■ f hune 4
locü iÜu-
; ftrat to-J
I feph.lt. i-f.
A n t iq cX
- b ;
$ifom
aula Re- !
gia cæte-
ratji VjJpjg
* inter- ,
eÜrrenti-,
bus.
: - €
; J-‘ habe-
bar.
‘ ■}• turret'!
I D I
I f transfif;
■ gebäht. •.
f a l qux#
fibi.
Cap.xvh
H7 S _________________ . ______ z&ßtthîcubuit
: Namquc Magnus adhibitis cuftoçlifcjus Àriftobulo,
vrbis meenia Ipeculari coepit', atqué explorait
diligeHriùs , qui bus in locis temaret irruptipnem. Sed
quum & valida murorum circunlpe&aret , quod expuin
patri* finu lêpeliri lieetet. Quid autem iuuaret euadëre,
öcIuperftitemvraerereligioni?pr*clarum pot iüs opus
muneri commori pio. Quod fi quis pcriculi metu defe-
P P ______________ ____ _ ^ 4 __ rat* facrilegiumeft: fi quis irnplear, (jicrifieium :$c pi* paA
gnarinequitent,. & templnminvrbe haüd inferioribus / lionis vidlpria; Infula?i kaque facerdotes inter laas ho-
circundatum muhitionibus,& vtgeminum ëflètingreflus ftiasimmolabantür', & ami£ti lacerdotalibus ftolisinter
periculum & a defenforibustempii, & ab bis, qui muro- ) eadauera caïforum humi iacebant. Fufa illic Iud*orum
rum propugnacülatuerentur,h?(itanimodubius/enten- j X II. millia»Rom anoru mpauciextin&i, plures vplnerari
ti*que incertus per kliquanrulum temporis , eumlubitó j fiinr. Nihil tarnen grauiusin illamiferia mgemueruntlu-
in tra vrbem orra leditio volentibus Hyrcani focijs vrbe j d<*i quam quod illaabfconditaantè fanélificationum myrecipere
Pompeium , renitentibus Ariftobuli propugna-
toribuSjilli portas äperire Magno, ifti obferare, bellum-
que inferre, ne Regem eriperent. Sed pluribus,quos terror
potenti* Romanæauxerac:celTere inferiores, atque in
templum lèle recepère foluto ponte qui tranfitu peruio
vrbem at tempi um médius coniunxerat. Receptus ita-
que in vrbem eit exercicüs Romanus » de fuis manibus Iu-
dæi aperuere portas,non tniilto polt vrbis ac rempliexpu-
gnatoribus tuturis.Completumqueeftillud Dauidicum;
Deus veneruntgenres inhæteditatem tuam, polLuerunt
templum läntlumtuum. S ponte itaque tradidere regalia
'fua,ceBereaulicis: Pilbniclarointecluösvico, 6ç militiæ
ftipendijsexercitato, idnêgotij comraiflumeft, vt manu
välidä aulamRegiara,ceteraqùe vrbis tuenda exiftiraaret.
Quod ab eofollicitè curatum , quali ad ea defendenda
potiùs, quam occupanda Romanum exercitum dudtaue-
rir. Ad rempli autem irruptionem, quoniam pertinaei-
terrefiftebatur, Iudæos Magnus parauit locios videlicet
Hÿrcanfj ytfî fieri poflet, aliéna Romani myfteria non
profan arène: fim ul vtfuis manibus Iudæi foflasreplerent,
rmpio minifterio & turpi ôbfèquio feruierunc. manus eo-
rum in eophino, mentes.infacnlegioded nihil profiçiebac
congeftiojcumrenitereüturè mûris Ariftobuli fautorcs,
& defuper afterrentimpedimeheum, imtaque Pompeio
fuiflèntexordia,nili *■ incurrentibuslàerisreligionisdie-
bus, quibus abomni vacare opéré Iudæos vêtus oblèrua-
tio foret, imminere luosaggérendis terr.arum tumulisim-’
perauifleri fbla enim conlerendæ manus viurpationé in
cdnfuetudinem verlà , etiam lkbbato, fi tarnen inferatur
prælium , & laluteextremum petaturpericulum , decer-
nendum fibi ferro Iudæi exiftimaht: reliqua certamina re-
ligioni ducunt. lam vallum excrèuerac^iam machinæ ad-
motæ, repugnabant Régi} murorum alcitudine ferqeio-
res.nécintermixti prælijspropiore Magniaçcefluinçlina-
bancur.. Stupèbâr Pompeiùs acres virorupianimos^fiiu-
ridecorem acmagnitudrnem, &c nulquam remiftà ofiicia
laeferdotum in medio belli furore:tanquam profunda pax
eilet nihildeerat la.ciificiorurrt folennitati, imbellatotum
incetiacula niortesquecæfprüm fundebatur languis ho-
ltiarum. Widimaaltatibus impqnebatur,anteapam pofi-
ti feriebamur. Xertius iam men lis an ceps ad hue cer ta men
fteriarete4 agentibus,acmanifeftatafunt:DeniquePom-
peiuscuracumiftilifmodideclinansfuperfiuadumtrium-
pho potiùsambuftaambiret , lequentibusièfé luqjû plu-
rimis vidit tabernaculum , lecunduro quod foliprincipi
Sacerdotum folenni accellu patebat, atque intus infpexit
lucernam, Sc men fa m thymiamata, & tabulasteftamenti,
luperque eas Cherubim, 6c mulcitudinem acoma-
tum dilperfam, & facræ pecuniæ calenca duo- millia , in
quibus quum plurimum auri eilet,integer camenab omni
cupiditate vel ipfa, vel fi quafacrorum vaforum inuenta
lime , intaéta lècuari præcepit; & lêquenti poft excidium
die * Theocorusiulfitmundati tempiiintèriora , acce-
lebrari alfuetalacrificia. Hyrcano quoque principatum
facerdotij deditprompta eius opera vlus-inobfidionisne-
eellitate: nam etfiinhdus fuis , Romanis tarnen fidelis, vt
fua patria expugnaretur. Sedputo neminem dici fidelem
polie, qui luis fuerit inuidus. Non perfun.ótorièitaque in
ipfopræiio iuuithoftes fuorum,vel quddeXtramurani po-
pulimultitudinem annitentem Ariftobulo retraxit ab e-
iusfocietatetad omnia tarnen qûibùs velpræueniendi A-
riftobuli, ducendique eiusauthoritate, vçl copficiendo
celeriter bello Pompcius egregius Imperator fuit. Præ-
clatumhocaddidit, vt in Victoria modum teueret: deniqj
benignitate fibi magis,quam terrore,quosvicerat,aflocia-
uit,aucores tantum modo belli lècuri perçu flit. Tributum
quoque viäis impofuir,ftàtuit Diicem,Iudææ fines detet-
minauit. Suis ergofinibusçircum4eripta ludæaeft;retor-
mauit etiam Gadaram, quam Iudæi euertérant, rogatus a
Demetrio , qui patnæfuæ.huiufmodigtatiam àpatrono
popolcerat ; 6c inhac caufa & in plufimis apud Magnum
lupralibertorummodum vlqj.adinuidiam excellens : A-
riftobulumautem cun\filij,s&foceroeius captiuosftatuit
iecum Romam deduceren led vnus ex lobole Regia in innere
elapfus cuftodi bus, dom um re uertit ur, ei nomen. A
lexandro, seras fratrè'proueótiqr&' fproresduæ. Antigo-
nusautem æuoiunipr cum foeminei lexus germanitate ad
vrbem deducitur, Pompeiufqj Ciliciam, deinde Romam
petije-
A t inSyrjaScaurusj qui Ducis officiopfæerat-receptis
vrbibus, qiiasIudæimualerant in Mediterrapeis S;cytho
poli, Ippone, Pella,Samaria, Iannia, Mir-ifaj-Azoto, Are-
E I rlnfulàtij
fa«rdo.
| es *utcp
^oRi-s.
kucidât
m 4
m m
f 'l . lu l
'f öpcmä
infpcïig
itaberi
cülumü
quaint
äurotqi'
fe retient
fafipk
ÿintiq. r1
;• F ;
i | i i
ntiamil
1 i ;>,/•! (
ulorijer:-,
fathurib
i«/i
& Anti
Necer
al. Gra|
rüfignis
iat qui]
fmpl^
içitit.]
I G>
Æ tenebat. Primus Sillaorcus Cornelio,Fauftus, ÔC duo i,thufaunaritimi$quôq;:&azâ,Ioppe,Dora>& eaquæStra-
Çentitriones, quorum vni nomen Furio , alteri erat Fa- i tonisturrisolim vocabatur , polled autem Cælàiea nuti-
bius,deieâa t terra murorum,templum itrupei:e,l)ngu- ; cupatafub Imperio Hcrodis , qui ik ornatum addidit, &
lisfequ'entibusleïecateruisj&circundantes vndiq; tem- j nomen mucau.it, aduerfiim Arabas bellum moliebatur,
ph interiora,quplcunqjmjp.ererant,g ladijs, * trânluerbe- Iudæam inter Euphràtém&Ægyptum.-Syriam quoq; fuis
rabant,cædebantur fugientes,répugnantes alij obtrunca- . reform ata mfi n i bus,i ud icio coetcens, prædandique cupi-
bantur. Nullus parcendimadus,nec tarnen ea læuitia be}- dine.,-quod potiùs reor , q'udm proferendi imperij gratia
lantium, obfèquia vatum impcdita. Nudatisgladijs im- j fummamregni Arabiæ Petram inuadere volens, difticul-
minebathoftis,klitarnen line vllaperturbatione loliti vi- tare quidem locorum impeditusdrrüpere nequiuic, plura
cem muneris exequebantur. Nullum intermilfum eftof- j tarnen velpropinqua vrbi vel longé pofita deuaftauit,q.ui-
ficij genus. Qmcquid ad purihcacionis falennitacem, büsin locisexercitumeius morancem famesincel'lerqc, aç
quicquid adcuicus iacri qbicruaniiarn fpeitare poterat, j p.enè incidillerfacinus miferabilf , nili per Antipatmm la-
implotumett. (Tanta erat cura minifterij) acq;vtinampro i botantibus Romanis Hyrcanus alimoniam miniftraflet.
vericaté deuotionis& fideifuifl.ee ; marbra quoqucàluis Idemqi deconlilioScauri Arctarn monuillèc foluere bel-
ortaperiçula , quàm libiab Hebræis inuicem inféré- 1 him pecunia-,deniq^trecènris càlentis Arabs ho.fte fe exuit,
bancur.atq; intus pugna vehementipr, & à leditiolis.pro- Scaurum redemir^hpc jegre.flipniseiuspretium fuic,quæ
plus & anicéps periculum; dfronte externus hollis, à tergo , res Hyrcano fi^em eum Romanis firmauit focietacem, ßc
larerrbusq; domefticus. . .. profundapaçefccuritacem fouebac, quàdinlocishoftili-
I-TÂQVE.concluli vndique,alij,lê præcipitabanr,alijpa-,./ bus exercituiRomano,opera eius ex indigcntragraùi^fru^'
rriæincendijsexnrebantuE. Sacerdotes tarnen vfq; ad vl- ( menti iaciecas faffta,auxiliumq; præfto fuit,
timumin luomunere perieuerabanc, hortantes le inui- I S ed vbi Alexander è vincubsMagni elapfus, primùm
cem , ne in pofteriorrbus ponerenc officium religionis J occulte , ôcpetaliquariculum tempus manum fibi ido-
quamfàlutispræfidiiïmircclèfeçurrtagi, ûpietatiimpen- j neam congregans , deindèpalam: percurfare coepit Iu-
derent, q.uod deberetur neceflitati, pulcherrimuruque, fi I dæamye^agttati HyrcanuS) & rebus luis diftidero^ Roma-
A
XVIII.
P u r i i s j
Stratoois
iteftea I
©îefatcJv'
pexaili'S
Icllû al|
a nos
Gabioius
Alexandfi
lenidhiC;?
iis occur*
uc- d B I
/ Deexcidïo w b ii f f ierofil. Lib /.
,S> 7 7
nos cura vrgere, qe bellum glifcerec.1: quin'etiam murum| Eu phratein ÆgyptumGabîniüsiterconuertit, vfus nfe-
præparareHierofotymis cönftituerat, qtiem Magnüs’de-,
ftrnxerat,ac ptopè aggreflbs fueiat opus, nifi Gabinus,qui
Scauro fuccellit, curaris ftrenuè cætferis., quibus terrorem,
‘fuinominisfpatfèratjbecurrébdumAlexandri tentamen-
tisæftimauiflèt. NecAlexandérrcfugiendumarbirraruS,
fed de'eernere præliô aufus cum decern millibüspedituth,
mille & quingentis equitibus etiam caftélla repar auit : A-
lexandrium, Hyrcanium, Màeherunramreceptâçulo'fibi
( fi res popofeiflèt} fiitura, vel hoftibus impedrmenro
quoniam & Arabia non fadsfida Romanis proxima er^t.
Gabinlus, quocitiùs occùrréret, M. Ahrphium cumpair-;
feexercitùspræmific, vtiterhoftium impedrrccur, donee
ipfe cura coco agminè adueficârèc. Antipater cam éîeéfis,
adueniens, & Malichus & Pitholaûs diueffis Iudæorum
fubnixi cateruis, cum Antoniô vires iunxere i quos ybi
confertos Alexàn der vidir ( nam iàm & Gabinius aderatm
fiexit confilium, vtrerrorfum cederet. Sed cura iàin non
longe eflèc ab Hierofolyrais, coai5lus manum conferere,
viclusaufugit, necatisferme ttibus millibus luorùm;, cæ-
tens captis auc dilapfis; vix Alexandro pauci fuperfuere,
potiùs adfugæ fociecatern,qudmad rebellandi audaciam.
Denique pacem a Gabinio petensi etiam camélia,v nè quid.
liifpebtum haberent, Romanis tradidit. Eobéllo egregiè
Antonij V irtus é in i,eu it , quamuis præelarum vbiqjdocù-
mencumfuæ dederitfûrtitudinis. GaBiniüs in'qûinque I
cohuentus ludæain dtuifit, vt pofeftatém minuerçt' j èx
qu aor iebàrur pioti Qtrerum in foie U tia. Hyf çanoproman-1
fuetudine ingenij eiüsfacerdocij hqnor mànfit;totiûs aiïfej
regionis eiuscpnuentusnon vni, lcd incômmùne Hierô-
foIymitanis à Gabinio cura impartira : itçmq-, cæceri eon-
uentasfimilimodo:artributi,perGâdaram 6c Amathun-
tem & Hieriço j .Sefforitahüfque, vibesfcilicet pociores]
diuifi, qup&fingutôrumpocenriæ nihilrëlinqucretar,& I
funâio règibnum'non vacillaret, quæpublicam expetfta-
ret folicitudinem. ;Quod.&à Romanis ad reuelandum
reb e Hio n is mecum,; & iudæis ad.deponéndam inurdiara |
1 eu ni gratia lufeep t u m.-quoniam n on fub Rege,fëd lub O-
p r i m a ri b us.degere c Heb ræorum genus,ad Reip.Ro manæ
fimilitudinem ,*5n qua non vnus irhperitarec, fed.per vices
[Cap.* x.
Ariftobul
|Alexan-
:drm repa-
tare ooe-'
'pit Rufi.-lt
h.bel.Iud.
c.QiSifatf
nc.legir.vt
Î6* G elem
n A utiq.
\li4 e-n-.
D
eéflànjsad 6 m n i a min Hier ijs A il ti parti & Hyrcani; : ( Sed
Hy rcaqijferAnti p a t r unt^) quijiecunia, frumento, armis,
ànxiirjsqtioqueéxercitumiuuarecacmaximë congref-
fionescircâPeltiflum i nilignarislocorum & cotjuibelli
generis Iudæis omnia procürantibus.Gabinium facilédc-
cëtfufilehf, Sëd rurfus morarfceexercitu, Alexander A-
riffobuli filïùs ihSÿriam fèfèakerâm,veluf in vacuamPrp-'
uihdàrn jmmergeremoliebatur, fiifî tumoribus éxcitus
Gabiniüs,redirummaturâuiflet,pr2;miiro^ue Antipafro,
reuôcaftèt plurimos Iudæorum ab AleXândri focierafe,
quórüra multitudine fretus > parabat okmes] quoi in re-
gionèoffénderàt, Romanos éxilio dare: denique dilapfis
licet ludæorùmplerifqué per Antipatri conuentibnem,
audaciam tarnen hon depofuefäc, præliùmqùe adorfusin
triginta miilibus virorum,verum cirCa Itabiri u m m on tem
fuhsdecemmillib. aufugic, reliquorum dilpeffiönebellum
confeäum. Gabinius compofitisàd arbitrium An-
tïpath,ReijpuïHierofolymitan*iïegótijs, inde profeäuS,
Nabàthièos prælio fubegit; Mithridateniqi & Trigranem
fugiëhtesde PerfidC occultedimiiir: palam tarnen mifiti-
busintimauic,fugalapfos. Succeffit Gabiiiio C r a s s VS,
&profetfturusadParthicum belltira,omne quod eratHie-
r ol o ly m is aurum in tetiiplo* ab ft uli t : & prætërëa duô m il -
lia talëhtadecrahijuffit,quæ Pompeius intaóta rel iquerat:
hèc 1 ongum lætatus, vbi tranfmifi t Eup hratem ,excrcituru
amilic, 6c ipfecxtinótus eft. É6 fiicceftu Parthi lætiorcs,
franleundùm in Syriam credidetunt, quos ftrenuè infidijs
excefiitCaffius, & cpmmillæfibi proüinciæfinibus repu-
lit,noh finegrauidetrimento hoftium.-cùm effuse venien-
tës,' quod neminem fibiobfiftcre aufurum arbitrarentüf,
locis præuen tos ahguftioribus o cc up au i flè r. Denique fii-
fis fuorum pluribus, bcllum delèruére. Caffiusfepülfó
holle fècürüs Prouinciæ, in Iudæam irruit, & Xarichæis
deletis, triginra millia Iudæorum in fèruitucem vendidir.
Picholaum quoque lufpedumdoli,quo partes Ariftobuli
fnlciret.iugulariiulïïc.Neqjexpersephfilij eius Antipater
fuït,vt æ mul urn poten tiæquàtn 'maximècxcTu deret^
Is Antipater cognouit vxórem , Cùi nomen Gyprfe,
fplendidiflimo inter Arabiæfoeminas loco prtam, atq; ex
optimi quique, quibus fortito magiftratus cellërat,admi- I ea fufeepit libérés quatuor lèxus viriijs&vnam ^minam.;
nillrabaiiti Regiuquidcm exorces, led Regum arbitri, Viris huiufmodi v6cabula: Primus Phalelùs, lequens He-
eonfulcum prouidè aduerfum inquictudinem genus æfti- 1 rodesvocatiis, tertiuslofippicus^üartusPheroràSj&Sa-
mabatur. ; ^ lomefilia. Eaque caufa viregregic fadus ad emerendam
St.d Ariftobuli fugareditulque in Iudæam plerifqjplu- muneribusacq’, amicitia focietatempotentiuiii, gratiam
rimum turbarum excitanerat, refluentibus adeum, quos I præcæteris iîbiRègis Arabum conciliauerat,quia delocis
veteris amicitiægratia lolicitâueratautresvkiréæ, quibus Arabiæ vxoris accéptæ præcçndebat neceflîtudinem. De-
remediumexdilcordiapublicaqüærebatur: imafiunmis | niqj aduerfus Ariûobulumdeeèrnereprælio parànsfilips
mifeere cupienribus,atque aliæipes lapfie forent. RegreA luos, prædiifto Arabu m Régi , quafimtttuæ charicatis pi-
fusigiturAriftobulus munitionesædificdreiAlexandriüm I gnora direxir. Qupsillè quafi depofituni inuiolabilelu-
reparare coeperat; quo côperto, GabiniusSifinnio & An- j lceptos,eo. cùku,quo liberos domi habuit,& polled repeton
io, Seruilibquecum parte exercitusdiredlis, cceptum titospatri reddidit. Sed cum Atiftobiilus bello fuperatus,
opusimpediuit ; delèrcisenimmunitionibus Ariltobulus in vinculis habereturV AlèX'anderfiliUseius cùm fècutiflû
téfiphJi.i.
jc .ake l. lui. li. 14.
\e.n A n -
w m
Igiu Crallî
Si eiufdc
poeoa.
Wat.fr
\facit, lib.
iz.Niceph.
lib. %. C‘ 6.
Iudæam
îirtuit io-
tJtpihA.de
bel. muliô
itnîhiprê, ,
jûhn^tru
<p;ou|t &
in Jelntiq.
il.t+\c.t2f j
^natprem> ;
jfcd jiic ha :
betilr uu-
IréieiWvi
Ipuuùru!!.
I illic u iu i '
jditoruai.
G
Cap. ax
Ancipac:
generatie
bonuentionespacis, quibuseura Galfius ad Euphfatcml
reditUrUs deuinxerat jprielio vacaret,qnum confinia Perifi-
dis hand vllo fufpedla Parthofum cranfitu infeftarëntur,
Sc bland* tranquilliratis fpecies in Orientis partibus hu-J
manas leuaret folicKudines,G^lartranfalpiniS regiombusl
Galliarum.Icali* le lèinfundens,Pompeium Senatumquel
vkraióhiumlmare expulir. Italia exclufus , ALmathiam
Magnuspetit,eóque diuerfisexlocisROmanaiuffit agmi-
na fequi > quod ibi bellum pararee. QuSbüs intentus gë-
rendis Ariftöbülum , quem R o ra * vindlum reliqoerat,
eurri G*far , qui inter vrbem Romam acque Pómpeium
medium erat, qüon iarn de Flaminia in Appiam compen-
diarijs tfamitihus Magnum lëquebatur,vt yelipffim exci-
peret, vel intercipeler;éiüs e;xercitum, vincuhsleüatum i
tribütisetiam miïitaribus numensin'Synam direxit, v.r
Iud*am fibi adiungerec, Pompeiumquea tergp vrgeret.
Sed in exordiö tentamentorum, vbi ad lócum peruenir,
ve neno i n tere m ptus,-im pèifeólu m negotium rèliquit. O-
praiomortiseiusPbmpeij fautofibusafcribebatur:italu- •
bçllp parauit, & quia maiore numero quara vfuagmen
trahebat, deonerauicinermispopuli mulcitudinem, & lo-
la oèlo milliaarmatörum coegit , adiunólo quoqv Pifhö-
la o , qui voluntariusex Hierofolyriiis cunTviris millead-
uenerat : deinde orco pralio f imminebanrenim Romani
eiuscemicibusjaliquandiuquidemftrenuèpugnatum,
tamenpræualuitvirtusRomana,cæ(àIudæôrümquinqj
niilfia. Ariftobulus cum mille viris irrupitaciero, & in ca-
ftelli Masherunfis.munimenta fele recepit, duo millia a-
H6 dilapfa, adorfi tamei| Caftellani Romani,'per biduum
fëimèdilati.*qüonianVdevltiniopericuioAriftobulusto-
tis viribusdëcernebar. Scdnequaquam cliuciùs fuftinere
pöt ui tV cap t us eu m filio Antigono, quempariteffugiens
de ,v 1 netvlis feçum abd uxerat,ad Gabini u ra milli, & ab eo
Romam direéli funt. Sènatus Ariftobulo in euftödi'am
detrufo, filiös eius ad Bithyniam dimifir, quod Gabiniiim
fertvut epiftölisinlipitaflè , id Ariftobuli cöniugi prörniA
fum, remunerandæfedulicatiseiusgratia, o b tradicasfibi
munirtones.
His itainlud*ageftis ,, Gabinius aüdèndum aliquid i*luntdilpofitiones C*facis,&deftitut* Anliobulicupi- i
rarus. iii Parthos expeditionem parauit: led fufpeèlapir- I ditatés*nduaquadammutationum varietate, vt tutior rU«
tium Ptolora*i RegiTfeuocauerunt profedlum;; N am ab » erit exul inter hoftes , & ip vincülis captiuus, qudm inter |
" Btbltoth Veti/.Patr.Tom.4. , N n n n 3 ________ fuoscifc
H
Cjefar
Pópeium
vitra Ria-
iclonium
cx puilt..
Ariftpbu-
1q$ yenc-
ho intcr-
cmptu$.