In domô
Matths i i
nihil boni
com !
pettum » 1
praeter partis
fàmi-
lias pceni-
tentiam. '
Pharifiei ;
Chrift. de
mentiam I
maligne
Interpre -
tantur.
• B l
Pharifiei
æqucargri
acPubli- i
cam.
Chriftus !
fiiprale-
gcm ®pe-
rabatur,
▼encratq;
idem non
Tt iudex,*
led vt medicus.
c
Iudzi infinite
fiipien
tem dolo
adotiun-
tur.
Cur Do-
minus tc-
pus > quo
in ternis
vetfàba -
tur, nu-
pdasTo-
cet.
Humans)
naturx
fponfus
Chriftus. j
Chriftus '1
Dominas-
Synagoga
D i
repudiata, ;
ecclcfiara
tanquam
Iponfàm [
c5 plexus
cft.
Apofiolî
noui Te-
ftatneud
Doctores,
omnes familiaritace cortiun&os, benigne adillud inuitat.
Facit id autem, ne iplè fólUs beneficium'accipiat, fed reli-
qui omnes,qui voeati ad epulum vénérant.
At is vero,qui ilium in difcipulorumnumerumcooptadebent
nunevetefum cæremoniarum, 8C obferuationum
legibus ofeftringi. V os itaque,qui prifeis illis ritibus, 8c cÔ-
fuetudinibusetiamnümaddiâi, obftriffcique hæreticis,
Mofaica ieiunia metito obferllatis: ld i vcro,qui,Vt noua,
uerat,nihil prorfus cun6fcatus,autveritus, ftatim in domu anteqj ihaudita pr«cepta,6cleges hominibus tradant,dc-
illiushigrecUtur, in qua, przter vnampatrisfamiliaspce- | fignaci funt,ad veftras iciunationes hoc tempore compdi-
ditentiam .nihilprorfusbonicomperit.^Nequeobidta- aj j ^ n.li.l/im.nn.
mpn fttccenfet,aut,quod accidcrat.probrofc obiedlatj verum
rimquamnaturzDomimis.adconuiuiumingreftus,
vna cum czteris comedic & bibit, fufceptzquc carnis ve-
ritatem, omnibus palam oftendit:Neque oblatam interea
benefaciendioccafionem negligit.
Scribaautem & tPhdrifti videntes, &c. Venerunteoet-
iam Scribz & Phari&i, nonquidem quoaliquiddifcant;
verumqilbin e a ,q u z fiebant, curiofe inquirant. Cum
ergo Publicanos vnd cum alijs accumbere vidiflent, Di-
fcipulos vocant, 8c quod fieri confpicantur, maligne in-
cufiuih
No» necejfe habentfani medico, &c. Etvosquoque metjici
opera egetis,ait:namnifi male haberetis, Medici benigni-
tatem in culpa nequaquam poneretis.Neque enim nefcio
hoice Publicanos efte, neque zgtitudinem, qua illorum
animsetenentur ignoro. Noui quod zgre habeant/ nifi
enim zgre haberent, curationis gratiaadillos non Venif-
fem. At cur,inquis,Scrib* & Pharifzi Seruatorem eo nomine
reprehenduflt , quod cum Publicanis & peccatorib.
cibum capiat?QutalexinterSan6fcum & Profanum fecer-
nebat: Pharifzi autem Chriftum ita comparatum ignora-
bant, vtfupiralegisconfuetudinem , clementiam & gra-
tiam exhibere vellet, 8c poflet. Lex enim polluta omnia
fimpliciter reijeiebar, Cntifti autenfgratia,malum in bo-
mtm eonuertebat. Neque enim Chriftus venerac, vc Iudex,
fed vt medicus.Quare quod Medicoruro profeflio,&
ars depofeit, familiariter cumijs agebat, qui fanationise-
gentesecanc.
I Quare difeipuli loannis &Phariftorum ieiunant,tui autem non
t«ttWAWf?Pofteaquam primam quzftibnemfolutam videt,
! adotiuntur fecundam;dicunt autem: Quare difeipuli Ioannis
1 & Pharifmum ieiunant, tut autem non ieiunant ? Hoc autem
quaefito aliud nihil moliuntur , quam infinite fapientein
arte capere,itjfiniteque rc<äum,certz cuiufpiam prauitatis
reurafacere.
tiumquidpojfuntfilij nuptiarum, quamdiu Jponfus cum iüis eft,
iei««Arc?Nuncnuptiarum,nuncvocationis,nuncdo6lrine
tempus eft; nunc puerieducantor; nunc vocati ladle pa-
feuntur, nullus nuncieiunationi locus eft. Nonpojfuntfilij
nuptiarum, quamdiu fponfuscum iüis eft ieiunare. Dominus autem
tempus, quoin came cum difeipulis familiariter ver-
fabatur, nuptias vocattquia omnem zgcitudineih omneq;
anirals moleftiam fecundum fe fecludere natum erat. Is e-
mm iuftam lugcndicaufam habcr.qui bonum,quod defi-
derat,non obtinet:fiquidem optati boni abfentia, fiiä natura
affligere (bler.expetitur namque eius fruitio: At vero,
qui prarlentibono iam pocitur, is abomni cura mceroreqj
folucus iure meritoque lxtatur.Czterum humanz naturz
Iponlus, eft illius dux, 8c princeps, Dei nimirum Verbum
carofa<ftwn,quodoffertnobisfernenvitz. Quandoergo
auferCturab illis,hoc eft, Apoftolis, fponfus, tunc demum
ieiunabunt, przlentiam illius defideranres. Ieiunabant
autem, quo a corporeis voluptatibus feiundki/equeftrati-
qUe,faltemfecundumfpiritum cum illo verfencur. Cum
aufereturab iüisJponfus. Hoc eft,quando is ad coelos afliime-
tur, qui Bccleliam fibi defponfaturus eft: Siquidcm priori
nupta, hoc eft, Synagoga eiecfta ,repudiataque, fa d a eft
noua quzdam defponfatio. Defporifatio autem aliud nihil
eft,quam arrabonisdatio. Arrabo porro, qui hicinter-
cclhr,eftSpiritus(andi gratiatper hanc enim , &mundus
non debent, neciute quoque valent. Atftiis nihilominus
locisjvnd cum czteris virtutibui, ieiiihi) quoqj obferiiäri-
tiam,& rcligionem oftenfuri funt. Non quod äliquälegis
neceflicate ad hoc adigentur, autquod veftro more, aut
fen fu,ve teribus ritibus adhuc infiftendu m arbitrabun tur,
fed quod hoc medium veluti falutare,& opportunum, ad
virtutis perfedionifque ftudium, fuo poftea temporead-
hibituri funt.
Enimuero inter eos,qui in Moyfi, 6c eosrurfum,quiiri
lege gratiz ,ieiun ijs danc operam, ho c pf zter cztera,in ter-
eft , quodilli quidem ieiuniad Deoprzfinita habebant,
quzproinde modis omnibus explere obligabantur,eriam
n alias noluiflentjhi vero virtutis amore,liberaque voluntatis
eledione ieiunant verius , quam vlla omnino legis
coadione.Quod fi veto quadragefimale, vel aliud quod-
cunqueieiunium definitum habemus,propterignauos,&
negligentes,quo nimirum ij quoque onicium faciant,pr^-
finitum habemus. Studiofi namque, pietatique dediti,
ccrto animi confilio, propen iaque volun täte ieiuniumil-
lud perfoluunt magis,quam vlla omnino'legis, aut przee-
ptivicompum.
Etfaftum eft iter urn,cum Sabbatis ambularentperfata. Difeipuli
cum veritate iam przfente ztatem agentes , exem-
plumque a ChriftoDomino mutuantes, in vmbratilibus
8c typicis illis rebus liberiusfegcruntiEapropterperpetua
ilia a rebus mundanisquiete, per, & propter Chriftum
Seruatorem paulatim iam fefe prodcnte,figuralis Sabbati
requiem minoris faciunt. Etenim cum Sabbato quodam
nihil, quo inediam fedarent, ad manum eftet,fpicas citra
fcrupulum vellunt,fernenqueindc excuflum, in corporis
alimentnm vertunt. At illi Vero, qui vqricatis expertes,ty-
pis etiamnum feruiebant,pro vmbris depugnant, illique,
quiabfolutamin omnes poteftatem obtiner,eandemque
pro libitu cum alijs com municat, infill canr, dicun t enim;
Eccedifeipuli tui in Sabbatis'faciunt , quod non licet. Obijci unt
hzc autem illi,quia non expendunc,legislacorem fualege
haudteneri: Neque enim quicquam eft omnino , quod
regiinfuislegibusnon liceac. Dominus autem nullain-
ful ratio ne,aut poteftatis oftentatione,fed patrum tantum
exemplo vfus,intentatam calumniam,manfueta oratio ne
refellit. Nam etfi illi corporales ritus, refque typicas ma-
gnifacerent, neutiquam tarnen tanti faciebant, vt naturz
neceflitati illas anteferrent./ Prz czteris autem in
medium adfert Dauidem, qur legis fandimonizaduerfa-
tusviderl potuit, quado facerdotalemannonam aecepirj.
acceptamque illis, qui cum ipfo erant, in efcam diftribuit.
Facit hoc autem eo confilio Dominus, quo per honorem j
8c reuerentiam , quam Dauidi deferebant, compefcat
impudentemfyeophantiam, quam Apoftolis maligne in-
centaueranr.
Numquid legiftis,quidfeceritDauid,&c. Quafi dicat fi Pro -
phetam Dauidem a yiolatz legis crimine abfbluitis, eo
quod non temerej, verum rerum neceftariarum egeftare
compulfus, in legem przuaricatus fuera t « cum is camen
tanquam feruus , legi obnoxiusellet: cur difeipulis meis
fuccenfetiSjlegemquecontraillos vindicare contenditis,
quod padis obfonio defti turi,lautioris menfz loco, femi-
num apparaturrt appofflerunt?An non Dauidem legisfer-
uitute obftridum meminiftis 1 Ego autem, etfi Filius hominis
diCar,SabbathinihilominusDomidusfum. Vocar
autem Dominusfeipfum hominis Filium , quia vtverus
Quo fen.
fuApofto-
‘ iciuna-
ruDt, &
iciunaiidû
przfinic-
Ittfa
E
Quidioiercedat
inter Iu-
daorum
& Chri-
ftianorum
ieiunia.
Ieiunia
j propter
négligentes
pizci-
pue indi-
âa-
Apoßoli
iSabbato
antepocredidit,&
pifcatorumccetusterrarumorbemflexir, & in hörrto,inter homines verfebafur.
ia R
honore &
prctioDiuid
apud
Iudios.
H
ntam
intercede-
bat inter
Dauidem
ÖdChrißö
IqtjaßtuM
inter fö*
uuoe
Doininualiud
vitz genus transformauit. Nemoaffumentumpanniru-
dis,&c. Quemadmodum,inquit, rudisintonfufque pan-
hus, fi obfoleto veftimentoaffuatur, nariuafuafirmirate
eiqfmodi indumentum difciuditi & vt vinumnouum, m
vetuftos vtres immiftum , fiuo calore 8c vapore vtres dif-
rumpitjita hic quoque contingit.Cum enim Apoftoli no-
i Teftamenti Przcones & Dorftores fint inftituti, non
SubAbidtharprincipeSacerdötumi Cum Regum hiftoria,
quodde Dauidehic exportitur, fiub Abimelechi facerdo- |cch&A-
tioaccidiftecommemoret, cur Dominus ad Abiatharen jbiaebac -
Säcerdotüm priucipem farftüm hoc transfert? Sunt qui Ä- quornnth
bimelechum binominem excitifie exiftimeöt -, adeoque |ftätcn^*
hunceundem efle omnino cum illo. Alii Regum Iibros
Abimelechi tanquam fimpliris fâcerdoris meminifle te f- X
pon- [ _
Cap.
Cap.’*- ,
Licet Sab-
patu loi-
pere ob
B
■ hominis
■ falutem.
fpoQdMit, Abiatharem aüt, cuius hoc loco Saliiatqi men- Dominus fe(ftantium,ccrtatimquein fejiruenciiun ftiidici
rioiwnvfacic, per idem tempus Pontificem, hoc e ft,fiim -; bbleaatuS,amplAmerccdeläborem iilorüm penfändiihi
mum Saeerdotem füifle.Et huic fenteritiz fatis fauctSeri- 1 exiftimauit.-Qiureomhes illorlimlnfirmbsintegre&möli;
pti;rzcpn.textus:Neq; enim Achiitielechuin Pontificem, | fänauit.
fed Achimeie.chujm facerdptem,plurefque alios Dei facer- j . Et jpiritus ititmundiprtcidebantei: & clamabant, &c. Cur
Chriftus immundisrpidtjbus:T««Fi/ii» Dri,clamanf;busj
pronaque adoratione, fe Dominum fuum ^gnofeere te-
ftantibus ne fe manifeftum facianr.imjperat? Ne eiufnio-
di vöciferatione Scribarum & Pharilzorum trara magis
excicent,eorundemqueinuidiam vehementiusaccendät.
Afleruabarenim paflionem ad tempus a fe definitum.
Saulis iiiffu Ltuicidatqs afleiit.
C A P V T I I I .
E r introiuit iterum in Synagogam, & erat ibi homo habensma- ;
numaridam, &c. Euangelifta Lucas czteris adiungir, ^
•. ; /r • ZttfcendensinmontemfvocauitadjeyqHosvoluit. Chriftus
doqendigratiainSynagogam venifle: Tum fenitate poti- j Dominusnontemere »verum »vtLiitasfciibit, orationis
tum,dextram manumandam habüifle. Matthztisautem caufäin rndnteiriafcenditiPluriihumenim miraculis'ora-
de miraculo hocin hunc modiim feribit: Et dixit iüis lefus: j tionem adiungit: non quo per hoqprpgreiTum in virtutidotes,
Quis erit ex vobis homo, qui habet ouem vnani ,ßcecident hat Sabbatis
infoueam,nonnetenebit & leuabit eam ? Quanto magis me-
lior efthomobuclOmnizhxclammo confenlu probant ,hu-
inanzfalutiscaufa , corporale Sabbatum foluere , nefas
non efle:Neque enim ex diuinispmtum Scripturis Dominus
id euincir,fed oppoficum ftatueptes,euiaemibus,pla-
ncqne inuitftis ratibnibus refelht, adeoque miraculum ab
omni prorfus crimine,finiftraque fulpicione alienum efte
ollenciit.
Etiircumjpiciens,&c. Circüfpirit Chriftus Dominus,quo
abahenatos vultu ip(o,fi fieri qucar,alliciar,(muilqueSab-
baLiine curare , ianimamfaluamfacere,an perdereliceat,
ex Puarifzisinterrpgar. At illi tacuerunc: intelligebantebusfaciat,
fed qiio hos epicmplohocexcitati, in D-ei ora-
tidne pernotftare difeamus, ipfumqiie bonorum bperum;
quzfacimus,caufam, vteffetftorem, Sr adiutorem ftatua-
musjadeoq; illiufmodi dohonim largitorem, debitis hy-
mnis&laudibusefFcramus. ,
Inter alia quoque,Ecclefiz duces & paftoresadmoneire
per hoc voluit^vti priusin oratione perno<ftent,quam illis
manusimponanc , quosadfacrorum minifterium confe-
craredeliberaturn habent, ne forte eiufmodipromotio
fruftracadat. Ille enim qui omnium cordaiVtDeus,ex-
ploratahabebat,omnjaque,quzfutura erant,accurate te-
neb at, nonabfqueiudicio Apoftolorum delctftum ha-
buit. Etfi interim, quo palam fieret, nonipfam hominum
hiin, vtcunque refpbnderertt, fe captos, fbreque, vt inte- r naturam in caufa efle, vt alij feruentur, alij pereant, fed li
gram omnino fenitatem,zgro rfeftitueret. Surgein medium, beram vniufcuiufque voluntatem, Iudam Kchariotam;
Gpnftituitzgrotum in medium, quo ipfo afpedu eos fle- I fciensvolenfquein Apoftolum afeiuerit. Vnufqnihbet
^iatinempe yr fpedatulo hoc frabki, ruboreque, ob fanati namque fe iplum vita, vel interitu dignum declarat. Nani
hominis przfentiamiperfufi,furere definanr, omnemque | quod Dominuslefus Iudam traditorem fore non ignora-
malitiam femel ex^nimo eijciant.Ff diciteis,licetSabbatisbe- j uerir,id Euangeliapaflim commonftrant.
pefacerei Marcus & Lucas Dominum ex Pharilzis id icifci-1 Cum ergo dies hnftus eftet,vt Lucas narrat, aduocauit,
tarum feribut,Matthzusautem Phanfzos, liceretneSab- qups voluit, duodecimque ex toto numero ( aderät enim
bato curare,ex i^to interrogaffe narrat.Vcrumqueoccidif- | plures) felegir, illofque Apoftoios nominauit. Selegit au-
fe verifimile ht.Dicithomim,extende manum. Verbo adiun- | tem ad operis,quod tiim prz manibus erat pr^parationemj
gic figpum.-nam vbiprimum homini dixie, extendc manum, j & ad muneris rurfum, quod fuo poftea tépöre obituri erac,
ifque extendiflet, ftatim per folam vocem confecutus eft | procurationem. Deletftis porro morbos curandi, dzmó-
fanitatem. Dominusauteni per hzc omnia, &rationem ; nefquepeMendivirtutem,&poteftatem impertiuit;
p.rp difeipulis reddit,eoiqueaPhari(zorum ealumniade- Etimpofuit Simoni nomen Petrus. Ne quis cafii, aüt teniefendit,&
ÉtzGhti-
■ ßihdhci-
■ tri vllahi ;
T|'onc,aut
«rhóruia
•“‘pliftcä 2
■ one cx* i
■pouuut. !
yitz,quod tencbat,inftitutum,legali muleis par- rè Apoftoios eleiftos putet, Euangelifta fingulbrumno-
ribusfubiimiusefleoftendit.ExiMwrwAWfmPfcAri/ii.Phari- mina ordine recenfec. Dicit autem Simbni impofuifle
fzi,ob miraculum, quoameritoverierarij&admirari de- nomen Petri, quo nimirum nomen rem ipfam anticipet.
bebanr,malitizmalitiamadijciunt:vfqueadeoliuor&in- Quia enim Chriftus Dominus fupra Petram, hoceft.füpra
u\dia.i\\örummentemoccxcziiet3Lt.Iefusautemcumdifcipu-\ infra<ftäm, fanamquePetri doötrinam inconcuflamque
lisfuisfeeeßitadmare Nerei,naturzviua adferat,hoceft,ne eiufdem fidem, Ecclefiam fiiämzdificaturus erar, obid
quidgrauius anteprzfinitum tempus, abijspatiatur,qui ProphecicofpirituPetrumilluappellat: FiliosaiitemZede
induftria vitz illius infidiabantur, ( id quod, fi diiöius | bedzijlacobum niminim & Ioannem,Boanerges,hoc eft^
apud illos hzfiftet »futurum omnino erat.) Tum turfum, filios tonitruivocat: Siquidem diuina illorum przdicatio.
quo ea feceffione quantum res ferebar,gratiara illis faciat, magnum quendam & illuftrèm fbnitum,per teirrärüm or-
hoceft,vt przpediät, tie drills, quam par erac, nefario cz- bem datura erat.Nominauit ordine deinde cztërosi
dis Chrifti fcelere fefe contaminentjyna cum difeipulis a- Etveriiüntdddomum. btiodedni Apoftoldnirh elebtiolioconcedic,
equeillorumconlpeiftu tempeftiuefefefub- ! nefaifta,moxindomiimferecepit; Scdneque hicqüo-
dudfi què requiem inuenit, fequittir enim : Et conuenit iteruni
UtmultaturbaaGalilda&Iudaafecutaefteum. Cum Euan- turba,itavt non poftint, neque p anew m undue are. Cum autem adi-
geliftaMarcus , magnamhomioum turbam Chriftum,a uiftentfui.exiueruntteuereeiim : Dicebanienim; quohidm iiifii-
Galilzacorifecutam dicit, breuicompendio mulcafimul rorem verfuseft. Vndeifti venerint, velynde Chriftumfure-
comprehendit:Neque enim ambitiofey-magnoque verbo- • re audiuerint, diferte non expoiiitur.P'rbbabile flcèutênii
rum apparatu&pompa, verba de Chriftotacerefolitisüc I nialumHbcaScribisfi£Pharifzis,quiab Hierbfolyinisve-
Euajigclift*,fingdla.yidelicef,quz^el di<fta,yelfeftifue- neranr,ortiim fuiifer Illi enim cum admirabiliailliiis fa<fta
Omnium
bonorum
öperum.
' A t
c.ofa eft
Deus.
Sacrz or-
dinationi
prcce* prçJ
niiccendz'.
Non nä-
curj, led
voluntas
praua per-
ditionis
cauû.
Ecclefîà
Hipra Peed j
fidem &
dodtrina
fuhdaral I
Cur loan-j
nes&Iä- I
cbbusßoi
nerges ap-
pelUti.
rant,prolixanarratibnc exagg?rar(do, verum quo auditö-
riim infirmit'ati confulanc, ojlpofttum fedari, bmnià bref
uit et 8c cbpcife narrant; S* ënim omnia, Sc firigixla Cquod
fieri alidqüi riecjüiebay^fcriptb cdimplèdivöluiffenc ; ne
ipfe tjuidem mühdus,vc Ioannes Thcologus loquitur ÿ li
âudiüiftènt ; turbafqueingentes vndique circiimfufàs vi-
dilfent, inuidiàfimuî& ira perciti, & quafi in vefanüm i-
»fti,ilium furérè dixerünt:atque ita,vceum renerenc,irrue-
runt, alijfque j vt idem facerent, aueftores fucre. Arbitra-
bantur enim idillüm pari ; qubd ipfi reüera patiebantur;
bros,qui feribendi eraiit, capéie pbtuiflèr; Nihilbminus Furià enim âperèà,ô£püdendàmëntis vefeniaeratî tantâ-
qttodllluftriaÇ^riftiopera^irioinnibusilIisiocislàcëper-' riimrerumbpifiçem,- tantumque animarum curatorcm,
crebuilfenr y Àngens vndique mdrcalium curba, àd illiim ctèleftifque ddôtririæ magiftrum, infurorem verfilm Ixi-
ednfluebat; pattim quidem vf éa, quai przclàre ab eb fie- ftimàrë. Qiiare ftatim de quibufdarri.i difertis verbis hzc
bah c,coram vidcièht, v i la qu e a ! i| > de n u n c i a reri t r-parti m fubdn:Scriba,quiâb Hierojolymis defeendeirdnt dicebaiit,quonMni
veçp,yt bmnisgenVriÿmbibisdètentos,lpli ofFerrênt,ob- j Qiiindoquidem ijs,quæfa<ftàfueranr,glolatifciuê'feh.
itat‘ii3i ab illà'irapet'ràrenr, ; .. :| ribfequ,efubirideàbebficbârit,côntf'âdicereÔmhi.nbnon
Multos enim ftnabàt, ttà vtirruereniin euni. Chriftus poterant^alià riirfüm via illius opéra in calumniämräpere
Bibhutb. Vit; Patr. Toni.4. _______________ > - / Ç c ;
Pharifieî
iri Chnftd
imponuni
quod ipfi
patieban-
Turbz z-
! quiores in
1
H
conari