!/i 1 1 1 1
« i l i 1 lil
Bapci/mus
lul/f btrmtci Mater ni-,
lumOfiridisfepalium:hocannaisluaibiöJlangunt,ra-, luntciretatione'coiïipdfîtâ.Aniareterramvoluntftuges,
dantcapita, vr mïferandum caium rcgis (iii fnrpitudinc ^ araatumvcrohocrpftmvdunte^quödcxftugibusna-
dehoneftati’icflc ïnt capitis.tundunt pedus, lacerantla- fdmtïpttnam autem.quam fuftim(it,hoc volfitcfle qaod-
.1 .’ *. ; , .. - /•_ *1' .... . - - « i d marnric fm o ik ir tM fio ^ f rirfpm inMii.Qnirnnt-_
Contra
Phyficas,
factotum
rationes,
factotum
Ifidis.
certos, vetetum vüinerum'refecantcicatrices,v t annuls
luâibus in anirois forum funëftæ abmiferand« necis exi-
tium renafcatur. Et cutn hæc certis diebus fecerint> tune
finguntfe lacerati eorporisreliquiàs reperire, & cum inuénerint,
quafifopitislnâ:ibùs,gaudent. O mifera & caduca
tnortalitas ! vc-regibus tüisper annös fingulos ft^ne-
ftasmittasinferias,negle<5toDeo fummo,qm omnia diui-
ni artificij moderationé compofüit-,&fpem'tuampërdis&
vitam. Nec often fi tibi luminisfplendore corrigcris^ec
récupérât« libertatis quæris infignia-, nec fpem redditæ tibi
falutisagnofciSjnec ex poenitentià præteritoram'crimi-,
numïndùlgentiampoftulas.Fraftra tibihanc aquam, qua
colis,putas aliquahao prodefle.Àlia eft aq^ia^quarepoua,-
ti hômin'es renafcuntur.Hancaquam,-qua:m colis per an-
'nosfiriguios, vis alia decodis venarum meatibus ficcat,
aut eerte fimeftus régis tui fanguis comaculat. Ilia, quam
defpicis,îghità vènetaiidi fpiritus maieftate deeoratur• vt
ex ipfa pfr veteres cpnfcientiæ cicatrices credentibusho-
minibùs falutaris Tanitas irrigetur.Sed inhisfuneribus Sc
luâibus,quæverèfuntfunera,quæ fad a Tant quoque re-
IiquiæCnam & fepqjchrum ûfiridis hodie in Ægypto eft,
&cremati corporis reliquiae cernünturjdefenfbres eorum
volüt addere phyficamïâtiotfem. Fttrgum ièminaOfirim
dicétescfïè,ïfinTerràm, T yphohem càlorern:Et quia ma-
turatæfriiges cal ore , ad vitam homftiis colliguntur, & à
terrjècûîifortio fèparantur,&rurfus appropinquantehye-,
mefèminantur, hanevolunt elle mortem Oûridis cum
frugés réddunturf Inuentionem verb cum fruges genitali
terra;fomentoconcept« , nouarurfus toeperinrprocreationegehérari.
'Ponehancverameflèlàcrprumîftoïum _ ........... .
rationé,poôe proptér fruges votareddi numinibus, quid j faciunt feniperaut ligneos. Terrampnuiem circüfluunt
addis ihcefturn ,quid adulteriüm,quid miferande ahrmâÀ j maria,& rurfùs inclutà Oceani ambien tis circuloftringi-
uerfiphis exitiu^?Quid errantibus hominibus &fimpli- tur. Goelietiamrotundafublimitare operitur, perflatur
! citer péccare cupientibus defacris fuis malùm monftras ventis,afpergiturpluuijs,&timoremfuumaffiduimotus
I exemprum? phyfica râtio, quam dicis, aliogenere cele^- tfemprjî)us;confitetur. <^id^s;hiaiîçat,qiii;h».ccolîjjss
Phÿfica ta
tio fàcro-
rumCy-
falcemcilbrmaturisfrugibüsfacit.Mörtemipfiusdicuntj bolcs.
quodfemina colleda conduntur. Vitam rurfus,quod ia -'
d a femiria annuis vicibusreconduntür. V elim nunc mihi
inquirenti retpondeant,cur hanc fimplicitatem feminum,
ae frugum cum faciuore,cum morte,cum faftu, cum poena,
cum amofeiunxeriht ? Itane non erat aliud,q u ^ idi- l
ceretur? Itane non erar,quod in agendis DeoTummo pro
frugibusgratifs faceret milera mortalitas ? V”t gratia?pro
renatisfeugibus agas,vlulas?vt gaudeas, plangis ? Necte
cumveram rationemvid,eris,bocaliquandofecilIepceni-
tuit,led hoc agis,vt annuis liidibus occupatus vitam fem-
perfugias,mortem reqiiiras.Dicant mihi,quid hoc frugi-
büsprofuit •, vtfletus fuos annuis vlulatibus {eminentin
trifti'tia,iriterfedi funeriscalamitatibus ingemifeat, quod
dicanc phyficaratione compofitum ? lugetis & plangitis,
&ludusvel^osaliaratipnecelatis.Nouitagncqla,quan-
,do terrain aratro dimoueat, quando fulcis fiumentano-
mittat. Nouit quando maturatas folis ardpribus coljigat
fegetes.Kouit.quandotoftasterat fruges. Hxc eftphyfi-
caratio,haec funt vera facrificia^quae ab fön« mentis homir
nibus annuoilabore complentur. Hanc fimplicitatem dir-,
uinitäs quaerit, vt homines in colligendis frudibus ordina.
tis tempotum legibus fcruiant. Gur hüjc ordini miferae
mortis figmehta -qutefita funt ? Cur celatur lachrymis,
quodcelari non debüit?vnäe confiteantürnecefle eft,h^c
lacra non in honorem frugum,föd in hönorem efle cöm-
polka mortisalienae. Namquod terram matrem eile pm-
niumöeorumdicunt quibuicelcmentp tribuunt primas
partes,vere Deorum fiiorum mater «ft,necabnuimusäüt
cecuföfäus. Qyia ab hac colledosfuos debs,autlapideos
confiderate, cum dij Veftri ïnhfthitatèm fiiam vobis quo-.,
tidianisprofeftionibusprodant.
C A P V T I :
A Siyrij &parsÀfrofum àërètù dûcàtum habpre elè-
-t_L.mentÖrum voluut, & huncimaginata figuratione
Veneran tur.Nam hunc eündem,nomine Iunonis vél V e-
nerisvirginisifitamen'Yeneriplacuit aliquändövirgini-
tas.conrecrarunt.Iiinönemföhe , n é& huiedeeflètinçe-
ftuSjlouis voluntex forbre coniügem fadam.Effoemina-
rüntfönehocelementüröjnefcioquaveUeratibnecom-
moti. Num quiaäerinteriediis inter mare&ç,oelum,ef-
feeminatis eum föcerdotum vocibus pröfequuntur ? Dici
Qiudautem celarioportuit,quod omnibus nOtum
eft ?,Gurplangitfs;frugesterr£e,&crefcentialugetisiemina?
Ad fuftdntatibnem generis humani haec omniadiuina
fummi DeiHberialita'te donatafunt.Agen d« funtlummo
Deogtari« prop ter hoc,neceftfummi Dei lugendalargi-
tio.^eflete plotius{quod'erratis,& quod erroremveftriim
reftaiiratis Temper ludibus plangite. Nolite annuis {keris
quisrerefunusalienum , veftris potiuS fiineribus parate
folatia per annbsfihgulos. O miler homo,i,niienifle te ne-
fcio quid gaudes,cum animSm tuam exiftis facris per an-
nos finguTos perdas. Nihil illicinuenis nifi fimulacrum,
quod ipfe po Fuifti,nifi quod i terum aut quaeras aut lugeas.
Quxre potius fpem falutis, 'qujereexordiumlucis,qu«re
quod te fummo Deo aut confmendet aut reddat. Et cum
veram viam fölutis inueneris,gaude,'&tunc ereda fermo^ mihi hoccine eft,quodin yirbfeeminamquærunt, cuiali-
nislibertateproclama,dçvww,tmv)c‘“ç<,iiïp> cum ab his ca- tér föruireföcerdotum fuorumxhorus non pöteft,nifief-
D
Contra
Cybdcs
fàcerdotu
Gallorum
non tain
{phyfica,
quam cu
turpi tudi-
nc &impie
täte omni
coniundta
myttena.
lamitatibus poft pcenitentiam tuam fummi Deifuerisin-
dulgentia liberatus.
C A p v t i n.
PHryges > quiPeffinuhtem incolnnt,circa Galliflumi-
nis ripas tèrrae casterorumelemécöf um tribuuntprin-
cipatum,& hancvolunt omnium efie matrem. Deinde vt
&ipfi annunm fibiföctorum ordinem facerent, mulieris
diuitis acreginæ fuæ amorem,quæ faftus ainati adolefcé-
tis tytànnicè voluit vJçifci,cûm ludibus annuis confècra-,
runt.Et vtfatisiratæ mulièri facerent,àut-vtpûenirentiTo-
latium quÆterent, quem paulbante fèpëlieraut,reuixiflè
iadarunt,& cum muliëris animus ex impatientianimija-
moris arderet,mortuo adolefcenti témpla fecerunt.T une
quodirata mulier pro iniutia fprëtaefecerat formas , hoc
föeminentvultum,cutempoliant,& virilem fexum orna-
tu muliebri dedecorent. Videreeft inipfis templis cjim
publico gemitu miferandaludibriajviros muliebria pari,
&hanclmpüri&impudicicorporislabem,gloribföoften-
tatione detegere. .
. Publicant facinora fua&contaminaticorporisvitium
cum maximadeledationis macula confitentur.Exornant
muliebriter nutritos &ines,& ^licatisatnidi veftibus vix
caput lafla ceruice fuftentant. Öeinde,cüm fic fe alienos a
viris fecerint,adimpleti tibiarum cantu, vocantDeam fua,
vt nefario repleti fpiritu vanis hominibus ^ quafi fntura
prasdicant.Quod hoc monftrum eft, quodveprodigium?
Negant fe viros efIe,8cfunt}Mulieresfe volunt credi,fed
aliud qualifcunquequalitas corporiSconfitetur. Confi-
derädum eft etiam,quale fit numen, quod’ fic impuri corporis
deledatur hofpitio, quod impudicis adh«ret mem-
G
Contra
Aßyrioru
Sc ijpoiu
efFxmina-
ta Venpris
myfteria.
Forte de-
teftationis
ordinantesà fé pativoluere facerdotes. Sic annuis facris I bris,quod polluta corporis contaminationeplacacur. E-
cum honoreterræiftius funéris pompa componitur, & rubëfcitebmifèri,fupinitatémîaltervosDeus fecit. Cum
cum perfuadetur hominibus quod colanc térram , raiferi xohbrsrveftraad tribunal iudicantis Dei àcceflèrit , nihil
funeris venerantur exitiUm. Hic quoque,fàcratiffimiim-X vobifeumafferetis , quod Deus, qui vos fecir , agnofeat,
peratores,y terror ifte celçtut, etiam hgcfacra phyfica vo- 1 Abiicite hunctant« calamitatis errorem, & ftudiaprofa-
Lue. n-
Fottc mul
(Sain.
næ mentis aliquando deférite.Nolire corpus,quod Deus
fecit Tcelcrata diaboli lege damnare, calamitatibus veftris
Contra
Perfàrum
I Magorum
ignem per
j petuum °'
1 mythræ
H facta-B
f Luc. !ƒ.
dum adhucterapus parieur, fubuenite. Mifericordia
Deidiueseft,libenterignofcit. Rçlidisnonaginta nouera
ouibus amifïàm quærit vnam. Etreuerfo patçrpro-
digofilio veftemreddit, ¶tccenam. Nulla vos de-
fperare faciatcriminum mulcitudo; Deus fiimmus perfi-
lium fuum Iefum ChriftumDominum noftrum volentes
libérât,& poenitentibus libenteç ignofcit,necf multa exjgic
yc ignofeat. Fide tantum & poenitentia poteftis redi-
mere , quicquid fceleratis Diaboliperfuauonibusper-
didiftis.
C A P V T V.
PErfie & Magiomnes , qui Perfueregionis incoluntfi-
nesignem præferunt, &omnibuselementisputant
deberepraeponi.'Hiitaqueloueminduas diuiduntpote-
ftates, naturam eius ad y triufque fexus transferentes, &
viri & foeminæ fimulâcra ignis.fubftantiam députantes.
&mulierem quidemtriformivulmcôftituunt,mo'nftro-
fis eam ferpentibùs illigantes. Quod ideo faciunt ne ab
aurore fiio Diabolo aliquà ratione diflèntiant; fed vt Dea
fua ferpentibùs polluta,maculofis Diaboli infignibus ad-
I Porte ar-
I matas. :
lOp
genitus,nutriebaturapudpatrem ftudiofius, quam dece-
bat.Vxor louis,cui Iunoni fuit nomen, nouercalis animi
furore commota, ad neceminfantisomnifariam parabat
infidias.Proficifcens,percgrèpater,quiaindignationesta-
citasfciebatvxoris , nequid ab irata muliere dolo fieret,
idoneis ('ficutfibividebaturj cuftodibustutclam credit
filij. T une luno oportunum infidiarum nafba tempus,&
ex hoc fortius inflammata, quia proficifcens pater,& folium
regni puero tradiderat & feeptrû, euftodes primum
regalibuspræmiis,muneribufque corrupit,deinde fötelli-
tesfuos, quiTytanesvocabantur, ininterioribusregiæ
locat parcibus,& crepundiis ac fpeculo affabrè föifto a ni-
mositapueriles ille x it, vt defèrtisregiisfedibus ad infidiarum
locum puerilis animi defiderio duceretur. lllic in
tcrceptus trucidatür. Et vt nullum pollet necis inueniri
veftigium,particiilatim membra confciffö,fötellitum fibi
diuidit turba. Tune, vt huic facinori aliud facinus adde-
retur,quiavehementer tyranni crudelitas timebatur,de-
co^a variisgeneribus puerimembra confumunt, vt humani
cadaueris inauditis vfque in ilium diem epulis ve-
feerentur. Cor vifum fibi fororfèruat, cui Minerua fuit
nomen,quia & ipfö fceleiis fuit pârticeps,& vr manifeftü
effèc delarionis indicium, & vt naberet vnde furentis pa-
tris impetum initigaret. Reuerfo Ioui filia ordinem faci-
IjDe Bac-
||chanaliuin
®yftcrii!
Ifcaufis Sc
Kl cicibus.
........ ..... Virum vero abaeftorem bourn colences', facra noris exponit. Tunc pater funefta calamitate cladis, & aeius
ad ignis transferunt poteftatdm-SicutPropheraeius cerba lutftus atrocitatecommotus,Tycanesquidemva-
nobis tradidit,dicens; ’ rio genere fuppliciorum excruciatos necac. Nec pr«ter-
«^«w.Hunc Mithram dicunt. Sacfö vero eius in fjieluncis ! miflum eft in vltionc filij , auttormentum aliquodaut
abditis tradunt, vtfemper obfeuro tenebrarum fqualore poena,fed per omnia pcenarum genera bacchatus,necem
demerfi,gratiam fplendidiacfereni luminis,novideant. qualitercumq;filij vindieauit,affeduquidem patris, fed
Ocmcanuminis confecratioi Onefarislegisfugienda tyrannicapoteftate.Tunc quiadiutius paterferrelugen-
commentalDeumefle credis,cuius de fceleripus confite-! tis animi tormenta non p0terat,&quia dolor ex orbitate
ris. Vositaque, qüidicitis in his templis rite föcrificari nó I veniens nullis folatijs mitigabatur, imaginem eius ex gymagorum
ritu Perfico, cur hæc Perförum föcra laudatis:
^cio hoc Romano nomine dignum putatis, ac Perförum
facris. At Perförum legibus fequatur. -
, * * ' * , vt v armata clypeo,
lorica,thorace,gladio& hafta confecratur.
¥ * -v Tertia etiam pars eft, qua in
afperis fecretifque fyluarum agreftiumque ferarumfor-
titiaimperium. Vltimaparstripartitæ iftiusdiuifionisæ-
ftimat libidinum vias , quæ praua defideriaquæque præ-
pofteræ cupiditatis monftrant illecebras.Ideo vnam partem
capiti affignantjVt hominis iram quodammodo dc-
notarevideatur. Aliamin eprde ftatuunt,vtdiuerförum
cogitationum varietatem, quas multiplici intentione cö-
cipimus,in mod.um filuarum tencre videamr.Tertiapars
conftituituriniecore, vndelibido nafcltur& voluptas.
lllic.enim genitalium feminum colleda fcecunditas na-
turalibus ftimulis-defiderium cupiditatis exagitar. Quid
ergo perficitiftadiuifio, diligenterafpicite, vccernatis,
quam facile commentum ratio veritatisimpugnet.Sidi-
uiditur anima, & fubftantiaeius diuerfoemcaciægenere
feparatur, diftbluto ordinefuo,inéipit effe quod fiierat.
Aliud enim mens eft,aliud ira,aliud libido. Animam ergo
feparatio ifta difToluit,6epatitur maximam ex ifta partitio
neiafturam, necintegram fuiTpeciem res ifta cuftodft,
quæ per très contrarias feparatïm diuiditur, & (vt verum
dicam)fit ex ipfö diüifione mortalis. Ecenim quod poteft
diuidi corpus eft, quod autem corpus eft,neceflè eft elle
mortale.Ergo fi anima diuiditur,corpus.Si corpus eft, ne-
celTe eft fit res mortalis. Egregia erroris iftius, ac præclara
comitantia. Maximum nobis bericficium ex ifta confe-
quentia confertur.Commentis iftarum abfurdicatum ani
mas volunt effe mortales.
C A P V T V I .
Sic funt, facratiffimi Imperatores, elementa a perditis
hominibus confectata. Sed adhuc fuperfunt aliæ fu-
perftitiones, quarum fecreta pandenda funt Liberi & Li-
oeræ,quæ omnia föcris fenfibus veftris fpecialiterintima-
dafunt, v t& in iftisprofanis religionibus feiarismortes
elle hominum confecracas. Liber iraquelouis fuit filius
regis fcilicet Cretici. Hic cùm fuifTet adultéra matre pro-
Bibltoth.Vet.Patr. To/tt.q.
pfo, plaf^ico opere perfecit, & cor,ex quo facinus fuerat,
lorore deferénte,dete(ftum,in eaparte plaftæ collocant,
qua pe&oris fuerant lineamenta formata. Poft hæc pro
tumulo extrait templum,& pædagogum pueri conftituit
facerdotem.Huic Silepus fuit nomen. Cretenfes vt fure-
tistyranni fieuitiam mitigarenr,feftosfuneris dies ftatuüt
& annuum fa crum trieterica çonfècratione componunt,
omnia per ordinem facientes , quæ puer moriens aut fecit,
aut paflus eft. Viuum lanianr dentibus taurum,crude-
lcs epulas annuis commemorationibus excitan tes,& per
fccretafyluarum clamoribus difIonis.eiulantes fingunt a-
niroi furentis infaniam, vt illud facinus non per fraudera
fa&um,fèd per infaniam crederetur : præfertur cifta,in
quacorfororlatenterabfconderat, tibiarumcantu , &
cymbalorum tinnitu , crepundia, quibuspuerdeceptus
fuerat mentiuntur. Sic in honorera tyranni à fèruiente
plebe Deus fadtus eft,qui habere non potuit fepulturam.
Fuit etiam alius Liber apud The bas tyrannus, magicæ arris
poteftate confpicuus. Hie cum muliebres animos ve-
nenisquibufdam, & carminibus occupaflet,pro arbitrio
Tub crudcliafacinorafurentibusimperabat,vtmenre captas
nobiles feeminas, & libidinum miniftras haberet &
feelerum. Qui qualiafecerit fcelera, vcl quantum matri
contra filium , velfororibus contra fratremimperauerit
facinus,in feenis quotidie à cragici carminis autoribus tra-
ditur,vtfcelerati tyranni facinorofa crudelitas inanimis
audientium fimeftis femper relationibus renafcatur.
HuncLycurgus, fobria virorum coniuratione prote&us,
regno exuit, pcllic patria. Neque enim effeeminatus ille
confcnfumvirorumpotuitdiutius fuftinere. Effoemina-
tum enim fuifïè,&amatorumfèruiflèlibidinibus, Græ-
corum gymnafijsdecantatur.Necfugaeius Lycurgustan
turn eftexilioque contentus, fed timens ne fugiens ÔCab
aliis receptus, ludibriofk fcelerum fuorum etiam in alia
regione conderet fèmina , fuccinâus ferro,patriæ dede-
cusminaci perfequiturediâo.Tunc Liber proieâis info-
lis,quas pampinéis coronarum circulis illigabat, cum fe-
miviro comitatufugiens(foli enim eum (èquurifunt ftu-
prorurtt & flagitiorum & libidinum focijjper omnes oras
vicini maris cum fumma trepidacione delperationis erra-
uit.Illic inter ebrias puellas, & viriolentosfenes,cum adhuc
eum fcelerum pompa præcederet, & alter nigro ami-
' ~K oftu
luno Bac-
chi noucr-
ca.
Tytanes.
! Minerua
Libert fo-
[lor.
F
G
; Liber The
ba norum
tyraaaus.
H
Lycurgus
Theban us