A
Sap.t. '■
Ecclef.i6.
■ÂfOC-1.
B
pftiiop.
2. Pet. 2.
c
Matth. 2.
AfOC.ZZ.
D
Sap. s. I
Efifi.
6 zg Idacij Cfort B ißam
a iïï^ iq ^ dT ffiiT d lÆ fcd en iàp e in P& Im .liS ^ an it& iq ù tm d pm ir iH sp er p o ftao s cura pâtre &fiIio indi/erc-
Stuften- \ tumYoMtvnMfisgentHju»dicio: Q u o è o M rm im ^ & u fM i e t u a q u b fu g u m l siußen_ i*mman: » j.m q n it, k f ti-
-dero in coelum tu m e s , & f i defeendep in in fe rm m aie s : Sifumpfc-
ro p e n n a m a t in d iY e d um ,& habitaueroin nouißimo m a ris: etc*
n im illu cn ;am u tu a d ed u c etm é ,& tén eb itrried ex u ra tu a ; Et in
Solomone S p ir im D pm m ip p le u it orbem terrarum. Item i-
bi : Né dixeris, àjpiritu Dei abfcondor, & de altißimo quismeime-
morabitur ? In populo enmmagno noifagnoftor. Q u y e ft e n m a *
n im am e a in tarn magna c rfa tu ra ï Eccecoelum, &j:celumctélo-
rum , abyjfufié' vniuerfa te r ra , & q ü d in eisfu nt, intorifteü » eins.
A jultu ïümntouebuntmmontes&collet,& fundamentaserr* ,.
ér cttm concujferït 1réméré concuttentur ,£ t in Apocalypfi : Et
yidifeptem candelabra aured, & feptem luctrnasin capite feptem
xandelabrorum auyeorum, &dixi : Ou* funt ifta domine f Et dixit
mihi : Septem lucerna feptemjpirïm funt mißt per vniuerfum op
'bem terrarum. Eëce^do cui m us fpiritUro landt uni n^n lo-
eis detinpri, rieque regione aliquatcttninari fqqotàodo
tù altruis eum vbiquenpnefte diffufum ; cuius voeem,!©^
cundum dominidi«aum,quifquis eft,audire taml poteft,
fedvn<Je veniat,# quo vadat, nulli mortalium fci^ con-
ceffutn-eft.^
Sitibi dixerint: Spiritus fanbhislucifero compafatus
eft, ante quam pater filiuin genuiflete teftatus eft, dicen^
do*: inJplendoribys fandorum exytero ante luctfeyurn genui te.V t
illudquoxi Perils Apbfto;lus dixit : Donee dieslucefcat,<t-
ciferoriatur in cor dibits vejkis. 1
|g f s p . Petrus Apoftolus ,j:£m pro docirina creden-
zatte omnesgentesyin nomine ?atris\&Eilij, & Spiritusfandi. Si
enim Spiritus fanftus Deitatisfijbftantia patri & filio non,
coæquâturi curih facramehrofacribaptifmatis nihil ,abfi
que ilip cpmplétür ?
tium hæcinfua çpiftolapqfuiflèr, fpiritum fandtum luci-
ferum proprie ttominatum, nec dixit, necdocuit,necdo-
cendamandauit. Sed & nosquiiptrinieate vnum eredi-
mus Deupv, etiam îplum dominum & faluatorem nbftrfi
in figura huius ftellæ, nbn folum à Propberis, verumeriam
ab Apoftolis ofteridimus prædicarùm. In Numeri étiam
libro, cumf Balaacimpiilfimo regé & faCrilego, Balaam
quoque Pfeudpprophetà ad*maledieèhdùm Dei popu-
lum mercedistttuio fuiftèt adductusihrecdoceturno Tua
voluntate,fed diuinoimperio intulille^Önerttr, zït,fteÜa ex
lacob,, & aßendet virga exlfrdel,& percuttètomniaregnaterra.
Et in alio loco : Column* eoeli contrevüuerunt Dominum, afira
autem ecelimêtuent eum.Qupniam;haec eft pax &virtus eius,
v t fpletMeat ih ccelo’ ftella eius, adilluminahdos omiies
crédentesin eum. Hæcin Euangelioi rid/w««,inquiunr,J
flellam eius in oriente, &venimusadorareeum. Etin Apocaly-
pfi Ioannis Appftoli : Ego [urnprimus & nouißimus}ego fum radix
Sorigo Dauid, egdßmjlelUßlendida matutina.Si enim ob
huius fteUaçVpcabulum» & ab eo quód lucifer appellatus
eft, fpiptum fanefcum filio minorèmèflecontendis, nun-
quid &filium,quem fijperiustri typurn ftellç ipfiusdoCui-
mus prædicatum, fpiritui fantto inferiorem eHeoftendisï
Abfitjqüomam ficut filiuSin huius ftellç imagine nuntia-
tus ipiritui fàiiÊlononpoteftdiçiinfcrior, ita fpuitusfan-
Stvts, ftproprie f uilfet luaferó c^ortiparatus, minor filio np:
poteratäppärere.
Si tibi oppofuerint,dicentesî CathoKcos fecrilego ore
blafphemare, quod poft patrem & filium à ^>iricu iandlo
agnpfcaritür'pecéatomm veniam poftülare.
R e s p . Spiritumfari(ftumiudicem,&vniüerfummun’-
dum depeccató'i deiuftitia,& deiudicio ppflè arguere,
Doininusin Euangêlio docuit, dicens : Cum autem venerit
Jpiritus fanäus, iüearguet mundüih depeccato & de iüfiitia, & de
iudic'to. Et Efaias : Abtuet Dominus, ait, for dés filio fum&filia-
rum Sionfinritu iujdicij, EtipSblomone: Sf intus dnmint contra
illosfiabit,& tanquamturbo venti diuidetillos. Item Elaias :
Ecceego injpirhumeo fdcio iudicium dtcïidominus. Gttf igitur
iplë abnuis, vt ^nufquifqiieà iudicefuo peccatorum ye-
niam non poftuletyvr mundior à pë ccàtis & purgati or nat,
quum poßularido pbrérit euadere ? Si qua torlitanfablo,
aut incâuraverbi prolatione noxaincurrat j culpae plané
Sc conüeniënter i fpiritu jl^nëtö venia pbftulabatur, vt
peccaris cen\iffipnem'& ihdulgentiam txibuüt, qui pro
nobis patrégemiubuètbenafrabilibusinterpçllac. Quod
autem nos ïaciïlegosvocas, quod feciinduin triniratis éô-
felîîonem Deum ac Dominum ipirituin/anblum èflè ad-
(eruimus , vidd he cu magis ipfe.dignus fis hoe nöminé
nrnicupari, quid du m nön .vis ipiritum fanâunicbnfiteri^
Sitibidixerint-.- in eo minpr eft fpirinis^niftüs, quia fi-
iius tantummodo de fe diéit patremnoflèj & nullam de
fpirith fahftomèntionem fecifte.
R e S p. Sicutin Ghrifto habitat plënitudó diuinitatisi
rtt in Spiritu lanëfco'manifeftæ funt altitudiriesDëitatisi
Gum enim hæc Apoftolus vberius & fatianteracjfirmet,
cur;perfidia Veflfa verftatem maieftatis interpellât ? Nemo
epîm, ait i feit bomïnam qua funt hominis, nifißiritus hominis,
f Ui in ip fa efi, fie & qua in Deo funt nemo nouit, ntfiSpiritits
"Dei. ''r ■ ; ^
P Ecce iam non folus nóuit filius, quod nofiit etiam Spiritus
fan&us, rt'on quia duæ perfonæ fiint filii & fpiritus
lanbti-, in feiendoquae Deifuntaliquam diuerfitatemin-
dutit , led vnicatis ebmmuriiohemifideliter credentibus
mtimauic. In alio .etiam loco fequitur idem Apoftolus
di^ns-: Spiritus eft , qui ferutatur ettym profunda Dei. Et iter-
rum: N os autem non Jpirttum mundiaccepmus,fed jpiritumqm
exDeoefi. EtinEuangelio Iudaeisdeleiplohlmsaicit: Vos
autetnnon nofitseum, ego autem noui eum,qui ex ipfofum. Si de
Deo eft (pincus fanbtus,qaemadmodum de Deo eft films,
quomo.do minorant, qui quod in pâtre filius tiouit, iplc
cognoleit ? Docuimus deinde tpintum fanbtum de.Deo
pacre,vt filium inenarrabllites procedentem,quia conne-
xa,trinitas mleparabllem in fepolTid^vnitatem.
Si « lim dixennt-tibi : ide© minbr eft Ipiritus fanbtus:
quiain nomine eius non baptizauerunt difeipuli j led in
hUminedhi. •
R e s.Pi Non enim eft in trfnitate diuerfitas, in qua eft
non folum poteftatis sc voluntatis indiuidua charitas,fed
etiam deicas S^maieftatis^qualitas: quod enim expeäa-
turd patre, inuenitur in filio, & quod inuenitur in filip,'
itribiiitur & lpirituilando. Si^ëro diftribu tip nes Ipiritus
landb curiolo vplueris inquirere animo, Apoftplum au-
dies prædicantem : Vnicuiquéauteni nofirum datur lüumina-
tio Jpiritus advtilitatem : quibufdam enim perJpiritum daturJpi-
ntus Japtentta, alq fermo fetentia fecundumeundemJpifttutnfa-
lij fides in eodem jpmttfialqehartfmata dmationum in vnofpi-
ntu , alij operatio virtutum , alq Propheta, alii diferetidfyiri-
tus ,alugenera lmguarum,alntnterpretationes linguarum : o-
mnia autem bac eperatur vnusdique idem.jpiritus ,diJtribuenspro-
pnavmcuiqueprout vult, Vc veto in nogiine ipiritus! lan-
bh bapt^écùr^ Jfitut in. nomine patris^Sc'filii, & Dominus
in Eiiangenp tellis eft, &c Paulus paria pronunciat',
dicens : Dominus qui dem > cum dicit : Baptizatte gentes
in nomine patris, &.filij, & jpiritus fandi. Apoftolus!, cum
omnes nos lpiritu baptizitos iniinuat, atqu'e confirinat-:
Et enim nos omnes, ai t, in vnafptntu baptiz.aufumtts ,fiue lu d ai,fine
Graciyjiueferui,fiue-liben, & om ties my no Jpintu pot-atifumus.
Et iccium, In quo credentesfignatt efiis in Spïrïtu fando pro-
mißionis, quiejtpignus baredhatisnoftrainredemptionemudoptiO-
nis. Et iterum : Vtdet vobisfecundum dtuttiasglonafua, virtu-
t em c o njbr t ar ip erjpiritumfan ct um, ininterionmbomxnembabi-
taré Chrfitumïn cor dibus veflris.- Et iterum; No/o vos ignorare, \
Eratres,qiiiapanes veftri omnes fub nubefueruntf&omnes in Moy-
fen baptisjatifunt mnube enn mart,& omnes eandem efcamjpiri-
talemanducauerunt,&omneseundem.potum jptritalem biberunt.
lniftftigitur teftimomis hoefolummbdo diuiriitati Ipiri-
tijs landli quoddeeft-,perfidiae Veltraeminius eft. In iisigi-
tuv teftimonus vniras ttmitatis oftenditur, dum quod patel'
vo cat ur ,~vel etiam-operatuP* hoc filius & Ipiritus fan-
dhis nuncupenturj vel eadem operëntur; ,
Deus pater,Deus.filius, Deus fpiritui famftüs. Dé patre
in ApoftolorF»«# Deus patef^eä quo omnia. Et iterum: Now
efiDeus nifivnus. Dëîilioin Plaimop^. Scitote,quonMmDo-
mïnustpfeeftDeusiipfefecitjios^& nontpfinos. De fpiritüIan*
<5lo in Apoftolp : Spiritus efi Deusi. Et in Euangelio : Quta
Deus tpfeeft.
Dorhinuspaterdiciturjt)ominusfilius,Dominuslpiri'
tus fan&us : Depatre in Eeuitico; Ego fum Dominus Deus
vefier,
6 3 9
de terra AEgyjtti. ÖSïïlLcftaPfalmo 95. ! dus. De patre in Euangçlio i Ej!«« ergo.ptrfräi.Jiiut pa- MMhf
Diïtt'm'n.titmibM Dominus ngnwitiligm. De fpitim fan, | ur rtftcrixltßiiperftäus ejf. De filio ad H ebno» f Bx hi, t-
'dto in Apoftolo : Dimfionismimßrariommfitni,iilei»lpfeDo- i nimimpaffiueßdidint 0bdims fieri,qui ilium perfect«! fuCtus H
minne. Iremibi : Deminut Mtfrn ftiritm eß. OmnfpotcnsliStmnÛuidedieneibusfibi.pctpmtutyaà vbi iupra; sed
pacer,o__m_n_i_p_oIt'eAniYsi nfiilriwu-sv,r'oonmclnnitprioMtIecnfisin fbpiilrlfiit.u Ds feanctus. De
patre in Solomorie: Omnipotens fermo turn, exiliensdregah-
busfedibusvenit. De filio, vbifupra \Vnus enimaltifimuscreatoromnipotens,
rex potens & metuendusnimis. De lpiritu fam-
<fto vbi fupra: £^e»iwi» fapientiajpiritus intedigentiafandus,
Vnicus,#cinfra,ornni/tpotens. Potens pater,potens filius/
I potens ^»iritus fanbfcu. De patre ad Corintbios: Potens efi
autem DeusomnemgrdtidiH abundare in vobjs. Itemibi: Vtfi-
desvefira non fit in fapientia bpmnum,fedinpotentia Dei. De fi-
lio, vbi fupra: Congregatis vobisi&mebfpiritu omnipotentiado-
mnmofiri lefu Cbrijli. Item in fecunda ; An experiment u^1
quaritis eius qui in me loquitur Ghrifius ? qtninvobts nonmfirma-
tur, fed potens eft. De fpiritu fandto vbi fupra: Non enim au--
deo aliquid b or urn loqui, quorum nonperfecentfpmtus per me in o-
bedientiam Gentium: verbo &fadis, inpoteftatefignofum &pro-
1 digtorum, in potentiajpirihts. Etiter^m: Dens autem jpeifepleat
vos omnigaudto & pace in credenjo,vtabtmdetisjpe &potehtiafpi-
ritus fandi. PaterDeus, pater filius, pater Ipiritus fandtus.
i De patre & Apoftolus i Vnus Deuspater, ex quo omnia. Et i-
terum: Deus &pater Domini noftn lefu Cbrijli feit ,qutejl bene-
didus infacula. De filio in Cantico Deuteronomio: No»«e
■ hie pater tuuspojfeditie,&fecit&conftituittei Et Efaias: Puer
natus eft nobis, filius darn eft nobis. Et infra: Deus for tis, pater
! futuri faculiyprtnceps pads. De fpiritu fartdto ad Hebraeos:
Homines qutdem noftra car nis babebamus correptores,&ver.ebamur
in eis, quanto magis fubiiciemurpatrijpititw, &obediemus ei vtyi-
■bccefiiftis ad montent Sion, & ad ciuitatem viuentis Uierufalem.
Et infra* Etàdjpiritum iuftofumperfedorum.
Verus pater^ veriis filius, verus Ipiritus landus. De pa- j
trein Solomotie: Deusnofterfuauis & verus eft, nolle autem ' Hebr. i.
.te cbnfumhààtiô iuftitiæ eft. De filio in loan ne; fit fimus
in vero filio eius lefuChrifio, bicejtDeus verus -, &yitaaterna. De
fpiritu fandfco in Euangelio; Cum venerit paracletus tile jpiritus
Veritatis, docebit vos omnem vefitatein.
Iuftuspater,liiftuSfilius,iuftusIpiritusfandtus. Depatre
in Exodo: Vocauit autem PhàraoMoy fen & Aaron,dixit eis, 'loan. i<s.
Peccaui nunc,nam D eusiuftuseft,egoaütem &populus
meusimpii. De filio in Sophoriia; Dominusïuftusinme-
dio tüi, non facies iniuftè. Et in epiftola Ioannis; Sicut
docuit vos manere in eo. Etinfrà: Quodfifeitis, quia tufius efl,fci- p
tisquiaomnisquifacitiuflitiamexipfoaft. De lpiritu fandto in ^
Apoftolo - Magnumpietatisfdcramentum, quod manifejlatu ejl
incarne, iuftificatum eft in jpintu.
Fortis pater, fortis filius, fortis Ipiritus fandtus. De finite
in Elaia ; Deus fortis dr potens, magni nominis domine.
De filio in plalmo centçfirao feptimodecimo:Eortitudo mea
&lauditio meadominus. De fpiritu fandto in S olomone :ln
timoré Dei fpïntu$fortitudinis,&in viis eius pax & vita aterna.
Iudicat pater, iudicat filius, iudicaitipiritiis fandtus. De
patre in Pfalm. 4 1. ludicameDeus, & dtfcernecaufammeam. Efai.*.
De filio in Pfalm. 9. Praparauit in iudicio thronttmfuum,&ipfe
iudicabitorbem terra inaquitate. De fpiritu fandto in Efaia: Et
uamtu i àiamïempaumiiebmpro voluntatcfuu.fimipfisviie- Muetiemmmfordisßhmum &filiarumSm,&fangumemtur-
U 3> ... j .1. ..... i. unlit Atem cmhiptlilrf oabit de medioeorum Sviritti iudicii. 9
Slip. 1.
! ¥*• ». I
W 3 7*
f Efai.
' M*tthh),
! W«re. 4.
Î t«. ?. ' V
b*n. ia. !
■A&or. a8.
Row. „•
batur difeiplinam dabant : jpirim autem ad vtilitatem accipienda,
fandificationisfui. M _ . . a a
Sandtuspater, fanctus filius, fatidlus fpintus landtus.
De patré in Efdra : Quoniamfandus Deus eft veritas. Etin
Leuitico : Sandi eftote, quoniam & ego fandus fum dominus Déus
vefteti De filio m Euangelio: Scïtote quifcü tu fandus Dei. I-
tem : Qupdnafcitur extefandum, vocabitur films Dri. De fpiritu
fandto in Solomone : Sandus enim jpiritusdifciplinaeffu-
! giet fid urn, & auferet fe a cogitationibus qua funt Jine intelledu.
i . . . a
Princéps pàtet, princeps filius, prmceps Ipiritus Ian-
dtus; De patre in iudicium, dixit ad eos Gedeon : Non
prinetpabor ego veftri, nequeßtusmeus,feä Deus princeps eft iti vo-
\ bisi Et in numeris: No» ent labor in lacob, neque videbitur labor
ini(rad^quonumdominus Deus eius cum eo, &ipfepracla-
! rus princeps cum ipfo. De filio in Epiftola Petri Apoftoli.
Pafcitegregem Dei iqui eft in vöbis-,nonqudficoadi,jed voluntary
ex ammo, vt cum apparuerit princepspaftorum , acctpia-
tis immarceßibtlem coronam. DeSpiritu fandto, Pfalm. 50;
Pede mibi latitiam Jalutaris tur, & fpiritu principah confirma me.
R e x pater, rex filius, rex fpirirus fandtus. De pâtre in|
Efaia , Dominus rex magnus, & diues moperibus fuit. Et in
! pfalhv. Deus autem rexnofter ante fecula opetdtuseftjalutem in
i medio terra. De filio in Apocalypfi :JEt exercitus cceleftis fe-
quebatur eum in equisalbis, induti byßinum rnundum. Et mrrà,
Et habet in veftimento&famorefuo nomen fiript urn: Rex regum,
& dominus dominanttum. De fpiritu lahbto in Elaia; Vidi
dominum regem fabaotb oculis meis, & audiui vocem aicentem
mibi, quemmittam,&quitibitadpopuiumijlum l Etdixt : Ecceego
fum, mitte me. Et dixit ad me: Vade&dnpopulo buici
Aureaudietis & non intelligétis, & videhtes videbttis, & non vide-
bitis. Vt fpiritum fandtum faille aduertas-, Paulum audi
Iudarosin Adtibusirt'ctepantcm i Bene, inquit, Jpiritus fandüs
locutus eft ad patresVeftros. Aureaudietis,& non intelligetis,&
videntes videbitis, & non videbttis. _ _• >
Iudex pater, index filius, iudex fpiritus fandtus» De
patre in Pfalmo X L I X. EtadniÙitiabuntcoeli iuftitiam eius,
quoniam Deus iudex eft. Etiu le primo: DeUs iudex iuftus, fortis
& pattens, De filio in Cânènicis : Ecceenim iudex anteja-
nuam adfiftit. De lpiritu fandto : Et mncréuelabiturhotnopec-
Philip. i.
i. Ccr.it.
Efui. ri.
gab it de medio eorum Spiritti iudicii,
Operatur pater, bperaturfilius, operatur fpiritus fandtus.
Depatre ad Philippenfes; Deus eft, qui operatur in vôbis
& veile. De filio in Euangelio ; Me oportet operari opera eius
quimifit me,doneeAieseft. De fpiritu fandto in Apoftolo : Operatur
autem vnusatqueidemJpiritus, diuidenrfitogulis propria promut
vult.
Excelfus pater, excelfus filius.ekcelfus fpiritus fandus»
De patre in Daniele : Signa & prodigia quæ fecit mecum
Déus excelfus. Etin Plalm. 7 7. Deusexcelfus redemptor eft eorum.
Dc filio in Pfàlmo centefimo duodecimo : Excelfus
fuper omnes gentes dominus, fupercdelos gloria eius. De fpiri-
tu fandto in Efaia,: Haç dicit excelfus in excelfis , habitansina-
ternum,fandus in fandis, dominusexcelfusnomenei, in fandis re-
quiefeens.
Ignispater,Ignis filius,ignisfpiritiisfandtus. De pàtrô
in Deuteronomio : Obferuatfi ne facratts vobis ipfis velfimula- eu •
chru omnium de quibuspracepittibi Deus, quoniam dominus Deus
tuus ignisconfumens eft. De filio, in Pfajmo centefimo deci* Pyaim ll8
moodtauo: Ignituinverbumtuumnimis, &feruustuusdilexit,
illud.,Dc fpiritu fandto in adtibusT Et vtfa funtillisdtutfa lin- aHot.z. ’
git* tdnqudm ignis, fedittfifuper vnumquemqtie eorum, t? replett.
funtfpiritu fqndo. _
Lux, pater,lux filiüs,lu* fplritqs latidus. De patre in lo- j
ànnis epiftola: Deus lux eft &tenèbr*ineo nonfùntvâa. Deft- tIoa„ u
lio in Euangelio : Egofumluxhuiusmundi,quiperftquiturme, joa„. 8.
non ambulat in tenebris, fed habebit lumen vita. De lpiritu lan- H
dtoin Ezechielen Eccefpiritus dominifur gens veniebat ap aqui- ■
lone,& in citcuitu eius lux refulgens.
Bonus pater, bonus filius, bonus ^Tpiritus fandtus. De
patre in Pfalmo 7 1 . Qu*m bonus Deus, ifrael redis cor- lean. to.
de. De Filio : Ego fum paftor bonus, Et Méfier bone, quid Matth. 19.
boni fact am vt habeam vitam aternam ? De fpiritu fandto in (
Efdra : Spiritum bonum dedifiieis. Et in Solomone : Bonus jpi- ■
ritus tuus in omnibus. \
Magnus pater, magnus filius, magnus fpiritus fand
us. Depatre in Genell; N««r tntellexi quoniam magnus eft
DewJ.Et in pfalmo odtuagelimo quinto: Tues DeusfolusMa-
gnus. De filio. ad 'Tit-urn -.EXpedantes beatam jpem, aduen- Ttt.z.
tum dort*mavniDei, & Saluatorisnojlrilcfu Cbnftt. De fpi-
. £ as' • 1 ___ u .li.m . r . Utiémierdimms aucmmerficutdemmmßmiueriifm. Ec I ntulànfto inregnorum, ait Doraraus.id HcbamrE-
n E l ^ - î r i l i S " m e , d i c i i i e m m u e pedere, mulecerumrn, &cmdmmui i r a , , ( , e ■
'p a fc a u s patcr! perfeaus filiiis v peifeaus.fpiritiis.fan-1 dominum. ■
BiblïothijVet. Patr.Tom, 4.
H h h i