tus,8c magis pet formam fuam cûgnrtüs,fedinhærentem j #■«« ergo in omnibus,in eo qubd eft efle,8c viuère,8c intelÔC
confubftantialem fibi. Tüt hoc eft,quod in patre eft fi-
lias,quod cam ira fit , idem filius quod pater, vnde &fi-
lius De as,quia hoc eft for ma,quia id quod eft iis eui9 for-
Forma ea- tna. Etenimcurii cflè,yiuefe,intelligere Deus fit ,- forma
autem fit exiftentia, vita in telligentia. Ifta me diccre fic
u Aamiâ. accipjas velim.vt fupra ifta fit Deus. Quodfiitaeft,fitide
forma quod fub,ftantia:Eodem enim modo vàient&fun't
ifta habentiavel exiftefitia elfe,viaere,intelligere,ita cum
duo Afy#, fint, vnus per quern vnum quidque fit:aliuspcr
quern quomodo fit: tamen quia eadem v'i habet,quomO-
do ôcquidque fit, neceflario fit vnus A.j/tfj, idem valente
forma quod fubftantia. Ergofiidem valet ■, 8cidem eft
forma, iftius tamen fubftamiæquodipfa fubftantia,fub-
iftantialisenim forma eft* idem erit fihüs qubd parer, aût
neque pater, neque filius ante egrefltim foras* fed vnum
ipfum folum. H oc eu mi ta fi r, cum fit eiirirelligerej&in-
telligentia , fit idem intelligentia quod v ife& quodeft
Î eflè:cum autem magis agendi virtues fitintelligere,qnàm
elfe,quam viuère, & cum hoc eflè fit intelligere"quôdfic,
& eu hoefit viuere,inrelligereqüodviuat i néceflàrio fit
intelligere vei intelligentiaDeus eft, turn intelligit Deus,
fèipfüm intelligit , cum autem feipfum intelligit , non Vt
hlteralteram, fitvtintclligeritiaipfafemtelligat. Quod
cum eft, fe efle efficit, at que in exiftentiam prouenir,fit~
que fibi quod eft eflèi àtque eodem ^ o d o intelligendo
txiftit&füum viüêre, quitus cun&isà fc natis, vel magis
àfe ex ifte nti b Us,i nge n i c us D e us eft, exiftens exirigenius,
quæ vnùm turn finryvhum ôc fimplex vnus Dcuseft, & *
næceft vt i'ntus intelligentia, qùæ line aliquo moru fe in-
telligit, quippe quæ eu intelligit,éxiftit:'& cum exiftir,in-
telligit.Et hoc eft Deus, & vtique liocex æternoatque'in
æternum. Verumquoniam imaginemDei filîmii dicinms
Dei,genitaeft enim forma,vtab eo quod eft efle, viuere,
inteliigere,gigneretur exiftentia,vira,inrelligentia.Quæ-/
daménimin nisforma eft, per quam vtperimaginem inr
telligi tur quid ut eflè,viuere,& intelligere, neceflario pet
formam intelligirur Deus, nam ipfum nemo viditvnquum.
Ergo fonnaDei cum accipitur in Deo Deus eftïcum au-
temintelligit fe Deus,per formam fc intelligit,fed & ipfà
forma in'telligat necefle eft. Écenim intelligens,ac viuens
I exiftctia,cumnihilaliud intelbgat,quam quodifta Deus
Dèus fi & nc* Et b *c fæpe iamdocui.Cum âùreiïripfa intelligen-
formam” tiz ip^elligic quod fit intelligenria, neceflario enim fequi-
intelligit. i tuf,vt & fe iütfelligat mtelligentia,veluti exiftens à femét-
ipfa feintellexit,fecit qùefé extra : quodforis eftintelli-
gendo,fe,ideff,motufup. Vnde éfthâxforis intelligent
Dua: intel- tia,&hic eft filius,htceft A»y@- nat9 filius,quia alius à Deo,
jgen,,Ç de p eo tamen,id eft,deto quod eft exiftens,& viuens,inligcre.'
Item in eo quod yterqüe^ë,w *& «A^Vi^eft : item
in eo quod imago & imago', didhim eft enim ad imaginé
npftràm. Etineoquod lumen & lumen, & in ep quod
verum lumen, 8c verum lumênrôc fh quod (piritus ôc Ipi-
rftus ; & in eô quod motus & môtùs , fèd pater motus
quicfcéns*id eft,-ihterior,& nihil aliud quam motus, non
mönóne motüsïfilius autem motione motus eft , vterque
tàm'en motus: Item vterque aôtio & opéra,vterque vita,
& vterque a fe habens vitam,voluntas &• voluntas,eadem
yirtùs ïdàpiéntia, verbum Deus, & Deus Deus, viuus, &
Deus ViuuSjéX ætèrno & ex aeterno, inuifibilis éc inuifibi-
lis:nam diârUm à Matchæo '.Nemonouitfiliumjriifipat^neçfe
pàtrem,nijifiltut. ? . v
P Sinful ambo:hocehim fignificat ips*»***, praîtereande
iàicu>; Hæecûiftaillo pleno intelligi poflunt:Ó»jM/<t quitba-
betpater jntbi dédit. Et, Omnia qua babetpater,dgego babeo. O-
mnia,inquit : ïiômnia, èf*Mv<rK» filius patri;idem ergo,& fi
idem, par,& fi par , re<fte Paulusde filio Dei IefuChri.ftp
dixic:OtttcKW ejfetinï)eiforma,non raptmmarbitratus ettvt effet
sqttalisDeo. Multa hic diuina& magnificamyfteria cô-
‘t^nentürVPrimiYm quod Chfiftusforma Dei eft,in quo o- j
ftendituromnia haberequæDeushabet : hoc enim eft
quæ&imagodicitur,ficutideiplodiâü'mïQüieftimago :
ï)ci.1Habe;,igitur& DeusinYaginem fuami& filiusimago
Déi.éff,;etenim fi diefum : Fauem Dei neirio'vnquam vi- i
dit.Et diâumtPbfterganea mea videbis^Ëftfine dubiofa- J
des Deo,e'ft filip,vel potius eft & filius imago Dei, vt di-
dit m eft : Qui cum in forma Dei fuiflèt. Vride iure diólö:
Faciamus hominem ad imaginem & firnditudinem no-
ftram.Eftergo filius,& li aitefyeft : non enim idem parer
idem filius : illis rébus omnibusihprâ à me pofitisidem,
idem aùtem,hoc éftiéadenvliàbehsëxiftèntiafua prôpria.
Vnde&idemv&arterietenim cum hic diâum:,cum fuiflèt
in forma Dei, vriqué aliud accipiendum qü'od forma eft,
dind Deus.Sed videiis,lit calumnræ locus, vt forma Dei
fit in ipfb Deo forma , Vt fit vna ôc indiferera fubftantia.
Qtûd^fequentiaquemadmodum intelligemus ?N o r t eft
arbitratus rapinam fe æqualem Deo. In fua exiftentia po-
fitiéft (è cnm altero credere, vel dicere æqualem. Quid
YCïoillndeft,feexinaniuit,&fórmaföruifuftipiem} Dr Cllti
ftoaccepimus, quod mortuus eft, an de Deo^ At nullus
dixit vnquam. Deinde cum dicitür de pâtre, qui filium
fuum excitauitàmortuis, nonne latis claruineft, alium
eflepàtrem, alium filium? aliurn eflè ftffcitantem,aliurh
fufcitatum;Ergo forma Dei. Aliud forma, aliud DeuSeft,
& eft quidem Deo forma j lèd filius Dei forma in m.anifë-
fto,Dei veroinocculto : fieenim omnia &ëxiffientia,&
. vita,&CognofcentiaDei intus inôccultp,filioin manifo-
telligëntia,quæ Deus e ft, arque incus intelbgendo fein- ! fto,fie caetera^«ç*/»(ji»isAijç<>?<ss,imago^lulnen veruitijveritasi
telligentia foras fe protulit,atque exritic patti,in quo & i- fpiritus,motus,aaio,operatio,vita,&àlcmetipfo vita, vo
pfafuit, arqaeejlfemperimagoexiftensperintelligent« I lttntas,vittuS,fapienua,vctbfiDeustDcns viuus,&cæterx
É5fôlip.t,
' ;F
Multa r
ft.eria.Pa
lus breu
firms ve
corn
plexus <
internam,quæ eflè eftatque exiftere, ac proptereaimago
' imagihisgenita.puæigitarinteliigériæ,vnaintus exiftens
quod eftilli eflèiàlia exiftens, quodeft îiliintelligendo e t
fe Hæcforis,hæcfilius:Quoniam verointeiligendp fe in-
telligentiaDeum intellexit, vtiqueinrelligentiam intef-
ham,illa autem Deus eft, intellexit& verum eflè, & ve-
rü viuere,& verum intelligere, intelligendo extitit& ipfa
Verum eflè, verû viuere, verû intelligere.Etenim qui y nu
intelligir,& habet vnum,& eft Vnhmfecûduraeius apud
lè ifttelligentiamificcrgo filius, id eft ,intélligentia, intel-
ligeado fe genrêa,in:telligëntià intellexit Deum,& omnia
illà quæ inge hita Deus funt,& intelligendo quæ-
l lendo,& intelligendo , vnde idem extitit quod
pater. Etenim c ù m pater fit neceflàrio
habet infinitum,licet & fibi finitum: vbi*^«ç»^ fuum te-
het & capit, eodemque modQ;filius tecipiendp &quærendoîhoceftenimxécipere^,,
«96exiftere, intelligendo
autëm torum qüod pater, extitit genitùs, & ipfe
tôtusex toto : & quia intelligentia eft intelligèns intdli-'
genriam , cum lumen return fit intelligentia j exiftit,Iu-
menexlumine : &qûiaintelligentia vtraque, verumiu-
ôien exvero lumine.îcemque eu Deus ficintusintell,>en-
tia,i fta intdligêdo fe intelligentia De'uS eX Deo eft, w
alia omnia. Sed hæC velutiforas, & in manifeftojillain fe
atq; circa exiftentiî,vel ipfam potius q» eft cxiftentia:hæc
aût ni actu agente quod eft in manifefto.Ppftremohæc o -
mnia filius habet,fedpatre dante, quod vehementerex-
prelî’um in eo , quod cüm filius habet à feinquit, fedad-
iunxit: Pater ei dëdit vt haberetàfe vitam., Veraigituri-
mago,arque exiftentia in omnibus eadem, fed patré dan-
te,ergo & parer & filius,led patte dante. $ Deeo
enim quod diximus pattern eflè, viuere i intelligere, exi-
fteiitiagenitaeft, vt vita, intelligentia: Ôc hæc eft Dèi for-
ma,hæc eft filius : fed filius cüm in pâtre eft,vnum totum
intusjDéus agens, Operans,fe viens, fefruens, fons arque
in fe plenicudo omnium. Sed quoniam,vti docuimusintelligentia
vipotentiæ fuæ,neceflario dumin femetfefe
Pijfy.i.
vertinintelleXicfemetipfam.hoc quodamiftodogemina
faéla, velütinttis&fôfisfîliüs e ft , genitüs ab exiftentia
patrisrnam exiftentia eft intelligentia , quæ & yitaefhap-
parens ergo & exiftens eft Deus dcDeo; Et quoniatti
in quolibet vno de tribus£ünâ:a fiait,eflè, viuere,Intel- I
ligere:cumftitelligéntiàiü'telhgentiam genu'efit',genitus I
eft filius , & omnia habctfiliusqudepater, & habet à pa-
ttd item quoniam hæc omnfa funüpér quæ creantur i
omnia:quæcümquèenimfqnr,àçcipiûnt fuüm eflè,fuum *
S
,loxn-14-
[parer vt
jfonsad
|iu vcluci
'flumen.
îonn.%.
Hit. a.
[ viuere fuumintelligere, Filius cura hæç omnia fit, quippe
imago partis,& àîftu actuofo fit, id eft, vt hoc præftet cætc-
I fis pro natujca exiftentiùm, eft neceflario vniuerfis totifque
■ cunétis À é y^ id eftjvis & potentia, per quam, quæ funt vt
fint eflè pr0uenit,pèr quem Deus fecit & fecit omnia,& fi-
nequo nihil fit; Hoc appèllàntalij motum adiuum, ver-
bum, rationem operantem. Quoniam tarnen cum Opera-
tur ineft in illo vis patvia,ih fe opèratur, vnde multa kadi-
cuntur,vt ctunipfius fit quod faciat, tamen ipfe in pattern
refert omnia, v t : Pater me,mißt. Et:Non meamfcà patmfacio
voluntatein:Et mille talia Ättendamus tamen iftum locum,
inueniemus quafiipfum per fefecefç,vt fîia fponternon eft
arbitratus rapinam fe æqualem Deo. Et item : Se exinaniuit,
& formam feruifumem,x\m habebat . dominium. Ifta omnia
funt fua voluntate fecientis. Sed poteft credi ipfe facere,cü
in ipfo pater fit,exquibus flint & illa:Ego do vitam in aternum.
E t;Êgo fum ianua,ego vita,ego veritas, lrernï S'tcut ertïmpater fuf-
çitat mondes & viuificat, fie& filius quosvuîtviuificat. Hàc ve-
ra,hæc varia , & in omnibusmagisveraintelligehua fecit
& filium in pâtre eflè,& in filio patrem, & tamen vt pàter,
vt alter fint & vnum,tatnenduo fint,quoniam autem alter
pater,alter filius : quippe cum pàtérfilij,fons, filiuS y t flumen,
quod excurrit ex fonte:in fonte duré vé manens aqua,
&quietà eft,püra,immaculacaifîne fcatèndifpeciejfi^ioc-
culto motu plenitudinem fuarn fuggérens, item vt flumen
môtu apertioreperdiuerfadifeurrés, terrarura. quas fulcàt
qualitatibus'& adficitur.& quôdam modo patitüt,fie & fi- ;
bus aqua fila,fuaq; fubftantia,quæpatris eft,fempcr pürus,
immaculatus,impaflibiKs , regiönibus per quas difeurrit,
focifq/vel fupfacoeleftibus,yel coeleftibus, vel intra coele-
ftibus,nuric fpumat,vt bccürrentibus faxis,quæ funt'exge-
ncribus animarum campus quietus excurrk.Recipit igitur
pafliones,non in eo quod fubftantia eft, fed in a à u arque
operationciNam cum myfterium aduentus fui compleret,
tum iam pafliottem fuftinuit,vt fe exinanirçt, vt perfonam
ferai fufeiperet. Sic & reliqüa,in quibus omnibus aétus eft
ôc operatio. Quanquam & in primo exiftentiæfuæai^u fi-
cuti in multis libris docuimus , paflio extiterit receflionis
à pâtre,Vnde ténebræ, id eft f hyle confecuta eft, norf crea-
-ta.Sed hæc plenius alibi. Nunc quid adfertumeft, quid
probâtum ? Deum patrem,filium Deum »w*™* eflè, efle
tamen & patrem in fubftantia, & filium inea quidem fubftantia
, fed fibi exiftentem aétum agentein aétu pâflîone
extitiflè,nünqua.m feparatum à pâtre, ex æterno & eflè, &
fuiflè,& fiitürümerfè.A6tu, quiainrranacuram agendi eft,
,& cum pâtre,vel in pâtre eflè, & extra hoc dici, ôc intus &
foris cum ipfe agat,quia de patrq ei aiäus eft , pâtre agente
agérë dicitür ,'^c tamen omnia patrem per illumügere dici-
tur,& tamen Omnia patrem per ilium agere,hune eflè
omnium,& vniuerlàlicer vniuerfalium,&generum,5cfpe-
cialium,&partialium Ai'j?*. Et quia omnium & incorpora-
lium, ergo ÔC corporaliü pro fùd vi ad id quod eflè pouurit,
vt fint Aây®-,vnde & myfterij ordinatione noüifflmrs fæcu-
lis Aoy®*, quia omnium exiftentiùm adumbrata per Spiti-
tum fan6tum Maria virgine incarnatus eft ipfe ille , quem
fupta demonftrauimusÿfilius, eodem modo vt effe t in corp
o re , quöSpiritus (amStus in nobis , nontotùs : nam vt
Deus vbique e ft, fed vt pars eius : omnium enim dittino-
rum pars hoc feniper eft , quod eft tocu m , vt eft anima in
corporibus,vt virtus âc difcipiin.a in animis, vel fol aut eiüs
lux in oçulis,ipfum aùtem A«y«", ipfumque ilium quem de-
mqnftrauimusfifium,fuiflè in corpofe, omniaEuangelia
déclarant, Apoftolus omnis,omnés Propfietæ. Cuni enim
prædixerunt futiuumChdftü ,in carne fimirüprædixerut,
quippe cum ante in cache m dicant & vifum, & apparuiflè,
vt Abrahæ,ytIacob. Et ipleinciunedixeric : Abraham vidit
item meum,&gauifmeß.EzApo^ias^n facto ifto,ac myfte-
xijs pleno lo c o ,N déclarât maxime filium Dei ante carnèm,
ÔC ipfum poftea fumpfiflè cafoem : Hocenimfentiteinvobü
quod&in Chrifioiefu,qui cum infirma Dei conßltutusfuijfet.V tique
hoc quandb: ante çarnem fuit.» éïgo &arite carne m &
mit qüalis & qüantns. Fornia,iriquit,péi. Qüidiftud eft,
forma ide quod pater.- Q iyd eft forma? in qua pater ccfni-
tàt.gut me vUet)videt &patrem. Vtiq; non in eo quçrd vfde-
batut led in eo quod ipfè Deus diuinafubftâtia, Aay^vita.
Hocjgitürfoitantecarnem: namquequid,adiungit: Noit
arbitratus eft rapinam. vt effet aquàlis Dço. De fè ergo cogitât, éc.
de Deô,fecitigitüryinon'fitæqualis fuit. Quid deindead-
ijcitîSed fè exinaniuit. Quidexinaniuit ? àùt vnde,fl nonr
fait} Aàijciiadhuc:ïtferuifunipfit formam,infimilifudinem ho-
minumfaâus,& habitu muent us tan quam homo bu m'üiauitfemet-
ipfum ffubditusfaâus vftfcad mortem,mortem autem ertiett iQuid
^hic non ex omni parte déclarât Iefum Chriftam ÔC filium
Dèï? Nam fie di&um : Deus mißt filium filum & miflumfuæ
potendæ,ac fuæ etiam voluntatis arbitrio cunifla fecienté,
vtfcjnolletæqualem, vtfèexinaniar. i vtinduatfèrüifor-
mam:fuit ergo qui fuit Dei forma, fuit qui fè exinaniuit:is
autem ipfe eftlelus/qui ftimpfitimagi'ném ferai, & inuen-
rus h’ömo eft^qui ftibdidit vfqueâd mortem; vtdefïgnetur
plenius Iefus Chriffus,vfqüe ad morteth crucis : Hæc viris
fidelibus farisprobatafunt,&ante carriemfuiïfe, & in carne
euridém filium fuïflè,ilium qui ante fæcula eft geni tus,
ilium qui âfcènditin coelum, Scinde descendit,ilium tjui
nobis de coelo paniselbilluni qui in carhe dicit: Redde mihi
pater honorem tneum, quem habui apud te. Vdépie fu-
pra çoe]ps,&ante carnem, ilium 'Mv& eft,& in principio
Aey^jSc iuxtaDeunvA6j9?5& qui,a«V®- Deus eft, Ôcper fitem
faftafuht omnia,&fine quo faftum eft ilium qui illuminât
homineminhunemundum venienrem : Ilium qui
Aojÿf carofactuseH : Audifti in prirteipio audifti quod
Aojjf ipfecaro faiftuseft: Audi quod ipfe Dei filius fit,8c de
pâtre genitus, fit ilia quam diximus fuptâ genérâtio.^Picit
Euangclifta: Deum nemo vidit vnquam,nifivnigenitusfolus filius,
quitStinfinupatris. Melius autem dicemusgremio. Græci
ci jö'ast« , id eft in gremio. Sed vel hoc verbum,vel illud fî-
gnificat 8c geriitum filium > quod eftforis eflè, tamen cum
pâtre eflè, cum diâum eft : Quideft infinupatris. Ômfii-
bus ledionibusitaeife diligcsÔC fidélis qüæfitbr intelliget.
Iam veroSpiritùm lanélum alio quodam modolpfum eflè
Iefum Chriftum occuItum,interiorem , cum animisfabu-
lantém,âotentetnifta,intelI;igentiafquétribuentèm; 8ca
patrè per Chriftum genicum,8£in Çhrifto : quippe cum v-
nigenitus flliüs Chriftus fit, multis nos libris expofiiimus,
8c quod exemplis plurimis adprobauimüs,lâtis clarupi eft'.
Hoc modo arque hac intelligentia vt pater ôc Deùs cum d-
li’o, ofS9tsne»,ôc filius quodipfè vi ta eft cum eo. Quiaaurem
ipfe intelligéntia eft Chriftus 8ç Spiritus’ fenctus intelligitùr:
Vnqéiunddpatri filiocj; accepte,quod fifideni.
quodSpirituslàn<3:us,eoquidemiriodo Ç qübfilius'idem
e ft quo d pater,i ta rame n ,v t quomodo pater&fi 1 iüsv n um
cum fint,fie tarnen pater fit etiam filius exiftentia vnufquif-
que fua,fed àmbo vna eademquè fubftantia , fie Chriftus
& Spiritus fanétus cum àmbo vnum fint,exiftit tame Chriftus
fua,8c Spiritus lamftus fua exiftétia,fed ambo vna fubftantia,
ex quoomneSjid eft,tota Trinftas vna, atq; eodem
modo iuniâo pâtre cum filio, filiqquç;cum Spiritufenâro;
Atquéifta ratione pâtre cum Spiritu fànifto per Chriftum
iuniäöjfingülisquidem exiftentibusvnum omnisTrinitâs
fl t, arqué exiftet illu d ^ vV ^ cum fitomnibus vna eadem-
que fimul ex æcetnitate fubftântia.Hæcaobis falus eft,hæc
liberatio^hec totius Kominisplena laluatiojflcp'atreni omnipotentem
Deuin credere, fic Iefum Chriftum filium , fie
Spiritumfenélum, Amen.
M A R I î V P C T O R I N I A P R I, V I R I
/ . - '' confularisJeTrinitate,
Hymnus primus i
Defto lumen vérum patèr,omnipotens Deus.
Adefto lûmen luminis, myfterium 8c virtus
Dei. . . .
Adeftb fanéte Spiritus,Patris & F ilij copula.' •
Xucurn quiefeispater es, cuniprbcedis fîlius-
Iù vnum qui cunéla ne£tis,tü ei Spiritus fàncîüs.
Vnum primum,Vnümà febrtum, vndniârlte vnum Deüs^
Præcedis omnèquantum,nullis notüi terminis. .
Nihil in te quantum; qùia neque quantum ex te éft. __
, J . 4 ,Narp-
F,
ioah.17.
Filius iï
lînu.