T urbàuit placidasrupto moderare ihejeges.
Necmirum,fi membre ojbis concuflà tocantut,
Si vitijs agitatefuis mundana laborer
Machina,fi terraUaesincentiuafkngaj;:
Exemplumdat vira hominum.-qiiÔ cetera peccençtj,
Vita homirtum:ciu,qùidquid agit,yéf^nia,& ercor,
Suppeditânc,y t beAla fremanç,vc fluxa y oluptas
Diffluatjimpuro ferueï^at vt ignejibiao.
Soi beat vt cumulos nummorura teufcibus amplis
GurgéS auaritiæ:fiQisquamnuilüs habendi
TeTnpérat,aggcftis-addentèm vbta talentis. .
Auripamqne fames parto.fit maior ab.auro: ,
Inde ièges fcelerum,radix & fola malorum,
DÏm fcatebrasfluuiorum omneis,& opertametalla
Eliquâtornatus,fôluendi leno pudoris;
Dum venas fquallentis hu mi ferutatur inepta
Ambitio.rcalpens naruræ ocdulcalatentis,
Si quibusin foueis radiant^fortèlapillos
Rimaca in iieniat.née enim'contenta décoré
Ingenito, externam mentitur fe minafprmam.
Aç velue aftificis .do mini manus imperfeâum
Os'dederic,quodadhuc res exigat,authyacinchis
^(ùtilibus^ Pingere^fculptilibus rèdimitæfrcÿitis in arce,
Colla vel ignicis fîhceiaincingere fercis,
Auribus autgrauidis virideis lufpendereoaccas: ^
Nedticur & nitidis eoncharum calculus albens
• Crinibus,aureqlifqueriget coma cçxta catenis.
Tædet fàcril&gas matfum percurrere curas,
Muneribus üotafa Dei quæplaimatafuco
pîgmctis: Inficiu nt,vt*figmçnti$ cutis illita perdat
♦Fou ex Quo d*fuërat ,tel:fb non agnofeenda colore;
Hæcfëxu^mafèfoïcisagit:cui peâore in aréio
Méns fcagîlisfacili vitiortîm flmSfcuat æftu.
Quid,qùôd&ipfecapùtmuliebris corporis,& R e x
Qui régit inualidam propria de carne releéfcam
Particülam, qui vas teneium ditionegubernat,
Soluiturinluxumîcernas molle (cere culm • . t
Hereasvetulos.-opilex qoibus aipera membra r-
Finxerer,&rigidos durauerat piîibü^artus.
Sed pudet elle v.iios.-quæru n t vaailîîma quæaue f
Queis nite&nngemiina leues vt roD'ora foluanc. //
Vellere non quium,fed Eoo ex oibe petitis , ■.
Rarnorum {polijs,fluitanteis fumeré atnidfcus ,
Gau den r ,& durum feutulis perfundére corpus. -j f
Additur arsjVt fila herbis faturata reco&is
Ulüdant varias diftinâo ftamipe formas. {•'
Vtquæque éft lanugo feraeirf^lliffima ta£fcu> ,-.f
Peérimr. hune videas lafqnas præpete curfu
Venantem tunicas,auium quoque verficulorum
Indumenta nouis rexentem plumea telis;
Ilium pigmentis redolentibus,&peregrino
Puluçre femineas fpargèntëm turpiter auras..
' Omniâ luxushabecnortræ végetamina vitas;
Senfibus in quinque ftatuens qüae côndidic Audlpr;
Auribus^cque oeulis,tpm nanbus^atqtfc palato
'Q^riturdnfe£fcusv4tiofisartibu,s|lus. • f
Ipfe etiam toto pellet qü^corpore taâus^
-Palpamen tenerum blandis èfqtibus ambits.
Pro dolor,ingennas naturaepccumbere leges^
. Capriuàfqne trahi régnante libidine dotes.
■ Peruerfum iuSonine viget,cium quidquid habendum
Omnipotens dederat,ftùdiaihcontreridvertûnt;
ïccircpnerogo fpeculatrix pupula moll*. .
Subditâ'pafpebræ.eft,vt turgià lemiufrdrum
Membra theatrali fpe£lec vercigine ferri>
Inceilaps milérosfeedo obleâaniiné vinis?
Autideo ljjirant,mech'aquè exerce cerebri
Demittuntgeminâs fpeiatafpramfna nares,
Vtblbat illeçpbras male conçiliatavoluptas; c
Quas pigipentato meretrix iacit improba crine?
NurTfpropterl^ricxmodalaminavana.puelli,
Neruorumque fcnos,&eonuiuale calentis
Carmen nequitiæ, pâtulasDeus addidit aureis, .
Perque caaeFnofpsiuffit penetrare meatus
Vocis iter? nunquidmadidofaporinditusoti ..
Viuit ob hanccauflam, medicata vt fercula pigram
•Ihgliiuiem^vetitamque giilam ganeonis inéfeent?
Per vanosguftasinftrudüvcprandia ducat
In noétèm, lairetqaegVauemlua crapula ventrem?
C^iid durum,quid molle fore^quid lene,qujd hbrrens,
Quid calîdurn,gelidurhvejDeus cognplcere npfmec ,
Attaâu voluib palpandijinterpretè ienfu.
Afnos délieras plurharum, & lipeà texte
Stèrpiimis,atqûecutemfulcro^attenuantepolimus;
Felix’, quiindultispotuitmediocritèrvd
Muneribus,parcumque modum fèruare fruendi:
Quem locuples'mundi fpecies,& amoena venuftas, ^
Etuitidis fallens circumflua copia rebus
Non ca-pit vt puerum, necinepto addicic amori:
Quiiub adumbrâtedulcedine crifte vénenum
Deprêndit latirârebôni meridacis opertd.^ '
Sed fuitid quondam nobis {àn6tumque,boriumque,
Pnncipio rerum Chriftus cùm conderet orbem;
\ Vidicenim Deusefle bonum:velutip(e Moyfes .
Hiftoricus mundi nafeentis teftificatur.
Vidit,ait,Deiis elfe bonum quodcutîqiie eyeauit.
H oè/equar, h oeftabi liconcep tum mente tenebp,
Infpfrantè Deo,quod lanâus vaticinatpr
Prodidifanriquærepplenspriinprdialucis,
Effe bonum quicquid Deus,& Sapientiâ fecit.
Çonditor ergo boni Pater eft,& cum Pâtre Chriftus.
Nam Deus,atq; Dèus Pacer,eft& Fiïius vnum;, :
Quippe vnu in-natura facit.-quæ conftat vtrique
Vnavofùntaus,iüris,virtutis,amoris.
Non rameniccirco duo Numina(nec duo rerum
Artificés:qupniam generis diflènfio nulla eft.
Arque ideonullaeftoperisdiftantia,huila
Ingenij.-^pepérit bona nam omnia Condirorvnus.
NiHuteuro de fonce fluic,necturbidushüroôr ;
Nafëitiir,aut primasviolatur origine vena:; -,
Sed.dnm liuenteis liquorincorruptus arenas /
PiÆlambir,putrefa£lainterçontagiafprdet.
NunquidequuSjferrumjtauruSjleOjfirniSjdliuum,
In Ce vi m fcéleris cum formarencur habebantî
pQuodipgulaturhomo,non ferrum cauflàfuroris, y :
Sedhiàhùse’ft:.necequum velaniaferiïidaCirci IH
AuCTorem léuitatis habet,rapidiûefragons.
Mens vnlgi ratiohis inops,non curfus equprum
Perfuritcinfami ftudio périt vtile donum.
SicLacedæmoriias oleo maduiffè palæftras
NotiimuSj&placidumleruire ad criminaluccums
Inde per âëieum pendens audaciafunem,
Ardualecurisfcanditprolceniaplancis;
Inde feras volucri temeraria corpora fallu
Tranfiliunt,morrifque inter difaimina ludunr.
Sanguinis humani fpediacula publieusedjc,. , f
Conlèftus, legefque iubentvenale parari
Supplicium, quo membre hominum difcerpta cruentis
MorfibuSjobleékent hilarèm de funere plebem;
•Milfë alia fto lidi bacchati tia gaudia mu pdi
Percenfere piger: qü* veri oblita Tonahtis '
Hum^num milèris vpluiihtùrroribus æuumh -
Nemo animum fummimemorem Genitorisjn altuth
Excitât,ad ecelurn mittitfufpiria nemo:
Nec recdlensapicehi folîj riatalis ad ipfum
Refpicitaudorem, necfpem fuper aé'ralibrat:
Sed rnenterh,grauidis contentam ftertere curis,
Indigno fubdit domino, perituraqiie prorius
Diligic,& curiio quærit terreftria fenlu.
.Hoc pulcrum,quod terra parir,qupd gloria con&rc
Lubric^ommendat qnod pernieiofa voluptas,
C^ od velut ejcitusdifflato piiluere ventus
P^rerit,eyemplo tenuis quodtrarifuolatvmbr*.
His igrasanimas morbotum peftibusvrget
Priedohorëhs-.taçitisquemviribusinterfufunî
jCordabibunt hdtnifium.lèrit ille medullitus omneis
Hequitiàs,fpargitque fuosper membre rniniftros. -
;Nahque illiç nu merofacOnors fub Priricipe talj
-Militât,horrendifque animas circu m fi det àr mis:
Jte5ft^pçrftïtib,mceror,dircqfdia,luxus,./,
ocbulo-
ûm' '
Sàhguïnis àtra fitis,vini fitis,&: fitisaur i,
Liùbr,adùltcdüihvdolüs,dbtre<ftatiô,ïùrtum.
Infôr mes horren t facies, h abi t uque m in,aces:
Ambitjo yéntplà tumet: dodriha fupetbic;, ,
Perfdnatéloquium:nodosfrausabditanëdtir. ^r •
Inde caniria foro latrat facundia toto.
Hinc gerit Hcrculeàm vilisTapientia clauam,
O ftèri catque fiios vicâtim gy mnolop hiftas.^''
Incerat la^idesfuroofos idololatrix
Rel I igio, 8c furdis pallens aduolui tur aris.
Heu quaritis mortàle prémit genus improbus hoftis
Armigeris! quanto ferrata latellice Du61 or
BeHagerit;quanteviiftosdicipnemumphat!1
Surgit in auxilium Chananæus, 8c agmina denfe t
Caffide terribilis,fetarum pondéra hiento
Concutiens, dexcramque graui eu m cuüpide qualîans»
Aft alia dé parte furens exercitus ardet
Regis Amorrhæiitum millia Gergeiêorum
Eftundunt aciem toto volitanfia campp:
Eminus hi feriunt,cprifligunt cominus illi.
Ecce ièbùlâicæfèriientadprcelia turmæ:
Aurea cela quibüs, de {ânguine tindta draconis,
Mortifero fplcndore nitent,radiantqae,micantquc.
Nëcnon terrificas péilis àrmare cateruas
Té Gethæeiuuat:jèdgcns Phérezæa fagiteis
Infultat virtute paneled diipare ferrp.
Poftremum cuneum Rexpromouet Heuasorum,
Squamofum thoraca gerens de pelle colubïi.
His fu b n ixa vi ris feelér u m per üerlà pore (tas
Edomat inualidas menteisrquæ fimplicitate
Indôciles,beHiquërudes fub foedere falfo
Triftis amicitiæprimum focia agmina credrmr,
Mammoneamque fidem pacisiubamorefequuntur.
Mox faciles advincla rapi iuga dura volentes
Addictisfubeuntceruicibus,&¥nebulônum
Spirituum iùflîs (èfüire fer ocibusop fane.
Illejlupeniàcuis aùgéns patrimohiafuhdis,
Finitimifque inhiaus contemptolimite agellis,
Duciturinnexus manïçis,& tnille catenis
Anté triump baleis carras poft tergareuinótus, ,
•Necfe Bàrbaricis àddiiSùni ièntit habçnis:
Hicjqui ventoiæ feandir faftigia famæj
Inflaturque cauo pompas popularis b on ore,
Qui fummüm,fôîïdumqùe bonum putat ambitionis
Çreicere fiieceflù,pf æconu m y oce trëmenteis
Éxaminare re6s,mifërQf ùmin corpora fafceis
Frangere,terribileis legum exercere lèçureis,
In laqueum iam colla dédit,iam cdrhpede diira
Neâicur, 8t pedibüs feruilia vincula limât.
Creditecàptiui mprtaleiSjhoftica quos iam
Dam natos cohibent ergaltula,'qups famulatu
Poenarum virtus non infelledacoêrcet.
Hæc ilia eft Babÿlon,hase tranfmigratid noftrae
Gentis,& horribilis viéforia Principis Aflur:
Carmine luôtifico quam deflèns Ieremias,
Orbatam proprijs vlulauir ciuibus vrbem.
Num later,aut dupium cft,animas dé femine Iacob
Exilium gentile pati: quas Pcrfica régna
Càptiuas fetinent,àtque in fuafoedera coguntî
lilic nataili defuefehnt viuerë ritu,
Moribus & patrijs exutæ,in Barbate îura .
Dégénérant,lteguamquenouam,yéftemquefequuntur,'
Deque profanàto difeunt fprdeTcere cultu,
Nutricemque aboient petulanti epe&oreSIon.
Iam patriae mëminiftepiget.-iammÿfticafrengunc .
Organa,& externilauaancanathemataregni.
Nonne fuit melius feuum Memphitidis aulas
Imperium toleràftepatres, penitüfque finiftris
Afledilïe focisîpoficos.Pnaraonis i ni qui
Sub pedibus,limp,& paleis ferilire paraebs,
Carnis & immodîcae fpurco~ru<Sfcaminë crudos?
Quo tancumauxilijper prodigiàliafigua
Effudit DominuSjpopulum dum force rebellem
Seruac ope immerita,vihclis du m fubdire collæ
[ Soluif,& Ægyptum virga ferpente coè’rcer?
Qdidfûuatæquorëuw]pelagoçedëiïtéprofundum
Puluerea eäleäftt viaicùm confcia Pbnti
Saxafub ignotppatuetuntprbdita coelo,
Aruit & medio fitiens fub gurgiee limus? 1
Sividor virtute Dei>mediaique tenebras
Luce cölumnari feindens exerçitusolim,
Pérdidic inuenti vallèm bocryoni^bpimamî
'Si nefcit verïkre folum,cuimelie pereiini
Glèbaftuen's niueos permifcetlaétea riuosî
Si domitam Ierichon li tuis,atque ære canoro
Rurfiis in antiquospacitur confurgere ihuros?
Si ripis réfl ui Iordahß'pellitür,& iam
Delerit adfcriptam dimeniàin fugefa fortemî
Denique fi ftruétam tantis fudoribus vrbem,
Et quas nubi^nas tranfeendunt culmina nimbosj
Defenlàre nequitpfi nefeit, quis lapis ille eft
Hoftibus obfiftens, vt inexpughaDile turn's
Praèfidiumz qiiem non fragorhofticus, arietis aut quem
V is impaéta quant,non^æris machina roftro
Arietac i nfiliens,nec ferreaverberâ quaflànt?
Angul.ushic portas in capireeft. hie çontinetomnem
Saxorumferiem,conftruâ:aqueliminafirmat;’
Quem qüi rite fuis perpropugnacula mûris
Noueric inlertuni,feqae, ac iüa mepnia vallo
P i æi ingi t triplici, celia ftans emiinus arce
Fietus amorepetræ,caftis&peruigil'armis:
Non ilium Régina Tyri,non accola miàgni
EiiphratisPart-bus rapiet, non decolor Indus,
T empora pënnatis redimitus nigra fagictis.
Quip,fi fubnineos cogens ad^dla Gigan tes
Allophy lus tiia caffra velit delete tyrannus,
T utus erisinéë te firma ftarione mouebit
Ip(ë Cbaronmundi,Numen MarciOnis: ipfe,
Qui régitaereo vanas fub S oie tènebras.
Namvanum,quidq.uid Sblad(picit:exelëmentis
CuniftafoliubilibuSjfluxoquecreaminecohftanr.
Fallo, creaturam nifidoiâor Appftol us omnem
Subieâam vanis non ïponte laboribus orftis,
Periuroingemuitmifetensieruirelatroni. • '
Errat,ait,qui luiftamencumfanguinenobis,
Et carne,& venis feruentib us,& vitiofo
Felle putat, calidiique animam peccaré medullis.
Non mencem fuà membrapremunt,necterrea virtus,
Oppugnatfenfus liqÜidos, bellouëlacefiîr;
Sed cuin fpiritibus rehebrofis,noâ:e, dieque.
CongredimuRquorum dominatibus hümidus ifte,
Et pigris denfiisnebulis obtempérât aër. '
Scilicet hoc medium,coelum inter, & infima terras,
Qudâpatet,ac yacuo nubes fufpendit hiatu,
Frenapoteftatum variarum fuftinet, àù îub
Principe Belîal reétoribus horrët iniquis.
His colludlamnr prædonib us,vt (acta nobis
Öfis Apoftoliëi teftisièhtentia prodit.
Nemodabitum naturæ,aut irritaminàpèccans
Corporis àccuiet.-facile eft frenare rebellcis ’
Affeétus catnis,nimiofque rerundere pulfus
Materiîefragiiis, Ôcvifcera viiftadomare:
Quippe a n i m iis! o ngè præfta n ti qrj'v t po te fiimraa
Æthere demiftus,fiibieâ;os fi velitartus
ïmperio quaflare graui,iuffifque ieueris
Dedere. regnahti Domihoyis niilla rëfîftit.
Maior ineftvîs illah’dmini, quæflatiie virus
Ingerit>& tenuem tenui ferir aëre menfem.
Parthicanoft æquè yeritos tranfeunit arundo:
Cuius iter nullus potis efteomprendere vifils: - ï ,
PiSpes enim,volucrès dum pënnistranfuolatauras,
Improujiavënitjhecftridorhuntiatanté \
Aduentum lëtbi,quàm peiStoris abdita’rumpar,
Securamrepierisniedicacovulnereyicàm. <m
Sedrmagis aiigerâëft,magis & medicata iâgitta: à
Quam iàcîr vmbrdfi dôminatiolubricam undi,
Ebidens exeuflà oculosi calâthiqueyolahtis
Præpete tranfeurfu cordis penetralia figèns.
Nec (egnis natura animas eft,aut rardâ^çauendi
Yulnëri^igmtum quoniam Dèus indidit dlli