7 4 Ó i l Diadocbi EpifiPfroticiSj- •
A
r
*
Quod fit lumen verà ft tent U, & quid vftis huiuslumihis iti mente
tffictat.
C a p ' v ' t V t
T Vrnenverç cognitionis eft difcernere fine lapfii reftuin JL/à prauo : quod quidem cum fit,tune viaiuftiti®,qu® ad
Deum folem iuftitia: mentém ducit, vitra in infinitatem feiend
® iliuminatioriem illam ipfâm mentem introducit,tàn-
quam quarrcntem iam deinceps cum fiducia charitatem.
Quare oportet,iuftitiàm ab iis,qui iliam contumelia affice-
re audent, ind gnatione non Jràta eripere. Zelus enim
pie taris, non habcndo quenquam odio, fed arguendo
oftenditur. 1;.
jQuid rfficiatfirmo(biritualù, (y quod eXercitatio charitatis af-
feratfactlttatem,&copiant ad loquendum de Deo.
C A P V f V I h I
Ç Ermo fpiritualis fenfum mentis explet: operatio enim
OCharitatis à Deo feriür, quamobrem non torquetur
mensnoftràtuneriaftationererum diuinarum. Nonenim
illo tempore indpiàm, qux folicitudinem affert ,patitur :
quippcqu®tantum(c contemplationibus dilatât, quantum
operatiocharitatisvult. Qijare pulchra reseft,expe-
ftare femper fide per exercitationem charitatis, lumen di-
cendi Nihil enim egentius ilia mente, qu® de Deo extra
Deura philolophatur.
Quomodo accedendumfit ad loquendum de diuinis rebusi
: . C A P V ^ ï V I I I .
NEc oportet non illtiminatum intendere mentem Ipi-
ritualibus contemplationibus : neque copiofo lumi-
nebenignirate Spiritus fanftirepletum, ftatim ad loquendum
accede»/ Vbi enim eft inopia, ca affert ignorantiam.
Vbi copia, non finit loqui. Tune enim anima chart täte
Dei velue ébria, experit per hlentium concern pi atione glorias
Domini perft ui.Quamobrem opus eft ,obferuafame-
diocrira te illuminationis, ad loquendum de diuinis rebus,
deuenire: hæcenimmenfûiaformam quandamfermonis
gloriofi praeber, copiofâ verb illuminatio, fidem nutrit lo-
quentis in fide,vt qui docet,primusftùftum fc ientiæ gu ftet
per charitatem. Laborantem enim (inqoic) agricolamprimum
oportet defruttibus per t ip er e.
De charifmate cognitionis & cbarifmate fapietttia: quomodo
ytrunique iüumtnet : & quomodo vtrumqueacquiratur.
C A P V T; I X*
X ZNius quidem Spiritus fànfti funt charifmata, Tapieti- V tia,ôccognitio, ficutcktera omniadiuina chariftna-
ta : propriam vero, vt fingula^lia, habent operationem.
Quamobrem aliis fer modern fapientiæ,aliis fermonem ici*
entiæ iiue cognitionis, iêcundùm eundem fpiricum tribui
teftatur Apoftolus, cognitio enim experitnenco copulat
hominem cum Deo, - non excitando an imam ad loquendum
de rebus. Exquo fit, vtaliqui exils, qui vitam folita-
riam in fttldio virtutis degunt, illuminentur quidem ab
ipia cognitione iti fënfu : ad fer modes verp de tebüs diuinis
non accedunt. Sapientia verô, fi cui cum metu Dei,quod
ratnm eft, tribuatür , ipfâs cognitionisOperation cs mânife-
ftat ,quandoquidem Cognitio quideip operaticJhe, fepien-
tîâTverofermone|(oler illuminate; Verùtu cognitionem
quiaem orano affert, ficquies multain vacuitate perfefta
iblicitudinis : fepienriâm Verb ëxertiratiô-fônftsrum
feripturarum non arribi tiofà,& in primis gra- ■
tiabrgientisDeii
Quidcurandum, cum ttafctbilis moUeturaduerfuspaftones
quid faciendum, riepafitones per oratibneth.vel pereleemojy-
namfcdatafuptrbiamgignaMi
C a p v t %
B VandPeaparsanims, qu® irafeitur s aduerfuspaffio-
nesmoueturifdire opdrtettempuselTefilentij, eft e-
rtim tempusluft®, cum verb videric quis ipfius animas mo-
tus inconftantesi yelpetprdtidhetnivel pereleemoiynam
fedari, afficiatur amore ,&(ftudio fcrjpturarum, alasmen-
tis vinculo humilitatis firmani; Nemo enim ,nifi fefeval-
delurriiriittat, & fepro nihilo ducat, pdtejit de amplitudi-
ne Dei narrare.
Cur fapientia Jpiritualis ndnfit afnbttiofd! fapietttia vefbhuius
mundi fit r & vnde exifiat hac proprittus fapientta Jpiri-
titalisi
C A P v f ' X L
Spirituals ferfho fernher animam à cupiditate inanis
glori® cuftodir, dum enim fenfu luminis omnes partes
eiusïUuar, facit, vt non opus ei fit honore homimflfi.Quo-
circaYetnpër mentem ab imaginationibus vacuam feruat,
quippc cùmtotamadamandùmDeum vertat. Sermo verb
iapientiae huiuS miindi femper ad ihanem gloriaifi hominem
inuitat: etenim quia nonpoteft eumi èxpetimen-
to fenfus iuuare, amorem iaudis alumnis fei&lârgitur A tdn'
quam ab ambitiofis homimbus fidtus, Sc formatus.Quam-
obrem qualitâtem hanc ietmonis diumi abique errore
dignofcemUS , fi filentio curis vacuo, temporaV qüæ ad loquendum
non funt conftituta, iti memoria Dei feruida
ebnfijmpferimus.-
De dileclione fui, & amore Dei, & quid fit proprium amuntis
Deum,& quid diligentiife.
G A p v T h - '
Vi fe diligitjDeum àmarë non poteft : qui verb fe non
V ^ d ilig ic propter exceljjfnriores . diuitias amons in
Deum, hicDeum amat. Ex qupfit,vt hie neque fuam vri-
quamgloriam quærat, fed potiusgloçiam Dei. Qui enim fe
diligit, ^loriam (uatn quasritj qui aurem Deum diligit,gloriam
auékoris fui amat. Eft enim animas fenrientisiaeDeiim
amantis proprium, gloriam quidem Del femper qu&rere;
in omnibus mandatis qus facit: fuaverb iummiffione dfc-
ledari, quod Deum quidem propter eiusmagnificentiam
deceat gloria, hominem verb furomiffio, vt per earn familiäres
Deo efficiamur'r quod quidem,fi &nos fecerimus
lætantesgloria Domini, excmploIoannisBaptiftjEjihcipiemus
dicerc fineintermifiione vlla} ilium oportetcrefeefe,hoi
autem minui.
Quomodo contingat <tliquando,vt aliquis videatutfibi non diti-
gtrt Delimit villet j cum tarnen tunc maximidiligat)& vnde
hoc proueniat.
C A P V T h i T i l . - ’V '
N Oui ego quendam, qui*tametfi lugeret, qiiod nOtj;
vt-veUet, DcumamaretrtamenitaDeum arriab^r, Vt
I eius anima huiüfmodi defiaerio vehementi continenter
j tencreuu'jita vt Deus qtqdCmgloriâ afficerecUrin eo, ipfe
verb effet, quafi nihil. Qjji taliseft, neque cum verbis laii
I datur/e agndfcit,quld fn: fiquidémprænimio humilitatis
defiderlo dignitatefp fii&m non cogitât, cumalioqui rtiifal-
ftret quidem DeO ; vt lex phefctibit facerdotibus, ob-ftli-
dium tarnen diiigendi Deum obrepitei obliuiodigbitaiis
fuasoccultanriinprofurtdaergaDcu'mcharitateper Spiri-
tum humiliiâtis gloriâtionem de dignitateTuä,vt iam Ûbi
cogitàtiOnè fùa inufilis quidâ puer omni tempore vldeatur,
! quafi a dignirate fua alieOus, præ humilitatis defiderio ;
quod
C â p ità de p e r fe tfïô n e f f î r t t u a l i .
J r
ôübd quidem STüôi iTaCère ôpotteû& oftlhem hônorém
atque gloriam fugere; propter excellentes diuitias àmoris
erga Deum, qui verèhos amauit.
Deeo, qui fenfii cordis Deum diligit, & quomodo ifie ad eefiatt*
cum amorem veniat, iam totus extra amicitiam fui po-
fitui.
C a p v t X I V .
a Vi i» fenfii cordis Deum amat, hic eft ab eo cognitus j
quantam enim quis Dei Charitatem in fenfii animas
capit, tanta eum amat. Quocitca qui fie eft, illiiminatio-
nem cognitionis vehementer amat, quoufque iplum fen-
fum offium fentiat, fadus fatri fuinefeiens, immb totusi
chari tat e Dei immptätus. Qui talis vero eft, adeft ille qui-
dem, & non adeft in vitia : ad h ùc enim in corpore fiio ver-
fàns, peregrinaturpropter charitatem perpétua quadam
• animas ad Deum profebtione, incenfb enim deinceps corde
vehementer charitatis igné, vt quadam defidçr ij adglu-
tinatus eft Deo, tanquam totus extra amicitiam fuipofitus,
.propter charitatem Dei,fiueenim (iQquitJcxcedimUS,Dèo.
fine fobrij fumus,vobis. |
Qttando incipiataliquis diligere proxirtium : & quart àmicitia
fecundum carntm citb dtjfoluatur, amicitia verojpiritualisf
r
Quomodo anima agrota9 per metum Dei incipiat cur art, &
paulatim ad perfect amfanitatem per charitatem per duct.
C a p V t X V I I .
S Icut vulnera, quas corporiaccidunt, poftquam fqualir
da, Sc fine cutatione relióta funt, medicinam, fi a medi-
cisadhibearar, non fenriunt; purgata vero fentiuntvim
medicamenti, Sc eeleriter fanancurj fic anima qüandiu ex-
persciirationis eft', & lepra voluptatis tora opera, metum
Dei non poteft fentire: qtiarauis ei tribunalDei horribile
& prspotens perpetub denuncietur. Poftquam veto ma-
gna ateentione purgaricceperic, tücféntic vcluti remedium
quoddam vit®,Dei metum,qui earn vrit arguendo, tanqua
igucquodim fine dolore. Vnde paulatim deincepspur-
gata adperfeólampurgationem euadit, tantum crefeente
charitate, quantumdecrefeitmetus, vcYicadperfciftam
charitatem perueniat, in qua non eft timor, vt diöum eft i
fed pöriüs omnis indolenria, quam gloria Dei operatur. Sic
igitur vobisfummagloriatio, continua, & perennis: pri-
müm quidem timor Dei, deinde verb charitas, plenitudo
legis perfe&ionisin Chrifto*
Quomodo animayquamdiu eiicurismundi inuoluta, non pofiit
Deum amort, neque quod fui officij eft erga eum retlè
A
C a p v t X V .
BVm cceperit quis fentiré copiosè charitatem Dei,
tune incipit fenfu Spiritus proximum quoque-Amare.
Hæc enim eft charitas, de qua omnes fcriptur® fan(ft* dil-
ferunt,amicïtianamque fecundùmcarnem,quia nonalh-
gatur fenfu Spiritus, perfacilè praua quapiamqccanone in-
uenta, diflbluitur. Idcirco quamuis contingat irritario ali-
qua in anima, in qua Deus operatur, non foluitür vipcii-
lum charitatis. Inflamolans enim turfus fe ipfatn calore
charitatis Dei, ftatim ad virtutem reuocatur, & cum ma-
gnogaudio charitatem proximi quxrit, tametfi magnam
contumeliam aut damnum accejpetic ; afperitatem tinrrl
contenrionisjdukedinc Dei confumiti
De amore erga Deum in fenfu cordis, quomodo acquit am
deperfetta charitate fine timoré Dei purgante: & de altera
ihaittatenon perfefta coniunfta cum timoré pur gante.
. C a p v t X V I. r
Emo poteft in feniiicordis beutn amare.nifi prias
X "X toto cordc cum timeat : timorc enim Dei cfficitut,
vt anima pura & mollis effeüa , ad excrcendum charitatem
iè applicec, nunquan: veto ah quis eiuimodi ■ attira Deir
qui didtus eft.capiet, niü exttâ omnes vitæ huius roiltitudi-
nespofitus fuetit. Cùm tnlm quittera,& nmltamcuta-
rum vacuitatem mchs edpetit, tune thetus Dei loacitat
eam, & purgat muho curti iêniù, éiiciens ohihe teriénum,
& ctaflùm, vc fic illam ad amandum valdc bonitatem Dei
adducat. Quäremetus quidem cum mediocti cHatitate,
eoïurn eft, qui adhuc püigantur : pèifedta vét6 ehanias éo-
rum.qui iam putgati iunt, in quibus non eft amplius timhr.
etrftSaèmm ib .r,la t f i r n expiÜii iim m b i: vttumqijeyeiô
eft iüftotum tantumiquioperatiöpeSpintUsfanaivirtu-
tesoperantur. Idcircèinterdum quidem mcicftripmsadi-
iiiha: tihuteDominumomhtif*n{tièiiti: interdumvero,duigite
Dominum Bmncs fimai eius; Ve pldnä mtelllgamus,
elTe quidem metum Dei cum mcdioCri chamate. eotum
mftotltfti,vtdi&umeft,qui adhuc purgantut: petfeßam
verô charitatem , eotum. qui putgati fuut , in quibus non
eft amplius de illo timoré cögitatio, fed potms ardor.ee au-
glutlnatio continuaatiim*ad Deum peroperationem
Spiritus fanai.ficüt fcriptum eft : Mbtfit itàmt
t u t * i f X t t - .
Biblioth.mPatr.Torn.4.
C a p v t X V I I I.
a Nima qu® hondum curis mundi foluta ac libera
eft, neque Deum legitimeamabit, neque diabolum
digne execrabiturj eft enim foheicudine vit® huius molefto
prorfüs tegumento inuoluta.;. Vnde eorum mens, qui tales
funt,tribünaj fiium agnofcere nonpoteftjVcapud fe fine
errore fuffragiaiudicij explotet; eft igicuromnibusmodis
vtilis fecefTus.
Qua fint propria anima pura.
C a p v T"!' X I X.
A Nim® pur® propria fimt fermo non inuidus, zelus
maliti® expers, & continuus amor in Dominum glo-
ri®. Tunc enim. mens lances fuas perfekte moderatur ac
teraperac, rationi fu® tanqiiam in puriffimo,& incorruptiP
fimoiudicio affiftens.
Quid necejfario ad fidem opera, & ad opera adiungehda fit
fides.
C a p v t X X .
Fides fine operibus,& opera fine fide eodem modo im-
probabuntür; oportet enim fidcles fidem a&aofteu-
dentem Domino offerre. Nec enim Patri noftro Abrahamin
iufticiam fides reputata efiet j nififru&um eiusfi-
lium fiium obtülifleri
Qualisfit fides fine opmbusy&qualis per dtleftionem operata.
C a p v t X X I.
QViDeumamat, &Ieg'timbcredit,idem operafidei
fünfte perficit: qui verb, tan tum credit non amar,
idem neque fidem ip(äm,quam habet, videtur habere. Le-
lii enim mente credit in quopondusglori® chafitatis non
operatur. Fides ergo in aftioneper charitatem pofita, magnitude!
virtütiim eft.
De hon ftrutando curioseprofundum fidei*
C a p v t X X I I . .
PRofundum fidei fi fcrutemur,turbulentum quidem eft,
tranquillum verb, fi fimpüci aninao contemplemur,
R r r z hon
> r
- f
- +