Genef.Zi
5p Qmefumus ne graueris propter temporis breuitatem
etiam ea paücis edilferere, qua: adtertium fluuium [>crti-
nent,vnde öriatuc,& vbi dèfinat; ;
B.' Qui poft fécun duin ex eadem fcaturigine procedit,T igris
a diuinaapp^llarar Scriptura, manans quidemrëóta
v5 ulSyros pertranfie'nfque partesOrientis yadimmén-
furn fpatiüm terramlubit, vurfufquecmcrgiiin Armenia,
dra i d ira r quei n regio ne A fty ri om m. ^ .
A. Vt foïidum hocdeoratione fcqa gaudiü pereipiamus,
etiam qllartum nobisflumen defcribere velis.
B. Exeodeih ytero exurid$ti$ quantus eft Euphrates ijle
Celebris , quiètiaï^lridicösquplHriaip&radififtü&usfo-
liaque amne fuÓcrahe ns,ad rips tran fue hit. Qui fimilitér,
vtalter,exèadein/caturiginc fluens, fubterraneus aliquo-
•ufque labitur,& redundatiuxta Arqjèhjam, ,ynde mahaf
pèr Babylonem. A nauigatibus auterriquilibethorutrarif-
ituriniménfa fereritibus onëranauibus, poftfubterranea
refufionem ad vlteriora,taquam ad paraaifum per occul-
tos illos meatus contedere vpIenübuS. Venirti ad loca in-
accefikperuenire fkiftra ëÖnati,per aduerfiftumlhis naui*
gationem,vel iitoraJegehdö,itinere tettèftri fahe-foinda-
gate.aditum ad ipluiri tèntarürit. Êx quibus Aigyptij qui-
&daxn aqu$ gbfprës S^feminibus vefcentes,crallb vidturiofiró
ab in cunkb ul ikvÉèhtès,diuèr forum femi nu m cómea-
,;tu coihparato,& raultis impletis nauibus, expeditum potum
ex eo,quöd ipfos pörtabat,ftumine habenres,eodéqj
& le°umina madefacientes,& fib.iadcibum emollientes,
perpraïteicurrèntem fèeonetn j apüd ipfós autem Nil urn
appeilatum,nauigaritês,téhtaruhtfluminisdu«Suinuenire
poft Adamum nemini yifiim paradiflira. Poftquarn aufitcro
S crip tore Mofe demóftratiönesproferehdas.inqüit
mtemis:EtpofuitDètübömine,ytcóïeret &cufiodïiet paradifum.
A quonam quçfoipfum cuftodirè debet,fiquidem in cçlis
*à|.igeli ignorant fürariî Vriusyero poma deuoïàns^uc fus, '
autfingularisHveoelisnonfunt,riecerinaceu's ille,qui'gra-1
mine vefcitur.Nec item vulpes apura alueare perfodiens,
ipfarumque fonosperturbaps, aut faiios dèüorans .(Non
leo crudiuorus,n'onrapaxlupus,nonaquilavelgrÿphuSj
.non-aliud quideorum,quænint ap'iid nos,in cçliseft,q"uæ
velTolam increpationem Adaniiexcimefcentia, tangere
vel aceçdere paradifum verebantur. Omniaenim acLipfi-
us;iri tre mifcebantvocem ante trànfgrëffionem; De tranf-
greiîo aàrem inquit: Eteiecit ipfos exparadifo,non autém der
iecit.Etçollocauitipfos inquit,non infra, fedèregionéparadifi.
Étpofuit Cberubo$\&flammeumgladium verfatilem ad cuftodten-
dum, no n afeerifu ai, fed ingrejfum ad lignum vita. Veriâtilem
apteni ipfum inquir, ad feïiendum eminus ad id accedén-
tiàiuüèani'mantiabrutajfîue dæmonia, quemadmodüm
facereiolentâgrorum cuftodes y clamore tam volatiles
quàm quadrupèdes beftiàs arcentes a vineis & ficetis,agi-
tatione aütem gladjj qui in manibuseft, illiufque fulgore
homipes eminus venientés ad direptîonéfrugum,perter-
rent. Aliquotiesitemfundæ âghatione iabto lapide,emi-
ntis aduenientem prædatorem metupercellunt. ;
A. Quid tibi videntüreiïeipelliceætunicæ,quibus(poftla-
p&m, Adamum&Euam Dominpsjnduit? Audiuimuse-
nim quendam prædarè dicentem j qiiod homo mens ra-
tionàlisfiieriti^apidialihcorporeum. Poftquàni autëm
peccauitjper inobcdientiam ergaDeum exhibiram, (cpa-
ratam efle moituamque mentein, & animam ideo voca-
Qenef. z
Gentf.y
terri tenippreiôrigiffimpAauigarùnt,& extra habitabilem l tameflesquàd frigefaiffùsealormëntisampliiis remanere
ôrbem deiatirunt,in difficilibuslocis igné Solisadureba- ■ non potuetit, & miniftrare fupernis,fed hocçprpusindu-
r,flumineque illic toto feriiente,quum ne qûidemfum- ilïè,quod pelliceam tùniçam vocàtfcriptura, adfuppliciû
mis digitifaut labijs illiid amplius attingere poifent, ad eâ
vnde nauigio vénérant terrain gubernacula dirigentes, in
patriam delati funt,non reportantes quidquam commea-
tus, omnibùslongo temporisipariô àbfuiriptisi vt aliqui
Ægyptiorum tradiderunt. Caeterum hi naturæ,qui à bea-
toiliorpeétâculo aberrarunt,clariffimè fapientis illius Sa-I
ibmonisxcïbïLdiàicc£um:Pfofundioratenefcmeris3&fub-\
limieraténeitiqmras :qua tibi mandata funt Alla cogita. Quod û
fecrinduin Origineni illrimimpiüm non eft iri téfrapara-
difus,quàmobrem fuos homines, ad illiiminipiciendum
Ægyptusablegauit î QuompdoitemMofes primusille
Sçriptor rerum diuinarum inquit, Et defcehdit Dominus in
paradifum : nbn aütem âfççndit? Et introduisit Dominus Ada-
mumsnparadifum -,non autemjfubuexiti Prætereafi non eft
in terra paradifus,y t vaniloquus iile nugatur, neque Fons
iHequàdripârtità diuifus,vnde dlfFunditurGcohiPhifon,
.TigriSiEuphratesîVbi autem in ccelisftcus,aut vua, quo-
rum conftiris folijs homines illi primi poftlapfiim iele te-
gebantîlam Ci neque iètifilis eft,neqüèapud nos ea regio :
ne quidem pmninô in ea ficus erar.Si non eratàrbot in ea,
rion etiani çomederunt primi parentes : quod fi non co-
mederunt, neque tr.anigrefii Funt : nec exftitit AdamUSi
neque exillo. Eua, neque ex àmbobus nos j neque alius
poil nos.
A. Qmdigitur ? an diabolüm non putas excidifie ccelô?
Qüèmadmodum ehitn de illo , fie & de homine dicimus^
laplum videlicet excoelis.
B. jProculdubio diçimüsex vltramundaüis pràcfpitatum
âuâoreiri ilium mah'd<etnoriem (pe.âatore Gherubpruiri
Ezechiélo ipfum deplorante,atque dicente : Quomodo
exciditcçloj^uçifer?ConfentienSjaùt çutn Feruo in Eu-
angëlip^Dominusinquit, Vÿdebam Satanam vdutifulgurde
ccelo cadmtem. De Adamo a.utemhoc nuiquam it^niinis
litterispofituminuenietur*Quanquam,enimconFuetûdo
vërbum excide.ndi vfiirperdc hornine,, iterrique vocabu-
lutii làpfiis de^Adamoinontarnenpneppfitum efttëoelinp.-;
mepaPteealu;m>quemadmpdumde Belialo.Et verbo Exr
eidere vtimur etiani,qnum ex diuitijs &lplendoi:e.ad.paii-
pértatem quisdeuenit, veiàvirtute ad vidaredity yel çx
virginie are açi fcortationern ruitj.yel quum corpus intêrit.
Ntiin.;igitiir ex c|elis excideruritilIiîN equaquam enimue-
rôyte n duinexi fti m o diüinaruïniitcerarum iubfidio,& exs
y ocabul
'l'óp*
f ik ®
deduflu
circundatam ei qui peccauerat,vt ëi véluti career ôipttna
fit.Ideo&Deum rogarunt Fan6ti,v t morerentur Ôc libera-
rentur ab hocfupplicio.Dauides quidem àicit^Educexcar-
\cereanimam meant. Paiilus aurem , Mtferegdbomo , quistne
eripiet exboccorporemortü huiüs ? robus.denique'inéeflàntçr
mortem optabat,non amplius ferens in corpore pellieeæ
tunicæfupplicium.
B. iIiludiam ante fufpicans in præcedentibus dixi,vos idc
fendre cam venenatis peftiferifque Origenis dogftiati-
bus,qüæfimpliciores decipiunt;Neque enimin cçlo peccantes
animæ condémnatæfunt, ' vt in corpore puniren-
nir, nPn amplius va^éntes obire vltramundani minifterij
Fàcrum officium. Nàmfi âd correlSipnem ôc caftigatio-
nem iftis corporibus inclufiefunt, quoiriodo in hoc gra-
uius peçcaht?Qui verb in euftodia punitur, confiât quod
etiamfivelitpeecaréi non poflir. Curautèmnon&dae-
monas v-nà cum diabolo,quum fint mentes &incorporei,
poftquâmpeccauerunts& ex ccelispræcipitati funt, non
incorpore,quemadmodumnds^etiamipfoji;adlobrieta-
tem & correédonem confirmaùit ? N g,m verb etiam Moles
populo fuperueniens y vteftènt infiniti & innumerabilesyvelut
arena maris j Vplebac tôt intelleiftiles poteftates
in ccelo peccantes ad corpora deijci, in augmentum
eorum qui erant in terris} Et Anna religiolà foemina pro
foecunditate Numen exorans, numrogabatvt intellebli-
lis &incorporea poteftàs ex coelis caderet, quod ipfàhoininemgeneraret?
AutDàuides diuinorum ille carminum
auÛor, pro pijs illud votum faciens, Vtvideasfihosfilterum
tuorunti num cppiebatper lapfum vltramundanarum po-
l teftatum,iufti genus multiplicari? Quod fi animas,qui in
ccelo peccauerunc, ad fupplieium noftris eplligauit cûr-
poribus^ut etiam easquænon peccauerunr,confimilirer
cum illis conderrinauit , in : corporibus .iplas puniens
quemadmodum &.illas ?=Ecce eniiri quomodo ipfètefta-
turde magno Iobofante oftenfam aduerfus diabolü fôr-
titudinem,N(»»^efiin terra qutfquam bomoftmUùferuo meolobo,
quiiujlussiï&yerax, inculpatus-,pius, abfiinensdb omnire malai
A. 'Sed vide quiddixensjdixilïè Deum,qubdnôfit hOlriô
in terra,quod efteius qui innuit , alios eflëh'omines intel-
leâiles in coelo.exquorüniimero Iobris poïlquâpecéauit,
corporiad fupplieium eolligatus eft, & per
gatus,an te plagâ teftimonium accepitdDèo, qubdmftior
ÏÏ*l-141
f/kl «:
fit illft ho minibus qui funt iri terra,nö tarnen illis qui funt
I jn coelis.
IB. VifusÄttadlus mihi videntur audifcu magisfide digna.
[ eflè.Proindè relinquamus,quæ Fruftra & ablque demoh^
. ftratione audiuntiir}&potiuseoritre6lemus quæ vidétür.
i Neque enim deirionftrare potes ex diuiiiâ voce’de Iobo,
j aliosprætereos quiluntintérrà, in coelis a  h omines in^
telleîtiles. Alpice igitur& palpa quæ tibia me euidenter
dë diuiria voce ex voce diuina tradurituri Quanddq'üiH
dem enim præteritis temporibus primus iuÄorum fuic Ä-
belus,pbft ilium Séthiis, deindeEnochuSiN6a> Abraha-
mus,ilaacus, Iacobus, quum illiomnes obdôrmiflènt&
fiib terra euent,folus>illis tempöribuS, iriter^eoshomiries
qui in terris erat,iuftus eratlobusjficut & Lothus iri qniri-
quëciuitatibusSbdomorumfolus intégré viueris, merito
iîlorum mbrtemefFugiebaf. Illiigitur iufti qui iam antè
öbdormierant, quum fubterràeflent, folris inter eos qui
fiiper terrain erant iuftus Fuit Iobus. Quod âutem non in
coelis peccando condemnatus,corporicbpulatus^iuftitiâ
aflèquutus fit:ex his,quipoft iIlôFuemnt,docemur. Quali
enim virtutedemoriftrata Hieremiasille diuinus, ante-
quamex vteroègrederetur,làn<5lus teftimonioDeiperhi-
betur î .Quanam re poeftita loannes in vtèro adhucgefta-
tus apud eum,qui adhuciîmiliter geftabâtùr,filium & fer-
monem in aluo perpetuae virginis,eam libertatem adeptus
eft,quam ÔCexiliensindicauit ? Quod fi item vt dicitisÿ 1
adiiîvoluptatemdiuinamquemnnitioriem eflet,&:iam *
labores capefleret, laborioumque vieam ^^atque fù io - •!
rem'éxperirenir. Proinde neque prius ëxiftentem , ne-
que coexiften te m animam pietas docet, né partira dejà-
bicxcoeUs animas Âe inferi. corporibusfalsâ exiftime-
mus,partim leruan.ies caftitatém » & temjierances^aiitfè-
’mirrisfiuxum patientes velutanimarumoccifores calu-
mriiemur', in lûriibq & femme animas fufFocântes.Lori|ê
fëtiam mihi velim ab earefilias opinione güod çorpore
pofterior fit anilba. Non enim fçipfo yel rfaior vel minor
ætâteefthomb.
Ex S and 0 Maxim 0.
S Vïndoquidem princ^alis Dei feopus erac, non per ctiam’
coniugium & corru^tibnem nos generarijtfariigref- I
fidautem cohiugiumimi'oduxit : ideo omnes qui ex A -; Aa * * 1
dâmo fubieâi funrprimi parentis noftq condemnatio-* Nam Wa-'
ni,in iniquitatibus cbncipïuncur. Illud autem » Iripecca- ràmus phi
tisconcepitmemater , docet qubdpfi'maparens Eua prima ,0^P^ys ^|
concupmeritvoluptacem, Prbpterea& nos dicknurin. . pv
peccacisconcipij'tanquamilliuscondemnationifubrécftiy ^jf, vix?ir!i
A. Num igitur vel ianionein vel corîarium debemusexi- p/«/ so.
ftimare Dcum,vt Adamum indueretpellicëis tunicis? * I F
B. Merito & ego ex te quaefierim ëoncentiofiffime , quid
leuius & facilius.coelum ex aquis firmafle, terrâm fiiper a- !
abfque peecatis in coelis fuefunt,cuius gratia quemàdmor by(Ium-fundafle,& infinitam aquam invnamcongregati-
dum^c^demnati,corpore circundatifunt î Procul abiÆ ohemcpëgiflè,ratione couuenientevnum quodlibecex- !
gat Chriftus eos,qüi animas prius exifteEe nugantur: rie & ornafle,aftrisquidemilluftraflè coelum,plantis aritem va- !
Ipfiiîs animam raribnëmentisfrigefadfcadicere audeanti- | riegalïè terrain,aquatilibus featurire Feçilïè mare: an pelle ]
A. Qriidigitur.5fi non prius exiftensin coelis anirna, poft- j conneëlere & contegere nudumîfingete^animal aiitvcfti- t,
quampeccauit in præfen|:em eitexpulfa vitampercopu- , re?mareinftar terrs permeabile fecifte præcepto,8<fèxcé—|
lationem cum corpore generatibnemqüe, qubmodp.Da- ta virorum milliacummùliefibus&liberisficcis pedibus j
uides id deploransinquit:Er« enim in iniquitatibusconceptus , traduxifle ? aut tunicis præcepto contexiftèindigos ? ru-
fitm,&in peecatis concepit me mater meat . d | piflelaxum,&aqusfonterriprodüxifle?rei!ecaftelordanis
B. Nihil hoc Origenis nugas confirmare poteft. Nam amnem,populumq^perdux:fle,autnudos operuifie }pul-
quod Dauidesair.Ecce ininiquitatibitsconceptus fum, dénotât ueremneniis firmaiîe&animaflè, an expulueré fa<5lum ;
ipfttm captum &infeélutn concupifcentiaéçcidiflèinflàr ' ratïonisparticepsanimal veftiuiflè ?
gttium?& adulterij triftitia perpetrata, illiëo cædem c o n -A. O ftendeigitur nobis quæfo,quis fuerir ille qui madia-
iunxilïè. Indicat ergo fe lugére quod à concupifcentia fu- ùit,&quodnam ma6latum animal,vnde pelles fuerunÉ,&
pcratuSjCaptus iniquitatçficvlege' præcipiente ,Nonoccides, quisille quieas confuit. Nam fi dehis rationèmreddide-
Nomconcupifces vxoremproximi tui.Illud autem.Inpeccatiscon- ris, neceflariumeric nos non amplius de tuis didisambi- :
cepit me mater mea,etiam hodie concirigerelblec. Matrese- gere. "
nim quamplurimæ non ex dileâ:ione,fîcüt Sara, velRe- B. ïOftendite igitur & vos cohuiuij;ftru<ftorem, &anima-
becca, vel Anna, velElifabethacum coniugtbuscubant;. liamablata, & quiseorû nurrierusquibus celebris illeruv
fed ob iurgiajpugnasjtemulationescorpore quide fe iUm- ’ befadlus ^ft Nilus, & confeftimtantum Humen in fan^ui-
mittenteSjfèd immorigerævoluntate manentes, aliquan- nèmmutatu,perDeum Mofîobediens: vbiprætereacar-
döfoetus concipiünt,Idquod&Dauidesfufpicatur,feab nestamimmenfiemadationispec6rum, perquæinfan-
initib éxeiufmodi ebritentione ebneeptum. Abomniau- guinem nauigabilis transformatuseftamnis? Quomodo
tempeccacolibérant, & vituperiofuperiorëmeam, qüje itemlànëlus6cper(èfubïiftensviuusDeus,acSermocar
legi conièritanea eft, copulâtioriem & procreationemli-
geftans, & pro nohis exfrionUmeuto refiirgens,ini-
berorum oftendit Dominus,dum ex Adamo quidem mu-1
lierem Fecit, quo docet per iplam cortiunâjorum vnib-
nem , & procreationem liberorum ex illis fe ampleéli,
ideoque dé ea quæperipfiim eft copulatione inquit, Cref-
cite&multipluamini, & impiété terram, & dominaminiei.
Eandem autem denuo viuendi vna rationem honorans,
in Cana Galilææ luo acceflu & conuiuij locietate orriat,
idqUe magis etiam vtdetrionftraret, honorarium münus
donatjvinumcx aquafaâium. ^ t in Euangelio diuinitus
hæeprçferens inquit : Propter hoc deferet bomopatrem& ma-
trem,&adbarebit Pxpri fûa,&èrunt duo in carnrn vnam.Etjpet
Paulum inquit, Honorabileconiugium , & cubile impollutum.
S cor tatores autem çraduherosiudicabit Deus, nimirum hiciple
Chriftus. Nam pater iudicatneminem,fèd omne iudic'tumfilio
dedit. Nouinioiquitatibusigitur, adexemplurn Chrilli,
fit cpncëptio noftra. Nam in vtero Hieremias Fànôifi-
câtus eft. loannës cum gaudio fingulari exulijt. Sermoil-
le denique,qui etiam Dens eft,homo fa&ris eft per ineffà-
bilem conceptionem. Proindenonfurit corpora prb>
pter animas i; neque alterum altero generatione prias eft,
ledvtraque ineffabiliter propter bonitatem Detis in mo-
meuto fabricaait. Abalienatum autem a bono, diüini-
tateque nudatum rurfiis propcer bonitatem contexit (b-
lida pelle ornans quum teneritas corporis iam extra panem
pFo reli6lisindumentis,noneltniidus confpeâus i Quis
eft qui præbeat,qui confuat,quis eft qui cooperiat coôpe-^
rientem vniuerfa ? Qyod ûilla^er diuinam eiüs àfFuerunt
volunrarem,credam>isetiamprimosparentes noftrosper
hanc ami<5tos e^rep"ellibus.Non enim lècundum illius va-
niloquiopinioncm,corpora noûra ex pelles fiint,quibus
poftquâm de vetipis Comèderant animæ circundatæ funryi H
Namanteefum&tranfgreffionemformario corporü de- J
Fcriptaeft,lèd & coftain niulierem fada Adamo antetrâf-
grelîionem ablata eft : quum in experte corpori^coftam
ftatuere abfurdum fit.Quæ item neceftitas ipfos coëgit Folijs
fici cpntegijfi erant incorporel ?
A. ExmagnoDauidedilcimüs*animasariteporporaefié.' JA'
Inquit enim ad-Deum,Mrf»«f tuafécerunt me^nimi intelli-
gensi&formauerunt me,corpus videlicer. ^
B. Non minoreratDauide magnus illelobus iri iuftitiâ
neque minore feptus poreua,celebns enim & hic rex fuit,
ôc par eicumDeo iuftitiæ veriratiiqueteftimo'nium à Dco
perhibitum eft. Ar hiç ait ad Deum, Manus ttufeceruntme. .
Et r\xiC\xsMemento quodlutum ineformajli. Nrim igicurpro-
ptereaquod pribrelocp poniturformatib', diceinusaore
animam cbfpiis éflè i Autform’arionisab ipfp meritibne.i
factaî&faâuranonadditajideoipiùminanimumdice-j
mus ? yel aliter , Quandoquidem iriquit Mpjfes dlifinusj ,