:us' quan-
do gracia
adepci
lune.
naaus:quemneqaoqaopaaoperd«,denuointtemifcicf wrieftiynaionevniaifant.pergramincuaduntChnftia-
quiafubeuutlatrones.Quare(icutisquicuminlatronutn nvtavtipfifinrreges & prophets cffilcftiummyfcnoru.
tapinas multas&periculamcidi(Tec, multo cumlaboree- j Suntetiamij filij&dommi,vinai&captmiDei,abieaiih-
oafit, ac poftcaingcntcs opes & vatias facilitates confe- mi,crucifix!,ac dedicatl.Si enim vn&io oleiquodab extre-
cutus eft , iam nó amplius damnum metnit prqpter abun- ma planta.& ligno ylfibili nafeebatur, tantam yim habuit
dantesdiuitias : (ic &fpititales homines qui tentationes ytquivngebantur.digniratemdtracontrad^lonemco-
multas & hotrendalocattanfierunt, deinde gratia Sc bo- fequerentuc, ratumque c r am ipfireges conftituerentur:
nis cumulate freti.non amplius fures extimelcfir, eo quod quo etiam Dauid ynaus,peffecunones cqnfeftim Sc aftli-
diuitis non paucefuppetunt,non tamemetu carenttmetu ftiohes perpeflus, eft feptennio poftrex fa au s: quato mi-
(inquam ) non nouitiorum malos fpiritusformidantium, gis quicunque ammotenus Sc fecundum hominem tnte-
fed timentac funt foliciti,quam reae a'dminiftrabunt (pi- norem ymfti funt (andificantedstificantc, cceleftl.acipi-
ritalia dona fibi credits. Porro qui eiufihodi eft,humihus ritali oleo exujratioms; fignum recipiunt regm illlus inde
fe fentit quam omnes peccatores, talemque pra: fe fert cortuptibilis ac yirtutis sterns,videlicet arrabottem fpm-
cogirationeminfitamquadnaturalem. Quiquantoma-; tus.ipfumfanaumacparacletumSpintunugntelllgeye-
iorem Dei notitiamafiequitur , tanto fimplidorem fe pa- ro paradetum.vt qui confolerur & gauftlo afficiat eos qui
tat idiotam:&quanto pluradidiccrir,eo minus fefeire ex-
iftimat. Hæcautem quafi animæfmt innata ,peragit,aqua
regitur, gratia, nonaliter quam li iuuenis infantem portée,
! quern circunferat quoçunqilibuerit,Gc intima penetrans,
1 gratiarapitanimumaedefert in coelos ad Mundum per-
Fe&ura & ad obleßationem perpetuam. Verum grati*
quidam fiint gradus ac dignitates: nam alius eft Præfe.ftus
militum, qui rege familiariter vtitur, alius ducatum gerit.
Oeterum veluti do mus fumorepleta , efFundit ilium in
externumaera, itavitiumabunejans inanima,redundat
cxterius.ac fruélus fuosproducit. Et ficut ij qui Confola-
tus officia vetthefaurum regium adepti fünf, perpétua gérant
curam ne quoquampaâo Regemoffendant ; uc&
illi quib. aliquod opusfpiritale creditum eft, femperfont
foliciti, & quiete frueiitcs, perinde font ac finon nueren-
tur, quiain eo font, vt regnum tenebrarum fobintrans ci-
uitatem,( hoc eft,animam ) acBarbaros occupanteseius
pafcua,à fe propulfent. Mittitenim rex Chriftus, qui vice
ciuitatis illius vlcilèantur,ac tyrannôs in vincula conijcit,
excrcitumque coeleftem & aciem landtorum Spirituum
illic ranquam in patria propria,ftationem habere iubet; in
i reliquo,Sol in corde lucet,eiufqqeradij penetrant vniuer-
:(à membra, atque ibi fommapaxxegnat. Certamen autem
ac komin'is pugna, probatio, & erga Deum beneuolentiâ,
tune apparet quando fobducéte le gratiavirlliter agit ho-
rao,ÿ ad Deum clamat. Verum cupa audis,quofdam elle
Huuios draconum,ora leonum,& Poteftates fob ceelo ca-
liginolas, ignem ardentem&perftrepenteminmembris
ƒ quale nihil terra commet) fiignorasimfifofcepcrisikn&i
Spiritus arrabonem,dum è corpore decedis,h*c compre-
henduntanimam tuam nee finun t ad ccelos afçendere.Iti-
dem cum de dignirate animæ audieris , quam præclara fît
fubftantiâ inrelledu prædita, non intclligis, quod’Deus
non de angelis lèd de natura humana dixit F actapremuntur
affliction ibus. ) Eiufmodi de ligno.yit*Ielu
Chrifti & planta coelefti vn&i, merentur gradum perfe-
Ctio nis attingere,regni ( ipquam ) & adoptionis. Quippe
qui lint Secretary Regis coeleftis, fiduciam habentes erga
omnipotentem,ingredientes palatium ipfius vbi font an-
geli &c fpiritus fandorum, licet adhuclintinhoc Mundo.
Quanuisenim nondum integram hæreditatem (int adepti
fibi præpararamin hoc læcul6,cerciffimi tamen font ex.
arrabone quemmodolufceperunt.ac fi iam cqronatief-
fent & regno porirentur. Neque peregrinum illis videri
folet, quod regnaturi lint cum Chrifto, propter magnàm
copiam & fiduciam Ipirit us, quamo bre m ? pr op terea quod
dumadhuceflentin carne foauitaremillamac dulcediné
obtinebant,atqj efficaciàm faculcatisillius. Veluti quando
contingit aliquem fieri regem & coronari,qui regis a-
micus erac, & dans operam rei palatinæ Cecre ta cognofce-
bat, purpuramque videbatregiam , nonobftupeicicille
neque terrerar,quiadiuturna exerci tatio ne didicit palatij
myftjeria.Necenim fierilblet,vc quifpiâ è greganjs ac lim-
plicibus hominibus fecreta ilia ignorantibus accedar ad
regnum , lèd ij tantum qui periti font & i nftr u d i. Sic &
Chriftiani qui regnaturi fontinillofieculo, noninftupo-
rem vertuntur,quiaiam prænouerunt gratia: myfteria. Oh
idenim quod homo tranlgrelfos eft mandatum, diabolus
vniuerlam animam opérait caliginofo velamine, verum
poftea accefflcgracia, 6c exuiturplane velamen illud.-ita vt
de cætero ani ma purificata & propria: naturæ re llituta, (ni-
mirum puræ&irreprehenfibili creacuræ) pure, perpetuo,
ac puris oculis gloriam veri lu minis conlpiciat, ver u m que
Solem iuftitiæin ipfo corde fulguris inftar Iplendentem.
Nam ficut in conuimmatione perituri Firmamenti, Iufti
vidturi font in pofterumin regno,lumine &: gloria,nihil a-
liud Ipedant es quam quomodo Chriftus in gloria perpetuo
ledeat addexreramPatris : fie iftiiamabhincinillud
Certa fi-
ducia re-
4dimmmm & fimliludimmnoßram: Sc qaod aclum& ! feciilumrapn& captiuati.quscunque füntibi prsclara &
um tranfeunt,tu vero vocatuses adimmoccaiitacem, vc fis : admitatione dignafpcaanc. Nos enim qui fumas adhurc
fiIius,frater,&fponfa Regis.Nam in rebus externis,omnia i i"> in coelis connetfamur fecundum mentero & inte,
quæ ad fponfum pertinent,fponfç quoque fnntiDominus j rioremhominem,yitam agentes & cpnuerfantesm iije. f s
etiam omnia quæ fua fuot.tibi ctedidit. Ille enim ipfe,tna culoBSicut enim sculus exterior quando parus eft, pure
câufa legationem obiit,nimirum,y t te reuoearetiipfe vers I femÿerinruetur Solem, fie & mensexafte purificata fem-
nihilintelligis,necperfpicisnobilitarem tuam,meritoque pervidetgloriamlumimsChrifti,&eftnoaudiuqueçun;
luget cafum tuumillelpitituplenus,diccns : Homamin Doraino.petindc ac corpus Dominidiuinitaticoniunaû,
rf.l. -x t. hmmdet iw» mtdexit, cmptrMmtlliumnui mfipmtèu, cîr j perpetuo fimul eft cum Spititu &nao._ Vetum hofce gta-
' o .. r n m. Ci.nnshnmininnennamnrimmnalTpnni Ifmtlisfaâtu eflil&.Gloriafit Patri,&Filio,&Spiritui fando, non Harnr nilî mnlj
infecula.*Amen.
DE CHRI S T IA N OR
V M V N C T I O N E S P I R I T A -
L I , I T , G IO R I A .
dus hominibus quamprimum allequi datur nili multo
cum labore,afflidione,ac contentioné. Nam in qui-
bufdaminterdumgratia requiefeit & vim foam exercet,
H
intus tamen adhüc eft etiam vitium ;ac duæ conuerfandi
rationes, nempelpcisac tenebrarum | in vno corde vira
foam exercent. Atqui plane dices mihi ; quafocietaslucicu !
tentbrisNbinarn lux; diuina offundi tenebris au t perturba"
ripotuit, & quod purum eft Scimpollutura , inquinari î
S cri p tu m eft eni m, Lux in tenebris lucet, & tenebra cam non :
comprehenderuut. Quamobrem non font; hase vno modo Io*n-1,0
atque eadem ratione intelligenda: quidam enim tanta ni-
tuntur gratia Dei, vt etiam lî vitium non abfit ab illis, ca-
H o M i i I A X V I I .
Hriftiâni petfedii qui ineruerunt ad gradum _____ _______ , __________ ___________
ï ï perfedionis peruenire , ôc régi proximi fieri, men robuftiores font, fommaque erga Deum deuotione
“ cru ci Chrifti perpetuo colècrati font. Quem- : ac obledatione tenentur,alia tamen horaprauis torqüen-
admodum enim prophetarum temporibus, j turcogitarionibus,acfurripiunruràpeccato,alioquinon-
vndioquippiameratplaneprecjofom, cum ! dumgratiadiuinadeftftuti. Idiot* veroacfimpliciores,
in reges ôc prôphètas vngerenturï ita nunc fpiritales, qui vbi quid in illisoperata faerit gratia,peccato fe vacuos efle
- ♦ *’ ........... . exifti-
^ J exiftimant. At,quiprudent!aacdifcretionepDllenr,alIei
cupi-t3| rere non aut^ent>nos 4UI gratia diuinaptaediti fomus, tur-
M pibusacobrccenis cogitationibusnonafflci:cutnlxpenujm
poft | mero reperirc licuerit quofdam e Fratribus tantaperfufoS
: elle gratia 6tl«titia,vtaffirmareauderenr,quinqueautlex
bnos vc- annorum fpatio concupilccntiam exaruillè, putarentque
cmaius i p0f);erum ab ea ieliberacos»quçnihilominiisVehementius
I accendi
I
in ci ta ta torfit illos & accendit, ita vt admirantes dice-
rent, Vndenam tanto poft tempore prodijt nobis tarn ä-
cerbum vitiüm ? Quapropcer nemo lanx mentis dicere
audear,Prorfus liberatus fumapeceato, quiamecuadeft
gratia. Atqui du« perfonae foam vim exercent in mente.
Cæterumquirerum fofttimpqriti, cum modicumquip-
piamoperatalitinillisgratia,lè iam vieille arbitrancur&
perfeélos elTeChriftianos. Ego vero fie rem lè habere pu-
| to. QuemadmodumcumSoiiricoelo lucet per aera purum
, acceden tibus circa cum nubibus ac Solem operien-
tibus, cralfiorefflcituraer, Sol tamen iplè quiinteriusla-
: ter,quantum ad lumen & fobftantiam foam, nullo modo
læditut ; hoc lè modo habent qui nondum plene font pti-
rificati,qui quidem cum gratiam Dei poffident, in imis tamen
peccato tenentur, haben t que motus naturales,licet
firm* lint cogitationes erga Deum , vepore à parce boni
nondum plene liantes. Sicèdiuerfo, qui fecundum ima
bono gratis: muniti font ; lèrui tamen font 6c obnoxij co-
gicationibus improbis ac parti vitiol*. Quare permulta
diferetione opus eft , vt experienti* bencficio cognofcat
quilpiam hæc ita fè habere. Dico autem tibi, quod etiam
Apoftoli qui paracletum habebant ,non erant plane lècù-
ri. Nam cum gaudio & exultatione, aderat timor 8c tremor
ab iplàgratia procedens,non ex parce viciola:lèd ipfa
gratiaprocegebatillos,nevcltantillumdiuerterenr.Quc-
admodum fi quis fruftulum lapidis in murum proiécèrir
nullo modo læfitmurum aur commouit: auc veluti telum
jiroieâum contra feruencem clibanum,nullatenus offen-
! dit ferrum auc corpus, repulfatenimacrcpercutit: ,itafi
! quidvitij infirrgeret in Apoftolos,non ofFendebat eos,cü
client perfeda Chrifti virtuteinduti, 6c ij cumellèncper-
! fe&i,operaiuftiti* libéré poterâne perageré. Quoniam i-
gituraiutit quidam, poftgratiam accepcam,nullam animç
foperêlîè lblicicudiriem,Deus àperfedis requirit volùnta-
I tem animæinoblèquium fpiritus, nempe vt afteheiantur.
■ Gratifia- p l c]*c enim Apoftolus, SpiritumnolïteextingueYe. Nonnulli
Iriifunty- igiturillorum,aliosgrauarenolunt, alij feipfosgrauant:a-
II fus. lijàSecularibùsacçipientcs,paupcribusdiftribuunc,quod
vtique præftantiuseft. Quidam enimgraciafreti,hoc 1b-
lumquodfourôeft, curaht,alij vero, atiorumanimàsiu-
üare conrendunt ,6c hi illis longeantecellunt. Alij gtatià
prædin,pro nomine Dei, corpora fua contumelijs 6c tor-
menrisexponunr,quiilltsitém font fuperiores. Nonnulli
virtutis participes g loriarivolunt& ab4 ominibushonoa
rari, dicentcs, lè Ghriftianos elTe &Spirirum fan&um ha*
bere. Alij vero feipfos occultare nicuntür, ne quenquâm
hominum obuium reperiant,qui illos longe foperàttt.Vi*
défilé» quomodo in ipfa perfetftione, beneüolentiàerga
DeumTquæa voluntate naturali procedit» pr*ftantior re-
0 .. peritur&pluris*ftimanda? QuemadmodurfifiqUisvili-
dR r% tu s inducus, per v ifum fe locupletem perfpexeric, furgetts
rhum i autem è fomno,rurlum fe paupérem ôc nüdum videat: fie
Dei.ncç j &qiH-fèrmortem Ipiritalem loquuntur, commodeloqui
D ; yidentur,vefum fi non habeant verborum efFetftum cum
habent fi- qUD(j am guftu,faGultate,ac cértitudine fidei,i^ mente fir-
marn & 1 matum,in opinionequadam fobfiftunt. Aut veluti fi mu-
verborum lier holofericis ôc margaritis circumornara » proftât in lu-
'fôâtun, panari, ficciufinodinominum cor qu.oddam lupanar eft
l»omoian- immundorum Spirituum. volunt quidem ièrmocinari de
iuftitia,ad quam opéré complendam minime lè inclinant.
Veruntamen quemadmodum fine aqüa pifeis viuere non
pbteft,nèc ambülare quis fine pedibus » aut abfqüè oculis
videre lumen,vel loqui cum lingua careat, autaudire fine
auribus,fie fine DominoIefoatq;efficaciadiuln*virrutis,
noüpoceft quifpiamcognpfccre myfteria aut fapientiam
Dei, aut ellè diues Ôc Chriftianus. Nam qui ducuntur &
regunturfecundum interiorem hominem i potentia dr-
Uina, ij fontfapientes/militesfortes, & ph üofophiDei.
Biblioth.Vet.Pair.Tent, g.* ________
||tibus fi
imites
Pfiilpfophi aùtem Gr*côrüm,dicfcndi;fociiltàtfemedifcût‘ :
i Alij font impètiti loquertdi » lèd èum fintviri Deum eo'lë*
; tes,l*can'tur Sègeftiuhc ob gratiam diuinam-.DifcèrnatnuS
I ergo qui fine pr*ftantiotèfe I« opéré (inquit ) ty viftute eft te*-
; gnum Dei,non in fertüone.fucile^eftérgo,vc quis dicat panêm
j hune è fruiiienco conteótum ellè' » verum dicFdum eft qüa
ratione minütim pneparetur&pinlatur.Quarcpauciscla^ j
tum éft difpUtare de âftèdUonûm vacuitate Ôc perfedionei
nam Euangelium concile loquitur, netràfcàris, nonconcupt*
fcès,fiq uis tepercujfertt in maxiHam,pïabe & alteram » fi quis te rd-
cetin iudictum vt tieftsm tuam tïbi à:iferat, ‘ dato ei & tunic Am.
Apoftolus au té, qui fobfecutus eft, docet quomodo pau<-
latim puritatisopus cum patientia 6c longanimirate im-
! pleridebeat,primum !a6te nucriens,velucinfantes,tumad
j incrementum&perfeélionem deduccns. NamËuanget-
! liilmdixit,exlanaveftimentumfieri:Apoftólusautemin-
j dicauit per minuta,, quomodo corapbnatur. Qui ergo nó
I guftantes vfurpant verba fpiritalia, font eius fimilcs, qui
j calore vigente delèrtum agrum perambulat,& fitibundus
! depingic fonrem flucntcm,aquam adumbrans feipfum
J bibentem , cum tamen pr* fici qua tenetur, labraeius ac
lingua exarefeant;-auc cum quisdefuauitatemcllisdifpu-
tat,quinon nouievim dulcediniseius:cum non guftaue-
I rit.Sic lè habent,qui de perfeótione, exultatione, lèu affe-
I ôlionum vacuitate Veibafaciunt, cum vimac certitudiné
I nonteneant : certe non omnia fie habent vt loquuntur»
i Cum enim talis merueritaliquândogradatim eo peruéni>-
] re vt opère qùipp'iam com pleat , à lèiplbdifcernet, in-
I quiensmiminWn non ita reperi quemadmodum exiftima^
i bam,aliterenimloquebar,& aliter operatur Spiritus. Na
Cbriftianifmus,efus eft&potus,de euiusfuauicate quanto
plus.quis e4eric, tanto vehemétius prouocatu.r animus
d velatirrecehrüs&inexplebilis, aefinefatietateinquirens
i ôc manducàns. Aut veluti cum quis fitic,eique proponitur
potiodukis, vbiguftarecceperit ) grauiusaccenlus, pro-
piusadpoculum acccdit. Verum lèdarinonpôteftguftus
ipirirus » vt fi mile cuipiamcomparari debeat. Hæcautem
non font yèrbanuda , fed operatio Spiritus lanétimyftice
inleruiens animo. At Vero nonnulli putäc eos iam,lânâos
ellè , quia muliereabftinent&ab omnibus qu*fobiacét
i oculis:fedhocnonitaeft,namadhuc vitiumeft in mente,
quod viuitin corde ôc excoljitur. Ille vero lànétus eft,qui
purificàtus eft ôc lamftificacus fecundum interiorem hominem.
Vbiehim vcritasrecumbic', illic étror priliüttl
mouer, & ni titur earn vcllicare ac pertui bare. Itaque cum
ïudæi lacer do do potirentur,eX ea gente multiperfecutio-
nem patiebantur ôc affligebancur : liquidem Eleazarus ôc
Machabæi perfticerunt in veritâte. Nunc vero cum à tempore
Crucis & Veli feiffi receflèrifc ab eis Spiritus , & inde
reuelata fit ôc opëretur apud nos veritas, propterea ex hâc
natione quidam perlccütionempatiuntur, ficut & ex ilia
gente patiebantur&afHigebantur , vt Martyres euadant
veritatenlçolentes.Nam quomodo poterieelucefccré veritas
nifi habuerit aduerlarios,& hos quidem mendaces&
aduerfosveritatèm currentes ? Atqui funtdenumero Fra-
tru,m,quiperferunt tormenra &affiiébones, qtii qitidem
diligenter obferuaredebent,nelabantur» Éx Fratubuse-
nim Cum quidam precaretur cilm alio, diuina vircute ca-
ptus ÔC raptus vidit fopernam ciuitacem Ierufalem Ôc per-
lonas fplendidas, lumen que immënfom, atq; audiuit vo-
ecm dicentem, hic eftlöcus requietis iuftorum : ac paulo
poft infiatus,exiilimans,quod viderat.ad lèipfum pertiilé-
re , repertum efteum poftea inabdita& profundillima
peccatorumy&: infinira mala incidilîè. Si ergo internus
homo Ôc fublimis lap fus eft, quomodo dicerç poteft qui-
uis alius:Iam ego lanclus him, quia ieiuno, ac holpitalit^*
tem fe<ftor,&bonameàd.iftribuo ? Nequaquamenim ipfa
perfedio eft,à malis abftiiicre, lèd fi mentem tuam obfcu-
ratam ingceirus,occideris Serpentem in inferiorib. & pro-
fundiorib.animitui cogitationibus latentem,qui in arma*
rijs('quædicuntur) Ôcapothecis anima: tu * nidum collo-
cauic, vt te intcrimac, Ipfum enim cor, eftabylTus: Si (in-
quam) ilium necaueris,acomncm tuam Ipurcitiamexpu-
leris. OmiieSenim philofophi, lex, Ôc Apoftoli»àcetiam
aduentus Saluatoris.circa pùcitatem laborant. Siqüidem
G omnes
F
Qui loquitur
nec guftat
(piriiuaha
cui fit fi-
milis.
G
,Quisde-
mum fàndificatus
[fie.,
jîudçi qui*
dam martyres
an té
Cbriftum
poftea nul
[lus.
i.Mftc. 6.6
Machabçi
Martyre
Mac.7.
Matzr.
Moiiichi
cuiufdam
plus et
fuperbia.
H
Quis demain
fan-
clus did
pollit.