S. Diadochi Epifc. Phofices
•mprtali honoratus eft: idque non parua quadam volurita-
cc expetit i qumpötius habet deincepshumfmodi affe'&ü
animi tanquam habitu föfcepturn proptet multam $xperientiamohacitatisDci.
Sciendum.pr«tereaeft,eum)quiin
huiufmodi charitiwemaüeoaótus“ eft;, dumillaoperatio
rhari ratis durac.fiupra fide in confiftere tanquam tenen-
tem iam in fenfil éprdis pey multam charitatem sum., que
fiddionorabat.cJupd quidem aperte nobisApoftol.Pau-
lusffgnificat.cim ait, nüncautemmanentppï,Spp;Ghairitdf:
tnaiorautembomnijlchdritas. V t enimdi&i, quiDeumco-
pibla charitate ample&itur^, multo maior eft tune füa n-
des,to tus indefiderioDeipofitüs.
De propriet ate medióeris operationis ex cognitionefanfta, quornodo
afferat n»bis magnum dolorem, fi quando aliquem offetiderimus:
& quid faciendum fit tttnc,fi ofienfitsreconctliari nobisnoluerit,
autfiproculabfensfuent.
•C A p v T L X X X X I I .
MEdiocri&s operationis, quam eognitio fan&a operarat,
nori'patum clolere nos facit, -cum in aliquem
irritati, inimicun^ nöbiscontumelijs noftris fecimus. Ex
quofit, vt ounquam remittat confcientiae noftrae morfus,
donecinpriftinamgratiam.fÓtumelia offenfiim multaex-
cuïatione recondliauerimus.Sed ille eft accrbiflimus éon-
fdeötia: morfus, cura aliquis ex v it® huius hominibusim-
meritó nobis irafcitur, valdeenim nps lolicito &exercito
animo èfle facit,quod cuiquam ex numéro eoram, qui de
hocfeculóloquuntür.offenfionem attulerimüs.Vnde ya-
•cat tunc a cóntemplatipne mens:qtu’afctmo lcienti®,cum
rotus fit charitatïs,non.finit agitatipnem mentis a^l conci-
piendas epntemplationes diftundi, ac dilatari, nifi pfius
eum ndfeis recóciliemus,qui rèmerenobisiratus eft,quod
finolueric ille autrurfusprocula noftrislócis vbiveria-
mur abeft,de reliquö neceffitas vrgec,vt formam vultus e-
ius in quadamanim® non cÖhtraófea-fufionead noftrum
affedum adiufigentes , ficin profundo cordis legem per
charitdtem impleamusioportet enim {inquit) facies eorum,
<|iiiintempeftiuè iralcuntur^ fedata cpgitatione,ina-
nimo fiuo cernereeos,quicognitionem Dei habere yolunr,
quod quidemcumadumeritjiionfolum in Theologia,id
eftyin diuiBarumrerumtradatipne , fine errore mens vér-
fobitur, fed ad charitatem Dei cum magna fiduciaalcen-
det, veluti ex fecundogradu adprimum fine impedimentofefiinanv
,Quareviavirtutis inciptentdm apparent ajperu, & quart medium
aius tranfeuntibusfiatfacilis: & -quidfaciendum fit incipientibus
ad fuperandum ajperitatem,gratia Dei adiuuante.
,;C a p v t i . l x X X X m .
T Tiaviftutis ijsquidem,quiveritatemamar‘e incipiufit, V alpera& molefta apparet; non quiàtalis fit, fedquia
natura humana ftatim ab ipfo ortuin laxitate voluptatum
verfatur,ijs veco qui medium eius tranfire pcmuntjtPta le-
nis Stexpedicaoftenditur, îpalienim mores, honeftis mo-
rib us vfu virtutisfàdiobedientes, hitereunt vnà cum me-
moria voluptatum à ratio ne abhorrcntium:éx quofit, vt
deinceps anima omnes virtutum vias libenter ambulet:
idcirco Dominuscum nos in viarn falutis introduéit, art,
angufia& aréta eilvia,qua ducit adregnum^&paucifunt qui eam
ingrediuntur.his veto, qui multo ftudio fanda eius mandata
çapeflèreypluntjfipait i iugumenim memi fuaueesijtonus
meum leue. Oportet jgitur pnncipio certatipnis violenta
quadam voluntate^ndaDei mandata,pèrficere : vt, cum
Dominuspropofitum npf t rum& laborem, ae voîurita-
tem viderk voluntati fuæ gloriofie libencifiîmèdeferuire,
gratiam fuam mittat,^ Domino cnimparatur yoluntaf)wt magna
cum lætitia nullum tempus intermittentes Qpere-
murbonum,tuncreuera(èntiemusDeumefi-
fie, qui bperatur in nobis veüe, &petfi-
£ çertpro bonavolun-
tate.
Quomodo opusfit per labor es & infirmantes prôbari, et velutimolliri
cor ad imprimendum in eo figiüum fimiliiudinis Dei ex viriuti-
bus eius,et qua effentprobationes Janäorumper infirmitates,quas
Paulus vocat, tempore mqrtyrüm,etqukpro iüüfuccefferinttem-
porepacis Ecclefiarum > et quomodoQperandern fit pertoleran•
tiam in tribulationibustefimonium confidents* mfira.
G a p v t LäX X X X IV .
S ïcut in-cera , nifi multum tepefada & m ol lira fit, non
poteft figillum iniprimi,fiç née in homine figillum vir-
tutis Deiïmprimi poteft, nifi ex laboribus&infirmitati-'
buspróbetur. Idçirco Dominusbeato Paulo dixit,^JJîôf
tibi gratia meayVtrtus enim mea ininpmttateperficitur. Apofto-
lus vèro ita gloriätur, inquiens, Ttbentißimcigiturmagisglo-
riabor in infirmitatibus-meis,vt halitet in mevirtus Cbrifii: immo1
& in prouetbijs fiçriptum^eh,quemdiligitDominuscorripit,ca-
■ ftigatautem onitmu fihutn,quem reciptt. Atquiinfirmitates vocat
Apoftolusimpugnationes inimicorum vetbi Dei, quæ
tunq&fibi.&fiandisomnibuscrebroaccidebant, neficut
ddelh Apoftdlusait »exceHentiareuelationum extolleren-
tur , fed potius Jper fiimmifiipnefh in forma perfedionis
perfeuerarent, diuinurri munus per frequentes ephtem-
*ptus fondé cuftodientes.5 npsyero nunc prauas edgitatio-
nes, & corporüm aegritudihes infirmitates appellamus. lifts
enim temporibus, quia corpora fondorü qui cumpec-
cato pugnàbantjmortiferis verbèribus, & alijs varijs tor-
mentis tradebantur,idcircopalfionibus, quäeejc peccato
profedæ in naturam humanam ingreflàefunt,multo erant
fiuperiora.nuncvero quiaEcçiefiç multam per Dominum
pacem,'& tranquillitatem habent,opus eft eorum,qui cer-
tantjCorpusquidemfrequentiummorborum, animas ve-
lo malarum cpgitätionum.periclitatione probari : praefer-
tim in quibus cognitio momni fenfu ,& plenitudine öpej
ratur. V t éxtraomnem inanegloriam & extra illudin fub-
limfcpofitiifigillum(yt dix(t)diuinae pulchritudinis in’dpr*
dibüs fuisper multamfummiflionem capere poffint.-ficut
aitfandbis iHe Propheta, fignatum eÜfuper nos,lumen vultus
tui Domine. Oportet îgitur Cum gratiarum adione vol un-
tatem Domiaïfiuftinére , tune enim ifta ægritudinum kfïi-
duitas,& cum dæmoniacis cogitationibus pugna, vicefe-l
cundi martyrij habebitur. Quiénim illis temporibus per
impies illos magiftratusdi poteftatesfondis martyrib. di-
cebat,negate Chriftum, concupifcitevittehuiusglorias &i
^honores , nuncetiam praîfto eft ad dicendum femperea-
•dem per Ce ipfium ïèrüis Dei. Qiu tu ne cruciabat corpora
iuftorum & magiftroshonoris fum'mis cptumelijspèrmi-
niftros voluntatis,&confilij diaboliciafficiebat,idcm hue
confefmribus pietatis,varias paflïonescum muftis contu-
mielijs & defpicationibus infert, ac tune quidem potiffi-
imum , cum afflidispauperibus totisillis viribuspropter
•gloriam-Domini opem ferunt,idcirco oportet,vt teftimb-
nium confoientiæ noftræ in confpedu Dei tute & toléranter
QpeKmn*:é}(peiïam(ia({ui%)exp«flxuiDÓminumietïntendit
mih'u
De duplicihumilitateÿvna mediocrium,alteraperfeiïorum, & quomodo
ilia mediocrium comparetur,& quomodo altera:&de qua-
îitate,&de condïtione vtriufque, & quomodo àpriore adfecün
damperueniendumfit.
G
SccudJ;
martyii
rfil].
m C A -P V T L X X X X jV.
RÈs eft difficilis ad comparadnm humiliras : qud enim
_ jna.iôreft, eôeft vfus eius laboriofior.- duobusVero
modisabijscomparatur.quifuntcognitionisiandçpani-
cipeSjCÙm eni m i n ftudi o pi e taris cer tac, i n medio lpiritua-
lisexpericntiaedfcjtuncautpropterimbécillitatemcorpo-
ris,autproptefebs, qui virtutrs ftïidiofis fiimmj maleuoli
funt, aur proprer prauas cogi tationcs , m odeftiùs ac fum-
mifliùsquodammodo de fe fehtit. Cum vero mensâfond
a gratia in m ul to fonfu & plenitudine illuftratur.tüc anima
veluti naturalem habe t humili tare : fada enim plenior
& quafi pinguior pcrdiuinamgràtiam^non poteft atnpliùs
Capita de perfect tonejpirituali. 761 i
more cupiditatis gloriæefferri,quamuis perpetuo manda-
taDti perfiefoti qujn potiù&inferiorem Ce omnibus ducit
propffeffiummiflîôhis fuæ&diuinæ modeftiç communior
nem , eft,autem ilia quidem humilitasvx plurimum ihdb-
lore.& mceftitia ; hæcveroin lætitia cum pudore qtlodam
prudentiffimo.Qu.ocirca'ilk quidem ijs,qui in medio cer-
tamine funt,aduenit,hæcverQijsmittitur,qui perfedioni
appropinquant, ob hanccaufom illi quidem fopenumero
fectmdç res M a s vitæ e^robrant:a!tera tametfi quisi
omnia régna mundi eiafferat,néqüeftupet, nequeadmi-
ratur,neque prorfus vehementia iacula peecatifientir. To-
ta namque fpiritualis fada, honores, & glorias ad corpus
pertinentes néfôit.Opus igitur omninô eft, vt qui ftùdiùai
certandi fiifcipit,cùm per illamtranfierit* ad hanc veniat,
nifi enim gratia doloribus ad erudiendum illatis , hon co-
gendo, fed periclitatioriC probando noftram liberam vo-
luritatemperillampriorempraemoliat, hunquam.nobiC-
çum amplitti^inem huius comrhunicabit.
Qiuobferuent damones inretigiofisad oppugnandum eos, arripientes
tndèoccafionem:& quomodofint ilia religiofis cauenda,&in pri-
mu cupiditas gloria \ & qua mala ex loquacitatefequantur, &
quid contra hoc vitium faciendum.
C A , p v T LXXXXVI.
OV i voluptates v it* huius amant, a cogitationibus ad
peccatadélabuntur : dum ebim iudicioinconfidera-
auri,quæpurgatur,dure(cat:fic qui aliquando memor Dei
eft,aliquando no eft, quod is videtur per orationein com-1
parare,hocperdit btio. Eftautém eins, qui ftudio virtutis |
tenetur proprium,id quod eft in çofde terrenum jrecorda-
tione Dei confumere. Vt anima ébnfumpto ad hune mo-
dum paulatim vitio ab igné huius bonæ recordationis, ad
fplendotem fibi naturalem cum maiore gloria perfedè re-
deat.
Qüiifit,vacuum effepafiiontbus in hac vita, & dearmaturajpiri*5
tuali adperrumpendum actes damonum.
.toferuntur , fere omnia, quæ perturbata mente agitant, .
turn in formones legè folutos , turn in malefada conferre
cupiunt.QuI verà.àggrédiuntur monafticam vitam capef-
cere,Hi àpèccatisâd prauas cogitationes,aut ad mala quæ-
d#erba,&: noxia deueiiiiint,hos énifn fi aut libentercort-
uitium facere,autde otlbfis rebus, & intempeftiuis colloqui,
aut finç decentia ridere,aut im moderate irafci,aut vanam&
inanem gloriamconcupifcere dæmonesviderint,
tune vna mente & propofito fe aduerfus cos armant. Ex
cupiditate enimglori® in primis oceafioném malitiæfixai
arripîenteà,& perillam,tatïquam per feneftram quandam
obfcurara, ingrei^, a;nimas diripiunt. Oportetigitut qui
volant cum muftis virtutibus vicamftegere, éos neqi glô-
riam appetere.neque cùm muftis congredi, nequé crebro
prodire,nec vllis conuitiari ,quamuis coriuitijs digni fintj
neque multum loqui, quamuis pofftnt oriinia pulchie di-
cere : muftusnamque ferrad mentem immoderatèdiftra-
hcns,non folùm otiofomiH fpiritualiexercitacione efficit,
fed etiam dæmoni acediæ eam prodit t qui eandem rurfus
immoderàtè relaxans, ac di/foluëns, dæmonibùyiracun-
diç & doioris prçfidibus tradit.Quarë opüscft habere ani-
mum dccupatnm in obferuatione fondorum niandato-
rum,& in profandamemoria Iefu Domini gloria:. Qui e*
him (inquit) euftodit mandatum, noiieognofcet verbum
malum,id eft,ad prauas cogitationes aut ad prauos fermo-
nes non delabetun
Qmdaccidatei, qui incipitpiirg.irecor , & quomodorecordatione
'Dfimini Iefufit cor itifiammandum aepurgandum : & quomodo
necejfanumfit,& quando affeqtiipofimus>yt[emper, &fineiti-
termifiioneoremus.
V.C a p v t L X X .X X V I I I a
T T Àcuum efle paflionibus,noneftttonimptignari àdç- Ld
V monibus, ftlioquioportetxiosfiicat Appftolus z i t }exiffc
ex hocmundoyCed illud potiùs,ab illis impugnatum, nbn ex-
pugnari,in bellatores enim ferrp ar mat os, iaciut hoftes fo-
gittas, audiuntq; ipfi iadtus telomm,immè omnia fere tela
infoemiflàçernunr , non tàmenferiuntur propter armo-
rum,quibus induti funt,düritiàm. Verùm illi quidem fer-
rbprbiedij&cuftbditiexpugnari nequeuntin pugna: nos
verb armatura fondi luminis, & galea foiutis ger omnia o-
pera bonaarmati, acies dæroonum tenebris cirçunfufos
perrumpemüs.Non enim pucitatem àffert folùm, prauas
adiones non ampliùs fulcipere , fed ftudio etiam redèfa-
dotum maleficia fottiter repudiaro.
De duobus damontbus pofi vniuérfasferè papouesfuperatas reliüis ad
! lu£tandtm,altero cum Mima,altero cum corpore , & quomodo
fuperandusfit,qiiicumaninialuCtattirperz.elum : & quomodo
fiuperandusfqui cum corpote pugnat per Itbidinem : & eau fa, eut
homo pofi niagnosprognffus in virtUtibusfâttos,ptrmittatur ten-
tariperltbtdinemab hutufimodidamone.
C A P v t^ L X X X X I X .
T> Ofteàquam vniuêrfas ferè paflxones hbmb Dei vicerit,
JL duo remanentdæm'ones lùdanres cum eo: quorum, v-
niis quidem turbas fàeit animç,dum ita eam ab amore Dei
ad ipiportünum zelum traducit ,v t nullumalium àtque fe
Deo placere velit-.alter vero coepori, dum illud ad defide-
rium rei Vehereæ incendij cuiufdâm.operatipne mouet.
Hocautemeorporiaccidit, primum quidem quia hæcvo-
lüptas propria eft naturi , vtpotèâd getieranduniinfitaj
quamobrem facile corpus fuperatur: deihde, quiacedit
Deus,cùm enim aliquem in nümerpJudantiummultitu-
dine virtutnm excellétem elle vider, permittit eum quan-
doque ab huiurmodi'd’æmbne feedari, vtexiltimetfe omnibus
viuentibus'viliotem: profedb vel molcftiapaflionis
fequiturredèfada,velredèfadaantecedit, vtvel peran-
ticipationem, vel perfubfecutionem pallionisanima fibi
inutilis quodammodp videatur, ' qnamlibet magnæalio-
qui fintvirtutes e iu s r e d è f a d a . Sed cam illo quidem
maltahumilitâte, Sccharitatepugnamus ; cum hoeverp
pugnamus conti»entia,yacatipne iræ, 8c profunda mortis [
cogitïtione , vthinefine vllaintermilfione operatmnem /
Spiritus S.fentientes , fuperiores palïîonibus in Dbminp
euadamust
E
F
G
H
■ v, C À p V t ixxxxvii.
CVm cor feruénti quodam dblote iàdus telmim, qui
à dçmonibus fiunt.excipitjitay t videatur fibi,qui op-
pugnatùr, ferre ipfo iàeula,cum labore odit anima palpo- ]
nes,vt quçpurgariihçipiat:nifi enim depeccahdiiiupudé-
tia vehementer d oleat, hunquam.potetit bonitate virtutis
affatim lætarkQui igitur vult cor fuum purgare, fempqr illud
recordatio ne Domini Iefu inflammet,in eo folum oc-
cupatus,& hoc tantum finéintermiftiope agensmon enim
oportet quandoque quidem orare, quandoque vers non eos qui Yolpnttabem fuam abijeere, fed potiuis dare lemper
operam orationi in cuftodia mentis, tatpetfi extra bra? ^
tórium fint. Vt enim çàni qùis vultaurum pprgare, fi pau-
lifperignem in fornace ceüa
" ' miotb.Vet.Patr.Ti
Cuomodo a religiofis ftatim confitenda fint Deopeccata £ etiam non
voluntariacontraregulam commijfd,&quomodoprouidendum,
ne fe fattaiconfcientia,dum exifiimatfatisfeconfejfam,&de me-
tu tempore mortisfi non,vt decet,confefi Deofüerimus, & quomodo
buiufipodi metusadiuuetdamonesin illa bora, &deijs,qui
fidücïa& exultations exccduntex bac Vita,& quafitcaufit etuf-
modifiiuciay&de ijs,qui cumformidine exeedunt.
C A p V t C. .
/ ’“X Vicunque fon£he cognitionis participes fa«fti fnmus,
V / d e omnibus etiam ipuoluntarijs cogitationih.uyva-
niis ratibnem repolcemur,4M«or4ft»f inquit lob )fiquidtnui-
tus tranfgreffusfum, ac merito id quidem* Etiam fi quis nun-
quam memoriam Dei intermilèrft, neque ftudiumman-
' ' • '' S C 5 ...... dato