m Eufèbij Gallic am
tri buta noilra pórnipo' ïèâda mus ? In citn &is e ni m quae
iubente Domino agimus, nihïlaliud façnous nifi quod
tributaperfolififhuis. Etfaftum eft, dïfcumbente to in domo,
ecce multi publicaHi & peccatofes vehientes , tiifthtihebantvttni
left & difeipulis 'em. Ait enim ' Lu cas, Quia fe a r illi-mâ-
gnum conuiuium Lcûi iri domo ftia. Vndefiâumfuilïe
pufo , vt publicantôc peccatores 8c cætcriekifdetu ordinis
hominesiliuc ad conuiuiura conuëhirenr. Veruntam^n
neque illud conuiuium, neque ilium ebhucwum publi-
canorum, fine ali q u a fîgh ificati o ne fui (le a« t clHgendu m
eft. Illud enim àqnüiüiu itri qqôd tûn c Leui D óm in o p rs-
parauit,hoc Euangelium lîgnîfiéabàt,^[udd poftea lèripfit,
cuius delitijs nunc in Chrffto afiirn* noftr* reficiuncur.
Ad hoc autem quia îudaû venire noluerunt, jkihlicâffi &
peccatoresintroire compulfi funt. Vnde alibi Dominus
S t . Quia nèfnoîïlorum qui vocàti funt, guftab|r cosnatn
meam. p videntesPbarifei, ditebant difeipulis eius| Quart cum
publicanis & pfccdtonbw manducat magifter reflet :! Simjlitèr
enim & fidèles aduerlusbcatum Petrum pofteafcandali-
zati lunt/eoqu odC othe ho incireùneifo co mm uni caue-
tlè.Quibusôc rpfc ratronein reddit,ficutôc Dominus iftius
rationem reddere non elt dedignatus. Aie enim. Nonopus
' vdentïbus medico ,feâmale habenttbus. A c fi dicat, ad fanan-
ldumveni,nonad manducandum ; Medicus fum, non
conuiua : imo ideo conuiua, quia medicus. 'Hoc genus
moibinufquam tam bene ficut in conuiuio fanatur in illo
vtique conuiuio, quod per hoc conuiuium fignificatur.
•T%lettâmquè conuiuium quotidie in Ecclefia fit. Hoc
dbhùiuium animarum eftfr QgoriesenimEpifeopi 8c fa-
cerdotésin EcclefiaprædicantRôties hbccohuiuiUm prç-
patattir. Inhociutemconüiuioialespotioncs, taliaque
antidota infirmis anmpçjï^ntur] quibus cæci illuminan-
ttityléprofi mundantur,paraFyrici curamut,vmorttfi liifti-
tahtür, ômnefque morof& omnes infirmitates fanantur.
Taie igitdrconuiuium beams Matthæus Apoftolus&Eu-
angéitftà nöbiS piæparauit, taie nos quoque alijspræpa-
rare do cuit. - Et talis quidem CÔ'riuiuij pr*parandi ÿ talis fjbôtidnis & antSdôti dandi |>efitifiîinus^nfedicus Apofto-
usfuit, quiait.Fadîusfum infirmis tanquam infirmus,
vt infirmoslucrifàcérem, omnibus omnia faâàis (um, vt
omnes laluos facerem. Hæc igitut cft caulà, quare Do-
minus ;8c faluator nofter cum publicanis 6c peccatoribus
manducare venir, vt eos videlicetfaharec, & veri medica-
rfttinis rationem monftraret. Non enim dedignatur Ghri-
ftuseos incônuiuiôrecipere, quorum- mortalitatem non
eft dedignacus alïumere. Réficitexterius corpora, reficit
in cér^’mencéSÉÎNon póteft ibi eflè fames, vbieft partis
viuus qui de coelo deicendic. Pinis igitûr derurfamciicis,
dequibusdicitur. Ecfamelicifaturatifunt. MediçuSfub-
tteniacinfirmis, qui àlicer fanari non poflunt. Euntes dtfeite
quid eft: rhifericordiatn vob, &nonfacnficium. Hocentmin
Oièafcriptum eft. Quod fi Phan(xiinrellexi(fènr,hæc ta-
lia non loqfièiencur. Quae fit autem hase mifericordia,
(ubdidic, dfeens. Nonéhim venivocare iuflos, fed peccatures.
QnodçnimpeccarofcSvocanrar & ialuantur 'i:m»tericor-
d'ia cft: quod vero i lli reprob an tur,qui fe iuftos elle iniufte
arbitrantur , iuftitia eft. Non potuit autem faluari mun-
dusper facrifi cium , iâl uatus e II vero per mifericordiam :
quia Chriftifacrificium mifericordia fuir.
T W V I C I L I A S A N C T I
Andreæ.
Altera dieflabat-loames ,&ex difeipulis eitu duo , & resident
lefum ambulantem, dixit. &c. Ioan.i.
IN exordio haius Ëuangelij magna nobis qu*ftio ®rf-
turi. Dicit enim Euangeliita, quiaalrerâdieitërumfta-
bafldannes, & ex difeipulis eius duo. Et rejpitienslefum
ambulantem , dtxti. Ecce agnut Dm. In- ctaftinurh autem ab
hac die voluit extre irt Galilæam , &in'uenit PhtHppiirÉPÂ.
diçfiySequere me. Tértia autem die nuptiae fa é^ lanti'n
Gana Galilaeæ. H*c igicurdies nuptiamm, quæ tei ria «ft
ab ea dequamodo dixi mus-, quarra yidetureilèabüla d,e
in qua Dominus baptizacus cft.Legepaulo lu p cri us,,5; tj;_
ligehrer attende qüae diçuntur. Diçi): eninîanççli(\a,
.quiamilerunt ludæiab Hierpfolymi^fticeEdpt'csßcLeui-
cas ad loannem , vtinterrogarent eyrn fi efictChrifius
fi effet Elias,-fi eflet Pcopheta. • Quibusbcarus foannes .fe
iib'n elfe refpondit. Altera autem die poft hancrefpou-
liqnein, vidit loanneslefum vênientemadfe ^ à it^ c e e
agnus Dei, ccce qui toliic peccata mundi. E t tune qui.
dem baptizauice.um. .Altéra aurerp de qua
mödoin principio huius Eüangelij dicitur, : ftabat loan-
ncsôt ex d 1 fcip uliseius dpo, & viditlçfum venientera, &
limiliteraic.EcceagnusDei. Incraftinumauteminuenit
Pnilippum & dicit ei. Sequere me. Tertia vero die,nuptis
fadæluntin'Cana Galilææ. Sed quomodo verum eile
poteft vt dies nuptiarum quarta lit à die baptifmi, quum
ali^uangeliftæ dicant quia ftatim A-baptizatus eft; inde-
fewhm duClus eft à Spiritu ? Si enim à die baptifmi qua-
dragiatadiebus 6c aoâibus in delèrto Dominus ieiuna- 1
uitK^cquaquam fieri poteft, vt quarta die ad nuptiasI
inuiratuscUm difeipulismanducafiec. Illud quoque quo-
modo verum elle poteft quod dicitur, quia vifo vini mira-
culô credideruttciu'ëumdifcipuli eius, cum Apoftoli ibi
non eflènr.hequeadhuc Vocâti velele&ieflènt'^Nullum
enim nifi Philippu’m folum adhuc Dominus vocauerar,
-CïmÂô'db dixit. Sequere me. Denique & illud quomo-
'Éo veÂim eft, quod tota Ecclefiawerumelfe crédit, vtvna
èademquc die hæc tria miracula faéla fuerint, quum non
eadem, lcd quarra die ad nuprias Dominus vencrit : Hæc
eft igiturquæftio, ad cuius lolutionêm inrenros modo-vos
elfe völo. Eadem nanque die qua Magi ad DomiRum
veneiünt,' id eft tertia décima diepbftquam natiiscltyea-
dem (inqitam _) iam cricefimo anno incipience, venions ad
lordanenvybâptizacuseft. ^nde & Euangeliita ait. Etat
autem le lus incipiensrquafi annorumtriginta, Vt putaba-
turfilius Ioleph : ab hacautera die; qua baptizacus i iam
penetotoanno euoluto, quum folummodo adhuc dies
reilarent, venit iterum vbi erat loanhes. Hoceftautem
illaalteradies, deqUamodoin principio huius Euange-
li) artdiuimus, quia altera iterum die ftabat loan nés, &
ex difeipulis eius duo; & vidit lefum veniencem;'& ait.
Ecce agnus Dei. Alceraautemhocin loco non ad heller I
nam refercur , fed pro alia ponitur, prop rie enim de
duobus dicitur altera. Ab hac autem altera die, tertia die
veniente , nuptiæ faâæ funt in Cana Gi\i\xx.- QmeviJ
delicetdies nuptiarum anniuerfaria oftuiM ifl quampræ-j
terico anno Dominus baptizatusfuerat, &eiinquaMa-|
gi cum îfiuftéi/ib us ad eu m vénérant. Sic igitur tria ifta
miracula vnaeademque die fa&a funt, quöniam eadem
die qua Magi veneruncad lefum, ipfa eadem intrigefimo
annoincipiente baptizacus ell. Quo videlicet trige.fimo
anno euoluro,eadem iplâdiead nupcias Dominus venit.
Dies igicu r nu p tiarum non quarta, fed potius anniueefaria
eft à die bapti Imi. -
Confiât itaque Dominum & Saluatorem noftruraeo
anno quo baptizacus eft,nequè publice prædicafle>tte^dc
miracula fecilïè. Quo cömpleto venit ad nupïtia^ ibique
prim um miraculum fecit. Dëinde veto eius nominis lama
totam fubi to tertam repleuit. Quod autem ait.
diderunt in eum dtfapuU eius, non de Apqftolis quos non-
dum habebat, fed deillisdifeipulis intelfigen4imtcft»qui
eo tempore cum illo crane. Habebac enim ahquan tos di- j
fcipulos,ficut 6c Ioannes , qui eum fequebantur&audie-»
badt.Niicautemad Eüangelij verfiââ'edeamus.A/ttrrffin4
quit)dteiterumftabat Ioannes, & exdifcipulu-eimdue : •& ttfli'
dens lefum ambulantem , dixit. Ecce agnus Dei. Êttaudieruiiï
eum duo difdpuliloquentem, & fequutt funt lefum. t ;Gw»dr-
dcrunr enim magiltro loqUenti, & Chrifto Domino tefti-
monium perhibentf , & fequuti funt lefum, gaudences
fetandem iiluminuenilfe de quo toties loan nem loquen-
rem audieranr. Et relinquentes Ioannçm fequpti font
eum ,, quern ipfius loannis teHimoniocogbouerunt-die
magiftrum ipmis quoque loannis. Conuerfus anted bfu,
&vtdemeosfequentesfeidiciteii. Quid quant is ï Quidf^krit^1*’
Rabbi
m Die Sanfti-ylndre.e.
^bdvbibabitasi QuidautemfignificetRabJ>i, euangeii- |!
ftae*ponic,diccus-Ä«?d didtur interpretatum magißer.Q uoq}
enim äd eos Dominus conuertiturieofquerefpiciti8c cum j
eis loquitur, dementi* Sc bon* voluntatis indicium eft,
Sciebat enim-quales eranr,& quales pöftcafüturierant,Sc
quo affedu eum fequebantur. Omnes enim diligitlefus
qiucum fequuntuh , neminenvadfevertientemrepellic..
i vnde 6c illis intecrogantibus, Vbi habitas; refpondit, Ve-
| nttffrvidete. Non dixit, in illo yel in illo loco ^ quod fi dixilfetpotiuslocumoftendere,
quameosinuitare videre-
exiuic.lbi igitur limul cuovalijs erat Nathanael. Et hoceft
fortafle quod ait,Cum efles fub ficu (id cft, fub folijs ficus)
yidite. Vidit enim Dominus Nathanael etiam tunc, quia
omnia cognofcit & videt antequam fiant. Rejpondit ei Nathanael^
tur. Veneriint, & videruntvbimaneret, & apudeum manferunt
die illo, cundlis diebus manfuri cum. illö. y Hora autem erat
quafidecimd. Erat autem Andreas fcater Simonis Petri vr
nus ex duobusquiaudierätabIoanne,&fequutifueraut
cum.Iniienit trie primum fratrem fiium $imönem,& dicic
cijlnuenimus Mefliam.Quid fitiutem Mclfias, aiteuan-
gelifta, quod eftinterpretatum Chriftus, Expedäbant e-
iiim Iud*i Meffiam i 8c adhuc quidem expe&atit, fed fru- |
ftra. Vnde & Dominusait.Ego veniin nomine patris mei,
j fc non recepiftis me; alius veniet in nomine fuo, & ilium 1
recipiecis. Etadduxiteum ad lefum. Boni fratres, qui fic -
I defiderant videre lefum. Intuit us autem eum lefus, dixit. Tu
'esSimonfiliusIoanna, tuvocaberis Cephas. EtlaocEuangelilla
I expo nit,dicens. Quod interpretatur -Petrus. Tu es(inquic J S imon,
quod obediens dicitur:querngenuit Ioannes id eft,
gratia Dei, tu vocaberis Cephas, id eft Petrus, a petra de-
| nominatus , a Chrifto corroboratus, quod tarnen agno-
i feensintergretatur.Ipfcenim pr* castfiris Deüm agnofccs,
ait, Tu es Ghriftus filius Dei viui.' Cui Dominus j Etcgo
I dico tibi quia tu es Petrus,bene refpondens & bene agnp-
I feens.Noneftautem intelligendum, vt Petrum & Andreä
tunctemporis Dominus elegiflct.'quos ( ficucalij Euange-
liftlefcribuntjdepilcatione Chriflus vocauit. Vnde&hic
dicitur quia manlerunc apudillumdie illo. Poftquam e-
nimeoselfegit,non vnodie, fedomnibus.cum eo manferunt.
In craftinuni autem voluit exire in Galilaam ^ & inuenit
Philippum ,& dicit ei lefts, Sequere me. Erat autemPhilippus a -
Eetbfaidaauitate Andrea & Petri. Secundum enim h*c di-
«ftabeati loannis , primus omnium Äpoftolorum Philippus,
videtur elfe vocatus. Et mcriio quidem primus voca-
curille, qui os lampadis interpretatur: quatenusSc ipfe»
6c caeteri pp.ftiplum incelligant-, ad qualeofficium eligan-
tur. Talejianque os tunc omnes receperunt, quandoin
linguisigneisSpirituslandlüs fiiper eos defeendit. Legi-
mus enim quando Petrusj&Andrcas,Iacobus,& Ioannes,
& Mattha:us Euangelifta vocati funt:de c*tcris autem no
legimus. 'Häbebat tarnen iam tunc aliquautos dilcipulos
Iefus, cum quibus (vt in fequentibus legitur) ad nuptias
vocatus eft. Sedilliquifuerint,nefcimus. Inuenit Philippus
Nathanael,&dixit ei.Quem fcripfitM.ojfts,in lege,&Propheta>
muemmus lefum,filiutn Iofepb a Nazareth. Rudis adhuc erac
Philippus:pr*dicare volebat,led nefeiebat. Dicit leinue-
niftelefum, de quoMoyfesfcribit, & c*teriProphet*.
Verum quidem dicit: fed quod addit, Filium Iofephnon
dicit. Et dicit ei Nathanael, A Nazareth poteft aliquid boniejfei
Ac fi dicat, Bonu quidem aliquodpöteftefiea Nazareth,
fed Chriftus Iefus nalcituruscftin Bethleem. Djcit ei Philip
pus,veni & vide.Vcni (inquit) & vide, loquere cum.eo,
audi verba ipfius , vt quis & qualis fic intelligere valeas.
Credidit ei Nathanael,& fequutus eft eum. Vidit Iefus Natha-
naelvenientema^ fe, & ait de eo, Ecce vere Ilraelita ,in
quo dolus non ell. Magnus vir file Nathanael,cui ipfe
Dominus tale perhibet tellimonium. Magnus vtique.eft
ill’e in quo dolus non ell. Sed quare Ilraelita vocatur ? nifi
quia iam Deum videre & in eum credere incipiebat.Ifrae-
licanamque, vidensDeum in terpretatur. JSf dicit ei Nathanael,
vnde me nofti? Kcftondit lefts, & dixit ei, Priufquam te Philippus
vocaret, quumeffesfubficu vidi te. Hoc autem quanuis
adliteraminteUigätur, vtre verafub ficueiret'Nathanael
quando eum Philippus vocauitjpote|l tarnen altiori fenfu
intelligi.
Primi nanque parentes noftri, poftquam peccauerunt,
cognofeentes fe eile nudos; confueriint folia ficus, & fa-
cientesfibi perizomata, iljas corporis partes operuerunc
in quibuSgeneiatio fit, 8c ex quibus totum genus hominu
ait,Rabbi,fu esfilittsDei, tuesrexlfrael. Vnde enim
tam cito Nathanael eum cognofcerepotuit, nifi quia Spiritus
fandus(qui vbi vult fpirat) eius mentem illu minauit?
Reftondit lefts,& dixit ei, Quia dixi yidite fib ficu,credis: mam ha
videbis. Quia(mquit)fub vno ptophetisveibodiuinicus
illuminatuscoedidifti, multa maiora videbis ad tu* fidci
corrobórationem. Et dicit lefts, Amen amen dico vobis,
vidcbitis cedum apertum & angelos Dei afcendentes& defeendentes
fuprafilium hominisv H*c autem manifella funt, fi ad illu m
diem referantur, quo in fu* maieftatis fede ad indicium
Dominus veniet, & omnes angcli curn eo. Tunc enim
ccelum apertum & angelos afcendentes& defeendentes
famfli videbunt. Tunc 6c Nathanael, qui cam facile credidit,
maiora videbit, quando in lua maieftace Chriftus Dominus
apparebiti . ,
IN D I E S A N C T I A N D R E Æ ;
Ambulans Dominus lefts iuxtamare Galilaa, vidit duos fratres
Simonem quivocatur Petrus & Andream fratrem eius , mtttemes
rite in mare: er ant enim pifeatores. Et ait illis,venite poft me,&fa-
ciamvospifcUtoreshominum. Matth.4: 1
ArratluperiusEuangeljfta,quiaDominus & Salua*
TNI tor nofter quum audilfet jifcdjoanes traditus effet
feceffit in Galilæam. Et relidlacmltate Nazareth venit &
habitauitin Capharnaum maritimam,in'finibus Zabufon
& Neptalim.-vtadimplerctur quod diiftum eft pec Efaiam
prophetam: TerraZabulon & Nepcalim, via maris, trans
Ior4anemGalil**,gentium populusquifedebat in tene-
brisjlucem magnam vidit:& feaentibus in regione vmbr*
morris, lux or ta eft cis. Manifeftum eft igitur , quia non
alicuiusreitimoré feceffit Dominus in Galil*am , rcli<£la
ciuitate fua Nazareth ; fed vt prophetia complerctur,
qu* in fines Zabulon-& Neptalim eum veturum effe pr*-
dixerat. Sic enim ait Efaias , Primo, tempore alleuiata
ell terra Zabulon , & terra Neptalim. Sed quare primo
temper# ?. Quia ftatim in' fu* pr*dicationis initio , &
antequam Apoftolos elegilTet, vepiens illuc, Petrum6c
Andream, Iacobum ôc Ioanncm de pifeatione vocauit, Sc
cis vt pollfe venirent jmperauit. Sic igitur primo tempore,
fuorum pondéré peccatorum terra Zabulon 6c terra
Neptalim alleuiata eft. Qu* ideo 8c via maiis quidem
dicitur, quiaportuofa eratnauigijs dedita. Vnde Sc la-
cob in benediélionibusair, Zabulon in littore maris ha-
bitabit, 6cinftarionenauiumpertingens vfqueadSydo-
nem. Sed quare in Galil*am feceffifl'e dicitur , cum Lu-
caseuangelfila .Nazareth in Galilæa çlTe diçat i MilTus ell
Gabriel angeljas à Deo in ciuitatem Galil** , qu* vocatur
Nazareth. In hoc quoque Euangelio fuperius legitur
quod lolephadmonitus in.fomnisyenit in partes Galil*
* , 6c habitauit in ciuitate Nazareth. Per quod da-
tur intelligi, quod Nazareth non in plena prouincia Galil*
* , fed in extremis finibus fita eft. Secelîit igitur in
Galiheam, id eft, in ipfius prouinci* plenitudinem. ‘Gentium
autem illarum populus, quiibiintenebrisfedebat,
ÔC vçritatis njmtium non habebat, quia legem fpirituali-
ternonintelligebat, tunc Vidit-lucem magnam. Ipfaeft
enim qu*illuminatomnemhominemvenfenteminhunc
mundum : quam qui lequitur, non arobulat in tenebris,
fed habebit lumen vit*. Et fedentibusin regione vmbr*
mortis,luxorraefteis. lilienimfubvmbramortisfedent,
qui yit* arborem ignorant. Maia vmbra,qu* ficrefirigerar
Vtpceidat, fic oblcuratvtpeiaitus lumen,tollat. Hi igi-
tur?nili lux ifta illuxilfet, vita pariteröc lumine carmf-
. fentiqnoniam 6c vmbralumcn eis tollebat, 6c mors vitam
eisauferebat. Venit igitur lux , venir Dominus Iefus, qui
•fimul eos 6c illuminauit 6c laijauir. Vnde 6c fubditur,
— “ ■ - , ' ^ ‘ Exinde