Ibid.
Pfalsi.
Ibid.
I ___ __
riiis.o amens,tibi pradixi,Deüm formafle humaniratèm?
I Not?enam’duplicemeflp Chultum.Dcum vaumi & per-
fcdum jipminem exc.epto pecçato ? Cùm igitur audis
I focmationem Ôcfitum ôtdonatiopem,hac,ôterinfoelix,
de eiuçhumanitate.dida elle accipe 8c intellige.Cæterum
quæ poftea finit dióta,anjnio attento audiôc pereipe, quoin
odoPropheta de gentmtri reftitutione tcftificatur.Poft-
qoam enim dixit, cum diccre ijs qui trant in vtnculis, Egredi-
mini, & qui in tenebris,Reuelamini: (ubiunxit, In omnibus viis
pafcentur. Vides? Omnem viam Ipiritalèrnmeditabuntur:
iir.o veto tn ea ambulabunr, Dei plaat a exequehtcs. In o-
mnibus femitis paflio ipforum. Attendis teftimoniura ? Non
relinquetur(ait/)vna&folafemitaàbijs qui Dominoin-
uentifucrint, in qua cumgaudio&lxcitia non ambulabunt,
placita Domino opérantes. N(?»t^i/ne«f,audire verbum
, Dei videlicet: àfpiritalibusnotionibus
aberrantes. Neque aftus febris, id eftpcccati, ipfosferietmeque
SVi iuftitia Chriftusprraifief, eo quod peccatint: fed oleo
tingens ipfos.id eftlauacro regenerationis confolabitnr,
paracleto ôc fan&o Spiritu ; & per fontes aquarum educetipfos
pure per mediarn cognitionem notionum lacræfcripturæ
& Prophettarum , & donorum Spiritus fandi. Etponam
(ïnqutt)omnem montem in t>w»j:nempè aditu difficilia&in-
accelTa 1 oca montium, peruia & facilia ipfis faciam : & o-
mnem femitam in paflionem ipfis: id eft, de omnibus mandatis
meis prius cogitabunt 8c meditabuntur.Non ab Ægypto,
vnde Hebraûnon ex tribu Iacob, vnde ludæi: ne quando
dixcris,quod de Iudais loquitur. Sed vtmunf,inquic,^Sont
tw & man.alij verb ex terra Perfartfm. In h is terra tradibus
Ilia ciuitas
(empiter-
a eft vbi
nullus oriritur:
vbi
Vcra&plcr
a felicû
.Ica, fed
, donü Dei-
S. Aug. li.
.c. ip- de
duif. Dei.
ghe lempiterno con lu mam. Et Dominus requiefeet in fuper- [
na Stone. Hac vera inter preratio eft, bHeibane. Quod ii ^
ad h uc aliquid perucrti.v t ante dixifti redargue.
HERB EN VS. Abfiivtfatearita efle. Enimuero Judaeus
erat Propheta, 8c Iudais haec prasdi xi t. Deus enim rex |
efiomnis terra, ficut ipfc hanc crcauit.. Quapropter aitDai I
uid ,Pfitiliteeivtregi&Deo. ■ -• , i .
SANGTVS ARCHIEPISCOPVS. Quanamigitur
fubinde ait Propheta? RegW4«ir(inquit;)Do»ö ingentiius:* il- %]
le qui homo fadus eft,8c qui allumptus eft i n calum,poft-j j^-cuslcj
quam otnnem difpenfationem abioluit,&qui (edit a dex-1 n'o
triseiusquiipfiungenuit,ihthronolan&ofuo. luo.-hoj 1
Nam fi volucrisdicere, hoc didum efle de Deo , quiicMle^
Mofi & Helixincorporalicer viluseft in montibus editispe8Daoi[|
8c conipicuis,poflum tibi os obftruere:quoniam(/ed«j di- j
citur de eo qui corpore pradituseft: 6c illud, Sedea dextris homo. I
meis:&concidensdormmt:8cqt\xluiu hislimilia: qua de in- PM m J
corporeadiuinitatedicinonpoflunt, quam nemovnqua)
vidjtcuiufmodieft,vtrum(edet,an flat, an nonledct,vel
vcrum ampleditur,an reclinata eft per vniuerfum.
HERB Aid VS. Inuflcata prorfus & innpinata ac pro-
digiofamihi narras. Scd curpoftea * Propheta dicit : a^tc^'|
Subiecitpopulos nobis, &gentesfubpedtbus nofiris. Elegit nobis ha- p0ft. ■
reditatemfuam,JpeciemIacobquamdilexit. Quielegit igitur J
gentesj®nauitin ipfls, quam ob caufam hteefubieeir,
Jpeciemlacob, nertvpe nobis Iiraelitis ex Iacob exortis ?
S 4 NCTPS ARC HIE PIS COP V S. HicPfalmusde
aflumptione Domini mei Iefu Chrifti, Spirituiantfto my-
ftice a Erophetadecantatur : quoniam dicit de carne cum
fitteregionibusquxputanturgentesjhabitant. Latentur deitatcconiunclaper incorruptionetn pofta mortuisre-
tli,id eft Angeli, &ex tätet terra, ■id 'J eft populus 1 1—/*-!-=:falqtc -con- - -
furretftionem vnigeniti Dei filij illud \AfcenditDeus in iübilo
iècutUs. Erumpantpionteshtitiamiid eft,gentesanteainfrn-
Dominus in.voce tuba. Carne enim afcendit Dominus, &
giferæ ad vbertatem perfidem yen tantes, & colles ftilla-
rurfus defcendit,primum quidcm.cum in coelo aflpmptus
bunr iuftitiam:id éft,gentium regcs& principes Chriftum
eli* deinde ver6 quandovdefcendet è coelo iudicaturus o-
cogrtofce^ites, veritatem&iuftitiam iudicare : Ouoniam
mnes peccatores terra. Nam de deitate vtibumy afcendtt
mifertuseft Deuspopulifui. Vt non dicas, b Herbane, quod
&defcenditi nonenuntiatum eft. Teftesautem refurrec<
eosfolos qui (unt è domolacob vocauit populum (uum; j «ftioniseius dcafeenfionis fuerant Apoftoli. Quahdoqui-
& huvules(ïnquk)populiïonfolatus efi,id eft,valde affli&os & dem igitur mifitipfos ad doccndpm gentes omnes:&quo-
oppreflos peccato vehementerrecipiet. Eteritinilladie, 1 niam hi étant ex Iftaele, & (cmen Iacob fecundu m carne,
fiiüabunt montesregnt dulcedtnem : nempè hyrnnos 8c mclo-1 eo quod ipfos fupra omnes Ifraelitas delegit Iefiis Chridiamingaudium(
antftoriuT) , quafuntmultitudinesan-
gelorum Dei : & coücsfluent laâe ? aufpicium diuinæepula-
dpnis.qui funt vertices angeiorum Dei. Et omnesemißiones
ludafcatunentaquis. Inrelligibiles venas,emifliones dicit,e-
miteentes 8c ebuilientes fontes viuificum laticem regni
ccelprum. Quemadmodum enim in terra aqua ex venis
faimnr, 8c bibit totus mundus: (le 8c in coelo, aquæ à Deo
fpiritales& mente perceptibiles : &bibunt Angeli & o -
mnesfandiDei. Perludamautem fignificat Dominum
Iefum,excribu Iudæ corporaliter produâum. Etfont( in-
quit)exdomo Dommiexûitt,& ngabit torrentemiuncorurn. Fór
tem dicit, inenarrabileillud gaudium 8c lxticiam inexpli-
cabilem, 8c fruicionem, 8c odoris fuauitatem (anâi Spiritus,
qua quidem exiplo præpotente Deo ineffabilicer 8c
iugiterfiueperenniteremanat , & rigabit fantftorum a-
gmina,& cor ipforum tremendailla&incomparabili £ua-
uitate implebit. Aegyptuseuanefcet:id eft,omnis error,&la-
teris faciendi (êruitus, id eft, pcccati. Et Idumaa in campum
abolitionisfiet. Dicoomnem gentem alienigenarum,& eo-
rum qui non fuerùnt (oboles preriofie pifeina, per fanâü
baptifma. Quomodo? Eo quodjnquit, effuderuntfanguinem
lufioruminterrafua, Prophetarum,Apoftolorum,Marty-
rüm. Hi enim filij,8c amici,&germani,&fratres mci (ài-
uatoris^ Chrifti, ex tribu Iudæ admirabiliter cxortt, qui
quidem-atrocem pafli fitnciniuriam,ab ipfis trucidati. Iu-
daa autem infaculum habitabitur qua fuperna eft Iudoa, qua
qüidémregiocft veibiDeiincarnati exluda , & qux e ft
primogenitorurn,l£rttj4/m m generaitones générât tonum , no
quaeft terrçftris&ima, fedfupercoeleftis:ideft, vtdeçct
difttntftë dicere, in lâeçulâ (æculorum. Etexquiramfanguinem
ipforum, nempè eorumqui fub lege viuunt, &.pbft legem
in noqagratia, propterpulcherrimum filum martyrium,
qui propter Deum proprium effueferunt (ânguiné,
8t prbpcer verbi ipfius puriffimam& omninô impollutam
incarnationem : Nequc innocentes ipfosdudicabo, (cd
ftus Deus nofterin hxreditatem fibi ; Dauid tanquam ex
edito illuftriquelpco mentis oculis quod poftfaéium,eft,
antè iutuitus,qui dixit ad Deam, Quoniam incerta,& occulta
faptentiatua manifeftafti mihi, dicit de con(picuis tanquam
çxperfônaApoftolorum, imôverovtà perfona vniuerfi
Ifràelis.Iptuens enim eie âionemlfraelis, quia repulit Dominus
Deus populum fuum : (bips autem nosretinebir,
quos cùm venitelegit, prppteripforuminculpatamfidé:
Elegit nobis(inqait)hareditatem fuam, nempè quæ eft duode-
cim A poho\otum:Jpeciemy fiue præftântiam, Iacob quam dilexit.
Floremcnim, vtquisdixerit, legit; perfpetftum eft,
quod operetur prout vult:& reliquum populum perfidü
8i incredulum,vtinutilem, defertum dilperfitlQgod au-
tcmfubiecitnobispopulQs,&gentesfubpedibwnofirisy ex perfona
Apoftoiorum dicit. Poftquàm enim Dominus nofter Ie-
fus Chri ftus ab ipfis in coelum, illi continuo profeéli in v-
niuerfum mundum,Euangclium prædicarunt: & fubiecit
ipfis Dominus Deps altiflimus nonfoluni pepulos& tribus
& linguas, ficut Propheta locutus eft , (edreg.es ôc Campas
8c duces. Quèd fi erro men tiens, refpice 8c vide,
cuius populi dominationem 8c poceftatem habe tis? quo-
nam fupt gentes quas vobis Deus nuper fubdidit. Atquc
non polies oftcndere.Refpice quomodo ferè cuntäus ter-
rarum oibisChriftianusfadtus, (piritaliteripfis Apoftolis
fubie&us eft,
HERB AN VS. Cùm genres quædam Dauidisimperio
tum cùm regnabat, fubie«ftæ parèrent, de ilia, vt ©pinot
fubieeftione Pfalmorum author fcripfir. Tu vero quiduis
in ruum auxilium abripiendo detorques.
P/i/.ji. !
S ANCT VS ARCHIEPIS CO PV s . Omnes gentesplau-
dite manibust cùm dicit, vcrum gentes omnes Dauid lubie- i
ce rat ? Subiunxit deinde, lübilate Deo in voce exultationis.
Incité loqueriserrore lapfus, ô Herbane, ficut tibi dich,
fie (e habent qua à Dauidedecantara funt,nec (ecus.
HERB AN V S . Qui tecum vultdiflercre, de illis elfe
pfiiy- !
iTi
■brupitut
■fpaiaii
Blputa-
T quitti
deBet,dc quibus dixit Dauid: Pofueruntin coelutn t>sjuuin,&
lingua ipforum tranfiuit in,terras Multandum enim gtauifli-
me te propter me ludaorum gehs habuit. - Doce me Me
quanam dicit Proplieta, Deusinfdnttoviatud. jguisDeltsma-
gnwfitut Deusnofier ? TuesDeusfaciehsmirabilia. Perlpicutim
qu6d Deus eft (fraclis magnus , & non alius, idotanifecifti
potentiam tuam in populis, &c. C'erteEli os Iacob & Ioleph,
nee filios dixit gentium extetnarum. .EtdeDeo inferens,
&dect)gnitiohe‘potentiafiuevirturis , ficdepretiolibe-
r^tionis,quomodo non iniqu£egifletloeutUs;-QUisDeus
magnus ,»(icutlefns filius Iolebh & Maria ? Hie Deus fo-
fusqui facit mirabilia. Vel rurfus quomodo non dixit,
Notamfecifti in populis gentium potent idm tuam, & rede unfit in
brachio tuopopulum tuum, filios gentium & cu 1 corum limu-
lachrorum.-fed redemifti ( ait) populum tuum filioslacob &Io-
feph ?f Adbunclocumdicmihi quxnbi videntur.
S ANCT VS ARCHIE P.1 SCOP VS. Refpohdendi
tempusnoneftb impudentifllme ,• cum iam pratericrit
hoia. Surrexit igitur Rex, &filehtium ruptumeft. Iudai.
esiinfeftiilimb. S^nÖinccïlis, qui Deum cóeli&corporaliter
ihterfeciftis?de qqibus di(fturn,5f»Jt» Chanaan, &ncn
iudai Tu igitur fan&us es.Scomnis muhittido,qua te cir-
cumftat 8c ambit. $i tu eletftus es,vt ais, & fantftus, pofttrla
a Dohiipo.vt terra aperiat fuu os,6c dehilcat: nolq; omnes
in ëius hiatum & inanitatem delcendcnbis,qu§vos oppu- !
gnamusjvc qubdam illi quiiu fyfiagbga fiue faiftione Da-
than&Abironfuerunt. Sed hoc obtinere non po(fis,ab-
m Quqdautem di&um eft vobis, Ego dixfdij eflis,‘&c.ego |
fcio.Sedreliquiim verfusvbinam oCcultabiWubditenim.
‘Vos autem fuut homines mortemmi,&ficut vntu de principib.terra
cadetis:id eft, Quemadmodum princëps (ublimiorum po-
teftatumfinquit) a maxima gloria poftquam excidiftis, a
gloria vnigehiti Iefu Chrifti, nbnamplius ficut filij Dei,
fed ficut homines peccatores 8c eScbrdeis,inuifi & infefti,
graüiter moriemini;hem.pèanimét 8c corporis mortc fub-
euntes.Illud vetbyDeusinfdnttoviatua, viam Dei 8c patris
oftendit,ea qua in lanètoluo Domino Iefu Chrifto Deus
operatur,8c efficaciterprioragit. Quisaiitfem Deus,j?c«r
Pfal.su
loan.it.
Pfal.76.
autem coeimtiurtiin vnum j Scmarutinumtecurfum ex- nofterî Magnus ille eft Deus, cuius via in faniftofilio lelu
pédantes, gaudebanr, quod Herbanus Archiepifcopirc-1 Chrifto,qui quidem vnum funt: de quorum Vnitate dicit;
(ponfisfatisfaccrevideretur: 6c adhortabanturipfiim, vt ! T« es Deus fattens mirabilia: Deus Pater, 6c Sandus FiliUs, fn
dietforti animo, diccntes:Loquere,&noli timete: Deus j quo viaDei 8cpatris, qui aflùmptahumananatürai ïàl-
enim tecum. Herbanus autem eis dixit.* Yirum quern e- uos fecitexIudæiseos,quiin eum credidèrürit, & omnes
go video, (apifcntiam quayerbisipfius ad meas*urës per-1 gehtesin regnum ipfius adduxit. Tali fpiritu fpiritaliai b
(onuir, dum cogito, ad finem vlqueflederC 8cpetfualum i Herbane, dijudicantur, non quemadmodum ipfedigno-
adducerenotipotero. Vobis igitur fratres interim verè& j fcis.carnali prudentia&fuperbiacircümfurus. Illud auté,
indubitanteraflirmo, ac reftificor, quod ab illb profliga-j Notam feeftiin populis pbtent iam tuam ; déclarât Deumnotû
bimur» Egoenimhac node vidi MofemProphetam, ôc fcciflè in vobis populis lefumChriftum , qui quidemeft
Ifes v m crucifixum, de quo inter nos eft vehemëns tobte- magna pbtetia Dei & jjâfcris.Multâs enim virtutes & mul-
tio. Vidiigiturambos ad alam cüiufdam templi ftantesj taflgna 6cprodigiaipfe , vtDeusexDebin fynagbgisvé-
8c diflèrentes : Molem autem cernebam Iefum adorante, j ftris corporal iter conuerfatus perfecitj tametfi vos animö
Ôc manus fuas tanquam ad Dominum Deum Iefum Vin- nonâduertiftisneq;àttehdiftis: qui tarnen tunc ex turba
dente m, 8c cum timoré ei adftantem. Ego vero vt hofpes veftra idonei fuetüt, huius ligna 8c prodigià intüiti, nomi-
ad rem adtniflùs,rcpentè reloluto 8c aperto meo ore, dixi, I ni eius crediderun t,neq; pcirerun t. Atq; vt opinor,in h os
Domine Mofes, hac qua facis, præclara ? Ipfç conüerfus ; competet quod didumtft à Propheta,dicente: idotamfeci-
me grauiter obiurgauit: Define impudentilume,quia non \ fit populis potentiam tuàmirèdemifti in brachio tuofilios Iacob& Iô-
fàllor.Nonenim lum de tuorum numéro. Cognofco au- iyê/>fo. Vos autem quiinpcrfidiaôc incrcdulitatc permahfilbid.&%$.
Pfal.76.
temraeum fadoremôc Dominum. Quid tibi igitur cum
hoc iufto Archiepifcopo; cui negotium 8c moleftias in-
çalTumÔctemerè faceflis? V-eruntamen (êquetidie ôcper-
endie videbis,quod ab iplo fortiter luperaberis, 8c adora-
bisipfiim,ficut ego Iefum meam 6c Dominum. Hac ego,
fratreSj vidi, 8c quænam fint.nelcio. Interim (amen non
defatifear, ncqueresmeas negligam. Hisita didisinter
ipfos 6c alios multos,mane conic (lu praparato, Rex cum
Archiepifeopoadiienir. Herbanus quoquecumlacerdo-
tibus ipfis 6c legis dodoribus adftitic. Ec dixit fandus Ar-
chiepilcopus. '
S ANCT VS ARCHIEPISCOPVS.Heridixittieùm
qui mecum Velit dillèrere,ex illorum numéro efle debere,
de quibus fetiptum eft ; Pofueruntin ccclum os fuum,&c. Ego
veto cibi dic©>euni qui velit lermohes mecum conferre.o-
portere efle Chrifti -, Vtperipfiim habeat Spiritum fan-
dum,qui aperit dures iurdorum,6cbalborum atque hafi-
tantium linguas ineredibiliter reddit ekpeditas 8c ex planar.
Non autem hie debet Iiidæus elle,ficut tu iplèihcir-
cüncifione 8c praputio vitam agens,6c in incredulitate ac
perfidia, in fcelcre atq; iniprobitate Deo rtbellem 6c con-
tümacem & hoftilem animum gerens, Sc vclamen graue
in corde. Imô verè tu ex illis es Vetè ■, nempè prophanis Ôc
impijs8c vaniloquis; dequiBusipiedixifti:PofuerùntiHCtx-
lumosfutint, nenipèblafpliemià&impijs laiims l & lingua
tor um, propter D©minum Iefum Ghriftum , conuicioSc
obtredtationepcrtr.infnt in terra. Nath omnibusdiebus Vi-
tiètuæ ad hübe vlq; diem nullutn nneib tecifti impijs eön- ■
tuqieiijs 8c malednSfcisiJfc atrocibus probns mi fétandum in
niôduminceflè.ndi viuentemDeum Iefum Ghriftfi,Dei
& patris ineftabile gemien. Qijod dutem dixifti qiiidde-
elatat mihi illud expl'ana,DeusinfAnfto,via tud.Ttt mihi pö-
tius ndtum faCjtoiquis (andtus,in quo viaDci.
H ERB AN VS. Id eft,ibl'ando populo tup ifraeiiticoi
Nam nobis didum eft in lege noftra , 8c hoc fublimiusd
Domino, Egod t x i,d ije flis ,g ir c . »
SAN GTŸ S A R CH iE P ISC oPV S . Malèmentitlls
ftis, nihil aliud eftis, quam quod IoannesZacharia filius
vocaUitviperarum progenies, &c. Anhacitafunt? Sed
attendediligenter, qüanam Propheta de getium VöCdtio-
ne fubindeaddit. Affcrte(inqmt)Dommo, no tribus Iudao&
vimfedfamilia gentium: Et quanam afferte? gloriam & honorem.
Plane videS, quomodo nos patriagentium Deum
landum legis glorificamüs, & mod6 honorein deferimus
eius nomini,8c filio eius vnigenito.ToUitehoflias(in quit )&
intfoitein atria eius-.adorate Dominum in dtriofanäo eius.Exult et
a facie eius omnis terra, Exultet aütem; led horrorc atto nica,
i'ecutn reputansdelcenlhm.verbi D ei, 6chümati&nätur&
aflumptioiiem,8c figna8cprodigiolartiiraculaipfilis. Dielte
ingtntibttSiquoniam Dominus tegnauit. Qiiomödo ? Illud
quidem Dominus deitarfem declairatj höc verb, R e x , hu-
manitätemiHöc igitur de eius hiimaha nature aflumptiö-
ne)fiueincarnationedidumeft. Namhicgentibusannü-
tiat Propheta ad hottahs ottines Pröphetas poll eiim Verii-
turosjäd hanc vitam cxcitan.Diciteirtgentibüs 8c vös.qüan-
döqufdem 8c ego dixi,quöd cognofcitur Dominus,in Vobis
regnabit homo fadus,8c cum laude afficiet, vt terrarü
orbis in Dei cognicione 8c opetib. Deögratis Vitam agaCji
Quinortcomntouebitarabeo. Nac ita funt j b flerbanc,ih veti--
rate 8ciuftitia,nec(ecusvllo modo. Qüarhobrem animü
mihi 8t mentem ädhibc, 8t äudi me; & felinque Iudail-
mu m ,8c ad Chriftum accede,vt bene fit tibi Sc in hoc?8c in
futuroüoculo.
HERBAÜVS. QübthodöjinqüitPropheta?Quonidni
dijgentiumdamoniä, Dominus autem ccelosfecit. Qmndoqui-
dem 0111 nes dij gentium damonia, audes igitur de talibus
hifeere?
SÄN CTV S ARCHIEPISCOPVS. C^ubd'ömheä
quidemgentium dij luiit damonia,long^fcft verifllmumi
Dominus aiitem Ielus C nriftus euch mul ca lapientia cce*
liim Sc terram 6c mate fetit: pratereäetiam regnurii calö-
rum opifex conaidit: & ipfefeio. Hocigittlrde meohetö
Sc-treatore 8c Domino iion poteris dlcere. Qüjn potiüsis
fuaauchoritate6c propria poreftate damonas & fiditios
Pfai.fi•
ü j :I i
Bibliotb.Vet. PAtr.Tom.y K k k k , 2