y t *
0 eulus fignificabat, quiad Chriftum accelflt pro filioro-, minum peccaradiiudicat, dumvnufqui
eauuus Etforcaflfeideononrex,fedfegulusdicitur,quia tiam veniensVquantu'debeat &in quibuspeccauerit Do-
Lndumpccfe6taccedebat.Vnde&Dominusait:N#- ! --------| » f | | |
m<t &prodigiavideritis}non credit is. Sienim perfccte credidif- .
let, filius eiusinfirmus nonfuiflet. Quid enim per filium j
eius, nifi fpiritum eius & nifi animam eius intelligamus?
Hie autem filius reguli, id eft, anima reguli, infiemabatur
Capharnaum,qu« villa,, confolationisinterpretatur. Mala
villa,mala confolatio. Hxc villa, caroeft, in qua anima I
infirma iacet, 8c inde magis irifirmatur; quia no bene con-
folatur. Spiritus enim (ait Apoftolus) concupifcit aduec-
fuscatnem,caro autemaduecfusTpiritum. Vulcautecon-
uerti,&adpaenitentiam redire: (eddicit caro,& quali co-
folando dicit: Noli adKuc,expe<5bmus vfque eras, confi-
lio faciamus, iuuenesfumus, multum nobis temporis re-
ftat, melius eft non vouere, quam vota non reddere. Sic
loquitur Capharnaum,fic loquitur caro, fie I9 quitur villa
-confolationisfbenequidem loqui videtur, fed non bene
loquitur. Vnde & Salomon: Netardes (inquicj conuerti
ad Dominum, 8c ne diftcras de die in diem; qui enim de-
dit hodiernum diem, nonpromifit dubium eras. Imitate
igitut iftum regulum, o homo.quicunque es, cuius anima
infirmacur: feftinaadIefum,vadeadmedicum,rogaeum
vt defceodat, toga vt tibi condefcendat, roga vc tibi pec-
cata tua dimittat, roga vt ianet anima tuam & liberet earn
a morte Tua: caue ne iaceat in Capharnaum, nolieamma-s
leconfolari 8c mdrti earn perpetuae fubiugarenolifigna
8c prodigia quaerere, crede tantum: & faluus eri$, Infta fi-
mulcumregulo,infta&dic:Dominedefcendepnufquani
moriaturfilius meus,hoc enim fifece'ris,audies & tua piif-
fimo Domino, quodille regulns tune audire meruit. Vade
(inquit)ƒ/«» tuusviutt. Verum eft igitur,& fine dubio veru
eft,quia peccator quacunquehora conuerfu$ fuerit &in-
gemuerit, vitaviuet 8c non morietuv. Non eniip dixit, Vi-
ua, fedvinif:quiavnaeademquehora 8c pcenicentia na-
feitur 8c vitadatur. Credidit homo fermofii quern dixit ei Iefius3&
that. Iam non reguius,fed rex ifte dicendus eft: regulus e-
rat quando venit, led rex&plenus fiderecedit. Credidit
enim Abraham Deo, 8c reputatur eiad mftitiam. Omnia
poflibiliafunt credenri. Iamautem eodef endenteferuioccur-
rerunt ei,& nunt'tauerunt, dictates quia filius eiiis viueret. Interro-
gabat ergo horam ab eis in qua melius habuerat. Et dixeruntei:
Quia btri borafeptima reliqutt eumfebris. Ifti ferui,Epifcopi 8c
{acerdotesmihielfevidentur, qui peccatori adpeeniten-
tiam conuerfo vitam nuntiant & fanitatem prorairtunt.
Omnium eni'm feruifunt,qui omnibus ex dcbito leruiunt
Vnde 8C Romanus epifeopus, epifeoporum omnium ma-
ximus,(eruum feruorum Dei in fuis epiftolis fe efle fcribic.
Neque enim vacat a myfterio,quod leprima hora puerum
febrisreliquifle dicitur. Septimanamquehora,& leptima
dies, hsec aetas vltima-eft: de qua Apoftolus ait: Nos; fumusin
quos fines leculorum deuenerunt. Hac autem le
lufqüifquc àd pcêniten.
quibus peccauerit Domino
confite tu r. Ille autem vhus,qui decern miliatalen-
ta debebar, quis aliusintelligitur, nifi om'nes,ilUq.uiplus
cætecis in omnibus peccant ?• Sed quare cum hoc prius ra-
tionem Dominus ponere voluit,nifi vt huius exemplo cæ-
teri inteljigerent quid in fuis rationibus refponderent, &
quantam (pern habere poiuifiènt ? Si enim ei qui plus eæ-
terisdebebar, qnoniam fehumiliauerat, omne debicum
Dominus dimifit,quanto magisaiijs qui non tantum peç-
cauerunr, li digne poenituerinc, omnia peccata dimittet ?
Ideo enim decern milliatalentapoluit^ quia hoc dcbico
nullum aliud debirum maius eft. Omnes enim numeri in
hoenumero eontinentur, quoniam ex denis numeris mul
tipiicatuc: cuiusvnaquaeque pafs tarn perfeftaefti vtre-
plicari quidem poflit, crefcere verb non poflu. Cum enim
v(q; ad aecem numeratur, nifi irerum ab vno incipiamus,
nihil hàbemus qüod dicamus.. Similiter autem fir, vt cum
vçnimus ad centum,& fimiliter cum venimus ad mille,at-
que fimiliter cum venimus ad decern m>Hi^. Decies enim
decem fiupr Centum» &deciescentumfiunt mille,&de-
cieS mille fiunt decem millia. Hocigitur debito maius de-
bitum noneft. Sedvidéamus quidfequitur: Cumiamnon
haberet vnde redderet, iußit cum Dominus eius venundari , & vxo ■
rem eius, &filios, & omniaqua babebat, & red4i • Peccator e-
nim ad poenirentiam veniens, non prius habet vnde debi
turn foluat, donee ex toto humiliât us, facerdotum confi-
lio.femperomnibus obedirepromittar. Ideoque&afa-I
cerdotibiis dicitur: Nifidebitum folueris & pcenitentiam
egeris.tu & vxor tua, filij tui, 8c chrifta quar poffidetis, in
æternum penbitis. Per quos daturintelligi; quod ipfeto-
tus carneùs fimul cum anima fua cun&isq; lenfibas corporis
fuijincendijs tradetuc æternis, vt pervxorem anima,
per filios verb,fenfuscorporisintelligamus. Quieriim cu
his omnibus cruciatur, in bulla patte fui requiem habet;
Si autem his auditis contremifcat, 8c fatisfacere 8c obèdi-
re ptomittat, procidensque- à pijffiino Domino pceniteii-
dam 8c mifericordiam fibi fieri deprecetur,fiet ei, quod ft-
quentia manifeftant. Mifertus ( inquir) Dominusferuiilliùs,
dimifit eumt&debitumdimifitilli. Ecce dimilium eft tibi de-
bitü: in bpnoperfeueres, dimittetuquoquedebitoribus
tuis,ficut& tibi dimilTum eft debitumtuum. Quod fi fa-
cere nolueris,audi&expe<fta quod fequitur :Egreffus autem
feruus iüeinuenitvnum de conferuisfuis, qui debebat ei centum dena
' rios : & tenons fuffocabat eum ,dicens : Redde quod debes. Vaide
paruum debitum eft centum dcnariotum,ad comparacio-
nemdecem millium taléntorum. StulciHimus igitur eft,
qui centum denarios hon vult dimittereea cönditione,vc
ei decem milliätalentadimittantur.Etprocidensconferuus eitu
rogabatcum,dicens: Patten tiam babe in mey&ommartddam tibi-
llle autem noluitfied abtjty & mißt eum in carcerem, donee redderet
debitum. Fortaflè ifte non iuuau> «juus ------ -------------------------------------------— j ---- _ - au)d i'h vi t,aut jf ia'1u -Id •i up.it nonintelptimahora
ad fanandum&viuificandum Dominus venit. ]lexit,& paruipendendo neglcxit quod alibi Dominus ait:
Ante hancautcm horam nemo lanabitur.Quicunque ita- ' Eadèm quippe menfura qua menfi fueritis,rcmetietur vo-
que fanatur,hac 8c non alia lânatur. Cognouit ergo Pater quia bis. Eltore ergo mifericordes, ficut & Pater yefter miferi-
iUaboraeratinqua dixit Iefus,Tilius tuusviuit : & credidit ipfe,& cors eft, Noliteiudicare,&noniudicabimini : nblite c(on-
domuseiustota. Cognofcamusigitur & nos,firmicerque ere- ; demnare8c no condemnabimini : dimittite, & dimittetur
damus quia in hac höfa,in hoc tempore præfinito, in hoc vobis;date,& dabitur vobis. Jdeb enim milèricordiaintet
tempore ante tempora priedeftinato, venit lefus : &.pro ' alias virtucesfuperioreft,quia quicunque mifericordiam
nobis palfus, praecepit vt viuamus, & vlterius non moria- 1 nö habuerinr,ipfi quoquefine mifericordia cruciabuntur.
mur, fed fani 8c immortales ad régna cceleftia-xransfera- Vnde 8c diuiti illi famofo 8c miiero ab Abraham dicitur.
mur.QuJ cum Patre 8c Spiritp fan^o viuit 8c regnatDeus j Fili recordarequia recepiftibonain vita tua»& Lazarusiiper
omnia fecula feculorum, Amen.
D O M I N I C A X X I I . POST
Perttecoften.
Simile efi regnum calorum bomini régi, qui voluit rationem potière
cum feruis fuis. Et cum coepijfet rationem ponere,oblatus efieiv-
nus qui debebat ei decem milita talenta. Etreliqua. Matt, 18.
milite? mala: nunc autem hic confolatur, tu verb cruçta-
tis.Videntes autem confer ut eius quafiebant,contriftatifinit valdp :
& venerunt, & narrauerunt Domino fuo omnia quafaäafuerant-
Ifti enim çonièrui,&angeli& homines intelliguntun 0 \
mnes enim fu ne conlèrui.qui vnius funt Domini ferui. Et
ifti quidem iniquotum oppreffionem 8c miferoruroarrll-
étionc Domino narrant, qui pro his alfidtiè ad Deuul clamant.
TuncvocauU ilium Dominusfuust &aitiÜi: Seruenequa,
omne defiitum dtmtfi tibi,quoniam rogafii me : nonne ergooportuit
& te mtferen confierui tui , ficui & egotuimifettus fium i Et tratus
Dominus etus tradidit eu tortonbus,quoadufque redderet vnïuerfitm 1 SteRex,ipfeeftquih*cloquitur,Deus & homo,ïefus l - ........................—r......... ..................V J - «
_ Ghriftus Dominus nofter. Qui quqtidie cum leruis fuis jfidtitum.Tottoreqifti,maligni(piritus iùnt,quibus miler no
rationem ponit, quoniam per epifeopos 8c (âcerdotes ho- ! rào ad puniendü ttaditur : n.eq,de eorû poceftate etiptiM*
~ ~ - , . • . • donee
r — c v n i u e r l u . m d e b i t u m r e d d l t . N u n q u ^ i n i g i t u r d c i l -
’orum potcfta.te eripitur, quoiiiamftoc debituth leroper
‘ jditut,nunquàm tarnen in jntegrum foluitur.Hancautem
rotam fi militudinem ad quid àttülerit,ipfe Dominus
nroiinüS exponit,dicens. Sic & Pater meus cqeleftis faciet
vobis, fi non tepiieiitis fratrifuovnufquifque decórdi-
busiveftris, ' Non enim fufticit labijsdîmittere, hiß8c ora
& cordeconuenianr. 4
DO M IN IG A ..X X II I. POST .
; Pentecoften.,. /
Abèunies Phârjfai confilium iniefùnt vi capertrit lefunt irffer-
monelytyreltqua. MattÜ ai.
r Tulti Pharifièi, qui fe in fermbnë Verbùm Dlicapere
^ pùtabant;& fuis çqnfilîjs fapienâatoM«e^b?tra^aU-
tur. Et mittunt'eidifcipùlosfitos. Çùm quibusî ^CUmHerodïanu,
id eft,cum Héródis rainiftris, qui tributa colligcb.ànt.Hic,
èftigitur Eccleûamalignantiumj hoc eft.confilium vani-.!
taris. •J4aiimagi%i, malidifcipulimalisminiftrisfocia|i.-
tur: ç«m fraudevenmrit, cum caîliditateloquuntür. Sed
quid dicunt î mgifierfcinua qüia verax es & viqmDei in vérit
é doçes, & non efi ttbicura deaüquo : non enim rfjhcisperfionam
ba;wi«a»«vŸaldebéne loquuntut Pharifæi,fedaliud oxe8c
aliud corde loquuntur : è venenofo £pnte 4mcja vcr‘:)a
orprampunt. Huiccnim tantæ fimulationi Pfalmiftare-
lpondëns ait : Si verè y tique iuftitiatn lo qmmihi,re6tè iu-
diçatç filij hominum. Quemmagiftçuiini yScâtiS, &vera-
cena dicitis,Jicut magiftrum 8c vçràccmdiligice, _cplite &
fequimini. bic igitüïhobis9 quid tibiytsletiiir î liçet cehfiint dare
C&farïan non i Putaqerunt enihi ifti Chiiftum Dominum
noftrum, qqem pietatis & iuftitii amicum cfl’e cognoue-
rant, tefpondçre vt pôgus.templo & Deo offctrent.quam
Câeiàrijhomihifcilicet, cui tributa datent, Quaçcçalione
Herodiani con^moti eumrapcrent, &adiudiccm trahe-
renc,&quafireumaccüiarent, Sedûcenlumdarenonli-
ceref,&ûtributa fbluere eflet peccaturadpiè vaque tnbu-
tü pro fe noïxdâri præcepiflèt.Sic epinlfûperius ait : Quid
tibi vidfitut Simon î reges terraè à quibus accipiuht tribq-
tumvelcenfumà filijsluis,anab alieuis? Étille dixit,ab a-
lienis .R e fpo n di t le lus: Ergolibcri fiint filij. Vt autem no
fcandalizenius éos, vade ad mare,& miete hamum,& eum
pilcëm qui primus,alcendent toile, 8c aperto qre jnuenies
ftater^m ifdlumfume^kdaeispfo me & te. Qui igitut ne
feandaium fietçt, qu^mais non dëberet, tributa perfoluit,
nô erat coniienft hs v t ad lites 8c Icandâlà cbncitanda ccnait
: Quid me tentatis bjpocrita. S tultum eft enim ei per. h.ypo-
crifim & fimulatotiè loqui,quem occultanon fallunt, qui
corda yidet, dç eógitatiöne$96nfidetac. Ofiindite miht iiu-
mifina ten fins : Atilli obtulcruntéi denariu. In denario aute feri-
pta erant C*fiuis'hômen & imago. Et dit itiislefius: Cuius iß
imago bac étfiuperfiriptio 2 Dicunt ei, Cafaris. Vide quo modo
ipfaïua reprehenfione eosdigat.,yide quoxnqdo Déi fa-
pientia coinprehendat huiufmpdi lapientes iij aftiitiaebm.
ipfi e;nim tëftes funt, Gæfaris hocelte quod oftfcndunt :
quod fi Cæfariseft,quaic Cæfari non reddaturî îmo quà-
re Cæfari taftapt, quod Caelarj^lîè ^téntür. futicattjUis:
Reddite ergo quafiupt Cafaris Cafati. N olite Caefari iniüriam
faceréjriolite ei fua aulerte, ne fi ei fua’ auferre Vçlitis, iplc
quiyobispotentioreft,&fuà& veftraàuferatVobis. Qnâ
bene hüic loço conueni.t q,uod quidam ait, Armatenchci
omnia dat, qui iufta negat. Et qua funt Dei,redditeDeo. Nihil
enim eft quod Dei non fit. Illud tarnen fpecialiter eius ef-
^dicitur, quodjnagls^bëodiligitur. Diligiténimorriné
iuarn creaturam :;(lecuûdum ill.ud,M.fèrerls omnium Do
.minéj&hihil odifti eoriim quae féçifti.'jlcd illam pra:cipuc
diligit, propter quam fecit esteras çrçaturàsi; $u^ i^ituri-
magöreddatur Cæfari & fua imagb reddaturDcô.Àd ima
gine m namque Dei fa<ftu§,efthomp. Sic enim ipft Ôpmjr
nusait :’Faciamus homipem ad imàgineni& fimilirudiné
hofttam; Magnus honor, magna.,nobiljtâs, adDçiiiçagi-
. ginem 8c fi.militudinem éfle hominem façftum. Hançautem
ithaginemin primo homine amifimus, in ftcundo re-
cupetauimus, Primüs enim homb (ait Apoftolus) détét-
ra terrenus, fecundusde c0:lo ccéleftis : ficut pbrfauïmuS
Imaginem terreni, pprtemus 8c imiaginem coeleftis. Red-
damusDeo imaginem fiuam/reddamjis Deo animas no-
ftras. Nil carius habemrô. tdbc igitut tribütûm foluerê
debemus. Audiamus Salomohem, audiamüs fapien^'iam
iplam diicéntern : Memento crcatotis tui in diebus iuucri-
tutis tuæ,antequàm veniat tempus afflidtionis tuæ,& dies
de quibùisdicas : Non mihi placent. Et pâulb poft. An-
tequâm rumpatur funis argehteüs, & recuf'rat vità au tea y
antequam çonfringatur hydriafupet fontem, & contera-
tur rota fuper cifternàm, 8c puluis rcuertacur iri terraih
fuam vnde état, 8c IpiritiîS redeat adDeum qui dédit ilium.
Memenfo(in quit )creatoris tuî, ad çuius imaginem
&fimilitudinèmfa<ftusës,ipfum imitarenefciusfimilitu-
dïncmamittas. Quem enimimitaturhomo, éiusimâgi-
? nem 8c fimilitudittemliabet. Antequam vehïat tempus
i afflidtionistuæ, per qtiod Videlicetmörtis horàm ihtelli-
Igiraus. Et dies dequibu*dicas,nón mihi placent. Hos
■ autem'dieshabéhtimpij, & æternæ motti condemnati:
! quiapoftquam de hac vita exeunt, nihilvident, nihil au-
! diurit, nihilquè lèntiurit quod eis placet. Hoc autem fa-
j ciat homo indiebü's iuuentutis fuæ,id éft,in diebuslætitiç
j & prpfperitatis: de quibus Apoftolus ait; Dû tempus ha-
1 bemus,opererr\urboriumadomnes. Sequitur:Antequâ
funis argenteusrumpàtur.&reCurrat vitaàurea.Hoc enim
j ihterêft inter corpus&animam ( quod eftinter argent.ü 8c
i auruih ivtpèr argentum córpüS, per autiim verbanimam
j ipfam claràm &fapièntém‘î'ûfelligàmusï Hæc autem vità
aurektunerècürrit, qüando animavinculis cofpprèis ab-
folùtà,coeleftia petit. Indephim&funisvocaturcorpus,
quiaquibufdam nacuræ legibusahîmam fibi ligat & ftriri-
! git. Hic autem furiis tiîhc rumpitùï, quando ahimad cor-
I pore fepacatür.Ahtequàm confringatùr hydria fuper fon-
! teih, & çohtëratufijota fuper cifternàm. Hydria vocatur
homb,quiade terrafâdlus eft. Frangitur autetn hÿdrialu-
per fonte, quando hoiho nimia infirmitàte grauatur, iam-
I qùe mprti proximùs ticc ipfam aqùâ.fufcipcre valet,quan-
do alienis manibusviX de ledîo erigitur, vt diu concupi-
tam aquam fiifcipiat,qüani ori appofitam,fpiri tu atténua-
to&iarn gutture interclufo glutite non valet. Ét tune qui-
dém contetitur rota fuper ciftetnam, qùiâ (ficut fcripttfm
eftjmilladiepëribunt ômhescôgitatibhes'eorû. Rotae-
nim edgitatiprium noftratum, quae fiipet tifternath' cordis
nbftri(dê'corde enim exeunt Çogitatiorics^ femper vôiui;
tur 8c reubiûitur f ttin e prirnum conquiefcit: quia iam vl-
tenus, neque facultàs eft,nequé voluntas,vt vana & inuti-
lia cogitàrc deBeàt. Nbiutf ehirft Dbminiis cogîtationeis
! hominum > quoniajn vâhiïùht. Pulüis ên1m tunereuèf-
I tuur în;tèrram fuamvhdcerât, quia(ficiicpririaohomirii
Döminüsait)puluises,&iri puluèremteuerteris. Spiritus
I autem ad Deùtn redit qui dédit i'pfum, vt eilé'iudicio at-
I que fententia vel ad poenam trahàtur, fi Dei imagihem 8c
ftftïiitudihc.m Wbri liabet: veîducatürad gidtiarti, fi Dei
imaginem & fimilitüdihém euftodiùiti; Sequitur i Et dii-
dientes miratifiunt, &rili8'<) eoàb'wrunt. Miraiitur Phaiii^ei fe
tam facile eïlè conclufbs : 8t qui ad hbcÿericrânc Vt CKri-
ftuifi capereht in’fiio fermone * feipfos ih fuis lêrmbhibtls
captbscflc cognofcunti ^
D O M I N I C A XX I Vf PO S f
Pentecofteii. '
toqiienie Iefiu ad tur b as : iccépüncepsHuUçcefiit^é’Ààoub'at
eumjuens : Domine ilia meamodo defuhfta efi : fiedveni, importe
manumfupeream,&viuet. Etreliqua. Matth. 9:
Q y id enim pérbupcprincipem, hifi Abraham, ifàaci
& ïa cob , Moÿfen 8c Aârbn^&cæterosilliuspopuli
principes intellîgimqs, qui femper pro filiæ fiu«(ideft,Sÿ-
hagogæ ) morte & cxcitatè ad Deum accèdunt & intèrce-
dunt? RogantigituïDpmihüthvtveniat, impohactna-
nuro fuam iiiperçam, 6c viuat. Qmnesehimpatriarcnç Sc
' - - , ' ' v prOj hccas