
6 i4 Philäß. EpicBrtx.
j quia cum illi^cblebant ludaei&idola, inq; his etiam feri-
pturs diuin^inquirehaiuuf >-&,comburebacur a gentibuss
Scriptttra ' Siquis aiftenvabfcopdiflpt;dg plahnisaliquid cxiftcjte pa-‘
facra a ge^ c t , ppftmbditm requirebantur apaucis fan&is eaedem di-
tibus com ain^fcnpturi;cumqueihpenuenmr , &ccipiehtes poftea
bureban- qaierant illoiempore fapiemes-quianon crant prophets
iam,fedfacerdores:tim6redetenti,iuxtaquodaccipiebant
a quibuidan's ita cqmponebant&texrqm;pfalmoru &ita.
brdineexporii iubebant; Sicergo-fecuridum hiftoriamin-
sequaliratisfvt dixcrtfnt multi,caufahiec eftevidetur:Nani
quod fpiritalis inipfainsmialitate qifalmorum aqualitas
{jx Ghrifti fcientiaeogttofefehda, manifeftumeft ftudrofis,
vt quod eft in pfimis, hocfit& inmedio de Chriftoitide,
l f&quod erat pofteafpturum, deeodem ante didu milt v-
” bique.IdeoqQe Apoftolu.s :Chriftus heri 8c h o d ie ,i^ &
mfeCula, inquit, feculorum.Nam quod fpiritali virtutedi-:
d i fiqt pfalmi, non eft dubium vt quod ante fadumqft
per diabolum de impretateidolorum,hoe &TubIud^is fe-
dudioneeiuscommiftiim facihus monftraretur, & quod
ipfius fit btiam'hareticorum peruerfitas in-fine pullman-
tium quotidie,nonigno'rat'EcclefiaGatholica.
Vfal. 4-
Irafci fine
peccato
quid fit.
■Matth.s. ■
Matth, ty
H-ÆRE-SIS deeo quoddiäumeß Cain, tu dormnaher
is illw. > 80
CVnt hæretid contrariafefttientçsiibro Genefeàs , quo
^dominus dixerk ad Cain:Peccaßilqutcfce,ad teconuerfio tua,
&tueiusdotnïnaberis. Gum enfin dicte tuipfiusdotqteabe-
ris,putant quod dixerit e i , tu eris dominus Fratris-tui» Et
qûamüisÆitaqùisiènièîittquia maior natu erat Cain qua
Abelfrater eius,qüiä& in lege'l maiores natu erant 8c ho-
nore,id eft,primogeniti,nön autem huicdieteTu eius do-
minaberis, quali eris dominus eius, quod eft in omnibus
coatrarium.Siènim itaelTeiÈiqùpmbdo dabat in eü mortis
fententiam dominus., quocl'fimm occideracfratrem ficut
feriptum eft? -Non ergo ita dicit fetiptura dominari illu m
Pra.trifuö,vteum i^terficeret,fed fiominaberis cogitatio-
ni tuæ,malç.v tique, quaï efti n ar bi trio tüp,vt cuiufque hominis
atbitrioatque voluntate, aut proijeiat de corde fuo
malam co^tatÿinemimmiftaal à diabolo, aut non proij-
çiendoicrfirfefiincùrràt perpetuum : vtpericrutatorenfin
cordis &anifhmominis,'Ghriftusdominus.occultaipfius
;præuidens,arguebat quod cogitauerat, 8c monebat ne facer
e t illudfceleris> inque hoc,viaro paricidijfeculo femi-
nârét.Qupd&inEuangelio didum eft:Si babes aduerfu&jra-
twm mm iramyvade,réconciliant&fixe poßea offeres munus tuum.
Et Dauiditidemait:Ir^;w»i & nolitepeccare:Et quimodus
fit,irafcimini & n.olite peccare ,ipfefubfequiturdifferens:
quæ dicitis in cordibus veftris, & in cubilibus veftris com-
pungimini. Solomon etiam rfiafcenderitfpiritusinimicil
dominantis in tc, ne desei locum vt inte habiter. Et Do-1
minus •: Qui irafeitür fratri fuo fine caufa, reus efife iud ici).
Ideoque pcllendam cogitatiqnem exiuggeftione an fini 1
‘dominus e.docebatillico,ne cum diu fit in-homine,adper-.
;pecrandumfacinuseum|>rouocet proniorem. -
^ÙeCain.peccato Hæ r e s îs , quare Deus ei vitam
. concejferit. 8r
ES t hærefis quæ non rede inte.lligit deQain* quod poft
fratricidium quöd commiferati rogas dominum mori
potiusquamdimitti.dicepsitaj maiorcÿtfajeflßdimiffmfue-
to,& erihomnisqtii inuenentme, rnterjiciet me. Sed Do min u s
per eum vouin , omni humano .generi yelut generalem'
docendo modum, perp^tjentiam tribuebat bonitatis fiiæ
indulgentiamcopipfamjytiamdefinentefcelere^ bonq.-
Tumoperum ftuduoficatem lequerentun^ cerfamque ab
eq çuiidi cognofcerent. ampledendam, dicente;do mino:
Nolotöortem.peaatoriSyfedvtreuertatur & viuat, vt tantifcele-
riscundisper eum pafeicetet pm.nij:encia> inque ea indul-
igentiapariter copioiàyytpoenitenciu m iam bona fuduofi-
tas hoitamento Dei monftraretur hominibus, quo earn
præuidences falutem poriusquam m.ôrcem fibi defiderent
acquirèndam. Yndeveluti fiiusaccufätor ätqi iudex
cum.ex parte.gignitur Ga in, dicensquod commifericfratricidium,
audireaDomino meruit, vtfifrudusbpnoruni
-pperum deextero eum fequerentur, remilfionemtanti
fceieris.eflet fine dubio accepturus , nulluinque metujn
mor tisl nferehdKiamfufpi careturfibi ab aliquo affuturu.
•Infuper.etiam & fignum acceperat ne occidererurab ali-
quoieumque etiate feptem pceqgsperpeti, fi qujs homi-
numaufusfiufietin eum manus inijeere: cmlefti fententia
definitumilpfaeriim veluti peeniteritiafida, nonyerain-!
ue ntaeil:,eum an ditd Domino: Omnis quhccidirit Gain,fep-
tem vindictaspcrfoluet, V nde & fignfiniaccjpeiemerattpro-
pter pcenitudinetn, fi tamen dignabonorum pperum iathI
enmfruduofitas (equeretur, fednoninuenimusfrudum
bonoru.mineo pcenitentiie vfquam fuifle, quanto magisI
de genere illius omnem impietatem potius pullulafte, qui
poft.eum haeredes impietatis paterux,& immanitatistanti
fceleris exiftentes, cum non malorum fuorum pcenitudi-j
nemgererevoluiflent,annunciante eisNoebeato,-perfe-
uerantesin fcelere,diromorrisinteritu perdiluuiumperi-l
erunt, exceptisodoanimis tan tummodo tunc temporis,
qui de genere fandorum fuerunt edit! , qui ’lfieruerunt
procelkmft>li tantipericuli deuitare. p
Dejlelliscceloinfixii ItL e r e s i s . 8 a
Poenimaj1
Gain,
Camèlj.
gciidühoc
capüt, na'!
non eft hj
refis, pu»
reftellam
effe cdqi
nfixasci)
id PhiliÂ
ES t hæréfis,quæ ftellas infixas putat cfle in coeIum,non
dethefauris locifqueabfeonditis > atqtreà Decrdilpo-
fids in vélperum iufTu diuino repente procedere^ ftatutif-
que borisiuo lu mine curfu m minifteriumque in didum a-
gnofeere: quod contrariumaliénumqùe fidei Çatholicæ
inuenitur,fi itaquisfenfeik, magiiquepaganæyanitatis,
& Philofophorum inanisfèntentiæ, quam Chriftianæfci-
entiæhabereconfortiumdemonftrabitur.-Scripturaenim pbiPdJ
omnipotennam Dei ita edocet -, ytinbreui è diuerfîsthe- thctici.& if
fauris concnrrere arque djfcurrèreiydera nuntiauerit
aftrbnomi]
namenîoque coeli npdi (que yt lucis caufa ex partefint^l
atc]; fchW
iâftîçir’|ij
peopræftuaatque com mpdata,diuerfifqueliorarum fpa-
Thèoiôgi !
cijs,vélut ad’fua locarurfùm redire ftatuta fint, vçèqùibus
furamöco'
locis fexire iubentur qtiotidie j adea loca’reuerti iterum I
fenfuafirim
præfidente Angelo & compeïlente, cùrfum debitum.præ-1
b
terite nullp modo poflint.Hincque effufa Chrifticlemen- gnamuis
A H
tia omni manifeftaretur hümano generi,quod iuftis & in- l^nùllia
iuftisinhoc mundó parem côcefièrit gratiam bonitatisian- veterib^l
n un ti ans, quifolemfuum oririfacitfupertufios & mufiosié^utt
fuper bonos & malos : Et noùerunt fyd,era, inquit thefauros n^ l
fuos,& curfum4 i%oSt«m qùotidie. ■'
H æ re s is Vetefùtefiqmeritimultareprobarts. %
ÇVnt quidam hæretîci, qui de veteri te ftam en tom u ita^ ^
reprobant,ideftSalomonisEcclefiaflé, paucis quidem
confcriptum fêntentijsy. omnem tamen thekurumctElc|- tccltüsl
(lis feientiæ quanentibuscpntinentem : nam quodomni-
bus fàpienrior priqribusfit,ipfèSal.irator teftâtus eft. Gùiq
leguntevgo:os///’w vmitas vamtatisqttxfub coelo funt. Et défi- 1
deraui habere,vt-didûm eft^diuet/à. ’Et Deusanihi dédit, I
.in<\nït,érecceomniavanïtasvanïtatU.So\mviXz.mç:n\iù^cdiî- \
ea addit eflç à Deo,yt fi qu|s m anducet-, ;& bibat, & bene-
faciat aniinç fijæ.Quod fi hanc ef ca m -fol u nt^ u t hunepo-
|; t unid i xi te fie i fti u sfècu li V v til e m q;' ca rn al em, nihil autèm
! Futurævitæ imrnôtralisaliud nuiitiabiti fixyanum hpifii-
I n ü m.lab qri m pe di t u r. E rgo quod ait Àpoftolus de quibuf-
dam:Mâducet»us & bibamus.cras enim mqriemur,quod
; p rofedo pagartotùm,&E'pieuL'eoriQm eft talis h*refis,qüç
! yicæ pecudunl èômparâtur. Ideoque bonio in honorectimef- rjïim
■ fet.non inteüexitycomparatto eftpecudibusinfipientibus : Salomon 1
. itäöire 8c càrnalem-vitamltjjminüm-rà D'eo dpncefkm^fi
. muicisdiuitijs nuntiâüit j & futuram Angeloiuinglonam
' nihilomfiuis in ftudiofis inefïè.pauçisidefiderahtibus, &
. çrcdentibusprædicauit' Sienim & diûes in hqc feciilobe-
j ne o.peratusruerit,uecefïè eft y 1 8t illîé’futuræ yitæjConfbr-
tiamçôhleqtiatur : Siefit enim&hæcterreftiisefcâà-Deo
data eftyita & ilia çoelcftis efcà de lege defideranda eftam-
ptius , fides quippe Ghrifti Domini de lëge & prophetis
aduenienscupientibusglon'ofa,quammagisMaiia,qudm £wf,u,
Marchaelegeratdicetedomino;maioremfortêm Matiàm j
! "'ele-
} ïfrl-fr
Chrifti
. docendi
I modus.
I D • Adarai
ktaccs, ^
IMS
Lib. dcHoerefibu*.
eleaifle» qui-nonaufertturabea.- Ergoti d'mt,vamtasväntta-
feculo funt, heevtiqtte trahfeuDtiapridica-
uit,pröpter futuram illam gloriameminentemacpetpe-
vtait Apoftplus : TranfitenimfigüraßUiusmUndi &
„ioria. Siautem figura&vita& honpr, 8idignitas mundi
fftius cefiabunt &deftruentur,illä quippe eiit defideranda-
(cosleftis&äftgelica^ignitas.qu^'in cprporatiöne.ac
otie,& refurredtione quippe eftChrifti Credentibus adue-
iurä,quar non tera p oralis, car nal is, ac caduca erit vt lud*-
prum fecündnm literam, & alioräm taliufti pereuntitiin,
in pofterumautem mhiiexpeäantrum. Prqpterquod di-?-
cicDominus: Öperammef amqm tionperit, vtcredatisin me
quem mißt pater metis. Ergb non Sal onvo n de hac e fea folum
carnali dicebat, de illa autem prjetermitrebar,fedduierfä'
efcamVgloriamquefandtorum hqminum mmtiabar: car-
nälem quippe prim am vitaehominum inprsfentifCculo,
poftquemortem cceleftc illa.m, 8c Ängelicain dignitatem
fuftis & fidelibus aduenturam. Hancque carnale velut va-
nam& temporalem, Iudaeorum quippealiorumque tali-
um iuftificat.iohem, vitamque pervndam nuntiabat
vmbtamefTe cognofcerent, vitamqueeorporis temporale
non multo poft decidentem,in comparatione quippe coe-
leftis illius,ac perpetute dignitatis nön ignorarenc. De qua
efeaait & Propheta: Gußate&vidtte, quiafuauiseft Dominus,
83
Möfisäliud in fpnp voCis > aliud jn ablcoiiduo (älucare
Ghrifti my fteriüteContinens hun'tiabat.Ergo neque mandatum
finelegC,nec leX fine matidato , nec gratia'Chfifti
firie lege&mandato accipi j aut credi debet ab aliquo. i
beimägihe:& fimilifudineDeiin bomine,
' H ^ fiR E S lS . . ■ 8 5 1
SVnt,^idäftfciilreträ, qüitumleguntfcripraram,di-
cente domino.- Faciamus hominem adimagmem &fimilitü-
dinem noßram-.non inparüäm defeendunt amentiam,ignorantes
primü quid imAgo,quidv'é fimilitudó fit Dei. Cümque
nefeiunt, quid fitiniago Dei natura proprietatis , 8c
quid portionis fit gratia, non patuamfibi praefumü.t füper-
biam dignitatis. Imago enim DeidH'effc, anima ömnis ho-
minis,fa(ftaex nihilo: Similitude autèm itt fadé & vita nifi
cognitafuerit a Deo, appellari non poteftDeiitnägo fimi-
iis.Gumq-, feeneplusaeftimat^liquis.pr^fuifaptiptiis crime
incurcit potiüs,quam meritum dignitatis fibi äcquirit: Na
cumhxc peccatis inuenituranima,&iudicio bbnoxia de-
tinendo eognofcitur,quomo.do eilèppteft h^edfei natura-
lis imago,quae diuerfis peccatis agnofeitür infëruirè ? cute
alia nulla eflepoffit naturalis imago Dei diuitia & pätris
propria,non Apgeli,aut hominis,tiifiChrifti Dei filij, qui
naturapropriéfötisindifereta paternxfubftantise, ac fem-
piternteimago fit,genitapraprie? non pofitione fêruitutis
creataex nihilp,vt hpm'o & Angelus.Ideoqj imaginem,id
eft,animam homihum Paganorum,Iuda;orum, hastetico-
t u m 8c omniupx dici pofte declarauit in cpmmuni gene-
ratidne , atque vnius qualitatis natura feripturafubftan-
tiamnuntiauit: fimilitudinem autem non omnium, fed
fandorum , 8c C hriftianorum eflètafatümmododeclarauit,
quiin fide, vita, 6c bono operepermanentes, Angelo-
ESt h*refis,qu* de Canticis Canticorum ambigit, ipfa
itidetna:ftimans non fpiritu diuino, fed humanarum
return caufa ac yoluptatem hominibus ab eodem pr*di-
cata: cum coeleftiumrerute veritas human* fimilitudini
comparata genus hominum docuerir, ficut feriptum eftin
Euangelijs,& vbique. Chrifti itaque diuinain carne praefe-
. rum ctekftiatnëritai in futurum cönfeqU^
Ha e r è s is deCanticorumlibn.
Imago.
Similitude).
tiaomnesikdocebat,vtamorediuinoj)rouocaret,mohi- p atriai.c|(S)p rophetse,Sace£dotes,Iudices,Apoftofiiatque
mulperet,mifericordiacommoueret,fle6leretboni-Euangeïift«,& J^.aÉtyreisrqui tatelfiam vt Deus'oftendëbat,vt pater monebat,vt paftpr | r j p ^ i ara permanëtes.A.ngelorum gteri*copulari-4Do-
P h il. 3.
Matth s.
tione muiperet, mnencorciiacommoueret,necterec Dorn- j Euangelift*,&Majtyres,'qui Trinitati credentes, & in vi-
tate:Nam vtDeus'oftendebat,yt paftor j g r ^ iarapermanetes,Angelorum gloriæcopulari-à Do-
pafciiâ demdnftrabat, vt rex vincendo inimicum veftigia j m^ '0 ^ântkotur: Similitudoenim ex dpdrinalegis.fide,
feqiiioftendebat,vt fequentesfuùmfraternum,ideft,Do- vita}& ftudio^Dpere cognopturvera, vcquæàD^o Fa-
minum Chrifturn in carne aduenientem in triumpho im- ëius diuinæ confentîenSjptçcèpFà flAkÜtâ;c^mmortaïis
gloriædc cpsleftis meriti, cum eo paritergratule-1 pieû£io,regni coelëftis confortium fperetâb eo Fep p flé adi
mur: Ideoque ÔiCantiCàdi&a funt Canticorum, vt qüod5 pi(a,dicente Apoftolo : Noftraautemconuerfatio incoelifeÏÏ.
antein lcgevmbràtilirerdicebatur, ex parte in loco,Chri- ^YyQ^^sitci^miGaudeteyqutanominayepaincoelofcripta
fti iam præfèntia cpnFummatione myfterij pèrçffionem EtqUOdindie iudicij eosficut ÀngeldsdembnftrâceleErata,
in Fupplementum panderetur, vt ceflante vm- fikffituros.Dominûs dicit de regno ccelefti Vernie,percipi-
bra coelëftis ètiâ lucis omni feculo veritas refulgeret, quæ ; tere:numqU0dvobis paratum Similitudo
corpuséc animum homlnisaccéfaderct, arqué ampre coe- i ^eft ex fide fanâtæ Trinitatis,& vita bofaa , 8c opère i.ioa 3.
lefti fenfum hotnihis excitaret^Qui eigo vani homines cô^ j pe^ nti inefte oftenditur, yc exc.untespercipiant;promif-
cupifeentijs carnis inferuiunt, fingunt àuc non pofle fenti- ! W çonfortium Angelicæ dignitatis.vt ait IpannCs^ Tune M*ttb‘
re aut fi eis exponitur, contcnunt difcere,legifquè nolétes \ çm^es gi erimUs.Ét àomians-.Smileseflotepatris vejiri.
virtutem agnoFeerejùon minus Iudæi, velPaganiiüdican-
di finit.
De mandato ^ d < e ,H a e r è s i s . m
H æ r e s îS^D^umincrepdnsyquodßmrßslihguv&modis
homines allocuttußtV
’ P Vntqùidam dicefates h î retici-, cur non Deüs vno mo-
Cl perpétua «ettuia gracia , ^ i . . v h«* lepe diui- ficut&antèa , fed loquebaturdecoelo voce îpfius audita,
acceperat in Paradifojita enim feriptum eft ili lege ’- Neob/i-
tus mandatum Domini Dei tui recejfétïsab eo i Ideö lex
adftiónirio madatij & confirmatio éft primi illius. Iterum
teandatu SdeX Chrifti plèna.m predicant gratiæbonitàte
ac præfentiam faltitarem.Ideoque dômihus ait :Ecce qutlo- j
quebar in Prophetis,adfum. Maioresfunt itàque quifubman-
datofuemnt antiqui,cumitoti obiici etiam Chriuifaluta-
tis/uis pofteris 8c eius myilerium nufitiàruoc,cuîùs &
liuione exi (lente in Iudtèis adiuonitio rurfurnliterjt fiibiecutaeft'.
vtitilitetaetiimChtiftifpiritdlisfcientia , dccar.
nalisptæfentiailliuninansfecalmofperarttin-. fdeoq;Iex
eaquàittiofigù’ralngeli, &infbrmahomiuisincórpota-
tiï^isfuïÉatFutifZ'ndidqspTatcürrentibuSgenerateiii çie- u a * .i7.
mentis uunciàbat vifioneiu, :iquàiamperfomniaiuitisfc
dominus oftendeb'at.vt feriptum eft.Pôfttâverà intorpo-
ratione dppatens teftaljatat Iudïis adripnnans quæ antc
dixerat per Prophétas.Quia ergo diuerfa état cdpacitas vi-
féudiDomwum.vtbonasmedicps.ficutinfirmitasexigt-
bàÉ-^diddt^rétnediahominumiufirmiratibusponfere*
batideoquelàii^ueu-tifèeulô'infinçplUsçonrulitmediei' -
nm.Vt&iljôriim b-Au
denbftoge'nèïisperieuIdfai'nfirmitàshofeétetiiL-, dicente. ero