Deexpul-
fione Adi
dcParadi-
io.
Dc Co ce-
pm beats
Manx '
IN G I P I T S E D V L I I
L I B i & ’S E C V N D V S N O V I
T e s t a m e n t i.
G À Z> V T I.
Xpvlerat ferpens ille nequiftîmus de
y Paradifi fede Aorigeraprimogenirüdo-
s? IoAsarcibusvirum, &illecebris blandi
g ôO lapons abfcôditam mortem gu fia rife-
ceratmoxamaram. Necindignationis
^ diuinæfcntentiamfolusprçcepti teme-
rator vïtç damno fufceperar,fed ab ipfo
veniens huçianaprogenies longs mortis fuerat conditio^
ne fuccumbens.-heu coniux crudelis & noxia. An ille ma-
gis draco rfidus homicida. Sed tu coniunx quoque cra-
delis noxia.Proh dolori duo tantum fuerantscerni. Poft-
quam crefcere coepit origo tùnc perijt, cladem^iicpartu-
riens àfeminedetrimétalufcepit.Quidilla tempeftate nu-
merofa diès ac multiplex» quid foelicibus vits fpatijs non-
gentos proderat annos exccdere,nepotumque décima fe-
nefeéte progenie fui generis externum fanguinemiam vi-
dere, cum forshumans conditionis extrema irreparabilis
hors fupremis curfibusoccupata,licet ferum,nequaquam
taméndeclinaret interitum. Longamque temporùm per
ætatem vits exiftens breuis.nihiixfte diutinum, qiji fine
clauderetur,ingemeret:Nec huicmalo remedium fpes vlla
promitteret affuturum.Sedprirai terrigenç meritu m fe
pulchrale, cun«5bspoftremiquoqigerminisnationesr” ;
da pafîîm fauce forberét, ni.fi pius ille rerum crearor
ditor, cuiproprium eft veniam déliais infugdere , quam
poenaliterimminerefabricam fui operisabipfo debilem
fundamento,firmiusper eundem lapidera rurfus dignare-
tur erigere. Ne videlicet imago qus ad fimilitudincm Dei
fa«aafueràt viuens diffimilis habereturex morte,munufq;
venialis indulgcnttèlargiretur.ac poma, quspatresacer-
ba yoraueruntjfiliorum obftupucre dentes, arcerct dona-
retque mi rifiimus ac placatus, v t vnde morte peccata con-
traxerantjindc vitspietasenurriretimmenfa. Et velut ro-
fà fuauis atqj molliffima defpinofo cefpite nafcitùr nil ls -
fura matrem.quam gratia iucunditatis obfcurarilta de ftir--.
pc nocentis E u s Maria facro venientecum lumine prims
Virginia luem fequens virgo dilueret, vt qusprior natura
vitijs inquinata durs necis fuerat eonditioni fubie&a, na-
feente Chrifto per hominem,homo quoque poftctrenafci
perChriftum, originalis maculsfoeditatcm vetuftati corporis
innouatione profiturus.
C a , p fy t~ 2.
Q u s nous lucis ilia tune claritas mundi totius h ow, ]
pleuitîqus coeloïstitiaîQuis ille nitorcffulfit,cum ChtiP
ftus fplendore fydereo velutfpôfusprocedensdethalamj
fuo Mariç procefiît ex vtero?Cuius ira fpecies diuinà vide-
batur * pranninere.vt Dauidjcus ipfum Pfalmuslta pronü- 4
ciet.Speciofusforma|)rsfilijshominum.DifFufàeftgranaiot
in labijs tuis,&c. benc prsfilijs hominum fpeciofum detiniuit,
quia licet humans fùfceperitincarnationis efBgiem
filuimq; hominis in Euangelicaprçdicitiône fspe dixeritl
peccatu m nos tarnen originàle foedàuerat, quod ipfc non]
habuit,qui fus nos natiuitatispuritate müdauit. O pietas
clemens &fadlisadfalutemnenosiugum diuturnspre-l
meret feruitutisproconditione peccati, Dominus féru]
membra fufccpit.Audiamus voce Pauli dicentis Apoftoli]
femetipfum exinaniuir,&formam fèrui fufcepit,,&c. QuiJ
que cun'âraveftit aborigine mundi, nafcentiapânnisinJ
uoluifuapafius eft membra. Etcui coelum paruus eftliJ
meSjterfa déficit* maris vndanonfufHcit, pfenusmanfit
in corpore puerili,rnodico Deusrecubans in prsfepi. Sali
ue parens optima tanti régispuerperio confecrata, qui fai
pernis ita iugiter & infimis dominatur, vt eius imperium]
poteftàs& noinenneç iniciùm nouerithabere neefinem
quçbeaci ventris honore côfpicuo fimul & mater elfe pro-;
baris & virgo.Cui nullapem.tus squalis foeminareperitur]
qus tuum dccus fimiliter prçcellerit,aut lignatur; fola pial
cens fingulariterChriftomullicompararisexemplo. Tune]
augelici facunditate fermonis paftoresprimi grégem fuum
notflurnis vigilijs feruantes nàtum domînü cognöuerunt,
vt&paftoribuspaftor mundi clarefccret , & intergteges
agnusgenitus appareret.Igicur yt’euangelicus fermo cefta-
tur ira pronuncians: Etfubitofaélaeftcum angelomulti-
tudomiliciscoeleftislaudantiumDeu&diceütium: Gloria
in altilîimis beo,<Sc in rerra pax hominib^bons voluntatis.
OftcnditEuâgelifJsfidelisaflèrtiodecuiusagerétur
hicregno, quando coeleftis militismuldtudo De'ulaüdac
in Chrifto , vt licet humanafuerit pro matris conditione
•réatiojdeitatis tamé vna communio pattern cognöfci de-
monftrat in filiadicebant çrgo:Gloria in àltiflîmis Deo.V-
tiq* in alcifÏÏmis gloria DeipcrmanfitjVnde Chriftus veniés
nonreceflîr. Etinterrapaxhominibus bons voluntatis.'
Terram credendum eft homines nuncupari;de qua fiunus
Domino fabriç^nte plafmati:qui Adâîncrepans dixir,quia
terra es in terram ibis. Tüc term noftrapacem meruit poll S
illud bellum férale quo cecidit, quando Chriftus terrain homi«
noftrç carnis aftumpfit.Nam fi terrani in hoclqco campos P0pinl-|
arbirremurdi<ftos&montes, quam pacempbteft habere j
vel prslia mutata moles & pigra î In homines ergo fpecia-
litcr pax ilia defeedit, quôs bobs tfolllnratis capaces inue-
nerit,vt vbiftudium finceri propofitirerüfcrutator&cordis
cite côfpexerit,illicdorhiciliumfusdele«fteturinftrue-
re manfionis. Pax eft enim & ratio melioris arbirrij,contrà
fpiritum carnis non fauere certamini. Sed vtrumque raa-
nentem concordi iugiter puritatecû fpiritusdominatione
feruare. Necdebemus tantum de carnis imbedillitate dif-
ndere, v t de coeleftis vidcamur auxilio deijjerare. Omni-
porens enim Dominus lefus Chriftus, qui Dei & hominis i
mediator approbatur j y t excufàtionê nobis corporcsfra-!
gilitatis auferretjftudium çàntù m noftrs voluntatis inqui-
rens, perfedionem boni opCris fus maieftati fèruauil. A-
poftolica nam que do&riàa fie explicatdicehs. Vclle adia-
censmihieft, perficereautemboiiumnoninuenio, quia
videlicet noftrum eft bonum Vèlle* Dei perficere qui pa-
cem fùam ho minibus bons voluntatis inrundit. Diuinus
dein de fèrmoprofèquitur dicens.
C a p v t 44
CVm ergo natüs efletIcfuS'in B tth le lïu d i indicbuS :
Herodjs régis,ecccMagiab oriente venerutir Micro- I
T T Æc poftquam Propheticalçpitts vox prçdixit & 6 a-
™ t,tea , ~ -*-br,el ABgel“ s Marne iam prtefenti annuntiatiit, moï
Profitais poeil* credenns mvrero fidelis verbi manfit afpirata con-
fspio. ptt. ceprto, prolelque fyderea nafeendi fub lege delimit uuæ
cunaafito näfcinutuconceflit. Tumebantvirginisfi?us
K toeciinditatem fuorum vifeerum corpus mirabatur in-
tactum. Grandemundo fpondebat auxiliutnfçminctpar-
tus fine viro myfterium, quæ nullius tnacul* næuo firifara
ttnlonutriebaeurvcnrreprçcordia^genitorisgenitrixt
C à P V T j.
l S J 0nus jntereàmenfis effluxerat, &decimilumen im-
. ^ “ ^''^cradiabar.claruitfcétuvirgineQfpiritalispra-i
£m il |lnitmi*"'feftaproniiirio)&vctbumcatofaaü cil, Si habi-
tauitmnobis .1. habitauitin homine
JiCMiie veftiri, Infansp a r u u s n" “ 'i qui:naruieftrciIudçorum.Ÿi* |cbn«-:|
teg.iidto. exiguusjdeitdre prscclfLis, perhofoita'istemnlir"a a'” cius,‘n ° ™ nte>& ',cni"t>tisadorarceum.
deHuenscaftitarem,noniteiftcorpusabVcedctfsa 'a in îî* ,A u d , e S c '™ “1' ' | | | “ 'batuscli&oranisHierofo-ffL
ièratcum veniiTct. Vere diuinatgcncrationii eft 1 * • ? ” ‘ ° ’ i S amn“ PtinciPcs faccrddttim
tum,rcftisvirginispartusoftèoditur auim.r.rnp j C1C" ^ P°PU1 iciincauitaË eisvbiChriftusnafcerctur.
cuftojjpgrefltis ciaufis vifeenh. ,v ^ P ut*oris Atillt dtxerunct In Bethleera Iud*. Sic.li.fcriptum eft pet
ttsvncertb. üc coceptus&ctcatuseft. Propheeam. EtmBcthlecmttrraltidanctlUaSuiminMa
^Tnprincipibus Iuda.Ex te.n. exietdux qui reget populü
itieum ifrael.Tunc Herodes clam vocatis Magis didicit ab
eis tempus ftellæ qùç apparuit eis.Etmittens illos in Beth-
Ieeiri dixit. Ite & interrogate diligenterde puero. Ét cum
inueneritis,renunciate mihi,vt & egoveniensadoremeü.
Conuenienterfcripturarum fandtioni concordans Chrifti
naciuitasa?Oriente fulgebat, qui impler quodZacharis
defignatoratio.Vifitauitnosoriensexalto. Nam& Daui*-
dicus fimiliacótinetpfalmus. In fole pofuitrabernaculiim
fiiutii &c.Soleverôfignificat orienté, de quaregione fem-
per oritur dies.Quid igitur Herodes acuti9 furisîQuiddementer
infimis ? Chriftum fiquidem lingua pröfiteris,corde
profequeiis, mentemque tetram & nebulofs caliginis
obfturitate damnatäiucundi vultus ferenitatediflimulas.
Chriftum namqj mandas inquirj,non adorandö religione
quam fingis,fèpnecandumfraudibus quas moliris. Erras
nimis & falleris,Ilium credés tibi fuccedere, qui regia primus
dominatur in fede,qui necfiiccedit penitus,necdeci-
dit fedsternus folium fus po Aider njaieftatis, lcgemquc
legis ac negligis,qui régi regü tua regna minaris.Caret verbis
hsc culpa,caret exculationepetfidia: huncenim ccma-
in (epatremdixericadorari. Sic enim fequentibus
pacefecit alloquijs dicens.Iudicium omne dedit filio,vt o-
mneshonorificcntfiliumficuthonorificauitpatrem. Ma-|
.gnificëvérè poftquam dixit in fpiritu , adiecit&VeritateJ
quoniam fpiritum Dei gerentes veritas fequitur, alienum
rallaciacomitatur. Deciaratur & in hacmagorum perfo-
namyfterium. Per illos namquegenriles&aduenasad (è
Dominus nofter lefus Chriftus ingreflbs gratiam futors
legisóftendit, quód omnibusadfegentibus venientibus
aditum iampararit. Ita cnim& per prophetas luos & feip-
fum nofeitur locutus.Perpropheras quidelicet fspius ifta
prsdixeiatïDauidicocamcteftimonioficèxplanauit. Dominus
dixit ad me,films meus es tu,ego hodie genui te.po-
ftula d me öjglabo tibi gentes, hsrediratc dixit qui per no-
ui gratiam teftamenti Domino parabänturadquiri.perlei-
pfiim in euangelio, tan quam bonus paftoritapromifit. Et
alias ones habeo qus non funtex hoc ouili,&illas oportet
meadducere,&vocem meamaudient, &fiKvnumoui-
le,& v.nuspaftor. Necdeuotionem munerum diuinoca-
ruific hutu crcdamus. Nam per illas fpecies merito varis
fignificationisoblatas Chrifti potentia patuit declarata.
Aurum namq> fidiligentiusinquiramusquid pronuncict
adtributum,une dubiotam prsclara materies &opulenta
metallidfplédorisirradiansvtpore Regi memoratur alla-
ta.Sed in hoc rege duplicemfatemur eile fubftantia.Chritui
ris excinguere qué te promifèras adprare. Minus forte de-
linqueres fide Chrifto nihil quçreres,qüatenus homicida
tantum velut ignotum hominemperfequendo,no etiam
facrilegusefte Dcovideris offenfo. Nonne lege ras eu Da-
uidico cantico ficmoncnteîNolite tangere Chriftosmeos : ftus enim & fpecialiter regnat in ccelis, & carnaliter natus
&inprophetismeisnplKemalignari.Curcrgodiuinçprç- cftrexIudsis.Thurismunus,quiarcligioi(blibaminiillud
ceptioni parèreneceftèfir, vtneqjChriftiéiusneque pro- J olimproficiebar,Incen(ùm Chriftodatur,vtDeo.Myrrha
phets maligna quicquam improbitace lubftineam ? Quia j verà quç tumulandiseftaptacorporibus,humanam mon-
videlicet fpiritali côfecratos vnguento nefàs grande fit cô -. turo per carnem ftpulchrali lege* Ipfà quoq; tfins quanti-
tumeliosè tradtari. Quale nomen habebit hoc crimen vt tätisöblatio.cultum Catholici dogmatis pronunciabat ex
ipfum Dominum Chriftum à quoGhrifti fimtnuri'cupati,' | numeio.Quippe qui Deusomnipotens, qui prsterita cô-
ipfum verô prophetâà quo verax propheta defeendi t,.cuis ; fpicit ac futura, fêmpetq; manet mafit iugiter ac manebic..
ambias dolis interfief. Nonne Dauid madatisDomini fer- triplicis in vna deitate virtutis in eorum temporùm curfu
uientem debuifti fedfcari', qui Saul infpeluncam qualate- rerumomnium pofuitfundamentum,quanquamprçfèn-
batingreftumdumcogerecurextiogùere,itarefpôdir.Ab- tiafubeiusqculisfèmpervniuerftconfiftant,quinevetu-
fitàmeomnino hoc , mihinon conringat à Domino fife- J ftatisfènium,neciuuéturisfufcepitincrementü.Sedquod
cero verbum iftud domino meo Chrifto Domini mei v t . fèmpercft,idemeflènondcfînit.Nampoteftarisfiiçnomé
inferammanum meâin eum qui Chriftus Domini hic eft. excelfumMqyfifolliciteperquircnti>vtIftaëlipopulonü-
Etillequidempepércicinimicofevolétiperimere.Tuau- J ciaret, de fkmmarubinon ardentis hocedidit. Egofum
tetninfidiaris Domino,qui mundi narus eft ad faluté/Qui ; quifum.Et dixit.SicdicesadfiliosIfraëlquieft mifitmead
fi nullis vt imraemqr, veter um tägebaris excm plis, ob hoc | vos. In euangelio nihilomin. ad Iudsos Abraham fibimet
faltem parricidalis conatus debucrasarma îeÛnquere ne < prsponentesantiquitateficinquic. Amcn,amcndicovo-
feeperi quod gerebasdeijeerespoteftate,qui vndusagno- j bisaneequam Abraham fierce, egofum. Vidediftantiam
fcerisjperfèquésvndionisaudorem.Néctamennoniinis vtriufqifubftantis.Deumdifcernentem&homine.Abraftrauir,
crueca per fidia rati fceleris à fatietate difeedat, fub honore
çrucissthereo,fed criminetusgentisinfero, quod
fruftra fsuiens tu moliris Herodes,alius poft videbit.
3- T J Vangelicum ergo fequens ait ita capitulum. Qui cum
P a8‘* X-/audiAcnt regem abierunt.Ec ecce ftella quamviderant
J u n e , ihoriente antecedebat eos. Vfqj dum veniens ftaret fupra
J ib u s ob-,vbi erat puen videntes autem ftellagauifi funt gaudio raa-
gno valae, & intrantes domum inuenerunt puerum cum
Maria matte eius , &procidentesadorauerunteum,&a-
pertis thefauris fuis obtulcruntei mimera, au rum, thus,&
p myrrham. Quid eft hoc,vt prscedcret eos ftella quam videcant
niA vt ducatum parui fyderis intuentes materiam
pleni luminisinuenirent? Adorauerùntauté quiavèrè vénérant
adorare, quod Herodes fe mentiendo fadfcu^ti non
meruit obtinere. Nifi enim veris adoratoribus Dominum
noneonceditur adorare ficutipfe DomirtusnofteradSa-
maritanam inulierclocutus eft dicens, Vos adoracis quod
nèfcitis.nosàdoramusquo'dfcimus, quiafalusexludsis
eft. Sed venithora & nunceft quado veri adoratores ado-
rabunt patre in fpiritu & veri tate. Nam & pater talcs qus-
r,tqui adorent eum. Licet ergo dominies verba doftrins
^lanifeftaAnt&aperta, quodDominum nifi veritas non
adorct:debemustamen vim fermonis diligentiusperferu-
horà, & nunc eft quarido.veri adoratorts
adorabuntpattern in fpiritu &veritate. Aibitforitaqjiu-'
*tafenfum quem mes Deus paruitati largitur,quod per A-
jgnincationé prsfèntis cemporis quo fc pâlam mundo mô-
_Bibluth.Vee.Patr.Tom.5.
ham dixit antequam fieretde feipfo non dixit ego fui. Sed
egofum, quoniam diumitatisclic eft non fiiifle , qus via
lempersternitateconfiftens necinitijsoritur, nectermini's
explicarur. Tempusenimd Deo eft, hon Deusd tem-
pore.leâionis itaque fèrmo profèquirur.Et refponfoacce-
pto infbmnis ne redirentadTfcrodcm, peraliam viam re-
uerA funt in regionem fiiam. Debemus igitur imicari nos
etiam Magorum faéta fidclia & ficutilli fomnocredide-
runt.noseuidentiftimisafpe&ibusiamcrcdamus, quace-
nus qui Chriftum figno crurisprçlucentem repertum me-
ruimus. adorare, eidemq; de thefauris noftri cordis mune-
ratrinslaudisofferre , iam minimereuertamur adhuius
mûdi principem, quinos ante feduxerat deccptorem. Sed
priorem femitam relinquentes per ill ins callis fecreta per-
gamus qui ad cçleftem patriam grc Aus dirigit confitendo.
Dehincper ordinem taliagcftanarrantur.
C a p v t 6.
Vnc- Herodes videns quonjâ illufus e Act d Magisira-
JL tus eft valde, & mirtés occidit omnespueros qui erat
in Bethlcem, & in omnibus finibus ciusa bimatu & infra,
fecundum tempus quod exquifterat à Magis. Igitur à Magis,
quos credideracilludcndos,illufus.Diffimulatos motus
ita prscipiti rex itnpius publicauit. Si regetn dici côue-
niatquinecpietaterp tenuit, necfuosregensanimostem-
perauit.Scd leo fçuiIfimus & cruentus,cui fi tener quiuerit
rorfanagnus auferri, in totum parui fanguinisgregem impetus
ferinos exerçct,pecufqj molli Aim ü mandit, lacerat,
decerpit,extihguit, liantes eminus fçtæmifcrrime p ignora
Thus.
Mytrha.
Cur tria
munera
Chrifto
oblata.
De feuitia
Hcrodis
& nece
paruulo-
rum.