$> KjÄßerij Hotndia,
ïphemiæprolapfa tuit : acne diutius illc conHidaretutjÓc
ipfa contmuis in doloribus cum vidérct, Deo malcdiccre
& accelerate mortem fuafit. Suxnempe ftcuraviduitatis
ac folitudinis, vnum id cogicabat j quemadmodnm c yita
non vira mariens exiret. Hxctaliacum recente experien-
tia memoria vécus adüerfus cos adfert, quiergaconiuges
iniurii funt.& iniqui. Quid porrb refpondeat huius «munis
reus? quam faltem ipeciofam leuitatis fux detemione
proférer ? Malum,ait,ódiofumqj mulieris ingeniii,lingua
temerarja ac prxceps, mores i domo rebusq-, domefticisa-
lieni, i\ec ipfa bona auc frugi rei familiaris adminiftratrix.
Sint lixc ita fané : perfuaderi adhuc mihi patior,6c accipio
veftia d ida, ficut vnus eorum iudicum, qui pariimexplo-,
ratam au rem habent> ac fàcilè accufatqrü inftdatiombus
transuerfi rapiuntur. ,Tu vetö dicobfecrp,cùm earn initio
duceres,annefciebas homini te coniüngi ? Hominem
autem cùm quis audit, non ftatim peccatum adhxrere, 6c j
confequi cogitat, Deumq; folum culpa: & reprehcniioni
non obnoxium ? T u ipfe nufquam peccas ? non moribus
& ingenio tuo möleftiam vxori prxbcs? An omnisaffiju*
uopurus ÖC expers culpx,matrimonij legem inuiolabili-
terferuas ? Quotiesipßfortean dtemulento contumelia
atfedaeft ? Qudm multas ôc magnas iniurias,quàm indigna
vérbafuftinuitïQuot& quanta tua vitia in obfcuro
lunr.quoniam vxornon reuelauit ? Tolerauit illatenietè
Óc line caufairafcentera atque debacchantcm,6c quamuis
liberaaedignatione par, conticuit ficut ancillade foro
empta. Neceflaria ad vitam ôc vidnm,velinopia,velaUa-
ritia non fuppeditanti quamquam xgro animo non malc-
dixit, necredeuntcmdfympolio vinooneratum óciniani-
entern ebrietatis odio non admifit aut reiecit, fed cum venia
aclenitate.qualishumanitatem noftram decet, te fuf-
cepit ,6c reprimentem ac verberantem ad ledum manu-
duxit,caputquexgrum ac meri yapóripus agitatum ftdü-j
locurauit .Tola hirnirum tui mifertal, cùmfamuli-mentisl
ob'errorem ócagitationem herum déridèrent acfubfannarent.
At ti^paflim in compitis «Sc plateis oberrans, frigidis
decaufis vxorem tragicè turpiterque traducis, vtadfaci-
liorem cögitatirepudij veniam & excufationem viam &
adicum tibununias. Duri, immites ac bellüini idgenusl
homines, verèq; geniti,quemadmodum fertur, èrobore
vel ßxo , qui rebus omnibus obliuioni traditis ar quo animo
& absque fenfu dqloris fegregantur. Quis autem aegru
fibi membrum curationis vicem abfcindat , cùm 6c nullü
ferè periculum, ócmedelx magnafpes 6c pene explora-
ta? Exorta eft in manu puftula, diligentereamcuramus
inflammatio pediinfefta, pharmaco tumorem cohibe-
mus. Quod fi prætermifla mcdicorum infpedione& cura,
quoties aliquid dpiueritjadferrûm& fedionem imus.
exiguo fané tempore membris nos iplos omnibus mutila-
uerimus. Verùm noneomodo,bviri:eftote meraores
membrorum veftorum : fiedant vos, & pudore quodam-
mpdo afficiantobfequiaacminifteria mulierü;acdum ira
accenfi’fuçritis, partus vnius dolores cum hisquae dolore
vobis fa.ciunt,contendite,multisq; hxc partibus vineicó-
perietis. Confiderehtur, inque medium proferantur be-
neuolentixbona, morborum curationes, cafuum omniu
atque calamitatum focietas, lacrymx mariti cauß fufx.
Veniat in mentem quùd parentes llios, quod domum,ybi
pnmum lucem alpexit, prppter tercliquerit, fprisque ye-
nieutem & externum iéquuta fit : quod forte fuarum ali-
quidreculatum alienare nondubitaueritjvteo moleftiara
atque morpfitatem viri fedimeret. omnia aftedum
concilient,amorisque vinculum nedant,äclübricum ani-
mum,velut marcidam domUm, contineant atque confirment.
Vincat mifericordia, & conluetudo conuidusque
longi temporis hecalcetur , quxfaciunt vtetiam brutaa-
nimantiaxgre difiungantur. Vidicenèbouem * quöd ab~
errailec abarmento,, folus^ue fibi relidus eiïèt,miierabi“
liter mugientem : pecudem item balatttem, mohtesqué
percurrentem & faltus,dum ad gregem rediiflèt^àquo
inter pafeendum rece/Ieraf. Sed ßc caprea idem paffa,
quanquamin varios inciditgreges,praetercurrit,nec antè
curium fiftiç,quàm vbi fuum ,cui aflueuic, & gregem & car
prarium repperiç^ Nebrutis igituripfispos, quirationis
participes, duriores exiftamus, neque minoris vxotcmfa-
ciamus, quàm aliquem viæcomitem , aliumve ex caüflâ
leui & fubitaleuirer noBis notum • Vides quemadmodfi
quos viapubllcaiuhxit, idemquetedumacdiuerlbritim
aiu vmbtofàperâîftum meridianiim arbor exccpit,fortui»
cumoccurfum inoccafîOnenàamicicixrapiànt ,6ccùm ad
diuortia yiarurn pcruencrint » non fine aegtiiïïonia diüel-
lànrtir,aÔlublacrymante|6c fixis alter in alterum oculis
coiififtant,lymbolaque mutualargiantur : vtprogiclïï deinde
patïlülum' irurius left cönuertant,rèuocatisq,ue faufta
àc fclicia apprecentur ? vt denique breuis vlura temporis
tam ardamiuhgacamicitiàm,vraegrèdigrcdicogêhdique
tantum non elle videantur. Et tucomparem acvîtxfo-
cianvdefpicatui fie habes , vt vaftulumamifiuni aut vile
vefti/nentum per hiegledum in via obliuioni traditum,catcllumveMéliteum,
quidomoclanculumlêabduxit? Vbi
fimulatus initio afFedus ? vbi thori focictàs atque^com-
munioivbi legitimtim vinculum ôc diuturnx vis conlue-
tudinis, quam ôc in naturam abire tum ratio d id a t, tum
experientiadcmonftrat? Faciliùs cundââbtupifti» quam
Samplbn holiiumfunesi 'Atqui yirprobus ôc in affedu j
conftans vel demortuæ mcmôriam coniugis xgrè depo-
nit, liberosque fouet ac diligittanquam commune depo-
ficum matrisaenaturæ, Ipirantemquèin eis defundam vi-
dere fibividetur. Hicenimexliberismatetnæfimilitudi-
nem yocis præfért : ille de forma ac lineamentis plurimum
haufit : alius mores ôcingehium parentis repræfentat. Atque
ita pater multas habens 6c yiuas 6c Ipirantesconiugis
effigies, perpetui confortij connubijquc fpcciem animo
fuoihformat, eoque nullam nouæ cogitatipnem volu-
ptatis admittit.* nec hodie qui tumulum coniugi fecit,poft
pauló.thaiamum adornat : autd lacrymisaclulpirijsnu-
ptialem adchoreamiterumfeftinat :nonveftem atramac
lugubremfeftalponfalique ftola permutat, nonincalentem
etiamnum à priore matrimonio ledum alterâm induc
it, aut nouercam, odiofum liberis nomen, adducitjftd
turturum non illam quidem à ration? profedam,fedihfi-
tàm à natura fandimoniam imitatur. Nam auem hanc
fèrunt, vbi ftmelàcpntubernalidifiungitur , perpetuam
colere viduitatenijôcfacere plané contraaccolumbæ,quç
in polygamiam procliuès. ■ ' J'
Hadenus quidem vapulet maritus, crebrisque denfæ
niuis inftar ingratitüdinis criminibus pulfetur. Quèd fi
forte adulterij culpam obijcit,eamquediuortiirationem
reddit,omncm ftatimaccufationem à matito iniuria hac
affedo in adultcram transferam, ôepro hofte probuspoft-
hacpHdefehforac propugnâtoramftam. Laudabo èum,
qui fugiet infidiatricem,qui vinculum abrumpetiquode-
um alpidi, quod echidnæ copulauit. Huiçenim primùm
datveniamipft Condicorvniuerfi,tanquamiuftodolore
percito,metitoque. domus peftem ôc exïtium domo exi-
genti. Nam cùm duplici finematrimoniacontrahantur,
beneuolcntiæôc liberûm quaetendorp , neutrum in adul-
terip, pbtinetur. Nec .n. affedui locus,vbi in alterü anim*
inclinât, ac lobolis orane decus ac gratiaperic,quandQli-
bericonfünduntur.Sedquæ pertinent adhocpeceatumj
in alia quæftionc tradatafuerunt opportune. Continfen-
tiamigitur 6c caftitatem, quodeftindilfolubile matrimonii
vinculum,parsvtraquetnihicole. Hsecenisn vbi coli-
tu r , ibi concordiam 6c mutuam beneuolentiam locum
habere necefle eft, quando vagaacfpuriacüpiditate liber
animus iufto legitimoquc totus amore occupàtur. Hæc
porro côtinétiç lexnô foeminis tantùm,fedetia virisaDeo
lata éft, qui tamen legislatorib. adhérentes humanis, per
quos libidinari ipfis licet, ftueri quidemiudices funtôcar-
bitri caftitatis muliebris , ipfi yerô cü lumma impudehtia
in plures infâniunt, 6c f iuxtà prouerbium,aliorum mediçi
intinitis yleeribus featént. Etfiquis eôs horumflagitio-
rum arguit,lepidam ôcioculatem défenfionem adhibent.
Viri, inquiunr, e tiamli plu res ad foeminas accelftrinr>nùl-
lû domui familiæqvdamnü inferunt j atmulieresvbipec-
cant,externos hæiedesin domos acfamiliasinducüt.Ve-
tû audiant ram Uolidæ le ntentiæ audores, ac dilcantper i-
pfos quoq-, domos aliénas euerti. Foeminæ .n.ex, quibus-
cum couluctudinc habçhtÿaliquorû vel filiæ vel vxores omninofunc
1 6c inuentetur.aut matrimoniumffifidiispeti-
tum , aut parer iniutiâaffedus ; qui poftquam-fiiftepetat, j
eduxerac, virginetnque perdudurum ad thalamum fpc-
rauerat, omm Ipe 6c cxfpedatione per iftospudicitiæ præ-
donesdeturbatur. Qupafiiam pater eft qui flagitiahxcpa-
trat, cogiter atque confideret, quid animi fit patri fie delu-
fo : fi maritus, fibi ipfi illatam eam iniuriam fingat. Nam
itademumbçneprxclarCqueftres habent, fidealiisquil-
que ftatuit quod euenire fibi velir. Si qui autem Romanis
aufculcantes legibus , permifiam efiè Icortationcm 6c cri-
miné vacâre exiftimant, grauem ftnèecrorem errant, igno-
rantque , leges diuihas abhtimanis dogmatibusnimium
quantum dillidcre. Audi Moy ftm Dei voluntatem annun-
ciantem, grauefque 6camatas aduerfus ftottatores ftnten-
tiaspronunciantem. Audi Paulum dicentem : Scortatores
é adulter os iudïcabit Dens. Alii ifti nil quidquam ad ßlutem
tibi proderunt tempore rctriburionis, fed ipfi trépidantes
xftuanrefquc mente vixJcpnftabunt : infipiens Ôc in-
dodus deprchendeciir legumillearchiredusPlato, cum
grauiiliaoracionis fuæ facilitate ac robore çontra pmnes
I gumlatotes vim fiiam efférente : cum ad pcenam diftrahi
videbum eos , quibus ipfi ftortandijicentiam indulftrunt.
N imomni.io qui non vetuecunt, aliéna fibi peccata afei-
uciunt, Ôcgéminoobnoxiicriminiinuehientur , quodôc
ipfi fibi non temperarint , ôc aliispaffim peccarc pcimift-
rint. Qui igitur cum vxoribus vinere voluntmodeftisôc
bene moratis, ipfi fiiosmores ita cemponant, vt coniugi-
bus inftitu tioni difeip Iinxque fint,hçquc domefticis ad vir-r
tutem exempli^èxcirentùr.
5 AN CTI THJbO
PH 1L I A R CH I ÉPIS CO PI ALEX
A N D R IN ! OPVSC
V L A;.
E X G E N N A D I I S C R I P T O R V M ECCLE
SIA ST 1 CORVM. CAT A-
L O G O.
^ eoP ^M Alexandrin* ciuitatu Epifcopus fcripfit
à ® aduerfum Origine,rnum & grande volume,tu quo,
otnnia penè eius di(ta,& ipfum parit er damnat: ac
rn lBffWc' fimul edecet -, non à fe,cüm,primum fed ab antiquis
l'ait tous,(y maxime lieraila,fuijfe&a Presbyierioeielîum, & de
Tcdefia pulfuht & de imtatefuganim* Sed & aduerfum Anthr'opo-
m .rpbytas hircticos, qui dicunt Déaut humana figura & membris^
coiUÏare,iiJputationelongifimaconfutans,&diuinarumfiripturarü
tefhmontjs arguent & conuincens eosioftendit, Deum incorruptibility
tér incorporctmiuxta Patrumfidm credeiidü, m^vütsmembiotÜ
lineamentis omnïno compofitum:&ôb id, mbit eiin creaturùfimde
perfubfiantia,nec cuiqua,incorruptibilitateaut ïfhmutabilitatè aut
incrrporalitatëfua dedijfe natura, fed tffeoes inteUeäuales naturas
car portasses corrupt tbiles, oes mut ab tics, vt illefolus corruptibilitati
6 mutabihtatinen fubtaceat,qutfoÜ habet immortalitatc.Pafi bale
etiam recurßm quod magna apud Nicoeam Synodus poft nonagmta
ér quinj3 armos agi in teport & die ér Luna,Jècundumftatumfuum
inuenerat,additie quibufdam ipfiusfefituitatis rationibus & expofi-
tionïbusTbeodofio Principi obtulït. Legt & tres defide Librosfub nomine
eins titulatos, fed quia hnguà ïnconfonas efi,non volde credtdi.
Ex Trithemii lib. de Seriptoribus Ecclefiaft.
,~y'Heepbiltu Alexandrina Eccltfia, u. Epifcoptu : vir inferiptu- X risftudiofus, &Origemftarum expugnatoractrrmiu,cr qui
magna difi or dia cum S. Joanne Chryfoßornoarfcrit, tumfy inftdijs
Epifcopatu pulfurn, inexilio mort coegerit, ficut in veter urn t hifio-
rijsplemus continetur, feripfiffefertur quadatn opufiula, de quibus
ad meam notitiam pauca ptruentrunt.
Ext at eius ad dtuerfos de yarijs ntgotijs, Epiftolarum.
Ad Epipbanium, de harefibus.
De Pajihafe.
Aliaquoque multd edidit, ficut exEpiftola beatiHierorymiad
turn directa colligitur, qua fibs Vel legenda vel vertenda pofiulat dc-
Jtman.clorait fubTbeodofio & Valentiniano Princip. Anno-tfp.
Biblioth.Vet.Patr.Tom.q. _______________
Index Opcrum Theophili AleXandrini Archiepifc. qu®~
hoc Opere, tibi (6 Ledor)cxhibcmus,
r I " ' Heophiti Archiepifc* AlexandriaEpifi. 3. Pafchales,
A Eiufdem,Ediflum cutotTbeophaniadie Dominicoinftarent,
Eiufdem, commonitorium quod accepit A mmon propter Lyco.
Eiufdem, Expofit'to de ijs qui dicuntur Catbari.
Eiufdem, Agathoni Epifcopo.
Eiufdem, Mena Epifcopo.
Ex Bdlarmino de Scriptorib. Ecclefiaft. ■ H e o p h i l v s Alexandrine EalefiaEpifcopus, S.Hiero-
nymtaqualis, vt vtriufque epiftohtinuicem feripta teftantur ,
fcripfit Epi(tolas tres Pafchales, quos fanftusHieronymus latinos
fecit, atque Epiftolafatis vtiles & do cl a extant. Scripfit prarena ad-
uerfiis Originem, & alia, quorum meminit Gennadiut,in lib. de
vir is illuftrib.fed hac non extant.
SANCT I THEOPHILI
A L E X A N D R I N I E P I S C O P I P A -
fchalium Epiftolarum, ex Libro Colla- /
tionum Cafiiani Scythx Argumentum.
N tr a Atgypti regionem mos ße antiqua traditio-
ne feruatur,vtperafta Epiphaniorum die(quam pro-
uinciaiUius Sacerdotes, velDominici baptifmt ,vel
fe cun dum carr.em natiuitaris tffe drfinitint ,& idcir-
co vinujque facramenti folennitatem non oifane, vt in occiduis Pro-
uineijs ,fid fub vna die, huiusfiftiuitatem celebrant) Epiftola Pönti-
\fit is Alexandrini per vniuerfas AegyptiE(clefiatdtrigantur,quibut i-
nitium Quadragefim*,&diesPajcba,nonfolum per ciuitates omnes,
fedettamper vntuerfamonafteria defignentur. Secundum hum tgi-
tur, poft dies admodumpaucos quam fuperior,cum Patre ifaacfue
rat agitata collatio: Theophilipradift* vrbis Epifcopifolermes Eptfto-
la commearunt, quibus, cum denuntiatione Pafcbalt,contra inept am
quoque Anthropomorphitarum Harefimlonga d'Jputatione differ uit3
tamquecopiofo fermone deftruxit. Quod tanta eft amaritudine ab
vn'merfo propemodumgenete Monachomm, qui per totam Pronin-
ciam Aegypti morabantur,profimplicitatis errorefufceptum,vt econ-
trario memoratum Pontificem velut hartfigrauifima deprauatum,
pars maxima Senior um ab vniuerfo fratemitatis Corpore decerneret
deteftandum,quodfcilicetimpugnare feriptura fancta fententiam
videretur,mgans omnipotentem Deum, humana figura compofitione
for mat urn, cum ad eius imagmem creatum Adam ,fcriptu7amani-
feßime t eftaretur. Denify & ab ijs qui ibi aut in etemö Siytbia com-
morabantur (quippe petfeäione aefetentia, omnibus qui er ant in
Aegypti monafterijs, praemnebanr) ita eft hac Epiftola refutata, vt
prater Abbatem Paphnutium noftra congregations* presiyterum ,
null us cat er or urn presbyterorum, qui in eadem eremo altjs tribus Ec-
clefiis praftdebant,eam neltgi quidem autrecitariin fuisconuen-
tionibiss prorfus admitteret.
I N C I P I T E P I S T O L A S. H IE R O N Y -
mi presbyteri,ad Theophilum Epifcopum.
I l e c t i s s i m o atfy amantifiimo Papa Theo
w ® pb:lo Epifcopo Hieronymus in Domino falutem.Pau-
cis in exordio placet indicium vent at is: dictate aute
Domino per Prophet am, Et indicium met7 quafi lux
tgreutfur , qui tenebrarum horrore cinundatt funt, nec naturam
return dar a mente perjpieiunt, pudore operiuntur at er no, &caffosfe
habwffe conatusipfofine cognofcant.Vnde& nos loannem,quidudü
Conftantinopolttanam rexit Ecclefiam, Deo placere femperoptaui-
mus,& caufasperditioni* eius in quosferebaturimprouidas, nejua-
quam credere voluimus. Sed ille, vt cater afiagitia eius taceam,Orige-
niftas infuam recipientfamiliaritatem, & ex buplurimos in finer-
dotiumprouehens, atq^ob hoc fcelus beata memoria bamine Dei Epi
phanium,qui inter Epifcop.clarum in orbefidus effulfit,tioparue tr.ee-
rore contriftans meruit audire: Cecidit cecidit Babylon. Sciences ergo
dittum d Salu4tore,Holiteiuduarefectmdumfaciem ,fed iuftum indicium
indicate.: nequoquam tar dins beatttudim tua Latino fermone
translatum librum tuum remitt ere, mult a in medio impedimenta
feceruntylfaurorum repenttnairruptio, Photnicif Galilaaq3 v aft itas,
terror Palafttna pracipua vrbis Hterofolyma,&nequaquam hboru
O 0 0 fedmuro-
Naritma
ci s Chrifti
& Epipha
F
bioram i
dem dies
ipud Æ-
ttpriet.
Fauna: in-
diccndi
mos.