tjtan 4.-18
Tini o t Dei
duplex.
Saute legi
ïaminnuit
mil o paf,
ïlo haberi
»oflejiino
cm filiale
iilis. c ;
hdinariè
uidem it£
üoenitin
eccaiofis
jftificauo
ie extra fi
I.TridJ
: contin
t interdû
iter cam
lus per là
amenta;
ftifidacur
;in (ubi-
irirs&nii
iculofis
iH’ficatio
ibos» ?ide
. TbomîÉ
ar i.quçfti
i3- orr.7;.
: t0. Tr!
lex hom
um ftattrs
unorifà
•raó Patfum noftnuin exhörtätiönes optima: in iudicium 1 (parare incipit, mercenariusfit | Qüi igitiu bonoinftat^
■ '' | ' | j ( malumfogit^bmetum.hicJeruusefi: s.‘ &quiiiurfuniob
rpetifprsmij,kic hiercenariiis. Quid diutitlsih botlocö-
mOratur,eumDeo eft,-& fccundum analogiam Deoad*
h®ret:'dëgüftat enim & peruefii't infenftimquendam Veri
ipfiusboni, nëc ab eo dfuelli amodö aut vukautpoteft:.,
Q^ideriimiam ipfum p'otcftjfv^ ait Apoftolüs^GH|iScate
ChnftidiuellCi;e?tuncque iri perfe&am filij menfiiräm &
ftatum peruenif,& diligit bonum propeer feipfum.timet-
que cümdiligit.Acque h i eperfe (ffcuscftti m ör .Ex hoc Pro
phetanosedocet quid cimbr^ijti intérfediffèrant, cum
aii:Venii/éfilij,aliditefnejimorem Dominidocebovos. 4 duertite
'animumädTngük'Pfophet^yerbä, - Qtiemadmo^utn
vnaquäeque di&iÖ fummanvvim habeac, contempla-
& c o adem n a ci oiïp inn o fc> is fi an c, A m e n.
D E D I V I k Ö " T î M O R E,
DÖ CTR INA IV •
S En ten t ia loan nis eft i h Ê p i ftolisfuis * quoêperfetta chantas
foras elicit tmorrnt fij Quid fobie cr o^hàc 1 è n t en ti a
nobis innuit Sanâus ? Cur chafitatéirijtur timorem ait?
Prgphecainquit in Plàlmo : TimeteDomïntitit omnesfanfti
«wÎEtaliaplerâqùe huiufcemodi, quæ in làcris Litcrisre-
.perlmus,- Siehim a m antes Doriïin u m fa nélii lïu m verën-
tur & timenc,vt quid aiifieïfefta ebaritos foras eïtcïttiriioteni'î
Oftendere nôbis vult lànttùs dniotis elle duo genera: al-
terum quidemlfagogicunuhoceft, intródutftoriiun^al-
terum verb pefrecium» Et p ri m u m ('in qua m) eo rum eft, I
qüinupërreligioneminuaduftdfecundurnautemfan&o-
rum atque perfef&orum qui iam ad chaiitacis fanitæ t a lmen
peruenere,vtverbi grat'ia.'Facit.quis Del voluritatem
Primum jgiturinquit?ven'ttefilij. Hortatur nos ad vir-
tutem jcum fîiij iiomen'adiicitrflliôS enim appellauere vi-
ri làndi conuerfas ab iniqnitate ad iuftitiam & virtutem,
vt ait Appftolüs : Filijquositerumparturiojonec Clmfttis rt-
formttur ïnvobis. Deinde cum nos exhoitatus eflet ad hu-
mfcemodi conuerfipnem&reformatiôné, fiibiunxK,di-
censuïmorem Domini dbcebo ws- Çontemp^imini nttnePto-
p,hetîè fidneiam 1 N os,cum volu mus dè Virtute al.iqua a-
pud nos' veibàfacere, (èmper ita diccre cpn|ueuimus:Àn
vobisgratuméft, vtaliquid de Det timoré,velde qiiauis
alia virtute inter nos dilputemus î Prophéta autem non
fie,fed cum fiduciaa'it: Veniîefilfj^auditeme^timorem Domm
docebovos,' quis eil bômoquivult vitam, dilïgtt diésviderebonosi
Poft hæc tanqùam vllôàccla'mantelè veile,&re(ponden-
ter Doce me quo pado viuam &.videam dies bonos,do-
cet & aicProbibe linguam tuant a malo : hbc eft,'bulla in le
cohfcientiairrprôximii£edas,nonoblbquendp,n6nprouocandb:
præ timoré gehennæ : hic.fÿc dixiiîiusjladhuenouitius éft
êc iheipiens: is adhuc propter le,bonü non exercet.fed ti- -
moreplagarum. Alter Deo in cun&is par'etexamôre&
beneuolenciain Deum,& in ipfutn bonum atque virtute,
vclcilitethoc medio Deo placeat & gratus fit. Nouit hic
profe&o quid bonuqj, quid virtiis iir.nouit quid fit cpm
Deo elle. Hieperfeâam & veram ,de qua loquitur Apo-
ftolus,habec cbamatem,&ipfach ali taseum in perfcâum
timoré m adducit. Timet enim hic diiiinam volu n rate m
& obferuac, non metu plag&ïüm,non verbcrum,lèd' dc-
guftan^iam qb à md u 1 cefit cum D e p eflè, tirn’etque ne ea
prtuetur dulcedinenevc excidat. 1s igitur perfeélus timor
abkàe charitate defeendens ifagogicum porràfabigit.
HincaicA poftblusj qûo&jjérfettacbaritasforas emïtt’ttùmo-
l<tl)/4 autem neloquanturdolum : Vid éft,-nihï|qbli
rem. Fieriautem nequit^llopacio,vrperfè(ft.us,aüter quâ medirerisaut ftruas'inproximum.Hincair.profei&c/iwgibtffi
periragogicumintroducatur.Tresenimfiint conditiones tu am a malo’.i i po&ïub dit fieelinaamalo. Piimùm’particu-
& ftatüs' (:vtï).Baiilius àit^iquibusDeograti eflèpôflû- I lariàquædam deliéla tangic, qualiaprocacitatem, maler
mus.Si enim pcenam formulamus.in lèruili ftatu fiimas:fî dicéntiam,& dolum- Secundo .de quauis malitia &ini-
vëxô mereèdisluçrâ confedantesvtilitatis & commodi ! qüitatè complexe loçutus eft,ac fi dicàt apërce.Tuge otrine
proprijgratiadiuina mandataperagimus, mercenariisafi- genus mali, declina ab omnire quæ peccatüro aiitiabem
lrmilamiii: : 'Sinautem bono & honefto proptef lèipfum ptælèfcrat. Ncque, cùm hocdixiflèt,conneuitifèdaddi-
adhaîteamùs, in filiôi'um générél"umus,filius enim vbi ad dit,&fachonütn,hoc,eft, hok fatis vriqué el^nan malefa-
ptudentiam difetetionemque pèruenerit, paterna vota 1 cere,nifi 6c bcnefacias,hô latis non odif^fnwdiljgamus.
exeqUitUrznon timorélciIicecp]agarum,nonetiammer- Benèigiturconiun&impropheta aili.péclïvaamàloi&fat
cedis & præmij cupiditate, ièdamore, pietate,obleruan- bonum. Oftëndit enim noDis cbnlèquentiam'triutnillo-
dâqUeergapatrem : perfualusenimlàtiseft, liiumfote rumftatuumdequibuslocutrfuperinsfumus.Quomodo
quicquid patris Çuerie. Meretur hic audire^ion quod 1èr- fcilicerex timbre Dei peruenitur in déclinationem mali,
uus lir/ed filius & hæres Domini noftti lelu Chrifti. Hic Sc poft eonuerfioném, ad bonum confcenditur. Cum
etiam^vtjpraedidum eft)non metuit Deum timoré Ifago- enim quis dignus habitus eft'ad malum tofpefeere & ab
gicojedamat vtait B.Antonius: Egonufquam aeumtimeo. I eofugere.; neceflàrio adiutusdluperisbonumoperatur»
Et-Dbminusi cum adAbraham dixitpoft immolationem ; Haec vbi dixit, infert çonlèquenter 1-Inquire pacem &per~
ii\\\,nuncnouiquodDéum metuas : deillo vtique timoré dixit, 1 jiquereeam.NccjitqUite£*nmm dixit,fed èc acrius inlèda-
•quiexc^aritateprouenit.Qnomodoenimfehabcat hoc, i re,vt comprehendaseam. Animumobfecrohucaduerti-
nunccognoui^TantaFeçérac^mnemreliqueratfubftan- j tead d id a , &epntemplamimProphetæfttidium & dili-
tiam fuam,peregrèproièdus erat in terram alienam & ad gentlam. Gùm dignus quis habitusèftjVt qùeatd malo
D
otc legte
# oq-
a fiuiûs
Wnb%
3it»t
genterqidolis deditam,^vbi nutliim erat pietatis veftigium
autreligionis 1 Pafius erat & hanc hoirendam tentacione
de irn m ol ando filio,& p'oft hxc omnia illi di ci .tur:nunc no-
ui quiaDeumtimeas : a^inniiendum videlicet perfedum
ilium timorem qui non nifi landcftum eft. Neque eniiii
u b metum pcente aut prasmijcupiditate virifandi, fed a-
mbreScbeneuolentiafolaprseceptaDei cuftodiunt ,fo i-
midantesquippiam fieere prater eius'que in diligun t, vo-
luntatem. Et hincaicperfedam charitatemibras eiicere
tiiRoren) :neque enimex m.etu eft,vt agant,led ex charita^.
te,vt metuanc. Hie eft perfedus timer qui haberi nullo
mm
Spiritui
[k'itaiionisûcfirèndiM
thodus.
d.eclinare,& benefacere,Deo fauente,& virtutem exerce-
re.illico inferunturei hoftilia bella. Concertatigitur,di-
micacy laborat, obteritur veritus non folum, ne rurfus in
malum detidac (vt fuperxus de feru^) diximusj fcrl etiam {{^
frecus prsmioac mercede boniiVtmercenarius.Dunrigi- Gcatixl
tur hoftem oppugnat & repugnatur, dum iudatur, agit uin*«^
bene.-fed mu lea cum adgultia, multo-cUm laborc. At vbi iAuS'n1
coslitusaDeovenerrt auxilium , tunc habitus boniineo
fieri incipit, tunb requiem intelligit & eontuetur,tuncilli
aecumulata pax aduenk, tunecognofcit&fentitquid la-
bqrism bello fit,quid gaud/j & l* t it i® in pace, tu neig.it ur
'modöpoteft,nifiifagqgicusp^^ Ait enim: tn itium ieamqu£erir,tq!ncftndiofilfimeaceurritvtillamapprehen.
fapientiatimorDomini. 11 rurfu m: prmipium & fin is timor eil dat,vComnjno eamqbtineatpoflîdeatque, vtiilamin le
Dówj wi-Principm dick iiàgogieum ipoft qué eft perfedus^ totam cogat inhabttare. Quid ergo beatm» anima h uiufis,
qui fandis.datu:r. lfegogicus igifur timornoftri ftatus
je.lt. Hîe«riimar» noftçam, per in de ac fanda natura quæ-
j d>m.^omn.iprauitare tuetur& prBtegir. Diciturenim:
; union outturn dalmat omnis a malo. Si quis igitura malode-
I clinat opmecum peen* , eft vt feruus,qurDominumye- 1 pariter tinlkrem cognolcit.yt pr^didum éftfiepius.Audi- j
! retur.Senfim auté.cum declinatamaloieo peruenir,vt bo- l uimirs igicur quis fandorum virorum perfedustimor fit,
? nunyagatî&dum retributionem vllam bonæoperationis 'quisitem ifagogicus>quis ftatusnofterVnde quisfiigiat, ,
Timofjj cemodi, quæ hoè ftatu dignaeft habita î Quis dicat ani-
main iliam etiam ob aliudquippiam facere bene,qudm yt '
bonoipfo tantùmfruatqr, î Gaudium illiusnemanouir,
nifi qui illud experientia dirlicent. Tunc & isperfedium i
P« tiino-
:(,nquö-sf
"-odo
:v«l
«liictet*
- 1 M
W qjjf
Ve Äülj
SiropKBV;
jjifflcre.
jßefum-;;
:o,ihceÄf
;io vndcnftatDei
Itus.
xprçfum
m
l>n eft
TlCdÙS;
I’cccat
'cr. fed •
feptio.
quoye perdfeniatob timorem Dei, Reftat igitur nunc di
cere, qubmodo adueniatnobis diuinus hic timor, quæ-
que ea fint quæ nosab hoc timore aifterminant! A $cma'
uerunt Patres comm uni lèntenria, poflïxlete eum ; timorem
Dei,qui morris crébro & gehènnæremiqilcitu'r3 qui-
que velpere a lèiplb rationem exiglt qiièmadmodum die
ambulauerir,manèfimiliterquopa'dq-podemtranfege-
rit, & qui nihil de fepræfumplèrit , qtilque yirp tiröenti.
Deum adh^ferlt.
QuæfilReniraaiunt,àftniprefratmmaliq.üâtido,quid
ageretvtDeumtimerëtrrelpon'diflbquefenem^h'otîiiniti-
menti Detimtefubiice, quem cumtimuètis,Dèumqub'
q ue vt timeas neceflè erft. A bigimüs autem d nobisDeiti-
-morem,cùm his, quæ diximus, contraria óperamqr^ cùm i
fcificëtimmemores mortis & gehennæ perpétué fumus,
Cum nufquam lcrutamur yiashqftrâs,cùfhhullam deno-
bis çurani gerimus, cùm fine ratione yiuimus,çùm con-f
fuetudinem cum his habemus quibus inimicà ratio eft,
c'ütti de nobis admoduni ptæfiimimus quo fanië. Aifiil eft
deterius: in hocenim extremuseft intericus. Qüitïenim
adeb âb anima depellit ti môremDei^vtFuii^fiiispfæfitm'-1
ptio ? Hunçrogacus Abbas Agathon depræfiimptiqne,
qiiidnam eflétcillam fummo incendio compàtauiciquod I
cum exàîdefceret, procul om'nes abigêiret, quodarborum
pomavitiatet. Çérnis aftedus huius,quanta fi vis,^uan- j
tus impetus? Cum que rutlum rogaretùr,an gràuis élïèt &
difficilis præfumpcio : relpondit,nullum elle yitium gra-
uiusy vq^otèquæcundorum vitiotum mater & genitrix
eflèt.Quambenè&fapienterillamdixitvitiorumômniül
ge n i trice m, qu æ t im o re moo m i ni ab anima pellerett Si e-
nim timbre -.’Domini déclinât quis à malo : vbi igitur is
non fueric,omne vtinfit vitium, omne malum neceflè eft.
Eripiat nos Dominus ab hac deteftabili præfumptionis
pefte.PluribiisauTé modisprçfiimere quis dicitur,férmo-J
nefcilicet,tadu&vifu. Prælumit, quifquiavana & otibbi
nbh aüdierit, âlteri.dicasinquo videtis eum fidén* ha-
beren vel etiam Præpofito aut Abbati, pro pçecati magni-
tudifie,ac deinde leçurus éfto. Vc autem diximus,càueat
fquiuis hpc agat alia in tçntione atque anim o quam fratris
erigendi. î^onpergarrulitatem, nonpefinfamiam non
per contemptum ipfius,non y t in exemplum aliorum tra-
hati fnonVtiudicer etimrquod fi âlio animo quamvt cor-
rigatid agit.habensfn fdquippiamhorum quæ prædixi-
mus,vtfcilicet delatorFratris fit apud Abbaterfi nocendi
cbnfilio j non ftiidio corrigendi, peceatum eft& infamià.
Scrutabiturprimocorfuumdiligenciiîîme &fi fimultacis
inftinduaucodiohqc felàcere Rnfôrit, abftinebif neqüe
dieet, Siautéth cuin' vifeeraïua diligeriter rimjuus f a è ï i t ,
fçfecoghouerit correitionis &chàtitatis gratiaidifacere,
impedîri;aurémdcpgitatiqnefi^u|>ulola quadaèi, Àbba-
tihumiliter& fûum &proxirni peceatum pàndat, dicar-
que, confcientiæ teftimonio rdiè facere vc çorrigàti ver-
berari.tamemlèà tu r b aqü âdam èogitatiori u m, i ta y t ignorer
an adfierfumfratrem quippiam habear,an hæc calum-
niafîcdqüa impèdidrur’loqui&cbrrigere., Ciiipôftmo-
dutn rè^)ondeat Abbas,debçatnecneilluddiçere;Fit au-
temHôcSèaliquàndo.necproptërcommodumairtdam--
num firatris,necpropterinimicitiàm vllam,led exquadam
maleloquendiconfuetudine.Etquis(vOro)huiusgartuliv
tatisvfiis? Sæpe etiim fit,vt refeifeae poftmodumftaterfi-
bi detraçtumeflè, & perturbetuf moleftiaquenon modi-
caafficiatùr v & hocalrerûm quoque damnumacCedat.
Quod f t ;(v,cpræfati fumus) idfiatob vtilitatem & cbm-
modüm fia tris,rionpatîturDeus iliüm perturbari autflu-
âuarejnohânguftïamfnondamnumaccedere. Cufàte
igitur^ linguam cphibètë, nequisproximo màlalbqua-
tiir,necvllum verbo aut vmbra, aut quouis omninoalio
modofçriat. ;
j i Neqiie fitis prurientes àuribus:ne fcilieer,cum quisau-
dierit quippiam defe maledi(ftumsprurituillic6percutialaloqukur.
Prtefamitqui ea quxï$culi funt,enarrat, qui j tur j& ip(è qüoque Vei male relpondeaty; velpertürbetu:
riden da facit, quiCtcteros a grauitate auocaccaehinno.j ab eo.Non enim talia con.certantes athle t j agere cohlue
Prifumptio eft etiam cum vis abfque neceflicate Vila ! uerunt,nee qui pro falute deludant. Pbflïdeèé timorem
cohtigeritjCxVendeiitvemanum in alium vtrideat,impu- j Dei,& mütüareuerentiavosprseuenite, vobisobuij eftb-
lerit aliquem, vel violenter quippiam ab eo- rapuefi$:,aut • terlnclirtate capi ta veftra,humiliaminiin conlpe(3:u fum-
impudenteröculosinquempiaminiecërit.J ^Htecomnia i mi Deij in confpe<51;upatrum,in conlpeblufratrum. Sub-
prsfumptiofacit:h£ecx)mniapatimur,ciim diuinótimore iiciteprpptiam voluntatém. Bonum (inquam) opus ag-
vacat anima. Labiturautem ex his fenfim quiSin perfe- greditiir qui Hbcfacir, qui adüenrènEi fratri cedit,qui hö-
6lumcpntemptum..Quare cumlegiSpr£eceptadaretDeus j noreprsuenit: cbnféquitürplus cpmmpdi qüicedit,eö
huiusvitij omnitip expers fim &vaeüusjhoc ytique npili.
Nequeeitirn me aliquando fratrum cuiquam ancë^pfiii,
fed quemuis mihifemper iudicaui prxftare debere. Cftrii,
eflèmaliquando apud AbbatcmSeridum,£egrotareCön-
tigit miniftrum Abbatrs Ioannis , quate mihi ïmperauit
Abbas ,-feniori vt déféruirerh. Ego veroópus fiibiensffic
céllulaé fux pftium öblèrüabam vt qui crucem adorat,|
qüantb igitur nsagis cum illi miniftraremlQms enim non
Optarettamfanèïohominideferuire?Etataütëmfuaüi&
admirandoëloqtiiö. fQuareego qüötidie poftexpletum.
minifteriuma‘dgénuailliuspQsnitensprouolüèbar,vtdataveriia&
accepta benediPfionedifcederem. Et lèmper
iile mrhialïquiaquod ihftriTerèticdificaFetqüe, lpquetïa-
nir, Habuitautem lènéx^iTatupr yerba in öreepnfueta,
quoruinynüm r|pehlutomihi advèfperamlèmfiercom-
memórabat. Mos autemfeniorierat anreomnem nafra-
tionem luatn hpcprjepbiiere.'Conlèruetfrater Deiischa-
ritatem miftu^rrif Qupd cum hoe quoque tempore mihi
dixifl^et.Arbicratifüntpatre»cuftpdiamproprkeconfcieh
tixergaproximüm patarehumilitatem. In fècunda quo-
queVèlperadijcitmihi, conlèruét frater Deus mutuam
chacitóterili' Arbitrati lukt patres voluhtatem propriam
fratern® fiimquam antëponehdam. T ertia velpera air:
fijge huraana h ® c ,& laluaberis. Qirarto die dixit^confer-
uetfrater,Deusmutuamchantatem. Arbitrati fiint patres
dixit vVeneramini filios Ilrael. Abfque enimmUftlareue-1
rentia colitneniP Deumjneque vnietiam foliac minimo
pr® cep topoteftadh®rere.Nihil igitur prtefumpdonegra-
uius,qu® vitioriimomnium&mater eft, bigenitrix. H ®c
enim reuerentiam mutuamd nobis abdu cit, h®c timore m
Dei abigitV h ®c contemptum parit. Ex prslumptione
namque fit, impudehter vt vbs inter Vos plerumqueaga-
tis,colloquamini, rautuisdiuerberationibuslafciuiatis.
Hinceft vt cum viderit quis veftrum aliquid inutile& va-
num,ftatimabeat, & illud gartula lingua vbiqfiedifleminer,&
alterius fratcisifienti ac animo ingerat,non eonteh^
tus fibiipfi nocuifle,nifi&confratrem in commune damnum
trahat, prauamquis sruginem illius cordi imtfiitcat-.'
Alius alteri forte dum orationi vacat, vet aliud quidhoni
operatur,fuperuenetit frater futilealiqiiid afferfens,dequo
inaniter inter le cplloquanraffnec Iblum ab ea vtilitate ilium
abftrahit,led etiam in tentationem communem tra-
hit,quamalitianulla grabioi;eftautperniciofibrvtfciliCet
non tibi folum,led Sf proximonocereappetas. Abfirau-
tema npbisffratfes) vt hoc agamus, Sefuemus mutuam
reuerentiam, tiroeas comunia damiia, iniliPem nobis de-
feramus.Studeam9 ne ni«ftemus,ne vagemur oculis,ne vul
tus noftros crebro conteplemur.Nam illud quoque pr®-
fumptionis eftgenusivt maiofum fuitlehtentia.PKefdrea;
Si fratrem tertium cohfpicias pbrperam quid facientem,
Aurium 2;
linguxpnt
ritus.
Abbas Seridus.
,
Cruccm
adorarc.
neillumlpernas,:ne>confpuàS,netaceasacperirepérifik* ^
tas. Nequeëtiam illi inaledicas, autvbiqüediffame,s,lèd inuicen», fi feràmus 6nera'n'oftra,!ita Chrifti legeiïîcbm- j
i eum milericotdia Ôc timore D e l illi feuela quod poflît pleturos. Siclèmpef confucuerarfenex ex his vnam mihi '
° tts" ëîifii éiïgerei Auttuteipfe Fratrë cbmpella eu bèneuoléri- I qübeunqûe die le nïéntiâm commemorare, tanquam alitia
& manluetudine dieens: da veniam obfecro mi frater, l quid viaticipr^ftans.Quas ornnesiii vit® me* cuftodiam ^ or^ tie‘
, video quod hocrei fine dubio non bene agasV Q uod fi ti- [ feruaui fernper 8c tenui, camafide erga lan<ftiflimum-pa. lu,ni uas’
4^ . . ■ . . . . Tt t .a : tre-m ■ v