A
Dines fta_
ttum fuorû
animo* ex
fpefta^
tuis exfulci
fidem
habcnt.
B
Hx fedes
Chri-
ftü $aflum
eriit limbus
Nan,peter AhahxnifidfiqtuTexmorttitttent adtllot.poemttn- j -borantibiis petfoliiit)<cd multisquoq; partibus kbprum
turn agent. Cnr.dmcsifthæcdicir.î Quiaipfe Prophetas j exhaoftoturó pondéré majora. ^Queroadmodumfapiennùlloprorlusfm&
ü audiuerat. Quæ enim ab illis. prodi- tifliöius Paulus alicubi difertèid exponirjfcribit enim:Now |Ram g.
eStabänt>eapropalamcontempler«,fabularumcp,loco [nmeeniigntfafimisbumttmpcris,aiftimramglmantjquere-1
habuerat'. Ex qua re conieifturam faciebat, fuos quoq; fratres
itacomparatos elfe. Volebat e'njm itadicere.-llli nunc
rariocinantur.vt quondam tgomempb quis inde aliquan-
doredijt! quis ex mortuis vnquamrefurrexks quis ea.qup
apudinferqsfnnr,eHatrauit!.Eapropterfiquisexmortuq-’
rumgregeadiilos accedere't, non denegarenc ill!
verumdiaisilliusftudioseintenderenr.
Ait’autem iilr.fi Mayfen& Prophttat non audttmt.nequefi quit
exmortnisrefurrexerturedent. Remica habere puraj, iilos,
quiferiprurisnon credunt, iliorum quoque dicta docci
raceres qui ex mortuis refurrexerunt, id Apoftolorum a>
tareludsidare oftenderunt.Nam cum hi Moyfcn,& Pro:
phetasaudire femel dectedlaiienr, neque mortuoscxulci*
taros ccrnentes, crcdidcrunr. AnnonLazarum perime-
reconatifunt! ndnneApoftolis, efto. permulti tempore
quo Chriftusin crucem aftus eftex mortuis furrexiflent,
hoftiliterinfnltarufit i Portoatitem per finum Abrah*,
Ifaac, & lacob, fanfim Dionyfius Areopagira , diuiniffi-
S X 3 masillas, fottunatafqt (edesdeiignatas aflerit, qu® omnes
funtempy- juflospoftfcElicifiimam coniunnuacioucminttaieie reel“
Ie m‘ plant.
Cap.iÿ.
Hekir.
Quo fen fu
Apoftoli .
augmentu
fidei expe
tiuerint. c
Quo’ tede-
tit domi- '
nuscû dixit,
Ü habu
ciitis fide,
Vt granum
finapis. ' ;
Cap.ij. g
Humana
eglouam.
Caufa fu-
pc’biæ Cx-
pe fun t prç
data quæ
dam opera.
D
Quid Dominus
de
beat -feriio,
fi.quid lui
eftmuneiis
piafter.
Quid item
fetuo im- '
mineur, fi
officium
pti> laboxi
multis
fDominus
C A P V T X V I I .
IMpoßibile efi vt non veniant fcandala. De fcan dal is vfqhe
ad ill ad: Dimitte tlli, lCriptum eft in Euangelio Mat-
th£i. .
Et dixerunt Apofioli: Domineadauge tiobisfidem. De veteri-
bus Sanäis proditum extat,fideinuentos probates, fan<fti
itaqv Apoftoli hosajmularicupidi, ad Chriftum Dominum
dixerunt: Domineadauge nobis fidem. Non petunt autem
fidem fimpliciter; ne quisjjlos fide caruifle exiftimet,
fed fidei incremencum,hoceftjCertam in fide ftabilitatem.
Dominus autem gratiae huius iilos capaces fieri volens,
ait: r . K ' ’* ‘ß
Si habueritisfidem,ficutgranum finapis, d'tcetis huicarbori mo-
ro.eradicare^&c. Si vis fidei,dixericquifpiam,tan ta eft, vt id,
quod vfque adeö firmatum, & in terraradicatum eft j alio
transferre valeat; ergo in vniuerfum nihil iraimmotum&
folidum eft I quod fides loco mouerenon qüeat > Nemo
itadefipiät, vt Chriftum Dominum, ad folum ftuporem
& adiäiratiöne m ;excitandam, hsec dixifle exiftimet: non
eo enim fine ilia deprompfi tj led ad proeürandam & pro-
möuendam noftram lalutem&vtilitatem. Vdluitenimj
vt hiücdifceremuSjdiüina virtutis pondus tantumelie, vt
nihil non polfit. Verum de grano finapis dilputatUm eft in
Euang.Matthaci. ■ ,6
jQuis autem veftrum habensferuum. Menshumanalua n atura
räpitur ad inänis gloriae ftudium, malum ytiqueperi-
culolum, Sc Deo Qpt. Max.admodüm exoilum.Cäula autem
mor.bi huiüslsepelunt prfeclara quaedam ladta -r qui"*
buslaudem & comniendatiönemapudDeuih promercri
videmuri Etenim ihfernahs illedfacbiömnifque mali ar^
chitedlus diabolus, quolHam nonnunquam hucagit, vt
vt Deum,prbpter vitam hönefte laudabiliterqjinftitutainj
. cffildÄem gldtiam iure fibidebere exiftiment. V thx c ergo
peftis'ömnium peftilentiflima^‘medio profligecurj Chri.»
ftus Dominus lerui hoc loco debitum -t ob bculos nobis
pönifjair atitemiV
Qütieftuin habensferuum ardntem ,autpafcentemboues, &c.
Dpcetper h£c, domiriiexpöceftatis virn, promptam vbi-
que , expeditainqj obcdientiam, tanqüam cercum debi--
tuma leruisexigere. Neqi enim vllarn, äitille jDominus
gratiam debet ieruo, fi is iiludprteftiterit, quod lecundum
lerüitiiris conditionem pfaeftare obligabarur* , Qiiamuis
ergoleruuSjfi id, quod oflicij ratione explere tenebarur,
nonexpleuqrit, ptEnarpericuloleleexponat,attamen ob
iniuhtäi OfJeris cxple'ciqnem,nulia iili debetiir merces,aut
gratia» At licet res itahabeat,nihilominu$ Deus & Dominus
nofter, pro fuafingulari hberalitate , §cin genus no-
tirum benignirate, non mpdopr^mia läboribus pariala-
Uelabitur innobis. -
Itcitm ingredereturin quod dam caßelltm y occurrerumWtde-mMii's mi I
cemvtrileprofi. RurfumSeruatornoftericfusChriftus,illu-|^<u|1o°Pt-
ftrismiraculiöpere, gloriam fuam pandit,quo, velha era- Jcat'ifrauè
fionë, exedrdem àmentcmq; Ifraelem ad fidem p em a h a t :!^ ^ ^
Veriim vr ex leproforum quorundarh fanacione ciarèco-
gnofcërç Jicer, perftitit ille in liia obftinatiprie, & infideli-
rare æquèatqj ànrê.Hienim lècundùm Molàicælegis prç-
feripuyn, èciuitatibns & caftellisiran quam immundi, ex-
clufi>Çhriftoiterfaciëntiobuiam vénérant, eundemqj,vr
àmorbo,quôtenebaiuur,lèfeliberaret,enixèrogauerunt.
Isjutem cùm beqign üs &clemens elfetjçfprtis illprum mi-
ferrusi lepram profligauit. E quorum numéro nonem e-
rantludæijvnus auremSàmaritanus.Cùm autem abirent,
Sacerdotibu^, vtiuffi erant,lèlë oftenfuri inter eundem la-
nitarepotiti funr» Et quidem nbtfëm iti ingratam oblmiP“
nem lapfij nonfunt rëueirfi, vtdarentgloriam Deo : vnus
aùtem folus, Veille quideql alienigeria,debitam gratiàrum
aâionem obtubt.Promptioresnamqj propënliorefqîfue-i M B
ruht hi lèmper àd fidem ampleâendam, quàm ingrati lu- jiudsi?UJm
dæi. Qüare Dominus, nontier ipqüit,rf«m mundatifuntt &
nouem vbifunt\ fi ' I . I
’Ecceréfitium ï)et intra vos efl. Quàd hîc dicitur, eiufmödi
eftjn veltrae voluntatisarbitrip polîtuméft accipere regnü
Dei. Cuilibet namq; mftificatiohis gratiàm per fideni in :
Chriftum leîiim adepto omniqj virtuiiim généré ëxpoli-
tOjCoelefte regnuih conlêqui integrum eft.
Et dit ad dtfcipulos fuos: ventent dtesfi&c. Cùni lànéfcos difei-
pulosad quiduis -, cruciacum ik moleftîam ciere narum,
perteréndum paratöSjnecnöh âd bmhe patiëntiægenus e-
gregièinftruâosyellet;quohimirumhacTanonepLobad
ôc expoliti, integnurti Dei quandoq; pplïent ingredi, ait
ad illôs: Ventent dtes,quando deftderetis vider e vnumdtemfilij hominis
, tynorividebitis', hoceft : quando vno die cum illoin
terris verfari deliderabitisi & non obtinebitis. Nam etfi
tunequoq; cùm æcacem cum illo in terra degebanr, crucis
expercesnon viuerën'tV atrafné poft illüm àdcoelosallum-
ptum, thhltisgrauiotibüs mâlis rentati fuerë. Iam maio-
runimaiorum,qu2ecënliciincumbüntjÇomparatione,le-
uiorà mala quodàmmôdô ôptabilia funt.
ïccehicefi3eccèUlic. Defecundo,incxfpe61atoqueChrifti
àduenttiivfq*, ad illud non redeat retro,Ccnptum elt ad Euan-
geliùm Matthii-.
Sicut faâumeft ih diébus Loth. Adrett in exetiiplum vxô*
rfeni Loth, quæ pofteaquàm è Södömislemel égrefila,con-
üerlacftrëtrè, mucataëftiti ftacuam lalis, hoceft, conbërlà
eft in lapidem. Qui h &c Loth quoq*„ eprumq,., qui ignis
•& fulpbrtri's màteriain Sodomis effe6ti fiiéran t , menu ni t:
quô nimtru«nvnuliiquemlibet per hæc moneat , ve operi-
bus Ipiri talib us i m pigrè incumbatj neq;lcmci exorfus,ie-*
‘ trà facile relpiciat hoc eftdeiîftar.
C a ? v t . ,X V I I I . '4
DWmicebat autetti &pdrabotani ad ißos, cjuöniam oportet fempe?
orare. Perparabblam, quam Ghriftus Deus & Dominus
nofter, de iniquoiudijce, qui erat in qtiadam ejuita-
(e,hic proponit,ad iugem indefeflam^} orationem nos ex-
ftfmulat^ Näm fi frequensvidu*aditus, öcinterpellatio',
hominemvfqiadecnmproburnalioquin &lceleratum*, v f
neq; Deü timeretj neqjhominem leuereretur, ernplÜuif,
ita vttantum non inuitusiUam deaduerlarioluo vindica-
retjquömddp ter milericors,improbitatilq-, olbr Deus qui
manutnauxiliärem , & feruatricem, nunquam npn illis
porrigit; quiipfum diligunt,illosnonfulcipiat, qui dies
no&cfq; fiipplic.eseum adeünrj^ebldemq; tanquamele-
«ftos fiios,ab aduerlariorutn iniuria non viudicet f Et h ®c
quidem faptftus Cyrillus« ■
Quin beatus Chrylbftomhs qtioque in dinerfis ler»*
monihus, vbideiniquitatisiüdicedllfetit i virum illuro
Per fluces
&nu<le(tiu
filii regno
:apeflcndo
doucus
• cdditur.*
p ;G
Apoftoli
poftClirilli
ad ccelum
afcculum
peffi ^uàm
Cap. 2 4-
Opeiibus
Ipiritahbw
siinp gicioa
cumbenlis
^toilil
Coé'pio opt;
dellßcBdum.
H
Öhiifta*
per ioiq»1
judicis p»*
rabolai" *“
iug« m c
tiouein i
cxltiuiulEDeus
fef
ligemibuSi
»iMtiiidf:
toanu®.
Mnquan»
non po®
‘unjiiid^
n iU»m
qjueüe
ntendöt:
n Euau-
liutnq
.rte,rtclaisicinço
' us, 'iuxr*
WifB dSem-
Lltiàtide
'tparabo*
fidePha
:o&P“*
miquumöi exlegem fuifit* tradit, atqüebqë ip.fum liicçum' cæcuSad Chriftum, 'tanq^.am ad omnipotentem Deui^ i j
Euängelium eoipfo- quo.quc bftcntl it:, quod Domui ns di- ■ nominat autem illum.filium D auid, liquidem in Iudail- i.
g | AUditequid iudex iniquitatis pßM ifCikfiiitcm nwfiicïèryÿi-
diclam elector am fuorum? Siquidcmper verba hæc planum
facir,’aliuni eile Dentn,alium iniquicatisiudteetpv. Quo-,
modo ergo poft tarn llluftrem demonftta'tioncm , quidam
iii animum inducere non horrent: imoverô palam effuti- ;
re audent,Deumipfuminiquitatisiudiceip,efie|Prqie(^.6
res d t (iimmaàdmiianone digna-
' Veriimamenfilm hômm,èrc._Non quod Chnftus Dominus,
quid futurulnlit, ignorée, ait: Veruntamenfilmhominis
Vemens,pMtasimtenietfidem in terra ? (qu omod o is bui m,quio-
mnianouit,quiGquam ignorée??) Verum quod oftendere
per hæc volui t,nouiflimis tempori b us non def tu mos,oui
àreda inculpacaq-, fi4edefcifcanr,erroru.mqi fpiritibus,&:
peruerforum bominum meridaeijsACtetidanr. |
Dixit autem ad quofdam,qui infeconfidebant, &c. Perparä-
bolam de Publicano & Pharilæqqui vnus exeomm numero
erar, quiinfe confidebant,tanquam iufti, &afper-
nâbantur cæteros, benignus Deus, & Dominus nôftçr Ie-
fiis Chriftus nos docet, quaratione hómihem orarebpór-
teat,ne orandófruftraneam operam fumat,boceft,ne per
ea, perqnæremfefadurumexiftimabat , eumcontrafe
cd n citer,à. quo omnia cæleftia ebarifmata,tanquam à fönte
dimanant: 'Scriptum eftenim/eftiuftiis,/qüfiriiuftitia
fua périt. Nam & Phafîfæus quoque, hoc loco ea de cau-
lacondem,natur, quod orationem inftitiiillet nimis inful-
fam,nimifqueinfcitarn,i&:imprudentem. Multaenim errata
ex illa,coiitraillum depromi poftimt. Necënim ipfe
tantum feipfum admirabatur, id quód ftultorum proprium
eli i fed multos præterea vnà cum ipfo Publicano
condetnnabat,fcelerumq; reosprænunciabat.
noedücatus, quæde ipio perIqgem, Sc Prophetas prædi*
«ftaérant, nonignofabac&*incercætera, quod lècundüm
carneni ex ge n e reD a u i d o r i t ur us era,p. Certoigitur per-
fuafum habenseum,qui-exlàcratilfima Virgine fecun-
duhi carne m.omïm dhcebat, naturale Dei verbum elfe y
adijtad ilium, ficut ad Deum,eiufrnodi vfusoratione: Mi-
■fer.e meifili t)auid. Narfl quod ita com pa ra tus,fu p pl|çati o-
nematrulerit;id Ghriftus iplèteftatumfacit,ait enim:F/4y
tua te faluum fecit.
At verô Publicanus ab ipfo'condemnätus, he oculos 1
quidem ad coelum tollere audebât, verùm omni proper
i modumanimi fi du ciadefti tu tus ;co n feie n ti æq ue ftimülis
grauitër agitatüs ( vt qui Dei legesnullo ferè loco lèfe ha-
bùifie non ignoparét) vélin diuinum loi uni confpcikun
prodire néfàs ducebat. Suum igiturpeäus tuudens> qüæ-
que admiterat d e lid à , bumiTiter confiteni., & anitni
morbuiti Deo tanquam nredico pandens, ad mifericori?J
diam iliumprouöcabat,&inclinabat.Quamobrem,vt iu-1
ftus iüdex teftatur , defcëhdithic iuûifiçàtùs in domum
fiiatnabillo.
• Hæc itaque audienteSjprudemer virtutum ftudiaexer-
ceamuSjNernô autem harum rerum caufa in luperbiam,
& faftum efferàtur. Quin ea potiùs menterecolft , qüæ
Chriftus Dominüs fanétis Apoftolis alicubi p.fædieat ,
Cum, inquir,omniafeceritis,quapraceptafuntvobis,ätcite: ferai
inutilesfumas, quod debuimus facer e ,fectmus, & an te hune lo-,
cum, Omnis qui fe exalt at,bumiltabitur,&quifehutmliat,exal-
iabitür;
At ftupore inquis, & admiratione dignum ëff.quomo-
do Phari!æus, dum grandia quædani de ie ia<£tac,i m p ege-
rit: lob vero,qui multôplüra, multodùé niàibradç irde-
pfompferat, laudèm promeruedtr Atidibieuiter:Pharii
fæus nemine prorfüs in ftiganie, vel irritante, magna de lè
firndens,yniuërloqueterrarum otbi Ccfe antepbncns, më-
rito offcnditjVt qui fq p er b i æmd r b o lè 1 el ab or a re m a ni fe-
ftisargumentisprodiderit; lob verb, quóülque piobaba.-
tur, fuas virtutes & prærogatiuas ómnino occultas habç-;
bat: At.vero cuminiuftc àccufabatur, ea coatftusin mediü
atculit, quæ ad depellenda crimina falso ipfi impofita, fa-v
cere videfciantur. ^ Quod ergo Celebris lob fecit , boc afi oÂ
mninoXaalienumfuitj.rptanimii-umculpapënesilIosre-
fidehte>'quiinique ilium inculauerant.Hæc Pëbifiota. v*
Adferebantautem adillum‘&infantes. De. infantibus,;dë-^
que illo, (\uiàifcbat:Magiftcrbone,quidfdâdm,&c.y ffy àd il- i
lùd::■& tertiadietefurget , lcripium eft adEuangelium Màc^
thæi.
, Etipfinihilhorüminteüexerunt. Propterea fan&i Apoftoli
nihil horum in t c 1 li ge ban r|nequ e^qu æ di ce b antur, capien
b^ritj fed erat yerbum ab ijs omnibus abfeondtum, quia'
needum ea exacte norant,quæ fanôkiProphetæde Ghriftp
'prædixeranr. '
El quipmbant increpabant eum. Admirari licet de conftan-
cicæci huius confcflione , liquidem quibuldam ilium in-
cre pâtit i bus, &,vt cacerer,admonencibus, ipledèfiiaçpn-
tentione nihil quicquam remifit. Quarerneritô quoque
hpnoràuit eum Chriftus Dominus. Accerlitum ehimiu-
xta’affiftereiulfit.
: Etinterrogauit ilium. Haud ignarus,quid vellet, interro-
gatexi\lo:Qaidtibivisfactam} (noratenim omnia ) verùm
vtcircunftantçs, vhàq; gràdientes difeant, non petijfiè pe-
cuniam,vautabquid aliud eiufmodi ab illoj lèd opus diui-
nùm j hoc eft, miraculum, tanquam a Deo» Ppftéaquam
verb pedtionis modum mànifëftauit, tunedemum Chriftus
Dorhinus Iudæorum perfidiàm,& incredulicatem palam
redarguit. EtenimJua, hoceft, Iqmma vfiis potefta-
te, ad cæcum, rejpicé, dixir.*ftadmque voxluminecalïô,lüx
effedtaeft; erat enim vedillitis lu minis verbum. .Qm'svn-
quamlànciÉprum Propberarumeiulmodi qüippiam fecit?
hoceft, aut tantavfus eftpôteftate aut t^nta vnqiiam lo-
cutus eftBcacitate.?A cæcitàtis porto raorbo liberatus, non
neglexit Chrifti amicitiam: roox enim ilium ponèlècutus,
laùdem, quæ in folum Deum conuenit,deprompfit. Quin
alijs quoqj anfam, vt eum publiée laudaren t , & glprifica-
rentobtulic. Sequitur enim: Et omnis plebt, vtviditfideditlàa-
dempeo. 1
C a p V.T- X IX .-
BT eecevir nomine Zachaus, & hicprinceps erat Vublieanorum.
Zaehieus hicinterPùblicanos principatum tenebat:
liquidem adliimmûm auaridæ, fitilque pecuniàriæ fafti?
giumpëruenerat-, Enimqerb præçipuurri^publicanotüm-
ftudium, in vnamhancrem de indüftriaincumbir. Ac non
perftitit Zachæusipkidis fofdibusj conlecutus eft.namqüe
a Chriftopeccatorum yemiam»,, Ipfe eft enim, qui eos ad
lè ypeat, qui procui ab fiintj quique illos illuminat, qui in
tenebris & obfcudtarc defident. Cùm ergo Zachæus Dominum
fclu m videré delideraret, caque de caulainaibor
rem fycomorum alcendiilèt j arque ideo aliqupd'ïamlà-
luds lèmen in ülo germinaflec, ftâtim.Chriftus Doniinus,
qui omnes horbines yult faluos fieri, diuinitatis oculum
ineuindefixiri blandaqj& arnica vbcèeundetn compel-
lauid
Zeichiee,inqüiens,feflinattsdefcende.î$am,yt Deus omnium
præfciusiam, turn^ quodfuturufti;erat Cernebzat. ’ Ahim-
aduerrebat eidm hoininisàiîimam ad'Càpeflèndam viram
Sanâis dignatn vndequaqne paratam, necnôp ad piëta-
cem ampledlendam j môdisomnibus propenlàm; Qtiare
vt primàm C h r iftu mD o m in u mh onci tr a gaudiumindn-
vhum excepît, ftadm effedktis eft milericprs, ftatim ftodio -
fus pauperum cmatoi jeoqj mox iuftitiæàrdoré inarlîc, vt
in quadruplumealërefaitmumiponderet'j quæpëriniufticiam
forfan lultulerar; Atq-, boCTegi èpnlentaneèiman-1
dabateaenirrij vt prb vna ouefurrqàblata , rcddereiuur
quatuof. Redèproinde Chriftus Dcus n'Ofteriair: \
Hodie faim domnï Imicfiera eft, cbqv.bd & ipftfitfiliiss Abnibt.
Vbicuniq*, énim Gbriftus ihgiéditü|, ibi fiilus priftb eftf
Oportebat autem,vr ipfi eriarn lu dæi, d cZaçh tèo a d mi r a-
biiiter feruaepi gauderent, nam & ille qubdueinèër fiiios
Abrahæ, qüibus Deus per Prophétas faniftps redemptid-
îiem per Chriftum promifet at,cen(ebat ur.
Homo quidam noltïlis abijt in regipnem lohginquam. Paraboles
hic propofitæfcopuseft i vniuërfam diuini verbicecorfo-,
1 miam^iroftricauiafufceptamiperfèCfamq^totamqi.eiuf-
Cjtcus je t
feit, lelum,
film Dauid
naturalem
eile Dei ü-
Ciir Domi
jmerroga-
bi vu rac:a:
Efficax vox
Chrifti,
Dei.
CactisChri B
G
Fublicano-
xum ftadiu
Chuftus
eos yoeat,
qui longe
abfunt,eof
queillumi- ’
tenebris
defi defSC
vultomnes
faluos fieri.
Zachaih
filutis c:
paxöeaui-
dufi J
Zachæus r-
Vi piimum H
dominü in
domü iiifce
pit, effeduti !
eft miléri-, "
cors. ‘
leaccom- !
I modat. _ ...«
Parabola',
dchóroine]
nobili, vni-
uetfaiq
Chrifti’oenobis
c
CÙmappropinquaretiericho,caçus quiddm fedebat. Accedit dem virtu tem -& energiâm^, boé.eft, omnia^ quæ circahoc
Vërbi