—'— r I • *'Ó V T r’ _ , - • ;••■ • ._____
K ] r— --------f C' , L v » nnnülïTIiiHasorumi icenbus execrabilc lucrüm proferebatui, ncc iau.cn m
SSIhore.cibo uitmunt, S « f i euadére.qui- omnibusreqoebiröretifcpr.Tdiecuentas,fed mpaucix,
s]uo-crudcliói'fei'iïas : quianon {bluna propreropes.fed
etiam prfiftcffpeifl lucripiurirhicxtingucbanrur rcufti
.litfonc iip fi,& feuiore s pirata: la,rombus,a latröctnio
caVlliranf'ahqùi rcmperent.vbi pradaralronfenlerinc. Sohns cu.m b«rnqueaecegtaobcra
„ o fà b fb a r e n c L baricsimmauiutisaftg.atisnnwrc.Nam&ipIsfcri.vt
ganj- nc. deprene . 4 , „ .„W r ic u fe forent : ba:,tnms rni.tnanior Iohann.es. *■ ' • .
banuu>nondulniTvddpcndio,.J •£•• - - et iifto- I OcniqiS=cunvcaliagcrs«ntntd,:Syris, etiam fi àbqui C a m
SçcIuscnnndMCcbafur.ancumq J f ? miferabili reikcatenu.r,indicidcornpetto; cransfugere taroenajij: I
ncshabnsn. id ! non definebanc. Inter quos Hannens Laz.ri, qui afle- j
' »W a i t . portam fibi créditant quindecm
In j.ri .s'.
tumabi I m(cr tnqu>uaiiicm<i .uim - -- 1 ■ _
fumptumj , 'm ‘r C f r lo s ,\ i^ # 2 « o ii .* i,s .« V ? n o maaault.
a S T a , ' tiund genus hominqm p'r*<»pi«dauamiam , &
ft% t r e J r ^ a d * e r fa t ia n,vcndii!tam atrox fit,quod celug.at.nimeiuis
B
rc| hrltarnturpe, quodcrubetcat ftudidpecum*. ASyris
Vide lo-
hfk m
tel Iud.
ex iis cor-
radantau
rum.
inArabasdiftiiifamu'eft,qoibus.& non. minor anan-
tia, Se feritas barbaric* propior iimnanitari.eo quod tar-
ti jluro ludxtfdrenz . ditiptunt quolcunque qftende-
rantadnenientes, contra fa s , contra leges dedicioms,
contra ptotniiruin iöefatis, quqd occrdi non bcebat.m-
« ™ ciduncadhuc vinentes, crubneiique manibus cuilcerant
B I Ü »encm fecréta. Alnum fc. utannsr. 8c intereius manan-
S f c j “ tia prirgamenta antunVreqtnrnpt, noli minus tnrpr-
uciiiiuin ! ter quam ilh.quosudigebat tunes rnfupet etiam l*na
n # i l crudeSiUce.Mulca acetbaeo qpmmiira prabo.mh.lhoc
vno aceihi.us. Qenique,flianode duo millia fere vi-
rorum ddcitia' lunr tali fljgitio , diuihfque vifeeribus,
qua-ilus dubs Syria nmqérabat V Arabia negoc.ationis
recerdebateinohimenta.qu* line transfretati marts perk,
iiis riouo crudclitatis commento in vfum Inert verte,
ant, iSfrnercerh putabant t Quod etiam nuncrnblt-.
iiiimodihorainuiii genere repertas , ÏC nonnnllis hepe
aEwptiorum ,.vc curandisfuncribusncgoi.ientur,8eot-
I. . .. J l vendant mercamratjcompendns. Mi-
Ika fames auri, nihil, feque.ndum putat, nifi quod ad
prancnslucrofum : njhil.fipp'eftnm,qood pecunia: vacuum.
Gratiisiamdudum,grauis in.olcuu..humamsat-
feCiibus quatrendi.cup.idp.i K mcrcatura fada eft vita
hominum rvreno See nipt,ovinitur.Serplit itaquevitium
in * innumetosj vt ram tolerabilior commutatio mer-
cium fit.quam morum anitnprnmque. InfecitSyrotum
aaariliaetiain Romanuin.exércituitf. Nihil enimlaci-
lius in alterum iranlir.quam amor pecunia. 5C deliderinm
hibendi: praiictira ftnitimas opes, quibns vicinus
abund^nerar.Neceftvlla psa:ffio.qu*;magis viriutemanïmieffcÉminer.
quam cupiditas diuitiavuui. Denique
verlntialaudidatiir,paupertas probro h-bciur. Impe-
diuit hoc vuidida: .leneritatem , quia mtaumert reperrl
tanioa furore obnoxij: ideoqne.Titus ,.qui vallate ctr-
cnmfnfo exercitu Syros 8c Arabes propoluerar . con-
reinplarionc maltitadinis rcuocauit fentenriam : vc lupenons
delidi grariamfucrct,5cnepofteacominicieret,
ur,pneuamdenuii.riarer,vertïoinmquéaufterirateiigrauinrtfnosargneret.
qnoa arrro iuccrndi 8cargétq,preriu-'r.' . ' I- . ' ____ „r.v.1 y t»rnbe(ceicni. vt rauifurori.
igrauius.
aenneuaiu.iwte* sjui» a»*j» T-
rebat per vnam poitiiTiTib.i crcdicam centum quindecim .
millia movcaonimelara»odditisadhuc octingentis o- Quidam
(Sioginta* faneribus, quodiple tüendi vicem huiufmodi (vinno- *
recCpiftet muneris : idque folo eorum numéro colle-
aum.quiexmércede publica fepulciforenc, pratereos.
-quos fepeljçrant tui, Qua: autem lèpulcuia, niu vc de fcxcenta J
nnïrb çadauera dèiiccrcncûr ? Port ipdim plerique non ^millia
ignobilcs viri,;ednfagiences ad Tinim, fexcenca millia mortuo-
dih n'etolnm M. ll’ e , qua: per portas elata numerata ; ^ f « l
(inr.commemorabaht. Eoruin vero cadauerum, quae (amclata.
propter infinitam pauperum mutcitudinem efferri ne- p
quiuerinc fatque in màximîs domibus, diuerforumque
operum fpatiis conftipata fmt, numcrum fuilfe inarfti-
mabilem. EradhuceracproecHus malorum, qa x iam
fuperiorum omnium finem viçerann Adhuc feiia obfi-
dio.bellumgraue i maioribus iam tamen Iudæorum
animis,quant vinbus. Superomnia verb femes retrior,
quæiniidiarecur iumcntisaluumpurgantibus, devetufta
rintarefur boum fterüorà: vt quod yifu erat horribile ,
hoc.fieretefca efurientibus. Miferabilis congeries infe-
pultbrtim corpornm , 8e circuitu longo terra ipfe tefla
cadaueribus.rèplctaamemHrosumnià.rerribilis fpecies,
horrorgrauis.bdbrpeftilens : quince vilftorcs,neevi-
.dlosdifcerneret. Vtriufque iimul noxius.&maiore R o man.
impcdimento.qnibus neceflè erat iacentesreliquias
ernentato projerere veftigio : terra ipfius ihculta , &
luccilis omnibus, quæad vftnn militisSc machinarum
necefl'ario conueherentnr., 5 Pcrtredecim fermé in cit‘
ettitu vrbis miliaria longé lateque vaflata humus . & nudum
gigncncium lolom. Omne’iUnd; pomeritim, in
quQantè nemora viridan ia.hotti inhalantes floribus,
diner fa pomaria .fubrtrbanapradia gratam fui fpeciem
dabant, fi quis poftea vidit hofpes.ingemnit : tncola
non recognonit, 8c ad gcnitalem ftgreflusVlocumcum
pnefenSadeiier.patriam quærebat. j . |
Reparatisitaqneaggeribus8c vineis, cattenrque ma-
chinis oblidionis, renouatuseft bellrfnror, quaii ad extremam
operis maninp. vtrinque ftudiis confpiratum.
Totmsenim periculo certansinisdecernebatur, quia 8c
Romanis foluenda obfidio foret,fi aggeres 8c arietes in-
tendercmnr.quibus per iuopiam fylirarum reparatioms
fnbfidia non fuppetebant 6c Iudieis excidium patn*
incumberer, li manu.cederent,cum qualïàta mnrorum
D
i honeda
nterar-
nalcgcs
alere &
ioiVibus
ciuanda
idesn.
orr luosargnerer.quodanrolnccmct.ocargeto prerto-
.„enmnerer,.. Pm c e flk e O t r
iilquerelisnnenres^ nec armalua erubeicercnt, yt ran- j repecii^sanerum ranquam ceflbt
o f e dedeCOrc dehbheftarénr, A r verb Syrbs 8c A ra- ÿnelnd at.
besincrepare.quöd'fmnremoresRomaninominiSidibtu rb (ibiRomano-ex erc,tu , incendia m ^maenmas^pa^e
i f i -Æ m m eos.adibeiu I renr. bbfidionem loluerenr, bed tx liau lt* um vues
fame,8c res f e h l * ptiortsfoccellus negarunr, lubftantia
defecerat,audaciaraanebac: C on tra Romanis roaior
pudot, fl ab his , qui extremum fame fpiriium trahe-
renc, v ifto n a de manibus: diriperetor.. Conferto ira-
que pralio , repuïlî Principes fetfitionis , ad murorom
fibfid iabe llo imp a re sre cur fe ru nr . Sed vb i dubia mu-
roium a cæfura repetitisiblibus.loannes hand inenrio-
fus exirerrii fnbfidij circumfpexir, interiorem murum,
quafi in C . literam duxit. P aftero itaqoe.die conuul-
ä parré m urali,fragorl»bentisbeneficij, 8c clamor R o
mani exerdtus limul in erepuit, quafi patrato excidm
muriprolapfionc. S ed vbi conclamat* vrblSAlnfulta-
• r ____ f. .-Arum nnni rnnri (cecies « ilTlDFOUi'
oupque a horrida cxcogical^nç ;.i vemfle eos ad belli
focietatcm,non ad exercitiuu! liàgitiorum. In cxetci-
tu Romano non fôlitm virtùcem corporis,fed etiam metis
requii'i : née tantummpdo fotticudinem inhoftem»
lcd ecianVdifciplinæ nocmam lpçâari : ne crudelis j ne
impius,ne inibL* ns miles fit : fed rte prædaî pocius quam
viétorieB intentus. Ea grauia videri militiæflagifia^ Sc
vindicari atrocirer. Intetarma quoqué legesvalere-,fide
melius bella gcri,qu^leruetur etiam boftibus. Si ergo
& acmatis dèbetur.quaiïrd magis'precàntibus ? Prom-
de cauetcni ab huiulmodi flaguij»,ne ôc viftorii- exor-
ms,Sifalüm fieienr. Nequc lcdiucius paflurum , vteo^-
r u m fcèle(ta fi agi11a Romanis afcribcrentur , qui plus o-
neri, qua • n v fuifo ré nt. h a que repreflit ali quantum,non
exeeuicauarifiamSÿi'oriin),vr arbitrum fugerent | npn
■ vcpL'iEceptum toueicnt. Dcniqne exploraco pi'iusJi lor-
tc Romani induis decilet pigientia, de miférorum vi-'
ceflura.
a refulcamuri
proiapuwin..nvu. —-------
uit fonuSjVerfa vice rérum, noui muri Ipecies ,improuh gjggg-tttit
faRomanornm gaudia a reftVinxit,Iudaïorum audacia
fiicceffit^quinpericnlumdifterebatur. TuncCælïrexercitum
adhortaii roepJtiVt nóniim illiim murum fine vl-
, A la ciimStarione adonen'dum pniatenr, queni conftruiftio eitrinxlr"; CJuiddcftitiihnusdiujnabénéficia ? Cu
j recens infirmum.&faciléfolubilem proderelii audetent iusenirti nifi Dei nuta infua colliii armafudt ? Defti-
m'oddanimis procédé re,fragmenta muralia afeendendi ruti quoqué fubfidiisalimentorura, née vllns domeftici
facilicatem datura;vïpræliantès Romani,Indseisde ffipe- finis furoris./ Vereor ne iam 8c religionum videaronr
riori locb deccrnentibns.àdacquarenruf. Er quia cnn- rebellésiçjüiScnoftrjs , 6c (hisreligibnibus infidos tam
élântes videbat rei difHcultare.vàlidiffimps quoiqj iux- diu reiêruàrous. Verum efto, fit atröx bellum 8c força
Gap.
XXVII.
Oratio
Cæfaris,
fuos ani;
mantis.
fecongregate,in bellum acosndebattaliorationei midolofum! Qmd euim vos belli deroulceo facllira-
Omniom rerum exitus pinsnegotf,quàm principia ! te l Sir viaoria incerta,certum perichlum. Nonne
habere,nulliincognitum eft_, förtiflimi commilirones, : apud eos mihi ferntolft, qni humana prudenria noue-
qniaconfummaciofdfçeptimunerismaiôrera quairit la- rirn.inperieulispromptioremelTeomniumanimantium
botem j fiquidemfbto libera mari cut-nit nauis.etfi non fortitfidinem , quam in-remiflrotibus contentioni-
fempetd pnppe ventorumafpirent flamina,gubernatot bus F e ri ipfie cum fe circumuaBatas a armis vide-
tamen obliquatvelorum finùs,&-fîhereffagio feinditur
fretüm.Séd vbi ad portum vëhitar,opportüria atftärum
témpei-ies heceflaria eft,& angüfio ingrëflTus naüium co-
ercetur linfitir. Maior itaque periculi cura,vbi fpespiro-
pinqiiä : a:dificaiicibus quoque plana exordia lunda-
riléatorumi fed ardua cetforum opera Faftigiorurfi; ’ Et
plerutnque in ipfoöperis claudèndi fine, rriercedis fuse,
münéredirftaiidaturmiferanäps f ib e r ,aut culminis la-
pfuobrucus,'autinftabili deceptus veftigiq.vtadinferiora
dêcidaf.*' De agricola qurÜ dicatp,cüi,prpcindtus labo-
riofiöt mélïis quam fëgetis'j vindëffïice quam putationis:
&adultis fru<äibus grauioia fempcr metuenda pèricü-
la ? Nihilérgo nouüm.fiadhucnos in ipfo portu .cori-
fummandi curfus përiculum manet: quia per anguftior
ra -vïariïm fcandendum elt ad Antöniam: quö deieófcis
indeaduerfarits4*,fuperiorem occupänteslocum, ae fupra
yerticènllocatihoftium, ipfbs quodammodo anhëlitus
eocüpi iptercludamus. Sed difficile hoc<s nobis videtur
Commilitones,qpäfi Vëró ad ludum, non ad bellum con-
ucnimüs:in quoaut vincendum, aut moriendüm fit viris.
.Tune ergo dcbueracis excufare, quando ad praelinna ve-
niebatis , vt viiidicaretis cladèm Romani exercitus, Sc
maeulataemiliti« probrum diluëretis.’Si Neronis tempore
vleifcendam iniuriam Roinani nominis aeftimäbatis,
quid vo'sdecet veile Véfpafianó7 fmperatore ? Lauemus
fuperioris impërij notam, ne'noftro adh2teac,quam Ne
o qiiidém remoturus per Vefpafianum xftimabatur
refcriinus.
Iudaicatc
méritas.
D
nnt,maiore in eos impetu ruunt, vt vi fibi aperiant i-
ter'. Et àtrociora feipens latibulisexeufius , infundit ve-
nena. Sunt etiam., qua; patpra 'innoxia , in periculis
tarten fuis ad nocendum a fortiora funt. Habent cer-
ui fuaarma, fi quis fc obuiùm ferat, & mortem corni-
bus repellunt. Habent &,la:fæ apiculæ fuos morfus. I
Qu/d autem de viris bellicoribus apud Romanos lo-
quar ? cum Leonides file Lacedaemone genitus, præ-
liaturus aduerfus innumerabilem Perfarumexercitum ,
diçërit : Prandeànlus in tetris,apud inferos coenatu-
Tantum valuit apud Græcos hic fèrmo, vt non fo-
lum de trecentis illis Lacedæmpniis viris, quibus ipfe
præcrat , fë nemos fubtraxerir, præter vnum tantum,
quem fiiperfiitem poftea nullus reeepir: fed etiam de
caeceris qui ûmul ad bellandum proceflèrant, ijîfi quos
Leonides tanto dégénérés bello repudiauit. Quid de
Romanorum integris legiopibusloquar î quos Cato
Românæ aflèrtor facundiæ, & veritacis fyncerus inter- i
près, a fier u it cu m ex u Ira ci one ad bellum proceflïflë; de
quo fe ledituros non^aibiirarentiu, vniuerfofqùe liben-
rer procubuiflè ,nec mutarenr'fentehtiam. Beau,quorum
nemo fuis hoflium vidoriamfugaannuotiauic. Dé
trecentis tamënXajpedæropniis vir vous fubterfugit, &
illi inanguftiis praîliàbantur, ne çircumueoirentur. De
Romanis leg^onibus nullus« vitæelegit, fed orhnes mords
liæreditatem, quorum vos pofterieftis : fi contem-
> ptu periculorum , quafi-gloriofa indoles, virtütis pro:
impetu 1-
texapcriuQt.
* forcia
fiat.:
Lëonidis
diûüi I
ad milices
G
Vélpafiàinis pèr.Titumirife trànsfuderit, nifi vicerimus: | bon abnnatis. C^risenim fortium virorura ef-
Exeqüand^fiôbis tantummodô fupplementa viiloriæ
paterreliquit,quôfufis incafllim tantis laboribus,dede-
coresinulrique« referemusgra:düm , viéteriam derelin-
quenres : quafi non leuius cfimen fie de militia decedefe
fe mortalem non nouerit, omnibu fque pofitum finem
viuendi > Quanto igitur. melius patriae impendere,
quod naturae debeas , & neceffitatem commutare gloria
: nec anhelse feneducis • -. V r . -t . c ■ J -- . I - > -----------f-u^fp••ir■i.i.sv ovb..nuoAxiiaamm vvuituaimll aa
re , quam yiótoriam deferere : illud enim tormidims, deiieere, nécferuemis «gritudinis cafus reformidarë *
hpcprodidbniseft.' Sed periculofum pucatis in hoftem cum‘ depofids aeuo quotidïana fafiidia fint ? Illöruml
dcfcendere,öc murum armis circumfonare : qüafi veró autem ,qui languore marcefeunt, deficientibus viribus
muliebda denobis,&: non virilia operaipfanatura expe- | padter ac fenfibus", ve multorum opinio habet anim*
tat,qu®nobiside4 .vicalëminfuditfpiricum,vt èum pro Udnul cum corpore fëpulchro adiuditentur. At -
gloria hbenterreriradamus. Ad,qu£igirur,nifiad maxi-
ma quajquedDucefuobellatör adhortanduseft ? Nam
vficad opcdsadho'rtado,non folum conuentis, led etiam
conucnientibusaffcrtpudorem,vc exigias,quod fpqnte
debetur: id enim de le mihtern praeftace oportet. £ t tarnen
quid immoderatum a Vobis exigo ? Nonne prae-
ftat mod per virtusem , quam viuere ad ignominiamJ
fn medias Romanorum acies frequenter ludaeus excur-
rir,ac fefe hpftihbus cuneis impauidusinfundit,nun ad
fpetii vidöriae,fedad indicium fbrdtudinis,&oftentado-
nemgloria: V Vos, quibus terra Sc mari nemoimpune
adhuc feftidt,quibus non eftnoüum vincere, Sc crimen
nonvicifle.cum tantahabeadsvicendifuffcagia, neefe-
^uel quidera proripuiflein hqfte gradum non pudeC? fed,
armatosotiütenere,^ inpröcin&u pofitös,reriads ani-
miscxpeä:afe,vr fames-pro nobisdimicet,atque inedia
podus fua,quam noftris fufi glädiis,in,opprobrium nobis
erubefeendos vertant tiiumphos ? Nodpudet(in-
quam^ ftrenui commilirones, vniuerfarum vibfeores gen-
tium,nihilde.armisfperäre,hihi 1 de viribus, fed’de fola
bellatorum, & ftrentiiffirriomm virorum, quife propa-
tria, pro Jiberis, pro religipne morti deuouerint aniihas
de vinculis;Coiporis h uius ferro abfolutas:hulli*dubium,
quin purum illudaechereumelemencum ftellaruld lumi-
ne refulgens, in cceleftibns fufeipiat habitaculis, hofpi-
tiaquodam fupernae quietis : in tern's quoqueremane-
re,infigne aliquod a eft grati» veliniun^,vc& languore
c'ommaccratos öbliiüb abfeondat ; & aduerfüm pe-
düs in hoftem ferentes, fimors conuenerit, fequatür
gloria. Ad h$c vosinuitoprasmia commilitones; Vt in
hoftem perg^mus, qulm claafum tenemus : &afcenr
damus in murum per ruinam muri validioris, qu« nobis
veluc quendäm aggerem prafftac, & «quatur muro infe-
riori. Quifquisvircuds vexillum praferens, primus in
murum afcenderit.,vel fecündus, velterdus ,ve l pluri-
bus comes , haudquaquam mihi non donatus opirao
abibitmunere,etfi,nulla maior remuneratio,qudm for-
titudinis gloria , qus pleruqqueeft tudor. Nam vbi
primumanimis,&viribus confidendffimus quis afeen-
deric, fugien t qui refiftebanr ; aut ad inferiora fe confeobfidioheiôcopëririquando
hoftis mprboconfenefeat, |rcrit, autlatibuliisabfcondent : ira quodmaximonunc
atque in'fuo tnoriatür ledtiilo ? Etquæ poteft elle fine j periculo fir , fï in inferiqribus quærimus, fine labo-
bel Ib visoria? omnia funt repleta cadaueribus.defor- ; rern5gnofcquecui,vcdeie(5tishoftibus bellum conficia-
mes exuuiæiacent,exangues reliquiædefunâorum, ni fil tut.
quosipfi inter fe fuis manibus tmcidauerunr, Quid d '| ^yix fèrmonem Titus ëlaufèrat,&Sabinus fe
fneinuseos,qaos iam fames, ignisylatroctnium | iêditio Ht ëx Synæ viris, cgregiiis bellacor, &ante Cæfarem