m S. P. IV. JMaçarijfenioris, Âegyptij»
V E D I F F E R E N T I Ut
corpbre in aliéna pacria cum d ileâo vcl amica d e g i t& 3pf
I N T E R licleipfumquaficömmoranremfpe<ftat:Siigiturpeccatö-
VE-RBVM P El ET{ VERB VM MVNDI,
&! Mer film Deij&filioshum
Mu mis.
m
O M ï ;L :i A X L Vi..,
Errvm DeiDeuseft;&Mundiverbmn3Munaus.
Magnum verbdifcrimèrieft& inrerualluinter verbum
Dei & verbum Mundi,acinter blipsDei & films
Mundi: vträqueenimpropago„parentum fuo-
ris animaeft adeó fubtfiis &vÖlatiiis,vt mens iilius pon ar-
ceaturaremotiöribüslocisjquanto magis anima.a quave-
lamentenebrarümablatumeftvirtutëiamSÜSpititus &
lumine coelèfti illuftratiTttht intellebtuales eiusdculi^pei>.
feéteque vindicätaeftabobibcenisaffefftionibusiacinun-
da.per gratiam efteéla , tora fpiritu Domino miniftrat in
coe]is,& tota ineórpore ieruitilli, tantumqucextenditur:
intëlle<ftu,vt ipia fit ybiuisj&vbi & quandb libuerit,Chri-
ftominiftrétïHocdixitApoftoluij vtpoßitüeomprehendere
cum omnibusfanäüißu<ffitl(ititüdo)&longitudo.> &fubünittas.,&
profundtim > ftire etiam[upereminenteMfcientUch*ritAtein<jm-
.fiïytimpïeanüniinomnemplenitudinemDei.VyrCpiavoCcctcte
myiteriaanim^aquaDominus'aufertinfitastenebras ("re-,
lielateam | &reue la^re i) quo padro dilatet&extendat
feientiam mencislüiuffn 1 atic.udines, löngitudines , pror
funda, 8c (ubliinia vniuerixyifibilis&innifibjliscreatur«. •
Magn&m ergo revera diuinumque opus & admirandiim]
e'ft-ani m a,vtpotequäm dum'cOndetet De us, tal e m; crèaüit'
vt cum iilius naturanihil admifeeret virijjied ad imaginem
Virtutum’fpiritus fecit illamV & in ea'locauitléges Virtu-
tum,difcretionem,ftientiam,prudentiam,fidern,diled:io-
nem,& reliquas virtutes,ad imaginem fpiritus. Sicjuidem
adhuc in ea nuric-reperias feien darn, prüden tiäm ,di leikid-
nem'& fidem, eiquemanifeftaturDominus : m illapofuir
i ri te He 6tu m ,cogir at i o n es, v 61 un ra te m, a cm en tem' duce ml
prxeipnam. Gonftituit etiam in ea mitltipliceni aliam fub-
tilhratem,fecit illaravaldemöbilem,vólatilëm,& indefet
fam. Donauit illi^vt momenrö iréredirëque pomt,& men
te i tt feruire Domino,prou t didtau erit (pi ri tift. Atqu e (y t
femel dicam.) ralem crèaui t i 1 lam , v tipfa fpon Ik fi t eius &
focia,vt con te m perc t ur cum ill ä , & cüm eófiatvnus fpiri-
tus,quern ad mo du m ai t , qui adharet DmmwynmßnritHs esl:
Cm gloria jinfciculii fitailorum: Amen.
rum fimilis eft. Quaproprerfifiliiis ipiritusverboidundi
craderefevelit, & negotijs terrenisarq^gldriaE hüiusfecii-
h,enecatur & perifnec poreft aflequi veraniVitas quietem,
quoniam eius requies ibi fitaeftvnde prOgnatus eft.Sufto-
caturenim (’vtinquitDpminus ) •& infru&uofiisredditur
quo ad verbum diuinum, quiftcularibus curis detinetur,
& illjgaturvinculis terrenis. Indem qüi earnalibccqpatus
eft inténtione (hoceftj homomundanus|;fivelicaudire
yejbum Dei;fu#ocarur, & veluti qui/piam rationis expers
efticicur. Siquidem illeeebris vitiörüm alTuéfaéii;, cum
quid deDeoaudierintjtanquam möléftofermöhe pertür-
bati,inieftan"tu'ra‘riimo. Paulus quoqueair: Änmatuhofnq
nonpereipiteaqUafttntJpiritus,fiultitia enim eft ifli. .-Dibit etiam
PrQphetaJaSJwe/i illisferm Dei,quafiyomitus. V ides,n on-da^
•rivtviuatur alibi qiïsim' eaqua quifqüe nätus eft ratlone?
Qmnetiamalitér dcboceftaudiehdum.Si cafnalis homo
fèipfum detiotieat,vt immuretur.illic prius moriaturOpor-
ter,aeiriütilts fiat-ill i priftinxflagiiio&vitje. Itaqüe vélüti
ft quism orbo au tfebrë decirteatur, £tfi corpus iacet incU-i.
bili nullam habens faculracemqpustèrrënumperficiehdi,
nontäbienquiefcit animus, fed circunfertur& curatqua:
furitagenda, & exqüirit medicum.miffisadillurnamicis:
non aliceretiam aUima,a'tranigrëlfione pricepti’, affeftiö-
hum segritudinê labórans & renüffior eftcóta ? vbiaccedit.
adDominüm 8c qredit,ab eo remunerationem accipit: &
abnegato genercjpriorisvira: pèflimae| licet antiqtta ihfir-
mitace d e c u m b a t8c opera vïkc verè-peragëre nequear,
habet nihilo minus & poteft curare diligenter quiae.pertinent
ad vitam, deprecari Dominum* & verum medicum
_______ indagare. Néque,vtkiunt quidampraua do&rinä feduóti,
eft planè [ prorfus mortuus eft: homo, vt nihil plane boni poflït age-
mortuus 1 re-nam infans,etfi qüicqüam agère nequit,aut proprijs ge-
ad ocnea*. Jiljusadmatrem. peÊgéreimbeciilitatëimpeditur, yolüi-
8en a : |.turtamen,clamat,& ftet,inquirensmatrem^:inquointimè
DeusTVla- afficttur mater,& gaudet de.pufione,cumlabore 8C clamored,
Homo re illam inquirente,& cam ad earn venire nönpöflic.nihi-
infodti eft lomihusipfa matei amofe'pueri capta/ób multanreiüs ex-
plorationem abitatfilium,ample&ituï,circünfoüët,&: in-
tima. cumdiletftibüealimëntum.prébet/Hoc'ipfürh etiam
benignuis Deuspneftat, accedentis 8c ipfum defideranris
animaegratia:imbmukomagi^ipièinternodud:usamore
•&propria behighitate,adhxretintellë<ftuiipfius , & in.v-
num curh illa fpiritum euadï't, iuxta iermonem Apoftoli-
•cuhr. Gum enim adhanreatanima Domihó-, &Döm'inus
& Animsè mifericordia & charicate motus fe confcratadillam & ad-
benè agen. ha:reateijrirtèilc£his adhxc continënterpeflèueretin gra-
tia Dömini,^anima Dóminufqüe nuöt vnus fpiritus, vnum
temperamentum,&vnu^intelle(ftüs:-cumquecorpusank:
I mx illiuSjhumi iaceaqtora mes ëiusplanèyërlatur ihldie-
yuialem ccelefti,afcendens vique in tértiu m c^lümivbi ad-
hxrensDómino, mftuftrat ei:ipie verèin thröfló magnffi-
centix fcdënsin excelfis in ciüitate coeleftj,penitüSeftcüm
illa in corpore eius , quöniam imaginem iilius in coèlefti
hnftorum ciuitateHieruialem /urTum collcrcäuit , Tuatn
vèró luminis arcani atque diuiriiearis lux imaginem coh-
ftituit in iilius corpore,ipïè miniftrat ei in ciüitate cófpprisi
ipiaVërèinïèruit illi in cipitate cmlefti •: hacillum in ccelis'i
iicereditarioiurepoflidétjille,contra, h^reditatis’nomine
poffidet illam in terra.Dominusënim fit hjeireditas anim'^,:
anima quoquefit h^reditäsDomini. Namfi pecca'totUm
in tenebris agentiü intelle«ftüs & mens tam procul éftepor:
téft a corpor.e, fungi us peregrinari,& horae momento in re-
giöneslonginquioresabire,acfiepenumerbinterrärelidk)|
K F ]
Ahima J
|ua'!iS a"!
Deo cres
tâ-fit.
E X P L i e A T TO K jf L L É G OR I C U
Q V O R VN DA M 'S VB LEGE
q :
fattorum.
gj H Ô M I L I A X L V Ï Iv '
V àm gerebatMofesgloriamin facie » tÿpüs era't
veræ'gloriîe. Nam qUemadmodum illotempore,
Iudæi non poterant fixisdeulis vultum M'pfis in-
‘ tiieri , itanunc glodamillamlucisrecipiuntin
anima Chriftiani, cuius lucis fpl^ndorern ténèbrænoh ftr-r’
rentes fugantur obçæçatæ. ïllipraetereà e x cîr cüncifi one a-
.gnofcèbantur efîe populus Dei : modo véro pôpulüs De'i,
peçuliatis,ifitusnbtamcircÙnçifiôfiiscordifuoinfculptam
füfcipit.Gladiusen'im ^ititalisfupeifluitatémmentisam-
putat; hoceft, impûrunfprscputium pcccati^ Àptrd illoS,
baprifmafan&jficabat carnem,apud nos autein eft baptif-1
ma (a n <ftiSp i ritus 8c ignis: n ö ce n i m Ioannes prèedieaùît:
■ IpfevosïrApttzabitin Spiritu fanfto&igne. ïbiërat tabernaeü-
lüm éxterius & interius : Ïnprmtdbtrnaculufnfempêrjntrot-
^dntfaceriotesfiamficmumofficiacönfummantesiinficundumau-
temjemel in annofoluspontïfexcnmfangu'me^oçfi'gmficdnte Spi^
ritu faritto, nondumpropalatam cjfefanctorum viatn ; Hic verb;
qui digni fitnt, ingrediuntur in tabernacülum non maflu-
f-adnm, quo precurjorpro nobisintroijt ChrïfixK. Scriptum eft
inLegejVtfàcerdoSaccipiatduas columbas ,quarum alté^
ràm mafitet&illiusranguine Viuam afpergat, quam libe-
ramétlblarodimittat.Atquod agebatur,typus erat&vm*
bra verita'tis.etehimii'nmolatus eftChriftus, cuii^fanguîs
nos àfpèrgens Fecit vt produceremus pennâs , qüiadedit
nobisafasSpiritus fàn(fti,vtIineimpedimQnto volemus in
aéra diuinu m> Illis data eft lex feriptà in Cabulis lapideis;
nobis veroleges fpiritales fcriptæ in Tabùlis cbrdis carne-
isr Àitenim; dans leges meas in conlilm. illonm, & m mèntibus eo-
ritm inferibantcas. E'tilla qûidem omniaabolebantur,&e-
rântremporanéarnüric autem cunbta verèperficiunturin
îhteriorihomijné, quia teftameütüm etiam eftintnnfeçus.
; ■ Atque, *.
liait. j8 Hi
HonnltA ^uadrdgejimajepitma. ^
Atque| vtinfummadicam : qUACunquetontingebdtit illis im
fgurafiebantyferiptafuntautemnd correpimem nofir am. Quan-
doquidem Abrahre Deus prsdixit futurtim-nempe; Semen
tuumerit incold intend nonfua, & <ff!igcnt illud^cwftrinmtem
redigehtquadringentosanrios : hoc implebat imaginem vm^
brte; nam incolafuit populus, 8c feruituti fubditUs ab M-
gyptijs,affliblusinluto & latere : conftituebat enim illis.
Pharao pr*fedt©s& ftimulatores opetis, ytcompelleren?
tur opera Ilia p e rage re cumque iugemifcerent filij lfrael
ab operibus fuiiad Deiim , tum per Moferri vififabateo.s,
cjefifque (multis plagis) dEgyptijs,Mehfe florum i quando
primumVeraihceniffimumemergit i, hyemis praetereunte
mcerore,cduxit eos ex ALgypxo. Dixit autem Mofi Deus,
vt acciperet agnum immaculatum , biimmolaret, cuius
fangninelimina& fores yngefet,■.;rie qniperdcbatPrimo-
genita/Egyptioruni,tangereteos. Vidcbatenim eminus,
ahgelusqui:mifruserat?n o tamft^uinis,&recedebat:In
dbmps autem non fignatasingtf flus , interficiebat omne
primogenicum. Iuffic prxteiea fermentum e cuneftisdo-
mibusaboleri,agnumque quima&abatur, cum azimis8c
labtucis agreftibus rhanducare prxeepit ,; idque renibus.j
circuncindrs,&pedibusfcandalijscalceatis,bacuIoste-
nentes manibus : & itacunvomni feftinationc advefpe-
ram edere mandat PafehaDomini, ofte nullatenus a facie
Domini comminuto*: eduxit autem ebsevimargento &duro, \
cum ittffiflet vnumquemque mutuo accipere a vicinq fuo
^ g yp tio anrea vafa;& argentea. Porrb egrellifunt ex M-
gypto,quando iCgyptij primogenitafcpeliebant: lartan'tes
illi qu id a fqualida feruitute eflent liberati , his verb lu-
gentibus&plangentibusintentum Liberorum Idcirco
dixit Mofes, hacefi nox in quapollicitut eft Deus feredempturum
nos. Hjec autem omnia funt my ftetium animx,per adu*ntum.
CHRisxtredempt*;namIfraelinterpretatur,animus
videns Deumdiberaturergo a feruitute tenebrarum & fpificibusiLgyptiaeiswGumenimperinobedientiam'homo
mof Euuseftet grauimorte animte, & maledi(3:ionemacce,r
den te m maledifli ort i’ ftlfcep i flet ( Ttibulos &Jpinas prodticet
tibi terra : 8c mox |coles ten am, & non addet vt pub eat tibifiu-
iius fuos) creuerunt & exortae funt in terra cprclis eius tribu-
|i|dblo eripuerunt hoftes gloriameius, 8cinduerunteum
pudore,priuacuseftluminefuo,&indutus tenebris,interr
fecerunt animam eius, difiipatis ac diuifis iilius cogitatio-
nibusjdeturbarant ab alt o men tern eius , 8c fictuseftlf-
rael homo infemiens vero Pharapni, & conftltuer^ntei
pta’feiftos & ftimulatores opens, Spintus nequitie,cogen-1
;tcs eum voleifttem nolentemflagitiofa fuaopera commit-
tere,acluci laterifq'ie conftrubtionem implere. Qtji etiam
dimouentes eum a (apientia diuina; abduxeruntadcraf-
fit, terrena, lutofaque opera.dtnaad fermones,^epneeptief-
ne s& cbgitationcs vanas. Vbi eUimdfua maieftatcexci-
diftetanima, nadtaeftinfcftumhomini regnum , priiici-
pes feueros qui compellantearn'vitij peccatiq; vrbes cpn-
ftruere. Atverb fi fufpirer,&adDeum.clametanima,mit-j
tic ei fpiritalem Mofem qui redimat earn ab ^Egyptibrum
feruitute: prius tamen clamat&ingemifcit, tumredem-
ptibniS.cpnfequitur initium. Ipfaquoque rec|imitur tern-
pore Vetno, menfeflprumrecentium, cbm anima:terra
poteft emittere pulchiros & florentes ramps idftitite, prte-
jteritj^taui hyeme.ignoranci* tenebrarum j^ingentiprp-
uentuobft mnarttnia£tio num& peccatprum. Ad Iioec prze-
cipit turn e fingulis dbmibuspmne fermentumantiquum
expelli: nempea<ftiones & Cohfilia Vetbris hominis qui
coxrumpitur | 8c peruetfas cogicationes & epneeptiones
fprdidas ( quoad fieri poteft ) abijeete. Madtaridecet a-
gnum & immolari ,eiufquefanguinefpfesinungi: Ciirr-
ftus enim verus , bonus , &immaculatus agnus mactatus
eft ; cuius (anguine vntfta flint liminacordis, vefanguis
C h r is t i effufus in crucc,animx qiiide m cedatin vitam &
redc.mptionem ;damonibusautemi£gyptiacis in ludtum
& mortem. R e enim yera fanguis agni lmmacUlati, luolus
eft illis ; gaudium autem & exultatio , anima:.. Dcindc
poll vnbkionem iubet j ad yefperam edere Agnum & azy-
raacum ladtiicisagteftibus, cintirosreiiibus, calceatos,&'
habentes baculos in manibus. Nift-enim prius ex omni
parteper opera bona.. f quantutfiintpfaeft) ptaeparatafit
,3ibltoth.Vet^rfTqm.ii.-1 .
ahima , non conceditur illivc edat de agno : crehim licet
fuau'is fit agn us, 8c azyma b oha‘, 1 actu cx tahi e n am arse Sc^*
fpe'r«. Quocirca cum funima afflidione &,moleftia, de A-
gbo & gratis azy mis edit a'niiha, illam affligente | quod fe-
cum hab'etmcbcato. Et air, vt advcjpfram edatur; hora autem
vefpertina,m?dia eft inter lucem tehdbras: fie efta-
nihiainipft i%demp'tion'e?interluceni&tenebras interce-
dit, affifiente virtute diuinaquje npn finit tenebrasiu animam
infurgere illam queabförbere. Ae ficuti Mo fes dixit,
haceftnpxpromiftionis Dei: ita Chriftus in fynagoga cum illi
daruseflet liber ( vt feriprum eft-) appellauir annum Domi-
nidcceptaSileni , 8c diemredemptionis. Ibi erat nox reftitu-
tionisjhic diesredemptionis, & meritp. Omnia enim ilia,
erantficura&vmbravericatis, & myfticè prxfigurata,de-
fetibebant obfeure veram falutem animx tenebris inclur
fe,ininfimo lacuclamcompedicx ac reclufte portisaineis,
vrpote qÜ2 hberari non poterat abfque redemptore Chri-
ftp, Educitigituranimam ab^Egypto , & dferuitute <jua
premebatunri éa, interfe6tis inegreifu, primogenitis eius.
Lam enim pars qiuedam poten tia: yèri Pharaonis pecidi r$
lurftus occupat ^Egyptios; quoniam ingemifeunt, egrèfe-^
rentes Captuiorum falutern .Mutuari pr^cipit abTEgyptijs
vafa aurea 8c argentea , & cum acccperint, egtedi: quia
1 dum exit è tenebris anima, argentea & aurea vafa accipit,
; nempefuasprobas cogitationesfeptuploardentiores,qui-
businferuitur Deo , 5c Deus conquielcitin illis ; occupa-
I rant enim qui priusera'nt eitisyicini darmones, aediflipa-
• uerant ill ins cogitationes. Beata anim a,qu« redempta eft
è tenebrislEtvre ani mse qua non:clamat,nèc fufpirat ad eu
qui liberate poteft illam a moleftis 8c acerbis illis'Opcrum
Exadioribüs ! Poft’cclebratum Pafeha, Filij Iftaè‘1 abeunt:
proficitanima qua: vitam fancli Spiritus a c c e p itd e agno
guftauit, eiu5 fanguine vn dtaeft, &verumpanem ( Ver-^
pubis conferuansprtf cedjtiiros ; hos Spiritus fandus cön-
firmat, fouens 8c fenfim deducens animam. Animadijer-
tens Pharao cum iEgyptijs higampopuli Ifiaëlitici, feque
feruirioeprumpriüatumefftjériampoftPrimogenitorum
C*dem perfèqui aüfus é ft: Iundisïtaquediligenfiercurri-
bus fuis,ad eps delendps cum foto populo ferebatur.cüm-
quefuturum effet vt permifcereturillis , interceffifnubes
qua:/Egyptios quidem impediebat 8c obrenebrabat, If-
raëlitias autein lucem adfeiebac& conferuabat eos. Et he
tptameu'öIüénshiftonara,protrah'amfermönem; fümito
mihiper otiinia fimilitudinem cum fpiritaiibus. Cum pri-
müm enim anima effugic iEgy|)tips, accedcns potèntia
dftïiiiafertopem,&deducite^ttradveritatem r atvbifpi-
ritalis Pharao ( Tex tenebrarum. peccati) nouit animam
ab ipfo dcficère ; 8c vit are fcogitationès quibus olim de-
titiebatur in regno fuo (fi quidem hsfuht facultateyillius)
arbitratüs eftacfperauittruculentüsille , denuó illam ad
eumredituramiqui cum intelligeret, animam omnjnoty-
ran nide m eiusfugcre ; impudentius clade primogenito-
rumM;furtocogitationum accurric, veritUs ne forfan ani-
ma,prorfüséft'ügiente<nemoinueniaturqui voluntatem&
ppuseiusperficiat.-idcitco afïliéBonibus , tentationibus,
beliifque non conipicüis illam prpfequifur. Hic próbatur,
hic tehtatur i hicperfpipituramorquó comple<ftitür eutti
qui eduxit illam ab iEgypto , ,-quiaprobanda traditur, 8c
quöuis modotcntanda.Videt fiquidem Hoftis faCülratem
aggredi v olentÈm 8c mter|6cere > qua: ramen non poffic, èo
quod inter animam 8c fpiritus iEgyptiacos Dominus ftet
intermedius.Spe(3:atautemabanterioriparte,amaritu-
dinis,tyibulatiohisacdefperationisMare,necretrócedere
poteftcum viueat hoftesparafps ,necin anterioraprogre-
di;cummetus mortis , graues&varijeaffli^iones quibus
premitur | mortem illi ponant ob oculos. Igiturdefeipf^
defperat anima , habens in fe fententiam mortispiropref
cirèuudantem illam malorüm multitudinem.Gum atuem
Deus animam raetu mortis pene labi animaduetterit, hö-
ftemqueparatiflimum addeuorandara eam;tum éxiguum
prsebetauxilium , longanimiter agens cum a n im a l pro-
banseam, an ftet infide & andiligateum. Talem emm
viam ftatuit Deus, qiiaededucitad vitam, degpre in tribul^-
tionc 8c apguftia , in probatiohe multa & tentationibus
I 2 > . acer-
E
Exod 12.6
F
Ezod.ij.it
Exod.i+.f.
G
Exo.ti-.i9,
ifraclitatu
de AEgfc
ptocxicus,
myfticadé
Anima in
fpirimali -
bashibüs
proficicce,
interpréta
cio.
*
H