282 S, Opt at t A ßt, Mile uit, Epifcoph
\ A KÓntibJÜcïëslcubtile Dei vox eft: & non factesadUlteriu^eiuC- corpus meumflanmistradam, & chantaient inrne mfibabcam,
u . i » . i l mDcivöxelT.No»/«#Mtó«ol»,idóDeusloclituseft: roo»;
opus.vbinullusoccurntaudiras.Si tanta tes, li B .Paulus,
Dræcetitumcft Tcmpoiib.Moyfipopuluslfraclcaputvfa 1 fi Taseleaioms.quïimcumimperiofa virmte& Angelo-
raliasluit qiiodillislkcnkgafiammacohflauii: ideotria : mmfocietate,pronunciatfenihilefle,mfiçhantaremha-
“ -(4 horôinû occidi memcrunt, quia Dcivos videbatur ' buerit.videte.an non dkantur marryréSjfed aliquid aliud
efl'ccontempta.Phinecs adultéras vnoidlu pereuflït.lau-j appellarimercantur, quicharitatis defettores pro eadem
dariàDeométuit,quôniâdiuinorûpræoeptorumconté- kdefertione pari aliquid pomemnt.Gandet totns orbis de
Mores occidit.Et qoadvingcnti& quinquaginra,quos E- I vnitare Catholica,prærerpartemAfiicæ,m qua incendia
lias bccidiflè lèeitur, ideb occifisüt, quia côtra iuffionem ! de fcmuUa conflatu eft. A b operanjs vanitatis querimim
Dei nerquodfalli vates érât, Dei præcepta contëpfcrant. nefciqquï eflecommrfla. Hocnonquæriturltalia,non
E rilli quorumhomiriibusMacariumcriminaris , nec Gallia, nonHifpania, nonPannonia, nonGilatia,npn
à falfis vacibus longé funt. Quia vox Dei dixit futures efle Græciainoneuro rot prouincijsfins Afia. Qu.ambll dire
falfos vates quodpröiimoloco pfobaturifumus, Sc dum j firerat emendanduin ..nullus illuc miffus eft emendator :
oaceni nolueruntreeipere, necinvnooumftatrib.habi- j quianihüillisfueratfeiffum.nullusdlucmifluseft (vuta
tare cohtraprieceptaSceoluMatemDeipertinacirer ob- j dixerira)fartonSé hiéinAftkaiamdudumpopulomvm-
' ftircrunt ErgovidetisàMoyfé & Pbinèe,& Elia,de Ma- | tattmanente.veftisfueràtfana.-iemulamanuimmicidi-
i cirio fimüiacO'efàâa.quiaabomnibusvniusDeipracce* fciflaeft.Pendebantquodammodopannidevriaveftrso-
' nta fuut vindicata.Sed video vos hoe loco tempora fepa- rigine.Sc dé vna radiee venientes.Vr quid fe pars paru an-
rare vt aliafuerintanteEuangelium,alla poft Euaogelrü : teponittautquidlupraalterum pannumalterpannus ex-
! in quo poteftis dicere, quia fcripturoeft,vtà Petto ia gla- tollit.eum melioremfe probate non potent: Quid entra,
ditlsconderetur.quo auriculamferaiûcerdotis abftule* fidicatcontemptuspannus: Qjuitettntumexuiti} m tue
Math.1t rat quoferuum poteratquafi deuotusPetrus occideret pmHremtnmtInmamb.cinficummmJImulfuimm-.afudlotmm
féd Chriftuspativénérât,non defendi. Et fi cogitatutn 1 ptn<ermunddtt[umtudnmiimnoivtlmtabimnd(andm. M-
fiiumPetrusrmpleret in pàffioneChrifti, videtur lèruus I uafarmpuUhntudmmjirivilmt diformare:In partenfiis ad-
vindkari nonpopuluslibeiari. Nam & Macarius gladiü hucrnumfitmm,ftdïndmerfapmdmm. Quod enimlciflum
àPecrovàginaconditumnoneduxic. Hoc probat Deus eft,expartediuifumeft,nonextococoneifum. Et merito
dum ad valient Sionloquitur dice ns, Vulntmlin te,non quianobis& vobis Ecdefiaftkavnaeftcbnuerfimo : etfi
mlnirdûgUdit.Aut probate aliquéilld-tépoie gladio effe hominü litigant mentes, nôlitigantfaeramenta.Dcnique
percudum.Deinde ait: Mortal in te,non mtrtui in belIt. Qua- i pollumus & nos dicere , para mdimm,& vntfigillo fignati
redebetis attende«,netemerariumfit.eos martyres ap- fitmatmaliterbaptUanquarts. Secalitertrdinatiquamrts.
peltare.quiChriftianorumnullumfénferuntbellum.Èïd j Ttftamimudiumumltginins.pariter vniï Deumrognmw. Oratio
enim taie aliquid Éuftum aut diâum eft, quodinbello dtminicaapudms&apud vos vnaeft,fe<Hftiffura(vt fnpradixi-
F
Cotuca
fchi(nuticos.
ifiitté
G
2)4». 7.
etiiro cale aliquid£__...... - -
Chriftianorum did aut fieri folitum eft. Quodbellu per-
fccutio dicitur,quæ operata eft fub duabus oeftijs ex illis
quatuor,quas Daniel de mariafcendencesafpexit; Prima
fuit vtleo. Haec erat perfecutiofub D ecio& Valeriano.
Sécundavt vrfus i alia per fe cutio, quæfuitfubDiocletiano,&
jMartyrij
‘prima f&-
idamcnca
Maximiniano.Quo tempore fuerunt & impij iudices,
bellü Chriftiano nominiinferentes.Ex quibusin pro-
mH$)factapafttbus bine at que independentibtUifartura fuerat ne-
cejfana. Et tarpen humsreiartifex aut operarius,d.um vult
vefté in antiquam faciem reuo care, vicina fila eompungit.
Difplicét tibi fartor, qui feilfuram* dumjfanatj vulnerat 2
Ille tibi magis difpliceat,qui fecit jVt fartor peccare potuif-
fet.Et,quæ in vosab operarijs vmtatisdicitis elfe comilia:
aut ad parentes veftros pertinent quorû caufa fad a funt :
autex voluntaceDcidefcendunt» Nos tarnen inde alieni
fumus.Qmd fi quamuisafpera tamen(v t dixi J cum volû-
tate Dei videntur eflè commifià 2 Legimus enim in Eze-
ehicle P top he ta parietemdeaibatum, cui Deus eómina-
tus eft tempeftatem,pluuiam & lapides petrobolos ôc ac-
cufationes.jErM»r(inquit )faljt vates qui adtficent ruinofum pa-
netem,dicentes,pax pax: Et vbi pax : Recorddminh quomodo
à vobis iamdudum matris Ecclefiæ mçmbra ab inuicem
diftradafuntiNonçnim vnamquamqj domumfemel fe-
ducere potuiftis.Sed aut iuit vxor, &c tefedit mant us, aut
parentesfedudifunt, & filijlequi noluerunt: aut ftetit
frater, for ore migrante, perlualionibus veftris diuila funt
corpora ôc nomma pietatis. Et non potuiftis prætermitte-
re,quod legitimum ell. V tique dix i l l i s , vobiftum : Cum
contra Deus,pax,&vbipax2 hoc eft dicere, quid falutas, de
quo nobabeslquidnominas,quodexterminafti2falut(udepace qui
non amas :Hi( induit) adtfieant ruinofum parietem. Domus Dei
vna eft. Qui foras exeuntes, partem facere vpluerunt,
parietem fecerunt,non domurn: quia non eft alter Deus,
quialteranvdomum inhabitet. ldeo parietem fecifle di-
cuntur falli vates,in quo fi ianuafuerit collocata: quicun-
qué intraueritjfoitis ell* Nec lapidem habereangularcm
vnus paries poteft, qui lapis eftGhriftus, duqsinlèlula-
piens populos : vnum de gencibus, alterum de ludæis:
quinodo pacis iungitvtrunquepatietem.Nam quot co-
modahabet domus, tôt incommoda paries. Domus induik
uincia Proconfulartfante annos 6o.& quod excurritjfue-
rat AnnulinuSjin Numldia Florus, Omnibus notum eft,
quid eorü operata fit artificiofa credulitaS.Sæuiebat bellü
Chriftianis indicium, in remplis dæmoniorum diabolus
ttiumphabat: immundis fumâbant arç nidoribus,& quia,
ad iàcralàcrilegiaTenure non poterat, vbicun^j thus po-
nere cogebatur.Omnis locus templum état ad icelus, in-
quinabanturprope morientes fenes :ignoranspollueba-
tiit^nfantia, à matribus parui liberi port^bantur ad nefas,
parentes incrücnta parricidia facere cogc ban tu r. Ali j eo-
gebantur templa Dei viui fubuerterç^alij Chriitü negate,
alij leges diuinas incendere,alij thura ponere. Horum ali-
quid àMacario faétum effei nec vos ipfi confingere pote-
ntis.Sub perfeeucore Floro Ghriftiani idolorum cogeba-
tur âd templa j fub Macario pigti compellebantur ad ba-
filicâ. Sub Floro dicebatur, vt negaretur Chriftus & idola
rogaréntur. Contraliib Macario cômouebantur omnes
vt Deusvnus pariterin Ecclelia-ab omnib»rogaretur. Si
fttpramemoratosviderimartyres vultis,probate illos a-
mafle pacem, in qua prima funtfundamentamartyrijJ aut
diiexille Deo placitamvnitaté,aut habuifie cumftatnbus
charitatem.Na omnes Chnftianos,fraEreseflè & in primo
libello probauimus, & in quarto proculdubio probaturi
fumus. Quos dicitis debere appellari martyres, quia no-
luerunt fratres agnofcereinullam habuerunt charitatem.
Nec dicatur ad cxcufationcm,quia craditoi ibus comrau-
nicare noluerunt; eu manifelliume probatum fit eoldem
ipfos hlios fuiftè traditoru. Nuilaigitur eft exeufatio, quia
charitatem îllos non habüifle mamfeftiifimè confiât, line
qua nullum velnominaripoteft, vel eftè martyrium î fine.
qua maxima & imperioia virtus caret effedu ifine qua nihil
valet omnium icientialinguarumUine qua nihil poiîeft
etiam locietas Ângelorum,ApoftoloPaulo dicente,^i.l?4-
beam i- mepotettatem imperandt montibus,vt trasferant fe de lotis
inloou : & loqtuir ômnmmgentium linguis, etiam Angetorum,&
euftodit jte mpellaiem re tu n,dit, pluuiam dimindit,
latronem,aut fuie m,au t belli am noixadmitcit : Sic ôc E c-
clelia Gatholica omnesfiliospacisgrernio & finuiuo copie
d it ur. Contra, paries qui eft ædiheatus ruinoius, nec
lapidé angularemfuftinet, & ianuam fine elaufa habet,
necinclula euftodit,pluuia vndatur,tempeftatibus cædi-
,tur:nec poteft arcereiaÉronem,necyenienté prohiber lure.
Panes enim res de domo eil,fcddomus non elt. Et pars
ycftraquaiiEcelefiaeftjlèd.Gatliohcanoneft. Et dealbant
(in quit)
Vftttb.i.
H
Efaie 4Î
S* Slater.
6.
{j* 8.
Efyh. :
Liber Tertius.
kuch- cy
283
t{ecb. ij.
Ciaquit) turn, hoc eft, quod vosfolosfandos æftimatis.
Qûerimini vos fine nobis aliqua elle paffos , ergo confiât
vosfolos aliqua pafibs, Quia àliud eft tempus pacis, aliud
perfecutiônis.'Siperfecütionem pucatis:dicite;quid vobif-
cum palfie funtvniuérfie protiinciæ, in quibuseftEccléfia
Gatholica î Sed quiavindida fuir, non perfeeutio, folus
paries pâlTuseft,cui Deusincerminatus efteempeftaté piu-
uiam,& lapides petrobolos & accülatfoiies. Sic enim lo-
quutus eHiOmÈadificafiisruinam }quiddealbafiis2quidlauiflis2
Hoc contra voluntatem meant eß,dicit Dominus t Difpli cent vo-
bis-temporanefeio cuius Leoncij, Vrlatij,Macarij,& cjçte-
torum. Emendate voluntatem Dei^fi poteftis: C^üi dixir:
contraparietemexurgamcumirameap & immittam tempeftatem
nmiam,&pluuiam diluentem,ér lapides petrobolos,&penutiam
parietem ruinofum, &dijfoluentur compagineseius. Sed ne quis
veftrum dicat,fi vnitas bonum eftj quare totiens fada du-
rare'non potuit î quia fi res ipfaàDeo eft ordinata, quicÔ-
minatus eft tempeftatem,pluuiam,lapidés &acculatione.
Et iftæ quatuor res non potuerant vno tempore fieri . Fuie
primo tempeftas,agitatus eft paries,led non çgciditivc ha-
beret pluuia vbi operaretur. Secuta eft pluuia, vdatus eft
paries,fed non maduit,vt haberent lapides, vbi operaren-
tur.Poll pluuiam fecuti funt lapides,aifperfus ett,fedfun-
damentis fuis fe iterum reparauit.Iam tri;. peradafuntidébentur
D
. onatifti
^>pellabat
^atholi.
Fagauos.
vobis acculktionesvSedquo.modo'&quando,nouit
ille cui placuit de vobis ica nuneiare. Et ne aliquis de
hocintelledadubiraretjDeus addidit,diçèns:No«y«»f qua
duo delate aut deparietefed defalfis Prophetis, qutfe.ducuntpopulu
meum.\[oc: verbo,/êd«ctf»^videte cui parti comparer. No-
bifeum erant omnes; nobi/ablentibusirruiftisi&vc habe-
retis quos habere defideraftis, non potuiftis nifi feducere.
Et quælint verba fedudionis veftræ, omnibus notum eft.
Veftrum eft dicere r Attenduepoftvos : veftrum eft dicerè, re-
diniiteanimas vefiras, veftrum eft dicere hominibus fidelib.
&Clericis,E/?ore Chrißiani.Scd cum dicitis, Attenditepofl vos,
contra Euangeliumfacitis,vbi didum eft : Nemo tenensma-
nicamaratri,poftfeattendons, intrabitrégnaccelorum. Et vultis
feire quid meruit^qui poll fe attendic?&qui ante le ? Rc-
cordaminiSodomorumfugitiuos, Loth & vxorem eius.
Quæ^oft fe attendit,in ftatuam falis mutata eft.-qui ante fe
prolpexit,eùafit. Quid eft ergo quod dicitis, At'tenditepoß
rwlNam ôc cum dicitis,Redimite animas veflras:vnde illas e-
miftis vt vendatisîQuis eftnefcio quiAngelus,qui nundi-
nasfack animarumîCum dicitis, Redimite animas vefiras,k -
demprori renunciatis,cû lolus Chtiftus fit redemptorani-
marum,quas ante éius aduentum diabolus polfidebanhas
fanguine fuo Chriftus faluator nofterredemic, Apoftolo
dicétcOEmpti efiis precio wwgBô.Conftat enim lànguine Chrifti
dutftionisVeftræpaulo tardius,fuerit accômodatus aflèn-
fus,etiam ilia vobis argumenta nô deluntrquibus facile ec-
iam nolentibus,quod vultis, fuadere poflitis.-dum dicitis,
auditum ex ore eorum qui iamdudum in veftro collegio
fuerant, Quod qui guftaret aut acciperet de facftficio adventantis
vnitatis,defacrogufiare videntur. Non negamus ab aliqyibus
efle hæcdiéba, quos confiât pollea tota fecuritate fecifle,
vndepaulo antè populos deterrebant :fed alia ratio exegit
has voces, alia inuitauit in fadilm. Nam vt haec dice rent
qui feruntur ifta dixiflè,opinio falIk,eorum aures & omnium
omnef redemptos. Chriftus no vendidic quos redemit.
Animæ emptæ àChrifto,rion potuerunt ^endi,vt polïïnt,.
ficut vulciSjà vobis iterum redimi» Aut quomodo poteft
vnàanimadups dominos habere î Autnunquid eft alter
redemptor ? Qui Prophetæ nüciauerunt alter-um elfe ven-
turum? quis Giabrieliceru ad alteram Mariam locutus eft?
Quis virgo iterum pepetit?Quis virtutes nouas aut altéras
fecirîSi nullus eft prçter vnum qui redemit animas ornniü..
credentiu,quid eftqüod diciùs'.Redttniteanimasvefiras'dam
illad quale eft, quodhominibus Chriftianis etiam Cleri-
cis dicitis,Efiote Gbrittiamî Et cum admiraculo quodam v-
nicuique dicere:Cai,Sei,aut Caia,Seia, adhuc paganus eft
aut paganâ?Eum, qui ad Deum, fe çonuerlumeflè profel-
fus eft, paganum vocas î Eum cjui à nobis vel a vobis nôin
nomine noftro vel yeftto, fed in nomine Chrifti traiftatus
eft/pagânu vocaS ? Sunt enim qui a vobis baptizati fitnt ôc
populorum oppleuerat. Dicebaturenim illotempore
venturos eflè Paulum,& Macariuni qui intereflènt lactifi-
cio ,& cüaltatia folenniter optarentur, proferrent illi ima-
ginem quarn primo in altari ponerentificlacrificifi offerte-
tur.Hoc cum acciperent aures,perculfi funtÔc aqimi,& v-
niufcuiufqi lingua inhçc veibk cómotaeft,omms qui hçc
zudictatidicetct: Qutindegufiat,defacro gufioit. Etreârèdiélü
eratjfi talem famam lîmilis vetitas fequeretur. At vbi ven-
tum eftafuptadi6lis,nihil tale vi(umeft,exeo quod fuerat
paulo ante mentitafama : nihil videruntbculi Chriftiani
! quod horrerenr.Nihil probauitafpeólusex ijsquibus pet-
turbatuseratauditus. Vilkeftpuritas,&ritulblito lolen-
nis confuetudo perlpeélaeft. Cum vidèrent diuinis Ikcri-
ficijs,necmutatum quicquam,necadditum,necablatum:
Pax k Deo commendata.volentibus placuit. Quare nul his
corum debet argui,qui dé collegio veftro ad pacem tranfi-
tumfecit.Qui fuerant finiftra opinione turbatijfimplici ac
pura veritatc firmati funt. Nec dicancur de amaro fèciflè
dulce,aut de dulci amarum. Amaritudo quæ de falfltate
vidèbatur fiiifle nunciata, in flnu opinionis refeditac re*
manfit:vericas perfpeifta ociilis dulcedinem fuam in fe ha-
bensjàfalfie opinionis limitibus feparataeft. Ergo nec de
atnarofaólfieftdulce,necdedulciarnarum: quia& aliud
ôc extra eft,quod eft vifum.Ec longe fuerat, quod videbatur
auditum.
S. O P t ATI EP IS CO PÎ MI LE VIT.
contra Par menianum,
L i b e r Q x a A t v s .
AT b nobisyfrater Parmeniane,de petito milite fruftra
I calumniam faâam eflç, aperte dilucideq; monftta-
tum eft. Etiam illud difce quod dixi Ai de oleo Ôc lacnficio
peccatorum,advospotius pertinere. Non enim ille debet
eflè peccator, quem vos volueritis* Nam&nosvc-
ftrampræfümptionempoflumus imitari, & dicere,vbseC-
; fepeccatores. Sedfacite, vt ex vtraque parte nullus no-
ftrum humano iudicio alterum damnet. Dei eft, nofle re-
um:illiusferre fentehtiam. Taceamus omnes homines.
Solus Deüsiudicetpeccatorem : cuius'lacrificium fit Ca-
nina vi<Stima,& cuiu^öleum,vngi defiderânti ingerat me-
tum. Huius rciapertiflimam veritatem, Parmeniane frater,
agnofce:fi tarnen hoe nomen fraternitatis, Frequenter
kmediófcttm,libenteraudire.idignaris, fac, vt tibi fit fafti-
diofum,tamé nobis eft neceflktiumme forte iuxta tot pro?
bationes huius nominis,tacédo rei eflè.viaeamur.Si enim
tu non vis elle frater,ego eflè incipio impiiis^fi de nomine
ifto tàcuero.Eftis enim fratres noftri,& nos veftri,Prophe-
ta dicente,NonnevosvnusDeus creauit,ér vnus pater genuit?Nó
enitn poteftis non elïè fratres,cum omnibus didhtm fit,Dei
efiis,& filij altifiimi omnes. Et vos & nos fumus qui præceptû
accepimus,in quo diétumeft, Nevocetisvobisquenquam pâtre
in terris ,quia vnus efipater vefier in ccelis, Saluât or n o fiér Çhr'i-
fiusSolus nhtus eft filius Denfed &hos &vos,filij vno mo-
ad nöftram comunionempoftea tialieuint. Paganum-vo- I do facli fumus, ficut in Euangelio fcripturn eft , Venïtfilm
cas eum,qui Deum patrem pet-filium eius ante aratri roga- j Dei :quotquot reccperiftjedit cis potefifttem,vtfilij Dei fiereut.Nos
ueiit? Quicunque..enim-crediderit,innominepatris&fi- I & faéli fumus&dicimur:vos&: faclieltis& non dicimihi,
lij & fpiritus fanéli credidic.Et tu eum paganum Vocas poft ; quia pàcifici elle non vultis nec audite in fum filium di-
profelfionemfidei? Si aliquid Chriftianus (quod abfit) v- ! ce n te m Maltees pacifici quia ipfifihjDei vocabütur. Chriftus ve-
nufquilque deliquerir, peccator dici poteft: Paganus itetu niens Deum & hominem reuocauitin pacem,& fecitam-
eflc non poteft.Sedhæcomniavultis nullius eflè momen- bosvnutó :foilehsmedium fepem parietis. VosnobifcTi,
ti •. Atfi tibiconfenferit,quem feducisi vnus confenfus & ideft,cumfratribusveftris,pacem habfere nonvültis.Non
manas tqæ porreétio,& pauca verba, iaro tibi Ghriftianü enim poteftis non elle fratres, quos eifdem lacrameiuo-
faciuntde Chriftiano: & ille vobis videbimr Ghriftianusj rum vifceribus vna materEcelefia genuic : quos epdem
quiquod vultis feçerit,non querà fides adduxerit. Et fi fe-; modo adoptiuos filios Deus pater excepit. Vnde ^uius
' ' A i 4 tèmpo-
^datth.ay.{