , adferens facriftciià mihi : Scis quod icripcuin
eft inÀ<ftjs,quodyeriirEurluchüsÆthiôps à fini b 11s fluuio-
rum Ærhiopia^Cum igitur& tempus &îôei prôprietarem,
Siclegunt
H
Inrctprctes.‘/;;
Soph.-j.
Martÿrio;
Ecclcfia
Relùrrc-
(5tionis.
Soph, ji
cum