Fides À
brabse nos
fecit fi-
lioj.
Biere. 4.a.
Cel.2. b.
B
patct muftarum gentium: quomodo igituceft pacer mill-* TiuncIeiusvnahoranobisdonac.Sienim credidens,quia|
tarum gentium Abraham, videamusj Iudaebrum quidem dominuseftlefusChriftus, &quodDeusexcitauitip(um I
efleillum^cuddumcarnisfuccelfionem,patrem, certum amortuis,faluaberis,& transfererisinParadifum. P ro - :
eft:'fed fi earnemta’ntfim (pedliemus, falfum fit ncccfle eft pterea& Latronemeointroduxit, v^non dubites num id
diuinum OraculiimV Neque enim rioftrutti omnium eft fieri poflit. Quicnim Lacronem vnahoracrcdenrem, in
pater fectmdum carnerrij fedfiguraillius fidei, omncs rios hoc (andto G olgotha feruauic, idem & te credentem.fer-
Abrah^fiiiosFacit.C^uemadrhodumincredibileeftapud uabit.
homines a morfuisrelureerealiquem,.ficetia!tn credible Alterum autem genus fidei eft, quod ex parta? gratia?,
noneft,ex(enibusmortjacatis,fi,libsp'rocreari;fcdChrifto a Domino donatur. Altienim per Spiritum datur fermo fa-
innunciato quod in ligno crucifixus-efler & mortuus & pientia,ainfennefcientia,fecundumeundemJpiritum-,alijverofides
quodrefarrexi(Fer,nos credimus.Similitudineigitur fidei, ineodtm$tritu,alijautemgratiacurationum.Hxc igitur fccun-
deueciimds in adoptionem Abraham: Et tunc per (idem, dumgraciam donaca fides exSpiricu,n6modoeft dogma^
limilicervtilleVacccpimus fpiritale fignaculum, Spiritu tica.vcrumeriamfuper humanas vires effe&iua.Qui enim
fan£to i perlaiiactum baptifmi ,circuncili,noncorpoii? habethancMem, dicit man fibuic,tranJibinc,iUuc,&tranfit.
praeputium fed cordis,(pcundumleremiam dicentemr Et j Quandonamq; per fidem diett hocaliquis Credensquod
ctrcUiticidetupraputiumcordisveftri Deo,Sicut & Apoftdiusii» fir,&nonambigitincorde(uo,tuncaccipithanc,grariam
circuncijione ( inquit ) Cbrtjlt,confepulti ipftin baptifnate,Sc quç
; fequuntuo
i Hanc fidem.fi cuftodicrimus,irreprehenfibileserimus,
ôtiiniquegenerevirtutüornabimur: adeoeniir potes eft
I jfides,vteos ctiam qui fuper Mare ambulabant, leues effi-
!jCetepotiierir. HomoeratfimiliterPdtruS.exfanguine&
rides ex ' carne compofiais,&exfimilibuscibis nutritusuèd dic-en-
gramlcuc |ïc Iefuve»i, credensambutauic fuperaquis , omnifundâ-
acit. jmento firmiqrem fuper aquis habens fidem,&grauiratcm
Matt.14.-d corporis, ieUitatefideiatrollebar* Sed quandm quidem
credebat, fuper aqua tutum habuitgteflum, cum autem
dubiraiiic,tum fubuiergi coSpit : vacillante enim aiiquaex
jpartè fide, fublidebatliirr.ul & corpus* Ecconfcius huius
^ffectionis eMS,illc dui afre&us an;mçcorrigtc Iefus,dixit:
Modicafidei, vt quid duktafti'Et rurfus confortatusab eo qui
tnanumetusapprehendebar,exquorurfuscredidit,manu-
dudtasà Dorai no | ilium etinde tn (îiper aquis grelldm re-
cepit. Huius enim riuper meminit Euangeiium, dicens,
quod afeendentibus ip (is innam m. Non emtn dixi tquod
pofteaquamtranfraiUllètjPetr’asafténditnauira : Sed per
hocinnuit, quod quantum fpacium confecit adlelum
cundo jcancumdem reuerfens alcendic riiiiusin nauim.
Tanranl autem habcC vimitem fides * Vt non folum ille
qui credit fa]uetur,verirmetiamali|s crcdentibus, alij fer-
uentur. Nonerat Fidélis paralyticus file inCapernaum?
ides qua fecj quiferebantillum & per retftum fimibus demittebar,
creditur* j dedebant.Gqmpatifü.rehim corpotiægroti & anim*
▼ tilis eft I Etue pures me ilium aiîcülàre , Euangelium ipfum dixit:
illi ad fa- | Videns autem îefus fidem,non illius; led, fidem idoruvt, di*
xit paralytica.furge. Il 1 i qiii rerebanr.crddebant, & paralyti-
Mar.z.à, CUJ pOCjriïs eft lànicate.Et vis cértius videre,quodalijs cre-
derinbus,alij(eruentur? Mormus eft Lazarus, praeterit v
Credentc
ilius^
(cruatur.
Ec dehac fidedicicur, Si babucritisfidemficutgranumfinapis-,
quod quidem minufculum eft magnitüdine,ardentius tarnen
vigore, & in exiguoloco feminatum, magnos continet
ramos, tan qüam quod & inalta augeri po flit, & humilia
cooperire : Sic & fides in anima, celerrimo ad u, maxi-,
ma perficit. De Deo enim fpcculatur,Deum intuetur : ita
vt qui meretur fideilluminari,& Mundi terminos circuit,
&anteMundi luiiusconfummationem,iudicium iam vider
Sc promiflionum retnbutionem.Habeas itaque fidem
inillum, vtdcincepscamaccipiasab illo , quaefuperhu-
manas vires operatur : Fidem vero fi didiceris,& promif-
fionem po (fid e bis: Sc ob ferua ill a m a fola Ecciefia tibi nue
traditam.&exomniScripturamunitam, Cumenimnom
omncs,po(fint Scripturas legere, & alios quidem inlfcitia,
alios vero occupatio qua:dam impedit à cognitioncme ob
infeitiamanimamperdas. Inpaucisverfibus, vniuerlam
fidei doctrinam comprehend! mus, quodiniplàLeâione
meminifle vos volo Sc apiid vos ipfos ftudiofe recolere.no
in chartas in(cribendo,fcd in corde memoriam infculpen-
do,$£ iti medicacione cuftodiendo,necubi catechumenus
ea qua? yobi$ tradita (unt, exaudiac. Habere autem hanc
dodtrinam tanquam viaticum,omni tempore vitae,& praeter
hancaliam non fufciperedecet : Necli nosipfi murati,
eontrariura h isquædocemusnunc,aftruamus, neque fi
angelus contrarius in angelum lucis tranfinutarus, fedu-
cere te vohierit.NametMiw/î angelte de cults aliud euangeli<a-
uerit vobü prater id quod accepifiis> anathemafit i Et vfq; ad hanc
quidem ditftionem audiens,memineris fidei* Excerp'e autem
temppre opportune ex (acris feripturis, quae eft infita
illis,probarionem. Non enim, vt videtur, ab hominibus
compoiua? funt res fidei, (ed cX omni 5>criptura^ quaefunt
potilfiraavnam replenrfideidotftrinam. Er quemadraoi'Cor.
iij
Mat. i-j,
Mar. 4,^.
F
Fides Ecelefi*
folj
leruinda.
G
CaUi.
\ Scriptor*
Ipotllli
'.capita
plent fidei
dodiini
na, altera, &tertia dies, diftolunfu ft tneruiilliiis, & pu ere- j dum femén finapis , imparuograno multos continet ra-
docorpus illius occupauit* Quomodo potuit credere j mosdic&fides^npaucisverbisomnemtaraveterisquam
radftuus quatriduanuSj&pro (eip(o oraieRedcmptorem? | nouiTeftamenti pietatis Cognitionem inuoluit* Videte
Sed quöd defuit mortbo, hoc per germanas forores cöm-
pïetum eft.Venienté enim Domino, pröcidit foroc,&:di-
centijvii pofuißu tum Jrdpondit iliajDomine iam fettet ,quatri-
duanus emm r/i.Dicit D o minus; Si crediderts,videbtsgloriam bei:
quafi diceret, quod tu debes hure mortuo reliquum fidei
replere. Er tanturti potuitillaforo,tum fidesi vt mortuus
aportalnfernireUocaretur.Si alij (pro alijs credendoj po-
tuerunt d mortui» fufcitiari,tu vero proteipfo (yncere'cre-
1 dens,nuriqt«id norimUltomagistibicom,modabis?Qilin-
(etiam fiueliifidelis fis,fiue Fidelis,benignusf eftDominüs,
' clCnicnter le offeret tibi pcenicenti. Tanrum dicipfe quo-*
qud,Credo Domine.adiuuaincredulitdté'méamSi aiftem Fidelis
! eile videris,nondum tarnen perfeefcionem fidei habes { d-
' puseftvt&tücum Apoftolisdicas; Domineadaugenobisfi--
veA^ dem.. Nam apud teipfuraaiiquidhabes , ab illo veroper-
idei doo Bültum àccipis. Namen fidei Vnum quidem eft appellà-
:n«a. 1 tiortC,duphciter autem diuidicur. Eft enim vnum genus
! fidei quod habet dogmaticamdc aliquoanimeafeenfio-
Fiderdög ijem,Öicommodatanimx,ficutinquic Dominus:Quiver-
mauca* butwaaudit & créditei quimemifit, habet vitam aternam &in
loan.i.tL ludiciumnon remet.Et, Qui credit ,noniudicaturfed translatas eïï
loan. ij. amorte ad rttam.O magnam Del clcmennaml Iufti quidem
v ix per mnltosannosprobatinint, quod au ré illi per Ion •
gaeaeratis inueftigationem corrigentes aflecuti (unt, hoc
Mar. y.d.
D
itaque, Fratres,vt ieructis craditiones quas nuncaccepiftis,
& in laticudine cordis eas deferibite , & cam piccate illas
cuftadiacis*nequamlo vacillantesaliquoslnimicüs diftbl-
uat,ne quis hxreticuseX his qua:cradicafunt aliquid euer-
tat.Fides quidem eft; proiieere argentumfiiper menfam:
Deus autema,vobis repoftetdepofito? (ermones. Gonte-
ftor,vt in quit Paulus,iri confpedlu Dei viuificantis omnia,
& Chrifti lefu qui profefiuseft fub Potitid Pilätobonam
cdnfeflfiqnem, vt nanc traditam vobis cuftödiatis, fidem
intemeratam,vfq; ad adueytum domini flöftrilefu Chri-
fti.Thefäürus vit* nüc tibi ttaditus eft, quem pofteaquam
appatuerit Dominus,tanquam depofitum requiret, de tc-
poribus opportunus ilfuin oftendet beatus &lolus potens
rexregum Sc dominus dominantium, qui (olushabetim-
mortalitatem , lucem inhabitans inacceifibilem.
Quem uemo hominum ynquam vidit,neq; vi-
dere poteft.Cui gloria, honor,& fortitu-
do cum S pintu (an<fto,nunc Sc (cm-
per,& in (ecula feculor u m,
A Mc-E n .
Traditio'
feto*-
dx ne&
jucnamnt
ab hiredpatri's
Sc
De moHurchik Dó, ‘tktechefis V1. ~ ; ....\^q
CATECHESIS SEXTA, 1 LLVMINATOÈVM. HIE-
- fohmu, extemponineax De Monarchia Dei; In, Credo in
Deum ■: &de harefibtts, & ieüioexEfitia; Renouanturad
me Infula: I(rafel,& (aluabit eas per Dominum (alute x-
ternaidtf»
BEnedirftus D'éüs, Sc patet dbtïïihi hoftrilelu Chrifti,
Ét behediiftuseius vnigènitus Filius:(imuiytenim in2-
telligitur Deus, iiitelligitur & pater, yt indiuiïaPatris &
Filij gloria per ficiatur: Nóu enim^aliam ^atergloriam-, öc
Greatüra eft Dei Sol, & magnus quidiem, (ed minimus tagjiii
gloria aliam Filius habet j (ed vnam & eändem.Quandoquidem
Patris eft Filius vnigenicus : & cumPaterglo'rificatur i firn
ul & Filius gloria fruitun Gloria enim Eilijex bonorepatris
ipfitts : Ac rurfus, glorificätq Filio ;•& Pater magnifice har
noratur. Et mens quidem celeriterintelligit -; lingua vero
verbis indiget,&longaenarratione eorum qui intercedüt
j (ermonum.Simul quidem & ftatirti oculus aftrorum ordi-
nem comprehenditlatidimum , fed cum de (ingulis velit
I aliquis differcre, quid fit Lucifer, quid Hefpeyus; quid v-
numquodqueSydus,multisindigecverbis» Sic&terram
& mare & oomes totitis Mundi Oras* in momento celerri-
} mo mens cpmptehendit : (ed qupd ftatim fit in rtiente;.
fröpricta- höC multis verbis vix difleritur.Magnum autem Sc Verbo-
ls D£i e> rum eft argumentum: dicimus enim, non qua?cunque o-
h ul non pprtet de Deo^folienim illi, hsecnota funt )'(edqujeca-
I perc potefthumanä natura!, & quanta noftra infirmitas
! potcftfufferre.Nequeenim quid fitDeus exportimus, (ed
[ Vtqiiod exaiftede ip(b nefeimus, ingenue profiteamur:
Naminhisqua:deDeödicüntur; hxc maximaeftfeieh-
i umis r“a» ignorantiamfateri. Magnificate Dominum mecum,
baxima & exahcmus nomtu eius in idipfura, idqtie coniundlim
[noran- omnestvnusenimnequaquampoterit. Imoveroetiamfi
lamfateri omnes congregemurjnon tarnen ita vtajquum eftet, fece*-
rinius; non modo vos quihicadeftis , verum etiam fi tq-
tiusEcclefijBdätholic3e&pra?(entis&futura?, omnesgenmettrefpedtu
toriuS cöeli. Attcnteprius ä(picias Solem,& .
tuncDornlrtüm curiofe fcmtdre.Altiorate,nequtfcris,&for- ’P*' j .v
Horate,hefcrittaitufueris: vetatur tibi h*ceogitario. Sed di- S r e ?
xent ahquisrSiiricömprehenfibiliseft diuiriafübftantia,& henfibili*
cur tu de his di(Teris?Nunquid igitur, quia tocum fiuuium
ebibere neqüeb, id quod mihi eommodum eft, fub mfch- ?l
furanoh hauriam f Nunquidcum Solem oculfscompre-
henderenequeam,eriam lucis illius vfum, quantüm fufli-
cit,n‘on afpiciam} Et fi in hortuiti magnum ingreflus fue-
ro}& omne genus frudlüum comödere nonpotCro?vis tie;
vt omninoefuriensindeexeam?Laudo&glorifico Fadorem
nöftrum: Mandatum enim Dci eft,quod dicit, ömnis
Jpirituf laudetDominum. Et non dicit,yt enärrefc quid fit^Smt
quomodo fefe habeat in fua eflentia : Sed neque id nunc
dnarrandum aggredior,fciens,quödin laudando,dignita-
ti illius non (ätisfecero. Opus autem pietatisexiftimans,
&.fi idratione in vniuerfum liceat | aggrediar. Admqnet
igitur hos infirmitatis noftrae Dominus, dicens 5 Deum nemo
vidit vnquam. Qiiid igitur ?dicac aliquis: ftonne feri-
ptum eft , Qgodangeltparuulorumfeniper vident fadem Patris
quiincdUießj * Vident(äne Angeli, (ednonita vteft,(ed
(ecundum quodeft, &ipficapiunfi IpfeenimIefusdicit,"
quod Patrem nemo vidit ttifiqui eft de cado , hic vidit Patrem,
Vident angeli,ita vt c^piunt,&Archangeli,ita vt poflutitV
Throni Vero & Dominationesjplus quidem|quam{lli,(ed
minus tarnen quam pro Dei benignitate.Solus autemSpiritus
fandus, ita vt oportet, videt; ille enim (crutatur om-
nia,etiamprofanda Dei:Et vnigenitus Dei Filius,ita Vt op or-!
tet;ctiam eognöfcit.Neq; enim Patrem quifquam cogno-
fcit.'nifi Filius :8c cui isreueUuerit, videt quahtum opör-
tet,& enarratper Spiritum (ecundltm quod vnufquifque r .u,„ fcl
capitDcum. Qfiqniamdcitatispaterns eft particepsFi- Ignofcit.
lius tanquam vnigenitus.Genitor VidctFilium, ScÖenitus |
videt Gignentem. Angelis igitur ignoratttibus cum, fe-
cundu m propriam virtiitera, vnicuique reuelat perSpirinim
linfl'iiin ........ J : .. ;____XT i* .
.7.oh. 6.
Mmt.il,
t Vidcrit
guide An-
geli Deu
'claie ficuH
eft, fed nö
cognirio-
ne comprë
henfiua»
qua folds
Deus ici-
pfiim co-
VidiÜ.Th.
p.i.q.12.
art.I-adv.
& Sixtd
Senenfem
lib.O.Bites
8c oræcomiemant, Paftoremfuum fecundum dignl- tuaifanaum Vnigenitusicavtdiximus.Nemohomînum
tatetn celebrare nriiîpoterinti Magnüs erat Abraham & erubefcatignorantiamconfiteri : Lôduornuneego & o- 1______
honorandus,fed magnusrefpe&u hominum: cumautem mnesfuistemporibus, quomodo autemloquamurdice- \hlioth’ m''
re nequimusieüm autem qui hobisdedit fèrmonem,qub- l î ï ’
wrr4df'ri»ô.Nondixit,reri'<«/&tacuit,ne(èip(um magnum modoeloquipoterimus?AnimamegohabeOj
elementunvterram appeliarè Videretui:fed addit,cinerem
(è elle, vt vilitatem ,fragilitatem ,8c imbecillitatem fuam
oftenderet. Eftne autem quidquam cinere leuiusyaut
exilius î Accipe ( inquit) comparationem cineris ad doit
u m ,& domus ad ciuitatem, ciuitatis ad prouinciam j
Proüihciæ ad RpmanôrUib Imperium, & Imperij Roraa-
noruit âd vniuetfàm terram & omnes tèrminos , rurfus
terraetotius,adeircumdansillamcoelum: Cuiustantaéft
comparatio à d coe lu it, quantum çlèpuniftumcirculiad
totam circumferentiam , tanta enim eft cash àd terrait
compâratio.Êtprimuhicoelum hoc quod apparet, minus
. . -------- 0 ~—---- , cuius cum
racultates enarrare lion poflimiquomodo datoreni anim ^
enarrarepotero?Sufficicnsnobis.adpietatemerit hoc folum
(cire, quod Deum habemus : Deum vnum, Deurri
exiftenrertj & femperexiftientem, fibi perpetuo fimilem:
cui Pater non eft alius,quo nulluspotenrior, quern htillus
fuceellor eiiciet e regno,qui multorum nominum c ft& o -
m nipo tens & fubftantise eiufdem (pectei. Neque etim eo
quod vocabatur bonus & iuftus, & omnipotens, & Sa-
bapth propterea difFerensi vel alias alius exiftens, fed
ipfe vnusexiftens millenaseniitticdiuinitaris operationes.
Non in parte ab undans,& (n parte defieiens,fedin omnielïèintelligas
(ècundo,&(ècunduni,térrip.Huc vfq; enim bus fimiiis eft fibi : non tantum in benignitate magnus, &
eos nominauit Scriptura , non quod tot tatttuin fint, (ed parilus in fapientia , fed æqualem habens (àpienciæ ele-
qüod tot nobis éogno(cere conferr. EtcumariirhocoeloS ; menciam.Nonçx parcé-vi'dens,ex parte autem vfijôii'e pri-
I^jta^. omnespérfpicis^ neque fatten Ctfeli ceiebrare Deum, ita uatus,(ed tptus oculiis,torus audituSj& torus mens : Non
Ejuit ! Vteft,poterunt,etiamfi tonitrua habeant fonantiffima. Si ficurnpçjex patte cognofcensyexparte ignorans*Alioqiiiri
ergo tantàccèlûrum magnitude Deum pro dignitate lau- | fi (ecus diceret,bla(phemus eftet (èrmo,&diuinæfubftaii-
• dare non poteft, quomodo tandem cinis viljftîmus Sc mi- tiæindignus. Prouilbr eft exiftcrium,& (anxftus & -omniul
I nimuSjdignas laudes Deo poterit tribuere? Qui continet j optimus,^: omniü maximus, & omnium (apientiftimus,
jOrbem terra?Scilliushabitatores, tanquam locuftasini- j cuiusneq;formam,neque(peciemelqquipoterimus.Nf^
1 pfa.Siquisàüdet.deDeodicerèipriitum enârret terminos Y*r,' rn wrim inti»*
I terræ.Terrain inhabitas,& finem terræignoras,quomodo
1 Conditorem eius commode potériscognolcereî Cernis
' ftfellas,Fa61ôrem veroillarum non cernis. Numera prius
eaquæ vides, &tUncillumqui non apparet,enarra : euitt
qui numeracmulticudinem ftellarum , ÔC omnibus illi*
nominayocat. Srillæpluuiarumnupercopiofiusinfluentes,
paru abeft quinperdidiftènrnos.Numera mihi huius
tantum Ciuitatisguttas : non dico Ciuitatis,fed numera
tantum (fi potes) qiitewiius hora? fpacio fiiper domum
tuàm decideriittt. Sed cum fit impoflibile, agnofee ruam
imbeciIlitâtem,&velexeoc6gn6fcèDeipotcririam.Nu-
merantur<*nim ab ipfogutti pluuiÆ per vniuerlàm terra,
Hxc (uni
vetba Irc-
Deus
çoeus més,
cotusocu
enim vocem ipfius vnquam audißis,neq?ßeciemeiu& vidißü; dieit
loan. f-tf.
Scripturä..Icaq; ad Ifraelitas,inquic Moyles: Et Valdecauete
Deut. 4.1 f
animisveßris,quodßmilitudinem non videtis: Si enim omnino
H
ftmilituainemeiuseftecpoftibiie imaginari , propinqua
Similiru-
eftet intelligentiadlius fubftantiaei Multi multa ima- do r
Dei
jperte<3ä,i-
ginati funt,& omnes male opinabanrur.Naffl alii quidem
ignemefleputarunt Deum,alij vero alarum tanquam ho- laue videri
minem, eoquodferiptum fit bene fed intelle&um male, !n5 pyteft.
Sub vmbra alarum tuarum proteges £9 me. Obliuifcebantutenim • • n . , _ nes ialße
Domini noftri lefu Chrifti vnigeniti D e i, qui etiam de fe-
ip(o fimiliterdicebatad Ierufalem : quotiesvolui congregate
filios tuosquemadmodumgaUinafub alas congregat pullos fuos, &
noluißis. Præfidiariaenim fâçultacë illius, per alas figninon
modo qua? nunc cadunt,fed quæ vnquam cecidcrür. ficara, ifti non intelligentes, (èd humano more accipiebât
Biblioth.Vet.Patr.Tom| j | ^ x- Mm ~ | j . | / • “~id quod~
cotporeo-
Pfal. 15. a.
Mat.zyd.