f r f
Apoftaßa
quails.
Apoftaßa
' bonis p;
pcribus.
Diaboli.
ai tes dcci
piendi. *
aéatîcbri-
ftusRom;
num impc
nom vfur
pabic.
ufnticbri-
ftus decem
Kg«
manor um
opprimer
& reliquii
vptç impc-
rabic.
uintichri
ftus tribus
tâtum an
nis& fcx j
menfibus
dnrabic.
Inrerpreru
Ecclefiæ
vetusau- 1
thoricas.
’ S.P.N* Cyrtlii Eierofilyntttani Archtepifiopi>
porc. Nam myfterium iam operaturimquitatis, tantum, vt
qui tenet,^nunctenëat,donee demediqfiac.Et tune reue-
labicur ille iniquus, quem Dominus défit uet fpirituoris
fui, & deftruet iliuftra t i one aduentus(îii eü m, eu i us eft ad-
uentus lecüdum Operationen! lathanæ, in omni viitute &
fignis & prodigiis mendacibus, & m omni Icduélionç iniquitatis,
his quæ pereünt. Hæc quidem Paulus. Nunc vero
defeólio elbdefecerunt enim homines à re ôta fide, ita vt
alij quidem hoccft, patrisinfilium mutationem
prædicant,alij vero Chriftum ex non exiftcntibüsadeflè
deduâum dicere audent.Et antea quidem erant aperti hæ-
retici: nuncautcm occultis harreticis Ecclcfia repletur. De-
fecerunt ho mines à veritate, & pruriunt auribus : fermo
perfuafibilis, Sc omnes iucundeaudiunt: lèrmo conuerfio-
nis,&omnes auertuntur.Defecerunt plurimi à bonis operi-
bus: 8cvideripotiusquameflè boni mahint. Hæceftigitur
defeôlio, &expe<ftanduseft ille inimicus : 8t iam aliqua ex
parce coepit præmitterc luos præcurforcs,vtpaiatus deinde
veniatad venationem. Caueitaque tibi, b homo , & confirma
animam tuam. Tcftatur tibi Ecdefia in confpeôtu
Deiviuentis, prædicit tibi de Antichrifto quæfutura funt,
priufquam veniat.Nec feimus fi tuo tempore id fiet.fèd bo-
num eil tarnen, vt hæc feienres, nos præmuniarnus. Chriftus
autem verus Dei vnige ni tus filius, non amplius de terra
veniet. Si quisyentat,m defettp vifiones oblèruans,non
exeas. Si dixerint,ecce hic Chriftus,ecce il lie,ne credas,në-
que deinceps infra, & in terram relpice. De céeio enim veniet
Dominus: non folus,ficut an tea: fed cumplurimis, ab
angelorum my riad i bus comita tus: n eque occul tatus : fi eut
pluuia fuper vellus: fed ficutfulgur mani fefterelucens. Ipfe
enim dixit:fiilgurexibitab Oriente, & apparebitvfque ad
veiperam.'ficerit aduentus Filij hominis. Etruifus.-Fi^unt
fil tim hominis vententem in nubibus tali, cum pote fiat e& gloria
magna : Et mittet angelos fuos cum tuba magna, &c. Sed ficut
cum antea ipfe incarnari deberet,& nafci de Virgine ex-
pe Haras Deus, deçipiebat Diabolus, malus artifex in ido-
lolâtria,pi oferens deos falfos,generantes & genitos de mu-
lieribus, vrpræmiilàfalfitate, non credatur poftea veri tari;
fie cum vécus Chriftus fecundoventurus fît, prætextum
capiens iimplicium expeôtationem, ille aduerferius , &
maxime eorum, qui funt ex circumcifione, inducer quen-
dam magnum hominem, veneficiis & incantationibus, Sc
malis artibusinftruHilfimum : vfurpantem fibi poteftatem
Romani imperij ,falfo autem Chriftum feipfum vo can te m :
ac per hatte Chnfti appellationem Iudæos > qui venturum
expedantjdecipientem : Gentes veroper magicas impo-
fiuravfeducentem. Veniet autem hic prædiHus Antichri-
ftus , cum impleta fuecint tempora Imperij Romani, &
mundi con fitm m a tio appropi nquabit. Decem fimul R e ges
Romanorum excitabuntur, in diuerfis quidem locis,
eodem tam en tempore régnantes: Poft iftos autem vndeci-
mus Antichriftus, permagicum maleficium Romanorum
poteftatem rapiens. Très quidem ante fe reges deprimet,
rcliquos autem feptem fibi lubiieiet: Ac primum quidem
tanquam prudens aliquis, & in tell igens, temperanriam &
hum an itate m fim ulabi t, fignifque üc portent»,magic* im-
poftura deci piet Iudæos, tanquam is eflèt Chriftus ab illis
expe&atus. Deceptosvero, dein ceps omnis generis inhu-
rnanitatis, & iniquitatis malis,omnes circumfcribet, ita vt
omnes, qui ante ilium improbi & impij fûerant, excellât
malitia. Mente mque habebit homicidiariam, prxfraâam,
immilèricordem, & variam, cum contra atios omnes, turn
yero maxime contra nos Chriftianos; Tribus autem annis
Sc ièxmenfibus talia audens,a lêcundo de ccélisgloriofo ad
uentu vnigéniti filij Dei,& Domino raluatoieq;noftro Iclu
Chrifto deprimetur. Qui tollens Antithriftum (piritu oris
{uivignigehennæillum trader.
Hæc autem docemus, non'comminifcehtes , (ed è Seri-
pturis diuinis colligentes, & ex eatnaximè, quæ nupet le-
I â:a eft, ex DanieléProphetaedbâi, ficut Gabriel Archan-
gclus interpretatus eft, diccnsfic: Quarta beftia, quart um
eftregnum in tetra, quçd mainsericaliis omnibus regnis:
hoc^utem eflè Romanorum, ecclefiaftici interprètes tra-
didecunt. Primum enim eratregnum Aflÿriotum : alterum
Mçdorum fimül & Perferum. : Terrium poftca Macedo-
num:Qü irtum eft nunc regnum Romanorum; Deinceps
veto Gabriel iriterpretans dicit, Decem cornua ipfius, de-
cerp régna con/argent:poft ifta alter confiirgét y qtit omnes
ante le malisvncec: neqüeiolum illos dccémreges,fèd.o-
m aesqni anreie fuerurit.Ec tresregesdeprimét; Maiïifëftu
aurem eft, qudd 6x iftis decem très opprimée, prorfus vt ^
°<âàuus regnet : & vèrba fàcict contra altjlfîmurrt I
vir-blafphemus Sc iniquus, non à patribus accipiens reg|û,
fedäctemägicaprincipatum vfùrpabitV Qiiisautem hicèft,
& de quaoperatiohe,interpretare nöbis Paule. Çuiuseftj
inquic, aduentus, pér opeCationem Sachanæ, omni potèn-
ria,& fignis&pórtehusJ&lfiï^ Hocinniiens, quod Satha-
.nasillbiplö vtetur brg^no, fiiaperibna per ilium operans.
Scicns Sathan, quod non hitura fie il I i condonatio in iudi-
ciô: noniam amplius per fiios miniftros, vt confiieuerat:;
ièd per lêipfum dèincebs manifeftiüs pugnabit,in omnibus
fignis & portentisfalfis. Pacer enim cum ipfe fit mendacij,
non nifi opéra mendacij eifingec, vt magnificè videàtuc
mortuos excitare, Sc claudos ianare^&cæcos illuminarec
cum tamen reuera non fiatiànatio; Etrurfus, inquic, Qui
- aduërfàtur & collituriîipra ornuem Deùm, aut quod colle
r . Idolafcilicec odio habiturus eft Antichriftus: vt ipfe in
témplo Dei fèdeat. Quale autem templum dicit, In cem-
plo quod reliquum cft ludæorum. Abfit eoim, vein hoc id
fiat, in quo iumus; Propterea dicimus, Vt non videamur
grati ficari illis. Si enim tanquam Chriftus ad Iudæos veni-
; et, a Iudæis fîtne adorari volet, vt illos maxime decipiat,
Studiofiflimum Ce elle oftendét illius rempli, vtiplè de pro*
genie Dauid ede videatur, qüi templum a Salomone oïim
extruâum,ipfè fitreædificatuius. Veniet autem Antichriftus
in terriplum ludæorum , quando lapis fiiper lapidem
non mariebit, fccündum Saluatoris prædïâionem. Cum
enim vel ruina vetuftatis,' vel prætextu ædificationis, vel
quacunqjalia de caufà,eiulmodi reliquiarum templi leque-
tur dilîolutiojita vt omnes lapides toilantur,nó dico. de ex-
terioris ambitus lapidibus,fed de templi interioris:, ;in quo
erant ChcrubitriiTunc venietillein omnibus fignis & portent
» falfis elatus videntibus omnibus. A principio enim
fimulabit humanitatem, deinceps veto inhumanitatem o-
ftendet,& maximè erga fànâos Dei.
Dicit enim Daniel: y'tdebam comu illud, quodfaceret beüum
cumfanttis Dei. Et rurlus alibi: Et er it tempus tribulatwnis : tri-
bulatio qualis n,ori fuit, ex quo fà<fti funt homines in terra,
vtque ad tempus illud. Grauis eft hæc beftia, & draeôma-
gnus, pugnans contra1 homines ,paràtus ad deuorandum.
De quo ètfi plura fint,quaé poflèmus dicere,his content: fi-
mus temporis caiife. Propterea leiens hanc aduerferii ma*
gnitudin cm,confijlui t Domin us piis,dicens:Tuncqui flint
inludça^giant inmörites:Quod fiquisyirium fûarum fi*
bi confcius éft, quod poffit Sathanæ repugnare,.perfiftat.
Neque enim defpero deroböre Ecclefiæ,& dico; Quis nos
feparabit ab amore Chrifti,&c., A teamen timidi fibi caue-
anr, audaces verôperfiftànt.Eritenim tûnctribulatio,qualis
non erat ab initio creatiiræ,vfq ne ad prælçns,neque'deinceps
erit. Sed Deo fit gratia, qui magnitudinem tribula-
tionis, exiguitate temporis circumfcripfitr ' Dicit enim,
quod propter eleâos abbreuiabuntur dies illi. Regnabit
autem Antichriftus tribusannis & dimidio tantum; Quod
non exlibris apocryphis dicimus, fedexDanicle Propheta.
Dicit enim; Et tradentur in manu eius, vfque ad tempus &
tempora, & dimidium temporis. Tempus enim eft vnus
annus, in quo augebitur ipfius potentia : tempora autem
duo réliqui anni illiusiniquitäus.Tribus vierohis annis an-
numeraturdimidiumtcporis,quodeftfemeftre. Et rurfus
alibi idem dicit Daniel": Etiürauit per viuentem in (ècqla,
quod in tempus & tempora, Sc dimidiura teropoi isj - Rjr-
taflïsautemquidâ&hôcexemerum,&quçlequuntur:Dies
mille ducenti nonagin ta. Et hoc : Beatus qui videritdits
trecentos, mille Sc triginca qninque , propterea- opórtet
curfim inijieótare Sc fqgere : Fortafiisenim non confunsV
niabimusciuitateslfiaeljdonecvèniatfiliushöminisNünquid
autem n on beatus martyr erir , qui tune pro Ch rifib
martyrium pertulerit ? Ego vei q iHum fiipeiromnes marty-
reS eflè dixerimvNam qüiantèa præceflèrunt,cum hom nib.
illistantücertamen eiaóquj vCro tepore Aririchrifti patien-
|«9tichi
[ÖusSatl
ri*org
num.
Antichi
ftus it
’plo Solt
monism
non P«
fèdebiti
m
Ve ludició txtrcmo, Catech. XÀ.
UttbJ-P
nticHpa
*ius p«* ï
| f i D vö
ücgiwbitó
I.Ttffr
ttir, per(bnalitcr cum Sathana pngnabunt. T um vero füpe-
riorcsillos martyres, regësfblum occidebant: mortuosàu-
renvnon excjtabant, neque finis & ptodigijs phantafiam
cuiufqucperturbabantjhic autem & timoré & neceffitatis
mala lubuerfione, vtfeducantur,fifieri potefi, & rierii,Ncquâ-
do in cor afeendat, quæ Chrjftus plura his fecerit. Qua au-
tem virtute faciet hæc? certènifi Dens vellecnon permitte-
rct. Certificat te Apoftolùs dicens, Propterea Dette mittet tpfis
vim err of is. Mittet autem, dicir, pro, permittet fieri:non vt
exculentur, led vt conaemnentur: quare qui npn credunt
veritaci ( hoc eft, vero Chrifto) complaceâtfibiininiuftitia,
hoceft,in,Antichtifto. Permittee autem hæc Deustetnpo-
ribusPerfecutionum,non quod tunc prohibére bon pof-
(et, led quod per patientiam,vt conlucuit,coroUarevult
luosathletas, ficut & Prophetâs ÔC Apoftolos,vt breuiter
labo rantes, in æternum hæreditent regnum coelo rum. Sic-
ut Daniel inquit, & in tempore illofaluabiturvniuerfuspopulus
tutu qttiferiptus efiin libre, mànifeftum autem eft, quod dicit
.de libro vitæ y &multiqui dormiunt inpuluere terra, excitabuntur
y hi quidem in vitam aternm, ifii autem in opprobrium & 1
verecundiam Aternam, & do8i fulgebuntficut JleUafirmamenti,
& qui ad iuftitiam erudiunt multos t ficut afira in ftcuUy & amplius.'
Confirmaergo tcipfum,ô homo: mdicaci funt tibi dies
iliumpcr Antichrilli,ergo non tantum meminerisillorum, ièdabf-
Caceche- que inuidia omnibus trade. Si filium habeslêcundum car-
'imgcüuil nem, hoc iaminfiqua: quod fi quem etiam per Catcche-
j ûmgenuifti,&hunc præmuni is ,ne fàllum tanquam ve-
rum rccipiat. Iam enim operatur myfterium iniquitatis:
I terrent me bclla gentium, tetrenc me (chifmata Ecclefîa-
rum, terrer me odium Fratrum. Et hæc quidem dicantur,
abfit autem, vtnoftro tempore impleantut : Attamen nos
præmuniamus. Arque hæc quidem de Antichrifto. Sufi
cipiam us autem & expeiftemus dom in û,de ccelis venturum
in nubibus» Tubæ angelicæ cuncfonabunr, ÔC morcuiin
I Chrifto qui pie vixerûr, primum excitabuntur,rapienturq;
| in nubibus, præmium labor um accepcuri itavt lupra ho-
î ! minem honorentur.quoniam fupra vires humanas decer-
Thefia. ta^anc* quemadmodum Paulusiplè Apoftolùs Cctibif.quod
. ipfe Dom'mus,in iujfu&vocearcbangeli&in tuba dei defeendet deçà
C lo,&mortuiprimum refurgentydemde nos reliqui qui viuimusfimul
cum ipfis rapiemur tn nubibus obuiam Domino in aerem, at que ita
lfemper cum Domino erimus. Vidit hune Domini aduentum
«WVi Ec<defoftcs» Sc Mundi confummationem, dicens:Lierre
J ’ iuuenis in tuuentute tua, &c. & repelle iram a corde tuo, & arceas
prauitatem a carne tua, & memento Creators* tut, priufquam ve-
nerint dies vmbratpriufquam obfcurctur Sol & lumtn&luna&
ftella, & obtenebretur terriens y vifibilem potentiam per hocin-
nuens: Antequxm rumpaturfuniculus argenteus. Aftrorum com-
‘ Latinîs, plicàtionemindiCans,argenteienimeftcoloris,vifùs,&re-
currat vitta aurea,infiar aun, Soient innuens. Anthemisf enim
seoffici* notaeftherba,multainftarradiorumhabens germina fo-
^l»Camol’ij oxxvcù.&refurget advocempafferiSy&deexcelfo videbunt: tuoc
videbunt filium hominis venientem in nubibus, & concu-
tientur Tribus contra Tribus: Et quid fiet veniente Domino?
Ilorebit amygdaluiy & impinguabitur locufia, &difiipabitur
àapparis: quemadmodum vero interprétés dicunt, Amyg-
dalum florens, hyemistranfitum fignificat, fie Corpora no-
ftra, poft huius lèculi hyemem llorebune, flore fupercoele-
fti.Ef dilatabitur locufia, hoceft, anima volucris quænüc cor-
pore eft circundaca:& d’ppabitur Capparis, hoc eft, iniqui,
Ipinofi dilpergentur. Vides quomodo prædicunt aduentum
Domini ? Voccm autem paflèris,qualemeflè vocem
putatnus? Ipfe Dominus in iufiione, in voce archangeli, & in tuba
Dei defeendet de ccelo:Archangelus proclamabn, Sc dicet omnibus,
furgitein occurfum Domino»
- Quod autem terribilis fitfututus aduentus Domini,
dicit Dauid: De us manifefte Veniet, Deus noftef, & non filebit. I-
gnissnconjpeclu eius ardebit, & in circuit u eius tetnpefias valida y
&c> Veniet enim Saluator in nubibus coeli, lècundum
(cribturanj itiunc ledarti, flumine ignis ilium fréquente,
probaturo Homines. Si quis aurea habet opera, lucidior
«rit,fi quis fttâmineas habet a6tiones,non confiftet,ab igné
corripietur. Et pater fedébit habens album ficut nix vefti-
mentum, Sc capillum capitis, ficut éft lanamunda, Huma-
.no. more hæcdiéta funt : fêd quamobrem? Quoniam
fis- 49 2.
’lutijen j.
nji0pera
topatiifc
ö CequW
ïChti.
umiiidjî
«urmn.-
Lue. il-, z j
Ctnxeft
error ho*
ftiuin.
F
rexeftillorum qui in péccatis non funt polluci i Dealbubd
enim,inquit,peccataveflra,ficutmuem&ficut lanam. Quod
eftcondonationispeccatorum,vel qüod deinceps pécra»-
tûri non funr,*fignum. Veniet autetn Dominus de edehs in a
- nubibus, quiin nubibusafeendit; Ipfe enim dixit, & videbuntfilium
hommts venientem in nubibus cctlt,cumpotentia & gloria
multa. Sed quod tandem aduentus illius fignum eft,.
quod non audeat Virtus contraria imitari ? Et f«»c,inquit^ ipn'û çhri*
apparebit fignum Filÿ hominis in ccelo. Signum autem verum Sc jru fignum
proprium Ghrifti, eft Crux. Lucidum crucisfignum præcea huod non
dens regem, arque demonftrans eum qui pnqs fuerat cru- p j. ‘
cifixus,vtvidentesquianteaillumpupugci*pt,& illi infi-
diati;fiintludæi,cértent Tribus cum TriBtibus, dicehtes, 24.3d
hic eft alapis peeufli», hic eft, in fuîusfaéiem fpueruntilli,
hiceftquemligarunc,hiceftquem antea crucifixum fpre-
uerun t: quo fugiemüs à facie iræ illius diccnt,cum angelicis
exercitibuscircundabuntur& nufquam fene fugete pote-
runt. Tremor eft inimicis,ûgnumcrucis,& gaudium ami-
ds in ilium credentibus, vel qui prædicarunt vel qui pafli
pro illo. Beatus certè, qui mue arnicas Chrifti reperietur:
non enim contemner fuos fàmulosrcxtantus Sc gloriofi»
abangeliscomitatus,quiaûîdet Patri. Nam vt non com-
mifeeantur holies cum eleiftis, mittet angelos fiios cum tuba
magna, & congregabunc eleiftos eius à quatuor vends
terræ. Vnum Loch in Sodomis non contempfit, quomodo
multos Iuftos contemner? Venite omnes benediâs Pat fis met,
dicet illis qui tune curribus nubium vehentur, ab angelifq;
congregabuntur.
Sed dicqf aliquis eX his qui adfunt,"pauper fum, & for- ludicio
taflîs tune infirmusin leélo reperiar: fi mulier in mola non Ghrifti o-
relinquetur, nunquidnos negligemur? Confide, homo, ranfes^
Iudex hic non eft acceptor perlonarum, non lècundum o- “ cnlati
pinionemiudicat, neque ex fermone redarguit , non præ-
*iert prudentes idiotis, neque diuites pauperibus; Etiam fi in
ageo fuetis, reperient te angeli. Non putes, quod magnates
quidem accipient, te verè agricolam relinquentrfiue
lèruus fueris, fiue pauper, ne métuas : qui formam fèrûi in
fê recepit, fêruum non contemnëc, etiam fi ægerin leifto ia-
cueris: feriptum eft enim, erunt duo in tefto vno, & Vnus ajju-
metur & alter relinquetuf. Etiamfi ex neceflyite tradatur pi-
ftrino viraut mulier: etiamfi libëroshabeas, etiamfi piftn-
no lêtuias, non delpiciet te, qui educit vimftos in fortitùdi-
ne. Qui Iofeph e t feruitute Sc carcere in regem ferè proUe-
xit, Sc te liberabit ab his tribulationibus, adducetque in regnum
cælorum. Tantummodo confide, tantum operate,
tantum promptè decerta, nihil enim eorum perdecur. fri-
fcriptaeftomnistuaôratio Sc pfelmodia, deferipta eft tua tia propter
omniseleemolyna,infetiptumeft omne ieiunium, inferi- Deumin-
ptumeftomne coniugium re âè euftoditum , infçriptàeft jftituCa‘
continentia,propterDeuminftituta.Præcipuam enim co-
ronam in Scripturis habet virginicas Sc caftitas, Cuius gratia (virginira'
lucebit ficut angélus. * tis Accafti-
Sed quemadmodum iucundèaudmifti pnlchra,fie audi jratispr*-
rurfusparienter contraria: lnfcripta eft omnis tua prauitas clPuacorô
Sc error, inlcripta eft tua auaritia, inlcripturn eft periurium, 1
blafphemia,& veneficium,& furtum,Schomicidium.O-
m nia hæc deinceps infrribentur,fi ea nunc poll baptifmüm H
patrauerii, priera enim deletafunt.
Quando autem veniet, inquit, Filius hominis in gloria ipfius,& Matt 28*
omnes angeli eius cum eo.. Animaduertë, ô homo,in quantum
indicium ingrederiszomne tunc genus hominûm aderit.
Cogita ergo primum, quantum fit Romanorum genus,co-
gita,quptgente$ barbarorum nunc viuen tes, St quot ante
centum annos mortui, cogita quot-ance mille anno? fepul-
ti funt.Cogitaeos qui fuerunt ab Adam vfque ad hodier-
num diem. Magna quidem hæc multitudo, fèd hæc tarnen
parua eft, plures Cnimangeli- Nonaginta noilem oucs
funt illæ, tu vero centefima,quoniam vnum eft tantum hu-
manumgenus. Nam pro locorum magnitudine cogitan-
dum eft, li hæc noftra terra eft tanquam centrum in medio
casli, Sc tatam habet xnulcitudiné, quancam habebit mùlti-
cudiné caélum quod rerraambit?Et coéliccclorü imméfem
certe habcnrmulcitudinc.fcriptum eft enim: Mille milita mi-
ntfirabant ipfi,&decem milita myriadum afiifiébantei. Non quod
tanta fplum eilet multitudo,led maiorem hac propheta
dicere
Datt.ji ré.
Trinicas
aderitin
iudicio ex
iteotoi