A
Matth. 7.
Bëllu abfu
Cap. a.
Cap. t.
i'vJo folum
terra, fed
marequo-
queignc
expiatorio
purgatum
iri.
S14 <^i»dre* Archiefifespi CxfareaCappàdocü.
mortaliura partem, e * tara hominum mulri'tudine in h i- , naprofnerillainfeire finimr; nonquidenj orotiibus.Ted I
Ccrtamra
none; redr
dino'pbC-
fe, cur alii
fcclcrato-
ruftatim
periraâtut
aliiad pce-
□itemiam
expcden-
tur.
Diabolos :
mortaliü
h oftis &
turo feculo pcenâsdaturâ,fed lôftgèmaximàm :Latanara-
que,VtDominus &ïi;eJlporta>&Jpattofa ejl v'ta,quaducitadper-
dit ment, adeoq; per hæc fignificari tonnenta & cruciatus,
qui homjnibusance ieculi confummationem ihfèréntur»
Et quictetn grandineibift4icare,Dcuiiliüftàjraprû\iocatü
eiuiinodi flagella coelitus immittere. Ignem au ce fangui-
ne mixtum,quotidianasdepopulationcs,incendiaitidem
& cædes per B arb aroru m ni anus ilia tas ; à quib us nimirü
tcrtia pars réru m, qu æirtf erra exftanr,abfumetur. Bellu m
epiin non tahfùm h online s , fed htfmi qüôque hafeehtia»
vtvidémùSjlidere& conluméreïplèt. Quin beatusIoel
‘<)u6qôe;dum ante magftunKÜem Do mini fanguinem, & p-
'gnem, & vaporemfutni exoritura dicit, noltram de iam pro-
pofitis opinionem vàhdè confirmât.
Defecundo Àngdo fieorum^interitu^ua vitam
inmaridegunt.
C a p v t ^ X I I Ï .
ET fecundus Angélus tuba cécinit, & tanqua nionsmagnus igné
ardens.mijfus ejîin mare: Et facta ejl tertia pars maris,fanguis. j ^ J _____ ______ __ ______
Etmorttutfilerùaparsmmurtmum, qut liM m t mmmn S p ir itu n u p c .& fem p e r.& in in fin ic a fec^
mari,&tenu pars nauiümintérïtt. ; I Amen.
Q v 1 n ipfum quoque mare firriul ciim iis,quæ vitaitt. ift
eo degunt eXpiatorioigne, pbft corn raunem cainis refiif-
re<ftione'mconflagraturü,ho'çioco iniinuarividôtur : quâ
iftfihuàtionëm efüdi'côrum qùorutidam opinioné fequu-
ï^hâüdimprobabilemëxrftimafnus.Nihil fane obftàre vi-
dëtur^ftifi forfôntertiæpàftismehtio; Nam mult&plures, I
vt diflum ëft,feftipite,rhispoenis fubiiciuntur, qüafn aeter-
nam filutembônfequàntur. Intérim mintfsfqrtaïïïs àfco-l
po aberrabimus,fi pr‘æfën.térn vitam, qutéfnètàphoric^s
mareappellatur,ifthæcinc6mïhodafubituram, tèrtiam-
que,quæinipla viuitjpàttem plagisiftiséXercendâ&con-
fumendam dixerimus: Siquidemobdiuinorumiudiciorü
abyflùm fîr,ytalii qtiidem fcelerati èveftigib:puniantur,a-
lii véro ad conuerfionem &poenitentiam diumultumque
expeâiéntur. Cseteruin per montera magnum diabolum
dclignatu m arbitraniur: id qu od quibufdamqiroqueDo-
doribus vifum eft. Hic enim ëftqui &fiirbns ignéobntra
gcriù’snoftîum-ardet, &gêhenftæ,inçcndiis rëferuarur ,êc.
témpdfe illo,quod illi adtentahdüpeîrmillumeftjtertiam
iftfulàrum,& nauiam,&dnimïntium;qifçih mari natant,
tyuJta i||
açetbaei
bëntora,
qui circa
Kculi fine
viüisçj
P«ienti^
Cap. :
Perftdla
quæin flu-
mini rn letuur,
dia-
boiu. figni
ficari.
'•ap.i\.
tertiiEtantüm mqrtaliurn parti; Atqüe hoepartim quidé; |%r,,l>
propter Dei patientiam & longanimitatem quaeeostue^p 0SB<
tur: partim etiam qiiod non omnesfupplicia,qu£ein alte*i gdleTi
ro feculo illis flint prteparata ( qui propterimpatienuam^^J
mortis caufiim fib i attuleruntJvelcontemplerunt,vel perfideinfieiatirunt.
Quodillisveró,quicircafe'culiconfum-
m?tione-inyiiriscoippertifuerint,multaacferbäeuenienti
quorü malorufn prodfomosautproaemia veriits nosiatn
experti furnus, Dominusïpic dudum ante prxdixic^Sier-
gó iudicari a Deo non volunrus, nos iplbs iudicemus o*
portét :$ i nofmetipfosiudicardmusjinquit Apoftolus, nö
ytiqüèmdicarémurvPareftergo vtr^fipii^amuSjil'lataque
ab eo vulnera & triflia cum gratiaröaëtione fulcipiamus 1
Srcu t vide mus ho mines «gco corpore affe dos ,m öd 6iu-
dicio deftituti non fint,ièctiones&aduftionesjqiuea me-
diibis adhibentür, lanitatis defiderioxquo patientiqlani-
p o ferre: ijuo hos quoque ab animo valenteSjhuilanique
adiquendum geheripte ignis incendium materiam adfe-
rentes4mundi huius condemnationem euadamus i cum
Chrifto veró inomne auum fcelices regnemus.Quem de-
cét oninia gloria,& hoftor,& adoratio,& maieftas,& magriificentia
,ehm Patreprihcipio expetere> & iahdiflimo
De quarto Angelo ,'& lumindriurh obfcuratione.
C A P V f X X Y .
pärtem eöfrümpcfe Scifttcrinxere enixe coftcendeh Q ue
admpdurnölitaatareniiftirum beäti-Iob, clarunreiusrei
fpecirrien dedit.Nam Scmortalium hoftis,& iiifto^Dei iu-
dicio peccätorum vindex eft,' & lege praeterea receptü eft, I
vt quiuis dius efficiatür feruus, d quo legitime iuperatus
eft. Quod fi illis,quivitam iftmari agunt,iacramque Tria-
demperverba veTöperäTfinitatem blalphemant,;möß
anims infertur,nihil eft noiium auta ratione alienum.
Detertio Angelo,&profluentium aqudrumamaritudine.
, C a p v t X X LV .
|h t tertius dngelUs'tubä'cecinit: Etccciditecceloßeüa tnagnd,
-I-jardenHanquamfucula rEt ceciditin tertiam partemflumtnÜ,
& iitifontes aquaruni. Etnomenftett&diciturAbfpthtum, &fatta
eßterttaparsaquarum in abjynthium : &muln hominum mortui
funt de aquis,quia amarstfactafunt»
A m a r i t y p i n e m abfy nthii vocabulo denotatam,
dolorem qui peccarores ingehenna torquet hie fignifica-
re tradunt nonnulli; eordeinqjpeccatorespropter multi-
tudine aquaru ta nomine donpenienterexprimi. Nos vero
per haec ipfa eriam triftia illa &acerba vulnera denotari
exiftimaihus, qiiae tempore,de qüo fupra diximus, homi-
nibuspecc^tis öbftrrdispaflim inferenmr. Per ftellam au-
rem^vel mala haje c&litus Venire, vcl ipfum certe diäbolü
S $ RM O NÖN FS.
STquartusAngelusfubfccecinit; &percuffa‘eß'tèrù'aparsfolis,
&ternaparslu>u,&iertiaparsfiellarum:itavtob(curaretiir
tertta pars eortim : érdiethbïi huer et pars terVib,&noäis (imilitid,
A r b i t RÀ Ai ;V_,r hæcquoque illis cc^nataeïïe, quæ
defß>le & luna&vti!iufque obfcuràtione äpud Prop he tarn
Ipëlemlegunciirjquémiiltoante domini&ïdelèculicom
fuiftmatiqnè iententiam pràdida fuiflè confiât. Perter-
tiafti autemlu'minarium & ftellarumpartern,tertinmdiei
& nôdis Ipa'tium lîgnificari putamus. Vt hincdilcamus
nëcpïè tune quoque Detfm poenam omnis milèricordiæ
expertem illaturu m i nëque enim die & node totafeucia-
tôS àffligi pàtiétur,(ed tertià tantum, hoédft, minori tem-
pörarii intêrualli parte>perillam indulseft tiam poenàrumqüèrèlaxationemadrefîpifcentiamtacitèeosproudcans
«
Quis enim diuinæ irae calicem perïeïrep.oftçtffi'purè, hoc
ëft.nuIlaVèlemeotia'tcmperatusprôponetur?.
Etvïdi^&audiui vocem vrtius Aquïla volant is per medium cçeli,
dicentis: Ali ter : Vnvim Angehim volàntemper medium coeli , di-
centem voce magna : Va,va,va,habitantibus m terra, de cateris vo-
cibut trturn Angelorum,qtitëfüntrubaïamtun.
Ex his quoque dilcimfts quanta diuihorum Angelorü
fit milêratio, quan.taquë'eorundem ergaho mines hqma-
nitas. Etenim ad Deii nikatione m mifereteoshominum,
qui dutius propter peccàta excipiuntur; multô verdma-
gisillqrum, qui neplagis quidé lüauiter admonici, eroen-
danrur: In quqs vel «naximèipfum Væquadrat .* vt qui in
terra degant & terrenatantùm fkpiant; &coenum verius
'& puluerefti, qtiàm fuaüe vnguentum, quod noftri cauflà
Ghriftus effudit. Porto autem, qui fuam conucrlationem
iftcoelis habeht,iis triftiarefque adüeriasimmortalem co-
conam amplifljmaquepræmiaconcilianr.
De quinto Angelo, rnyflicify locußis,ac Varia eorun-
rundem forma. ■
C a p v i f X X V I .
minesberearni«volnr»rot-Pc.rtBkÄ ' ^ ^ c I m■ ° " , tn t.crram: & data eftet clauts putetabyßi, & aperutt puteum
tibusple- ramißfd&AtrdeftimpuratEtdcfiimotxierumlniilltinmra.
________ _______________ ________ ______ _ data
G
paf. 2,
i^idfitlo
lem&lu-
nam & ;
Âellastei
pfra
ceoblco*
Angelos-
clemcniei
erga homi
nesaffici'
illorumqi
cladcqua-
dam com-
milèratiof
ne perfe-
1 1
que euerfiuri jm indacit, neefton flagella c
Quid dealkllâ.
|U*dc^lo
,û terrain..
decidiflii
:ribiwr.^
Quid pet:
luteùnja
nIiuStn8 indS«
jxbalaniÿ
gclocuftas
nuorunda.
,pinionc'
itiumbrepasmones
inferno ,
perChri-
"um tradi
ïi, fub fe-
culi fioem
lnde ad têts
libé-'
-abuntur.
ix illis ;
'.olefta,
‘uiingra-
uiçiibus
truciatib.
.«fantur.
maithp.
touid perv
patiùm'T
jCnotetijt:
mure. 13.^
Commentarim in I): loan. Apocaly'ffin
dr data ejl illispotejlas, fient habentpotejhitem jcorpiones terra : &
prdceptumefiillis^neladerentfoemrn’terr^mqueomnevirideine-
q,ie omriem arborem ; ntfi tantùm homines , qui non habentfignum
Deiinfrontibus fuis : Et datum eft illis ne bcciderenteos, fed vteru-
ciarentur menfbitsquinque : efrermatus eorumiVtcruciatusfcor-
pjjjàmpercuhthominem.
S T e l l a m , qua! hi e in terram,ncropein vallcm Idià*
phat,quæ voa ex omnibus ad vniuerfaliS'iudicii vfum reli-
qu a fiet, dilaplâ^rtèritur, quidam Déi A ngëlumpoenisir-
rogandispræfëdû elle dixerunt*: Putèüm vero abyfli,gie-
henn am ; fu mu m aujtém qui mdè con tin uÔ exhalatV iiia
obfcuritare folem & aercrh fëhebfoïuiii &qüafi inâfpe-
dabilemillisreddere.quiçcerniscruciatrbüsadd'idiführ.'
Locuftas porrô vermesillo s, de quibus Prophetààit: Et
vermis eorum non nioritur.Ideb autemlocnftfsillis mah-
daui neterram aucfoenumofFendanr, iedhoniines tantu,
quodifthæciâ tuum ab interitu & cortuptïone immunia
erunt,cuihöe tempore noftri Cdiifla obnoxia funtl menfes
denique quihqUéihfinuare inferoruih poenis tiraditos,
breui quidé prçfinitoq; tempore in inteniîus cruçiandos,
poft illud veto ëxadüm,remiffius:in omnem tàmèh æter-
nitatem. Ego auté vnâ cum illis fateorftellam, de qua hic
fermo,diuinum eflè Angelum. Huncautemmalignos dç-
mones,quos ChriftuShomo faétusad abyflum ablegaue-
rat,inde rurfuni àd tempus, fecundum fapien tem Dei per-1
miflionem,cdu<fturum, quo ante feculi confummationé,
quæipforum funt propria molientes, iuppliciis demum
nunquam finem habituris mancipentur. Fumum autem
fignificare tenebras illas,quæéx improbis illorum conati-
bus atqueinfiiltibus ortæ, poteftaté illis faciunt homines,
quos (eduxerunt,éxcruciandi & diuêxandi. Aft.vero folis
& aerisóbfcuratio'inrériorem homirmni,qui luce illorum
v tu n tu r ççcifatem, àutprauam fanèeorundëmm rebus
aduerfis diipqfitionem infinuat. Siquidem lux illis,qui in
grâüioribus doIor(bus& cruciatibus veriantur,oblcuritas
videtur.Quodautem intelligenteslocuftçadfcorpiorum|
fimilitudinemferiunt, mortem animæin prauisoperibus
inelufam ad finem ièprödere indicat;quametiamfufti-
nebunt quotqiiot frontes diuino figillo fignatas non ha-
benr,ncqueviuifieæcrücisluceperSpirituiii (anélum yn?|
dequaqué illuftrafi furit : ita v t iuxta Domini verbum/«-]
ceant coram fepwi»it/«,qiii lumen illorum addiuini nominis
gloriam reféranc. Quinqué porrôrnënfîum ipatium tem-
pöris?qüo affliclib &cruciatus ille durabit,breuitatem ex-
primèréarbitiahmr. Nifi enimDöminüs abbreuiaflèt dies
illos,fcribic Marcus, nonfuijfetfalua omnis caro : Autalium
quendam quinarium numerum propter quinqueienfus,
per quos peccarum in animail, illabitur : Autaliud tempus
definitumloli Deo notum.
Et in illis diebusquarent homines mortem,&non muehienteam:
&dejiderabuntmdrt,&fugiet morsab eis.
Perhæcingensfuppiiciorummagnitudofubindicatur:
Solent nâmque qui magnisçruciatibusdetinentUivmortc
inüocare Sc exopeare. Quodaurem ad eos,quiin tornïen-
tis vitam deguntÿvocata non accédât,illud exoccultoD.ei
Salutarc | iudicio pro uen it : lu d ica t enim is mortaÜum genëri vtile
|U'egcneri ac falutare efle, péccatum, quod tormentdrum parents &
■ uman-° conciliator eft, pcenarum quæ inferuntur amaritudine &
grauitate èxofum illi reddere.
EtJimilirudineslocufiarum,Jimiles equis parat is ad prilium : &
fuper capita carum tanquam corona fimiles aura: & faciès earum
tanquam faciès hominum. Et babebant capillosficüicaptllos mutis-
rum : & dèntes earum quaftleonum erant : ethqbebant loricasjîcu-
tiloricasferreas.
Perhæcomnia& éapræterea,quæ m ox fii b ii cien tur,v t
quidam putantjihfimiatur, locuftas de qiiibus hoc loco a- ;
gitiir, Angelos eflè diüihcè punitionis adminiftros,per fin-
gula arma Scornamen ta,quç parab olic^s hic exponuntufi
& metaphoric»s iilis tnbuuntur,delineatos. Tribuuntur
autem hàec turn vaha & admirabilia illis.,vtipfi aïunt, ad
defignandam admirabilem qua pollent virtutemvfiuëfon
tes terrere, fiue gehenhæfupplicia prômeritos punite: fi-
ue àliud quodeunquetiüfmodi molirilibeat. Nöbis auté'
^ero fimifiusfit per prçdid'asloeuftasmalignpsdçmones
fignificari. Hi enim temper accinéti funtad b&llû riobisinpeccata.
■punita,
nooma-'
;|rcriocu-.
Was Ange.
JJiospceois
^rlocu’-”
hs varip-
aunorjiai,
Ici'etc inferendumigëftântqVin
ca.pitibus fuis coronas auri fpeciero
rpræ p fëren tes, certós y tique viâroriæ côntfa nos obtentæ
indices, nos enim iumus qui tories illos coronamus, pro-
I pofitàihqv yiâqriàm turpiterabiicimus, qüories voluptâ-
cis/enfuluperamur. Per mulierum porrô capillos, foemi-
nàrum blandimenta, quibus ad fui amorem carnifque.il-
lecebras alledare lolent. Per dentesautem Icon um „ie
thaïe venenum, quo'd fpargunt. Per ioriçasderiiquelèr
rëas,cofdiisöbfirmatam duritiem.
Et vox alarum earu.ßcutvoxcurruumequorum multonm cur-
ren tiu m ad belliim. Êt h ab eb a nt caudasfimilesfcorpionum: et acftlei
erant in caudis earum. Et poteßat ear um noter e hominibus menfibus
quinqaetEt habent fuperfe regem Angelitabjßiteui nomen Hebrat-
cè'Abbadon, Grace àutèrh Apollyoh, Latine habefit nomen extermi-
natoris. Va,vnumabiit,erecceventuntadbucduo vapoflhac. ;
Strepitutn alarum'intelligentiumlocuftarum obidmi-
litarium curruuni ftrepitui affimilatü putam'us, quod faftufintelâtæ,
ingehtiq;cèleriratepfçditæ.Nâ,vtPropheta
alicubi innftit, ex alrb nos illæ impugnant. Quod auté earum
caudas fcorpiis fimïlés aflerit, inud mfauftum pecca-
tofüm exirum ob oeüloshobisponit: qui vtiquenoneft
.alius quàm cërtus animæ interims. Péccatum enim cum con-
fumihatumfuerït,générât mortem. Ho c idem quoque pecca-
tuni in cauflà eftivt quinque menfium cruciatüs in homi-
npinuadat.Quihqueporromenfiumipatio péccatum af-
fligeredicitur, partim quidem propter quinquenumero
fenfiiSjper quos ingreditür ; partim vero prbprërrèiTiporis
breuifätem, fi affedionemillam cum futurifeculifuppii-
ciiSjficut iam ante monuimuSjCöparemus. Perharum dë-
hiquë regem diabolummeritoaccipimus,vtqui:verè illos
perdat,qui fidemipfi habent. Contra quern proinde irre-
conciliabile bellum geramus oportet: quo væ ilia, quæ
poft hæc ventura coniminatur, minus lèntiamus.
Defexto Angelo, & quatuor Angelis qui iuxta Euphraten
ligati tenebantur.
C A P V,T X X V I I .
p jfextus Angelus tuba cecinit 1 & audiui vocevnam ex quatuor
Myjcorniïus ait aïis aurei : quod eß ante ocuïosDei, dtcentemfexto
Angelo,qui habebat tubamiSolue quatuor Angelos,quialligatifunt
inJtumme magno Euphrate. Etfoltittfum qùatuorÉtoeli,quip4ra-
ti erant in horam,&diemfi& trienfemi&ahnum^wcciderèht ter*
ttampartem hominum : et numerus equeflris exercitus vicies milües
dena milita. Et audiui numerum eorum.
Sunt qui:ho(ce'Ahgelos quatuor ex primariis & illu-
ftrioribuselïè putant; nemp'e Michaelem.GàbrielemjRa^
phaelem.Sc Vrielèm,qui hâdenus quidé diuidàécontem'-
plàtionisiucundirari & vbertati alhgàti tenentur: tune ve-
rq,mmirum fub dieih iudi cii,cu m innumerabiliumAnge-
lorum mulcitudine ad impiomm. condemnationem föl-
uentur,actänquampcimitiiftritertiam mortaliumparté
interneciohidabunt. Ego verohpfçë ctiara nonAngelos,
fed peffi mbs dæmoneseflè exrftimb^' quos iuxta diuinum
mandatum "è füblimi coelorum àltari ( cüius exe m plum in
veteri tabernaculo extabat^ eiedos;-i5c per Ghriftj m car-
nem aduenrum ad cértüm locum' ablegatos & àlliga-
tos ynus quifpiam ex Angclorum numero liberos ëo
tempore dimitter5quo gentcs eonturbent & vexentj eaf-
demqüe nçn tanùm aduerfus Chfiftianos, fed contraic
inuicem quoque inftigeh't: vthac dëmum rationë ténra-
t iohis igneprobati fi deles m anifefti fianr.ampliori qj m err
cede & Iplendidioriin coelis manfione, & àpotheca denique
tanquam matnrumparumquetritiGuni nobiliori.di-
gnrhabeantüF. Paies autem & impii in/ignefque peccatores&
obftinatiadvhu.momnesiuftehicpunitijClefiien^
tiori condemnàèionis lentehtiä in iudiCio illo feriantur.
Si autem quatuor plureïve dæiiiones Eiiphrativer^ aftii
gatiaflerantur, nihil nbuiautinufitati ailèritur. Gènftat
nâmque ali'osin abyflùm fiepè amandatos : alios iripbr-
cos èiedbs, alibsalio proDeivoluntatead tempus ablegatos
fuiflè, in omne poftea æuum , vbi primum videlicet
bellum, quod âduerfiïS hominem gérant,înteMèabfolueriht,
apud inferos cruciandos. Grëdibilefit quoque
Euphratis ob idftientionem fieri, quod Antichriftnsëx
- ^ . illis Io-
E
câiùsdç-
noncs âc-
ipi quàm
Angelos.
rôtiesdç-
■nooé c
cohamiis,
Rôties
/olupcatis 1
fenfifee-î
lintus.
Q3RI per
mulienin:
piîloÿ,
lepnû den
i, &.lo4 ;
euftarum ,
ferreas lan
eeasfigni-
ficetur,,
Cur locu-
(tarû Vox
ffimiiëior
curribus,
njilicarib.
F
lacob. i.
Çurpecca
(patio af-
e d û
Nomina
'^aatuoc.
primariorumAngeloiuin.
H
Dæmones 1
ante generale
iudi-
ciùc-fbiuti,
buraanu
gcrioSgra-
'uiffimè in
'eftabunc.
Aritichii-
(lu seilb -