Frater,probat* fanditatisæmulus:
Germanacuruo colla frangitfarculo; ..
Mundum recentem c*de tingit impia«
Se&expiandumiamfenefcentemfacro p
Cmore Chrifti,quo perèmtorconcidit.
Mors prima coepicinnocencis vulnerc,
Ceffit deinde vxdneratoinnoxio.'
Per crimen orta,diflbluta eft crimine:
Abelquodantcperculit,Chriftumdehmcv
Finita 8c ip fa eftifinis exforrém petensi
Ergo exfuturis prifca ccepit Fabula,
Fadoque primo rès norataeft vltima,
Veille mortisinchoatorrufticus r
Infulfa terra* deferens libamina,
Deum que rerummortuarumdeputans
Raftris redada digna facris biedere t
Viuentis atrox æmulator hoftise.
Agnqfco pempe,quem figura haec denotet,
Quisfratricida,quis pererùptorinuidus
Prauèlàçrprumdifciplinam^iuidit,
Madare dum fe vota cehfet rediùs.
Mardon,arui forma corruptiffimi,
Docec Duitas difcrepare à Spiritu,
Contaminât* dona çarnis offerees,
Et fegregatimNumensternum colens.
Qui fi quiefcat,nec monentemnegligar,
Pacem quietam diligat ger manitas,
Vnum,atque viuüm fafia yiuorum Deuin.
Hiefe cadacodedicans myfterio,
Hic,qui caducirem laboris oflerens»
Sum main profanus diuidit fubftanriam,
Malum,bonumque, ceu duorum fcparans
RegnuroTfeorum*feeptra committit duo:
Deum elfe credens« quem fateturpeffimum>■.
Cain cruentuSjVnritatiiinuidusi.^
Mundi çqlbnus,im m olat or fquàlfd us:
Ç uiuslitame n fordét,& ter ram fepït, | .J j|
T erram caduci corporis,venam putrem,
Humore denfo conglobatam & p'uluere:
Natura çuius fraude floret fertili,
Fecundafundcnsnoxiorum crimina»
Animæque vitam labe Garnis enecat.
Car o in fororem tela mente m dirigit:
Mens in cerebro ventilatur ebrio* - ,
Ex quo furores fucculentos colligit*- ■
Madens veneno corporis lymphatico;
Deum pepennem fin dit in duos Deos:
Audet‘fecare N ume n infecabile.
Cain peremptor,denegans vnum Deum;
Cain ttiumpnat, morte fir at ris illitas«
AVRE L I I PRVDENT I I CtEMEÏsk
T I S À * M A P T I r N E I A .
S V o tèprædôitat rabies tua,perfide Cain«;
Diuifbr blafpheme Deiîcibi conditqr vnus ‘
Non liquet,& b.ihdæ caligant nubila lucis.
In fin ccra acics d uo per di uortia Temper
Spargitur,in ge minis vifum fruftrata figuris.
Terràrum tibi forma duplex obludit,vt excors
Diuiduum regnare Deum iuper æthera ctedas.
Bina b oni,atque mali glo tnerat diferimina fordens
Hic mundus: Domino fed coelum obtempérât vni-
Non iccirco duos serinent coeleftiaReges,
Quod duo fint opera humanasagitantia curas.
Exterior terrenus hompe ft, qui talià cernens
Conijciteflè duo variarurrv Numina rerum,
D u m p u tat efle Deu ra,qui praua effin x erit ol i m,
EtquireCTâitidem condens iaduXerit«amboS' S
Autumat efife Deos natura difpare fummos.
Quæ tan de m natura p oteft confifte re duplex,
Aut regnare dimquamfonsdiuifusab arce
Separat,alternaque apicum ditione recîdit ?
Aut vous Deus eft,rerum cui fumma poteftas:
Aut quiiam duo fun t,minuuntur di fparc fijmmo»
Porro nihil fummum,nifiplenis‘viribusvnum:
Diftantesquoniam proprium durriquifquereuulfo
Vindicat im perio,nec ftimma, nec omnia ppflunn
Ius varium non-eft plenum:quia non habet alter
IQuidquid difpar habet.cumfilum diferetio carpit,
. Nos plenum fine parte Deum teftamur,&/ynum:
In quo Chriftus ineft.idem quoque plenusj& vnus,
Qui vigeti&viguitfuper omnia,quique yigebit«,,
Participem nullum cpllato feedere paflus.
Summa potpftatum jfimplex dominatio rerum «
Virtutumfublimecaput,fonsvnicusorbis, ,
Naturalis apex,generilque,8c originis audor:
Ex quo cunda fluunt,8c lux, 8c temp ora,5c anni,
Et numerus,qui poft aliquiddedit eliefeeundura:
Vnus enim princeps numeri eft,nec denumerari
T antum vnus p otis eft. fic,cum Pate r,ac D eus alter
Non fitjitém Chriftus no,n fit Genitore fecundus* ;
Anterior numero eft,cui Filius vnicüfvni eft.
Illc Deus,meritoque Deus:quia primus, 8c vnus*
In virtutefua primus; turn primus in illo
Quem genu it. quid enim differt generatio fimplex?
Vnqm femper erit gignens,atque vnus ab vno
Ante Chaosgenitus,numeroque,& tempore liber.
Quisdixifleduosremmaieftatefub vna
%egnantem,pröpriamquefibi,retrpqueperërtnem
Aulic, & vnius natur* feindere viresï
Nunquid adoptiuum Genicor fibi fumfit,vralteF
Externi generis numerum prreftare duorum
Debeat,& geminum diftansinducere Numèh?
Forma Patris veriverus ftat Filius,aciè
V numriteprobat, dum formam frruat eandem;
Non amor adfcitus fociat,nec iungit vtrunque
Coniuratafidesrpietasfed certa,genufque
Vnum,quód Deus eft,fiimmam reuocatur ad vnam.
H«ec tibi,Marcioh,via dilplicet.*hanc tua damnat
S e cia fide m,do minis caelu m par tita duobus;
Qu* te confundunt nebulrelquis fomnus ineni
Incubat ingenio! cui per phantafmataduplex
I OccurrifipecieSjbiuio dilperia fu perno?
Si vim mentis hebes ftupor obfidet, adfpice fitltem
Obuiaterrenis oculiselementa,quibusfe
R ë socculta Dei dignata eft prodere fignis.
Hanc herefin pradaga Patris praeuideratolirri
Maieftas fore: quae re£torem lucis, & orbis
S rinderet in par teis,ge mi natum fegrege regno.
Iccirco fpecimenpofuit fpedtabile noftris
Exemplu m que oculis, ne quis duo Numina credat
I mperi tare y agis nuindi per inania for mis. 0
Vna per immenfrm coeli caueam- telblutos
Praebet flama dies.texit Sol vmeus annum*
Triplex il^e. camennullo di ferimine, trina
SUbnixusrarionevigerjlplender,volar,ardet;
Motu agirutjferuore ctëmat,tum lumine fulget.
Sunt trianempe fimul,lux,& calor, & vegetamen:
V na,eaderaque.tamen rota fideris indifereti
Fungitur his, vno (cruat tot munera dueftu,
Et tribus vnaiubeft miftim fubftantia reb üs. g
Non conferreDeOjVelut^quiparabile quidquani
Aufim,nec Domino famulum componere fignum:
Ex minimis fed grande fiium voluit Pateripfe
Conieriare ho mines:quib us atdua vifere non eft«
Paruorum fpeculo non intelledèa notamus,
Et datur occultum per proxima quajrere verum.
Nemo duos Spies,nifi fub glaucomate,vidit;
Autjfifufcapolum fuffunditpallaferenum,
Oppofitus quoties radiorum fpiculanimbus
lgne repercufto menticos fpargit in orbeis.
Sunt animis etiam fua nubila, craftus & aër:
Eft glaucoma,aciem quodtegmine velataqubibi
Libera ne tenerum penetret meditatio caelum,
Neue Deum rapidis comprendat fenfibus vnuin.
Spargiturin bifidas maleiana intenrio luces«
Etduplices gemmis aurioribus exftruit aras.
S an td uo? fuht.igitur ciir ttort funt multaDeorufft
MilliaPcur numero Deitascontentagemello eft?
Hamartigeneia.
AnnoninpopulosdifperfaexaminaDiuum
Fundere eratmelius,mundumque impiere capacem
Semidèis paflim nullo diferimine mbriftrii?' '
Queis fera Barbareis peritürós tnaiSFat hönores,
Diflbna difrtetum retinent fi Numina cdslum?
Gonuenit & nebulis,& fpnribus>&: reboanti
Ocfeiano,6c iiluis,6c cóllibusiatquefpêlüncis,
iFlütmtnbuSjVénriSjfbrnacibus atque metallis
A iiighai^e Deoshproprios.-fua iu ra cuique.
Vei,fi Gcnrileis ibtdet venerarier vmjbras,
Et placet die Deos feeptiis focialibus aequos,
Die age,quis fdras ^tionis |prte retehtet?
Qiys regat a^q'üoreis ajtetna legègfpeellksl *
Ede cohsredum drftin€tum ius dominorum.
V nus,ais, triftixefidetfublimis i n arce, H
Auófcor nequiri*,fceletum DCus,afpêr,iniquus:
Qufiquodcunque malum Vitiofo feruetih orbe,
Sèuit,6c anguino medicans nbiia (emina lucco,
Rerum principiuiri morris de forriftetraxit.
Ipfc opifex mundi,terram, mare,fidera fecit:
Condidit ipfe hominem,lutulenta .écrnembra coëgit»
Effigians quod morbus edat,quod crimihemulto
Sordeatjinformi tumulus quod tabe refoluat.
Aft aKjpietatis amor,placidumquémedendi *
Ingenium,rccreans l}mnines,monalia iêruansv
Teftamentaduo fluxbruntprincipe vtroque:
Tradidit ifte nbuum melior, vetus illud acerbus.
H * g tuajMarcion>grauis,6c diale&ica vox eft:
Immó baecattoniri phrenefis manifeftacërebri. *
NouimuSefle pattern fcelerum'.fed nouiinus ipfum
Haudqüaquam tarnen efle Deüm;quinimtno Gehenna
Mancipium,Stygio qui fit damnandus Auerno.
Marcipnita, Deus, triftis,ferus,irifidiator,
Vertice fubfimis:cin&um cui nubibus arris
Anguiferum cappr, 6c fumo ftipatur, 6c igtii;
Liuepteispculos fufcndit felle perufto
^Inuidiae,impanepS iüftorum gaudiaferte,
Hirfutps iubadenfa humeros errantibus h^rdris
Obtegit,8c virides allambunt ora ceraft*.
Ipfe rpanu laquePs per lubrica fila reflexos
In noaiim reuoc^tifacilique ligamine tortas
Inneririt pedicas,nerUofque in vintula tendit.
Ars olli captare feras, animalia bruta
Irretire plagis,-retinacula denique c*éi$
Indéprênfa löciserrattti opponere prard*.
Hicilleeftvenatoratrox,qui c*defrequenti
Incautas animas non ceflac pleótere Nimrod:
Qui mundum curuis anfra<ftibus,8c*filuofis
Horrentern fcopulis,verfutö circuit aftu,.
Fraude alios,teCtifque dolis innedere adortus:
Porro Giganceisaliosludandolacertis
Fraingere/inereos late excrcere triuffipfios.
Improba mors quid non mortalia pedora cogis?
Ip(e fuam,pudet,hcu,contemfo Principe vjt*,
Perniciem veneraturKomo:colit Ipfe cruentum
Carnificem,gladijque aciem iugulandüsadqrat.
Intancum mifèris peórati nedare Êaptis
Dulceniprieft:tanta1n cenebris de peftbvoluptas.
Qui malt principidgenuitjDeus eflè ptttetur,
Quique bonainfecit vitijs,6c Candida nigris.
Par furor illorum:quos ttadit fama dicaris
Confecraflepeas,Febtem,Scabiemque,facellis.
Inuentor vitij non eft Deus: Angelusïllud
Degener infamiconceptum mente creauit:
Quj priüs auguft.um radiabat fidns, 6cingens - A
Exninilofplendprnutritoardebathonbre; * gL
Exuihilo nam cunbta retro J fadumqüê qupd vfquani èft.
Atnon ex nihtloDeus,8c Sapientiavera,
Spiritus6cfandus:res Temper viiia,necvnquam
Ccepta,led aereos etiam molita minifteps.
Horum de numero quidam pulcherfiïnirs ore,
Maieftaceferox,nimijs dum viribusandus
Inflatur,diim grande rumens left altius cftert,
Ofléntatquefuos licito iada g|prs igneis : .
Perfu^fit proprijsgeniturn Ce vitibus^x (e
J j JHbltoth'Vet.Patr.Totn%*
Materiam fumfifle fibi:qua primirus efle
Inciperet,nafcique fiium fine principe coeptum.
Hincfchola fubtacitam medicaturgignere fedami
Qnædocet è tenebris fubitummicuiflè cyrannum:
Qm.yelut æterna latitans fub ndde,tetrorfiim
V ixerit,6c tedo frmperregnauerk *uo.
ÆmuluSjVt memoranc,opera addiuinarepentc
Corrumpenda,caputcaIigineprotulit atra.
Hoc ratio fed noftra negatxui noh liçët vnam f
Infirm arte fidem-fabro quae tradita libro eft.
Nil,ait,abfque Deo fa|dum,fed cunda per ipfum, '
*Cunda;nec eft alius quifquam,nifi fadus abipfo.
Sed fadus dê ftirpe bonus, bonitàcis in vfiim
Pfoditus,6c primo generis dte fohte ferenus,
Deterior mox fpönte ïua,dum decolorillum
Inficit inuidia,ftimulifque inftigac àmaris:
Arfitenim fein cilla odi] de fomice zeli,
Et dolor ingenium fubitus conflauit iniquum.
Viderat argmam,fimulacrurn 8c ftrudileflatu
Cpncaluifle Dei;Dominüm q uoque conditione,
Qui cundum proprio regeret mbderàmine mundum*
Impofitum.naturafoli,pélagique,polique
Vt ram ul ans ho mini Ipcupletem funderè partum
N6flèc,ôc eft’ufixm tefreho addicere Regi.
Inflauitfermentoanimi ftomachante tumorem
Beftia, deque acidis vim traxit acerbamedullis:
Beftia,corde carens,cui tune fapiencia longi
Corporis enodem feruabatredaiuuentani>'
Complicatecee nouos finuofe pedore nexus«
Inuoluens nitidamipiristorquènribusaluum
Simplex lingpa ptms,varia micat arte loquendi.
Er difeifla dolis refonat fermohe trifulco.
Hinc natale càput.v'itiorum.principeab illo
Fluxit origo mali:qüi fecorrümperé primum,
Mox horoinem didicir,üülioihforfnante magiftro.
Vltimusexirium fubuerïb Eræfide mundus
Sorritu4mundique;omnis labefada fupellex.
Non aliter,quàm cùmjncautum Ipôliare viàntem
Foftè làtro aggreflus, pfædæ priùs immembr ipfum
Enfe ferit dominum, pugnae nodumqüe, moramque.
Quo pereunte trahac càptiuos vidor amidiis,
Iam non obftanci locuples de corpore praedo.
Sichbminisfubiedadomus,ditiflimusorbis
Scilicetin facilem domino peccante ruiriam
LapfuSjherile malum iam tune vitiàbilis haufît.
Tune lolium,lappavfque leüeis per adultéra culta
Ferre malignus ager,glebis'malè pinguibus aufus:
Triticeam vacuis fegettem Violauic auenis.
Turfeetiàm innocuo Vitulorum (anguine pafei,
lamque iugo édomitos ridu laniareiuuencos
Occifo paftore truces didicere-leones.
Nectton 8c quemlis balaribusîrritatus
Plenas n o d e lupus ftuduit perrumpete caula's.
Omne animaldiri callens follertiafurti
Imbuit,6 c tortos acuif fallàciafenfus.
Quamuis maceriesflorenteisambiat hortos,
Sæpibusôeden^svallënturvirearura: .
Autpopulacbredetgemmantiagerminabruchus,
Aut auibus difeerpta fens lacçrabitur yua.
î Quid lo quar herb arum fibras,medicante veneno
Tirtdasjlethiferi fudiflè pericula fucci?.
N oxius in tenerfr fappr æ.ftùateccè frutetis,
Çùm priùs innocuas tùlërit natura cicùtas,
Rofcidus Ôc viridêmqui vëftit flos rhododaphnen
Pabula fafauis dedërit fincera capellis.
Ipfequoque impofitum deftrudofcederecerto v-_
TranfeendunteIementamodumirapiuntque,ruuntque
Omnia,legirüpis qualfantia viribus orbem. ■ ;
Frangunt vmbriFèros Aquilonum proeîià lucôs,
Et çadïtimmodicis filuaexftirpata procellisv
Parié alia viôlentus aquis torrentibus amnis
Trânfilit obiedae præfcriptarepagula ripæ,
EtVagus euerfis latè dominatuririagris'.
NectameU histantam rabiem nalcentibus ipfe
Conditor inftituit:fed laxa licenria rerum
P g g g Tur- t