rfji
qqam per totum corpusvdiifundatur m çrbi vitium cauttjw i perfcripfitfde Tola ifie moria prompta quæcunqjDeüspro'
rioautfeëtioneiiwpetümcias amputanç. Id quodaba- 1 rulitdc,originemundi? autquomo,4qpermeraodahiex':
sricoHsenamftudiosèobferuatur, vc rnoxin exortuma- pieffoillo, quoddeinpnftratumeratipfiin monterabai
s herbâséradicépt, né forte(miul fiâtæ & furfura tent ! nacuiumdiu^,u^> oraudne/qlaBçzelelüdqéuic per ma-
dentesVtdticjim opprimant. Seddc vinicpres herbam vi- teriamid imitai, quo.dedu expers mated# ? Quoipodb
tcslu.ffocantem,dura adhuc tenera eft,amequam.viti fe(e [ item opinesdiiiini yates & Apofioliy non per difciplinas,
implicetreuellunt,aurfakerefecahr,nevualædarur.Hoc .'fedquemadmodmi)inipfisSermo fpnahat-i liçet aliquid
& agricoiaille noftræ namræ,&Ecç]Lehæ.vinitorfàcer^fo
let, 1 Præuidens cius qui adhuc la&çns ab vberibuspen-
detjperniciofum inèrementum, interim'dum crefcit, eradicat
& eueilit eunr, qin alios euuifurus erat per opera &
dödrinasexitiales. Autproptereä, vt Ik lèuius.ipio iub-
lato flagellum alijs ob ea qqæin vita dëlignatunc, dcbi-
tum. Nam qulhîe pcenas fubeuntj &pcenam futur# vi-
t * præuenièntes dependunt : in eos mihi videtur non am*
phusmquifitum in fuperijs, de quibus facisfeceiuint. Non
propter ea, quæ varie commil'll hornicidaj fed ob id^ cuius
càu& récèns damnatus. ad rtiortem ducitur , vt oculum
pendaf pro pcUlo, dentem pro dente,item veille quifan-
guineme^udit,intetfioiaturiiexdiuinapra«:ipit. v
,?Et ne rürfus ijdém adficiantur fupplicib propter eadetn
éâ&^^n^Mütm\NoncapUft vltionem Dominus bis deed;
<iew*. Neque enltahobapud nos æquum eft, fqbdubbus
iudicibus pupiri aliquemreum. Nam dumhfciudicamur,
a Do mi no eaftigam u r, n e eu m,mundo damnernur. Et ex-
jmius inquitApoftoius : Oium diligit Dominas, cafttgat, &
inrnëtn o t i arép on é i é h c, örbi terraru m pr#dicabantiX3a-
lileei db&ores cum Romanis cqnruetüdinem habentès,
lingua Cuilibetgenticonformesfiebanr. Parthiehim I
Médij&.ElatnitXj&rêliquxgentesaudiebantquirquefuij
fermönis' forma profqrenres ipfqs arriplitudinenv rerum
diuinarum;qaas non pWdirciplinaraliteirariatpifedperef-1
ficacitaiem ac -vim quahdam fpiritualem prxaicabant.
Cpnfyeét&fmtènim mipfisd.mf^ népequin-1
quagëfima die a rerurre^iöhë, dècirna ver o ab a^^ènfio-l
nè. Ètfeditfupervnumqttemqüe ipforum| ibquit diuus Lucas,]
eorumenarrans;gefta. ■ | || §1 'i.
At Sjincorpöreifunt Angeli yquomodocum mulieri-1
buS’COn fü e t u d ine rn habuerunt, ex quibus prognati fünt]
gigames? ^Quornodoitern, vt homine$,fan&is apparenr,
li q ui de tni n co r pqt èi;runtfe. I nq u it eniraScripturafacra :Ef
ingrefifuntfiltiDeiadfitias howinum, ex quibus aliqui' aiunt
natos eflègigan ces. '
B. Incorporei quidqm lunt Angeli ratione refpe&uqj
Inaturx npftrxi.'cprpüs yero habent j- lecundum hatüram
A- nÈgelic*
eorftra.
compitomuemfihum, qttemftifcipit-. Non alios quidem fui- fuam,vt ventus,vel ignis,velfumus, velaer.- corporaènim
I funtrubtilia, crafræmatèrieinoftræexpertia. (^aippe corfavciunrirecipientèsiplum,
aurrejpudiantes peripfa mandata.
Non enim via regia caufam præbet ofFendentibus
aut cadentibus, fedipftmet dum oculis circumuagantur,
&incautis pedibusineedunt. .Tolluntdgitur Angcheos,
qui in malkiaperreuprant j cqnfèruanc veró cos qur^d vit-
tutèm felè conuertunt. |Egrejfus enim efi Angelus Dommèx-
caftris. ,, ■& ïnterfecitcentum octogintacjiiinquc milita aliénigena-
ruWi inquiunt literæfaofæ.
Item, Angelus iuffbcauit piimogenita Æg.ypti. EfAn-
gelüs impediebat prqfe^ionemBalaami, eüntis ad Bala-
cpm, vt Ifraeliticoséxfecraretur, quern ybi confpexiflet
iuroentum , quodipfum portabat, metu perhonefcens f
lubftltit, Humana voce vecfcorem reprehendens. Michae-
lus Archangelus ad Iefum Naue F. raittiuir. Gabrielusad
Dai^ièluro, vt interpretaretur ci fomn»a:ad Zaçhariam,vt
annunciaret loannis natiuitatem : ad matrem & Temper
manentem virginem Mariam, de Dei&fermbnis conce-
ptione. 'AdTpbiamRaphaelus,mittitur, ad pqrtandum
eiusperam, & adcomitandum quatuordecim dies j vxo>
rem.que ïégitimam copulandum, & ad ièparandumab in*
tarfé«^ore dæraone earn , quae viro pér ipTum iunéta e-
rat, &: ad aperiendum oçulosTocero iponlæ , volucrum
fterebre cæcatos, &ëxpreflà pifeis bile reftituros. Sed&
alia plurimaangelorum inuenies minifteriajj inAbraha-
mivita, & MoliSi. & Manoæyapud Bethiehemam, & papora
qiud amfu n t ccekßia, quxdam terreßna, inquitlanäusille
Apoitolus. Abfurdum verö.& plane ftultum fuerit, puta-
^eiplbs cubarecummulieribus: ficut& d^monesdormi-
recum mulieribus exiftimancur,qui tarnen haudnaturam,
,fed ftatum reliqtierun tjneque"magnitüdine,redlibertate
deftituti Tunt. . Blaiphemis igitur & ftült’itiae eft > piitare
qu bdA ngcii-Toeminasd e pereant. v Nequeeriimdenisin--
quitScnptura Tacra>;qudd^ in ^ e ß f in t ß h Dei ad filiasbomi-
««wjnuTqüamenimängeli fihjpei appellanturiediilij Sethi,
Enofi perillas corrupti Tunt. Deificari enim Sethus
ScEnofus illis temporibus ecepe.runt.qÜiaSethus ccepitprt-
musinuocareDe«j«iiriquitTctiptura. Sed ;6c Möyii intuit
Ü'ominns:DeumteconfiitmPharaom. Et dediuinis mdicibus
linquit:Pijsnonmaledices,necptincipibuspopuli.Re<äe
[igitur filij Sethi & Enofi: filij Deimtelligendi-funt, qui per
libidinem Capti, adfilia^CainiingreffiTunt j exquöruiri
mutua coHtaminationenupcialiinViram editifimt gigan-
tes,propter iullitiam quidemrobufti,prqp^erCainumau-
tem mali. Etverb quonam padlö mulieres cum Angelis
dormire poterant fquando viri ad illorumadfpedium bb-
ftupuerunt, ijqj non vulgares, led vir tute praftanteslHac
enim de cauflaDanielus Gabrieli alpeäum nqh/uiHhehsi
-moxin terram cadebat,Sc.pr*meru tantumnon colli que-
feebat; Sed & Zacharias lllum horrüit, & ad primurn ad-
Tpedum mutusTad^us, «more palpitabat, lingu® viu caftores
, apud monumentum Chrifii > & in eius aicen- | rens vfqj ad Iqannisnatiuitatem jnutibuftantum voluiv-
fionei . s , tatisplacitafi^hificansrldquod mihiyidétur prxnuntia-
A. Atqui fi res fiituras ignorant Ange)i,quomodo Da- re filentium legis & veteris cultus facri j ad pixftan tioris
niélopr«diéitinBabyloneGabriel,poit49j.ann. narcitu- adüéntumi Sed paulö ppftclariusjprum ienïum dempn-
runa Cbri.ftum i Nam 69. hebdomadas, de quibus ad i- ftrabimus. Prteterca& muliereulje.adSeruatorisfépulcrü
pfom Ipquebatut, 7Q, annorii.mhebdpmadasrfleinter- cum Feftinatiohe cöntendentes, illdrüm Angelorumad-
pretestradupr. _ Tpeótu obftupuerunt, &timore perculfe, non annuntia-
Sed nonpropria piÊefcientia-id indicauit, verum runt Apoftolis quarfibierant iniunéta. inuafetut entmtpfds
quaecunque Angeli a ruperna TapienciadiTcunciilladicunt.'
Sanótas enimresiTacra Trinitate difcunt # & ab ipfis rur-
fushomines, Scab hominibusalijiocainferiores qu»Tè-1
quuntur. ,
j . Si ergo per doótrinam percipiunt, neceffé eft »pips
libellis Sc charcis vti morenoftrp. V pees enim & decrc-
ta non fcripta mox obliuioni dantur; Nam fi voces in
memoria durabrles eftènc, non Tanè Molès in tabulislapi-
deis in monte ipTas fcriptas accepifièt; ijfque confiadis4 a-
Ifjs non fuiflètopus, fiquidem eórum | quaeinpriodbüs
fcripturiserantimemorruiflètj
B. Mqies quidemin tabulis Decalogi diuinorum de-
cretprutn abTque celatprio fcriptorióve inftrumento dir
gitóDeiexTculptas vocesaccepit. Quomodo verb idem [
treflior&ßupor, vt nihil cuiquam d teer ent, inquitdiuusEuan-
geliftä. S i igitur ne Angelorum quidem. démiffionem viri
in.àgni Tuftin.ece p pc uer U ne, quorn od oten er e mulierés il-
lordm eontreblationem auc eoncubitum ferre poftèht>
Nequaquam cnim Taris firma eft adueiTus vifls propinqua
ftipula. PerTctiptum Tacn'seftin literis.-rixir Adaitmannos
dueentos & triginta, genuittyfiliumadfimilitudinemfuam &fè~ 1
cuniUim ïwagincmfunm , hoc ëfty quale m hab ui t ab initio,
quando factus.eftà Deo , imaginem & (plendbrem infa-
cie, &>voeauit nomeneiusSechus, hoc cft» reTuTcitatio.
Quorfiam videbat in ipfö priftinam èc admirandam illam
formam & graciant renouatam,Ô£ iplendorem (acrôiàn(^i
Spiritus, quem videiitesillius cemporis hominesDeum
appellauerunt. Ac proptéreaS cripturadicitjquiQtl viden -
f l _____________ [ ______; tés hlij
Vialöfffo ï.
tes filij Sethi filias-hominura ,!quæcrant'èx généré Gàim, ■ St volcbat, & pôterat omnia vis illa efFecïrix"órfihfum- I
flCcepermtfibieasinvxoresiVaxucipcsßfiirti& iplierantgiatiæ | Exijs vero,quædiecondiditprima, deindëtéliqûàcrea-1
iân^rSpiritus,rvlq; duradixic^em:-l<foHfemanAt^tritiis : falécit;, videheet^coelum.pnmimi, non illud quodccrniy “
meusinhommbusifiis. Atq;Sethus quidemadquingéhtbs
quinqvannoshanctalemdbrm'imr,etinuic. : .
A, S i verTus' ad deceriiis diabólüS' ex’ coejis xfectdfó t Tu-‘
praTehabens eos , qui permànïeruncimrnurrfbiles : qùo-;
modo ipfi licet coelis appfo'pihquare,'&cum'Angeljs Dëo^
adfiftere , ac depoicerè Iobum ? Inquit enimdeipfö'&ri-
pta hiftoriai Venerunt Angeli Deiÿ&'dnibolusin medto ipforum.:
B. Nôn.qiTôdnoÆcincoelosadTcendere,qùi indepraî^j
cipatuseft ob furoiem fifunt diabolus, autcutti Augelis’
adDeum accèdere, aut vllà ex partedupra coelorum cir-
cumferentiarn yénire , hoc- ita perTcripfum eft , -fed q‘uia
diuinanatüraquahtitatis & magnitudinis èxpers , & in-
comprehenfibilis, vbiquê piæfensfît, ’&?omniaimpleat.
N am Dm nojler in ccelo ejl , & in terra, in mar i i n ||
wwi ^ ; 4^«,inqfiitDaurdes|diinnqrumcàrmihirmau-j
^tor. Ex quibus docemur
Tpici abipfonon ToIum Angelós, lêd&diabolum&dæ-J
monas, 8chomines, & iumenta, & finiul in vbiûérfiim
omnia. Quemadmodum -Elias ille djuinusak : oViuit
Dominus, in quibus confpeftu Jfo hodie, N am fi aéra omnia’
contihencur', multp magis in illius conditöre cómpre-
henia eft hæc quadtipartïta naturæ yniuerfitatis retüm
conftitutio, quarum vnacarniseftexpcrs;intellëótiiis & ]
rationalis, altéra Teniilis & carne prædita §? ratiohalis', |
tertîa anrmata&irratiôhalis, quarta inanîmata & iènTus l
expers.' Omnta enim mida futtt & rfefupinata coram oculis<em ,1
neeejlcreaturà occulta in conjpecliiem, inquitS. Apoftolus.
A; jQuare MoTes non ab Angelis;, 8cab ijs, qiiæfiirit in
iupernis, éxorfiis eft deferiptioném, Ted præteritis àhgé-
lorumnationibus,omnibuTquequæTupracoelosTline,;a'l
coelo &terra eontextum orfiis eft ?
B. Conueniens temporibus & hôminibus vtile princi-
pium Tcripti Tui ftatuic,-quando id temporis ex Ægypco',1
Iudxi exierant, & infinuatos aunbusüTorum err-óres lia
bebant. Nam alij quidem impiomm coelùm, ali) veto
terram deificauerunt, quæ duo à ventis Scnubibus mu- j
tantur. Àlijàutem Toli&lunæ venerationis culturh exhi-^ 1
buerunt, ytalijquidem n o âu , alij veroirfterdiuper oc-|
caTumlurninarium impij manerent. Nam hi quidem quæ
n o d e& nebula, & puluere obTcurantùrinter deosrefe-
runt: illi verô intèrèuntem, & pauló poft defituram adorant.
Alij item fontes & fluminaDeos efle adferunt, vt
in æftate quidem definentià j inhieme vei'o audta & ex-
undantiadeoshabeant. Alij vero ignem quafi Deum me-
tüunt, qui tamerrînfufa aqua extingîiitur, aut defeétu
nutrientis materiæ marcefcit. O dementiam,quæfeipfis
Tuntabieiaiora, deificant vani&infipientes.- à vero Deo
per errorem abduâi. Propter quos MoTes rerum diuina-
rum Tcriptor reliaisvltramundanis, abijs quæ càptuïno-
ftroTunt expoficà, narrationerhôrditur, perTênfîlia&ad-
fpe&abilia ducéns adinteÙcâilia,& ad inadTpedabilem
ilium Veru mque Deumi Ad eundem moclûm & iilifbcijl
Ananiæ diüini hominis Babylohium Deum, Tupplicium |
fornacis,& ignem cenculcantèS j qui naphtha, &piCè ,
ôefarmentis augebatur,aqua veto éxtingnçbàÉur r lvi/iito
Adimmàterialçm
8c nullis manihiisfaaura Deumimpios Çhaldæos perin-
ftitutionem hanc ducentesy ac omnes genciliunv deos
creata elle v e r è Tnb Tiftentis , '& veri, & in créâti Dei in-
nuentes: Laudate, inquiunt fymnra opera Domini Dominum.
cônfequénter éo cântico demonftrantes , Deo fimui in
vniuerfum ömnia adferuiendum eflè obnoxia. Laudate
ipfumi aiiint, Angeli, cd:ii,aqua:,(ol,luna,aftiajiginSjtcr-
raymontes ,colles, iunvèinayb;eftii%répnilia,yolatilia,;&
cæ ter àiquæCü n que gentiles in Deu ni numeruretulerunt.
A. C^uomodo Creàuit Deus omnia, priufquamexifterctmateries,
quavtereturî - -
B. Primo quidem die exnullofubie&ö materies pro-
duxir, fimul cogitans, qualisvnaquæque cuiufquedebe-
tec elle matéries. Deinde j^atim proferébat ea,. quæ co-
gitauerat. Atquo hoclocono,lim te mihi delabi ad.cog^
rationes, yt quætetéveilsqnoid pa61ofitfai^um; -Nam
mus, fed fiipTàpofitûrn, de qiio Dâuidés canit, Coeluth’call
Dominé, ad modum domus dupÜcem fornacem haben-
^‘xs'^idtéiTeSehl S^diTcernens a terreftrîbus vltramuhdà-’
lia, & vehui tabnltuo quodam diriméns. ■
I A- Quaté no.fcrip(it Mófes,quqd feccrit Deusâqaâ,^rit
igdérnrautçérajvrdeeoelo,i8çterra,Sçarbôcibu's>ôccçreris?
•’. B.. N tira. ergo,quia‘id e tiam TcripÊii mefh'quÖdDëiö^c-
cepû puluére tèru foriuauerit hominem, neque additum fit,
'qu^d eifecerit Qculô’s'jaüt aurés',aut pedes,aut brachium,
•Idep putandum’ èft'à Déo non efîe creata omnia-naturæ
Orgânà, tum interna türil esterna ï. Nimirum in fis quæ
éb mpofi ta | &aliq uan d o fei unjâa'Tü n t, ex præftan doré i-
gfâm rè mrep ræfe ntare Taerà feriptura Tólérf Qtómadmo-
dufn diUindtum^Carminumauâprinquit-BwrMîi’ir^ài»^
abijtincohftlioifnpiorum. Non veiquè àbeatitud'ine mulie-
fes excludçns, led cum eàdern fit natura , ex principaliofe !
carmen ofditdr. Ex fis igitur, quæ in ifto carmine præftan-
tiora.Tuntletiâmdeféquentibusiudiciümfiar.Narncôm-
memoratipnecoeli,& terræ, vniuerfum hoc comprehen-
ditùr, aerytenebræ, abyfïùs.
A. C a r amerri quafi viribus, inferior Mofès, nonag-
greffus eftfdribere tenebrarum & abyfli créationem? .
B. Enimuéro quæ Mpfés prætërijt,. quo minus feribe1
ret, non viribus deftitütusfecit; fedexercitium nobisre-
liquiriSSolomo fcripfit in perfônafilfi ad patré Ioqüentfifî
A ntèquam abyfFo^aceretferam^püdfpium, ahtAô'mnia
difpoiiens, nfnfirüm potentia & fàpientia DeiChriftos.
A. Ae r quando faâus éfi:? Nüih qudd ètiâm de hoc
TcripferirSoiomo,xdicerepotes? -
B. Audi Mofcm dicentçm; Et ftmttisDeiferebaturfaper
aqitam. Gum hocaùtèm contentic 8c Amofus : Dorhinus
inten de ns tonitrujôc creansfpiritum.
A. VerumnOndehocaeredicit, fèd potius deSpiritu
iànôio diótuin eft id verbum. Non enim aliùd dici.mds
eflè aut v6càriipiritam>quàm ipfura fiiiritum facrofânôü.
ÿ Bd-Vereor ne cum creacuira eonntimerem increatum.
Vetumtamen np negans hocquoddiâum eftjadmittfrô:
& hune, fi vt par eft & Déo compe tic in telligatur, férrifu-
praaquas, adviuencia producenda ipfas fôuéntem, & in-
ftar inenbands gallinæ vitalem quandam vim immitten-
tem àquis fub fe Totisj ad producenda innumera pifeium
genera::
A. Gu pimiis in fuper ex te difeere de o’rtu ignis. Nûfquâ
enim in Scripturalégimus, qùod dixerit Deus: Fiat ignis.
r B: Omttium màximèefficax eft natura ignis, videtùr-
queconfiftere& latitareinçreatione terræ. Quando la~-
pidem pereuffèris, exeôconcipitur ignis fecro collilb
iimilicereârieifôlet.Séd& ligniscoliiiisconfimilitercon--
fpicirurvvt bftenditaxis in curru eX preflura on e i# ardens
peradniiftum ignem, Neqùeid tantum,fèd & môîôfæ fi
circumaguntur inanes,apparet ignis exfiliens 5'ad.quatum
fimiimldinem&nubium.collifïonesyentis'impnlfa.rum'
éfficeréfulgu ta cófueuerunt. Omnia enim igni miftâfunr,
vtinquir Petrus ille, clauestegnicoelorü‘geftans,ad hune
fere modum, Nam cdtlt, qui nutte finit & terra, igni repofiti
;futit-,& feïuaiitui indien; 1 tni ; c ij,& per dirio nis impiomm homiiiu.
A. hiemeCurb eæderri fiint nubes&venti,
neque f ulgutnéque tonitrufiaeî
. B. Quodionicru at tin er, quid mihivideäcur,fupid di-
(äum eft. Quod-veto fillgura no apparent hierae, propter
aeris craffitudinemfieriputbj&pröpterpenetrantem hti-
morëima ubium. Node nim quem ad mbd um quod ficcu
8c aridum eft, efiam liiadida Së multam habenda mate-
riernin coilifionibus lucere folenr, cum illud quidem per
ignem incendätürj in hoc vetd Vis eins flaecefcjtti ^
A. Satis, quidem vera finit , quædicis> verùm nos de
fulgurfe qiitèrimusi 8c de géneratione ignis, vb i nam dixer
rit Deus : Fiat ignis. V
v g. Mofès feribit: Et dixit Deus, Fiat lux, &f*'âa eftlux:
ivideliçet ignis natura.Noneninifolummödois ignis eft,
qùi apud nos èft : fèd & fupçrnæ illae*- porè'ftates ignis èfle
videntur, èognatæefi qmîpud nos eft.
' . " D i ; 4 A. Sed