) Nunquid nam rcminifci potiiit cum hæc feci (Tec agre f- quia aufiiti fuftius, & audiemur, vt tit poflis cum omni
fus facerc qüod dixifl’ct eipeus, Vade, egpcro tecum, tuafragili fublimitate iacerc fob omniumeiusleriiorum
Ybicftillud,quod ftcundumpræcëpium Dei demolierit calce : led Sc quod morulæ aliqiiæ fiant, vt non iam fan-
Baal&lucoseius e^cid,erjt,& Deo obtuleridacrificium ? âae'fuæcecîefiæ, exrin&isvobis Arrianistribiiat plenam
vbi eft illud quod dixit ad Dei nuncium fibi dicentem, ; fecuritatempacis4eft caufailia,quia lit dignum teaduer-
Domiiutstecuwpotens viriute in me Domine, ô^fiefi Dominus no- fario farniente ad omnium veniri probationem, Dicis, fi
btfcum.&quidapprehendcruntnosomniamala hac, & vbi flint lyiaie ftciiremsfi haerefim teneremfiam in me Dcusvindi-
mirabilia eiusquaretalerunt nobis patres noFtri dictates, N««ç ex ; caflèt.Audis lacrain loquentem feripturam etiam àliëni-
Aegipto adduxit nos Deut, & nunefpreuit nos & tradidit nos in ' genae diu pèfjeççiflë Dominum,& tarnen poftea confecu-
\maim Madia Dominus. Nunquid repetebat tempore quo cos mérita fa&oifim fuorura. Dixit Samuel mànu ad Saul, Mißt m
contra Deumfa cere tentauit, quod ilia confecuti fuif-
ftnt mala propter idololairiam ? Àtvbierepti funtvt vi-
ueient line aduerfàriorum timoré ab omnibus illis malis,
quitus ft dicebatcum omni prægrauatumpopulo iillieo
facit rem per quam Sc tpfe Sc omnis pariter populus propter
idololat nam fulflet traditus in manusadücrfariorü.
Dominus vtvngerem te fuperlfraelin regem, &nuncaudivocem
verbiDomini,Hac dicit Dominus omnipotent, Nunc defendam qua
fecit Amalecbtibi ifrael,quemadmodum obuiauit tibi in via quam
afccndittt deAegypto,&nunc vade &percuties Amalech,&omnia
ipftus■>&non concuptfcesex Ulisaliquid, fed exurminabis ilium, &
ahatbematizabts ilium, & omnia itlm,&nonparcesilli,&occ't
AudieratDeum quod idolis feruiflènt dereli&o Deoillis ; desomnia illiusà viro vfque ad multerem, & abinfantevfque ad
cunda ilia malaaccidilfe. Meminerat prophetam locu- ' nutrientem. Et infra: Et venit Saul vfque adciuitatem Anialec,
tum,& tamen ea die qua nihil fad i funt ante eos inimici | &'acceftit,& obfedit Amalecin torrente,& dixitSauladCineum,
eorum,cenfifit rex ille in vecordia cui dignaris efïe fimi- Vads & déclina è medio,& déclina ab Amalec,& noli apponere te
lis,idolis quam D e o , qui illafibi praefticeracfuiflëfamu- ! cum iÜo,quontam tufecifti mïfericordiam cumfilijs lfraelcumafce-
landum. £f/ecera«t,inquic fcriptura,^/ÿifrael malignmn an- derentex Aegypio, & dechnauit Cineus de medio Amalec, & perteDominion
Deum,& tradidit in manos Madia annisfeptem, & tuf it SaulAmalec ab Euilatvfque Sur, qua eft contra facïem Ae-
praualuitmanusMadiavaldefuperlfr:ael,&j$.feceruntfibilfrael gypti,&comprehenditSaul Agagregem Amalecviuum,&omuem
ante facïem Madia cnptas in mont tb us ,&fpeluncas,& mommen- populum eiusoccidit inoregladij.- Vides quomodo,tardéli cet,
ta-Etfattumejlquandofeminabatifraelafcendebant Madiam & confequutifuerintfcelerisfui fad um, & tu,inquis, nili
Amalech,&filijOrtentü,&afccndebantfupereumi&cotymitte- beneageremnunquamdiuregnatem. IpfumetiàmSaul
bant cum eis}&corrumpebantfines terra, vfque du ventosgazam, inuemmus contra Domini mandatum quia fecerit,quod
Cnionrelinquebantad vitam bute ifrael otiem, necvitulum, nec Fueritreprobatus,.& tamen diu regnauerit poftreproba-
aJinum,quoniam ipfi&iumentd eorum afeendebant, & taberna- j tionem, polleaquam dixirad Samuel Deus, Poenitet me
culafuaadfcrebant,&camelosfuosducebant, & adueniebatficui ' YnxilTein regemSaul. Ettuinquis, Ego hifi redè fuiflem
locufta in muiutudine-.quoniam non erat numerus, & adueniebat ! credçns, nili qûomodo eft Deo placitum viuerem, nunfuper
terrain corrumpere earn,& pauperfa£tus efilfraela facte Ma-
dia,&clamaueruntfilij ifrael ai Dominum propter Madian.Mißt
Dominus virum prophetam adfiliosifraeli& dixit iüis, Haç dicit
Dominus Deus lfrael,ego fum qui adduxi vos ex Aegjpto, & eduxi
vos de domo feruitutis, & abftuli vos de manu régis Aigjpti, & de j
manu omnium perfequentium vos, &eieci tiles à facie veßra, &
dedi vobis terram eorum & dixi vobis, Egofum Dominus Deus ve-,
ßer,Non tmtbitu Deos Amorrhmum in quibusvos inhabitatU in
terraipforum,&nonexaudißisvotemmeam. Quid poll hanc
increpationcmDominiracicHierobabelqui dicitur etiä
GedeonJmoxvt iöimicumfuamvidet dedudum adni-
hilum, m oxvtvniuerfiilli aduerfari|, qui vt arena maris
fuifle narrantur funt madati* & noingenti nümero Ifrae-
licarum.fedin trecentis viris. Mox vt omnes reges.vidit
alienigenasintcrfedos, fabricateamremper quam pof-
lint in Deum delinquere filij Ilrael, & tamen quadraginta
annis etiam poft tantumfaçimis commiflum regnalle hic
inllraelinuenicur.Noneritergo mirandum fi & tu làcri-
legus adhuc degas in corpore,quando videas Gedeonem
regem quadràginta annis vixille poft idololatriam com-
miflam,regnoq; fiio potitutn, etenim quieuifle Ilraelitas
X L . annis,nec aduerlarios in eos omnino permilfos , nec
yllum eis idem fuifle döminacum éx aliemgenis,propter-
eaquod cxclamaffcnt ad Deum, fcriptura loquitur iacra.
Talia circa conlacrilegos tuos fecit bonaDeus,oftendens
ft quidem totüm potentem,illos tamen indignos ad con-
ftquendam requiem, qui nec vnadie quidem poftrece-
ptam requiem tantorum periculorum, illi qui tâcam præ-
ftiterat miftricordiam ftruire delegiflent. Cum tales fue-
rint Ifraelitae,tarne pro uia pietate pepercit eis, etiam poft
hæcgerehtibusid6lolatriam,nec itatim reddidit, fed ite-
rum tempore qdöeiplacuit tamen reddidit, non eis im-
piyièidololatriæreatuscederepotuit; I t a & t ib i , Con-
ftanti,erit repræfentaturus, nili tibi pr&uideris interea : fi
Ifiaelitæ feruientes dæmonibus; derelinqueates Deum,
cum tarn cxtràneifuiüentà notifiaeffedi Dei,tamen mox
vtafeenditin cordailloruin , quia ille fit Dejus totum po-
tcns,qui eorum patres eduxiflbt de terra Ægypti,exaudici
(lint öc iiberatide manu Madiæ*& ab omnibus perftqué-
tibus. Quidfentis arbirraci nospolTe Ghriltianos eripi de
manibus cuis,an necneiquod lciam es peruidens nos tantum
Deum colcre Abrahps, Ifaac, & lacob omnium
prophetatum, apoftolorum, & mareyrum. Crede mihi
quam profedo nunc vfque imperareih> & vthæcpenitus
polfis haurire quædicimus propter Saul,acdpc quæ contra
Domini fecerit mandatum. Etaccepit Saul & omnis populus
eius Agagregem,& bona regum & armentorum & efedrum &
vinearum,& omnium bonorum,& noluerunt dißierdere omnia bo- |
na,fed & omne opuspretiofum referuauerunt,&fuperuacua dijper-
diderunt.Et faäuni eß verbum Domini ad Samttelem dicens,Pceni-
tet me quoi conßituerim regem Saul, quoniam aüerfus efla me, &
verba meononßatuit. Et contrißatiuefl Samuel ,& clamauit ad
Deum tota iw£le,& ante lucem,& Samuel abijt in obuiam lfrael.
Et infra: Et venit Samuel ad Saul,& eue Saul offerehat bolocau-
ßum Domino,et initiapradarum quaattulit ex Amalec, et perue-
nit Samuel ad Saul,et dixit illi Saul,Benediftus es tu Domino,Sta-
tui omnia qualocutus eß Dominus, et.dixit Samuel, et quaefi vox
hutusgregis in aurtbusmeis ,et vox boum quam ego audio ? Et dixit
Saul.de Amalecattuli ea,j 4. qua pradauit populus optimagre-
gis etboutn vtimmoletur Domino tuo regt, Reliqua autem dijper-
didi et exterminaut. Et dixit Samuel ad Saul, Ndnne minimus e-
rat in confpeäu duxfeeptrorumde tribu ifrael.et vnxit te Dominus
in regemfuper lfrael,et immißt te Dominus in viam, et dixit tibi,
vade & differde illos quipeccant inme,Amal$c,et expugnabisillos
vfque dum confutnes illos. et quare non audi fli vocem Domini fed
mpetiuißi ad pradam,etfecißi quod malignumeß cor am Domino,
et dixit Saul,Quoniam audiuipopulum, abij in viam, quam mißt
me Deus ,et adduxi Agagregem Amalec, et Amalecdijperdidi ,. et
accepit populus pradam gregis et arment a prim aria illorim qua
differdtdi vt fociificent coram Domino Deo noßro iii Galgala, et
dixit Samuel,Nunquidvult Dominus bolocaußa et facrificia mugis
quam exaudire vocem Domini, et ecu ditto, audientia melior
eßquamfacrificium.etobedieptia quàmadipesarïettim , quoniam
peccatum abominatito eft, dôlores et gémit us ad te adduxjßi, pro
quibtù nullius momentifeeißi verbum Domini, nnllm moment}.te
faciet Dominus ne régnés, et dixit Saul ad Samuel, Peccaui quonia
prateriui verbit Domini,et verbutuum,quoniam ttmui populum,et
audtui vocem ïllotu.et mine auferpeccatum mcu. Relier ter e mecü,
adorabo Dominum Deum tuum. etdixit Samuel ad ilium, difrum-
pet Dominus règnum tuu exlfiaeldemanutua bodie et dabit illud
proximo tuo meliori te. & infra: et non admit Samuel amplius vider
e Saul vfque ad die mortis fua,quonia lugebat Samuel in Saul,et
Dominupcenttuit quonia regem fecit Saulfûper ifrael, et dixit Dominus
ad Samuel, Quoufque luges tu in Saul,Eue ego expello ilium
neregnetfuperlfrael, & impie cornu tuü oleo. & vent mit ta te ad
Jeffe vfque in Bethlehem,quoma audiui infilijslejfe mihi in regem.
Cognofë,
}.Rt£. »,
1 1. Reg. il.
GbgnoftèreiampöteriSjiGonftantijetiam-reprobatasi^
Domino * etiàm ad æternam deftinatus mortem'jdiu re-
gnarepoftàelidtïmgraue'commiflui^
videas pofteaquamvndu.sfueritijniegemgloriofusfilius
iéfleDauidjtameifSàuldiuregnaueiici&'perftquendiet-
iameuiii quem fibiDeusin prophetàm arque régem ele-
gerat, h a b ueiitpo tefta cem ,,içaliisbonüip, iniuftusiuftö,
Qeo ’odibilis pérftqùebatur eum qUemdiligébatDeus.
Cumhæe ita lint, negloriefis..quià’pûft tantum facinus
perpetratumfis viuens, hadenus vtvixentSaul/fed ad-
uertecuiiirmoBi;vindidapioceflèritcireaSaUl,quod&
,circa te polfitprocedere.nifi tibimec confulas.Si enfin circa
ilium fi c e ft indign atus D o in i n u s, p ri ihô curprædam
contra incerdidumacc?perit,fecund6cuEeiushoininem
Dauid ftierit perfecutus, quanto:magis cirçate indigna-
tiqnis eiulpröcedat vindida nêeeflè eft: circa te.cuius ad-
ep ingèntià funt'fcelçra, vt etiam in facrilegij Venires rea-
tum. S i inalè,inquis,egiflem,fi,quomödb'ldicitL'ucifèr,
éflemhæreticasfiain mihiabftulillêt Deus regnuin. Ajsçit
peetiamSalomonemfuperuixiirepoftidolplatriamcoiTi-
miflàm,& in telligerë dignàre tequôquë talëtn eftëqualis
'file p o ft id ololatriaip fuerit. Et fufcitauit Dominus fatan, Sa-
lomoni Ader ïdumaum & Efrom filtuin Anâdeth in Rematbad,
Adragas regem Saba Dominum eius, & congregati funtfüpereum
viri: Et eratprinceps congregationis-. &praocCUpau.it Demafic ciui-
tatem,& feditin ea,®nauit in Demafic, & tränt Satana Salomons
érlfrael omnibus diebus Salomo nis. Piobauimus tibi
etiàm Salomonem aliquot' annis rég n a liep o f t i d o lp la-
ttiam,& vtique iam npn Deo,fed diab'olo ftiuien te mund
o,& diâboliçis hpminibus notatur hæliflç, ita & tu hæ-
fens es bön faerfiegis tuis A trianis, qui lice t àdhuc in eor-
pore-fisjlicej in regno lis mariens, tamen tàlis ëflë iiiuepi-
ris qualis.fiaerttS alö m ö n ,‘p o fteaquam D è um derelique-
ï i t,öci d ola. fuerif lecutüs': talibus nos àdhaererè volüeras,
quàhbiis Saïo.mónfecërit adhærere lfraelitas, vbi fuit ille .
amor Dei , qui'’fuiflèpairatutper (àndasicriptm apud J
Salomonem, temporé ifto quoidoiadigfiatüsë lffequiq
derelitiquere Deum,; yndehöe? nifi qulafadus o innino I
fuerit homdalienus abiritelledufobrior Nolö cibi plau- I
das, öuod cum fis blalphemus., & deftrudor Dfei rel|gio- 1
his,tamen ^dnuc habeas regnuin & fis fuperbiens polt fa- |
çrilegium tuum,cum&R:öbóam;filium Saiotfibfus ido-
•lolatriam'facientem vixillë ihueniamùs M regno viginti
annis. Dicit enimlacrafcriprurade'eo, Etrtx Salomon dor-\
miuitcumpatrib. fuis in ciuitateDauidi‘&' reghauitfiliuseiusRo -
boam pro eo inUierufalemf&eratftdecimannórum cumregnant,
ér.viginti annis regnauit in-üierujalem. E t irifra ; & fecit mali*
gnum ante conftféttum Domini, &no abijt inyia Dauidpatrisfuu
Y t igituf tam Salomon ex qüo idolis ftrnetdignatus eft
mancipafe, quam eius filius R oboâm, qui ft mper idolis
fuit ftruiens^cum non ambulaüefïnt in Dauiditineribu®,'
tarnen vixeriht i n tegno,& vtrique régnantes ad v it* vlei- !
mum diem peruenerint, quomodo temfiaris ad témef, J
cut poft commillfiin piaculmn in ëo Iedere degens rex-
luperbias, qiiodneq'ue tibi regnunf neqùe yita auferatur '
à Deo,quando videas 'etiam H leroboam, Do'nini religio-
nem funditus vertcre vt tu faille cpbacum , & tamen fii-
peruixerit annis quà>n pluriinis , & quidëin in éo fcelere i
manëns fi cuticriptu ure ft,:£r er at homo ex monte Ephrem fer- j
uus~Salomonis,&nomen ei er at Hieröbóam, & nomen matriseius (
er at Sur tram, muiterfórnicaria. Et alio loco factum eß'Pt [
qudiuitomnis ifrael.qiioniam reuerfus eft Hieroboasex Atgypfo,&'
mijerünt&vocauerunt eum infynagbga-', &;jfcregntfièdueriint
eum in lfrael. &. ÜAi&} ktdïxit llierq.bóM in corde fuo^Nunc re-
üerteturregnum Dauii.fi ’efcendèrïipopulus htcfacrtftcium offirre
in domo Domini in Hierufalem, & cov.uenetur corpopuh ad Dof
imnumfuüm Roboam regem Iuda Tune tgitur Hieroboas cogitauiff
& abijt, &fecit, duasfituliùduriits,& dixit a0 ófülumrSu0 iat'
vobis afcendiffe tn Hierufileni,Eccefunt dij tufifrati qui reduxerut
te de terra Aegypti, &pofutt vnaminBeihel,&vnqdeditin Dan,
&fattumefthocverbuminpeccatum,ërantecedebatpqpulus ante
faciem vnïUs Vifula vfque Dan :
\fecit facer dotés partem dliqtumpopuli, qui non er aßt exfiïijs Leut,
\&fecit Hieroboas diem feßum in menfé ottauq in quintadecinia
'^tienfisfeeundum diemfejtü luda, & afcenditififacrurio,quod fecit
in Bethel,vtfacrificaret ante vitülas qaas fecit, & conttituit in- Bethel
facer dotesexcelfor um quosfecit, é ’afcentliiinfacrariumquod
fecit in quinto decmo dïémenfe dttauo in dle fefto quefinxita cdrdé
fuo & fecit diem feßumfilijs ifrael. Nolo ergo gl oriëris quod
cuinidolplatriamfjsgercns, tarnenviuasregqi pblfidens
gloriam,quando videas hunc Hieroboam viculas fcciflè
aureisipopülum Ifraelitarfim cohu.ertifle ad idolöJatiiä,
& ramen nonfólum nóft ftatiin vt deliqueratêxtmdum,
led & diu vxüere penniflum.Nuhquid n.onpotüeräfDeus
eoldemregesidololatfas remouere?ftdoftenlurii eft quä
fitis ingratiDeo yos,qui cum tantum exältenlini,tarnen i-
pfumquivospxaltatjrion folum obliuifcatniniiftd & M
hup eundem in ftruis eins perftquaminfireligionem eius
tollëre cupiénfós èrnediQ.C^oditaèflc'fexiAiusregis co-
gnplce faÓto Hiëiroboï, qui cum fuerit filius ancill^,cuin
'ft melnipiikt ortiimde merecrice,curh règnum äcceperit
DöminifuiSalompnisin opprobrium eiuldem Safomp--'
nis,, cur delinquens Deum adidolaftmet verterit, cutnj
iuquainifciüeritfibiregnudärumaDeö.Hierpboasprb-
ptéreaqüódSalornptt Dominuseiusfidolafuiflètfteutus^
tarnen ha'comhiaducenspro’nihiió cögitaüït idolä fßcei
re,Sc ipfis cum omni populo qui Deo ftruiebat,èfle n^an-
cipatus quam Dëö viuö, qui llluinex mulierfiinèretricis
filio fecerät tegnum habere Sälomonis Domini fui. Nè i*
taque mireris quod vobis ingratis in ipfiim delin.qüenti-
bus parcat: ftd illud Hortor'videas, quod tatdê lic e t fi in
hac tuä manftris fiequiriä fis petcepnirus ea quae omn es
inlacrilegio perceperunt prcedpce'flores tufi Hbftämur vt
temet tantfs a mails eripere dignerist Sets häbetis infuper»
non tu primus facis.’ videinus efiain iftiinfHietöböam
com rn oniciohemD omini düxifle prö mhilo,Etfattum mg.
i n qüi t,int empöre illo.éH kroboäs exjt de Hieru(alem, Q- inue-
i niteurn Achias Silonites propbcccsin via, & Achiasopcrtiu eratve* Ï
I ßimento nouo,& ambóerant tn cdmpo.&apprehendit Achias ve- I
\ ßimetumfuum nouum'quodfuper fe habebat, crdirfÈf iüud dito- ^
j decimfciffum,&.dtxtt'adHièroboamf Accipe ttbi iMm ftiffur<is+ f 7
quoniam hac dicit Dominus Deus ißael,Ecce ego dtßumpo fegnum |
demanuSßlomonis,&dabo tibidecemfceptra,&duofeepira erunt j
illi propter feruum meum Dauid, &prppier Hjerufalem ciüitatem]
quam elegtexomnibßnbubw ifrael,pro qUibmdneliqujiml,Salo-1 '
man, &feci} Aftdrteidälo immundo 0 loniMm, & Gdma idolo l ) /
M.oab,®t eorum,rehfeonijihorüm Ammon,&nonäbqtin vias
measvtfaceret quodrèttüm eft cor am nie,fifiitfecitDauidpater
itu-,&non aceipiam regrium tottim demanüeiiisjn dtebiisyitaem
propterDauidferuum meum,quem elegïjquónïanicohtrafaciaïdï
per. omnes dies vita eiiu jj& acc’ptam.regnum de manufilij ew , &
dabotibifceptradecehi.fllioauteme'mdabqduofceptra^ytfepöß-
tiöfertio nieo Dauid ommb.diebus cor am nie in Hierufalem ciuiiate
quam elegimtht.vtporicrenomen meum ibt,&acc~ipiam te & | p
.gnabisin quib.concupifcitamma tua,&tu étis rex m jfrael,& ent
ficuftodieris omnia quacunquepracepero tibii &.ierism vias meas|
&fecerüquodreclumejiinco%(peäu me(), &iuft:odiempracepta
mea & mandata meafieüt fecit Ddtiidßruüsmeus , erp teetim ,&
adißcabo tibidomumßfeiern,ßcut adtfießkiDdutd. Gum audiei
rirhscaDeohomo.örtusquifuenfexmeretrite, homo
-quife meminerat natu de ge ne re ieruili, nu n quidpoftea-
quamimpleta'luhc omnia qu« promiftratDominus4ilii
quifibi faftta promifeiat jcft obfteundatuis, Sc non ftatiru
vtexaltacLiifilevidic,cpnciaipfumaufpicatuseft4nonfta-
tim quo modo fuiflèt Deus derelidus ab. omnibus cultp-
■ rib us fiiis opera eft data per HieroboamjDicirur tibi a rio-
i bi|, - Qhod nili te cqtrexcris, nifi in vijs Deo placitis elfte
fcospensjlis npuo periturus exeplo,& tu m tua maiicns es
ihiquitace,in tuö es perftiicrans lacrijLcgioinon npuutnfi-
quidé ifti Hierobpaeregi:& Deus per hominéfqü ilia qu*
iam didafunc'perferriteceriCj&cu ihgéri detinetur filius
ems inHtmicate.nnftiic ad Dei domeftieüj & audicric fit--
curav^c'tämen cum ea qu* fibi fucranc ccia malapromifla
vidèrcj: impleri,file magis ^tque magis conrraDeüm fecc-
ritjDeivolueri tde ftiui dom ij. erat exilu,&
nonie fefeUabeth,htceratfexagtnta a'nnoru,& verbü Do-
minieräteitjlioftdtxitlhtroboamadyxoremfuam,Surge et acct-
pe in manu tua ho mint Deipanes etcöttyrifesßitjsew,et vuas et ras
miüis,et fkrrexit muher,et fecitficut dtxtt et vireias.ct Achrnb ho-
mofenexerat vfedettocutieius f caliginabantur videre, ee furre-
111
pedieba
tut ney
derer; \