D
P/ulm.Cs.
Quia fidem oftendcns canquam confiftentem STperma- fàduram eflè mundi, & inmaligno conftituti. Pofirus
nentem,ait, Hæceft vidoriaquæ vincit feculum, id eft, eftenim hiclermo de mundo,prohominibus , ficutpræ-
fidesquam habemus, credéceslefumelfe eum qui prophe- . dixi 6c in hacepiftola ödin Euangeljs, cX quibus pauca de
camsChriftus. His igitur infert ( quianeceflànqconfe- roultisponenda-purauimus. In hacepiftola feribensIoah-
qucns eftjvt qui crediditlelum eile fiiium D ei, vidoriam Ines ait : Nohte admirarift odit Vos mundus. Pàlam eftenim
habeat contra mundum. Vincit autem leculum , qui malo Primi fapienti,quod muntins odit föridos, per quem maligni
nö vincitm:(cd in bono deuincit eum. Vincit autem, quod homines defignantut.Et illud : Ipß de mundo funt&demundo
malum eft,quädo vir utem ödpfambonitatem habet, quæ 'loquuntur,& tnundus eosaudit. Quod autem ait äudircmun-
femctipfamadhæcinformat.Cumhoc vtique opéré boni- dumfedudiueloquenres,noncréai uririh iêdpaflibilesho-
tatis & conuerlâtione non grauium mandatorum, qui cre- mines maûiféftat.lta in Euangelijs (aluaror a it , Me tnundus
dit viuam fidemhabc t, lecundum quam & ex qua erit fiiius nonpoteß aware,quia teßimoniuniperbibeo operibus eins, quantum
Dei,credensvnigenitoDeifiIio, itavt étiam p.uticipetur I maligna funt. E t , Va mundo abfcandalis.Èi : Si effetis ex mundo,
co. Er Im eßfiducta quam habtamus ad Deum, quiaqutcqutd pe- \ tnundus quod eratfuum diligent.Nunc autem non tftisex mundo ,
tierimusfecundum voluntatem Dei,audiet nos. Et fcimus quoniam1 fed ego elegi vos, propterea odit vos mundus. Nonenim per hæc
audietnosqmcqmàpetiermm.Schnut quoniam habemus petitiones1 arbitrandum eft, dum arguit vtique opera maligna,& fcan-
quaspttmnm ab eo. Qui experimento artisagnofcunr,quo- ! dalamanifeftat,&odiri dielt difeipulos fuosà mundo,quod
modo opcrisalicuius quæque neceflariacorriguntur . fpem de conftitutione terras & cccli, 6c qüae in his font,hæcdicar.
habentoptimam,vtdum opusfuerit, hæcadimplerepol- Maligriinamque& venefici 6c conceptores odij.homines
font.Qniaigitur etiam iacii viri.Ioannes, & qui cum eo A- ; font, qui per dominica verba fignificantur. Hos igirur
poftolt'piîsoperibusagnouerunt, quoniam crebro poftu- arguit pro malignis operibus, quos etiam ilotans dicit eflè
lautes Deum quod ei eßetgratum, & acceptabile percepe- de Icandalis, Sc habenres odio landlos viros. His igitur
runt.prælumunt quia quotiens ita petierint, quæ cupiunc, manifeftatis , mundum in maligno pofitum oftendit efle
Deoannuente merebuntur.Habentib.enim feientiam mu- eum, qui arguitur, & nötatur, 8c odio ii.abere defignatur
nrficentiffimusatquelargiflîmusDcuseft^ & petitiones fe- i Apoftolos. Horum namque finguli proprer malitiam ,
cundum voluritatem foam habitas confère, multamfidu- , quod in maligno efle dicuntur,1 deliberari dicimur dum
ciamconceperunrapud eum, tanquam filijapud patrem. ‘ oramus : libera nos à malo. Redimuntur namque & li-
Quaproptetconfidunt fe peteiperepro quibusrogantur , beranturabeocundi,quincquaquamabignitiseiusiacu-
certc Icicntes quoniam audit eos:cum præftari fibi pofeune lis vulnerantur, eo quod in omnibus afluthpferunt feutum
quæ illi grata nofcuritut.Ex his itaque deraoftrabitur, quod fideifeIutaris,volensitaque Saluatorhocà Patte conce-
àquibuldamad quæftionem venit, quodammodo verum l di,dicebatdedifoipulisfois:Paterferuaeosamalo. Quapro-
fit quoddiduixieft:Omnis qui petit accipit, dum hæc pro-1 pterdeuiarecredendifont, qui putant mundum pofitum
pofitiogeneralis omnib. abfolute contineatetiam eos qui ; in maligno, quafi in opifice foo Hoc icaquc verbum Ci-
non vriliadeprecantur.Sedeqstantummodo continetqui I gnificat etiam voluntates&modos,id eft,noi» naturam eflè
fecundum Dex voluntàtem aliquid petunt. Hæc itaque fi-j Sc caufam, vtjjuifquamexDeo putetür, aut in maligno
ducia habebit inculpabilem adlionem & contemplatio- j fit conftitutus,cum dicit, nos Chrifti difcipulidifciplina-
nemVit*quodpoteftperrarocondngere. Vndefcriptum | biliternouimus,quiaex Deofomus,abeoparcicipium ha1
eft, quisgloriabitur caftutn fe habere cot î Et quit fiduciam habebit J bentes,a quo eledtide mundo ex Deo propter fondlitatem
qiïta mundus fit a peccatoïPmci namque fontin haevittutede- J nati fumus, hoc feientes quia omnismüdus propter impie-
gentes.Vnus dicit : Simiquitatem cogitabam in cmrdemeomon j tatem quam habet in malitia pofituseft\ incumbensci qui
exaudiatDominus,id eft, quoniam iniqüitatem noncogno- præcefittinmalo : ita ve idem elle vidèatur pofitum eflè
ui in corde meo:quod tarnen dicere non præfompfit^ie ‘at- j mundum in maligno,quod eile ülud : QMifacit peccantm ex
rogans eile putaretur,fecundum eum qui dixit : Nihil mihi ‘ diabolo eft, quia ab initio dtabolus peccat. Malignus enim & dia-
confcius [um [fed non in hoc lußtficabor. Hisetiam firnißter per- ; bolus eft, & non aliter eft mundus quam is q ui faciVpecca-
cipiendum eft illud i Si cornoßrum non reprehenderit nos, tum.His ita declinatis,locum fallaciæ non habebit opinio
fiduciam habemus apud Deum. Scimus quoniam omnis qui na- ! hæreticorum putätium creaturam fignificari per hpc quod
tus eft ex Deoflon peccat,fed qui natus ex Deoferuatfemtttpfum, & j didlum eft, totus mundus inmaligno eft pofitus. Namli-
malignus non t a n g i t Quoniam qui rtafciturexDeo,lernen cet mundus fignificet aliquando creaturam , non tarnen
eiushabensinfometiplbpeccarenonpoteft; dumhoepri- inmaligno pofitam, fedinverbo , per'ijuodomnia fada
mitus fcripfiflctmec erronice nuncaitdeiendum quod non font,ftabilitatis foæ obtinet robur : In Chrifto inuifibilia &
tacob.ij.
peccat qui natus eft ex Deo.Si enim faciendo iuftitiam ha-
betvtfitex Deo , fimul autem efle peccatum & iuftitiam
impolfibile eft: palam eft igitur quod dum fic operatur homo
iuftus eft, & non delinquit. Deinceps dum praemouifi
for,quoniam voluntarie & non natutaliter fiiius eft Dei homo
huiufinodi,competenter adiecit: Sed feruat; lemeti-
pfum, & malignus non tangit eum< Si ergo propterea ma-
lignus non tangit eumjquod feruat femetiplum,non ex na-
tura.fcd accedentes habet vt non delinquac. Si quis autem
femetiplum feruat, orat diuinitus cuftodiri.vt intadus per-
maneata maligrio.Prasceptura namque cuftodiae, qux ftu-
loan. s. dio noftro lit,hoc eft,quod ait, cuftodi tuum cor: & poll pau-
pfalm. \6. czt cufiodite Vos ab idolis. Cuftodijcvero diuiriaseXemplum
eft quod aittDomineferuabis nos & tuftodies nos. Et illud:/td> vm-
braalarum tuarumprotege met Et illud: Pater[anile cuftodi eos.
Tangitautem aliquem malignus l*dens,& affligens eum ,
quod manifeftum eft ex eo quod ait: non continget te‘ ma-
______ lum,&exeoquoddidumeftaDeobenefad;oribus : Qui
pfalm. 104.' tetigitvos ( yel v,t alij qui tetigerit ) tangit pupillam oculimet.
Quibus & illud concordat, Nolitetangere Chnftos meos. Scimus
quoniam ex Deoftmus, & totus mundus in maligno pofitus eft,
Mundus,id eft,mudi amatores maligno ortui funt fubiedi.
vilibilia,cceleftla & terreftria font creata,& ante omnia eft,
6c in eo cun&a confiftunt fundamentum habentia opifex
verbum. Sic enim verum erit etiam quod di&um eft, crea-
ta a Deo omnia,cum vtique dicit lapientia de femet'ipfa:^«-
tefeculafundauit me, in principio antequam ten amfacer et, &qb-
yffoscrearet, 6c c. Scimus quoniam fiiius Dei venit & dedit nobis in-
teHelium,vt feiamus verum Deum,& ftmus in verofilio eius. Hu eft
verus Dew & vita sterna. Pilioli cuftodite vos ab idolis. In tel 1 e-
<5fcus quern dedit, fecundum quern cognofeitur, quia venit
verus hlius Dei,idem eft quod mens Chrifti,de qua di&um
eft: Noslautera mentem Chrifti habemus. Qui ergo hunc
intellecfcum 6c hanc mentem fobftantialiter agnofeit verum,&
eft in eo virrus D ei, & operibus intelledum habet
eius is , in quo cognofcit eum. Vetus fiiius Dei eft lelus
Chriftus,verus Deusexiftens. Et confideta quemadmo-
dumconfobftantialis Patri , 6c non idem numero fecundum
Sabellium fiiius lit cumPatre. Cum folusenimve-*
rus Dcus feiatur Pater, verus Deus inlpicitur fiiius ab eis,
quibusintelledum veniens,ipfededit, igitur alceriusfob-
ftantiz fic Pater & fiiius,cum Pater lolus verus lit Deus, films
nequaquam verus erit Deus. Si autem fiiius vetus fic
Deus. Sivtiqialreriusfobftantixiin^Pater fecundumIpe-
Totus air,quod omnes fob peccato nafeimur, quorum ijii’fe ' ciem habebit vt verus fit Deus.Rurfusfi verus Deus ,p ro -
ortus in vitioeft.Per multas cognofcerites homines prauos , hibetur hoe elfePater.
infinuare hanc vocem de m'undo diólam : iam dubitamus j Quapropter canquam inlpiciendi font qui alrefcyis
fecundum hgreticos, nee cuiu/dam creatoris Dei credimus fobftantix dicunt, & non eiufidem patre m 6c fiiium, qua-
A
Ctr.10.
B
D
loann. 14.'
I <G j
Genef.ij,
I ■ ^ ■ ■ ____ - ' ; ^ I ;
tenus dum vnadiuinitas pattis & filij alferitut, etiam vcii- lium habet. Ad euiti naihqùequi feruat mandata eius,dicit
tas vna 6c eadem agnofcatur.Quomodo enim non vna di- [ filius patrem fecum ventiirum,maheat apud eum, cüm fauinitas
patris &fib j,cum Propheta dicat i Ef teoràbunt quia
Deus in te eft,& non eft prater te Deus,tu eniin es btus & tgn 'oraba-
mus,Deus lfratl Saluator. Horum itaque lingula examina-
tionem(vt fuit poifibilejinalijsIjabuerunt. Quærendum
quomedo, dumpertotam epiftolàm perfeâiionis& lan-
âitatis eorum,quibus Icribitteftimoniura perhibuerit, ad
fidero de breuibus rebus & vriliflimis admonear,dicens:Fi:
lioli cuftodite vos abidolis. Ad hæc occurrens,al:qu's dicit:
Quoniam vniuerfaç ecdefiæ fctiBit epiftplam, &poreritin
tertio concilio nuper conftituto aliquis'ex idololatria con'-
uferfoselfe, 6c (dumcrebroeueniat vt quidifcedunt dmul-
<äus fuetit templum lahftum sdificatum pet obfeiuatio-
nem mandatorum Dei. Cum duplex itaque fit modus habendi
Deum: alterquidem communis eft omnium crea-
curarum, per quern fignificatut omnes habere creatdrein.
Alter vero eotum indicat niodum qui per bonam volnn-
taremplacanceum lecundum quodlegitur, Deus Abraham
, Deus llaac,Deus Iacob 6c omnium Hebraeorum.Ad-
uerre liquidem quod hicdi&um eftjquihabetiinqui^filiu,
habet &Patrem:&8 diuerlo^per qua; feilicet intelligitur ea
dem fobftantia efle diuinitatis.Quia enim pater in hlioeft,
qui habet fiiium habet & Patrem, quod etiam rcciprociun
torum deorum cultura, nondiim firme ctedenres rcliquias eft. Nam qui habet patrem, habet& fiiium qui eft in pa-
foperftitionis mente retineant, propter illos hoc verbum tre.Si quis autem incumberevolens dicat, & qqi difeipuips
pofuit. Hocenim moris eft diuinæ dodtrinæ. Nam & habet, habet&filiüm :8c qui fiiium habet, habet-Sc Pa
Paulus Apoftolus Goriiuhijs feribens, cum laudaflet eos trem,fecundum quodleriptum eft : Quivos fufeipit, &me
in omnibus diuitijs intelligibilib.iniplaepiftolafcribit vVfùfcipu & patremmeumfufeipit qui mißt me, fciatquod npnfi-
ab idolothitis femetiplos abftjncrent , ne lo’cij dæmonio-1 cut oportet iufinùat. Hæc enim de do&rina font d ifta,
rum fierentjÔi non haberent diflferentizmab eis,qui in ido-1 quod qiii fufeipit Apoftolos confentjcnseorum doâtinæ,
lis epulatmir. Aliter autem aliquis dicit,quoniam feribens fufeipit per eos fiiium fimul 6c Patrem quern prædicant. Eft
fignificauit eis mulcosantichriftosiam venilTe:&eflè pfeii-1 & aliterintelligendum , quoniam quimanètin do&rina
do prophetas qui de ve.ritate cadences faperent 6c dogmati-1 habet patrem & fiiium. Manferunt in doiftrina eius Apo-
zarent nihilftabile, nihil fiimum , fed qiiilibetidolumfa-] ftoli,ita vtprædicarenceam:quiigiturfofcipiteos, cum lint
âumatqueplafmatumin mèntibusfibicredentibusfemi- 1-“ - 1 - in‘ -: - 1 - f, .
narent. Hæc ergo quafita Jepinguntur feu plantantur in
mentibus fallàe fcientiædoélrina non fiuftra quilibet idola
vocat,a quibus idolis monecvtle cuftodiant omnes qiii ad
Deum verum reùerènteraccedunt. Sic enim focelledis
verbis præfetîtibus tferminum percepilfe epiftolamcumra-
tione fatebimur.
templum Dei,per hoc quod fufeipit illos, habet inhabican-
tem in eis fiiium fimul 6c Patrem.
Mart 9.
E
d i d y m i a l e
XANDRINI IN EPI.
S T O L A M D I V I I Q A N N I S
fe cu n d am , enarràtio.
C A P. I.
S* Tbaceft charitas vtâmbulemus fecundum inandatae-
(us. Præfens dibtum concordat hisquatin Epi-
ft°la pcima relata font, rbi ait : Et fcimus quo-
niam.qui diligic Deum,mandata eius feruat. Et
in euangelijs ait : Si quis diligit me, mandata mea cufiodidt. I-
dem namque eft ambulate lecundum mandata, quod fer-
uareea. Qupdenim aâuales funt virtutes, quæ fecundum
mandata fiunt,ambulat fecundum eas , qui extra cas non
eflficitur.Iri hoc enim idem ambulare fecundum ea, quod
cuftodire ea. Vnde qui celTat in opere fecundum virtu,tem,
neque mandata fetuat vltenus, neque ambulat fecundum
ea. Ex abundantijs fiquidem dicetur & hoc modo : qui fecundum
virtutem profieit,ambulat vtique fecundum ma-
data , quandb ambulareproueduminfinuatperFeiaiviri,
qui poftquam atnbulauerit fecundum mandata etiam feruat
ea: huic dido concordat etiam quod inænigmate legitur,
quod Adam pofitüseft in Paradifo , vt 6pet^rctur &
cuftodireteum. Vbi peroperatic»nem,efFedus prouedio-
nem defignat, per cuftodiam vero perfedionis ipfius ftatu
atquecônftantiam. Ômnisquirecedit, & non permanetindo-
ilrina Chrift i Deum non habet,qui pemanet in doitrinai hic & Pattern
& Filium habet. Si quis venit ad vos, & hanc doltriham non
offert -.nolitentipere eum in domUm,nec aueeidfxeritü. Qui enim
dicit Hli,aue:communïcat operibus eius malignis. Mynet vnq.ue
in Euangelica dodrina,qui fecundum earn fapit & agit, du
leparat fertietipfurtt ab illo,qui fecit aliquid ediuerlo 6c lay
pit.Proinde quoniam peradualem vitam ficalicuius Dèus
qui creator eft omniùmificut Abraham cill dixit : Ego Deus
rww.Quifquis extra redamfidem cônùcilàtionemque ma-
datoram Iefofiiéritÿfme Deo eft, lernetiplurn feparans ne
habeatDeum , dumille feparauerit femetipfoma diuinâ
dodrin’aprædido modoJi quimanet in eo, & Patrem & Fi-
DID.YMI ALE.
X A N D R I N I IN III.
• D I V I I O A N N 1 S E P I S T O -
lam,eriarracidi
G A P. L
Hariftime,noli imitari malum, fed quod bomrn eft.
Qui benefacit,ex Deo eft: qui autem male facit, non
videtDeum. Cum nulla communio fit luci
ad tenebras, auc concordia Chrifto cum Belial
, qui bonum facit adualiter atq; contem*
platiue'Deum Chriftüm habehs,qui eft vera lüx ,'procul eft
atenebris& Belial: quoniam contrariumeftbenefacienti
male facere: qui malefacit per hoc ipfum opus, cum fit Belial
6c teriebrarum, is non videt Deum,nec fecundum qua-
litatem aliquam agnitionem habet eius. .ömnis enim qui
peccat non vidit eum nec agnouit eum , quod vero videre
corpus aut non videre, alpedu vti vel non vti conftat, cum
aliquod fenlibilevideätur etiam ab ep qui male facitfiafoe-
dumhabeat:Etfinonvideat,quialpedupriuatur licet fit
bonus, indubitanter oftenditur , Deiimnon efle corpus,
quando benefeciens,ed quod cor habeat raundum, videt
Deum licet alpedu carnali priuattisfit, cum non videat
eum malefaciens, quamuis acie vehemenreracuta confi-
ftat. Et ex hoc ergo f hoc eft bene faciendi 8c male faciendi
fetmone ) demonfträt, qüae fimul non fobfiftfint efle
contraria. Item ex eo quod didum eft. Decliriadmaloj
6c fac bonum,& huiuftn od i verbis in feriptura
diuina relacis.
D ID Y M I