Via Ghri
ftianxre-
h'gionis.
natura & fubfiftécia/piritu replet9. Qùpd liaflèras, refolu-
tâ elle natura,tam non Petrus aut P a u lu s (èd prorfus & v-
biqj Déus : nec qui abeunt in gehenna, fuppliciü fentiunt,
nec qui migrant iriregnura coelorü,beneficentia^xperiütur.
ludxerïi
,uir poft
Ciuifti
palfioncm
peifccjuu-
tioncm eft
pafliis.
X.Timi-c.
Mat. ij. b.
c
mere
fit ve-
niëndum
ad oratib-
nem.
Verbi gratia : quéadmodü fi hortji variis ari>6rib.frn-
diferis confitum, vbi cratpyrus,pomus, ôc vit is habés frustum
&/ifo:ia, mutari contingat : fimihter ôc vniuerfas arbores
âc folia, & in aliam naturam conuerti, priotaq; ilia
euaderelucida : fie etiam homines in refurredionc mu-
tantur,ôcfiuntmembraeorumfanda&perlucida. •
Quamobrem viri diuini praeparare fc debent ad cerra-
men &c prælium. Et ficut ftrenuus adolefçens illata verbe-
ra& certamen fuftinet acrepercutit : ita etiam Chriftiani,
tum externastribulationes , tum interiora bella perferre
debent, Ttafflidi vincant per patientiam.. Ea eft cnim
Chriftianae religionis via,vt vbi eft fpiritus fandus, ibi fta-
tim fequatur conflidus ôc perfècutio. Vides Prophetas,
quonam pado à contribulibus fuis perfecutionem parti
funt, in quibus tarnen Spiritus operabatur. Vides, quo-
modo Dominus, qui eft via & veritas, non ab aliagente,
fed à fuis perfècutione affedus eft, nempe à propria tribu
lCrael,à quaetiam eft cruci affixus. kidem & Apoftoli.Ita-
que ftatim à cruce tranfiit Spiritus paracletus, & migrauic
ad C hriftiahos,ita vt de cætero nullus Iudæorum perfecu-
tionem paflus f i t , fed Chriftiani martyria pertulerunt:
quare non debent obftupefccre; quia necefle eft, verita-
tem pati perfecutionem.
Interrogate. Quidam aiunt,vitiu m extcriùs ingredi : ôc,
fiyelithomo,nonrecipit, fedrepellitillud.
Rejponfio. Quemadmodum ferpens locutuscum Eùa,
quia paruit illa,mtrogreflus eft : ficetiam nunc, propterea
quéd obtempérât homo, peccatum, quod extra eft, in-
trogreditur. Peccatum enim habet facultatem Ôc libertärem
ingeediendi eprj quia cogitàdones non cxrriniecus
procedunr, fed intrinfecus ex corde. Didtenim Apofto-
lus; Volovïros orarefine ira & cogitationibus prauis. Nam fe-
cundum Euangeliumyfecordeexeum cogitationes. Accede i-
taque ad orationem, & examina cor tuum ac roenrem, &
in votis habe puram oradoné emittere eoram D eo , ôc in-
; tuere num ibi fit aliquid impedimenti : nempe,an fiat ora-
; do pura,an occupatafit mens tua cirCàDonunum,p«:rinde
acanimus agcicolæ circa agricultural«,animusyiri circa y-
xorcm.Ôc mercatoris circa negociadonem. Item, an fie
fapientiam, quo potentes, fapienpes aùt oratores non per-
ueniunt, vtartcquanturautcognofcantfubtilitatemmé
ris eius, quæ verfatur circa diuiiiamyfteria. Nam qui pro-
bare margari.tas nonnouit, eas vtique æftimare non poteft.,
ed quod eius rei fit expers : quamobrem Chriftiani.
quæ preciofàfunt in terra,execrantur, ÔC habent ea vtfter-
cora,illorum fada côlladone cura præftantia, quæ operatin'in
illis.
Interrogate. Poteftne labi vir habens donum Dei ?
Rejponfio. Vtique labitur,fi negligat. N,am hoftes riun-
quam quiefeunt, nec mouere bellum dubitant : quantô
minus ccflaredcbesabinquiren do Deo ? Damnum enim
tibinon modicum imminet fi negligas,licet inipfo gratiæ-
myfterio probatus videare.
Interrogate. An poftlapfumhominispermanetgratia?
Rejponfio. Deus optât,hominem ad vitam denuo redu-
cere,eumque hortatur iterum ad ludtum 8c poenitentiam
fin perfeueret,ad lu&um & poenitentiam iterum hortatur
hominem , yt eum poeniteac eorum nomine, quæ quondam
deliquit.
Interrogate. Imminetncperfeâisaftliftio aut bellum,
an plané fècuri funt *
Rejponfio. Hoftis nemini bellum inferre definit : Satanas
autem mifericoxdiam nefeit, hominemque fummo prefe-
quitur odio-' quapropter in omnes homines mouere bellum
nondubitat, fed non iisdem modis cundtos adoriri
videtur. Siquidem præfeâi 8c Comités tributapendunt
régi: Rex autem cpnfidens indiuitiisfuis, inauro8c argent
o , tan quam ex eo quod abundat, nulla dam ni habi-
taratione, tributacoaceruat. Ac velue is, quipræbetelee-
mofynam,n ullo modo iafturam fibi proponit : fie 8c fata-
nas ifta tahquam fuperflua exiltimat. Eft autc pauper quo-
cidkno cibo indigens, qui affligitur &torquetur, nec pot-
eft opüs illud adimplere : Eft quoque qui anguftiis & tor-
mentis grauiterangitur, nec moritur tarnen : eft etiam a
lius,qui propter vnum yerbum çapite truncari iubetur, 8c
périt : Sic 8c apudChriftianos funr,qui vehementer impu-
gnantur & vellicanturdpeccato, qui fubindead bellum
fortiores& prudentiores euadunt, viresaduerfàrias con-
temnentes, nec in hacpârte periculum aliquod fubeunt,
quiafunt eôftantes &fecuride fuaipforü falute, frequentem
ob excrcitationern bellicam aduerfus vitia,vnde péri-
tiores cuaferu nt: haben tes itaq; Deum apud fe,diriguntur
das geoua tuainterorandum , necalii cogitationes tuas j &requiefcunt. Alii verb nondum exercitati,fi occurrat a-
diftrahant. Vcrùminquis,Dominum vemehtempercruc : liquaaffli<ftio,autmouqaturbellum,confeftimin interitü
cem condcmnaflè peccatum , nec amplius intrà reüdere. ; 8c pcrditionem delabuntur : ficuti quiproficifcuntur a d ,
Verùm ficuti miles,cuius currus depofitus eft in domo a- ciuitatem , volentes amicos ôc familiäres fuos inuifère, li-
i licüiusjcùm libuerit,facultatem habet ingrediédi ôc cgrc- ; ectmultis per nundinas oçcurrant,ab iis tarnen nullomo-,
fdiehdidomumillam:itaetiampeccatumcogitationesfè- doimpcdiuntur,quiahochabendnanimo,vtamicQSre-
I rere poteft in corde. Scriptum eft enim : Introïuïtfat anas in periant : qui cùm toris ianuam puifauerint ÔC accerfierinr,
, corluda. Quod fi perfeucres dicere, per aduentum Chrifti læti aperiunt amici illorum: Sinaucem moram traxerint
damnatumeflepeccatum,necpoft.baptif'mumvitiumha- h ineiusmodinundinis,illudanturôc retineanturabijs,qui
bere,vbipafcaturautcoiloquatur in corde: ignoras quot j illis oceurrunt j tandem clâuduntur fores, ôc nemo illis a-
I ab aduentu Dominiad hoc vfquc tempus baptizati fu n t,1 périt:Ita qui ad Chriftum Dominum noftrum, verüami-
i & nihilominusinterdum praua cogitauerunt. Nonne ex i cum,pcruenire defiderant,reliquaOrania debent afperna-
eorum numéro quidam conuerfi funt ad yanam gloriam, ' ri ôc præcermitterc. Et quaratione qui palatium aliquod
ftuprum, aut irigluuiem ? Porro an omnes fccuiares,qui j ingrediuntur, vt regem inuifânt ( fiuc Comités fint,fiue
vcrlantur in Bcclefia, puro Ôc irreprehenfibili corde funt î ptæfides) non parummetuunt, quomodo funt refponfu-
Annon reperimus, poft baptifmum multacommittipec- ri, Ôc neinrpfpondendo lapfi reprehenfionem ôcfupplici-.
çataj ac plerolque delinquere î Poft baptifmum igitur pa- j urn incurrant,- turfus verb Ôc fimplices homines, qui nun-
bulum habet prædo, 8c ingredi poteft ôc agere quod libu- j quam regem inuifunt,fccürè viuunt : fie etiam mundus
erir. Scriptum eft enfm : Dtliges Dominum Deum tuum extpto j h ic , qui liib coelis eft, à regibus vfqueadpauperes (cùm'
corde tuo. Verùm dids^dihgo,ÔchabeoSpiritum iàndtum. i ignorent gloriam Chrifti j de rebus tantùm fccularibus
hftneap«dté'meitioria,amor,Ôcdefidenumardenserga i funtfoliciti, nec cito quisinmentemreuocatdiemiudi-
Dominum,ita vt noftu diuq-, fis ibi deuinôtus i Si talipræ- j cij. Qui vero cogitationibus afeendunt adtribunalChri-
ditusesdiledtionCjVtique purus es. Quàdfieam nonob- I fti, vbi eft thronus eius, perpétué fiances inconfpedtuil-
tines,perge disquircre,cùm fe obtulcrunt négocia terrena
liuSjfun t in continuo metu ôc tremore, ne quoquo modo
aut cogitationes turpçsôcprauæ,an non ad huiuscemodi
aberrent à fandtis eiu s præceptis. Et quemadmodum di-
declinauctis, fed perpétuadileâione aç dcfiderio Dei du-
uites huius feculicùm vberrimosfruclus in apochecas lu-
catur anima tua. Cogitationes enim huius mundidiftrar-
asintulerint, dénué maiorem quotidie fufcipiunt labo-
hunt animum ad terrena ôc corruptibilia,neefinuncdiii-
rem vtlocupletioresfint,ôc non deficiant; qui fi confidc-
gere Deum,aut memoriam habere Domjni. Itaque fæpc-
tesinopibusrcco«ditis, aliascoaceruareneghgant, vbi
numeróidiota genu flexo procedit ad orandum,.Ôc ingre-
conf|ampferintquærepofuerant,in paupcrtatcm ôc men-
ditur mens eius delicias, ac tantoperc fodit ima,vteftrin-
dicitatemcitiflimèlabuntur, ÔC obidinpcrcipiendis ôc
gatur.paries vitiorum obfiftcns, ôc penetretiavifionem ôc
inferendis frudtibus diligentem debent opcramiadhibere,
B
■ idatt.tj.b.
Vitium Iquielcitaliquando,
fed poftea
treciudei
i peccatum
ôc aceruos cUmulatiorcs reddere nè rediganturad inopiâ:
hoc modo Ôc apud Chriftianos, accidit vt quifpiam gratiâ
Dei guHev.GuJlate, enim C in quit )&videtequoniam fuauisest
Dominas. Eft autem guftatio ilia i virtus fpiritusoperans
cum plenitudine fidei, ôcminifteriumfuum exhibens in
corde. Nam quicunque funt filij lucis ÔC mimfterij noui
Teftamenti perSpiritùm fandlum, hi nihil ab hominibus
didicerunt,quia,funtàDeoedo<5lfi Ip fa enim gratia in feri-
bit in cordibus eorum, leges fafidli Spiritus. C^amobrem
non tantùm inScript^rKatramctrtofrfiprisdebentconfi-
dere,fed in tabulisborais,gratiadiuina de feribit leges fpi-
ritales ôc myfteria coeleftia : nam cor régit ac moderàtur v-
niuerfum organum corporeü. Quod figratia, pafeuacordis
occupauerit, omnibus me m bris ôc cogitationibus im-
perat.Illicenim mens refidet,ôcvniuerfç cogitationes ani-
mæ,ac fiducia ipfius : quapropter gratia per omnia membra
corporis graditur.Sic econtra, peccatum régit cor ed-
rum qui funtfilij tenebrarum,pénétrâtcjue per omnes partes,
nam ex corde exeunt cogitationes prauai&c ita peccatum dif-
fufum,per£undit hominem tenebris.Qui-vcro nçgât vitiü
vnàcumhominefoueriôccrefccre , nec-decraftinofunt
folliciti, necconcupifcentiaducuntur : adeertumenim
tempusivitiumdefiitillosperturbgireper Concupifcentiæ
fuggeftionem, ita vt audeat homd iureiurando aflirmare,
iniè vitra nonexcitaritalemaffeélionem : tarnen paulo
poft vritut concupifcentiæ vitio , ita vt in eo periurus
inueniatur.Sicut cnim aqua tranfit perfiftulam, ita peccatum
per cor ôc cogitationes : quicunque autem hoc ne-
gant,ab ipjfo pecCato arguuntur ôc illuduntur,de illis poftea
triumphaturo.Dat enim operam malitia,vt lateat ôc fë-
creto habiter in mente hominis. Si quis ergo Deum dili-
gtt, Deus quoque cumeofuam ipfius permifeet dileétio-
nem:ôc cum femel credidcritin De'um, additilli Deus fi-
dem coeleftem,ôc ita homo efticitur duplex. Vt poffis igi-
tur ex membris tuis offerre Déo,ifle ipfe ex proprijs veluti
membrorumfimilia permifeet cum anima tu a , vt omnia
fyncere poflis peragere, diligere, arque precari: fiimmæ e-
nim dignitatis eft homo.Intuere quantum fit coelm quan-^
taficterra,SolôcJLuha,nontamen-placuit Domino in il*
lis reqUiefcere;fed in homine folo.Antecellit igitur homo
cunôlis creacuris,ôc forfim audebo dicere, nontantum vi»
fibilibus, (edeciaminuifibilibus, nempe fpiritibusmini-
ftratorijs. Nequaquai
_ __________ _ ^ ....... ... _ '6?
fimpïex eft,patetrâpinæ, proptereaoninesàg'nifiinrilïms
naturæî Columba fimplex eft Ôc fynccra, omnes igitür co-
lumbæ funt illius haturas.
At vero homo non itafehabetVqUidàthèhim eft ltipüs
rapax,ÔC quidâ velue agnus rapinæ obnoxius : ôc vtrunque
proficifciturab eodem généré humano. Eft,quivXôre ftià
non côntentus,adulteriücommittit, eft alius, qüi ne taie
qùidé defiderium in cor fuum àfcendérë pecmittit.Eft,qùi
bonaproximi fuiéripit, eft àliüsqiii prôprëreàquod Deü
colit,etiam fua largitut, Vidés,qüâ verfatilis ipfa natutâ,ÔC
quod ad vitiü propenfa fit,ôcéditierfb etiam,ad bonum ôC
honeÛü:ôcfecûridum vtrâqj prôprietatcm.ad quas yolue-1
rit aâiones aptaeft i n cli nare. Càpak eft igitür nàtura tum
boni tùm mali,ant diuinæ gratis aüt aduerfariç fàcultatis:
nulli tamenneceflicati fubiacet. Siquidem initio, cum A-
dâin puritate viueretjdominabatur cogitationibus fuis: at
ex quo tranfgreflus eft niandatum, tanquâ montes gtauifi
fimiincumbunteius aninio , aevitiofæcogitationesper-
mixtæ omnino fâétæ funt velut ipfius propriæ:quanqüam
nulla jppria eftipfius,quia occupantür avitijs. Debesergo
in pofterum inucftigàre lucernâ, quaacccnla, reperias cogitationes
puras.Sunt.nfillænaturales,quas produxit Do-
minus.-quæ quidé educatæ,didiccruntin Mari natare, nec
obftupefcunt,fi fiuélus aut tempeftates emerferint.ltaque
Chriftiani non aliterfe habent qua mens pucri très annos
nati,quç non poteft pertingere aut aflequi perfeôli Orato-
risanimü.quiamulcütemporis incerfluxit : fie ôc Chriftiani,
non aliter quâ infantes pufillf,!Mundü comprehendüt,
fpe«5lantesgradumgratiæ. Suntenim peregriniinhoefe-
culojciuitas aüt eorum ôc requies,eft àlia. Habentenim
Chriftiani confolationem Spiritus,lachrymas, luâum, 8r
plamftum, furttqj illis lachrymæ,deKciarum loco.Sunc in
metu cum gaudio ôc exultarione : funt denique velue hommes
geftan-tes in manib.fuis, fanguinem fuum,non confidentes
in feipfis aut exiftimâtes fe aliquid eflè, fed vt qui
nullius momenti ôcreie&itij habentur apud omnes homines.
Quemadmodüfi Rex apud quendam egenum, the-
faurü lu a m deponat, is qui accepit euftodiendum non re-
putat illü vt fuüjfèd vbiq; fatetur inopiam fuam,necaudet
difpergere quippiâex alienathefauro:femper hoc habens
in animo, quod non folum thefaurus eft alienus fèd qüod
Nbh l'deift
eft othniu
bominum
ingcniunî
Chriftia-
îorum fta I
-.us in hôë
Scculo.
Ëfyhbb.
^Bltnago doi!
I cjuxfit.
I Liberum
■ keminis
Kerbittium.
rex 8c virfumm® potentite depofuit illum apud me ^ qü
nim dixit DeusdeMichaele & quando volet, a me repeter. Eiufdem debent eflè fèntétiie
Gabriele Atchzngeïisjaaamusadmagïnem &fimilitudinem quigratiam Dei funt adepti.nempe vthumilitetdefe fea-
nofiram:Cedde fubftantiaintellcdliuahominis, de anima I- riant, &mendicitatemfuamconfireantur. Quemadmo-
inquamimmortali.Scriptum eftcnimjeflèOrdinesange1- dum enim mendicus quithefaurum a Rege depofitüm
lorum ift circuitu timenttum eum. Atqui creatura: vifibiles, accepit, fi.de alieno thefauro coiifidens, tanquam de pro-
immutabili quadam naturapr^ditie funt: Ccelum itaque prijs opibus extollatur, &fuperbiamcoïeiuiscohcipiat,
femelordinatumeftjSo^Liina^terra^ec tamenin illis j aufèrt ab eo Rex thefrurum fuüm: & qui loco Depöfiti
complaeuit Deo, nequepofluntalitcrconuerti quam illis illumacceperat}talismanetqualiseratantéa,nempemen
datum eft in creatione,carentque voluntate. T u vero for-
qui gratia Dei funt præditi, fi efferantur ócfuper-
'matusesadimaginem ôc fimilitudincmDei, ptopterea
quod quemadmodum Deus fui iuris eft, ÔC quodvultfadicusiita
biameörum corda concipiant, tollitab eisDomhiusgra-
riam fuam,óctumremanentij quipriuSerahc ancequara à
cit,icayt ( fivifumfitei) perpotentiam fuam mitterepoffit Dominogratiamaccepiflènt. Verum pleriquegratiain vel
iuftosihGehennam,peCcatores'aurem inregnumccelorü I fecum inhabitantem à peccato ciàmfubtrahi nottperci-
(licet hoc minime velit,nec ei gratum fit, q^ia Dominus iu' piunc. Qttemadmodumfifueritinaliquadöihöquidam
fius eft iudex) fie ôc tu tui iuris es, ôemutabilis naturæ. fraqj | adolefcens,fimiliter Ôc iuuencula quæab îllo bläditijsille-
fi perire libeat, fi velisblafphemare, venenaconficerè, ac j élaaflèntiaturilli,ftuprum comrt>ittit,Öc fitdignus qui ëx-
hominemoccidere,nemoribirépugnare,autprohiberere i pellaturütadirus ille Serpenspec<eati,comitaturänimam,
poteft.Si velit quifpiam, obtéperat Deo, lequiturq; viam
iuftitiæ,acdefideria vincit.Mensenim eiufmodi,quærefi-
ftit ôc relüwlatur, poteft obfirmata ratione coercere vitio-
rum impetus ôc obfroenadefideria. Nam fi in ampla domo
in quavafa aurca multa funt, auro teóla , ôc argentea,
varia veftimenra ,vbi denique abundat aurum ôc argentü,
adolescentes ôciuuenculæ,qui ibi cónuerfantur.reprimüt
ànimum fuum, quamuis nntura f propter inhabitans pec-
catumjdmnia concupifcat,ôc quia metuunc humano more
dominos,libidinis imperùmretincnt: quanto magis,v-
bitimqiDeiviget, relndari atqueaduerfarimensdebet
contubernali vitio? Præcepit enim Deus, quæ fica flint in
tua pQtéftate.Cæterum,animàliüm ratione carentium natura
vinda èft: veluti, natura Serpentis amataeftôc vené-
nofâ,omnes igitur(èrpentes funt eiufmodii Lupusrapa^
eft, omnes igitur lupi finit eiufdem naturæ : Agnûs, quid
allicienseam ôc prouocanVîfiquêaflèntiattiri commilhieat
animaincorporea cum vitio Spiritus iticorpöreö: hoceft,
fpirituscum fpiritu communionem habet, ôc fornicatur
incordefuoisquiaflèntitur,Ôc cogitationem Nequiflimi
recipit. Certaminisigirur tui modus eftifte: neforniceris
in cogitationibus raisj fed animo refiftas, à interiuspræ-
liare j Ôc côtendas,nec obtempères neve fuccübas vitio in
cogitationibus. Quod fi Dominus talé ih te alacritaeé in-
ueniat,inregnü fuü tcafliimetinnouiflimodie. Quädo-
quidem nonnulla funt quæDo.minusita difpenfat, vtte-
ftimoniumgratiædiuinæôcvqcationis fuæpræbeat : funt
item ôc alia quædam quæitafpermittendo^ moderàtur Vt
probetur ôc excrceaturhomo,quo perfpicua fiat humani
libertasarbitrij.Nam quitécationibus & afflidionib. pre-
'munttir^ fifiiftinuertnt, non priuantur regno ccelorum;
In rebus igitur afperis non cruuancur Chriftiani auc
Qui idc-
pci funt
Dei geatiâ,
debent bii
miiitêr
rcntire dé