Câftîus
prop ht»-
Pagani vn-
de diôtî.
Pagani à
Pagano res'*
Grid à
Grtco.
Heber Anitas.
Philaf t . Epifi.Brix.
Quale auteeft, quod lacrificium Mclchifèdcchfub Abra- lusiôcdMolevIqUeSamiieliUdicem 625) anni.EcaSaftiucl j |,
ham in primisöDtitlerit.'anteqUadiingentoltriginraannos
quam Iudxi nominarentur > aut ludos tiafceretur&ante-
quam acciperenc iibrum Geneleos. Prxuidens myfteriitrti
Clirillianitatis , v t omniaquxin Chriftianitatefunc * fiue
fides, line vita,(ine (äcranuntum,non tcmpoialia , led ab
origine mundi llatuta, & nunciata,8c pociuscclcbrata co-
gnofeas Pin Chrifto autem 8c per GhriftutO,per quem cun-
d a funt,oportuerat nos ab eo vidercSc cognofccre:& quod
etat tuains in lege myfterium,dc eo afttc nunciatUm ab iplo
plenius excipcre conipletum coniumitmUmque;Nä quod
8t caftitas limilis fuerit in Prbphbtis quämplutitnis»non eft
dubium,vtin Helia,Helifico,Daniele,I(?remia,Efdra>tribus
puerisj&alijs nmleis beaciliimiSiVt in Chrifti prxfentia &
quod fiipta legem erat ante nuntiatutii ab eis cögnofcere-
tu r , 8c quod per legem coniundum erat iplius nrmaretur
diuina fcntcntia,völunratique hominum & iludio cönceda
hxegratia nofeeretur. Ideo 8c iple dominus prioresilloS
landlos ante legem nobis , &nos iilis prioribus fecundum
fidem iuftidxcopulabat: Iudxos autem 8c Paganostefpu
ens, qui medio tempore inter mandatum era n t,8c gratiam
pofiti, qui itiimi _a voluntate ac pemiciola pelliirtdici repe-
riuntucinvitijscarnaübus, dodnnxcoslcftiinimici 8c ad
ucrlärij.xterno peenarum iudicio refer uati.
H ^ r e s t s de corpore&,minu hominis noccntifimä.
ESt hxrefis quxdicit nafei Paganos natiiraliter, nö Chri-
ftianos,id e i l , rer u m natura corpus & animam ho minis,
rion a Deo per Chtiftum creari quptidie$ iedpervani-
8c Daüid, vlquead captiüitatemIudxorum in Perljde,aq-
ni pene joo* 8c d captiuitate vfque ad Domini nc.llri.pira.
fentiamannipene500.8cinded Dominovfque nunc anni
143Ö. plus. Ergo fi haeCfides erat in illis prioribus latidis
nollris patribus qua in nobjs eil, ab iilis autem ante eil tra-
dita 8c prxdicata, id d l , Patris, & F ilij, 8Clandi5piritusi
Hxc quippe diuina fcientiay quotnodo temporalis ell t vc
quidam Xftimarit,8c non ab origine mundi nxcante lcien-
tia Chrifliäna cimdis hominibus hilnciata t quX in manda*-
to & lege manifellarä 8c prxdicata oftendkur i Si autem in
medio tempoiiS fiit> Mole per vttibram minus didum fit a-
liquid,non viique dantiS erat inuidia dorpini, quantum n6
capiemispopulicccleftc myllerium, incapax 8edebilisho-
minüm,8c non v^lentium incufabitur infirmitas. Denique
iple QhrillusDominus*quod ante nuntiauerat per fahöios
Prophetas , hoc & poilea firmando prxccperar j diccns:
Èiintes Baj>tiii*teotonesgintßS innotttirte Patris,& Filij , & Spiritusf
t n ä i, vc non lölum fidem piifiinam ab origine mundi
hancefle declararet, Vcrüetiam.vitam in qiianosdegimus
hodie, in eirctlncifione Cordis, non catnis iadlantia com-
probaret. Errant ergo nirnrnm qui gCneratiönem hominis
aurPaganximp;etati,autIudaicx audent adlcribere vani-
tati: cum Iud<eumnifi dies o.dlaua luccpcrit, Iudxum non
licet appellati, nec Pagan um Xqucnill Deos vanos hominem
iecifleputauerit. Ergo natura reriim Deo adlcribcn-
da ellnonalicuihotum vanitati: dodtrina autem qux fee
cUndat poll naturam,fi vera fuerit, fidei Dei copulandaell,
acfaluberrimx leruiiuti iungenda, nö rcccdcns ab eaquip-
piam.led fuum potius per fidem agnofeens Dominum, re-
cordanfquecr< atorem nacuralicer. Itaque non natura; ani-
mi infirmitas hominum,fed praua voluntas ell potius accu-
lända, dicente Domino: Et nunc fi voluetttü & audüritif me,
bona terra, manducabitis'.fi autem nolueritis,nec audieritü me , gla-
dms vor comedet.Os enim Domini locutum eft.Echoc: Vetii-
teadmon;uesquionerätießis}& egovos fubltuabo.
tatem paganam ita progredi atbitracuricuhi ab Adam vlque
ad Abraham,8c pollea vlque ad Iiidam, qui poll Abraham
qüattus eil in genbratione.non pagani fuerittt,heqnc Iudxi
appellati, led genres a prouinciaium nomine&diuerlita-
tenuncitpati.Pagani autem poll Iudxos,fiue äpagö , id eil
loc.o,fiueaprouincia Vnadidf finit, filled pagano rege ,q i
verum clle,vt ait Hefiodus Grxcus poeta, manifeilum eil.
Si ergo dpago,loci ell indicium, ficuti 8c hüttC dicitut de
pago illo : Si autcrü deido!is,quodca eolentes (culptilia ira
nominäbäntur Pagani, id eftjGentilesi quia ndn a Deo ido-
la,ledab homintim pfauilEmainuehta fiint voluntatejficut
8t feriptura noftra, 8cpaganorum quampluriltii hocnütiar! Deo hxc ita pofica ab origine rmindi f Hon höminum vaha
runt, homines hxc inuemfie ad ledudionem damnatione- prxlumptione nuncupata j cum d prima origine vlque ad
r'bftriid tas.' * I '• UtiniiJ
j'rlr «uditl
jjocöiliipjj
]n nomaf
M i hiiita. I
tioncitarci!
MuciidoJj
putaoii jgJ
»am S.pi
laftiium n|i
ipoiuilliJ
[ucniieadajj
wimDoijll
i defeptemplanetisi i 4
1 Auenda eil Sc hxrefis, qux dicit nomina dierurri, So-
j lis, Lun x,Mar t is, M ercuri j Jo u i s, V en cris, Saturai, d
ratio, ly]
,tictn obijtj
lùperftitJ
! f '
S-Ambrof
fio, vccciij
eftex letqi
ncS.Ga
demij H
ccflonk
Pliila(iiij|
qucdeliu]
prdinaijpl
nes habuii
at nom
S. Aitibilf
emigtaf
lc Calling
& Aitito
Conlulibu
anno (iluii
357-Cenis
le notas ad
Koinanura
mauyrolo-
.giüiilukj
Multkii
J H;
Nomina
diciuffl. 1
que animatum, quod ilia afpiciens populüs deleâabarùr
epulis,In quorum vanitatc fuis anim.is interitura afferebat;
Cerca autem ell ptobado & maior,quod ipfi Pagani in fuis
hiftori js referunt,quod à Pagano rege,vt ait Hefiodus Græ-
caspoeta,Paganilintappellati, qu 1 pofteaex rege Pagano
Deucalionis rilio&Pyrrhæquafi plaufibile atque amabile
nomeneius habentes,imo podus eolentes memoriam eiuS
vlque in hodiernum diem, hoc ell, mendadum non inis vfi
que nilnc detinent pércolentes. Hellcs itaque,id ell Græ-
cus homo à lingua Sc à nomine regis dicitur, qui fuieDeu-
calionis filius,qui ita appellatus eftj lîcut ab Iralo Icali, 8c
Romani aR.oraulo,&Laciuia Latino noraen acceperunt,
nôab idplomraimp£tat£.Idplaetenim,id ell, formas Icul-
ptilium hominum poilea pelfima voluntas inuenit. Lingüâ
autem Grxcam prouincMvnius proprietas declarauit, qua
rCX Paganus ex luo nomine confir roauit : vt Romanos R o mulus
nuncupauit, 8c vt ait HefiaduS * à. Graeco tege faille
Grxcos appcllatos, qui Græcus nomine filius fuit Deuca-
lionis.
H æ r k s i s deannorummundibiccnltuduie. m
A L i A ell hzfefis) qüx dicit inccitutn numerumelïè
annorum a mundt origiuc,8c iguorare homines curricula
temporum % cutuab Adam vique^ddilimium decern
fintgenerationes,&: an001utk.t24i.a1mk Et a diluüio vfque
ad confufionem linguatum lub Heber lando,<yui non
cpnfen/èratxdificatiortiluiris , quinta fit generatiopene
öoo.anni.quando Sc nomina prouinciaru m diuilafunt,ve-
Ju072.1inguarum. Exinde yfque ad Abraham Patriarcham
quinta ell generatio j anni J4 0 . Et ab Abraham.-, yfque ad
Molen feptemgeoerarioues, anni^o.vcaitbear
Grxcos reges,& Her mem fallaciffimum ilium, qui hxc ho-
mina vanilfima,8c friuola mentiendo aufus eft nuncupare,
fi querere volueris iniicnies multum flüxi He temporis,SS lie
Paganos,id e ft,Grxcos hxenomina pofuificicum hxeno-
minaetiamfecundum feptem Hellas dixerint höminü ge-
nerationem confticuere,vt ille iplc deliranshoc definit:Die
rum enim liumerus primus,lecudus,rertiu*,quartus,quin-
tDs,lextus,leptimus,aDeo eftappellatus , non in hae vani-
tate nuncupation^ turpiftimx initio enunciatus, auttradi-
H A r e s i s de mundii infinitif. a ft Lia eftlmcfis qux dicit mundos elle infinitos & in-
numerabilc s , lecundum Philofophorum quorundâ
inanem fentenciam,cum lcriptura mundum vnum dixerit j
& de vn o nos docuerit. .fixe eti am de apocryphis Prophe-
taruni,id cft lêcretis,vt ipfi Pagani dixeruiit,lùmentcS,vt&
Democrit us ille qui multos mitndos elle aftèruit,deque fuâ
lapientiacumhocprædieat, multorum animaslènllilque
dubiosdiuerfiserroribusconcitauit. .
H æ r e s f s deAda& Èuàcacüdte. (>6
SVnt quidam niretici ,qui patrem riofttum Adam, & E-
uam rnatrem noftram xflimant cxcos ante fuiilè,quam
guftarenc de arbore : pofteaqj aperuifiè fiios oculos,ac tune
q> nudi eftène peruidifte: Cum ante lcriptura dixerit quod
vtdit etiam mtlis fuit arborent | drffuüum eius :& qwa bona ajpe-
élu, &fuàuûvifu? (srexteddensmanumguftauetit.Hxtctioium
(ft itaque dementix,& Iudxorum potius cxcitatis, hoc ita
lèntire; cummodumnonintelligantnuditatis, haneque
amilfionem iinmortalicatis in prxuaricatiotie maudati
nosdôcuit , hon çorpotis nuditatem.
e g
teoeoflW1
Icntfliriai
mundo.
plicauç-;:
4 dixit pep
aenerat.
W«4.
Lib. de HuYtfibw \
ÖüSn osÄp o äolus P I ® diccns; Ec fi induti Chriilü, niquitatem edrnmuhem tatnis, atque generalem ex hxre-
?>- SBinueniamur.Et itcrum: Induire Chriftum lefum. • ditate primadefeendenteniinomnes, vt dixit Apoftolus:
F°n uod Dpminusin Euangelio increpat, diccns illiquid Süutper vnum homintm mors mtmuttin o^nneshomines. Hoc
I I **.- t n.,nM-.i»h4KMir'mii<>rarvn£fttusädnu~[ enimiu$cpraugij<l Deo.protnulgatumlaudatar qüotidie,
ac benedicitur conluete: nam 8c quod erat pdmumoften -
dir enftitia, 8c quod Chrifti gratia cüelefte credennbus j
non indumentum nuptiale habuit, quierat vocatus ad nu-1
ptias.
H æ r b s h culpam filiorum in parentes trattsfundens. Ö7
ESt hxrefis, qux in Exodocumaudit quodMqfi occut-
reritAngelus in diuetforib vbi applicaucrat, eu nique
velletihçerficere noneius filium qui nondum ftierat cir:
cunctlus,non paruumhinc fihiadlumicCcandalum:Sienim
8C itaquis vult lèntire quod minas eistédebatangelus, quia
tranlaôlis diebus ftatutis, id eft o„öko,in_quooportuerar cir
cuncidi m.a/culum, non feciflènt | Deiqpe prxteprum ira
contempfiftcntjdepque inpwmaxtate conftitutprum culpafiliorum
npncllillorum,quantumparentum eorum, yt
fcriptumeft: Vndecuraintelügeret,quod culpa eflèc paré-
tum non infantisjftatim,inquit,<içcefrt calculocircuncid.it pue-
rum mater em>ciïtus viju fangutnu illicq recept ab eodem Angelus,
mortilquc poenam , qiiam ei minabaturinferre oivini iiio
do rèmuuecat:Non enimMolès in illa Hora dignofeitrur ctr-
cöcifusficut quid! opinantur, fed ipfius filius cil circûciliis •*
quia quod ante lubPatriarch is & lege iubebatur, taidoo-
pere, non veloci impiebatur à populo, aut parentibus quo-
rundam , yt fcriptum eft.
H æ r è s i s delibroDeuteronomij. 6Î
allatura magnum gaudium,nuntiauitdicen< : Si quisnon
regeneratus fueric ex aqua 8c fpiritu,non imrabit in rc gnurn
ctelorum.ldeoque in Plalmo eoprxfciusfuturigaudi), te-
flatus ell dicens ; Affliges me bjrffopOy&mundaborJauabii me,&
fuper niuemdeatbabor : Vt per eum nos ctiam crcdcntesifl la-
lutaribaptiliho cum eo pari ter gfatulcmur.
H æ r ï s i s Di diuifione orbü. 7 0
QVntquidamHxretici,quidediuifioneorbwterrx, &
t3 panitionehabicartonisreölenonlèntiunc : difputames
quod Grxci cceperinr, aüt Ægyptij , aut Peilx defcribere
orbem terrx vniu.erfiim,non beattis Noe fuis filijs uib.poft
diluüium diüilèrit,dedcrftiacdifinierit,&parrierit ordine.
Vndeppftea Hiftoriographi accipientes velut qualdam fe-
mitas,diuerfis funtiialiitatib.ementiti. Tribusitaqüe filijs
Noe,Sem,Cham,8cIa| hetomnemdiuifitorbem teirarum
8ctradiditSemquidemörienraliaIndix, Perlärum, vlque
ad partem aliquam mendiani öccidenti$:fèptentrionis,vlq;
ad montem Libani,finefque ijb>i fiium.primogenimm habi-
|turumfixafentenmcónfirriiauit.Chameriam fecundo filïo
omnes,Syrias, & dioecefes Ægypti, Africx, Æthiopum
J ingen^cm latitudinem pi ope fines terldentëm Occam,atq;
SVnt quidam qui mrbatmuhirctici de Dcutcronomio, Hifpanntum ceufetldo diilnbuit, pofüdcndamque eam
in quo Mobs cum exitec de corpore, huneque librum atqaehabitandamrpiritudiuinopronunciaair. lnmedio
cûnicabcrerde quatbotliiîris repetendo , .in quq.vtluti : autem vlqueCappaJociam,ideft,Taurimohtembrtea ha-
prioris legisfirmamentadecernit, Cbriftiq;.carnalemprab j bereçonceffît.Tetrioauteinlapher homme, Cappadocia
Ltiampluseontettatur, „onparuo ducunruref areali- ipgredientibus.arqjâCib^aeKunrib.locafi^rda.quïArter
Centièmes namquæin!ege,idcft,inEmdofctlpta funt, ■ menm.BpCphonciPonti.ThtaciæPannomamm , O W
eadem «cinipib libfo continenmr. Solum autem hoc vi, Itajiï 8: Occidentis fnmerfas pattes,mlTu diuino et (latue-
detut plusab eo didum, quia iddfdit: Pnpbuamvokiifufii■ do attribuit-Et de primo qnidemy.^netationes nnmetat
tMlDommiu DmV'fterdeftitribmmßrit, fiMMdieiùmm: defccndifle.Defeeund93s.1delAC.ham. Delaphetau-
trit autem vtfi unit eum non Mierit rndtiitut eradicabitur. Qui- tem.eni mmatgeneratio l l n t A tue teraponj, id e ll,
damenimputantdeDeutetonomiodiiflumabeo.qnod& | juintadecimatantummodo.ciaropbor o p nm A n Jb em
In ipfoaqceperit, inmonte itetum tabulas cpnfctiptaslapi*
deicnrainEitodo bis j p j j açcepifle, atq; tn montera
aicendifle : Rationis eft itaqne,vt quod legis &gcanæ
état / manifeftatetur de Chtifto Dqmiae i f quodmkge
ber vmbeam celebrabatur,in Ghrifto Carnaliprxlentia dif-
fufa çoelefti gratià ex çredentibaS quntiaretur, ipfumque m
libro cçnlèriptum Omnibus Vêlut teftimoniorradereturi
De mptïirum legtiimmm contemptóribus. «9 -
.Aifitfätf;
jtotâma
^'lica-
P otjpLj
I ■ Hietc,-
a Vidam funthairetïci.qutcum audlunt Daiiid dixiflê
. IJdpaxSfe
fwfanÉl^
tos in y.
P docent
CÖlopi. :
iq.quinqaagefimoPfalmö.quadmmflaiMbcepcqi/«
fum,&inpeccotopcptrUniematernlea,xÜirnititittiaixiliepifr-
I phetam , quodiusbuptiarum legitimuminiquitateme ie
dixeritatque péccatum. .Cum antedlcatur in Genefcosli-
\üoiNrfcmm,&.m«lt}plüamm,&mpletettntm.EtiHono-
1 tantiquein ihiquitate concepiiiupt i éum.& in yeptre lanélificatiflnt|
»t,Patriarchte,,Pcogbetaejludipes,Iecem]as,&
■ Roepromittebaturin pofterum aftiitura,dicente lcriptura:
Dilatet dommtu Iaphet Jubitet mtabernacula Sern, cüm minori
filio minor numerus generationum reperitbatur concefius.
tune temporis, maiót crefrédo eidém numeriis pdfteaam-
plificabatur aduetiturus quam diiobus eius fcatribus , vt &
media8c extremaloca, id eft, Çhananxorüm , Ægyptio-
mm,Afrorum,Perfariimq-,teneret imperia. De quo pofteà
Romani funt editi,vi<ftores orbis terratum, arque redores
I vniuerfarum gentium.Vndfecognöfcimus Romanos, Latinosjtalos
loannes Bapu.ïaheatiffimus.vbfcriptum.e.ft. Sed ignorant
quodalio modo dixetit, Ptdpheta Daoid, ndn de namtab
a a B B M H i i l i H M i
qui póft tranfgreffionem maridatupurft de paradifogenue-
! twtfiliosiatque.indequafi matrem ömn.mmpoftihltjultatem
tranferelfiöiiis itiartöati eun^Eccöhc^iliè,atqüe earo
ita.pepètifl'e docuetitiC^om^denim^e fediqebaf Dauid
iniuiquitateconceprum.dcin p.eccatogcUitutn ,:Cum egi
timoratenatusfit, eleaufqueipeoadtantam
tapeautin peccatogenitbmedoOTbat,ftdpatentpsqoftros
1 Jatin &ÊuamvoluitQftenftérë,qupd^nteadmifldm peecamm,
idefttran(mèiftouemman4qti3poftéauc,genuetit
fiÜös.atque deejs nos omnes indern pattutient, eoque
poll ptïuaricattónë in dolotepatiatiei fllios,!nquit :_Qa»
ergo •i-pii-r.iih.habcmm.m'pnm^'sr'.tuanotiöiml-
Je Ia,phet, genus dedqcere, atque hos orbem ter-
rarumfua fubdicione teil ere quqtidie , atque ante fxpius
tenuiiie.Si quid autem àlficaj^Grxcpcam patatur eflean^
tiquum,temporale mödis omnib.iplbram aiithorib. tefla-
tibus comprobatur, Soldne teftantç Athenienfibus, quod
ab Ægyptioaudieric iacerdote, dicerite ei .- Solon S o ld i!|
Grxci vos lèmper eftis nouellr, atque pueri- Grxcus autem
nunquani erit fenex.aut antiquüs.neque dodrinam aliqua,
autlciehtiam habetis aiitiquami (ètf ab alijs raptaift atqj in-
uifamhabetis, eaiiiqüe difterfis mendaci/s immutatam ex-
ppniris,atqueitahominesedocetis. Plato enim in TimXO
ici didjrgtilSiam poftconfufidnèmlinguariimtüc nomina
diuerla coeperünr elhanare,atqae inde ïùmentes Grxd Hiftoriographi
duöantcres diuerfayelut monimenra confer!
bctltes.temporalttace m cum fuam volunt obumferare, atq}
abfcdndetè I fuisteftibus,mendaciffimi îudicari lûncatqué
compiöbati : Cum enim quinquagintadeipfis confenriut
d | antiquitateriollra ,id eft,Grxci,ipgyptij, CBaldxi,Syri j
duo aiitem au t tres diflèntiunr,iuftius ell mulciscöplbnan-
tibusin vniim, qu^m duobâs auc tribus diflônanti-
busHiftdrio^aphK^fcquielcererquiamultiil-
li venu*qdam duo edixe* .
hin t..
Noe Æoîfiî '
oibem filiji
\Gtiuf9.
Romani i
Iapficu
H air-És i s