3 p #
‘ f & non
' relölubilis
* D
1 # .
. f i l f ____________________ _
RaVârcôsiuft^petceHitpoenafecupL
Sed quid Deus ecce feuera
Maieftat,e nfinaxiiegatinccrituramcorum
Per mqrtemraonurnentaoperum. non occidet, inquit,
InteridTqui^irathompdüetirieperennp
Supplicium;quod fubièdos majèrexeritartus.
Neejnihi difficile eft liquidam cireumdare flamis
Naturaffi,quamnis pérflab(lis illaferatur
More Moei : capiani tarnen,& tórmenta adhibe'bo
Ipfe in,corporeus,ac fpirituuro fotór vnus.
Qaxin ôceorpqribuspariiisponfortia poenaé '
Decernam/|öfliirn quoniàm renouare fouillas
Antiquam in focieffi : nee de fperàn d a poteftas.
Qui potuiformare nouum i reparabo peremcum*
Not* défunt exemptâmes vimicis.in ipfis
iSeminibus natura docet reuireftere cunéla -
Poft obitùm: ficcanturenim pereunte vigore,
Quo yixêceprms.tuhç ficca & mortuafiilçis*- .
Aurfoueis mandata latent^& more fepulchri
Obruta, de tumulis rediuiuo genuine furgunt.
‘ Nunquidnoîfe optes, vel coniedare,quisiftud
r Tam folérsppifex ftruatîaut quç vis agat intusï
Nil vos ô miferi Phyficorum dogmata foliant»
''En egogignendi Dömihus,aereftituendi
Quod pcnit.fluxitquepotenstarcntia qusqué
In yeteres formas aut flore, aut fronde reduco*
Idqueipfum qu^ndoque hominifodurus,inan»
§urgat vtex cinere, ftruduraque priftinaeonftet :
Quae mihipro meritis vel per commenta rependat
Grimina,vëlfumma£ virtutis in ârceçprufçet,
Non perfiüra dçhinc quacunquéin forte manebij!»
Interea, dum miftayidet. fubftantiain vnum,
Sir memor audtóris ptoprij, yencretufj&oret
Artificemfuanniirafuum.non cqndidit aleer
Halantis animæfigmenrum,& córpopis alter:.
Nee bonaJprafentis vies numérota gubernant .
Nam ina.no n alius lege tes, & fpicea fana
i Süppeditat Deus:aut aliqs datmufta racemis, _ |
P u rp ure u m qu e gr aui fun dit de palmice luccurn.
IpLe ego fum, virideisbleaspinguefeerebaccis
Qui focio »Graia quasPallade fingitis ortas,
Et qui Lucinâs tribuo nafcentibus horas.
Duplex lege mea per mutuafcedera fexus
; Gignereamatfobolem,generifque propagiuegaüdet:
QuemyoslafGiuisviolatisamonbus ignem, # -
Et ftupra veftraDes Veneris prstexitis vnabra.
Vnus egp.f ipfe eiementa rego,nec rooie laboris
V t mifërinficmusve aliquis, fragilifye fotigor.
Lux ïm menfa mi hi cft, f nee mortefolubilis stas,
SeiffibBs^veftlislautiioteUelftavetuftas. „ |
In de minifteriisad töt moderamina mundi
Nonegeoyn’ecparticipes.fociofverequiro-
. Porto auterh Angelicas legio nes, quasmeafecié
'Dextera#u©lfoiBeumeft^i^quaeftatnracreatis
iSubliftat,qualeifquemihifefvientur ad vfiis,
Tu mepræterito, mediCUris Nuraina mille:'
iQ^fimulesparêiemeisyirtutibus.ytmê:,^
Per variasparteis minuasscui nulla recidi
Pars^aut forma poteft:quia furo fubftantia fimplex*
; Nee pars cfle queodolis diuifio rebus .
fubèlkmenemo çreauit,
Vtfctndi;valeam,cundoru m cohditorynus. .
; Crede^quod exnihilo formaui,pars mea non eft.
•Quarç agè mortalis,, CoUmihi conftnie teroplura,.
;Meque v nupi venetare-Deum.eæmentaremitto^
jEt quaefaxaParos fecat,&:quS Punica rupes, .
^Quæ virfdi$;Laced®mon habet,màculpfaque Synnà.
'N atiuurçynemofeopuli mihi dedicet oftrum. , ,
iTem pl um mênt isamo,non marmoris.aureainillo
Tundamèntamanenc fidei;ftruâuraniuali. _
l'Çonfiirgic pietate nltens stegitardua cul men L
1 1 u ftitia: interius fpargirfola puftar ube nti
f^Florë pudiatiae pudor alm'us, &, atria feruat.
\jfixc domu&apta mihieft,haec mepulcherrimafedès
J Accipit,aeter^, eoeleftique hofpite digna.
Ne^nouïïîliic Iocu^eft: flüxit mea gloria in artus,
4 Et lux veia Dei. Deus illuftraùit alumnam „ .
Materiero, corpüfque parens habitabile fecit
Ipfefibi,placit|^vt pbÄc.t rëquiefeere tcmpltÿyfig
% Condideramperfe(ftum'hominem, fpeâare fuperna
Mandaram,.to/is conuei(iim viribusin me 1
BUifto habitu.celfoquefitu.&fublime tuentem;
Sedde(pexiLbnu'ium,foqne|nclipauitad oibis
Diuicias, pçpulitque meum dejpe&ore nutnen. ,
Retlituendus eratp,ulvimèt;fummiflus in ilium
Spimus ipfe meus defeen dit, & édita limo
*yifoera'dwin^*»ptt^sin_formauit.
lamque hominem alfumtumfummus oeus in neitatém
Tranftulit.aenoftfodocuitrecakft
I* Scireyelim præcëpta parris, quibus autibus hæc tu
Accipjàs,Italîé'Cenfqrdo«5tiffimëgentis.
An veteremtantùmmorem ratione relida
Eligis,&diçiid^àtilur fapientis acumen,
Ingeniumque viriipotiôr mihi priftinuseftmos,
Quàm Via iuftitiæ, pietas quamprodita coelo,
Quarnque^fidesverij redæ'quàm rëgulafedæ.
S Y M M A C H V S . ; '
Suuscuique mos >fuüs cuiqueritus eft. lamfilonga &tasauftorita-
I tent reltgiomkusfaàatfferuanda e fl totJkculù fidesfequendi
fumnobüparentes,qü^elicïterfecutifunt fuos. y . . ^ .
P R V D E N T ! V S.
Si, quidquid rudibus m u ndina fee n tis in annis *
M os nab ni :, â nde eoîere, aç feruare ncceffc eft-*
! Omne reuofuam.us fua p er v eftigi afæ clum
Vfejue adp nn cipi um:placear da m naré gradatim
Quidquid pofterius fucceffor repperit vfus.
Orbe nouo, nulli iubigebant arua colbni." . ■ . . /
Quidlibi aratra vôluntfquia Cùrafùpërfiua raftriî
liignis meliùsla tu rat ur glandibus aluus,^, ...
I Priun homines xuneis icindebantfifllle lignum:
Dccoquatiri maflamfcruens ftriclura(e,çureis ;
Rurfusy&ad piopiium reftdlct vena metallum. , i
Induóias cæfæ pecudes, & fcigidaparuas
Præbebàt (pel un ca domos;redéamus adàhrra,
Pellibusinlutis hirtos fumainusamictiis.
Immaneç;quondam pópuli feritatefubada .. . . ; , 1
.Edomiti.iam trifte fremantyiterumque ferinps
In mores redeant, atque ad fua prifca rècurrant.,
. PjaeçipicetScythica iuuenis pietate^vietum
Votiuo de ponrepatre m ,fic mos fuitpliin. .
Caedibus infantum fumentSaturnia facra,
Flebilibufque truces refonent vagitibus aræ.
Ipfo cafos tragili texatgens Romula culmpï ^
Sictradunt habitafleRemum. regaliafeno ,
Fulcra ftiperfternant,aut pelleJLibyftidis vrfe
Compoiicam clamyd'em villofo coippiegeftent: S
Talia T rinacrius d ^ to r , vel T ufous habebat.
RomaantiquafibiWoncônftat,ver(àperæuum,
Et mutata iàçris ornatu, legibus armis,
Multacolit,quænon coluit fub Rege Quirino:
ilnftituit quàsdàm meliùs, nonnullarefugity^
ïEtmorero variate fuum non deftitit,& quae
Pridero condiderat iuradn.cpntratia vertic.
Qilid mihi tu ritus folitos, Romane SenatQr, ,
;ObiedasVfcumfcita"patrqm»po,pviliqne frequenter
In tabuhsplAçi^ilentçntiiaflejja npuaritï
‘N uncetiäm quoties folitis decedere prodeft, .
Praeteritofqifc habitus cultu damnare rete ntb ; . ; ; ^
'Gaudemuscpmpertümaliquidjtandemqueretedums
Quod latuit. tardis fèmper proceflibus au&a
^Crefcit.virabominis, &Iongoprpficit vfu.
Sic aeui mpftalis habet fe möbilisordp:
Sic variât natura vices, infantiarepit,
In firmus titubât pueti greflufque animüjque :
Sanguine prascahdofetuet neruofa iuuenta: Y
Mox Habilita venit maturi toborisa’tas:
|(lro»r ■
iftantus at+
paucis
VÏtima confiliismelior,ièd viribüs aegta, i
Corpore fuccumbit, méntem purgatalenedus.
Hicgenus humahumpeï dilïbna tempóraf duxit
Curriculis æuum mu;tabile:fic h'ebés inter
Énmitias^merfumque folo,ceu qüadrüpeè,egit.*
Nox tënerum docili ingetiio,iatt)^Üe artibus aprUtïi
i.Noféendis,varia rerum nÖuitate^ölitütn eft.
Inde tumens vitiis,calidps adoleuit iAäitno^,
Donee dècodo folidarërf ob oré vires.
Tempus adeft, vt iam fopiat diuina/erente
Mentis confilio,viuacius abdita Toilers
Querere, & æternæ taridem inuigilare faluti.
Quanquamfi* tantum ftudiumeft,&cura vetufti'
Moris,& àprifco placet hatid difcedere ritu:
Èkftat in antiquis exemplum nobile libris, I
lam tune diluuij fub tempore,Vel prïùs,vni _
• Inferuiflè Deo gente m yquæ prima recenteis
Incoluit terras,vacuoquë habitauit in orbe.
Vftde genus ducit npftræ porreóla prppago gjjf
Stirpià,& indigenæ pictatis iura reformat.
Sed,quia Romanis lôquimurde cültibüs,tpfun4
Sangüihis Hedlorei populum probo tempore longö
Non mulcos tbluiflè Deos, rariique focellis
Contenthm, f paucaspbfuiflè in collibus aras.
InnÜmeröS poft deinde Deos virtutefubatftis
Vrbibüs,ex claris peperit fibi Roma triumphis,
Inter fumantëis tetóplorum armata ruinas
E)èxtera viitoriS fimulaçhra hoftilfo cepir,
Et captiuadorriüm,Vfençrans ceu Numina,vcxit.
I Hoe fignumAapuit bimeris de ftrageCorinthi :
; Ï1 lud abin cénhs in praèdam fumpfic Athènis. '
s Quafdam vi<ftadcdit capitis Cleopatra canini «
Effigies: quafdam dom it is Ammonisarenis,
Syrtica cörriutas facies habuere ttojili®3*
Róma triumphantisquotiës’Düeis itlclyta currum
Pläuiibus excepitmoties altaria Diuüm
Addiditj & ipofiis fîbiffiet noua Nutninâ fecit:
Numina,quæpatriis çum mcenibus eruta, hullum
Præfidium potuere fuis afferre facellis.
! - Cernis , vtantiquifemperveftigiamoris
Greffibusincertisvàtiè titübaflè probèntur,
AdfeifoendoDeos maioribus incomp^rtos,
I Seque peregrins fub relligione dicaile,
I N ee ritus'lèruaiiè ffios ? qUodcunque iaeforum eft,
l: ■ Exiidat,f aeternumque inimicamvenit in vrbem.
as Fruftraigitur folitis,parua obferuatio,ihhætesi ■,
extçrnfî-
le migras’
orbern.1' Non eft mos patrius,quern diligis,improba:non eft.
Atiollersorator ait: fotalitervrbeuv
Sortitam, quonam.Genio propriumexigät æuum.
Cunófis nam populisjièu moenibasinditur,iriqüît,
Aut fatum,aut Genius,noftrarurh Hlore animarum,
Quæfub difparili fubeunt noua 'eqrporaforte.
S„. Y M M A C H V S.
Varioseußodts vrbibus mensdiuitutdifiriitUit. VtAnithenafcenti-*
busjta populisfatales Genijdmduntur.
P R V D E N T I V S.
n ; lam primùm,qui iît Genius,vel qui ftatus illi
Competat,ighoro,&,quid polfit,& Vnde oriatur
Spiritus infotmiSjfine corpore,förmave,an vlla
Sit fpedes,& quid fapiat, quæmunerâcuret.
Concfo,animas.hominum venis vitalibus intus
Sic interfiifas intelligOjfonguis vtex his
Accipiat,motumqueTeuem,tenerumque vaporem.
Vndepecerfatisvegetec pfæcordia membris, &
Frigida fuccendat,riget arida, dura relaxet.
Sic hominis vitam fibi temperat&tque gubernat
Viuida mens : quam tu fiifto componere tentas
Membrorum Genio,qui nufquam eft,neejuit vnquam.
Quin & corporibiis verfot mens viua regendis
Summum cpnfilium,fidavttutacuia nudis,
m -------- --?— , ^
Inualidifque paret, metüendapeH|fa vitet,
Vtile pipfpiciat,varias agiretur ad arteis,
C6nfiiltet,'cüi fe doroinö fummittat,& orbis
Quëm putet ainftörem i ’qüem return fumma fequatur«
At tuushicvrbis Genius idicasvolo.quando
’Ccèpitadhucparuaêprimuro foirifun^eie R om s ,
Fluxit ab ^vbef ibus nemiprofoin välle lüpihisj
Ihfonteifque aluitidum hafeitur ipfe,gëroèllosî
An cum vülturibus volitahs ignota pet auras
Vmbra repentinam träxit de nu be figdram )
Culminibus fummiS fedet,an penetraliaf féruat?
Inftituit möres, & iura forenfia condif?
An caftrotum e‘tiamfoffisintCruehit?acres
CogitadàrmaviroSjlituiscief,vrgetinhoftem? ’
Qmé <^üiä hon Videat fapientiim digna cachinno,?
Fingamus tàmën efTealiquam,qus talia curet,
Vmbram,fiueanimam:perqüamRespublicafotuni
Hauferitj&fcalidis animeturtota medullis.
Cur non hæc eadem de relligiofie. eolehda
Cônfultatîairnônfprofpèétatliheracoïlumî
Cur fibi præferiptum non commutabilefotum,
Vt captiua,pütat?genefis cur vincula fingit?
K u r iam nolle licet,quod tube voluiffé licebatj
Errorefquë abolere fups, àcfledere fenfus?
Sic fcptingèntiserrauitbirciter an nis j
Lubricaque.&femper diibitans, qüæ forma placeret )
Imperij,& qu^regnandifotetæqua poteftas.
Regius exortam iam tune häbüit ftatus vrbem,
Non fine grandsuis curaiutÄin parte locatis. . É •
Nf ox properes de ftirpe fe^urn tra£lafle videmu j
ClauUm confilijiplebeiasindecateruas
Collataspatribus mlftim ditionibu« acquis,
Imperitafle diu,belloque, & pace regendis.
Confule nobilitas viguit : pieps vifo Tribufio eft.
Difplicét hicfubitp ftatus, & bisquinä creancur ...
Summorum ptocerum foftlgia; qüpsduodeni
Circutttftant fofees, fimul & fuaquenque feeuris,
Rurfus fe geminis reddit Dudoribus omnis
Publica res, & Confulibus dat cöndere foftos.
Vltimafonguineüs turbauit fàecla T riurnùir.'^
Fludibüs his.olim fotum,Geniufve,animufve
Publicus errauit.-tandem deprendeteredum
DoduSiter, caput Aüguftum diadematef cihxit,
Appellans patrem patris, pop.uli atque.Senatus ,
Red orem,qui militiaefic D udof,&idem
Didator, Cenförque bonus, morumque mägiftetj
Tutoropum,vindex fcelerura,largitor honorum.
Quod fi tptrerum gradibus toties variatis
Confiliis, tegre tandem peruênit adillüd
l Qüod probct,acfondoteuerentia publicafcruec
Foedete: quid dubitat diuinaagnofeereiura,
Ignorata ptiùs fibimet,tahdemquereteda?
Gratemhr.iam rion dübifot:nam:fübditaChrifto
Sefuit Roma Deojcultuspxöfo priores.
Romam,dico. virps, quos mentêm credimus vrbis,
NpnGeniumfcuius fruftra fimulatur imago
Quanquam cur Geninm Romæmjihi fingitisvnutn î
Cùdfporti^domibus,thermis,ftabulisfoleatis
Adfignare fuosGenios i perque omOiamembra
Vrbis,perque locos, Geniorum milliamulta
Fingere,ne propria vacet angulus vllus ab-Vmbra ?
Reftat, vc & fotum fimilis dementia cundis
Ædibusimponat:paries vcqùifque aftro
Fundatus,ftrudufque fuo,qua forcé maneret,
Quando autem iueret,primÄ acceperithotis.
Adfcribunt faxis Lachefis mähe foteiafila,
Tedorumque trabeis fufis pendêre rocatis
Credunt, atque ipfis tribuant deercta tigjllis;
Cèu diftet,cuius fteilae fit ftaxinus ortu.
Eruta, qusfummum confcenderetarduaculmen.
Denique nulla hominum reseft, nulla adio mundi,
Cui nonfatalem memorent incumbere fortem.
Quæ qma conftituutic.dicanc cur condita fit lex
Bisfexin tab ul is: aut cur rubriça minetur,__ ________ ,
' f féru ans,
. al. curans,
v fcalidasa-
nimet cq- ;!
ratamedul
,, las. ;• -
'fadfpc&at
I al. Cafpci ^
I «at ’ . !