fidel. Alibi
mediam
produxir.
quam de
tmeiiabes.
H,cc peccatorum bonus accipe yotarogantum,
Vtjis Paulini Tberaft^Vicmor.
Diltge mandatos interuentente Seuero,
Quosignbrafticorporeficmeritos. ,
Vnanimi communis amor,(it follies vtrifife
perpetuifummo foederis in Domino.
Nonpores implicitos diueUere.fi trahis vnum >
Vnus adh.tr entem quo rapitur rapiet.
Ergo j ndiuiduosparitercomplefterefratres,
Vtfyfumus fic nos diltge participant.
Sic Deusacciuitfic nosMartinw amauit,
Sic & tu par iter Clare tuere pares.
Non mentis fed amore pares, tu fanfte valebis
Exorare pares & mentis * fieri.
Si cum Martino fociapietate labores,
Vt vincant veftra crimina nofir a prects:
Etfimul in vefiri ducamur forte, Seueri,,
Veftra*, nosfemptr protegat alafinu. '
imponat, qui tarnen vel ^—------- j j
.ciilpanduselfes,ncquis te inm'e iniuriofumijidicet, illa'Toi.^
régula qua præfcribitur : Quod tibi nolueris,alij nefeceris,idem Matt, ?, J
àmeprius bafilicas meas pertuliffe præfentibus illidoci-
mentis probabis., vt hoc quoque oftendas vnanimitatem
noftram, quod fiue gratia fiue iniuria me tibi comparans
eadem in tuas qua etiam in meas *dificationes temeritate
peccaui. Sedhuius fiue grati* iuxta patientiffimum mei
animum tuura, fiue iuxta meum indigtiilfimum munus
iu iuri* audor aut reus nofier tibi Victor habeat : quifan-
dfciflimus noftr* charitatis interpres hoc fe tibi gratiorem
à nobis redire pr*fumpfit, quó deprelfioc fub iniuftd inc-
prtarum ad ténöftrarum onerereuertiflet.Nam hoc etiam
accrefcere fafeibus fuis voluit,vt noftrarum tibibafilicarü
verfus fimul picfcurasq; portatet. meritoque faciet, fi cum
hac le tibi quenmonia deficiens.& euruus intulerit,vt cla-
met: Ecce propter mandata labiorum tuorum ego ambulauivias
duras, Et clamec: Super dorfum meum fabriiati funtpeccatores,
qui in tot epiftolis prælongaucrûc iniquicatem fuä. Reccpi
igitur&huncad peccata mea cumulum,vt fratri cupidilu-
mo talis farcin* qua eius anima grauato corpore leuare-
tur, præftarem quam defiderabat iniuriam. Nam&verè
ad vnanimitatem noftram congruere h*cillius poftulatio
videbatur, qua afierebat,oporcere tibi noftras inJ>omino
tedificationes ita notefeere, vt nobis tuas intitulis & mpi-
(fturis indicaré volujlfes. Hacigitur ratione perfuafus bafilicas
Qu6d fidominus defideriuanim* veftnefecentfecundu
fidem veftram adijciens,ornatui & fan&ificationi operum
veftrorum, vt facros cineres de fcn&is glorioforum Apo-
ftolorum aut martycum teliquijs adipilcamini(quia hu,ius
voti pr*fumptione vos aliavn apad Prirhuliacum noftram
& priore maiorem baiilicam pr*parafle cognouimps )di-
onura operc fidei veftr* & operis fideliterelaborau dedication
proculdubio ccleberrima fan&orum quoque re-
liquiis deeens arbitratTiur, vt hoc cciam quod de Cruce
m]fimus,pariter depofmim facratumq; veneremini.quod
fi ita placuerit^lacitura veftram hi(li videbitur)verficuh
nunciabunt. -
Diuinum veneranda tegunt altaria foedw, -
Compofittstfc facracum Cruce martyribw.
Cun cl a falutiferi coeunt infignia Cftriftt,
Crux,corpus,fangu'tsiMartjris tpfe Dew.
Nam% Deusfemper vobisfud muntraferuat,
Atque vbi Chrifius, ibi Spirit w & Pater eft.
Sic vbi Crux & Martyr ibi,qua Martyr ibi & Crux
Martyrijfanftisqua fia caufafuit.
Ida cibum ytta mortalibw, ilia coronas,
Qua domino famulosparticipant,peperit.
In cruce fix a caro eft quapafeor, de Cruce fanguis
lUefluitvitam quo bibo,corde lauo.
Clnifte tuo coeant fimul hoc tua dona Seuero,
Porticus & teftisfit Crucis ifta tua.
Carnetuaviuat, tuw illi poculafanguis
Prabettt, in verbo viuat agatifctuo.
Quack tuumfocio Maximumafeendere Clara
Vtdit, & ipfe tuo munere iunftus eat.
fS i verb magis placeat vobis hanc de cruce benedi&io-
nem ad quotidianam tucelam atqifc medicinam in prbm-
ptu habere , nefemel condira in alcario non femper ad
manum(vtvfus cxigit) pr*ftofit*fufficit & ilia ad bafilic*
Confecracionem gratia,fi Dominus earn Apoftolis &Mar-
tyribus,quorum venerandus cinisfi fine Crucis confortio
lubijciaturaltaribushic opertos titulusindicabit.
• pignorafanftorum, diuinagloria menftt
Velat Apofioltcis edita corjforibus.
spiritus & domini medicis virtutibus inflans
Per docimentdfacrosviuaprobat cineres.
Sigeminata pijs ajpirat gratia votis,
Infra martyribwdefuper arafacris.
Vota facerdotis viuentum & commodaparuo
, Puluere fancierum morspretiofa iuuat,
• J Habes verfus operibus quidem tuis lan&is & magnifies
indignos, perfuafioni tamen tu* quam habes, tibi de
me * qua mihi credere,competentes. Qups fi noerubuc-
ris fpe&andis do raeftic* Ecdefiaf tu* parietibus inferibe-
re, vindicabor. Credo enim vel tunc de meis ineptijs eru-
befees,& pccnitebittedefidenj & exa£tionistu*,cum*-
dificia qu* immacuiata adhuc operis tui gratia fplendent,
'obfcuratan*nijsinfipienti*mc*,& (vtdigno meisverfi-
busverbovtat)cacabata, ridentibus multisvelnaufean-
cibus c onfulus afpicies, neclaborabisfallerevt te le^or
^ ^ o r em putet: Sedcumineptianeminiintenotapoffic
inftruere ie&orem , ne tibi meum carmen, id eft crimen
noftras tuis ficut Sc operis tempore 6c votigenere
coniundt* funt : ita etiam liteiis compaginarè curaui, vt
in hoc quoque noftra coniundfcio figuraretur, qu * iungi-1
tur animis & diftat locis. fic & ifta qu* in nomine domini Û M
eodem fpiritulaborata conftruximusidiuerfis abiunâare-
gionibus, eiufdem tamen epiftol* ferie.fi bi tanquam con-
fignata vifar^iur. Bafilica igitur ilia qu* ad Domnidium
noftrum communem patronum in ndminé DorainiChri-
ftiiam dedicatà celebratur, quatuor eius bafilicis addita |
reliquijs Apoftolotum Sc Martyrum intrahapfidem tri-l
chora fub altaria faefatis non folo B.^Eeliciç honore vene-
rabilis-eft, bapfidemfolo & parietibus marmoratam ca- |
mera * mufiuo illufa clarifieat ; cuius pidlur* hi verfus al.incitó
lunt: 1 n
Pleno corufcat trinitas myfterio.
Stat Chrifius, agno vox patris ccelo tonau
Etper columbam fptritus fanél us fluit
Crucem corona lucidocingitglobo
Cut corona funt corona Apoftoli.
Quorum figura eft in columbarum chore:
“Pid trim tat is vnitasChrifto coit.
Habente & tpfa Trihitate infigna
Dominum reuelatvflx paterna &Spiritw ;
Sanäam fatentur Crux &agntis viäimam.
Kegnum & triumphum purpura &palma indicant,
Petramfuperftat ipfe.petra Ecelefia,
De qua fonoriquatuor fontes meant
Euangelifia viua Chriftiflumina.
5 Inferiore autembalteo.quo parietes & earner? confi-
nium interpofitagipfocrepido coniungit,aut diuidit, hie
titulus indlcat.
Hie piet as,hie almafides.bic gloria Chrifti,
Hie eft Martyribw Cruxfociatafuis.
Nam Crucis è ligno magnum breuis *haftulapignw ,
Totaifc in exiguo fegmine vis Crucis eft.
HocMelanifanttadelatum munereNolam',
Summum Hierofolyma venit ab vrbe bonutn.
S anti a Deogeminum vêlant altaria honorem,
Cum Cruce Apoftolicos qua fociant cineres.
Quam bene iunguntur ligno crucis ojfapiorum i
Pro Cruce vtoccifts in Cruce fit requies.
JTotum veroextra concham bafilic* fpatium altoSc
& lacunato Culmine geminîs vtrinqüeporticibus dilata-
tur,quibus duplex per fingulos arcus columnarum ordo
dirigitur. Cùbiculainter porticus quaterna longisbàfili-
cælateribus inlertà fecrètis orantmm,vel in lege Domini me- îf» H
ditantium, prsterea memqrijs religioforum ac familiarium,
accommodatos ad pacis *tern* requiem locos pr*bent.
Omne cubiculum binis per fiminum frôntes verfibus p rç j
~ “ ~ ! *■ 1 ^ notatur,
* 7! ,
notatur ,'quos inferere his literis nolui : cos tamen quos i -
pfiiis bafilic* aditus habent fcripfijquia pöflent( fi vfurpa-
re velis j& a d tuarum bafilicarum ianuas conuenire, vt
iftudeft: . . A ' v-V ,
pax tibifit qufcunfa Dei penetralia Chnftt
Peäore pacifico candidw ingrederis.
Vel hoc, de ligno Domini fuper ingreflum pidlohac
Ipecie qua vérfus indicat.
Cerne coronatam domini fuper atria Chrifti
Stare Crucem, duroJpondentem celfit labori
Pramia : Tdlle crucem, qui vis auf erre coronam.
Alter* autc bafilic*, qua de hortulo vel pomario quafi
priuatus aperitur ingrçfl'usyhiverficulihanc lecretiorem
forem pandunt.
Calefies intratevtas per amcenavireta
Chrtfticola,& Letts decet hucthgreffw ab hortis,
Vndefacrum mentis da tur exit us in faradifum.
Hoc idem oftium alijs verfibus àb interiore fijifropte
fignapar. , '
Quifquis ab ode Dei perfeft'ts or dine votis
Egrederis, remea corpore, corde mane.
fj Profpeâus verà bafilic* ( n onvt yfitatiormos eflr) o-
rientem lpedlat,fed ad Domini mei beatiFclicis baiilicam
pertinet,memoriam eius afpiciens, attamen;cum duabus
dextra læuaq-, conchulisintra Ipatiofum fui ambitum ha-
pfis finuata laxetur : vna earum immolanti l^jftias iubila-
tionis Antiftiti patet : altera poft Sacerdotem capaci finu
receptat orantes. Lætilîimo verà confpedlu tora fimul
h*c bafilicàin bafilica memorati Goufeuör^apèritur tti-
nis arcubus pâribtts perlucente tfanlènnai pér quam vi-1
çilfim fibiteékaacfpatiabafilic*vtrißlq; iunguntur. nam
quianouamà veteriparieshaplide cuiufdam mqnumenti
interpofita obftrudtus exeluderet totidem ianuis pafcfa-
dus à latere Confeflbris qiiod à ftôte ingrelfiis fui foribus
noua? referebâtur, quafi diatritäm lpeciem ab vtraqùe in
vtramque fpedtantibus pr*bet; ficutdatis inter vtrafque
ianuas titulis indicatur.Itaq; in ipfis bafilic* nouæingcelîî
bus hi verficuli funt.
Alma domw tripliciparte ingredientibus arcum
Teflaturfapiam ianua trinafidem. i
Item dextra ùeuaque crucibus minio fuperdidlishæc e-
pigrammata funt.
Arduaflsrifera crux cingitur orbe corona,
Et dominifufo.tinäacruorerubet.
Quoquefuperjignum refident calefte columba
Simplicibwprodunt:regnapatereDei.
J Item de codera.
Hac cruce nos mundo, &nobis interfice mundum
Interim culpaviuificansanimant.
Nos quoque perfides placidas tibi Chrifte columbas,
'St vigeat purls pars tua petlonbus.
Intra iplam vero tranfennam ( qua breue illud quod
provoquas fibi bafilicas potiùs difcludebat inter,ualltim
continuatur ) E regione bafilic* nou* fuper medianum
arcum hi verfus funt :
Vt medium vallipax noftrarefoluit lefus, .
Et cruce difiidium perimens duofecit invnum:
Si noua deftrutto veteris difcrimtne te£li
Culmina conjpiàmwportarumfoederûutigi .
' Saniïanitens famulis interluit atria lymphjs
Cantbarwjntrantumtfe mantis luttât anuie miniftro.
Plebs geminacht ftüm F ehe is adorat in aula,
Paulw Apoftoltco quarn temper at orefacerdos.
5 H*c verb biiiis notata verficiilis epigrammata luper arcus
aliôsdextra lçuàqUe funt : In'vno hoc.
Attonitis noua lux oculis aperitur & vno
Limine confiftens geminas fimul afpicitdulas. 1
Inalterohbc:
Tergeminisgeminapatu&unt arcubus ailla,
Miranturtfefuos per mutualimina cult w.
T Item in^jfdém arcubuS àlrônte, quçad bafilicamDöm-
nidij Felicis patet mediana,hi funt :
; - Quosdeuotaflies denfis celebrate beatum
Pelicempppiilisdiuerfo fuadet ab ore:
Pertriplices aditus laxosinfundite coetus
Atria quamlibet innümerisjpatiofa patebunt.
Qua fociatafibiperapertos tommmusarcus
Paulw in aternos Antiftes dedicat vfw.
In alijs iftibini:
Antiqua digreffefacri Edicts ab aula,
In noua Edicts culmina tranfgredere.
Item :
Vna fides trim fub nomine qua colit vnum,
Vnanimestrino jufeipitintroitu.
J In fecretarijs verb duobus qu* iuprd dixi circa hapfi-
dem,eccc hi verfus indicant-ofticià fingulorum.
A dextra hapfidis.
Hie locw eft, verierandapenus qua conditur, &qua
Promitur alma facri pompa minifterij.
A fio.iftra eiufdem.
Steuern fan fta tenet meditdndajn lege voluntas,
Hie poterit refidens facris intendere libris.
De Fundana Bafilica.
Egrediamur iam Nolana hac bafilica, & fti Fundanam
tranlèamus. Fundisnomen oppido eft, quod æqiiè familiare
mihi fuit dum mahetet polieflîo, quam illic vûratio -
rem habui. Itaque vel ad pignus quafi ciuicæ charitatis,
vel ad memoriam præteriti pattimonij baiilicam darein
I ipfo oppido, ( quoniam &indigebatruinofam Sc paruam
Habens) v'oti fuit. Præterea & hos verficulos adijciéndos
I putàui,quos illi in hoc oppido dedicandæbafilicç par au i-
j mus. Nam adhucin opéré eft, fèd propitio Deo dedication!
propinqua: quod tamen camihi maxime ratio per*
fuafit, quia & in huiushapfidèdefignatam pitfturâ meus
Vi<ftoràdamauic, &portare tibi voluit, fi.fcrrè & earn de
duabus elegeris in hac recenciorc tua pingere,in qua *quc
hapfidem hidtam indicauit. Sed ne hanc hapfida, vel ha-
pfidem magis dicere debuerim tu videris > ego nefeire me
tateor, quia hoc verbi genus neelegiffe reminficori Ve-
Irum hanc quoque bafiliculam de benediclis Apoftolo-
! rum & Martyrum reliqüijs facri cineris,in nomine Chrifti
landborumlan6tiy& Martyrum martyris, &do*minorum
Domini conlecrabunc. Ipfe en^m reftàtus eft fe viciflim
confelforum fuorum confelforem futurum. Ideo fuper
haC præter pieftu ra gratia getfiinàtus eft titulus de piâura.
Sanctorum labor & menes fibiriiecoharent,
Ardua crux pretiumçfe crucis fub lime corona.
Jpfe Dew nobis princeps crucis at que corona
Interfloriferi calefte nemus paraaifi.
Sub cruce fanguinea niueo fiat Chriftw in agno,
Agnus vtinnocua imufto datushoftialetho. *
Alite quem placidafanétus perfundit hiantem
Spiritus, & rutilagenitor de nube coronat.
Et quiapracelfa quafi iudex rupe fuperftat, -
B iblïoth.Vet. Patr. Tom. 5.
Circunftant folium : Uuos auertitur hcedos
Paftor, & emeritos dextra compleftitur agno s.
Eecefub accenfis altanbXs offapiorum
Regia pur pureo marmore cruft a tegit.
Hic & Apoftolicosprafentatgratia vires
Magnis in paruo puluere. pignorïbus.
Hic pater Andréas,&magno nomine Lucas
Marty r,& tlluftris ftnguine Nazoerius,
Quofkfuo Dew Ambrofiépoftlonga reuelat
Secula Protbafium com pare Geruafeo.-
Hicfimul vnapium compleftiturarcula coetum,
Et capitexiguo nomma tanta fitiu.
fH&C interim mifrarer, & alia huiufmodi opera vifibilia
dè tertenis in terra moliebar,fed benedûftus Dominus die
qu'otidle.qui facit mirabilià folus, ficut conuertit petrab
in ftagOum aqüæ, fic&terrena cæleftibus muret, & hanc
nobifçum fquanquam de luis, & liic& ibi rebus) permu-
tationem facere dignetuc, vtqu*cbrporàlicerroolior in
terris, latenter in c*lis peripfûmædificentur: tuncreue-
lànda nobis cum fpecie videbimus, quænunc per fidem
prouidemus. Itaque hic féminamus,& ibi metemus. Hic
Ipargimus, &ibicongregamus. Hicviuimus,&ibicon-
uerlamur. Hic accingimur, & ibi militamus. Hicpugna-
mus,& ibivincimus : vel fiifticvincimus,ibicoronansur.
Ita quod iftic manu ftruimus, illicfide condimus. Etharü
•_ , ' "■ " ^ . P i nobéÿ
pfiU.67.20
P/I/.71.18.
P f a l i i i .7.