
Vemm non oportet Ipern firaarionis m .Ills collocate, led"difficile meroin.fli poll«. Drgarau. igitiir na.in hacvi»
normt in veto faluatore.fSr medico noftroIfcfoChrifto.H« fallace, femperin proffinifcra cordis traft« cum perpcraa
___îiiï__ ______ uwkiM Hr nrnnnlinimcoiui- Dei memoria.tanauamoculiscapti proicdo
j)uuui iu iviu wiuuiwi*>« --------- -------------
vcroillis,quiin ccenobijs i8c ciuitatibus propofitüm conti
nentix excolunt, dico: tum quia prpptct eircüftanrias, qux
accidunt, nonpoflunt fine vllainteririilfione fidem per
charkatem operarij turivetiam , heincupiditateminanis
glorix , öcintentationem dftboli incidant. Exquorutn
numero nonnulli (enonegere mediciS cotäm multis pro-
fitentur: at fi qtiis vitsii) anaclioreticam, ideft ,ab oculis
hominum reni otam in loeis defeicis ,intcr duoiauc tres V-
nius moris fiatres degit> quibulcünque illc niorbis cortfli-
äeturjapplicecfeitthdeadDotbinum t qui fanat-omnem
morbum, & oibnemlanguorem. Haben t enim poft Dominum
, lätis magnum folatium xgeitudinum, ipfäm löli*
tudinem. Vnde hccjhe ab eXercitatione fidei vnquam va*-
cat ifte, eo maxime ,quo no.rt teperiat ibilociim öftentandi
virtutem tolerantix, pulchrovfuätäquam veloj lolküdine t
ideirdö Dominus babitarefacitvntus pioris indorno.
Quid indicetftrremolefte mörbutn
molefte.
qtiid rUrfiu nott ferre
G a p v f t lV .
I4I1ÎUC j ICMif/ll *»* J/It/IUH»»-» ---—----------—■ r J"
Dcimemoria , tanquam oculis capti intuentes , grofe&o
enim ad lpirituale ftudium vkturisperriner, adimere Temper
alas defideriocarum rerum,quasvidemus > quodnos
Iobilleexperiemiffimusdocetjcumait,fifecutumeft cor me-
umoculum meum, qu* reslummx continenrixéft index»
Quomodo,quiambulatjp'tritu,nefett defidertacarnis: aefruftra da-
mon eius caftitatem tentet.
- J . : C A P V T L VU .
—''P' RVi vctlatur Temper in corde fup,ablêns prorfu s a iucu-
disrebus vit* huius peregrinatur, qui enim ambulat
fpin tu, non poteft defideria carnis nofle : quandoquidem
iam deiricepsin arce virtutum iuasarobulationes conficit 5
vtiturqueijsipfis virtutibus , ve^uri ianitricibuscaftimonixi
quæ eft inftar ciuitatis parux;ex quofit * vtin hoc kritæ fint
machins dxmonum, quamuis vfque ad feneftraS naturx
tela vulgaris amoris pert ingant«
De acedia, quafolet aliquando poft répudiât as yoluptates corporis
<■> J » fit Strt /uiamniin PYnpllenn.it.
CVm morbos corporis molefteferitnus ï Icke oportet
adhuccupiditateseorpOrisin animadomiharixx quo
f it , vt defiderio corporalis indulgent!* nolk à bonis vit*
huius reccdere: quin pPtiusmagnum negotiumcflê putat,
non poflè propter morbos friii ijs, quæ in vita hint piilchra.
Rutlus vero fi angores aîgritudinum ârtimo grato excipiat,
argumentum eft, non procul ab indoienfia,id cft,avacui-
tate turbidarüm affeâionum abèflè : vride & mörtem^an*
quam occafioncm vitaeverioris tunc magno cum gaudiö
expédiât.
Quid faciendumfitjt non deleftetur (tiïitiiÀ vfuïabum ittcit, fed
potius defideret d corporefeparari.
C a > V T L V.
■ XTVnquam cupietanima à cotpore ieparari,nifi ita afreJ IN dla fit, vt nulla huius aeris quem ipiramus, voluptate
capiacur.Omnes enim fenfiis dorporis adueriantur fidci : fiJ
quidem fenfus fufttpraeientitlm, fides veto bonorum tantum
futurorutn copiam & mägnificentiäm pronlittit:quo-
çirca opus eft pugilem lpirituale m , \ neque arbores pulchris
diffufas ramisad opacàndum,ttèque amcönas fontium fca-
turigines,neque varictatem ptatorum, neque elegantes x-
des, neque conluetudinemcognatorum vtiquam cogitare i
neque de gloria, & celebritate honorUm,fiita accidar* me-
minifle,fed potiusvti quidem fieceflàrijs cum grariatuma-5
dione : vitam veto hanc exiftimare viam quandam petegti-
nam, & omni obledlatione carnis vaCuam.Sic énim men-
tem noftram in ardkum cogentes,totam ipfamad veftigiax-
ternx vix conuertemus.
Quontodo vtifenfibuscorporis imrrtoderdteffaciat difficilem nitmO-
riant Dei mandat or um em : & quomodocauendum fit hoc
malum.
C a p V T L V t
Vod alpeiftus, & guftus.1 & reliqui lenfus memoriam
V ^ c o r dis diftrahunt,cum ipfisimrftoderate vfi fumus, Ê-
ua hoc nobis,prima confitetur îTarttilpér enim dum ilia li-
benter ad atborem interdidlam non afpexitj memoriam di-
uiniiulfi ftudioleretinebar.Qnamobrem velutialis ditfjrti-
amoris tegebatur,vnde nuditaicm luam ignorabacpoftqua
yero lignum libent|animo vidit, ac valde cupide nudum
eius attredauit,&-eum vehemenrigaftâuitvolùptatè, con
tinuoadcomplexumcOrpoiisdelinitaeft, adiungc-nsfeli-
bidrnivtnuda, totamqueruamcupiditatemadfruendum
ptxlêmibüs rradidit,^bftquam Adamum cum peccato fuo
proptèr fruâum afpedlu iucundum mifcuir, ex quo fa&um
eft,vt déinceps mens humana Dei, aut man dacorum eius \
C A JP V T L V I I I .
■ S~
CVm coepericanima noflranoamplioseaqua: pulchra
&mcun<iafunr1conciipifcerc,ruceamdefiiliofaqua:-
dam mens, vt plurimum fubir,, qua neque officio iermonis
earn linie libenter feruiremeque expeditum deiiderium fu-
turorum bonorum ei relinquit-: immo öc hanc cadijcam vitara
ceuvaldeinutilemhabet, vtnonhabentem opus vir-
tutis dignum: iplamque cognitionem pro nibilo ducit ,an-
tequam alijsquoque multis cributa fit 1 auttanquamnihil
perfeaura nobijiigraficarepromittat.Hancautcm tepidi-
ratis& corporis xgcitudinem fugiemus,fi menti noftrx valde
anguftos meatus definiemus , vt lolum Dei memorfit:
hac enim folummodo ratione ad luum reuerfa feruocem,,
poterit rurfus ab ilia per regniticm,diftra«äione, fine dolore
remoueri.
. m
Quomodo memreddipofiit cert a de ßudio & diligentiaßca injpiri-
tuali cert amine permemoriam continuam, djrferuentem nominis
lefu 'tnprofunda cordis.
Q. A p v f L I X .
B Vm omnes mentis exitus memoriaDeioccluferimus,
omnibus modisd nobis requirit ipla més opus ex quo
diligentiam fuam plene nolle debear. Oportet igitur trade-
re eiillud folum:Domine IeluChrifte,adintegram & loli-
dam propofiti traélationem,»e»jo enim * inqint,difk,powji-
ne fefu.nifiin Spiritufanäo verum ita arde verbum iftud in intim
o luq recefiu omni tempore contempletur > vt ad lilillas
imaginationes adduci point. Quicunque enim landt um
& gloriolTum nomen hoe in profiindo cordis continenter
medicanrur,hi etiam lumen mentis lüxlètilpet videre pol-
fünt. C um enimardla lolitudiöcillud in menteretirtetur,
lordes qüxin anima apparent,cummulco lenluexurit, Deus
enimyinquiijigniscottfiimenseßiytodeahimarfldeinceps ad a-
moremglorixlu^ vehementet incitaf Dominus. Illud e-
; him gloriólum & optabililfimüm nomen, fi diutiusin memoria
qlentis cum fèruore COrdis habeatur, habitum plane
' boni tatem ciüs am andi in ndbis, nullditnpediménto obfi»
ftente,gignir.Hxc eft enim preciola margarita , quamqut
omnem lubftantiaril luam vcndiderit.^ompararc po-*
teil, & jxritiam maiorem, quaro dici polfit,de
inuenrione habere.
Deduplici
! itM' 1
1 S3
crjmismediis inter vtrumque. ___. .. r • *.
C A p v T L X .
ALiud eft gaudium inchoans, & aliud perficiens, illud
.quidem non eft imaginationibus vacuum : hocvero
vim habet humiiicacisihis au tem interiedla eft trifticia Deo
arnica,öclacrymx fine dolore.Ecenim quiai»multitudtnefa-
pientiamultitudo,inquit,cognitionis,et qui cognitionem ^addtt do-
lorem,idcirco opus eft, vt primum quidem gaudio inchoan-
te ad certamen Ip urituale anima prouocetur:deinde,vtava-
rietate Spirituslandti arguacur,& probetur,turn in ijs , qux
praueegk,tuminijs,quxadhucagit , inredargutionibus
enim,inquit,luper iniquitate corripuifti hominem ,tabclce.
re feciftijlicut araneam animam eius ; vt cum diuinarepre-
henlio, tanquam in ardend fornace animam probarir, tunc
Operationen) gaudij fineimaginationib.cum feruida Chri-
fti memoria capiat.
Quomodo mens,cum perturb at a eft,non pot eft Dei meminijfe, et qua
fit caufa: et quomodo mens,cum eft d paftionibus libera, folertta
fua vtens,etgratia Dei adiuuante, etto obliuionem Dei expellit,
et recordatur Domini lefu :et quomodo contingat tot» iam affe
Quad memoriam Dei,et chantatemexatan.
bis m Ipiritninfremuiffirln morrera.lèqaeconturbalKt : . .
alloqui omnia voluntatefola line vlla conturbatione, q u iconque
vulr.efficiat. Vtiam,niea quidem lentenria,ira i
,ira mono:
derata magis ranquam telum naturarnoilneab aurore
Hro tribura lit. Quo fi Eua contra ferpenremvÊ fuiflét,
quam ab dla faili voluptate définira effet. Vnde.vt mjln vi-
deiur.quiproprer ftudium & ardorem pietamira vritur Cedare.
probattorinlâceremunerationumreperierurpræeo,
qujnullomodo propter mentis immobifitatem ira roouc-
lur . inc enim aurigam iènluum fiomipis mcxercitatum
3 j ’-nFj e:ein“ ur»i^cvctoiemperinequisvirtmis,cer-
randiaudioferuens , velvturintermediasdimMiumco-
pias.quadrigam conrinentiiin tiraore Dei omni tempore
exercensiquam quidem currum liracl apud (criprutam, cu
Eiias file in fiibfime (ublatus eft, 'didtam die legimus: fiqni-
dem Iudatisprimnm.dequatuor virtutibusexcellenrerlo-
curumcileDeum vidcmus.Idcircotorus, & incurruignis
lubiatus eft file ramus, ac ram admirandus fzpieurix alumnus,
ranquam equis,vtmihividerur, fills vfus virtutibus
in Domino, qui ilium in aura Ipiritus ignis rapuit.
QunmtioftintualiimndAiit, mquutijslkm minim, mqut
/«« ih tuditio rtcuptr.re.
A d m On i t rd .A D L e c t o x s m .
C A P V.'T L X I .
commouecut, ant offufa eft ei caligo ex ^
"*Vm anima ira
crapula.aurgnu, angoreaffiaturnonpoteft mens ta- “ t t Z ' J l i ' ^ ‘“"r
merfi ipla anima vim eiquodammodoadhibear, memoriâ
Domini rerinere , quinporiustora meusvehemeutiaper-l
turbationum obfeurata , iftrofeSfi, obhanc caufampror-1
fiium imprimere, vt mens fine obliuione Ipeciem medita-
donis ferae, durelcente memona eius propter feritatem per-
curbadonum, fin auremextra perturbationes pofita fir, ta-
metlipaulilper obliuio illud promptum animi lurripiat, tarnen
cito mens , lölerdalua vtens feruenter illam falu rarem,
ßc maxime expecendam prxdam apprehendit, habet
enhjituncipfara gratiam vnà cum anima meditantem, &
clamantcm,Domine lefii, ficut mater puerulum luum do-
cer,& cum eo meditaturpatermim nomen,donee ad habitum
eius nominis eumperducat : 8c infâns puer pro aliquo
alio pueri fermone clare pattern etiam dormiens appellee,
ideireq ait Apoftol ftmiltter autem fpiritus adiuuat tnfirmitatem
noftram ujuid enim oremus, quomodo oportet jieftimus,feiipfeJpi-
ntusinterpellât pro nobisgemtttbus menarrabiltbus, etenim quia
ad capiendam virtuds orandi perfedionem paruuli fumus,
omnino auxiiio eius indigemus : vt cum eius duicedo raa-
ior,quam dici poteft,omnes cogitadones commilceat, 8c
luauicare perf undac,roto cum §tfedu ad memoriam Dei, &
j charitatemexcicemur, quamobrem cuminiplo,vtidem
j Paulus a it , Deum Patrem inclamamus,abip(o componi-
! murad vocandam fine iatetmiSioac}Abba Pater.
De ira,quomodo,& quando ea vtendum:& quomodo vtiliter a Deo
data fit : & quidDominus docere voluer it quando infremuit jpi-
r'ttu mmorieLaziari:&quomodofit Elu, çrcurriu eius igfteofi-
milis,quipropter ardorem pietatis ira vtiturfedata.
C A P V T L x n *
IRa plus quam alix paluones penurbare & confunderé
animam Ibler, aliquando verp magnoperc vdliseft: cum
enim contra éos^qui aliquid inique aut flagidole,quodcun-
que illud fit,comrhittunt, ea lèdate vtimur,vt aut falui fiat,
autpudoreafficiantur , tuncmanfuetudinemeiadiungi-
mus,' eodern enim tendimiis, quo iuftida & bonitas Dei
Ipcdanr,immo Ixpe, cum grauiter peccato irati fumus j illud
foemineum quod in ira ineft, virile ft eimus. Quod autem
in iplum fpiritum interims fiementes, cum in magno;
moerore&ludufumus, lupraiplâm mords gloriationèm
chïdtfputatio denonlttigandofi ver am & non errons am cup wins.
C a p v t L X I I L
QViparriceps land* cognitionis Faduseft, & dulcedi-
nem Dei aeguftauit, deque lit/gare debet, neque vlli (
litem intendere,tametfi veftitum, qub indutus eft,alius de •
trahatriuftitiam enim magiftratuum huius leculi iuftida Dei
omnibus modis fuperat, & an tecelli t : Immo nihil illaeft
ad iuftitiam D e i, qux enim diftantia inter eos, qui Dei &
huius leculi difcipuJi& alumni lunr,li horum i'us cum iufti-
tia Dei collarum non cernirurimperfedum ,iravtalterum I
dicatur humanum iusialrerum diuina iuftida ? Sic igitur & [
Dominus nofter Ielus Chriftus,c«w malediceretur, nonmale- j
dicebat,cumpatiebatur,nonminabattln quinimo pallus eft cum
filentiodetrahifibiamidom : & v t , quod plus eft,dicam, I
pro lalure maleficorum patrem precabattlr ^ homines vero
huius leculi non priuy litigare delin unr, quam cum quxftu Luc.:-.
incerdum res ab ijs dquibusin iudicium vocadlunt , recu- j
perentjprxlertim cum ante debitum vluras ferunr, ita vtius I
(xpeinitium maguxiniurixfit.
De ijs,qu\ caufam litigandi excufant,dicehtes, non ticcre dare locum
its,qui res noftras nobis ad noftrum v'täum, & pauper um
nectffariasdiriperevolant: & quomodopraftet, oratiom, &
cuftodia cordis operam dare > & inneriam fuam iudtcio alterius
fecuUreftruare.
\ C A it v f t x i V i
A Vdiuipiosquoldam dicere , non licere dare locum
■ ^ ^quibufeunque dinpiendiea, qux ad nos alendos, vel l
ad pauperes recreandos habem usrprxlertim fi qui hoc co- \
mittunt Chriftiani fiinr,ne dum toleranterferimus, i)s,qui j
nos iniuria afficiuiic , occafiohem peccandi prxbeamus. L
Hoc veto nihil aliud e ft, quam per fimularionem lua raa- j
gis,quam le amare.Ö exculationem arationealienamlSi.n.
d e r a i l o n e ruftodb. cordis aduerluseos, qui me '