Synejti
fua cum pernicie,relegandum efle,mite enim,& manfue-i
turn Ofiridis ingcnium perfpexerantj quod eos demuraj
impulic, vceum per aliquod quidem tempus duracurum ,1
mox tarnen & fc, & omnes mortales infcientcm,acim-
prudefttem proditurum efle dicerent, blandumque fra-
ternte charitatis nomen reipfa cum grau ifliroiscalamira-
tibuspermutaturum. At vobis ( inquit ille_) propitijs , 8c
benefauentibus, nequefofpitcm fratrem extimeleam,&
meadamonum indignatipneimmunem ilhefumque fer-
uabo: facile enim volentibus vobis eft, vel idipfum quo-
que, quod incuria labefaäatum eft,refarcire. Turn pater
(ermonem excipiens: Pcrperam (inquit) hoc exiftimas
fili: diuinaenim natura in hoc vniuerioalijs rebus occu*
patur,;atque vtplurimam earn facultatem exercet, qus
in ca prxeipua eft, & intelligibilis pulchritudinis con-
templatione fatiatur. Nam illic genus aliud deorum eft
mundo fut^limius, quod omnia quidem ad extrema vf-
quefouet, atque con tine t, ipfiim äuremadmateriam.&
ad ha:c inferjora demitti, fle&ive non poteft» Porro ijs
quidem qui^natura dij funt fcelixeft ifta rerum inferio-
rurti cPhtethplatio, alteraautem deorum, fcilicet fupe-
riorum, Sdpfius vnde ifta prohiahaht fontis bonfidera-
tio longe foeliciffimaeft: ex quo fit vt genus quidem illud
deorum fublimius, cum in feipfb maneat, bonorum
bernari, quàm hæc inferiora diiponere longé eft nöbi-
lius, hoc enim auerfione, illud conuerfione illis accidit.
Tu vero eiufmodi quoddam myfterium olim infpexifti,
' in quo bina oculoriim paria præferuncur, quorum qui in
inferioriloco funt, fuperioribus did uct is connurent, il-
lique viciflim, claufis his pate bunt ; Ergo ita tibi perfua-
deas, hoc elle contemplationis , 8c aètionis Ænigma :
dij enim omnesinterieâi viciflïm vtroquefunguntur o f ficio
, ita tarnen vt in potiori obeundo perfetftius incombant,
ad id âutem, quod eft deterius exercendum fola
necelîitate adducantur. Hæc proinde 8c ipfadeoruriimu-
nia funt,quæ illi vniuerfo quidem omnitib neceflària præ-
ftarefolent, non tarnenpræcipua : Noniecusac homines
modo ardlius , laxiufve corporeis feptis fefe continent,
modofapientiæ nauantoperam,in eoque propius
ad diuinitatem accedunt : Ex ijs igitut quæ dicam animo
cbncipe. Ne tibi perpetuo dcos adefle poftulato,
quorum primarium munus in contemplatione, 8c præ-
cipuis tnundi partibùs fi tu m eft, quique 8c in coelo agunt,
8c luut à vobis lóngé diflïti, neque facilem, ac nüllo ne-
gotio paratum aut lempiternum illorum delapfum exi-
ftimaco : Certa temporum viciflïtudinc demictuntur,
optima? in in gubcrhandoincitationis, (quod Machina-
riorum opinçum exemplovconftat ) qubddarii quàfi ihui-^
tamentum , &aulpicatum daturi, quod tune accidit, cum
ad tempera^dum imperij ftatum côgnatæ hue ànimae.
trànjfihittuntur : Diuina enim hæc, & finghiaris proui-
dentia eft, vniusinteruéntu prope infinïtorum hominum
curam fùfcipere. Ac ipfos quidem dcinceps rerum fua-1
nun làtagere, atque in ijs verlâri neceflè eft. Te verb a-
lienis rebus intercep tu m & vnde fis meminiflè oporteti &
quoddam à te miindo Kuic officium adimpleri^ enitenr
copia exuberct, quia feipfo femper plenum e ft: aliud
veroinferiorum genus fuum ex eo bonum iprtiatur.quod
feadfublimiorem diuiniratem conuertar. Neque tarnen
bonorum vnaeft, aut fimplex efficacia, led fingularum
totius vniuerfi partium curam gerunt, in idque quod fibi
commifliim eft quantum par eft , earn qua: exeontem-
platione orituf, adtioncm dcriuant t atque qui ex ijs pu-
rior«funt, &fihceriorenatura,ftätimprimaeÜli, acprin-
cipi natura? fubditi funt, ab ijfque viciflim qui proximi I duroque vt tete erigas potius, quam debs ipfo's depri-
funt inftituuntur: ita fit vt feriatim ordinum illa fucccflio | mas; fed & diligenriffime tibi profpiciendum eft qua-
ad eorum quse funt extrema vfque producatur.cundtaque fi in percgrino foio in cäftris degenti', diuinique inter
per ea quaeinterie&afunt fuperiorum prouidentiam, ac dasmonas anima?, quosa?quum eft teitra editös immine-
difpofitio»em,adfefetranfmiflamhabeant, neque id ta- re, atque indignari, fiqtiisihtra fübs finesperegrinis,le-r
... .!• -t- __ f____mFÄZ&St r .i ___ ±*2 r>_____ • _______ _ ■ ___ _______n. C
men ex æquo: alioqfli nulla eflet continuata fériés, fed
res ip & , quo per defeenfinn à primislongiusfeceflerunr,
imbecilliores euadünt,donee peruerfo, atqueadultera-
to ôrdine pe ni tus aberrauerint, in quo & res iplæ elle defi-
nunt ; Cui fimilequidpiâm ininferioribushis rebus vfu-
ùenit ; Ea fiquidemnatura, quæ generacionis particeps
nullam certitudiqcmi aut conftantiam habet, in corpo-
reâ conditione infimam fedem obtinet, corruptionique
maximeobnoxiaeft: coelumautemipfum principem locum
fbrtinir, incorruptumque eft', quadam anfmæ pro-
pórtione refpondens : Quod hi ergo illic, (deos inquit
oftendens) hoc & dæmones funt inhifeeelementis perpétua
agitationeconftantibus,quorumtemeraria eft, &
gibus vtatur. Bene ita’qüe tecum agi putahdum e ft, fi
nodes diefque infomnes agas, hàc vna lolicitudine dé-
fixus, he te vnum quamplurimi peregrinum indigenæ
violenterexpugnéne. Enimuero hisinlocis Heroum fa^
crum quoddam genus eft de hominibus follicitum, bo-
numque in terris anriquiùs j à quo in minimis nonnihil
adiumenti cpmparari polîit. Heroum illa velutcolonia
eft, ne expertes melioris haturæ lèdes iftæ relin quan tur,
& manùm quidem, quoad poflunt, vitro porrigunt-, ve-
rum vbi materies bello animæ indiâo fuas in earn propagines',
àegermina eduxit, leue eft, & imbelle prorlus
dijs ablèntibus quod illinc opponâtur, quia in proprijs
quæque locis validiora funt : iam cùm illi fuam impripræceps
natura ,'quæque cum plutffnùm illinc difeeflerit, mis in poteftatem rédigere volunc ; cum hoc pado ad-
aconcinnaquoquediuinarum mentium difpofitioneab- : oriuutur : fieri non poteft quin aliqua in terris, animis
eftlongiffimè. Quamobrem cun^fex ifta quodammodo hominum porcio infita fie racionis expers -, hanc qui è
rerumpropriæ faluti tuendæ par non fit(fiuxa namque eft,
neque ipfumeflefuftinens, quod continua produdionc
quadantenus æmulatùr ) dæmones Vero, vtpore qui in-
feriori huic naturæ fine affines, deletrice,arque exitrofa
haturæ ‘conditione prædiri fine, necefle fané eft Deum fefe
inferdhm ad hæc inferiora conueri^re, ac quædam au-
fpicari initia, quibus præclarè ad cempns ifta fe habeanc,
quoad nimirumvisillaimpellensinhis perfèuerat: Acvc
præftigiatorum figilla, quæ fidiculis ciencur etiam ceflàn-
teeoàquomotusille, agitatioqueimpreflà eft, incitan-
tur, nonmultoidcamentempore, proptereaquod infi-
tivn non habenc mouendi principium, fêdquamdiu vis
impreflàmanec, hondumqueprogrefla, ab ortu fuore-
motiûr difloluicur. Eàdem plané ratione Ofiri chariflï-
méflehabeto : Qùodredeapud Vosdilpofititmefteum
diuina adminiftratione vnà eflè-, &definere, aliundeque
eflè ptofedum, ideoque animæ ipfæ raro bonæ fune,
quanquain eiufinodi eflè hohhùnquam poflînt, & ipfa
dcoïum adminiftratio gubcrnatioque , cum id munus
obir,'confcnràheuhl qaidem fibi quidpiam molitur,haud
tàmen prïorïilli Vitie j alia enim, eaque potiore foelicita-
tegaudent, quoniam ei quod inferius eft a fuperiori gu-
" f
vulgo eft palam prx. fe ferc, fapiens quafi ftridim adhx-
rentem gerit; nemo autem eft qui ea fit ömnino defti-
*tutus : per. hanc Vti congenprem ptoditione fad ada -
mones animal inuadunc Oppido enim fimile eftobfi-
dioni quod tune gei iturj ac quemadmodum catbones fa-
cibus admotis citiüs incandcfcunt, quoniam ad concir
piehdum ignem, iampridem funt accommodati, fic
dxmonum natura perturbationibus plena, vel ipfa potius
viuens , 8c mobilis perturbatio , ad ahimam accc-
dens eius/aftedioncs excitat, & ex naturali eiufdemha-
bilitate adionem elicit fola id adroonitione perficiens;.
nam agenti.id quod patitur fimile fèmper efficitur; ita
cupiditas, ita iracundia, 8c qua: his adfinia iiint mala &
daemonibus inftigantur, per congruas fibi pattesin ani-
mam irrumpentibus, qux ipforum aduentum naturali
fènfu percipiunt, moucncurque, & abillis, quoin a-
nimagp infurgant, robur accipiunt, donee animam aut
penitusfubegerinc-, aut capere fe poflè delpercnt: certa-
meniftudlonge grauiflïmumeft: nullum cnim tempus,
nullum modum,nullum oppugnandi locum intentatüre-
linquunc,6c vnde nemo fufpicecur,inde etiam aggrediun-
tur; vndique laquei, vndique machine, vndiquedome-
fticabeila
Defrouidentia,
iftica bella concitantur, donee aut eüicerint, àut fpem o-
mnem depofucrint. Horum vero egregiorüm certami-
num quorum ttfeoronam repottabis’, fpedatores c fub-
limi dij funt,atque Vtinam 8c pofteriorum auferasvf verehr
enim ne illis foeliciter contedis, inalijs yidus abfce-
das.' Diuina namque animi portio cum neque detenori
moremgéflèric , seamque fæpius repreflerit , & adfe i-
piam'dinuerterir,,natura tandem illam roborari, acfbîi-
diorem fieri patitur, vt & impetus omnes fuftineat, &
velut fplendore perfiifa , nullps amplius dæmônùm il-
lapfus recihiatjita diuinum tunc,&vnöm 5 integrum ani^'
mal fic, eiufmodique eft ccclcftis'' in terris arbos | quæ
peregrinaminfitionem hon adm ife r ic ita vtfradus exj
eaa'liqiii ptödeant, fed illud orrmes in fui ipfius naturam
cönuerterit, quare dærnones omni fpe vidbriæ abiedä,
toris viribiis pofterius ccrtamen experiuntur 8 v|ftir-
pemillafn càdicitus recidant, ac tanquàm à fe aliènam
diiperdant. Vinti ehirt» illos puder, duih extérnus aliquis.
in certaminefuperiot eöru min fedibus ober ra t,qui vidö^
riætrophæum & fit,&éflèvideaturJ iseirim nonihfe vho
ipfis detrimento eft, féd àlios præcerea exeorumditiöne
dëfedionem fpllicitât : ’- E|enfm ftudijs hominum ad
virtutem inflammàtis.pefliindari péiora quæque necéiîè
eft: quibus de caufis fiuepriuatum hominem,;fiue prii|ci-
patu,ac djgnitatc fungentem,fiue quetnlibet alterum ina-
teriæiuracontumaciusdetredàntem, ocyusamolirico-*
nantur,in quo taméneumrex fisfaeïlius tibi fuerit, quam
priuatojiomini prduidère. Extnhfecusenimappetunt, fi
maleintefbniconatùsTuccefteriutf bello3 fedirioirèiréli- ■
quifque corporis, incommodis quæ facile niliilomi-^
nusrex.effugerit ^ fi^biiplï prdfpcxerit diligenter, vt 1
demum fitmiflimum id propugnaculpm fjt , fP quo 1
cum prudehtia, vis, 8c poteftas cppiungfiur : quæfi ma- '
tuodïflbcientur, & ihcoqfîdpratæ.yires, &imbellis pru-,
dentia nullo negptio fupçrahtuf. Omnino, 6 fili, inira- '
rftibf ali^uando jfübijc- patrium in facris imaginibus
cpmhientum , Mercuriiim intellîgo , quern dùplxci fpç- '
ciefingunt.Ægyptij , 'iuuenem iüxca fenem cdlfoCan-v
tès,& idipfum præcjpientés , -fiqüis noftrum rite facra fit
infpedurus , eum & fagacem, 8c fortèm eflè oporterei
quando alterum fine alterd parum adiumenti confer-
repoteft: eademrauone in iacrarum ædiüm veftibulis
Sphingis effigies ponitur, fàcrum vtriufqùe boni eph-
iungédi fymbolum,quod qua parte beftia eft, toburac vires
corporis,qua vero parte hom.dçft, prüden tiam, ^ç fà-
gacitacem fignificat : vis enim corporis prudehti motjdra-
mine deftituta prçceps ruit,cundapermifcchs,atque con-
fundens.minimeque idonea ad agendum ea mens eft,‘qu.ç
manuum officip caret: vircus autemj&fortuna vix quidem
vnquam,(ed in maximis tarnen hominibusinterdum eoa-
lefcunt,queinadmodum in te coierunc.Pcfipe itaqüe de-
os obtüdere,qui,fivelis,proprijs tete opibus ictuaiepof-
fis; haud enim confentaneumeft illosproprijsfcdibus re-
liâisadeo libenterinaliena,& détériora cpmmigrarej nï-rj
fi vero impium, aut irreligiofum eftinficisin nobis fubli-
dijs redfè vei poifè, vr quæ in cesra funt,ad præfçriptS mo-
deramen congruo ordine,ac continuata fucceifione foue-
antur : illud enim fi commiièris, neceflè erit ante prælfitu-
ta tempora ruruuireos ad hæcima defcèndere,eorumquc
curam capeflèce : Atqui nonnunquam difldluto,auc mar-
ccfcente eo côcencu, qui ab ipfis adcea fuerat te mperatus,
veniuhe iterum vt éunaemintendanc, &quali expirâtem
fufeitenti gaudèntque h ôç ipfb opéré, vc-q.ui naturæ-vni-
uerfi quoddam iftud munus exhibeant ; alias perturbato
iUojÔc plané difruptö,eörum.vitiöj quibus cdmmiflus eftj
dep|fluri funtj’iï nulla alia ratio hæc,. inflmacueri. poilfit.
Quamobrem honmhijmis quibufqUe^nee fiihhae vel jl-
lare deluftum fuerit, DeusimpeÜicur,auteximiusi]le&'
fingiilaris fit o porte t,cuiusgratiaex fcéliçi eo gèueréquif-
quàm hue adefredigaecur,lèd/Vhi vÀiu.erfixs qrap«* &
xima quæque corruptajfuerint j tunc ventitarc iplbS par
feft>y.t,alterius pcæbeahc didipatipnis^n/tium. hi oh eft er-
gpqupdqueraiitiir^pfninpsîqtiibusfpqntefufçeptama-
làcontirigunt,neque quod^eos appellent, quali defei-r■
plis minime finit fplllçiti, prouidentia.èhîin id'Viià exigit
quod in eorum poteftate htum eft , alioqui in maloium
fedibus mâfa verfari mirum hdn eft, fed id rnirurn fi quid-
piam hic fit,quod non eiufmodi eflc videaturinam liocin-
quilinum 8c afienum , & prouidentiæ acceptum Peferri
débet, cuiusbéneficiofi quis ce'ffim non?igat; vtàtutque
paràtis fibi ex eafubfidijs, poteft omni parte eflè foelicilfi-
mus : non enim perinde eft prouidëntià, ac.nuper edîti in-
famisthater,quæih omnib-.ijs.quæ aut aduolanr.au t quo-j
' qup modo rholefta funt.repéïlendis cum ne^otio occupa- i
tur,quoniam illeadhucimperfedtuseft,&proprjjsauxilijs
dèfticutusjfed æi fimilis eft,quæau(âo, 8c arnus inlhncfto
puerô,vtiiam.ülumiubet, atque immiheptia mala pro-
.pùlfare. Hæc cecûm aflîdue meditate , hæc hotninibps*
| feitu dïgnillîma eflè petfuafum habetp l{oc. enimpàifto.,
& prouidentiam eflè aliquam exiftimabunt , 8c fibiï-
pfis pirofpicient, feligiofique fimul &proüidietiint,i)c-
qpe Dei cutàm putabunt à yirtutis yfu diffidere. Vale}.
fratremque, fifàpis, reprime, àc.tuum , 8c Ægybrjorum
fatum prohjbeto.idenim licet :fin remifljorem te * 8c in-
dulgendorem præbeas,; fero tibfdeos adfut&ros exiftiî
mato. Qiiæîuiîi dixiflet,éadém cum dijs via. dçceflïc ,
»hicautemin terris relidluS eft, terra heutiquam -digna.
reS , à qua fubinde mala' Jtopulfàre fumind cum ftu-
did cqnténdeBat,non vi,aucimperip vfus,fedMufis nem-
pe,& Suadelæfàcra faciebar,fpontc que m que fuàlègib.us
aeçommodans. Accum à dijs qiiæcumque aut âeris, aut
aquæ,terræue mu nera fu nc,âffatim omhiàregi,cumujàt^
que fuppedftàrchtur, eatu'm ille rerum yfuin. populo in-'
cfulgebat , ipfe omnia vifte foiatiarefpuebat f. null'umque,
ripnlaboremanriquidrenvhabebaCjVtfôhiniiçarciflj.muSj]
fie Cùrarum folicitüdinumque quamplurimarum parti-
ceps, & yt fèipel dicam,pro quiete,qtioquc omnium, ijjfe
otij 8c quietis expers. Prohibe 8c vnun^quémqlie figilla-
tim,&fàmilias,& cognac jones,-& ciuiratbs ,r&prpuiucïas
vmuerfàs,omnes deniqué homines cum incerhorùm api-
mi, tum exttrnorüm bonorum .omni gènçre çumulabàç.
Nam & virtutis æniulationein excitaiy t, ad id vnùm præcipiens
omnè ftudium,omneïn'qq5 difcîpliPam Coinpam-
rij&'ijspræhfiaconftituic, qujhomi'numregcndorumpe-
ritia pr»cætërisvàleréhc,limilefqpe fibffübditos præftare
poflènr,id autem quodin honore eft, inclarefcére, atquç
augeri neceflè eft., Xta omn js èrudiciônis anidr tara eins,
quæàdàniniijiudicijqueïnrormanoriem pertihec, quam-
quæ in linguarum varietate pofita eft, noua in dies inere-
menta capiebat : nani qùiinëare præftarèntcæteris, non
iam gregarij’plebeique erant, fèd ampliflîmis ab rege ho-
'Pbribüsafficiebantur,quod earn artenrprolïterentur,quç
artis, (àpicntiæqueminjftraeft, fentèntiæ enim dum pro-
deunt ipfà quodam m odo bracione veftiùntur, eæ vero fl
concinnèfecufve ornatæjfiierinc, quoiinhominëaçcide-
re foiec,auc ipè ciofæ eflè àut décoré çarere Viden ru r. Ofi ris
èrgdillalibëralium difçiplijïarum rudimenca. magnià liais
‘fieri cupiebat, erudicionerjque fontem eflè virtucis arbi-
rrabaturi ÇietasporrdVaCreligio his maxiiné cemporibus
Ægyptijs vfitata,ac fanhliaris|üit. hæc erant'a ni ipi bdiià
quæfum tegnante Ofiride mjra apud Ægyptips vbèrtâte
Horuerunt,vt ea ipfaxegipyirtutis fchûiæ quam fiipillinia
videretur,pUerisynum reéïorem, a,cmoderâtbrem intuq*
cibus?ymiiuqueidfacies»tibus quod vidèrent,& quod au-
dirent eloquentibus. Gæcerum diuiciasïpfè quidem nè-
gledlui habebar, alijs vero vt quam ainphlfimæ eflèntoimnïcurà,
ac diligentia prouidebat,virvt in accipiendis
myneribusteftriâiflïmus,itaindaridismuhificétillîinus
àc jiperàiiflïrrius. Tribiira fiqiiidem'ciiiitatibus remjfic 8c
in egcnoslàrgitionè vfus éft,cun^aque qu^ dimta&c pro-'
fttâta erant refeeit,aut iani labèntia, atque incljnahtia re--
farciukîciuitatcs quà ampliôrcs,quà venuftiores reddidit
nouas auc extruxicp.ehitus,autdâèrtas ciuibusfiequcnta
uit:Âctametfiynumquerhquè neceflèfirpublicorumbo-
nprUihæflè partiqipemihic tarnen graue fibi, acmoleflum
ipinimcducebatjVeladhpiuSjàûtilliiiscuramigerendarp
fèfèdemittere,adeoqiieilloregnantè, nuïloin homntie*'
moeror aut lacrymæ cernipotpcru.nt : neque Olitiden. 1»-.
tebat quo ctfl opus eilet,& quid quemque à ïoelicitare rc~
tardaret; hicmeritos fibi honores pofceba^cônceiïït v f'