B
Terr* momma
Deo
eflc.
Pfalm. iej.
c
Hermes
Trifmegiftus.
lcb-9.D
Tfilm. i4<.
Caute lege
hoc capur, .
nam Phila-
ftriusin hae-
Ircfîponit
jrxiftimare
Philafi .'Epifc :Brix.
tenria de ian&o in earn infula fpiritu,qua* imago Dei eft ap-
pellara, qu* ijs omttibUs imperar,regie ac poflidet vniuerfa
copiofe* vr feripdim eft, Dedit vobis omnia Tub poteftatc;
, H<tRE s i 3 defalfts Propbetis •Deo oAinia maHtaA*
jcrtbcns.
ALiAeftHjjèffefis, quae dicit malos rfeges & pfeu'dopro-
phctas non a lua venire, & fieri voluntAte, fed a Dei
eos iu ill one emitti,ignoras quod non a Deo iilos fieri pfcu-
doprop heras.aut raalös'rëges fcriprurs adnun riant ,fed có-
tra Dei voluncacem, fua vol uniace Sc inimici toggeftiojhelic
eos adueniredeclaranc, vt Iamnes & Mambrescoritra Mo-
ien Sc Aaron facerdotes Dei fub Pharaorie , liiaveüërant
voluntate.-cum dicat fcriptuta: Regnauerunt non per hie ,
neq;peripiritum meum,dicitdominus. Etdepfeudopro-
phetis ita.Hatc dicit dominus:Nori iilos mittebam > & ilii l-
bant in nomine meo propherare. Propter quod etiarh contra
iilos fiepe mortis in hoc ttiiihdo condignam dominus
decernit lententiam enuntiando. Nonftuuiraque a Deo
plèudoprophetz rniilï,neque reges impij recedentfesd do-
mino.fed&fiexcitanturnialicótramalosinterdum dimit-
tente domino,hoegrgoitur Vt malis mali con fiimantur: boni'etenim
fuftinentesperiècutiönem , & iuftitiam haben-
resapuddominum , repenfationemmagnam futuriexpc-
(Slant prxmij.Mali autem ideo a malis,non folum bonis in-
rerdum peri mun tur, v t illörum iniquitas etiam in hoc (ecu
lo ex parte puniatun
H iE R E s is detm&moiui f * 54
Adam vfquead Heberzyoo./ ârini funt,fub qüo'cohfùfio
milia eft linguarum, propter peecatum quod fecferahtatdifii
cantesturrim &cinicatenv& vtfebellanteÿà Déo liOCpaffi
flint : habentes ettim Ahgelicam gratiam, id eft,multarum
linguarum feientiam ,non agnoicebant datorem rants: (a-
pièntiæ dominum.cöntraquc eum conantesprogredi,per*
dideràntgratiam, quam fine" vllo labor© diuinitns habebac
concelfam.Et quod fineftudjtq ante donatum fuerat à domino
I % f
amccölltöi
I
«s Babel,.
Ram Uaiii
|Imt muDwd0i
. | n«i tame«
tcriptutafa;
«a&SS.Pi
. ctesfctnic
omhts not
‘«fi vnä li„.
guam ima
Jnoroiny,.
. Jîuifle anti:
pdificatio.
nein Babel
japcrtifliinc
ydoçcât.A..
^jtoreccfc,
“or« Geo
I F
, li-intefprt-j
^ tcsCaftmml
■ lib.ÿ.adütr-
.fushïrefm
Ipirbojlin.,
guç.Sixtudt
v lib .j Bibb
cannot «7.
natural it er omnibus,vtdei imagini,poftea per ftudiü
arque do'<ftcinam,oblitUÖne immifla à domino, vix difeere
præualebantnô omnes, nee mültas,led vlxpaucas lingitas,
;ita vt très quisjaut quatuor valeret ‘edifeete, atque ijfdem
vix eiOqunTamen omnium fei etiam linguarum, quam an-
1 teduomiiliaannorum,& leptingentos annos offendentes
! a mi ferant homines.fubApoftolisrurlumpoll alcenfiohem
fiiam dominus per (piriium faniftuiu fine quôdam labore
credencibus.conferebat,ficut IcrfptUm eft in adtibus Apo-
ftolorum : Angelicæ enim vktittiseft linguas feire omnium
hominum : per (idem autem CKi;ifti fine labore lingual um
omnium credeiitibus fubminiftratur fcictia , ficut legitims,
docente diuino fpiritu, Apoftölos atque Gentes itidem cre-
dentes tunc teniporis in Ghriftum dominum Saluatorem,
fine labote linguarurh ornnium donatam Icfentiam praedi-
cafiVjVt fub Petrb&Paulö,& alijJ fadum eft,cum dobcrent
Gentes vènifle (pitkumDcia Deo,& linguis multis eo's po-
tuifle eloquiV vtaudlehtes hominesmirafentur de Gentib.
quod tantalum linguarum & ipfi per fidem Chrifti (ciehi
dam häberent fine doéldha conteftam.
H æ r e s iÜ de nomine Jinguit. • 57
æErræ motum harefis quædam non Dèi iufiione & iri-
dignatione fieri,led natura ipfa elementorum opina-
tor, cum ignoret quid dicat feriptura : Qui conjpicit, inquit,
terram>& earn commouesum. motu.Et iterum : Adbiic ego mo-
ueboccelum& ten dm. Nonattendentcs Dei|>otentiam,ele-
menrorum natmæadlcnbëré audent potentiæ motion era,
vt quidam philolbphi vani , qui rerum naturae hoc adferi-
bentejjDei potentiam non cognouerunt. Quod etiam in
huiufinodirebusindignaiioDei,&potcntia operatur i 8c,
(uam commonet Cleaturahiicbhuerfionis caufa 8c vtilitatis:
quippe multorum peccantium ac redeutium ad dominum
faluatorem atque creatoremi
H æ r e s i s HermitTrifmegijti depecoribus&fjderibus.
«55
A Lia efthærefis,quzpecudtim Paganorum vanitate,
fÿderumdiuerlanominaprofitetur, vt Hermesille
Trifinegiftus,quivanuspotius ,quammagnus iudicandUs
eft,& Poetæ quidam eiconfimiles,qui ComecaSi &Pogb-
nias,& Hyadas,Hoedos,& talia huiufmodi adferunt nomina
délirantes, cum (criptura.pauca nomina (ÿdetüm nobis
dixerit dicenre lob propheta,-antequa Pagani è fan dis feri-
pturis lyderumnomina tranftuliilent : dicitenimibfelob:
Qmfecit Pleiades & ArfturumÀncÿmi&HeJperumi& Jufirum,
& Oriona, & Luciferum. Hsee ica que nomina è (ân<ftis feri-'
pturisaccipimus nuntia f nam omnium nomina non dixit j
icriptura.iedpöteftati Dei referuauit per propherani decla-
rans, ÔC di cens ita : jQui numerat multitüdinem Jlellarum, &o-
mnibus eu nomina vocans. Hxc itaque pauca nomina legen tes c
fandis (cripturis Poetæ poftea falfiquc Philo(ophi,aufi finit
vten tes fuis mendacijs & alia plurima copulare, atq; impie-
tatis lemina fèculo predicate, vt ex ijs iperafe pu tare t etiam
omnium(yderomaut plurimotum nominapofiecompre-
hendiiCum omnium (yderum nomina non aliter nifi Deus
Chriftus per quern fecit paler vniuerfa, pofucrit ôefeierit,
atque eis fingula nomina vocauerit,vt(criptuhi eft.
' H æ R E s i s De varâ Uni 5*
ESt hrerefis alia quae de lingua & linguis ambigit * bum
leripta dicat & vnam linguam & linguas.Si ergo erat v-
na ante quia pancierant, fiuepoftea mult® quiamultj cre-
: uerant iara nati homines inièculo,non eftadeb inutile hoc
ita (cntiie : poft quinramdecimam enim generationem ab
Lia eft hacrefis.quæ dicit liomen linguae de Iudaeis pli-
rrium procelfific,alij dePaganis , cum vtrique ita hoc
(èntienteS Crrore nbn paruodeCepti fint : Homo enim fa-1
dus rationispatticeps fuit i qui ergo loquebaturratione ,
quomodofiationis eratalienus?Plüsergö & prius eft ratio-
nis elle partiëipem, & rationabilem dici^quam hörnen (pe-
ciâle & locale haberb alicuius linguæ,atqite ex hominC ho-
minis poffidere aliqiiicl. Ab Adam cnim vfque ad Heber
dud millia& (eptingehti anni traftfieniht.'Erat ergo nom©
linguae omnium höminum vnurri, & yna lingua. Ex quq Gm- q|
autemèöntraDóminffcogitauerunt,fubtrada eftillis'lcie-
tiaiftacoelcftis, ideftlinguärürti omnium.pruflehtia& fa-
pientia. Et Heberquidem fandus^quinpn difeellîrà Deb
lecundum llbmen ipfitts, Dèus voluit genus efuspûllularë
àmpliüSjhoc qüoquc no minb ptimum in (ècülb nuncupâ-
ri;vtab Heber, qui nönConlènièrat aedificatidni turrisre-
bellaotidm,Hébrad domine appëllarcntur; Priôritaquén^ Htbei ni^
folum Pagan is, verum etiam 8C Iudæis, id eft ante (èptihgë-
toS annos Heber fuiflè cognofcitur iuftiflirtlus , qui in Do-J 'turriSBabd
minum credcns;& à coniuratione (êèleratorum hominum
(èparatu’s, lui nominisprimambanc à Doraino!nunctipa-
tioncm meruit impetrare.Vhde 8c Poetæ vani aejdificationë
illamadluamendaciatransferentes GigameS docuerunt i
Haloidas illos rebellanteSa(cendcrc voluinè in ccelum pèr
impdfitioflém montium , arque inde éosftiiflè damnatoS.
Quorum deliramenta non latuerunt amplius Icientiam ac
péritiam Chriftianam^
H Æ R E s i s De amis Cbrißi&temporedubitàhs. 58
A L iÀ e fi naérefis de ânfio annünciato ambigens, quoa
x j L ai t Propheta Eiaias ; Annuntiare annum Dei acceptabilem
&diemretribuiionis. Putant ergo quidam, quodexquove-
ni t Dominus vfque ad confiimmâtionern feculi > non plus
nec minus fieri anhorumnUmerum,nifi trecentorumlexa-
ginta quinque vfq-, ad Ghrifti Domini irerum de ccelbdiui-
nam praefentiam.Quodcôtrarium inuenitur,h ita qui lên-
ferin t:nam quadringen tos iam plus annos tranfillc cogno-
fcimus.cx quo vénït Dominas, atq; completes. Qupmodo
itaq; hocerit ràtionis de anno,ficutïèntife voluëruut hoci-
taq; plurimi : Dominus.mquæ in vnogeflit & docuit, hoéc
Iola præcepit confcribi. Na quæ ante fada funr ab co ac di-
da,primis tri gin ta annis fecund û B.Ioannë, qui dicit muH* pa*
i dum non caperc poffeîfivniuerfa lcriberencur, quae fècerat.
m
èmbroth
fmus 6i-
Lib.de H&rcfi bus.
ließ.
p^nheta itaque Eiaias de anno illo dixit Saluatbris Domi-, hominibus nuntiatam: dibit enim ita, &pluit DommsaDa■ *
ni in quo docuit vfque ad paffionem, &relUrrcdioncm,&. minofulphur&ignem. Et iterum de fpiritu inprimodie : EtW
afeenfionemincalum,ficati& beatiflimitradiderunt,no jpiritusDeifuperferebaturfuperaquam. EtPharao rex ^gypti iTlIQltatc. 1
dc trecentis fexaginta quinque annis , vt quidam arbitran- j dicit : Quis h*c interpretabitur, inquit, nobis, nili qui
tur,fed de anno Ulo poft baptifmum Icilicet, in quo prædi-
cans credèntibus falucis myfteriareferabat de lege pariter &
rophetis , quie olim dida, func teftando atque confum-
mando.
De Gtgantibut tempore Nae.
AL
Dei habuerit (piricum? EtDauid i VerboDominiccelifirmati
funt,&jpirituorit eius omnis vir tut eorum. Poftea vero voluntas
hominumpraua, recedens.atantalcientia pietaris, idolo-
rum mendaciis.*acvanitatibus ftudiole cumproperatinler-
uire,turpilfimaequevit£lèdaremalui(lèt, iudiciodamna-
tioni obnoxio tenebatunita vtanceProphetzdicerent:Sa-
crificans dijs eradicabitur. Et iterum : Dij qui ccelum non
fècerunteradicabuntuF. Etideo Dominus fuamnouanv
prsfentiam oftcndebat,dicens:Qui loquebaturin Prophe-
tis, ecce adlum. Neque ergo Angelosadorari prscepit ali-
■ cubi Dominus,neque mundielementa, neccreaturam ali-
quam,neque idola,quae hominum voluntas pefiima fui fie-
leris& rurpitudinis perpetranda: caufa maluit inuenire , vt
colentescamcffufam operandi mali poflint habere licen- ’
tiam :nam 8c ipfum nomen idoli fpecies doli, 8c forms praj-
uaricacio,de incerpretaribneGraecaeftnuncupatum. Tri-
nicas itaq; Chriftianitatis ab origine mundipraédicabatur ,
& veritas piëta tis fine intermiflione vbique docebatui :nam
8c Dauid docet vDixit Dominus Domino meo. E t: Spiritus tuus
bonus deducet mein viamreäam.Etnemm: Spiritus Domintim
pleuit orbem t er rar um. Et, QuofugiamaJpiritu tuo,& dfade tua
quovadaml NamSalomondocet,quodidololattia abho-
mine inftituta f it : Quiaamifihm filium luum cum diu fle-
ret quidam pater,fecit imaginem eidem ,& vidédo deleda-
j baturin ea,atque ex eottaditam fuifie pofteris, diuerfamq;
A L ia eft haerefis quædeGigamibus adfetit : quod An-
gçli mîlcuerintlè'çum foemihis ante diluuium, ôfinde
efle naros gigantesfiilpicantur,: çum Nembroth non i
ritu, id eft, n on ab Angelo; led äb homine Chus , qui fifi'uis
fait Cham ,inde.natusfit pôftea, <jui & infetiptura primus
Qigas eftappellatus , qupdifte coepitefle vehator,& fortis
homo : vt 8c Gigas appellarerut ip terra : incle dï&uri funt,
inquit ficut Nembrot^Gigas, ita fortis e ft, fi qui ei fîmilis
infortitudinepofteavidereiur. ;Hçminesitaquefuerunt
foaes &àiuueotute rapaces, vaftatores,feulantes, curfitâ-
tes,prædationivacantes,inde velutialieni npnfblummo-
rum, verum etiam vilu Hotninùm-.ehormes etiam, vt contra
natUram aliorum hominum tanta feelora perpétrantes
nuncuparentur & Gigantes.Gigas enïm pe f efymologiam,
terrse monftrum dicitur,ex duobus nominibus compofiiû,
fiüeforma, fiuç vita, fine vifu fiue fortîtudine, fiue mole
membrorum : Na m vt fciaS Gigantés non alia natura, fed
dehominumfuiireprogehieedkos, & inRe- r .. - . , - , l/T,
gnorum hbrjs habes, quos formagrandi & mole membro- impietatismatenammde buraano m genere pullulaflc,
rum diffufos, & ingenti fottitudine ,-cle genereGigantum
regnorum libri annunriarunt , poft duo mülia & rreçentos
annos diluuij,ficut & ilium Goliath,quemdeieckjnpugna
folus Dauidbeatilfimus Rcx & Propheta, cuius&aliorü
talium.carca,iriquir,inftru6lionc portabatarmorum. Quia
ergobeftiali moreàpueritiaad rapinam erant dediti huiufi
raodfhomines, & ^elurii natura hominum mofumque a-
lienos.fcriptura nuntiauk : ; Nam quod ilH Angeli, qui de
coelo deieifti limt,rion fint human* naturas nmiles, non eft
dubium, nififolum,quia nefanda & contraria, contraque
legem fuggerere, fleuri &nunc hominibus faciunt, praeua-
lebantintrantesin hominesiid eft, luadences, ficut Iudæis
inimicus humani generis perfuafit, contra Deum, contraq;
fahdlos Prophetas talia feelera perpetrare , ficut feriptum
eft : Intrauit, inquit,Satanas in ludam.lti igitur &*ante intta- I tesimmundi fpirkujin animas hominum ; ac foeminatura
mal»petfuafionis feelera in orbem terrarum diffuderant.
Si quis autem putauerit elïé iuftum » Angelos ita peccalïè
transformatos in carne., , vt in ea temanhlïè ,aut itafa£fos
carnalescrediderit,violenta rationèdeçernitbiftoriam, ficuti&
Paganorum, & Poetarum mendacia adlèrunt deos
deafque transformatos, nefanda coniugia comififlè. Quod
fi faétum eftaliquando , & nunc fieri non erit ambiguum :
quod autem non fa&um eft aliquando,nec modo fieri ma-
nifeftum eft.Gigas autem & in bonoaçcipitur virtpris eau
(a : Exultabit enim vt Gigas ad currendamviam. Quod in Çhri-
fti diuinä praefentia probatum oftendiepr atque confum-
matum.
H je K t s i s Deo trihuetis Paganitatem & omnia facinora. 60
A L i a eft hsrefis, qua: dicit Paganitatem a, Deo infti-
x JL tu tam , non ab hominum malignitate, & fuggeftipne
inimici vitiorum caufa, ßc facinorum gignendorüm fuifle
excogitatam. Quae ergo a Deo inftituta eft,quomodo da-
mnatur ab eodem Deo ? Nam quod abqriginemündi Dei
patris omnipotentis, Sc filij eius, 8c lanéliSpiritus feientia
nuncia ta fit, non eft dubium : cumeniminlibrocreaturae
mundi,id eft,in Genefi leriptum habeas: Et dixit Deus, &
fecit Deus. Etiterum:DixitDeus:fiapt1uminaria.Etfexto
die dixitDeus.’faciamus hominem dd imaginem & fimilitu-
dinemnpftcam. ^tfecit.Deus non Angeloytiqueperfuafore
in creatione hominiSjlcd filij (ui ChriftiPomini noftri,
& fanóli fpkitus manifeftunveft: habes enim in Gènefi, iq
pfal. 10 9 . .
Ifai. 50. ■
H æ r e s i s Dechrifllatiistempore vltimo, verba
etlvinptim&iibrofanftam-adorandamque ttiriitatem ante ' Veßra.
Dei credentibus. 61
A Lia eft,haerefis, quae d'cit Cbriftianos nuperrimew&
pofterioresIudaeis,& Paganis fuiflè creatos : Ignotans l_____
quod Iudæis & Paganis natura priores creati font, & fide ,'Uud*is &
vita,& tempore,làcrificioj& conuerfâtione. Fide quidem, G
quiaab'Adam vfquead Molèn tribus annorum millibus & |Paganis aI
ieptingentis,omnes iufti Deum & Deum,Dominum & Do jtI9ulorcs‘
minumcolenrés,etiamSpiritnmlan<5lum, veramnuntia-
bant Trinitatem,ita vt ipfamTrinitatem integram fine la - 1
bore polfis cognofeere ab illis beads priotibus & andquis, |
nobis etiam poftea foiflè manife.ftat S à domino: Cum enim
dicit leriptura : P luit Dominus a Dominofuper Sodomam ,&Go- Gemfj?.
monbam/ûlpbur&ignem,quid tibi videtur nuntiareîNonne
Deùm patrem per filium liium>id eft,Ghriftum Deum cun-
â a figna,&mirabilia pcrfecifle declarauit? Quod feiens Dauid,
Dominum patrem, & Dominum Chriftum,id eft,ver-
bum eius& landlum Spkitum nunciabac: Trinitatem quidem
perlbnarum, vaius tarnen paaiéftatis,& fubftaniiæ, ac
diuinitatisæqualenxpqtcntiamhunciabat. Tarnen filium
d'e Deo pâtre elïèprioré, & Spiritum fandum propriede-
monftcauk edocens: Veibo Domini cceli firmatifunt,&fpi-
rituoris eius omnis virtus eorum. Etiierum alibi: Dixir Do- 109
minus domino meo., Et omnes Prophetæ de verbo 8c Ipiritu H
nuntiauerupt vbiqufc,ita d içentes rEtfadum eft verbum domi-
niad me, &jpiritus do mini fait ad me. Ergo non eft fidei caufa
temporalis Chriftianitatis,fed ante Iudæos& Paganos,
in lege quidem ftudentibus,& quærentibuserat manifefta- .
ta. Nuncautem cupiéntibus vox patris' omnipotenrilque
fcientianunciabaturalàndis illisdoßoribus & perfcàis.
Vita etiam non alia priores illManâi nifi hac ; in qua nos vi- :
uimusytebantur: vfquead Abraham enim non circuncifîo-
nem habentçs,noniàcrihcijsgaudentesDeo placebant, 8c 1
iufti in omnibus abeonuntiabantur.Dixkenim Dauid; Sa-
crificium, Deocorcontribulatum.Er.lmmolaDeofacriftciumlau-
d«.Etquod hecelÏÏrateindocilitads cogente, lacr.ficia tem •
poralia,non perpétua , nec vera fuerint indicia Iudæis,nec 1
: falutaria,dicit propheta adludæos.Eccecgo facio noua, &
priufqua veniant y annunciatafiint vobis. Ante ergo Iudæis [
Ifaias teftabaturpropheta: £uü enim hac exquifmt demand Hier +
: bus veftris î Et ite'rum Circtmidite corda vcftra,&noncorpora
Quale