A
lom. r4*
Moi tis genera,
viu
efle eft
Deumelle
loan.14.
Id nomine
Chrifti pe-
tac quid •
fit.
Pattern in
filio gl'o'ti-
ficari quo*
modo in*
telligatur.
J8 ,
Alius para
cletusin
Ioannc
quid fir,
lorn. j.
c
loan. 14.
loan.'t.
D
Chriftum}
ad patrem
mille. r
ptereaomnés vnum fint,iunéfcaledtione loan nes declâ-
rauir,coepit namq ue à a«y*:Ego fum>ihc^ait>vikf&veritas,&
vita. Nemo venit ai patrem,ßnon per me. Quis enim ad id
quod efteflè , & verum eKTe pcruenit^qiiodpäter eft.nifi
per vitara :vita enim qux vera vita eft, quia aétefha eft, hoc
eftverè,efle : nihilenimmu.tarurinihil cornimpitur,quæ
genera morrisfunt vita elle, verum vita eft: Viuit, in quit,
Deus. Ergo vitam efle Deus eft.Et ego.iriquit vra,o. “Qui-
cumque ad Chriftum ven it, ad vitâm venit, & fie per
vitaró ad Deumiergóiunóèi fönt Deus 8c lénine il-
lud eft;^«i me cognouit3coghouit & patrem:Ev-Qm me vidit,vi~
dit & patrem.Hinc 8c illud:No» credis, quodego inph'tre,&pater
in me.Hinc & illud triyftiçèÆtfi qüidàliquandô petie-
ritis in nomine meo.iftud faciam.Qujd eft petereinChri-
fti nomine ? animamxternam fieri,lucem Dei videre,ad
ip ^m videndum venire,æternâmvitamhabere, non di-
uitias,nonfilios,non honores,nihilque mundanufti,fed
fpiritale omne, atque omne, qub vniti DeoChrifto iun-
gamur : hoe enim eft,vrglôrificet'ùr in filio , id eft,vita æ-
terna,quam petentibus dabo.Stibiungitur deinde plenif-
fim'e de Spiritu fari6fco,quid fityvnde fit,q> ipfe.fit : Si enim
inqiïitjfwe amatis,mandata mea cuflodite. Etegorogabo pattern
meum, et ahum paraclètum dabit vobis, Vf vobifcüinfit in omne
tempus. Quid eft päracletus,qüi adferat adftrùatque apud
patrem homines omnesfidcies arque creden tes? Quiseft
iftc ? vnusriefblusSpiritus fandus ? an Idem & Chriftus?
Etenimfp fe'dixiitalium paracletum dabitvobisDeus. Dum di-
alium/e'dixit ahumfdurn dixit pàvràcïètÜm,operam fi
fnilem declarauit, & eajidem quodammodo adionem.
Ergo & fpiritus paracletus.* 8c Spiritus fan dus,alius para-
cletusy& ipfe à patre mittitur. Iefus ergo Spiritus fandu$:;
ïnofiisenim fpiritus, vnde’&fpiritùs motus,eo quod fpi-
ritus:foirar enim vbi V ult, Et ipiè nuhedreit, fpirituSveri-
tätis i & ïta ei nomen eft Spiritus flmdu$, fpiritus çtiànr
Ghriftusifpiirinis 8c Deus, orrtnes ergo fpiritus^ Verum
Deüs fubftàntialiter fpiritus : ineft enim in eo quod eft
fubftantia & motusYvel potius fubftantia ipfa,qui eftrao-
tus, fed in fe nianens, vtfaepei am diximus, & rerinendi
caufafæpe repetemus. A t verb Iefus 8C Spiritus fandus
motio-jVere mota motio,vnde foris Operans,fed Iefus fpiritus
àpértus:q\iippe & in carne : fpiritus autem fàndus
occultus , Iefus quippe qui intelligentias infundat,non
iam qui figna faciat, aut per parabolas loquatur,ipfum fe
eflè,ipfè fie docet : No» vosdmittam orphanos,veniam ad vos.
Ipfe autem ihSpirku fan d o eflèbccuîtum,ficdocet:Mü-
dus m eiamUonvidebit, vos autem videbitis me, quo-
niam viuo ego ÔC vos viuetis. Hoc etiam fan d o Spiritui
datum,vt penes vos fit in x tern um fpiritus veritatis. E t de
fe dixif:Egofum veritas. Deinde adiecit : Quem mundusnó
poteft videre.Et de fèdixit.l4»î me mundus non viiebït. De -
indèàdiccit : Qüonütm ipfum nohvidet, fteqüe cognofeit ipfum.
Sed 8c Chriftutn nemô cognouit : In fuavenit, & mundus
eumnoncognouit. Adiecit: Voscogrtofcetisipfum,quöniam ma-
netinvobis,& in vobiseß.Etipfè de fe kz:Vos videbitis me. Et
quoiliam Chriftus vicaeft, de fe adiunxit. Quoniam egovi*
uoy&vos viuetis. Et quiaSpiritusfàndusintelligendaeft^ v-
\ troque autem mundus ipfecarèt,ideo adiecit : Quoniam a-
pudvosmanet,&in vobis eft. . V nde autem aup e ft in il ljs,aut
iam manet Spiritus fandus, fi adhiicpofteaventurus eft,
& hort iamper Chtiftuni apud illös eflè coepit î Ergo iun-
d i atque ex vno funt,qui motus eft, idapertiüs in fequen-
tibus declaratur, ait enim : Hæc vbb.is dixi.apud vós ma-
ne ns,parade tus autem Spiritus fandus, quem mittet pa-,
ter iU'nomine meo, vos do cebit omnia quæcunque dico.
Ego,inquit,in vobis maneo,Data eft enim vita,nec ab.illis
iam Chriftus abfcedit : funt igitur & fpiritali môtu, quod
eft Chriftum in illis manqre : ipfi autem animat, ittquibus
fpiritus manet nec aliqùando difcedit,didum tarnen:
Nunc ibo ad patrem.Quid iftud fit, facile intelligi poteft,
fî aCcipiatureX myfterio didum , & corporalimyfteriô;
nam fpiritaliter cum & ipfè in patrèfit, & pater inipfb,
quo auc qua’re ibi t ? Ex eodem myfterio eft,quód ad C lui-
ftum fpiritus Columbx fimilis venit, 8c quod nunc fpiritus
mitteturàpatre, & mittétur adpatrem, Chrifto eunte &
pètente vt mittaturfà mottèeniin vita reuocata,& vita no
ipfa vita ï quia eft: hà:c enim mortem nefeit, magis
hxc ipfa ihtêrâcit mortem, fed vita quae in hominrbusre-
lurrexitam örte.Quamvtiqueinduitfimul Cumcorpóre,
& earn ab inferno reliimpfit. Propter hanergitur fandifi-
çandam -, eundum fuit ad patrem * fed corporaliter atque
animalitecnid eft, in id quodin fe pater fuerat penetran*
dum pOtentialiteratque.exiftcntialiter : hoc igitur modo
iuit ad patrem. Denique nec abfentix tempus edidum,
fedcontradidum ,'quod node quæ fabbatum fcquitur,
apparuerit Mariæ,tangi nolùerjt priufquam iret ad patre,
nuntiauit Maria difeipulis, eadem node ad ipfoS Venit o-
ftendens manus 8c latus.Vtique tangi iam nonprohibens*
Pott Thomasapalpauit, tetigit, ipfo quidem hortante,
quia ille defj>erabat, quod ngnificat fandificatumiam
fuifle. Quam ergo breue hoc tempus eft,fed;propfer my-
fterium didu : ibo ad patrfem:nam cum ipfe in patre,& in
ipfó pater fit,quo ibit?Eodem ergo my fieri ojquem vobis
mittit-pater, ‘quia pater mittit,cum Chriftus mirtit.deni-
quefle aiv.Mtttitpatertn nomine meodd eft,pro me,aut in no^
mine rneo.-qtioniam fpiritus Chriftus,& ipfe Spiritus fàn-
dusSaut in nomine meo , quia S p ir its fandus ipfe oe
Chrifto teftimonium ferret, fic enirudidum tllleteftimo-
nium dieet deme.Qiiis ille ? queirryobisego mittô à patre
; lund i ergo'omnes,ego mltto, a pàtré m i tto,fpiritum
veritatis mittO,'medius ergo A«3?«, id eft, Iefus ipfe mitt.it:
Motus enim principalis vniuerfalifque qui vitalis ac vita
eft,mittit intelligentiæ mo turn, qui fleuri docuir,eX vita
atque ipfa vita eft': feire enim quid fis, hoceft Viuerc.hoC
eft effe. Hoc aUtèin eflè quid eft, quàmexDei fubftantia
efle', quod eft fpiritum eflè? ynde nos fpititalesefficiinur,
acéè'pto fpiritu à Ghnfto,& hinc xternavit?:Spiritu$ergo
appellataeftifta Trinitas,Nam didum; DeusfpiritUs eft.
Item djduma Paulo ad Çorinthios fecunda; p'om 'tnus autemJpiritus
eiiyVbi autemJpiritus Domini, ibi Ubertas.Y tiqueifta
de Chriftb, ipfe verb Spiritus fandus didus,quod fanciat
fandosîid eft fàndos facit,&.cert e ipfeeft fpiritusDei: di-
dus eft enimprudentia , fapientia, omnium que rerun!
fcientia,itaenim de.eofubiungit : Illecohuincet mundumde
peccatOi&îvJlitMy&deiudfào&epecçatoÀnqùityquoniamin me
non credtêdt,ve\ quod vità fit Chriftus,vel quod Detfilius,
& àD eo fniflus,& qui peccàta dimittat. De initia autem,
quoniam ad patrem p.ergo : tot enim in,myfterio paflionis,
quiafidem mandatorum feruauir^impleuit: quippeçü
dixerit,cumaliud vellet:F iat voluntas tua. Itemque quia
mçnitos derelinquens , iamnonita videndusrelinque-
bat,iufti t ix fuir,iis adis omnibus ire ad patrem*nec ire ad
patrem tantum,fed^ cum illo iam efle : Nam idcircodici-
tur : S'edetad dexterampatris. Deïïïdido : quoniam deincepshuius
mundiiudicatus eft ; mjfterioenim crucispmnesaduerfæ
Chrifto ab eodem Chtifto ttiumpharæ funt poteftates.
HæÇjinquitjdocebitSpiritus fandusr Quideligitur ?De
falute myfteriùm paracletus complet, 8c non compléta.
Chriftus abfeidit: An quja idem ipfè.Chriftus^êft'&'.Spiri-'
ritus fandus? vel quiaipfeeum mittitîv^lquia fpiritus ha-
bet omnia Chrifti'? Habet omnia,per Chriftum celebra-
tur.E
t tarnen videamus quid adurus eft, Spiritus feientia
daturusgeftorum, 8c infinuationem feientix, quafi vim
teftimonij ,ac magis iudicij habiturus,vel ad pnenitentiam
yelad pcenam,de peccato',inquit, quod in me non credi-
derunt.Ergo yt feiat mundus iam poenam fuam.Dc iujiitia
aut,quod adpatrem vado. Et hoc poteft eflè de péccato quod
iniufte feceru.nt,qui eum in crucem fuftuferunnquia fern
lium Dei dicebac : Et niinc pergit ad patrem, quod item
;erit omnium, fi in {)eumctcdant, & faciantDeiiufla,vt
& ipfi ad patrem pergantiiuftificantur enimmam Abraham
credidit,et repûtatumeËeiadiuJlitiam. Deinde de iudicio in-
qu it,qu od prin ceps m 11 nd i 1 ud icatus fic,Hæc,vt cer ni t u r,
non ad falutem,qux iam a Qhrifto completaeft,fed perti*
nent ad feientiam rerügeftarum : Eft enim paterloquens
filentium,Chriftus vox,paracletus vox vocis*r Ergo Spiritus
S. in ifto adu alter paracletus, in'falutis myfterio coö-
perator vt Chriftus , in fpiritu vero fandificationis quod
Deus.Sifgitur 8c hoc modo Chriftus q> fpiritus v fed Deus
in myftetio æternæ vitxChriftus,in iandificatione Spiri-
Mß». 15. ’
F
Spiri talcs
âb.acceptc
fpiritu di-
■ citqur, .
loan. 4.
loan. 16.
Spiritus
yndefiedi-
ftu? Spiri
tusfimóiu:
•Cor.3.
Matth.zô
Cru cis ai)
fteriùm
triumphu
;gic,deorr
nibus po-
teftatibus.
H
lianas.
Genefis-
1 tbs fandus.'Sandificat autem Deus.vc didum : Sanftifica
eosihveritate,p>atnfilius dicit ergo fandificatpater : I-tem
Chr iftus fandificat jVt didum : Et pro iis fandifico me-
ipfum vt fint ipfi fandificati in veritatè. Item fandificat/
Spiritus fandus, nam 8c baprizare ad fandificatioriem
pertinèndidum ergo in Adis Âpoftolorum : loannesba-
ptivtuit aqua gesautem Spiritu fanäottrtgeinini. Quod fuper-
fudit fe illis ad feifentiammam iam fandificatifuerant ba-
ptifmo inuocato Deo Chrifto, Spiritiii fando etenim fic
didum eft: Sandifiçâ eos in veritace. * Et veri tàs Ghri ftus
eftrparacletus etiam fpiritus eft veritatis : érgo brnnisqui
bapfizaturi& credere fc dicit, 8c ftdem accipit ve'ritatisiid
eft,Spiritum fandum, fitque fandiór a Spiritu fando,&
idéodidum in Adis Apoftolferum : Sed accipietis virtutem
aduenietite in vos Spititu faMo.Nonad fandifieationem,fed
feientiam , 8c ad ea qux promifit in Euaugelio C hriftus
deSpiritu fando,id eft,dèparacletqiPrimum vt teftimo-
nium dé Ghrifto'dicaf, fic enim a it: Accipietis virtutem àdue-
niente in vos Spiritu fanfto,& eritismihiteftes in terufalem. Sed
8c Lucas dicit.-Nonflum quidem miflo fpiritu.Iam ramen
teftimonium dicit. Paulus tarnen m omnibus Epiftolis
fuis quid àiiud agit,hifi de Chriftoteftimpniiifn dicit ? &
pöftabfcefl’um Chriftifollïs Chriftum vidir, &foliapparuii.
1fa lBu s fo-
f u ° f t ,
V cc{Tutn
thrift'»
Iniftum
la . b
Peccatum
mundi èft
noncrç- ■
dcrcDeo.
Ibidem.
c
Rom.8.
Deiudi*
cioDei.
1 Rom. id.
VApoeaL'i
faipocal.
Spiritusergoper Chriftum,& ChfiftusperSpiticum
fandum adfiiit. Iceirfdicit teftimonium loannes & P e -
ttus:Quod audiuimus,quod vidimus,qüod palpauimus.
Et in Ad is Apoftolbrü &ipfe ,& Lucas qui fcripfit de ii$*
de Dauidita âiduPropheta cum effet,&fciens qüia mreturando
iurajfet illi Deustexfruftu ventru eins federe fuper thronum tllius,
prouidens locutus eft djrefurreiïione Chrifti :quia neque relrctus eft
in ïitferno;neque caro eïus viditcorruptionem : Hune ergo lefitrn re-
fufcitàuit Deus,cuius nos omnesteftes fumus. Quand© ifta di-
cunt ï CUm ïam fa ftus ejfetdeceelofonus-, & tanquam vi magna
Jpiritusferretùr, quirepleuit totam domum, &repletifuntSpiritu
fanttOié■ coeperuntloqui variis Unguis.
Deinde dieünt Apoftoli.-de peecatö mundi,quod hori
credidit Chriftö,in Aäisita:Sicutvosfcitis,huncdeeretocoA-
fiho drprafeientia Dei traditum per manus fceleftas, & fuffixiftii
eum crucï,&óccidifiis quem Deusfufcitauit.ltem in Adis-Apo-
ftolorum refecente Petro, Dauid nouafeendiifein ccelü,
fed dixifle ita : Dixit DomintU Domino meo, fedead dexterafn.
Hoc etiam Paulus dixit; Quirefurrexit.qUieflindextera Dei.
Ergo docuerunt quod poftrefürredionem ad patré iuit:
. Idem mox adiecit:^« ^interpellâtpatrem. ErgO fi & Chriftus
interpellât,paracletus eriam ipfe.Item in Adis, quod
ad patrem ierit,teftimonium eft : Videntibus illiseleuatus eft,
& nubesfufcepiteum aboculis ipforum,cumqueintuerentur ineun-
tem ilium inccelum , 8c reliqua. D id a funt iatn tria de tefti-
moniöiri Chriftum,de peccatp, de iuftitia, nitncdeiudi-
Icio. SiCperSpiritum fehdUmlocürüsPaulus ad Romanos
: Deus autempacis.conterctfatanam fubpedibus veßris veloti-^
ffr.Item ipfe ad Ephefibs-' Qrti^Jcfwrfif inaltitudinem,capiiua
duxit edptiuitatem. Item in Apocalypfi ipfe dixit : Et habeo
I clauemortis & inferi.. Item ibi:Ef factum eftpreesium in ccelo,
. Michael & Angeli eius beUarunt aduerjus draconem .E t to tus locus
demonftrat diabolumiudicaturtii Cum igitur àdprq-
Nosquóque patrem & filium religiósc iemper vfur-
pam'us;& rede fécundüm ratiönem fiipradidam :étenim
motus,vtfupra docuimus, filius,atque ipfe motus vita 8c
fcientia,vel fapientia. CertePaulus pleniffime ex'preflit
quód intelligi volumus: Gratiafdgo?itu]\iit,Deo meo femper 1
pro vobisin Chrifto lefu,quod omneslocupletdti eftisin Ulo, tnom-
tiiverb»;&_ inomhifetentia. VerbuVn Chriftumdiximüs, id
eft viram, feienriam Spiritum (an d um e rg o viiuin ': in
Chrifto enim airjocupletati eftis, quod cu ira fit, fi Deus
& ’Chriftus ^ vnum cum Chriftus 8c fpititüs vhiim, iufc
tria vnumfyi & fubftahtia: prima tamenjuo vnum diuer-
fe,ho,c vt fit pater, adualis exjfteriria ,ia eft, fubftantïali-
tas,filius veró adus exiftentialis : dtio autem reliqua ita
duöjVt CHriftüs &Spiritus fan'dus in Vtiö duo fint,id eft,
in mom, atque ita duo, vt vnumduo: prihia autem duo,
Vt duo.vnum,fic ciim in vno duo,& cüm duo ynum, Tri-
nltas exiftit vnum. Nam quid ego de Spiritu fahdo.de
quo tradatum eftp4uribus,multa c om me mó re m ? e xi p fo >
c'ohcipitur Chriftiisincarne , èxipfo fandificatur ihba-
ptifmo,Chriftus iri carne.ififefeft in Chrifto qui in carne,
ipfe datür Apoftolis a'Chrifto qui in darnè eft , vtbapti-
zent in Deo,&iu Chriftb , & Spiritu fandó ; ipfequem
Chriftus in carne promitrit eflè yenturum,quadam ageh-
di diftantia,idem ipfe & Chriftus,, & Spiritusfaridus, 8c
quia fpiritus,i’dcirco & Deus:qiiia Chriftus qpod fpiritusi
idc.oDeus:vn de Pater,8c Filius,& Spiritus,non folumv-
nüm,*fed 8c vnus Deus.
M A R 1 I V t
CTORINI AFRI , VIR
I C O N S V L A R I S , AD-
y ERS VS A R I V M,
L I B E R . A R T F S.
B I y 1 t ac vitâ vnumrie,an idémiiri alte-
runi'? Vnum.Ercurduo nbminaidem,
& qubmodo?cum fit aliud in adu eflè,
aliud ipfam a'dibriehi eflè, etgo alterû:
Sed quomodo alteriihi? çuin eo quod
yiait ,.vita fit, & in èo quod vita eft, vi-
uat.necefle eltàlon enim caret vita quo4.vtpit,aüt cum fit
vicànon viuit,alterum igitur in altcro,& ex hocin quolibet
alterb duö : & fi vt duo,non vt purè duo.quippe cum
alterum inaitero,&idiilvtroque,idemergo.Sèdidemin
duobuseii.&dfè alter,is ergo & idefu eft , &altéirUm in-
quolibet bbrum aliquo. At.fi idetfi eft, & adiè vtrumque
biem&.v'tam eft,qüodlibet enipt altetoexiftentequod
alterum eft,neüttum Vtgeitiinum ietgo 11 vtrumqiie hoc
ipfô qüod eft,&alterum eft,etitapud lé vttu^nqueybuin:
at cum ytrumqüe apud lefnum eft, inaltero idetii Vïium
eft‘atçumidemvhumeft,vere'vnumfeft vtrumquemullo
batum fit tres iftas potentias,& com muni & proprio ^ lu eHiumv«umqaediftat,necex.ftendivumtenecte po-
&fitbftantiaeadem,vnitatemdeitatemquecpnficer^no reLottaflecaufa, «£hocalteropniK ,, A
•fine ratione return in duoiftareuocantur, in ftliumacpa- iudiccmr, ficifta m e l i u s h o d ouod
ttem: etenim cum quafigeminus ipfe pater fit; exiftentia ,a ita fon t, vt & hoc quod
&aaio,ideft,fobftanttà,& ‘motus,ledintusrootns,«i®j5-
motus, & hoc quo fiibftantià eft motus, neceiiatio &
filius,cum fit motus, & «'/'^'©-niotiis, eadem fobftantia
, eftieadem enim haec inter fefineïoiünâioneyhiirn font,
& fine geminatione fimplex,focîvt proprio exiftendi ver-
fom,vi autem potentiaqueiquianunquam fin.e altcroaltémifijVnum
atqueidem tantum a âu ,led qui foris éft,in
pailiones incidente,alio autem interiote femper manen-
te atque æterno,quippe otiginali 8c fubftacia|i,& idcirco
femper patre,qua ratiodinatione &fempetfilio. Paulus
in omnibus Epiftobs.-Gwr« vM'6rp*x>« Dioptre nofifo,^
eft vitafitviueré, noa vtduplicatumaltctum in altero
fit, neque alrcrum cum alteio eft : luec ciiim ei! copulatie
: num Sc ex hoc etiam fi in fep arabfc t innaum fat,
ynirom eft non vnû:nuncvero!eum ipfo'eodem opCte vi-
' tam eflè fit viuete.Sc eodemodo vitam eflè fit.De iis enfin
loquimut duabus, de viuere, & vita, non de eo quodad
effeanm vitam habet Sc vinere. «Quanquam & ipfom
tertium,& in eoquod vitam habet, & v t alterum exalrero
fed Vt vnum vtrumq;. Ex quo appatet.quid ipfo per ie
exiftentia infuisrebus valeant , f Cum fobftantùvdaatque
eadem manente,eflè foum nulla foi innouatione cui
in me.________ _______ ■ ■v - •— !_i — ---------------- ^—r"----------“—