■Matth. X.
B
Matth. 3.
t pro face*
rent.
c
Matth.s.
Matth.s.
D
f pro nee.
Matth.s. ■
mperarore accufentcjdebere intetficià confecerdotibus > noeenris, dicis, requiem æternam poflè flurum : nee reti-
fuis. Fortallîs ecenim cenrabis iftö in loco dicere, non ce nere potuifti, quando mcditaberisinterfici oportuiflè A-
pafcuamdominicigregisextermiùareconatum:fi nullum J thanafium, lub quali conditions munera iuflèrit oiFerri
domini præceptum illiufmodi quale prolatum eft à te po>
teris proferre* fupereftvt cordis illi tüi oculiblafphemia
cæcati, Arrij patefadi per Dei feruos hanc increpationem
videanc omnia tefeciflè quæ tibiobiecimus. negate non
poteris, talem te præbere circa nos, qualem fe præbiferit
Herodes illi, cui & in carnificinæ rabie, & infàcrilegio,
& in regali dignitate elfe inueniris collega,circa illos,quos
in Euangelio legimus propter Deum Dei filium interfe-
dos paruulos. Inuenifti vtique fcnptam crudelitatem
Hetodis * quam nunc tu dignaris exhibere, apud Mat-
thæum Euangeliftam : Tune Herodes cumvtderet quia delufus
ejl a Magis, iratus eft vehetnenter, & unfit occidere omnesinfantes
in Bethlehem, & in omnibus finibus eius à bimatu, & infra, fecun-
dum tempus quod exquifierat a Magis. Minime adhuc fortaiïis
cotifpicisficceiniuftè contra nos Deicultores motum,vt
contra illos paruulos fuerit motus Herodes. Cur nobis
dignaris elfe infeftus? nempe quia faceamur nos Chriftia-
nos, qui non damnauerimus iuftum falfis à te prægraua-
tum criminibus. Quibus rebusquisnam fis, ex beatiBa-
ptiftæ lohannis refponfis poteris perpendere, 6ctemet réconciliais
Deo per poenitentiam. Progentes viper arum, quis
demonfirauit vobisfugereab ira fuperuerifura ? Faciteergo dignum
poenitentit.fruàum, & nolitepréferre vosdtcentes, Patrem habe-
mus Abraham, dico enim vobis,quod pot eus fit Deus delapidtbus iftis
fufcitarefihos Abraha. Iam cnwi ad radices arborum pofita efi fe-
curis. Omnis enim arbor qua non facit fraction bonum, exciditur,
àrinignem mittitur. Quid feritis ad hæ6ÿdcbuimus damnare
innocentem, debuimus dare contra abfentem inaudi-
tum fententiam? & quomodo cum hocfeciflèmus , po-
tueramusreperirtChriftiani? Çum illos quo poflint efle
Chriftiani, hortatus fuerit beatiflimus Iohannes, vt dignü
frudum ffeciflènt poeniccntiæ : illi, qui necdiim com-
prehenderant viam iuftitiæ, comprehendere cogebantur:
nos qui iam tenemus, vrgebamur atqiie vrgemuràteil-
lud occupareiter iniquitaris * in quo pofiti nofeantur Iu-
dæi. Quid igitur nobis poflecaccidere, fi vipereis tuis de-
parti fuilfemus confiliis,nifi vt ex Chriftianis fuilfemus vi-
peræprogenies efFccti ? Cur hæc fieri mandafti, nifi quia
conferpentes nos tuos effici cupiueris tu? quicumlcias
dixiflè dominumin Euangelio, Beati qui efuriunt &fitiunt
iufittiam, quiaipfifaturabuntur, Beati mifericordes, quia ipfi mife-
ricordiam confrquentur, & tamen dixeris, necandum innocentem.
Quomodo etenim beams potero eflè,fi damna-
uero virum iuftum, fireiieiens fitim iuftitiæ, concepero
ardorem iniuftitiæ ï Quomodo propter frudus iuftitiæ
faturaboràDeo, cura opus hoc iniuftum faciatme Cain
fratricidam ? Quomodo iterum potero inter mifericordes
frudibus mifericordiæ locupletatis regnum confequi
cælcfte ? Cum, fi interfecero iuxta defîdéria tua Dei feruü,
inueniar non miferiçors, fed crudelis arque feeleratus,
quippehomicida. Cum,ficumegoimmifericors fuerim
circa fratrem meum, fie fit & circa me futurusille mifericordiæ
amator, ille iuftitiæ exactor, qui dicit : Beattqui efuriunt
&fitiunt iufiitiam, quia ipfi faturabuntur. Beati mifericor-
des,quiaipfimifericordiamconfequentur. Quicunque,dicit domi-
nus,frluerit vnumex mandat U his minimis, & docuerit fie homines,
minimus vocabitur in regno calorum. Et dicis,Conftanti,vt
quicunque non fuderic fenguineminnocenris,non poteft
regnum confequi cçlorarrkDic,Sandifiîme,in quo abun-
darepoterit Ghriftianorum iuftitia, plus qpàm fcribarUm
&pharifæorum : fieum, quem tu, quodfe Chriftianum
dicat,quod nolit fieri Arrian us, perfequeris, intcrfeceri-
mus?inquo eflèmus potiores feribis 6cpharifæis, fi exti-
tiflèmus tecü negatores vnici Dei filij,fi, vtilli répudiant,
tecum repudiareraus Euangelicam fidem.dfcftruxiflèmuf-
que Apoftolicam traditionem ? f ne dixifiè memineras
dominum, Audifiisquia dictum efi antiquù, N0Hoceides, qui-
cunque autem occident, reus erit iudtcio. Ego autem dico vobisquod
omnisquiirafciturfratrifuofinecaufa, reuseritiudicio. Vt hæc
fieri imperares, fi iratus fuero fine caufe fratri raeo,fi dixe-
roei, fatue, reummedieitfutûrum vnicus Dei filiuiînge-
her.nam. Et'Imperator Conftanti, fifudero cruorem indominus
? S igitur offers munus tuum ad altare, & ibi rememo
ratas fueris, quod habeas aliquid cumfratre tuo,pone munus tuum
ante altare, ét vade prias reconcilian fratri tuo, & tune reuerfus
offer munus tuum.Qaid fuerat operatus malorum Athana-
fius, vt hiec tranfgreflus præeepta interficieum mandates?
nempe hoc, quod fe Chriftianum dixerit, autdicät.
Aliud etenim nihil eft quod execraris, atque es punire cu-
piens in Athanafio. Non memineras præcepiflè dominum
etiaminimicosdiligendos, vt eum quemneque in
te , neque in Deum feires peeçaflè, tam acerrimcfuifles
perfecutus? Audiftisqutd dtCtumeft, Diligesproximum tuum,
& odio babebis inimicum tuum : Ego autem dtco vobis, diligite inï-
micos veftros, & benediette maledicentes vos, & benefacite eis, qui
perfeqttuntur vos, & orate pro eis, qui vosperfequuntur, vtfitisfilii
p at ns veftri qui eft in calis, qui folis or tus exhibet fuper bonos & ma-
los, & pluitfuper iuftos & iniuftos. Si enim dilexeritis eos qui vos
dtltguht * quam mercedem habebitis ? nonne & publtcani ifta factum
? & fi falutatis amicos veftros tantum, quidplusfacitis ? non-
ne & gentiles id ipfumfaciunt ? pritis ergo & vos perfeéti, ficut &
pattrvefterquieftmcalisiperfettusefi. Diligendos mandatec-
iam inimicos Dominus, 6c tu nos perfequeris quod inno-
centis domini 'fecerdotis cruorem non tecum fuderi-
mus. Diuina clamat vox dicens, Inquo iudicio iudicâueritis,
& de vobis iu dicabitur, &■ in qua menfura menfifueritis, in eadem
t remitte'tur vobis. Et tu dicis, lugulate quem deliquilïè
ignoratis. Fontem malorum cum te efle memineris, tuifti
tarnen aufus deeo, quem fciebas false petitum à vobis, di-
cere, Reus «ft mortis. Adeo es excors, Conftanti Augu-
fte, vt nec didtum illud domini cum hæcmandares fieri
potueris reminifei. Qmd autem vides feftucam inoculo fratris
tuiytrabem autem in oculo tuo non vides ? aut quomodo dicis fratri
tu,fine vt eijciam tibi feftucam de oculo tuo•, & eccetrabestn oculo
tuo eft ? Hjpocrtta eiiee primùm trabem de oculo tuo, & tune vide-
bis eticere feftucam de oculo fratris tui. Trabem in oculo tuo
dicit efle dominus, 6c audes dicere Athanafio viro iuftifli-
mo,feftucam hàbes in oculo. Ille enim nihilhorum com-
mifit,quæ ei digharis obiieere : contra ,tuquæcunque di-
ximus, es operatus,damnate,quoties dixiftiinnocentem?
quam nos aliam voluifti comprehendere viam, nifituam,
quam deferibit Dominus, dicens. Quam lata & Jpatiofa
via, qua dkeit ad interitum, & multi funt qui tnttimtperiüam.
•{•Quia itaque fis in haclata 6c (patioia conftitutus v ia ,
præcepifti damnari innocentem , cupiens profe&o cun-
(ftis reuelari, quod tua latè perditio dominetur. Tempore
quo venifti ad Jtaliam, lie telupum finxerasouem,
tanquani non fuiflemus ex operibus tuis te reperturi;
57tanquam fugiflèt nos dominimonella dicentis,^ffe»-
dite vobis à falfis prophetis, qui veniunt ad vos in vefiituouium,
intrinfecus autem funtlupirapaces,exfruüibuseorumcàgnofcetis
eos. Nunquid non luxerunt ilico triftes veneniS diaboli
in teleminati amariflimiftudus tui, vtdicere tentafti, da-
mnandum fuiflè inauditum ? nunquidnam non patuc- !
runt confeftim infidiæ tuæ lupirapacis ? Quod enim contra
Dei buile machinam conftruxiflès maximam, fru<fti-
bus ergo tuis quomodo non ouis fuiflè, fed lupus agnitus
es, fie &: quomodo fis? nifi tibi confulueris, atbor igni
dèftinata probant facraEuangelia. Nunquidcolliguntde ft>i-
nis vuam, aut de tribuiis ficus ? fie omnis arbor bona bonos fru-
iïusfacit, mala autem arbor malosfruftusfacit. Nonpoteftarbor
bona malosfruftusfacere, neque arbor mala bonosfruäusfacere.-O-
mnis arbor qua non facit fruäum bonum excidetur, &in tgnem
mittetur : ex fructibus enim eorum cognofcetis eos. Non omnis qui
mihi dicit Domine, Domine, intrabit in regnum calorum, fed qui
facit voluntatem patris mei. Si voluntatem patns vnici Dei
filii facis, quomodo fit vt eius filium neges vnigenitum,vt
ipfum patrem dicas non efle verum patrem, vt hindamen-
ta per Apoftolos concris defttuere ia&a, Vtinterficeres at- \
que interheias cu 1 tores eins» vçantiftites ipfius de popu-'
lis pélleresfibicommiffisi vtlibfentem &inaudiçumdamnari
iuberes * vt hærefim tuam quæ vnam blafphemat
diuinitatem ’patris 6c filii Öc Spiritus ian ä i in Eccle-
fiam introduceres. Si hæc.cun&a , vt diximus placita
_______________■ . funt
Matth. 7.
t lemctie-
cur puto
teponen-
dum.
Matth.7.
{• pro Cu.
Matth. 7.
A I funt Deo patri, poteris intrarè in regnum cælorum. Au-
\latth>7vl J i s enim dicere vnicumfilium eius, Non omnis qui dicit mihi
Domine,Domine, intrabit in regnum calorum, fedquifacitvôlun-
tatempatrismei. Damnariiu.besinnocentem. Nonrecolis
in exodo dixiflè Deum,ƒ rixauerintduo,&percufferint mulie-
rem in vtero habentem,&& abortiuerit nodeformatum, detrimen-
tumpatietur : quodcunqueaftimaueritvirmtilieris, dabitcum dignitate.
Quodfedeformatum fuerit,dabitanimampro anima, ocu-
lum pro oculo identem pro dente, manum pro manu,pedem pro pede,
combuftumpfbeombufto, vulnus pro vulnere, liuorem proltuore.
Credo nihil facrarum te fugere feripturarum; neque enim
poflès egregia nobis dare mandata, nifi fuiflès legis peri-
tus. Legifti vtique etiam hæc: Omnis qui audit hosfermones
meos&facit illos, fimilem aftimabo ilium viro prudenti, quiadifi-
cauitdomum fuam fuperpetram,defcenditpluuia, &veneruntflu-
mma,flauer tint venti, impegeruntin domum Want, & noncecidit :
fundataenim erat fuper petram. Et omnis qui audit fermones meos,
nec illos facit,fimilem aftimabo ilium homihtftulto * quiadificauit
Exed. M.
s»
Matth-r.
B
pradico vobis,fkutpradixi, quid qui talia agunt,regnum Dei nocon-
fequentur. Et fueritin innocentis hecem mens tua fepientia
vigens ? Clamat apoftofus quod hemicidæ non funt p©T
fenuri regnum cçlorum,& tu Conftantius prudenti ffimus
dicis Imperator,iugulate abfentes, maótate inauditos, in-
terfieïteinnocentes,6c veftrum erit Dei regnum?Hincda-
tur intelligi quam fis fepiens. Si denique ille fis qui domü
tuam ædificaueris fupra petram : dixiflè etenim te negare
non poteris, Ego proptereacupiodamnare Athanafium,
quia defidero placere Deo. Sic vtiqUe 6C nos placere defî-
derafti Deo, quomodo iam ru placueris, ex quo videlicet
Athanafium esdignatus cogitareintérimere,innoftrà o-
mnium confcientia domini fàcerdotum. Sicin primordio
Cain Deo placuit, mox vrinterficere meditatus eftfmtré.
Quomodo videturjConftanti, vnde fit radix tua, de qua
defeendifletftirpe ? Nunquidna poteris negare poft hæc,
te in illo efle choro quem narrat apoftolus Romanis, Et ficut
non probauerunt Deum habere in notitidm,tradiditiüösDeus in
domum fuam fuper arenam, defcenditpluuia, adueneruntflumina, reprobum fenfum,vtfaciant ea qua non conüeniunt, repletos omni
flauer tint venti, inliferunt domui illi, & cecidtt, & fa fia efi ruina iniquitate,malitia,impudicitia,cupiditate,nequitia,plenos inuidia,
eius magnai Quèm te horum efle dicis, Conftanti, fàpien- homicidiis,contentione,dolo,malismoribus,fufurratores,detreâato-
temaninfipientem? Si dixeris fapientein, cur opera tua ; res,Deoodibiles,contumeliofos,fuperbos,fibiplacentés,gloriantes,in-
monftrant te infipientem? cur domus tua inuenicur collo- uentoresmalorum,parentibusnonebfequentes,infipientes,incompo-
cata fupra arenam ? Neque enim poteris fupra petram te fitos,fine affeftu,fine mifericordia, quicumiuftitiamDeicognoue-
ædificaflè domum tuam dicere,ctun omnis iapiens videac rint,non intellexerunt,quoniam qui talia agunt, dignïfunt morte.
fabricant ftultitiæ tuæ,cü omnis Dei feruus confpiciat ma- Non folum qui iliafaciunt,fed etiam qui confentiuntfacientibus ea.
gnam hanc quam prædixit Dominus ruinam faluris cuæ:, Eccenimiusamorintefubitocitcanos orcus, quid nobis
In quo ecenim inuenitur (tare Chriftianus, nifiih eo quod contuleratfi tibi obtemperare àuderemüs ?' mortem hau-
præceptispareat Domini ? nifi in eo quod omnibus fi fue-1 feramus perpetuam. Item dicitinfra, Nudi malum pro mala
ric vexatus pro nomine Dei filii perfecu tiônib us, tarn c d u-1 reddentes,prouidentes bona nonfolum coram Deo, fed etiam cor am
ret immobilis ? in quo eritperfedus Chriftianus nifi fi ec- j hominibm. Sifieripoteftquodex vobis ipfis eft cum omnibushomini-
iam fuerit intérfe&us pro eo quem tu negare dignaris vc- buspacem habentes. Sitiens hæc calcari falutaria monica és
rum efle filium Dei?Tu contra,cum non in Eccleliafis,fed j nos hortatus punire innocentem. Quomodo autem bo-
apud Arrianos Dei inimicos, cum Dei vnicum filium ne- na non folum coram Deo fed &apud nomines prouidiflè
gans fis, cum non fis implens eius mandata clemen t iç,fèd ; inueniebamur,fi damnaflèmus innocentemqui dediflè-
magis deftruere coneris, cü fis prçuaricator legis, cum de- mus formam ad fànguiné fundendum iuftorum, quomo-
fertor iacramentimilitiæcæleftis,cumperfecutorDeire- ! do cum omnibus inueniebar hominibus pacem defide-
ligioniSjCum te circa eius culcorcs prçbeas carnificé,quo- rans habere, qui fuggeftione tua falfà hæretici exitus pacé
modo poteris iapiens yirinueniri li railis illi quem dixerit extinxiflèm confacerdous mei? Die, Conftanti, verum
dominus, fupra petram ædificaflè domum fuam ? fedin- crimendetuliftideAthanafioadDeiecciefiam,anfalfum?
quis contra hæc,non fum infipiens, ego noui me fapienté. Si verum te detulifle certum habes,proba mihi qui te iam
Sifapienses,cureafeciftiatqueesfaciens,quçfolipoflunc falficriminiscognouiportitorem. Arbitrarisniniltema-
facere infipientes ? Si es Iapiens cur damnari mandafti in- lorü in confpeéïuegiflè Dei ? Quæ te compulit ratio fieri
auditum abfentem? Cur innocentem præcepifti incerfi-
ci ? cur Dei faccrdotes defiderafti hoftes Dei fieri ? neqije
enim poflintDei effici amici per hoc fa&um,cum dommü
feias dixiflè Apoftolis, Sifrcerttisquodmando vobis,iam nodi-
camvosferuos,fed amicos. Si fepiens es, cur damnantem te A-
thanafmm Dei facerdos audire debeo ? Tu eum caufas
prçftare allegationumluarum minimees paflus.Si fepiens
es,fi es Dei cultor,cur nos,quiaChriftianos eflè nos fatea-
mut per fèquetis?Cur eos qui fe non dixerint ellè Chriltia-
nos, fed fateantur fc eflè Arrianos vehementerdiligis ? Si
fepiens es, cur ad domum Dei mififti fæpc militem arma-
tum ? Si prudens es,& Dei te nôfti lèruum, cur eius popu-
lum armis es perfecutus atque perfequeris ? Cur poftremo
! fidem Apoftolicam atque Euangelicam, hæreticamdicis :
j & hærecicam,catholicam pronuncias ? T u te dicis fepien-
tem,fed contra nos cernimus nullum poflè,qui hæc faciat,
eflè fepienté. Quis etenim fecrilcgus poteriediciprudens,
nifi ab imprudentiorib9 fe ? fi tu fepiens es,Conftanti,quis
ifit te infipientior,inuenire non potero. Tune adhuc tibi
videris eflè fepiens, qiii fueris arbitratus quod prophetæ,
apoftoliac martyres pro crcatura fuerint interfeâiî Negare
enim nó audebis cunótos hos pro vnico Dei interféras
filio. Quomodo poteris dici fepiens,qui non iolü defeen-
dentibus pluuiis,fluminibus inundantibus,flantibus ven-
tis refiftere non tentaueris,ne temet,qui domus eflè inueniris,
peflùm dediflèntjfed &ipfe in pluuias,flumina, ven-
tofq; te verteris ad hoc, vt nos tu turbo atque procella dia-
bolica tecum ad exceriores traherçs tenebrasîManifefia autem
funt, dicit Apoftolus, operOf drifts,qua funt adulter ta,forni-
cattones,immunditia, impudicitia^ütxurta,idololatria, veneficia,
inimicitia, contentiones, amulationes, ira,rixa, diffenfiones, hare-
fes, inuidia,homicidia,ebriefàtes, cemmeffattones,& hisfimiliaqua
teftem falfum ? Cur inendax Imperator extitifti ? Cur non I
timuifti ne exemplo Ananiæ &Sapphiræfuiflès extinétus?
Loquiturinadibusapoftolorumlcripturadixiflè beatum !
Petrum ad Ananiam, Vi quid repleuit Satanas cor tuum menti- ASi»r.
rißurituifanfto, vt fubtraheres de pretiopradij,nonne manens tibi
manch at, & venditum in tua er at poteftate ? Quid eft quod pofuifti
in corde tuo rem iftam ? Non es mentit us hominibus, fed Deo. Au-
diens autem Ananias hos fermones cecidit, & expirauit,&faftu$
eft timor magnus fuper omnes qui audiebant. Surgentes autem ado-
le[tentesfuftulerunt eum, & euntesfepelierunt. Eattum eft autem
interuaUum horarum ferè trium ? & vxor eius nefeiensquod er at
factum, intrauitdtxitcfa ad illam Petrus: Die mihifi tantipradium
vendidifti ? Ilia verb ait, tanti. Quidconuenit inter vos tentare(pi-
ritum Dominii Eccepedeseorum quifepelierunt virum tuum in 0- **
ftio funt efferent te, &protinus cecidit ante pedes eius ,&expirauit.
Credo legerip hæc, 6 c tarnen non tinaueris concin-
nareinendacium afhce Domini confpeâunfc- Quare iftud
fecifli,nifi quia Qs fapiea5?Quid ru tibi fucurum exi Aimas,
qui fis non fohnn menaax,(èd homicida ? Non folùm ho-
micïda, fed«jK hæreticus ? Credis tibi impunc tanta ceflu-
fa? credes^te euadere poflè æterna fupplicia ? Ananiæ di-
citur, Vt quidrepleuitSatanas cor tuum, vtfuiffes menùtusffiiri-
tuifantto ? &dices, Conftanti Imperator, Quia non reple-
ueritfatanas cor veftrum Arrianorum vt mentiti fuiflètis
fpiritui fenifto manenti in Dei Ecdefia. Ecclefiam etenim
conuenifti dicens, Deliquit in Deum Athanafius,& vide-
bat fpiritus fendus mendaces animas veftras, ficut vidit
6 c Ananiam ac Sapphiram. Videbat, inquam, fpiritus
fendus quando hæc fiiigebatis, quod idcirco talia fuiflètis
commentati circa Athanafium, quo poflètis veftram
hærefera iptroducere in ecclefiam , quo poflètis Apoftolicam
deftruere traditionem. Ananias & Sappnira
\ • ._______-___________________ propterea -