Dcliciâ
iuucni fu-
•icnds.
Lingua
cocrceda-
Oeulisiciunarc.
R
iom m feo a a em iaT q ^ an iin tSm p o rc in tt trm ta t is& j medium;Eeriosigimrcumegtcdinjut, aduertamusqna-
TencauHs proferunt.reliquos auremcl'aulbs 8£obfignitds re egrediamur, Deque id fruftra, & fine caula hat. Qui e-
feruant Nos vefd cdm ioculos nuHos habeamus, vnde | (tint iter aggreditur fine caulajvt ahqUotfum exit,vt aiunr,
abfulDidms? Vt igitur’dixisetiatn in his quK ad neeefiitafc ftuftralsb'orit.. feQMcubquefaautuseft aliquid, aduet-
nOftram pertinent indignumeftcuraw&diiigentiimex- tat. pracognofeat. confidetqt.quare id agat, qu&vfrfine.
betere cnmetiamipfavitafolitatiavixdignilimusi&itl | Namincunais.vtquam&piffimddteifcopus&intentio
omniaciiffl timbre Dominiaccipere decets (icq; nihil no- i noftta pramittenda eft , & ad earn omnes alius noftri
bisfietiriiudicium. Eciam iat-isdiaumeftdcventriscon- difigendi. Siconuenimus mterdnravconueniamus ob
tinentia. At non folum vine noftràé ànobis lalib habenda
eft fed etiam ab omni alio peécaii genere abftinèndum.vt
quemadmodum corpore inunamùsyita quoq; lingnamq
murmuratione cöer’ceamus, à mendàcio , ab ira,^ conuîr
tijs, ab ociófo fermone, '6c a quouis aeniq;,peccatigenere;
qüod à lingua pröcedit. Debemusetràmoculis ieiunare,
nc fcilicec vàriàïnfpiciamus, nedifcurràmus vagi &cuno-
fi -, neóGulosaliquandoàdinh oneftai aliquadc pudenda
rrituuam charicatem: primum', cum vide'S fratrem tuum
•vides Dominum Deum tuum. Conueniamus vt fermo-
nem Dei audiamus. Iriconuentii enim vt'plurimum riVo-
ueri folet fermo,8e cum multiignorantesfintiloterrogan,-
tesdo&ioresedifcuntftatum fuum. Refeitiohishoranos
vocat, & comedend am eft ? Gonfideret feipfum quifque,
6c videat cum graci 6c optiml cibi appofiti fuerint,fi p'oteft
eontinere appetitum, neqUe vitro accipere, aut maiorem
Monaehi
decorum I
immcnfa,
inflédtamus, Similiter Annas&pedes,ab omni nefario &delicatioremparreinoptare,ciuiiomniaperpartescui-
opereperpetuo cóhibere congruumeft. Ethuiufcemodi quevtfcitis , diuidantur. SantAonnulli quinonerubeieiuniumieiunantes,
vtait dinusBaiiliusshdceft,abftinen- j icunrmanumeXtehdcrc.St minorera portionem ante frates
ab omni malo; in qnod fenfus ndftriinchnanmr, dectmaleieiuniumperfolucmus.&
dieiillifacratlffimaitefur-
rtaionis.mundi.renooati.&dignidiuinorummyftcnornm
participatione occurremns. Egrediemurqaoqueob-
uiam Domino noftro recipiences mmcumptlmit & ramu o*,
Imarumintufo4ti4identem-,&mftnamciuit<ucmingr'duntm.
Quid eft autem Dominum in pullo afinas ledere 1 in
pullo afina; fedit vt animam noftram irrationalem fiuäam.
vt ait Propheta/# iummtiimfipantibw ampartum, conuerteretadri&
oncmDei>8ce4in.diuinitati{uaefubijcetet;
Qüid veto eft illi o'ccurrere cüm paitbis & ramis oliua-
rum l Moris eftcumquisdbelloredierit. ptoftigatis ho-
ä f q S r 'i ftibus&infugamverfis,bvrfu0rumquiiqueeicunvpalmis
Scramis oliiiarUin vti viftori occtirrat. VidioriiE namque
lignum palmaeiUtem fialiquisaniuria affeäus ad vindi-
aam 8cvltionem iuanl exire voluerit-i oliuarü ramus praeibittitclamiransvti'ui
omnes lnifcreantur.&opemferantJ
oliuaenim miiericordia: lignum eft. S ic& nos Domino
nbftro Ghriftooccurtamus cum paliuisvcvjaori.-VictEehimipfehoftemnoftrum:
cnmramisautemoliuarum.vt
I ab eö mifericordiarn impetremus; vtquemadmbdum ille
j pt'O nobispüg'nauitßcviciti&ita&nosperipfumviaores
cfle poffimus, poitctoufqi pcndennacollo, nonfolum ob
viaoriam qua ille prouobis vieit > led etiain earn, qua Oc
hos per ipfutti vicimus.A'men.
A D Q V O S D A M C E L L IO T A S IN T E R .R Ö
gantesipfiimdedongrelEbus &coUoquijsj -
D oä rina X V I .
CHriftus
aunx infi.
Gu^’ramis
oliuarum
C hrifto
occurren
dura, .j
I D
Monachi
'decorum •
in cclla.
\ j f Aiorum noftrorum rententiafuit,quod in cèlla fe-
JV L d e rem ed ium qûoddam & cum fenibribus congrei
di medium eflèt. Videtur hie feemo nobis innuere, & in
cèlla & extra cellam cuftodia nobis -opus elTe & diligen-
tiam. ytrcilicetnouerimusquarcin cella quiefeendum.
6c quare feniorCs & fratres adeundi fînt. Si enim qmTqüel
in naccobfideratione frequens 6c diligens fuerit,ea ftude
bit facere qua iam pridem fintipatcibus faditata. Gum-
due in cella fueriti orabit, meditabitur . non erit otiofuà
manibus, cogitationes filas quafcüttqj qüales fuerint fem-
tabitUr. Cum vero ahimaduerterit vb i.iit, confiderabit
pariter & edgnbfeet ftatum lùurhj intelligetqi lücrumnej
an ia&uràm fecerit.quotëmpor'e à cellâ abfiiiti & arl idem
redeat,qui ab eàexiuit,fine damnofcilicet & ia&ura. Qui
fiinaliqud fe videritia&uramîecifle, difeétinfirmitatem
fuam. Difcet fe fiihil adhuc lucri cbnfecutum^x quiete
atqjOtio cellæ;reuerteturque cum humüicateâd earü pcé-
mcentiam agens cumlachry mis, & rogans Deum pro fua
imbecillitate & fragilitate j. & fie demum fedebit fibiipfi
tatitum intetitus. RurrumcuméXîeritàdhomihesiin-
tuebitùLfelipfüm, fitne ïupetatüsÔEviâaiif^iii quibus &
primùtb, an-inalijs 6c diuetfis, rutlumqUe in cellam redi-
ens faciât*quæ primo poeni tentiam agat,defleat, roget^Ue
Deum fuo pro ftatu : cella èhimattolliti homines autem
Mo nachus !
v tc cella
trem ponerc,maiorem ad fe trahere. Vt quid enim mäio- Auatitjj
rem a minore parte difqernimus ? Quantulum illud eft inieJBo<-
quodinteYdüasjtertesfuptravvtqiïisinravili& mbdica 1
re aüafusërga fratremfuumreperiatur? Aduercac rurfuib
ß fe concinere potefta plurimo cibo,necne ^quö'd minime
dëcet) qli*rat diuerfa fêrcula, fèqué ad vomitum expleat.
Guftodiatqubquëfèipfum' ab infolehtia 6c prsfumptio-
ne. Videns fratrem fuum prsehonoräri, Ferae id aequo animo*
Videns alteram infblefcenfem,inclamantemi oblo-
qdehteni, cönuitiähtem^urbäsmifcentemjnonattendat
illi,nón iudicet ipfiim, fed ebhuertac mentem 6c oculo? in
alterum venerabillbrem 6c trieliorèm, ftudeatque facere
quod de beato Antonio legitur. Qui cum plurimos jg ^ S
treSadiret vilendigratia, 6chuncatqiieilium videfet bo-* fapicndj|
nialiquidagehtcmj idftatim tanquam flöfcqlüm cóllige- in iottl
bar, & in pedorerecondebat, ab hoc qliidem manfiietu-.
idinemi ab ïlfo hunlilitatem;, ab alio quierem accipiens: &
ita feipfum quafi virtucum omnnirn exemplat conftitue-
bac. Ita debemüs & nos Facere atque ad fingula animum
jaduertere, & ( vrdixi) cum ad celläl noftras redierimus,
perfcrütaf i hofipfös & difccrc > lu'cïümne an »Öuram fo-
risfccerimus.' N
Et fi nosindeftinés inuenerimusgratias Deo nbftro;
cuiusltiiinere proteóti fumus.In qüibus autem videbimur
Iäbfideliqüiire, pcénitéritiam agere, deflére , lugereproprium
ftätum. Vnüfqtiifque enim i ifcätüi fuo 8kx fpmet-
Ibfo vel laeditur vel iuuätur:& iö nöbis éft velimus pfodef-
fe,andhefle nobis. Güiusrëi vqbisexemplum fubijciam;
vt clarius fiat quöd dicimus. Contigit aliquem ex oppi-
danis, non löquorde monachis^ n o ä e in angulovllo vr-
bis tönfiftère, & immbrari i vel in platea, iuxta huneper-
tranfeunc viri tres & vnus quidèm ex eis fufpicatür ilium
aliquem fociotümprsftólarijVtfornicentur pariter* äliiis
äuteni pücät vocatum ab é'o amicum è domo, vtfimulad
brätioherh txeanr. 'TértiUs autem at'bitfätur eumfurem
'effe. Ëccé treseundemhominem ineodem loco pariter
cbtifpèxere, nëc tarnen earidem cogitationem habucre;
fed aliud primus, aliud fècündus , aliud tercius fufpicati
fiinti Atqüe vnüfqüifque pro ftatu fuaë mentis fèntenciam
tulit.Vtenimcörpbraihèlahcholici&malihumoris,quic^
quidciBi fumpferinCj illudin 'choierahi conuërtüht; 6c ^[pio j
quodammodó perimiint,licet fiierit cibus opumus: nee a
cibö caiifaëftjfed a córpöre; quód diftemperatuni cónrta-
ria ad digéftionëm dberatur , 6c ciboram hacuram im-
miitat;
Sic aftimaè^aif di|pofit®, vfiaqmeque res quamuis bona
& vtilisj fuo vitio fiocec." Finge mellis vafculürh ante
nós pofitdm éfle, fi qltfs in illüd mddl’cuiti qujd abfyhthij
iafeiat; rionheyastotdmcorrumpic &mëlarnarumFaCiti
Idfchi ri'ds facere-yidemds; Gum pugillo amantudinis no-
fttä totum diroximi bonum corrupimüs, iudicantesillurh
proftatiirtientis noftrx, 6t trarfsförmantö qüödammodo
ipfum ex maladifpofitionc quae in ribbis eft. Nam qüi bene
ariimo-difbö1t^irFauërmt» tales Furie ergä omnes j quales
igrediacnt
probant. Quare probè diéfcum'eft à pacribus ; 6c federe iïi qui corpus tëmperatiffimum. lia b e n c ‘ qui quiequidno-
’cellamedium quid eftè ; &adfèniöresaducrcerè alcerum ' cens comederintji oftirie conUèrtuftt In nutrimentum &
0
optimam
optimam conco&ioncm , ica vc nihil eis noccat, etiam. ma negJigentianoflra, pro qua mortuus eft Chriftus. Me-
qiiod nocenseft. Cuius teitatibeft, vt dixi,c^rpdrifcon-[,vmiheris etiam eidtemiudicio ir * tc Fubefle: & ex propria
temperamencum; Fanitas, & bona habitudo, qua! omnia I infirmitareFratrirudcompatere , &agegratjasqlj6dFa-
FaciuntjVt quicquid cpmederint,bene vercaric; bene dfge- [ culras cibi data fit ignofeendi, vt tibipofteaplura& maio-
rant,beneconcoquant. Qupdvc manifeftius.pateat, fubr I l'aignbfcantur & dimittantur a Deo. Dwuttite enim ait,
ijciamexemplum r -Suscorpus-habetfane temperatum 8c j &dmitteturv,obitd Quiafi eogicasnocerefratri feuetitate
fuccidum, cuiuseibus& nuttimentum,eornayglandes, j 6cconftandatua,meminerisab Apoftolodidtum; rt
Dalmacum ofla & In cum efle folcnc, .vc plurirautn, qu« o- malum vincas,‘non malobonum. Aiebant aurem maiores SC
* . i , - r r ' . L _ _ x . / ! - - 1 . L__________ 1
lonacki 1
loraodo'
keiotib.
Ilitucnmniaex
corpore bene difpofito non oronino bono, con-
coquit & digerit. Ita nos cum bene difpofici atque infti-*
tuci erimus (vedixij poterimusaquauis re etiam nocenci j
vtilitatem fumere: hinebene in prouerbijs dicitur: Quile-
uiter intuetur,mifericordiarn confequetur. Et alibi; Qtucuntfead-
uerfantur viroinfipienti. Accepi de quodara confratrum no-s
ftrorum rem fanèdignam imiratione. Quiafcilicet,fi quä-
do alreriusFratris cellam vidiftèt immunda*m, incompofi-
tam,in cultam,ftatim intra fe aiebat: Quam beacus eft frater
ifte,& vt abfha6tus,v t alien us ellab his terrenis&tran-
fitorijs , & fe totum ad cceleftia& diuina contemplanda
tranftulir,nam nequepropriae cell* exornandsilli cura.eft
aliqua. Si alcerius item fratrum cellam compofiram,mun-
dam.ornatam, excultamque vidixretj dicebac fecum: En
quam pura & immaculataeftftatris huinsänima. Adani-
m* namque ftatum cell*puriratem direxit, vc vna cum a-
nima célla quam incolit puriffima fir. Neque quandd-
que vel ilium negligentem & défidem , yel hunc vanum
&ambiriofum dixit, fed ex optimo mends Fu* ftatu de v-
troque bene iudicauir, de vtroque commodum & vcilita-
temtraxir.
Deus optimusdet nobis optimum ftatum, vt poffimus
6c nos a quocunque vdlitatem fumere , neq; fufpicari ali-
qiiando quippiam mali autfiniftri de proximo, vel fi quä-
do cogirauerimus aut fufpicari erimüs, ftadm cogitationem
noftram in melius inuertamus. Nojn difeernere enim
aut agnofeere proximi malum,miramin nobis patitbont-
tatem, per quam Deo magnopere placemus. Illi gioriain
faecula fsculorum, Amen.
D E I N S T I T V T IO N E F R A T R V M ,
Dodlrina X V I I .
C VMfuetisfratrum inftituror & red oL , eds pddffi-
mum cura cordis feuericate|& viftenbus mifericor-
noftri, qu bd fi qtiis alrerum increpans exca ndef cat
btconcicetur in iram^huiufcemodihominem vidum fuum
palaqi feciffc: 6c nullum qui fit prudens difiblututum do-
micilium fuum,vtilludproximircficiat & farciat. Si p.qr-
rexeric turbatio & irà, comprime edr tuum; & ora Doirii-
numinhæcverba : ClementiffimeDeus & amarorani-
marum, qui bonitate tua ineffabili nos cum non eflèmus,
fecifti vteHemus; cdmmunicans nobifeum bona tria, qui-
que apoftatanreS poftmodum à præceptis tu is nunqùam
contempfiftijfèd reuocaftipotiusvolunraria humanitäre^
& preciofo fanguine tuo,&,nuncoblëcro, adefie digneris
infirmitatinoftr*;& vc quondam *ftuaoti pelago, fi nunc
turbatio ni cordis noftri impera, nec velis eodem momen-
to orbari duobus filijs qqi morte peccatiafficiuntur. Nec
diças nobis, qua vtilitas in fanguine meo, dum defeendo iti corru-
ptionem? Et, Amen dico v obisnefeto vos, lampades noftras eX-
tinéfcas.pleo déficiente. Poft huiafeemodi oracionem re-
deunte trânquillitate& manfiiefeente corde potes dein-
ceps cum prudenua & hpmilitate cordis,iuxtapræceptum
Apoftdlicum arguere, imtepare, obfecrare& cum mifericordia;
vtinftrmümmenïbrum curare & erigere valeas. Tune enim 6c
frater correptionein ruamadmittet cum ateenridne, & fe-
ipfum cum afpericate coarguet,ficque pace tua pacem da-
bisFratri 6c corciiis cxliilai abis. Nunquamà te difeedae
fànblaillàdoëldna:^DifciteameqtiiamitUfum & bumitiscor-
dè. Inprimifquetibiipfi procuraquietiim ftatum &paci-
ficum, vrfcilicetnunquam non iuftisoccafionibus, non
imperandtgrada, aliquando in tuibationem cordisindu-
cariSjfèd impera dmnia efFe<ftachariratis,am.oris,Beneuo-
lenriæ 6c munditiæ animi caufà. Sic Fratrem ædifiçabis
&inftrues,dignumpoftmodumea vocequæ ait: Siexrra-
xerii pretiofum ab mmundo ,vt ostneam cris. Siautem Fuéris
fu b obediendaalterius,tu nunquam cordi tuo credos; ex-
cæcaris enim àpriftinisafteâionibus. Neque aliquando
fècundum iudicium vel feientiam tuamièipfum in aliquo
infticuas , autconfticua's quippiam apud te ab.fq.pe maio-
rum confultarione & fentenda , néveexiftimes au&putes
rationabiliora & iuftioraeflè quæcogitas, quamquæ tuus
gubernator & reëtor. Neque eerifor de iudex fias operuin
dcadionum eius, decipiqris enim plerunque tua proba-
tione, & dolus diabbli eft, vt infi dias, h is ponac qui fêle in
omnibus cum pmni fide maioribus ftippofiierint. Subdi-
tuSiautem eftbin onjinibus, Sc fic cum pace6c fine p.erica-
. lo dteirore viafn parfum nofkorümibis. Coge reipfum in
curidisde vince-, dcvbluntatem tua-minprimisabfcirfde.
di* inftruere.hos verbo & exemplo quasagenda furie edo-
cens, atque exemplo magis &opere,Cum magis operentur
exempla & fortius moueant. Et fi corpore validus fueris,
in his etiam qu* ad cprpu s pertinent, illbs pariter exer-
ceas & inftruas. Quod fiinfirmus6ciinbecillis, inanim*
ftacu optiino,&in Spitkusfanëd früdibus qui ab Apoftd-
lo numerantur,inftituas. Charitate videlicet, gaudio,pa-
ce; cdnftantia, bpnitate,fidc,re6kitudijne,manfuetudine,
condnentiavitiorumomnium. Siriautem eos coritigerit
interdumerrate,^cdelinquere, uon admodum folicicus& Sienimeonfueuerispropriaiii voluntatemamputare, per
anxius fis, non afficiaris, non molefte feras, fed cum oroni Chrifti gratiam 6c miferjeordia^n habirurn acquires; vto-
manfuetudine & dementia peccaci damnum oftendel'Ec mni^fine moleftia,firie conrrouerfia facias, fiafque omni-
fi increparione opus fuerit,ferua perfpnam, modum & té- } no tui iuris. Nd opces ad vota tua-res euenire,fed eas velis
pus congcuum.Neque in quouisedam paruo errato feuc- j & opteSiVCeueniunt,&:ficin omnibuspacem habes. Hiec
rusnimisefTevelis, ranquamexamufïixquusötiuftusfis, | autem dico de his in quibus non eft tranfgteffio pr*ce-
veiftadm inclames &reprehendas:hoc enim apud omnes ' pcoram Dei aut pamim.lucer omnes eontende vc teipfüm
moleftum6cdurum fempereft,&exconfuetudinehapte- femper accufes, 6c.fufpende quöd non eft deliberatum
prehendendi&increpandi, plerunque minus fendciir repatres
Matt b. 6.
Lue.6.e.
Oratio cô-
[ira iracun-
diam.
Pfal.iç.
Matth.z j.
Monaftica
pbediccia.
Voiunras
abicinr
H
Pgua
Pdcrâda-
■ corre.
prehenfio , &contcmnitur,nonnunquam'qui reprehen-
dic. Neque fuperbeimpéresaut corirumeliosè, l’ed eum
cum cognitione. , Gercum habe quæcunque innobisfi-
untauteueniunt, ctiamfiminima&viliffima fuerinc,ex
Diuina prouident^aeueniré , & omnia pqrferas conftanomni
manfuetudine cum fratre confulca,mpuetenim ma- tiffimè,pe/fuadeaS tfbiipfi eflè ariridoca dt'medicinas con-
gis, dcefficacioreftad perfuadendumfèrmohuiufcemo- tra fuperbiam anim* tuæ,quicquidiniuriæ6ceontumeliæ
di* 6c turbatos animos fëdar. In tempore aücem fraternæ tibifit, de orato pro hls* qui ribi conuiciancur, tan quam
turbationis, ficontranitetisjtulinguamtuamcohibe, & ! pro veris media's :qni enim probrade contumelias odio
moderare, ne quid forrafïe perditumloquacurirata, neq; j habet,huinilitatem, 6c quiprouocances fè déclinât de Fu-
finas efFcrri cor cuum ïn ipfum. Sed memineris fratrem I git,fugit manfuetudinem. t ^
tuum eflè Ôe membrum iri Domino, deimaginem Dei ab Vcenim quis prabro affeiftus,fi padatur, fit humilis, ita
hofte noftro communi teritatam dcprouocatam, velifque de f>rouocatiis,fifuftineat;fit manfuecus.
potiusinea manfUefcere quarnfæuire, necapduamiüam j . Noli cognofcere malum proximi tpi ^ neque Fufpicio-
agat-Diabolus ex vulnere excandefcentiæ : de morte àffi- j fus.fisin ipfûm. Quod û malignicat&aliorain aliqua dîf-
ciac poftmodum in vulnere iraciindi*, ficque pereac ani- | feminantur,ftude illieacpmmutarcin mefiorem fenfuip.
c ó ..iV BtbliotiVet.Patr.Tom.4. . * ï * ’ ^ _ _ ... . ^ xx , ' ....... : _ -j a o ‘?lin'
Dei pro-
uidèntia.
imm