A
GarAngeli
eu diuir.is
hypoftafib'
inicrdum
nominen
«UvL:
X jffl. f.
Quo icnfu
Qüi ;
eft.&cjui e
vëturus eft
quadrét.
Pet lepiem
fpiriiiis,
fe t:m Spiritus
fan
fli charifgnata
vi.
B
ïQiiofenfu
Chriftus j
Dominus -
eo- Qui eft,
& qul Vpn-
tuïus’.cu,.:
fernem ia.
i j g
Iliad. Qui
eft, & qui
Andre^Arch.ie^ijcofiCi&jarea Cappad&citiy
i] Ion pthi hé», om ni ümbüétëgi na T riade i ?h oncónnume-
ranturiScd tanquathpnmarij tllitï^lerai&adminiftn vna
cum ipla in térduliviioir.inih.cur. Cuiusréi iiliiftrce.xem-
pluiq, fubminiftrat vobis Diuus Paulus, aicenim ileftoz co»
ram Deo, ér Cbriïto lefu, é'tieüis AngeÜs?$Cc. Poltent h®c a-
dio etiam modb & fenfu non ©mnifivi mcommpdè IxpÓt
•nij nerop.evtpereum, Quieffii&quierar, S^quiyentuuus
eft, fojum-lktiém fignififcatum mtefiigamus: Siqüidemis
vnusomniuniyquïe vlquamin recumpatura exftanc, prin-
ci pia» & ra c d i a, & fin es i n Iele co mpl c éti c u r. Për/èpcem'
.ahtemipiricuSyfepcemviuifiw^nicuscharirmata^vel.cc)-
tidem eiuldem opera. Per e ara atftemqui mox fubiungi-
nir.Chi'ilïumDeuraèdDomipumnoüranijquinoftrreau-
(a,fa blus elthorao. Plunbus narnquelocisdiuin®Vhypo-
ftafes apud Apo.ftolum citra cémim aliquem déledurq &
pr®ponuntur,&poftponuntur; Q^rërïoCquoque loco
pr®chctis mox lubdïtui::
princepsregum terra. J , V. V
. Ipiecnim eiVquifideleteftiOToniam lub Pontib Pilato
tulit, quiqpe infiïnni busdidlis|nis vm x exiftTt.'prirnogë-
nicus itfdem ex moytuis| &rvija' & réfurre&io. Quibus
ftis fidei i s, -djpminatar^' iUi mqrtèm, vc folebanr.,. qui olimè
tusmöK*1 1 viuisexccdebanc,ampUuvnonguftabunt;:fedinomncm
tuoium aïtermiatem beatividurilunt. ~Yqcacur hoeautemiocb'
-Apvc.19!" I Prtncepsregumterra, z a l ib i Re x jeg iu ii efe D ommis doimnan-
ii«iw:Y^poïeeademomrïinocamParré.potentia&"eflència
.pr®dkus, Aliagtiam rario nePimcepsxegum terr® appei-
latur quia-pecu Harem in ilios c/Ommatum obtinec, qui
-tenen is cupidiraribusimperaie didieeiunt.
Theologas (cntèn-
tiamillara: .Quieit?6cqiiierat, & qui-ventorus eft orani-1
pötens,iriIbluhrChriftüm re&ètranftulir, nihil verat quó
minus alteramillam,qu® mox confiequuprur, ad eundera
quoque^transferimus.Eitphiinhüicplanèe^h^ta^knpïefis
» nfequeyfilTprüi.^ iuperioribusrepéticur,
adquamtransfeui poilit. Hoc-au-
tem]beo cufn-prbxi mepracede n tib us ftatim adne£iatur
= J , illudjEt a^efu ChnftaTqm eft te ftis fidelis, &c. Cl are inii-
•turüi e^1 n uatprie bftyrjjque m n os reddidim us co m mod urn irauo-
cjuod in fa- nk};, &contéxtui oppido conientaneum eftè: Nam fi ïen-
loajlnispo- tentia illa, Qijic(f, Sc qui erafej&J qui venturas eft» de fplo
nitiftjcom- ,l)ei verbd, autPrlij .p^erfonadiftèreret, fijpeiuacaneo pfo-
Sudföiim fedoa^erêxur:È.talc;Ta^Gbriftqyquqhuncabillpdiftin-
fonâ crans-
Vèccs qu*
cônueniût,
-exxqao in
omnespciucnirç
ijs
kaniuin&i]
eeptis, qui
IperüiKt ad-
adhypofta
prietatem
e“ b
]
peilbnisli
mul,öcfin
lguiisj&'i(ui
lcoilim im
biituin ih
Chrilti ■:
mone à. J
liucUiAum
libcxatuin’
eiuûçmq;
/êidibus
ipiaciim.
Cuiûl'aio.di
turus. Siue nubiohi yocabulo radiantem virtutam çot-
ppri's cxpertium fide:nç}Qrem acci pias : fîu e n u b es eiufm o-
di, cuiuiinodi ipfiun yna cura difeipulis inmonce Thabor
Qperuerè. Eccelo porrà cum gloria & maiéftate djéfcen-
denternomnis quidérà oculas cohfpicabituri ij autem ro-
dijquiillum.pupiiigeruntjeæqnetribusterræiquæihfierfi-
di a a d fi néra y iquepefftrte re ,p l a nge nt & J.a m en tab u ptur
iuper eura. ;Nae, A m en , hoc eft, ira plîaneîii t-urura eftj fi^
quideni »^ihomini b us Gnecis idem prorfiis fonatyquod
Hebraris Amen. *Amenputémintèrptctatùra,idémhomi-j
num raebti ofîèK,quod fiatjyelratura efto.! • .
Bgojumalpba&omcg4,prïnçipiuyk&finù,duit nomma p eus,
'qu^,<§!ffitvât)^rui'^^tnnipotens^ „ 1 v>.»
Hic 1 ©eusperipiçuè Chriftuni'deûgoat-, v tqu i& Ê^eus
•èxiftat » & ab (bl u cu m in 9 iruies dora inatum 99 tineat.i &
omnisprincipij ,§cftnis!èxpers viu,at. Qui idemve.tiamcft»
.& erat, &finem ignorât, perindeq; atque Pater æuo fem-
picerno d urat,& y nicuiq; ohmprobperutnfaoru m raVio-
ne & qualitateiVp! præmia exfoluet,aut ftiuplicià inférer.
: in tribulaîhne®no,ér
paticntm m Cbnjh leftt^fui 'tninfuk, qu&appdUtiivFaihmos,pro-
ptervèrbum Dei,&.tefimoniam Iefii* | .
k ; fclQ^ndo,jnquir,ddyefterh:ater,.&veftrarurn afïlj<9:iq-
numloaus lum* merito apud y ùsfi de m 8c a u<ft o ri c a te i n
obtinerc deheo.- igîcut proptet tèfti mon ium lefii, Chrifti
ad infulam Patbmoo re-legacus , & vt ibiætacem.agerem,
condemnatus, myfteriaôcarcana , quæin ilia vidi yobis
denuncio. , ^
. litDomiïitwt in fnedipfeptemcandelabrorum podere9
l - ^sÿçf^jtAanyefte indutmncon-
■ Jpexerit. r -k..
I E |»öbfS;#.
ïiS,
“ °oiinis 9
PB ai
'im d(
iÇnriftnV^
hômiaujîi
prtncipnij
«■ finis, fd!
9ueeM
&.ventiu3
eft. ^
|Gùt Ioanèii
in iniuliffl
Pathmô ie-|
(ftura efteplànûm fieretj, ptaefertim cum eodem Gregorio
tefte ,yo cesqu^ inD^èura ;cdnu.eniqnt!,pati honore,gr'âdu,
difihitatr»æqualiqueiBfingulaspéfronâs,&om^h iimüt|
in commun/çôhuenianr,ys dunEâxatékceptis,quæad,hy*
pOftaieon propriecatem, aut Verbi incarnationem fi>e-
étent. Potlftq-, hoc inde quo^cobfirmariiquod-hymhüs
icraphicuSjquemT^râywGræciappeflantjVniFiliôinÉu-1
angelijstnb u turn legaïn us; ra Paulina veróconcionë, quæl
dhApôftôlbrùrmatâiséxtat,rôtiSpintuiian(ft6;ihlacraau-
tem tremehdôramrnyftçnorumoblationeibliPàtn. Ad
ilmmn^mque j Vt beatôÊpiphanioin oratiohe,, quâradei
Spiritu fanàrp edidic, placëtjèiufmbdiprecàtiôhem diri- l
gerejconfueuimas. Atqjhicha<ftenus,qùo certius côhftct
noftramexpofiüoriemiànéioruraPâtrumvpcibusatque
dëntentijsneudquam àdueiiari ; fed ad inftitutum denu©
reûertamùr.
. :^Ojà’dilexit nos, & huit nos à pecc'atû t’-opis perfiinguimni
&. imperium trifdcplafaculorum, Amen.
Iliu m,Ænqnic,deeet hono^gloria ;-&'impèriam qui ar-
dentîch^rkâtëincenfusVfiiamGTtf genus nôftmra | nr©r-
ris vihculkîiire ra^
àpeccàtorumfçrdibusnosabluit ; àcin regiura iàcërdo-
tiürh çooptaiiit : quippe quibrutatura victimàrura loeo
hoftiam viu^m ëultumqj ccrm cönftantéra-, Deo
ôcPani iarttnüncofteramus.
VsJÊêfepnUtHÏtâbibüs; & videbït eumomnisoculiis, &quieüm
pupûgerùnt. Etplangent[uper eum omnes tribus terra etiamtAmen. !
Qui hiCiaitjVeiutiagnusfuitJugulatus.ispatérnaglo-1
r ia ^ m^iéftate éxorriatus, Iudex olim in nubibuseftveh- |
C a _-pv V t I I . v
F Vi in Jpiritu in dominka die^& audiuipojlme vocetit rhagndm,
tanquam tub&dtcentis: Ego [urn *& a, primus & nouijhmus.
Quod videsfcribem hbr.oy&mtte fepiem Ecclcfiis qudfmt.m Afia,
delpbta,& Laodicea. :
- DtyjNp Ipititu.aftlatus , auTennque na&usimritalem
: die Dominico,qui prop ter C hrifti re liuredbi onempne c^-
: tedsjcele^ris.h9 0 e^ r ,au d iu iy p £ ? i9 f ^ ^ f t y Q b >fii'tii /jja-
gnitudinem&cIar/^tbiprab^HonabfimilemvInomnera
en i nvterram fonitusilliuspeicreb ixi t,quaj per | p * Öé u_m
initij finifqueexortem fignjftcabar, necnonqua:.deinceps
vifurus eflètn ,.ad fepteni Ecclefias vtrtanfmiccerem lube-
bat. Caeterum numerushicieptenanus,_qutinSabbktif-
mum definit »requiem, | qnara iniuturo /aedü’lo expebta-
muSjinhuic. Adquararem defignandarnrnagnuslren^us
leptera qiioq;caïlostotidemq;Angeloscxtensexcellen-
tiorés.ihiiio aOeb con ditos fer i p t u rate li quir.*)^;;
Etcpnuerfus[um,vtvideHm vocem, quabquebaturmecumi Et
Conuerfus vidifeptemcandelabraaurea ^^itimedio fepiemcaiide-
labrorumaureoïumfiniilemEilw 'bowinisvejhtunipodere, &prtc-
cinctüm ad tnamilios^ona durea.t
Quod vo xh ïc tu b x non /uerit ekterna& lenfilis» id
diferrè in di cat» efu m ai t: E t cp nucr ti me, n o n vt audire m»
led Vr viderem voce ni; Nam.erlr vifid & aiiditio ih rebus
buant^ Gpnuérfus, inquiti.yldifeptem candelabra, qua;
lepteiii Ecclefiarum norninepauló.poft appellat; dcinme--
dio ftlorum^liiiiilem Filio horainis , nempe Ghriftum.
VocatautemIefum, nonablölutèhominënVj ledhomini
fimilem,quia.np9tantumhpm fedfiraulquoqueDeus
erjif, VidiCipotroeundèmpode^ vefteinT
dutumyvtpor^Foncifieerafeeundumorclmem Melchi-
fedech in cmleftibus. Zonk adhaec aurea praecin<ftum,
.11oh;ëircalambos, vf'caetè^i mortalium aacomprimendas
v ol op tares fóle n t. ^il 1 is nani que di ui-
na é^o obnpxia omnino non erat ) ftd.ad|>e<itus circa
mamtllas j ..turn yj htnc oftendatut opus ^obis.efle eïë-
fnenria., quariuft^m Deifram , quietolerari aftoqui non
n 0p po fte t,co n ttneat; t om.e ti am vt veritas, qu^ du o telie-
mcnta >, .rper qug fideles tanquam.per duo Domini vbera
àfnora# I
«
_ no -
conditos j11
J h| |
èffioneft S
auditioni [9
in lÿiiiial' |
biisicci-
procift i L
;0uriefuii5|
iApocafnl S
jnô ablbiôn K
Storno U
hoiiiinili- il
mills <11«; ■
■ jCutW I
jS&derc || |
ïutus «i-, g
Oui i| | I
Veibû m K
1 P1'-1"1’ S
ftûcaiu- „
ttWinÓM 1
luinboiil" n
maIaiilH iS
i».
iiüïimn-
Comznentarius in D . loan, i^fpocalypßn.
it Filii»
om inis
inatut .
capil*
»sopenosj
'culilqi'^
ainmatisuid
per
ehiifti Pe;
'Vs inCiluurChrifti
lilts dial
libano ^
Imilétur.
poftolos
ihrifti pe.
nutriuntur, vndequaque cingit,hoc quafi Symbóïö cóm-
monftretur. Dicitur autem zöhft ifthsc aurea ad dcfi>
gnandamfingularem illiuse^cellentiam eiuldemque ca-
ftimoniam, ab omhi prorfus forde & adulterino nlco a-
lienam.
Caput autem eius & capillterant candtd^tanquafh lam alba,&
grtanquamnix-, & oculiemtanqttam flarntmtignis.
Merito iftud; nam etfi noitracauftä carnem inddfus re-
censin medium prodijrjfecundum lè ramen aiitiquü^iinó
verp modis omnibus fempiternus eft; Atque ineius rei ät-
gumentum canis capillisopertus.cernitur, oculi autem ê-
insignitaiflammaefpeciem praeleferunt; Qqamqis enim
hi landlos illuftrant & recreant, homines tarnen profano$
( & fireleratos incendunt direq; excruciant;
Et pedes einsJimïlesaunchalco,]icutin camtno arden ti.
Per pedes Nazianzenus Chrifti lecundum catnemce-l
conomiam fignificatam exiftirnat;-liquidem lacrofandta j
caro, diuinitati ïUius pedumlocoquodamrnodó exiftir.
Nam &petillam ad vos venit, & noftrara rurfum lalutem J
per eandem patrauit. Sunt autem pedes ifti fimiles chair |
colibaho id ëft, thuri malculó; hoe ënimincènfumgratif-
(imam odorem Ipargere fblet. ,Quèd fi voces, vnde n o -1
men hocconflatur/lèorfuminterpreteris» per ais humana
Ghrifti natiira, per thus autem diui naeiufde.m fubftantia
denotatünper vtrumque veró & fidei fragrantia , & in-
confula naturarura inter le vhio atque coniundtio. Aut
per ass luauisprxdicatiohis fonusfigniftcatur, per thus autem
gentium ad fidemconuerfio,ad quam Iponlain Can-
ticis inuitatur. Alio etiam lenfu Apoftoli, Chrifti pedes
dici poflunt, vt qui folida Eccleike fint fundamenta, & ad
magiftri exemplum in tencationis camino egregiè probari
&examinati.
Etvoxiüïustanquamvoxaquarum multarum : & habebatin\
dextrafuafte liasfeptem ; & de ore eiusgladius vtraófo parte acutus
exibat-ydrfacies eiusftcutfol lucet in virlutefna.
Haudmiuria vöx illius aquarum moltitüdinis aflimi-
latur; nam vnaeademqueillius & Ipin'tus vox eft ; Aft lpi-1
ritus vifir, yt aqua; viujetorrentes è fideliüm veptre fluan't,
clarequeperterrarumorbetn pérfonent. Pörró autem
qugshrcftellas, illospaulópóft feptem Ecclefiarum Angelos
appellat. Përgladiatnautem vtrinq; acutum con-
incarniti demnationislèntcntia, quamcontra impiosfulminabit,
‘ia duo in- infinuatur. Ea enim quouis ancipiti gladio penetrabi-
lior erit; Aut cértè de gladio Ipiritus, quo interior homo
brporeum j ckcumciditur, eft hie fermo. Quod vero facies eius in ftar
|folislucidadicatur,id nohadlenfilemaliquatnlucem vel
ercedat. ^>knd.6te.m , ,fed ad mentis illuftratipnem leferri debet.
■tfuej. quandoquidemfoliuftitijevi propria&poteftacelucet&
«nit., jilluminat; nonitaautemfolille,<quiobtutib. nofttis quo-]
*ldie obijeitur; isenim tanquam res creata virtute, quam a I
froitein . Deo acccpit,lifcem lpargit,illiufq;adeó iuilu munus fuum
Vita obif*
:t. j Et cum vid'tjfem cum, ccctdi ad pedes eius tanquam mortuus. Et
».»Hss f°(uit dexter am fuanifuper me dicensi Nolitimere: ego fumprifnus
fernicia- \& nouiftimus\ &viuus, & fuitnortuus-,& ecce fum viuensin fttcula
netur* \faulorum,&babeo Hauesmortis & inferni.
Idem paftus eft Apoftolus, quodlofue filius Naue, 8c
Propheta Daniel, quemproinde Chriftus ob nature im-
becillitatem corroborauit, talique oratione compellauit:
Nihil metucS, neque enim ob idhueveni, vt morti te dedam.
Etenimcumprincipij finifqtte expets eftem, mortem
hominum caufla vitro fubire non dubitaui. Quin
mortisquoq; 8cinferni claues, hoceft, abfolutam inani-
mae & corporis mortem poreftatem habeo. ,
Scribe ergo, quavidifti, & qua fuM, & qua oponetfieripoft hoc.
Sact amentum feptemftellarum,quasvidiftim dexteramea; &fepte
candelabra aurea. Septemftella, Angelt funt feptem Ectlefiarum. Et
candelabra feptem,qua Vidiftï,feptem Ecclefiafunt.
Quandoquidem lux vera eft Chriftus , fir vr copiofio-
re luce ab eo illuftrati,lucern*appcllentur, quafi prxlen-
tis vitae noëtemiam exuti. LuCerme rurfum haudincon-
cinnè vocantur Ecclefia;, vt qua; ftelias eiufmodi intra fe
foueant, q u ® vitas verbum iuxta Apoftoli lenten tiam ob-
tinent. Aure® autem e®dem lucern® 8c ipl'a etiain can-
[delabradicuntur, ad innuendamfingularem illorum ex
cellëntiain,eximiamquë fidei, qu® in ipfis viger, fincerira-
tem, Singulis porrojVt Dominus aliipiibi mfinuat, & Gregorius
TheologuSjdum pr®lens hoc caput edifterit, con-
fiririar, Angelus cuftos pf®pofitus eft. Hos autem An-
gelos cuftodes ob natur®daritatem, vit®quefandira-
tem & caftimoniam tropo quodam ftellarum voce den oÀd
Epbefina Efclefia Àngeîum de-
ftinata.
C a p y t. , I I I .
,Ectoleiîa<u
Doftoics
ftell.scom
i,&
Matth tit.
Singulis
hominib.ôc
prçfcftu’.n
dl'cAngc-
Car Angeli
ltells no
minentur. j
Cap. 2-
Deum per
Angelos,
veluti oei
pidagogos
i|uwlclâ,Ec-
cleiîqm c-
udire. -
F
en(u my.
ftico appel,
lentm ln_
rern*&
ftcU*.
aTAngeloEpbeß Eccleftafefibe. Hacdicit qui tenet feptem ftelias
in dextera fu4 ; quiambtdat in medio feptem candelabro-
rumauHorum.
Per Angelum Ecclefiam perinde fere aftatur, atque
fi quisperp®dagogum Verba ad ilium faciat, qui litcris
primumimbuicur » folenr namquepr®ceprores,qu®dil-
cipulotum|unri in (e nonnunqüam ttansferre; fiue ea er-
ratafuerinr, fiqepr®claraquoqueFacinora : Nitunturhi jAn^geios
enim difcipulos, quoad eius fieri poteft,fimiles fib'i redde-
re. Probabile fit au tem per feptem ftellas feptémue An- jquitufdsm
^gelos, quosIren®us & Epiphanius intelligentium caslo-
rum nomine alicubi exprimunr, totius Vniuerfi guberna- tinAosA^
tionem,qu®in dextera Chrifti, fiëutomnes quoqi tcrr«fi ,jj^8 ® un'
nesfica eft,hoc loco fignificari. Slquidemis eft qui iuxta jbemafe.
promifliqnem fuam in medio j|cclefiarumiambuiat,mun-
dumq; per lan&os Angelos adminiftrar.
Setoopera tua & laborem & patientiam tudm : & quia non
potesfuftineremalos, &tentaftieos,quidicuntfe Apoftolosejfe, &
j non funt, & mueniftieosmendaces: & patientiam bakes, &fu-
fiinuiftipropter nomen meum, & non defecifti. Sed habeo aduer-
fum tepauca, quod charttatem tuam primam reliquifti. Me-
\ moreftoitaquevnde excideris,& agepoenitenttarn, &primaopera
fac.
Ephefiorum Ecclefiam de duobus tribufue fiimmä-
tim comme'ndat, de vno autem incufat, idque in medio Eccitobatii-
collocat. /Erenim tolerantiam laborernque & mole- iphei nomi-
ftiam,quampro fide fufeeperat; odiumquoque,quoim- daurdev
• proboriim fcelera & impofturas perlequebatur, laudar. oo autéin-
! Laudat ®quc quod non omni fpiritui fidem hab'eat; ve- .“ f 1'“ 1' , .
rum in eos, qutpro Apoitolis le venditabänt» diligenter EccieiiaSi-
inquiratjfallbfquecompertos prudenter repudieti Lau- ‘ol*jc‘s ,n'
dat tandem quód irnpura Nicplaitarum opera auerfetur Epiiêfijstoa-
I palamque detéftetur. At verb quod primam dile&ionem,
! foljtamqueerga egenos benencentiarn remimus, quam
parerar,exerceret,idvitio verrit; Ad quam proindeillam
I denuoreuocare conténdit;hucnamquepertirtëtcbmmi-
j natio, quam moxfubiungit, & verba i l k : Agepaeniten-
tiam,& prima opera facito.
Sin autemiVeniamtibicito, &mouebo candelabrum tuumde
loco fuo, nifipoenitenriam egeris. Sed hoc babes, quia od fiifatla Ni-
colitarum.qux & ego odi»
Ecclefiam IbcO moueri häud incommode afteritur,
cum diuinagratiadenudatur , liquidem vno hoc grati®
pr®fidiodeftitutapernequiti®fpmtus hominefquejcele-
ratos , elficacia.eorundem Ipirituum o^ana&admini*
ftros , in rdedos fluófcus St tempeftates facile comjcitur. j Homines
Suntnihilominusquipercandeiabvi motiönëSedisPon- j<npv*<i*
tifici®, qu® in Ephefinaciuttate quondam exftabat, in re- i& admibi*
giam ciuitatem translationem intelliganr.Cseterum quam |^Ios^
oblccena Depque exofa Nicolaitarura fuerint opera, illud
diuerficommentarijdeexecrabili illorum h®refi dudum
ante editi,mëridiana luce clariusoftendunt.
Qui habetaureftiaudidt quid Spiritus dicat Ecclefiis. Vintenti
dabo ederedeligno vita,quód eftin Paradtfo Dei met. .
Autem corpoream nullus non mprralium fottitur; Ipi-
iritalem autemlpiritalis tantum ïcuiulmodiauris Prophéte
I(ai®obtigir. Homini itaque ex pifaelio, qu od contra
d®monesgeritur, vidoriamreferenti, efcadeligno vit®
decerptapfomimtur;nempe®ternorum bonorum com-
municatio; Siquidem per ® rem ® vie® lignum eiulmodi
bona defignari Iblenr. Vtrumque autemivt Salomon inv
finuat, 8C pr®fens Euangtliftaalicubi dilèrtè affirmac , eft
H